Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kraków-Częstochowa Upland" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Związek temperatury gleby z temperaturą powietrza w warunkach jurajskiej doliny rzecznej
Relation of soil temperature with air temperature at the Jurassic river valley
Autorzy:
Wojkowski, J.
Skowera, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399935.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
warunki termiczne
temperatura gleby
temperatura powierzchni czynnej
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
thermal conditions
soil temperature
active surface temperature
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
Celem niniejszej pracy było zbadanie związku pomiędzy temperaturą powierzchni czynnej i gleby a temperaturą powietrza w warunkach jurajskiej doliny rzecznej. W badaniach wykorzystano materiał obserwacyjny z lat 1991– 2006 pochodzący ze stacji meteorologicznej w Ojcowie. Stacja ta położona jest w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej na dnie jurajskiej doliny. Obliczono średnie dobowe, miesięczne i roczne temperatury gleby oraz jej miesięczne i roczne amplitudy. Do oceny związku pomiędzy temperaturą gleby na różnych głębokościach, a temperaturą powietrza, opadami atmosferycznymi oraz pokrywą śnieżną posłużono się współczynnikiem korelacji rang Spearmana. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najsilniejsze związki temperatury powietrza z temperaturą gleby występowały w okresie wiosny i jesieni. Wzrost opadów atmosferycznych wiosną i jesienią powodował osłabienie związku temperatury powietrza z temperaturą gleby. W okresie lata związki temperatury powietrza z temperaturą gleby były słabsze i statystycznie istotne tylko do głębokości 20 cm. Wykazano ponadto, że opady atmosferyczne w lecie mogą powodować wzrost temperatury gleby. Zimą, ze względu na pokrywę śnieżną, związki temperatury powietrza z temperaturą gleby były najsłabsze i w większości przypadków statystycznie nieistotne. Stwierdzono również, że różnica temperatury powierzchniowej warstwy gleby pokrytej śniegiem i gleby bez pokrywy śnieżnej zależy przede wszystkim od grubości zalegającego śniegu.
The paper presents the results of research on thermal conditions of the soil and active surface. The main aim of the research was to evaluate the relation of active surface and soil temperature with air temperature. In this evaluation, data from the period 1991–2006 from meteorological stations in Ojców were used. The meteorological station is situated in the southern part of the Kraków-Częstochowa Upland in the bottom of the Jurassic valley. For all the depths, daily, monthly and annual soil temperature was calculated. To evaluate the relation between soil temperature and air temperature, precipitation and snow cover the Spearman correlation coefficients were used. The strongest relation between the air temperature and soil temperature was observed in spring and autumn. The rise in the precipitation in spring and autumn made the relation of air temperature and soil temperature weaker and in summer the relation between the air temperature and soil temperature and statistically significant only to 20 cm deep. It was also proved that the precipitation in summer may lead to higher soil temperature. In winter, because of the snow, the relation between air temperature and soil temperature was the weakest and in most cases statistically not significant. It was also found that the differences in the temperature of the surface covered with snow and the soil without any snow cover depends primarily on the snow cover thickness.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 1; 18-26
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie litofacjalne osadów keloweju w rejonie Zawiercia
Autorzy:
Dembicz, K.
Praszkier, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061404.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Krakow-Czestochowa Jurassic Upland
Belemnoids
Źródło:
Volumina Jurassica; 2003, 1, 1; 49-52
1896-7876
1731-3708
Pojawia się w:
Volumina Jurassica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyspy obronne Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i ich turystyczne znaczenie
Fortified islands of the Kraków-Częstochowa Upland and their touristic significance
Autorzy:
Uruszczak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87899.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
strażnica
turystyka
Kraków-Częstochowa Upland
watchtower
tourism
Opis:
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to obszar położony w południowej Polsce, o dużym zróżnicowaniu wysokości względnej. Istniejące na całym terenie Jury wzgórza, swoiste wyspy obronne, stworzyły w przeszłości charakterystyczny militarny trakt o strategicznym znaczeniu, który dzięki swej wyjątkowości krajobrazowej przeistoczył się stopniowo w atrakcyjny szlak turystyczny. Budowle obronne zazwyczaj usytuowane są na wzgórzach, rzadziej na terenach nizinnych. Praca ukazuje zarówno obiekty wykorzystujące swój turystyczny potencjał oraz wskazuje możliwości rozwoju w przypadku miejsc nieznanych mogących zostać włączonych do Szlaku Orlich Gniazd.
The Kraków-Częstochowa Upland (Jura Krakowsko-Częstochowska) is the area situated in southern Poland with great diversity of relative height. Hills located in the whole territory of Jura, kind of fortified islands, created in the past a characteristic military trail with strategic significance which thanks to its landscape uniqueness was gradually transformed into an attractive touristic route. The fortified objects are usually located on the hills and less frequently in the lowlands. The paper shows the objects that take advantage of their touristic potential and also indicates possibilities of development for the places which could be successfully included in the Trail of the Eagles' Nests (in Polish: Szlak Orlich Gniazd).
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2017, 35; 75-90
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki badań mikropaleontologicznych utworów jury górnej, kredy górnej i miocenu w otworach wiertniczych Trojanowice 2 i Cianowice 2 (południowo-wschodnia część Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)
Results of micropaleontological investigations of the Upper Jurassic, Upper Cretaceous and Miocene sediments in the Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes (south-eastern part of the Kraków-Częstochowa Upland)
Autorzy:
Olszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061889.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
biostratygrafia
mikroskamieniałości
miocen
kreda górna
jura środkowa i górna
Trojanowice 2
Cianowice 2
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
biostratigraphy
microfossils
Miocene
Upper Cretaceous
Middle-Upper Jurassic
Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
Z otworów wiertniczych Trojanowice 2 i Cianowice 2 opracowano mikropaleontologicznie utwory miocenu, kredy górnej, jury górnej i stropu jury środkowej. Miocen (otwór Trojanowice 2) jest reprezentowany przez utwory ogniwa iłów spirialisowych formacji z Machowa z charakterystyczną Velapertina indigena (Łuczkowska) (późny baden) oraz przez warstwy skawińskie z Praeorbulina glomerosa (Blow) (wczesny baden). Utwory kredy górnej z uwagi na obecność w zespołach form zbliżonych do Stensioeina exculpta (Reuss) wiekowo odniesiono do późnej kredy. Utwory jury górnej zawierają trzy zróżnicowane gatunkowo zespoły mikroskamieniałości: 1 – z Protomarssonella jurassica (Mityanina) i Colomisphaera carpathica (Borza) (późny oksford), 2 – z Ophthalmidium strumosum (Gümbel) i Paalzowella turbinella (Gümbel) (?środkowy–wczesny oksford); 3 – Globuligerina oxfordiana Grigelis, Colomisphaera fibrata (Nagy) i Comittosphaera czestochowiensis Rehánek (wczesny oksford). Wapienie krynoidowe i piaskowce allochemiczne stropu jury środkowej zawierały ubogi zespół otwornic aglutynujących keloweju z Verneuilinoides minimus (Kosyreva), Protomarssonella osowiensis Bielecka et Styk i Dorothia insperata Bułynnikova. W utworach tych stwierdzono również obecność gatunku Bosniella croatica (Gušić) związanego z obszarami płytkowodnej sedymentacji węglanowej.
Miocene, Upper Cretaceous and Middle/Late Jurassic sediments from the Trojanowice 2 and Cianowice 2 boreholes were studied for microfossils. Miocene sediments (Trojanowice 2 borehole only) are represented by the “Spirialis Clays” member of the Machów Formation (Late Badenian) with Velapertina indigena (Łuczkowska), and by the Skawina Beds (Early Badenian) with Praeorbulina glomerosa (Blow). Upper Cretaceous (Senonian) sediments are documented by the occurrence of forms similar to Stensioeina exculpta (Reuss). Upper Jurassic sediments contain three different assemblages: 1 – with Protomarssonella jurassica (Mityanina) and Colomisphaera carpathica (Borza) (Late Oxfordian); 2 – with Ophthalmidium strumosum (Gümbel) and Paalzowella turbinella (Gümbel) (?Middle–Early Oxfordian); 3 – with Globuligerina oxfordiana Grigelis, Colomisphaera fibrata (Nagy) and Comittosphaera czestochowiensis Rehánek (Early Oxfordian). Crinoidal limestone and allochemic sandstone of the uppermost Middle Jurassic sediments containan impoverished assemblage of agglutinated foraminifers: Verneuilinoides minimus (Kosyreva), Protomarssonella osowiensis (Bielecka et Styk) and Dorothia insperata Bułynnikova. Additionally, a typical carbonate platform foraminifer Bosniella croatica (Gušić) is observed.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2014, 459; 109--131
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie nieczynnych kamieniołomów na wybranych przykładach obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Use of abandonem quarries on selected examples from Cracow-Czestochowa area
Autorzy:
Skreczko, S.
Wolny, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/87531.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
kamieniołom
geoturystyka
rekultywacja
Kraków-Częstochowa Upland
quarry
geoturism
reclamation
Opis:
W Polsce coraz częściej zostaje zaniechana eksploatacja surowców skalnych, co najczęściej związane jest z nieopłacalnością jej prowadzenia. Po zakończeniu działalności zakładu górniczego pozostaje problem obszaru byłego wyrobiska. Powszechnym zjawiskiem jest pozostawienie kamieniołomu bez przywrócenia wartości użytkowych oraz przyrodniczych. Są to miejsca cenne głównie ze względu na informacje zapisane w warstwach skalnych: ważne zjawiska, granice geologiczne oraz miejsca występowania skamieniałości. Kamieniołomy zmieniły krajobraz obszaru krakowsko-częstochowskiego. Początkowo zaburzały jego estetykę, obecnie mogą stanowić jego charakterystyczny element. Rozwiązań dla ich zagospodarowania jest wiele, m.in. rekultywacja w celach rekreacyjno-turystycznych czy dydaktyczno-edukacyjnych. Urozmaicona rzeźba terenu, zabytki architektoniczne oraz bioróżnorodność przyrodnicza sprawiają, że krajobraz regionu krakowsko-częstochowskiego jest unikatowy i cenny w skali kraju, a nawet Europy.
In Poland exploitation of rocks is more and more often abandoned due to economic problems. When the mine is closed, a problem concerning of the mining area remains. Usually, the quarries are left without any interference. Such places are valuable mainly due to their educational value, as the rocks exposed contain data about important past phenomena, geological boundaries and fossils. The quarries changed the landscape of the Cracow-Czestochowa region. Previously they disturbed its visual appearance, but now they can constitute its characteristic element. There are a lot of solutions for their development, e.g., recultivation for recreation-touristic or educational purposes. The variable geomorphology of the area, historical monuments and natural biodiversity make the landscape of the Cracow-Czestochowa region is truly unique not only on a national, but also European scale.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 67-78
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walory antropogeniczne terenów pogórniczych a rozwój regionów
Anthropogenic values of post-mining areas to question development of regions
Autorzy:
Pietrzyk-Sokulska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88136.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
tereny pogórnicze
walory antropogeniczne
rozwój
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
post-mining areas
anthropogenic values
development of regions
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
Nasilająca się antropopresja na środowisko powoduje zmniejszanie jego zasobów i obniżanie walorów, co skutkuje spadkiem atrakcyjności, a tym samym pogorszeniem komfortu życia mieszkańców i recesją gospodarczą regionów. Odpowiedzialne za to jest w niektórych regionach Polski, zwłaszcza o wysokich walorach środowiska przyrodniczego m.in. górnictwo odkrywkowe kopalin, o wielowiekowej tradycji. Po zakończeniu działalności pozostawia ono tzw. nieużytki pogórnicze pozbawione czasowo funkcji użytkowej. Tymczasem dysponują one pewnym potencjałem walorów środowiska, które dzięki zabiegom adaptacyjnym pozwoliłyby nadać im nowe funkcje zgodnie z potrzebami społecznymi, realne ekonomicznie i harmonijnie wpisane w otoczenie. W ten sposób tereny te miałyby wpływ na rozwój gospodarczy regionów i wzrost ich atrakcyjności środowiskowej i inwestycyjnej. W artykule analizami objęto Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, jako region cenny przyrodniczo, z wieloma opuszczonymi terenami pogórniczymi.
Increasing anthropogenic impact on the environment results in the decrease of its quality and resources. As a consequence, it contributes to the declining attractiveness of the region, economic recession and finally-deterioration of local living standards. Surface mining of historical tradition is the main source of this process in many Polish regions of high nature value. As the mining operation ceases a large post-mining wasteland usually appears. Nevertheless, the potential of its natural amenities still exists and if used properly, it may restore its functions in a way which meets social needs, being both economical and friendly to the environment. Thereby, post-mining areas might contribute to the economic development of the region as well as increase investment activity and natural attractiveness. The Krakow-Czestochowa Upland, which is a region of high nature value and hosts many post-mining areas, was chosen for the study.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2014, 26; 27-36
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upper Triassic vertebrate tracks from Kraków–Częstochowa Upland, southern Poland
Autorzy:
Sadlok, G.
Wawrzyniak, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191435.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
vertebrate tracks
Upper Triassic
Kraków-Częstochowa Upland
Polska
Opis:
The first Upper Triassic vertebrate fossil tracks are documented from the Zawiercie locality, Kraków–Częstochowa Upland, southern Poland. The most characteristic components of the assemblage are tracks, assig- nable to archosaurs and dicynodonts. The inferred composition of the fauna is comparable to those of much better studied, contemporaneous sites in Italy, Argentina and the USA.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2013, 83, 2; 105--111
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tourist areas in the cyberspace: netnographic research of the northern Krakow-Czestochowa Upland
Obszary turystyczne w cyberprzestrzeni: netnograficzne badania północnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Autorzy:
Karczewska, A.
Skolik, S.
Kukowska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051508.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
tourism
cyberspace
netnography
Krakow-Czestochowa Upland
rural area
marketing
tourist service
Opis:
Subject and purpose of work: The aim of the research study is to identify objects which can potentially create the attractiveness of the region and to analyze the network of hypertext links between selected entities in the tourism industry. Materials and methods: The ethnographic approach was used in the article, and the main research method was content analysis and the analysis of hypertext links with the use of Semrush, PetScan and Similarweb internet tools. Results: Over a dozen objects with a large potential for attracting tourists have been identified, that is castles, palaces and sacral objects, which differed in terms of marketing impact on the tourist market. Conclusions: Although no coherent network of hypertext links has been found, visible efforts to create such a network for some municipalities were noticed. Local government authorities do not fully use Internet tools to promote the values of their own region.
Przedmiot i cel pracy: Celem badawczym jest identyfikacja obiektów, które mają potencjał w kreowaniu atrakcyjności regionu oraz analiza sieci powiązań hipertekstowych między wybranymi podmiotami branży turystycznej. Materiały i metody: W artykule wykorzystano podejście etnograficzne, a główną metodą badawczą była analiza treści oraz analiza powiązań hipertekstowych z zastosowaniem narzędzi internetowych Semrush, PetScan i Similarweb. Wyniki: Zidentyfikowano kilkanaście obiektów o dużym potencjale przyciągania turystów: zamki, pałace, obiekty sakralne, wskazano zróżnicowanie badanego obszaru pod względem możliwości oddziaływania marketingowego na rynek turystyczny. Wnioski: Brak jest spójnej sieci powiązań hipertekstowych, ale zauważono widoczne starania do tworzenia takiej sieci w przypadku niektórych gmin. Władze samorządowe nie wykorzystują w pełni narzędzi internetowych do promowania walorów własnego regionu.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2019, 12, 1; 80-89
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The trail of the Eagles’ Nests - tourist attraction in Bydlin
Przystanek na Szlaku Orlich Gniazd - atrakcje turystyczne Bydlina
Autorzy:
Vierek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/10988.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
Tematy:
Eagles’ Nests trail
tourism attraction
Bydlin village
geosite
Krakow-Czestochowa Upland
natural trail
historical trail
Opis:
The purpose of this paper is an attempt to demonstrate and evaluate natural and cultural values of the small town, which is rarely visited by tourists. Bydlin area is located within both walking and bicycling touristic route “The trail of the Eagles’ Nests”. The tourist sights and geotouristic values of Bydlin country, was presented. All three selected tourist sites and one geosites have highly cultural, historic and geological values. Described town can be an alternative for well-known and crowded places for tourists from Poland. This is the proposal for a short few hours educational natural and historical trail for tourists with different preferences and predisposition.
Celem artykułu jest próba ukazania i oceny walorów zarówno przyrodniczych, jak i kulturowych niewielkiej miejscowości rzadko odwiedzanej przez turystów. W pracy zaprezentowano atrakcje (geo) turystyczne jakie oferuje wieś Bydlin, przez którą przebiega szlak turystyki pieszej „Szlak Orlich Gniazd” oraz szlak rowerowy o tej samej nazwie. W miejscowości wyznaczono cztery stanowiska turystyczne (w tym jedno geostanowisko), wybrane ze względu na cenne wartości kulturowe, historyczne i geologiczne. Opisywana wieś może stanowić alternatywę dla znanych, tłumnie odwiedzanych przez turystów z całej Polski miejscowości na wspomnianych szlakach. W artykule przedstawiono propozycję krótkiej, kilkugodzinnej ścieżki edukacyjnej przyrodniczo-kulturowej przeznaczonej dla turystów o różnych preferencjach.
Źródło:
International Letters of Natural Sciences; 2013, 05
2300-9675
Pojawia się w:
International Letters of Natural Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Kroczycka Cave – the history of research in the light of the most recent interpretations
Jaskinia Kroczycka – historia badań w świetle najnowszych interpretacji
Autorzy:
Jędrysik, Joanna
Wagner, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396859.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
Tematy:
Kraków-Częstochowa Upland
cave
mortuary practice
Kroczycka Cave
Lusatian culture
Early Migrations Period
Opis:
The Kroczycka Cave is an archaeological site located in southern Poland, in the Krakow-Czestochowa Upland. The history of exploration of the site began in 1936, when miners found forty skeletons inside the cave. The discoverers also found artefacts dating back to the Early Migrations Period and pottery connected with late phases of the Lusatian culture. However, the Kroczycka Cave has not been investigated on a larger scale so far, which results in hitherto discoveries bringing more questions than answers. It is important to emphasise that this is the first paper to present the full history of studies on the Kroczycka Cave in the light of recent interpretations. The paper also brings the analysis of the episodes of Late Holocene occupation both inside the cave and in the plateau in front of the entrance, followed by the discussion of several possible interpretations based on the location of the site and the distribution of artefacts discovered there over the 20th and 21th century. Furthermore, the study presents the geographical and environmental context of the site, as well as a range of analogies from other cave sites in Europe. It is concluded that the lack of precise analogy makes determining the function of the Kroczycka Cave itself and its surroundings very difficult. The present paper provides a basis for further investigations.
W roku 1936 w jednej z krasowych jaskiń na północy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej lokalni poszukiwacze kalcytu odkryli około 40 ludzkich szkieletów – miejsce to zostało nazwane przez archeologów Jaskinią Żurowskiego, a później Jaskinią Kroczycką. Liczne zabytki metalowe, szklane i ceramiczne, które pozyskane zostały ze stanowiska, związane są z wczesną fazą okresu wędrówek ludów, ponadto znaczną część fragmentów naczyń łączyć należy z późną fazą kultury łużyckiej. Nigdy na większą skalę nie badano tego stanowiska, a artykuł ten jest w zasadzie podsumowaniem osiemdziesięcioletniej historii poszukiwań na tym stanowisku w świetle najnowszych badań i interpretacji. Wskazując na wybrane przykłady późno-holoceńskiego wykorzystania stanowisk jaskiniowych na terenie całej Europy, próbujemy dokonać analizy śladów osadnictwa odkrytych na plateau przed otworem wejściowym i we wnętrzu Jaskini Kroczyckiej. Ważnym elementem naszych rozważań jest także kontekst geograficzny i środowiskowy, w którym osadzone jest stanowisko i pobliskie punkty osadnicze. Po raz pierwszy też dokładnie przyglądamy się różnym kategoriom zabytków. Studium przypadku przedstawione w niniejszym artykule ukazuje za równo praktyczne, jak i symboliczne funkcje podziemnych struktur skalnych, lecz nie pozwala jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie: jaką rolę pełniła Jaskinia Kroczycka? Prezentowany tekst posiada charakter przyczynkowy i jedynie nieznacznie dotyka problemów interpretacji jurajskich stanowisk jaskiniowych użytkowanych w młodszych okresach prahistorii.
Źródło:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2015, 7; 37-60
0137-3285
Pojawia się w:
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The development and origin of the two-stage silicification of Upper Jurassic limestones from the northern part of the Kraków-Częstochowa Upland (Southern Poland)
Autorzy:
Kochman, Alicja
Matyszkiewicz, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310144.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
chert concretions
silicified limestones
stages of silicification
Upper Jurassic
tectonics
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
The Upper Jurassic carbonates representing the microbial-sponge megafacies in the area of the Kraków-Częstochowa Upland (KCU) were locally silicified. In the reclaimed Lipówki Quarry, in Rudniki near Częstochowa (in the northern part of the Upland), macroscopically different silicification products were observed in blocks of Upper Jurassic limestones, deposited as mining waste. Two varieties were distinguished: (i) chert concretions representing the I silicification stage and (ii) light-brown, silicified limestones infilling the fractures in chert concretions or forming the cortices around the concretions or forming irregular bodies, all representing the II silicification stage. The diagnostic features are the following: (i) macroscopic development, (ii) the presence of moganite exclusively in chert concretions and (iii) significant differences in crystallinity index (CI) values, namely: 0.1–0.7 for chert concretions and 6.0–6.6 for silicified limestones. The formation of chert concretions was initiated as early as in unconsolidated sediment, whereas the II silicification stage followed the chemical compaction of the limestones. The results of geochemical analyses of the products of both silicification stages indicated that the probable source of silica were the low-temperature hydrothermal solutions. Two types of fractures were found in the chert concretions, generated during different tectonic events. The older, open fractures were formed during the extension of the Late Jurassic sedimentary basin, which formerly occupied the territory of the more recent KCU. These fractures were infilled with unconsolidated, fine-detrital carbonate sediment, in which the concretions were embedded and finally silicified in the II silicification stage. The younger, closed fractures, transversal to those filled by the products of II silicification stage, along which small displacements are evident, document the later tectonic deformations presumably related to Cenozoic faulting.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2023, 49, 3; 225--243
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stare piece wapiennicze w krajobrazie Jury Krakowsko-Częstochowskiej jako element dziedzictwa górniczego
Old lime kilns in the Krakow-Częstochowa Jura landscape as an element of the mining heritage
Autorzy:
Krzeczyńska, Monika
Woźniak, Paweł
Kaczmarzyk, Ewa
Głowacki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048422.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii. Instytut Górnictwa
Tematy:
przemysł wapienniczy
piec wapienniczy
edukacja
rekreacja
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
lime industry
lime kiln
education
recreation
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
Tradycje przemysłu wapienniczego sięgają odległych czasów. Wapno, jako spoiwo zapraw budowlanych i farb używane jest już od kilku tysiącleci. Stare piece wapienne i towarzyszące im wyrobiska spotykane na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej (a zwłaszcza w jej północnej części) doskonale nadają się do zagospodarowania i wykorzystania w przyszłości jako miejsca edukacyjne ułatwiające poznanie i zrozumienie wielu procesów kształtujących powierzchnię Ziemi, w tym poprzez gospodarczo-przemysłową działalność człowieka. Znane są już ciekawe, krajowe przykłady dostosowania obiektów przemysłu wapienniczego do realizacji funkcji rekreacyjno-poznawczych. Najwięcej jest ich w Sudetach. Autorzy referatu mają nadzieję, że w nieodległej przyszłości dołączy do nich przynajmniej jeden z jurajskich wapienników z okolicy Olsztyna, Rudnik, Częstochowy, Złotego Potoku, Mstowa, Kusiąt lub Choronia.
The traditions of the lime industry date back to distant times. Lime has been used as a binder of building mortars and paints for several millennia. Old lime kilns and the accompanying excavations found in the Kraków-Częstochowa Upland (especially in its northern part) are perfect for development and future use as educational places facilitating the knowledge and understanding of many processes shaping the Earth's surface, including economic and industrial activities of humans. Interesting local examples of adapting lime industry facilities aimed at enhancing recreation and cognitive functions are well recognized. Most of them are in the Sudetes. The authors of the paper hope that in the near future one of the Jurassic lime kilns in the vicinity of Olsztyn, Rudnik, Częstochowa, Złoty Potok, Mstów, Kusiąt or Choroń will also soon become recognizable.
Źródło:
Hereditas Minariorum; 2020, Vol. 6; 25-32
2391-9450
2450-4114
Pojawia się w:
Hereditas Minariorum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rekonstrukcja czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie wartości albedo (na przykładzie pomiarów w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)
Reconstruction of Snow Cover Duration Using Solar Radiation Values (on the Example of Measurements in Southern Kraków-Częstochowa Upland)
Autorzy:
Falarz, M.
Caputa, Z.
Partyka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/163932.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwa Geofizyczne
Tematy:
pokrywa śnieżna
promieniowanie słoneczne
albedo
rekonstrukcja
Ojcowski Park Narodowy
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
snow cover
solar radiation
reconstruction
Ojcow National Park
Kraków-Częstochowa Upland
Opis:
Główny cel opracowania to cel metodyczny – wypracowanie metody rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie pomiarów promieniowania słonecznego. Celem dodatkowym jest cel poznawczy – porównanie czasu zalegania pokrywy śnieżnej w różnych formach terenu (dno doliny i wierzchowina) i na różnych wysokościach n.p.m. Badania zostały przeprowadzone na przykładzie warunków niwalnych południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w dolinie Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym. W opracowaniu użyto danych z okresu 2008-2014 dotyczących pokrywy śnieżnej na stacji Park Zamkowy (PZ; 322 m n.p.m.), położonej w dnie doliny Prądnika, oraz wartości promieniowania słonecznego na stacji PZ i w Lepiance Czajowskiej (LCZ; 483 m n.p.m.), położonej na wierzchowinie. Na podstawie danych aktynometrycznych wyliczono wartości albedo. Rekonstrukcję liczby dni z pokrywą śnieżną przeprowadzono w LCZ w trzech etapach: 1) zbadano częstość występowania wartości albedo w przedziałach osobno w dniach z pokrywą śnieżną i w dniach bez pokrywy śnieżnej na stacji PZ; 2) przeprowadzono symulacje czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji PZ, stosując różne wartości progowe albedo dziennego i albedo z godzin 6-9 UTC; 3) wartości graniczne albedo wyznaczone w poprzednim etapie badań stały się podstawą rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji LCZ; za dzień z pokrywą śnieżną przyjęto taki, w którym albedo było większe od ustalonych wartości progowych. Wyznaczone wartości graniczne albedo wynoszą 26% dla okresu całego dnia i 34% dla godzin 6-9 UTC. Różnica między nimi jest wynikiem zależności wartości albedo od wysokości Słońca. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wyniosła 80 dni w PZ i 75 dni w LCZ. Różnica w czasie zalegania pokrywy śnieżnej między dnem doliny Prądnika a wierzchowiną południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest wypadkową oddziaływania dwóch czynników: wysokości nad poziomem morza i formy terenu. Wysokość nad poziomem morza odgrywa większą rolę w tworzeniu się pokrywy śnieżnej, forma terenu natomiast w procesie zanikania śniegu wiosną.
The main objective of the study is methodical one: development of a method to reconstruct the snow cover duration on the basis of measurements of solar radiation. The additional objective is cognitive: comparison of seasonal snow cover duration in various geomorphological forms: concave (the bottom of the valley) and convex (plateau) and at different heights above sea level. Studies were carried out on the example of the nival conditions in southern Krakow-Częstochowa Upland: in Prądnik valley in Ojcow National Park. There were used daily and timely data of total and reflected shortwave solar radiation for the period 2008-2014, on the basis of which albedo values (α; %) were calculated. Actinometric measurements were performed on the Park Zamkowy station (PZ; 322 m a.s.l.) located in the bottom of the valley of Prądnik and in Lepianka Czajowska station (LCZ; 483 m a.s.l.) located on the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland. There were also used daily data describing the thickness of the snow cover in the PZ for the same period. Reconstruction of the number of days with snow cover in the LCZ was performed in three stages: 1. frequency of albedo values were examined in intervals for days with snow cover and days without snow cover in the PZ; 2. simulations of snow cover duration (number of days) were conducted in the PZ using different threshold values (bottom limit) of daily albedo and albedo for 6-9 UTC; 3. limits of albedo designated in the preceding stage research were the basis of reconstruction the number of snow cover in the LCZ; a day with snow cover was the day when the albedo was higher than the established limit values. Designated the boundary values of the albedo is 26% for the entire day and 34% for 6-9 UTC. The difference between these values is the result of albedo dependency on the Sun height. The average annual number of days with snow cover in the investigated period (2008-2014) is 80 in the PZ (observation data) and 75 in LCZ (reconstructed and observation data). In November, when snow cover is created, more days with snow on the ground is observed on the plateau (LCZ: 3 days in average), while from December to March, snow cover occurred longer in the bottom of the valley (PZ). The difference in the snow cover duration between the bottom of the Prądnik valley and the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland increases in particular months towards the end of the winter season: it is namely 1 day in January, 2 days in February and 3 days in March. The differences in snow cover duration between the bottom of the valley and the plateau are the resultant of two factors: altitude and topography. The altitude above sea level, plays a more important role in the formation of snow cover, while the morphology of the terrain is of greater importance in the process of melting the snow in the spring.
Źródło:
Przegląd Geofizyczny; 2016, 3-4; 195-207
0033-2135
Pojawia się w:
Przegląd Geofizyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radon w jaskiniach Jury krakowsko-częstochowskiej
Radon in caves of the Kraków-Częstochowa Upland
Autorzy:
Wysocka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/340629.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
Kraków-Częstochowa Upland
Upland
radon
cave
Opis:
Radon (222Rn) należy do uranowego szeregu promieniotwórczego. Jako gaz szlachetny jest mało toksyczny, szkodliwe są natomiast produkty jego rozpadu. Źródłem radonu w naszym otoczeniu są głównie skały budujące podłoże, rzadziej materiały budowlane, woda wodociągowa i gaz ziemny. Narażenie radiacyjne, powodowane przez radon, jest związane przede wszystkim z zamkniętymi przestrzeniami o słabej wentylacji, jakimi są: wyrobiska podziemnych zakładów górniczych, jaskinie, tunele, a także domy mieszkalne. Od kilkunastu lat w świecie prowadzone są badania naturalnej promieniotwórczości w jaskiniach. W Polsce szczególna uwaga specjalistów dotyczy obszaru Sudetów, charakteryzującego się podwyższonym naturalnym tłem promieniowania gamma i występowaniem naturalnych wód o podwyższonej zawartości radonu. Zagadnienia związane z występowaniem promieniotwórczości naturalnej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej oraz ryzykiem radonowym w jaskiniach tego obszaru, nie są dotychczas dostatecznie rozpoznane. W artykule przedstawiono wyniki pomiarów stężenia radonu w 11 jaskiniach. Badaniami objęto zarówno jaskinie łatwo dostępne, jak i te, do których wejście wymagało przygotowania speleologicznego. Wyniki badań wykazały, że stężenia radonu w jaskiniach jurajskich są znacznie mniejsze od rekordowych wartości podawanych w doniesieniach literaturowych. W kilku jaskiniach stężenia radonu przekraczały 1000 Bq/m3. Oszacowano dawki, na jakie są narażeni turyści oraz speleolodzy i przewodnicy w jaskiniach turystycznych. Stwierdzono, że dawki, wynikające z ekspozycji na radon i produkty jego rozpadu, otrzymują osoby przebywające przez kilkaset godzin rocznie w jaskiniach. Mogą one być większe od tych, na jakie są narażeni górnicy kopalń węgla kamiennego. W celu wyliczenia rzeczywistych dawek należy zaopatrzyć przewodników w dawkomierze indywidualne.
Radon (222Rn) is naturally occurring nobel gas, the member of uranium series. The main source of radon is bedrock, sometimes building materials, drinking water and gas. The potential risk that stems from radon and its progeny in underground mines and dwellings is well documented. In caves in different countries radon concentrations have been identified as elevated. In Poland radon measurements have been performed in the region of Sudety Mountains where the elevated background of natural radiation occurs. In the paper results of measurements of radon concentrations in 11 caves of the Kraków-Częstochowa Upland are presented. Radon concentrations in these caves are not high by world standards. However the annual doses calculated to long-term users of caves and tourists guides are in some caves higher than 13 mSv. It means that doses to cave users might be higher than to miners of underground coal mines. For detailed calculations of doses from radon and its progeny to tourists guides the data from personal dose-meters are necessary.
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2007, 3; 77-87
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radon in some caves of Krakow-Czestochowa Jurassic Upland
Radon w wybranych jaskiniach Jury Krakowsko-Częstochowskiej
Autorzy:
Skowronek, J.
Wysocka, M.
Giebel, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/340815.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Główny Instytut Górnictwa
Tematy:
Jura Krakowsko-Częstochowska
skażenie radonem
Krakow-Czestochowa Jurassic Upland
radon contamination
Źródło:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa; 2004, 1; 130-132
1643-7608
Pojawia się w:
Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies