Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Komunia św." wg kryterium: Temat


Tytuł:
Spory w Kościele w Polsce wokół sposobów przyjmowania Komunii św. w dobie pandemii w perspektywie historyczno-teologicznej
Contentions in the Church in Poland around the ways of receiving Holy Communion in times of pandemics in a historical and theological perspective
Autorzy:
Bartocha, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1550654.pdf
Data publikacji:
2021-07-07
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Holy Communion on the hand
Holy Communion on the tongue
pandemic
theological
disputes
Komunia św. na rękę
Komunia św. do ust
pandemia
spory teologiczne
Opis:
Doświadczenie czasu pandemii w Kościele w Polsce doprowadziło do intensyfikacji sporów wokół sposobów przyjmowania Komunii św. Różne kręgi, zwłaszcza tradycjonalistyczne, zaczęły propagować niewłaściwą argumentację teologiczną mającą na celu nie tylko podważenie zasadności udzielania Komunii św. na rękę, ale także możliwości ewentualnego zarażenia się wirusami przez Eucharystię. Celem artykułu jest ukazanie genezy tych sporów oraz reakcji Konferencji Episkopatu Polski i poszczególnych biskupów na działania podejmowane przez określone grupy osób bądź pojedyncze osoby rozpowszechniające, zwłaszcza w mediach społecznościowych, błędne poglądy teologiczne.  Po ukazaniu w pierwszej części opracowania istoty sporów oraz po wyodrębnieniu obszarów, do których można sprowadzić najczęściej pojawiające się błędy, w kolejnych częściach artykułu zostanie przedstawiona zarówno argumentacja historyczna, jak i teologiczna odnośnie kwestii udzielania Komunii św. na rękę.  Szerokie spojrzenie na zagadnienie, które w obecnym czasie wydaje się problemem krucjalnym, pozwoli wykazać prawdziwość postawionej we wstępie artykułu tezy. Błędem są bowiem wszelkiego rodzaju próby przeciwstawiania sobie obu form przyjmowania Komunii Świętej – „do ust” czy to „na rękę”. Nacisk w działalności mistagogiczno-katechetycznej Kościoła powinien być położony na to, co należy do istoty, czyli na godnym przyjmowaniu Najświętszego Sakramentu, a nie na absolutyzowaniu samej formy obrzędu. Spory w Kościele w Polsce wokół sposobów przyjmowania Komunii św. w dobie pandemii odsłoniły słabe strony życia Kościoła oraz rozwijające się przez lata nieprawidłowości, a także obnażyły poważne braki w formacji zarówno duchowieństwa, osób konsekrowanych jak i wiernych świeckich. Stąd też domagają się one konstruktywnej odpowiedzi ze strony Kościoła na płaszczyźnie jego pastoralnej działalności.
The experience of the time of the pandemic in the Church in Poland has led to the intensification of disputes about the ways of receiving Holy Communion. Various circles, especially traditionalists, began to promote inappropriate theological arguments aimed not only at undermining the legitimacy of Communion in the hand, but also the possibility of a contagion of viruses through the Eucharist. The purpose of this article is to show the genesis of these contentions and the reaction of the Polish Episcopal Conference and individual bishops to the actions taken by certain groups of people or individuals spreading erroneous theological views, especially in the social media.  After presenting the essence of the disputes in the first part of the study and after separating the areas to which the most frequent errors can be reduced, the following parts of the article will present both historical and theological arguments regarding the issue of distributing Holy Communion in the hand.  A broad look at the issue, which at the present time seems to be a crucial problem, will make it possible to prove the truth of the thesis stated in the introduction to the article. It is a mistake to try to oppose the two forms of receiving Holy Communion – “on the tongue” or “in the hand” to each other. The emphasis in the mystagogical and catechetical activities of the Church should be placed on what belongs to the essence, that is, on the worthy reception of the Blessed Sacrament, and not on absolutizing the form of the rite itself. Disputes in the Church in Poland concerning the ways of receiving Holy Communion in the time of the pandemic have exposed weaknesses in the life of the Church and irregularities which have developed over the years, as well as serious deficiencies in the formation of both clergy, consecrated persons and lay faithful. Hence they demand a constructive response from the Church at the level of her pastoral activity.  
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2021, 57, 1; 7-31
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Misterium Eucharystii w świetle katechez z Agendy ks. Hieronima Powodowskiego a echa Soboru Trydenckiego
Mystery of the Eucharist in the Light of Catecheses from the Agenda of Fr. Hieronim Powodowski and Echoes of the Concil of Trent
Autorzy:
Pałęcki, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2035174.pdf
Data publikacji:
2020-02-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Eucharystia
ofiara
Komunia św.
agenda
Sobór Trydencki
Eucharist
sacrifice
Holy Communion
Council of Trent
Opis:
Sobór Trydencki podjął zadanie przedłożenia nauki o Eucharystii, zwłaszcza w konfrontacji z nauką innowierców. Refleksja ta w sposób systematyczny została zawarta w dekretach uchwalonych na sesjach w 1551 i 1562 r. Naukę tę na płaszczyźnie pastoralnej, jako pomoc dla duszpasterzy, ujęto w Katechizmie Rzymskim, opublikowanym w 1566 r. W myśl nauki Soboru Trydenckiego w agendach polskich zamieszczano katechezy, które miały pomóc wiernym nie tylko zrozumieć głębię teologiczną sakramentów, ale również miały charakter parenetyczny. Przykładem są katechezy dotyczące Eucharystii znajdujące się w Agendzie ks. Hieronima Powodowskiego. Istotnym fundamentem w katechezach w Agendzie Powodowskiego dotyczących Eucharystii były teksty biblijne: zarówno obrazy starotestamentalne, jak też wydarzenia nowotestamentalne. Na podkreślenie zasługuje ukazanie Eucharystii w świetle całej historii zbawienia – od stworzenia świata aż do apogeum misterium Odkupienia. Wezwanie Chrystusa: „to czyńcie na moją pamiątkę” od początku chrześcijaństwa było realizowane w Kościele. Sakrament ten bowiem postrzegano jako źródło wszystkich sakramentów. Istotną treścią takiego ujęcia jest fakt, że Chrystus jest realnie obecny w misterium Eucharystii. Przyjęcie tej prawdy wymaga postawy wiary w realną obecność Chrystusa we Mszy św. Zakłada ona postawę wiary w przeistoczenie, podkreślając znaczenie Eucharystii jako ofiary. Oddzielnym zagadnieniem było przygotowanie wiernych do przyjęcia Komunii św. Zwracano uwagę na konieczność sakramentalnej spowiedzi w przypadku grzechów ciężkich. Jednocześnie Eucharystia chroni przed grzechami ciężkimi, odpuszcza grzechy lekkie, umacnia wiarę, nadzieję i miłość, a jednocześnie pozwala zachować pobożność. Dlatego wymagano postawy pokory i skruchy, na wzór setnika z Ewangelii, i zalecano, aby nie przystępować w roztargnieniu. Historyczne spojrzenie na misterium Eucharystii na pewno przyczyni się do pogłębienia świadomości eucharystycznej wśród wiernych i przyczyni się do pełnego, świadomego i czynnego uczestniczenia we Mszy świętej.
The Council of Trent undertook the task of presenting the doctrine of the Eucharist, especially in confrontation with the teaching of dissenters. This reflection was systematically included in the council decrees adopted at sessions in 1551 and 1562. At the pastoral level, this teaching, as an aid for priests, was included in the Roman Catechism, published in 1566. According to the teaching of the Council of Trent, catecheses were included in Polish agendas, which were to help the faithful not only understand the theological depth of the sacraments, but also had a parenetic character. An example are catecheses on the Eucharist on the agenda of Fr. Hieronim Powodowski. Biblical texts, both Old Testament images and New Testament events, were an important foundation in the Powodowski’s catecheses on the Eucharist. It is worth emphasizing the presentation of the Eucharist in the light of the whole history of salvation—from the creation of the world to the apogee in the mystery of Redemption. Christ’s call: “do this in remembrance of me” has been realized in the Church since the beginning of Christianity. This sacrament was seen as the source of all sacraments. The essential content of this approach is the fact that Christ is really present in the mystery of the Eucharist. Accepting this truth requires an attitude of faith in the real presence of Christ in Mass. It assumes an attitude of faith in transubstantiation, emphasizing the importance of the Eucharist as a sacrifice. Preparing the faithful to receive Holy Communion was a separate issue. Attention was drawn to the need for sacramental confession in the case of grave sins. At the same time, the Eucharist protects against grave sins, forgives venal sins, strengthens faith, hope and love, while maintaining piety. Therefore, humbleness and repentance were required, following the example of the Gospel centurion, and they were advised not to absentmindedly. A historical look at the mystery of the Eucharist will certainly contribute to the deepening of Eucharistic awareness among the faithful and will contribute to full, conscious and active participation in the Holy Mass.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2019, 66, 8; 91-110
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Eucharist as a Sacrament Integrating the Family (Under Canon Law)
Eucharystia jako sakrament integrujący rodzinę (w ujęciu prawa kanonicznego)
Autorzy:
Janczewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339288.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
canon law
family
communion
Eucharist
holy communion
integration
prawo kanoniczne
rodzina
wspólnota
Eucharystia
Komunia św.
integracja
Opis:
The Eucharist is the source and top of the Christian life. This article analyzes the regulations of canon law related to participation in the Eucharist and receiving holy communion by the family. The author aims to show how such activities affect the unification of the entire family community, spouses, their children, and even grandparents. The first part discusses the Eucharist as the sacrament of unity. The next one discusses the family’s partaking in holy communion. The last one shows the role of the sacrament in the life of mixed marriages and marriages between individuals of different Catholic rites.
Eucharystia jest źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego. Niniejszy artykuł zajmuje się analizą przepisów prawa kanonicznego związanych z uczestnictwem w Eucharystii i przyjmowaniem Komunii św. przez rodzinę. Jego cel to ukazanie, w jaki sposób takie działania wpływają na integrowanie się całej wspólnoty rodzinnej, małżonków, ich dzieci, a nawet dziadków. W części pierwszej omówiono Eucharystię, jako sakrament jedności. Następna dotyczy przystępowania rodziny do Komunii św. Ostatnia ukazuje rolę tego sakramentu w życiu małżeństw mieszanych oraz o różnej przynależności obrządkowej.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2023, 12, 2; 161-171
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pojednanie sakramentalne: szczególna rola rodziny
Reconciliation sacramental: the special role of the family
Autorzy:
Biały, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1291813.pdf
Data publikacji:
2014-07-01
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
rodzina
owoce pojednania sakramentalnego
pokuta
dzieci
Komunia św.
fruit of sacramental reconciliation
repentance
Holy Communion
children
family
Opis:
Opierając się na Adhortacji „Christifideles laici”, autor przyjmuje założenie, iż należy „podjąć szerokie, pogłębione i systematyczne działania, wspierane nie tylko przez kulturę, ale także środkami ekonomicznymi i ustawodawstwem, ażeby zapewnić rodzinie warunki, by zgodnie ze swym powołaniem była pierwszym miejscem «humanizacji» osoby i społeczeństwa”. W tym celu zajął się tematem roli współczesnej rodziny w kwestii pojednania sakramentalnego. Postawił sobie pytanie, na ile rodzina, rozumiana jako pierwsze środowisko życia i poznania wiary, sprzyja (lub powinna sprzyjać) w doprowadzeniu do pojednania się (w szerszym znaczeniu tego słowa) ze sobą, z Bogiem, i z ludźmi? W odpowiedzi uzyskał przekonanie, iż w wychowaniu liczy się przede wszystkim atmosfera rodzinna, klimat wzajemnego przebaczenia, twórczej (kreatywnej) miłości, jedności. Dziecko w innym przypadku może mieć poważne trudności z rozumieniem sensu pojednania, co uwidocznić się może podczas spowiedzi św., a tym samym w kwestii potrzeby przystępowania do Komunii św. Może to także zaowocować brakiem zaufania do drugiej osoby, np. lękiem przed wejściem na drogę sakramentalnego małżeństwa. Może to skutkować również tendencjami do zejścia na tzw. złą drogę, a z czasem doprowadzić nawet do utraty wiary. Bez dobrego wzorca rodzicielskiego dziecko będzie miało poważne trudności w tworzeniu pozytywnych relacji do wszelkich wartości (rodzinnych, społecznych, religijnych); trudności w pojmowaniu głębszego sensu ich realizacji (np. poprzez potrzebę wspólnego ich przeżywania, tzn. świętowania w rodzinie).
Coming from the assumption (ie, based on the document, which is the exhortation Christifideles Laici) that we need “a vast, extensive and systematic work, sustained not only by culture but also by economic and legislative means, which will safeguard the role of family in its task of being the primary place of „humanization” for the person and society”, the author took up the subject of the role of the family in matters of sacramental reconciliation. He asked a question to what extent the family understood as the first environment of life and faith is (or should be) conducive to bringing about reconciliation (in the broader sense of the word): with each other, with god and with men? His conviction is that what counts in education is, first of all, a family atmosphere, a climate of mutual forgiveness, creative love and unity. otherwise the child may have serious difficulties in understanding the meaning of reconciliation, which might affect his confessions and his need to receive communion. this may also lead to lack of trust in other people, e.g. in fear to enter a sacramental marriage. Such a person may have a tendency to go astray, and sometimes even lose faith. Simply put, without a good parental pattern, the child will have serious difficulties in establishing positive relationships to all values: (family, social, religious); problems to understand a deeper meaning of their implementation (e.g. in the need for sharing them through celebrations in the family).
Źródło:
Studia nad Rodziną; 2014, 18, 1(34); 59-72
1429-2416
Pojawia się w:
Studia nad Rodziną
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komunia Święta na sposób Wiatyku
Holy Communion in the way of Viaticum
Autorzy:
Kaszak, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469431.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Komunia św.
Najświętsza Eucharystia
niebezpieczeństwo śmierci
wierny chrześcijanin
Holy Communion
Eucharist
a danger of death
faithful Christians
Opis:
Specyfika Komunii św. na sposób Wiatyku polega na tym, że wierny chrześcijanin przyjmuje Go w najbardziej decydującym, a zarazem delikatnym momencie swojego życia, tzn. w chwili przejścia z tego świata do wieczności, a przynajmniej w bliskiej perspektywie tego momentu. Udzielanie i przyjmowanie Komunii św. jako Wiatyku jest jednym z najstarszych zwyczajów Kościoła. Wiatyk powinien przyjąć wierny znajdujący się z jakiejkolwiek przyczyny w niebezpieczeństwie śmierci. O wypełnienie tego obowiązku powinni zadbać przede wszystkim duszpasterze, ale także sam wierny oraz jego rodzina lub najbliżsi. W przypadku zaistnienia różnych wątpliwości duszpastersko-prawnych zawsze należy rozstrzygać na korzyść wiernego, zgodnie z zasadą, że najwyższym prawem jest zbawienie dusz.
The specificity of the Holy Communion in the way of Viaticum is receiving Him in the most decisive yet delicate moment of life, for example at the moment of passing from this world into eternity or at least in the short perspective of this moment. Giving and receiving Holy Communion as Viaticum is one of the oldest traditions of the Church. The faithful should receive Viaticum in any danger of death. Not only priests should take care of the fulfillment of this obligation, but also the faithful himself and his family and relatives. In the case of any pastoral and legal concerns the salvation of souls should be the most important so the problem should be always resolved in favour of the faithful.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2015, 22; 107-114
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eucharystia w procesie wtajemniczenia chrześcijańskiego
Eucharist in the Process of Christian Initiation
Autorzy:
Megger, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038099.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
inicjacja chrześcijańska
sakramenty inicjacji chrześcijańskiej
Eucharystia
Pierwsza Komunia św.
Christian initiation
sacraments of the Christian initiation
Eucharist
First Communion
Opis:
Katechizm Kościoła katolickiego przedstawia sakramenty inicjacji jako fundamenty całego życia chrześcijańskiego, przez które wierni coraz głębiej i doskonalej uczestniczą w życiu Bożym i postępują w miłości (zob. KKK 1212). Eucharystia dopełnia to wtajemniczenie i jest jego ostatnim etapem, ponieważ w niej swój szczyt osiąga dzieło dokonane przez Jezusa Chrystusa. Wierni odrodzeni przez chrzest i umocnieni darem Ducha Świętego, który upodobnił ich do Chrystusa, jednoczą się z Nim w Jego jedynej Ofierze. W ten sposób urzeczywistnia się komunia życia z Bogiem i jedność ludu Bożego, przez co objawia się i buduje Kościół. Ponadto Eucharystia celebrowana we wspólnocie stale pogłębia komunię z Chrystusem, odnawia życie łaski otrzymane na chrzcie i sprawia jego wzrost w postawie chrześcijańskiej miłości. Dlatego w artykule najpierw zostaje ukazany Sakrament Ołtarza jako źródło i szczyt życia Kościoła i jego członków, a następnie omówione jest w świetle dokumentów Kościoła powszechnego i polskiego przygotowanie do Pierwszej Komunii św., które odgrywa istotną rolę we wprowadzeniu do ostatniego z sakramentów wtajemniczenia i kształtowaniu duchowości eucharystycznej.
The Catechism of the Catholic Church (CCC) presents the initiation sacraments as the foundation of every Christian life through which the faithful more profoundly and perfectly participate in the divine life and charity (see  CCC 1212). The Eucharist makes this initiation complete and is its ultimate stage for the work of Jesus Christ culminates in it. The faithful are born anew in Baptism and strengthened by the gift of the Holy Spirit, who made them in the likeness of Christ. They unite with Him in His only Sacrifice. In this way, the communion of life with God and unity of the People of God become real, whereby the Church is revealed and built. Moreover, the Eucharist celebrated in a community deepens the communion with Christ, renews the life of grace received at Baptism and makes it grow in Christian charity. This is why the article starts with the Sacrament of the Altar  presented as a source and height of life for the Church and its members. Then, the study goes on to present the preparation for the First Communion in the light of documents created by the Universal Church and the Church in Poland. This preparation plays a crucial role in introduction to the final Sacrament of initiation as well as in the shaping of Eucharistic spirituality.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 8; 21-41
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem recepcji Adhortacji apostolskiej Amoris leatitia w kwestii przystępowania do sakramentów pokuty i Eucharystii osób rozwiedzionych
Reception problem of Apostolic exhortation Amoris leatitia in terms of admission to sacraments penance and holy communion divorced persons
Autorzy:
Janczewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1372560.pdf
Data publikacji:
2018-06-09
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Adhortacja Amoris laetitia
osoby rozwiedzione
Komunia św.
sakrament pokuty
rozeznanie
Exhortation Amoris laetitia
divorced persons
holy communion
sacrament of penance
discernment
Opis:
In the year 2015 pope Francis issued Apostolic exhortation Amoris la-etitia. This document raises among other things the problem admission to sacraments penance and holy communion divorced persons. The first part of this article concerns scientific discussion about sacraments for divorced persons before 2014 year. Next part is about receiving the Body of the Lord according to the Familiaris consortio i Amoris laetitia. On the third part are canonists and theologian interpretations of the popes Francis exhortation. Last part of article is about application of this document to local conditions in the word.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2018, 61, 2; 31-62
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udzielanie Komunii Św. osobom rozwiedzionym? Analiza Adhortacji Amoris Laetitia papieża Franciszka
Communication of the blessed Eucharist to divorced persons? Analysis popes Francis adoration “Amoris laetitia”
Autorzy:
JANCZEWSKI, ZBIGNIEW
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/662155.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Komunia św.
spowiedź
rozwód
małżeństwo cywilne
dyscyplina Kościoła rzymsko katolickiego
blessed Eucharist
penance
divorce
civil marriage
discipline of Roman Catholic Church
Opis:
Many catholic peoples after divorce can receive the blessed Eucharist. New popes document “Amoris laetitia” details relative to that question. This elaboration in the first part shows Eucharist as expression of unity in the Church and marriage. Next part is about receiving Body of Christ by persons leaves  in not sexual relations in the civil marriage. The last part is about Holly communion divorced persons on the scope of “Amoris laetitia”. This document not changes Doctrina of the Church in those matter. Pope Francis try changes only discipline of Roman Catholic Church.
 Niniejsze opracowanie stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy osoby rozwiedzione, żyjące w nowych, niesakramentalnych związkach, całkowicie utraciły prawo do przyjęcia sakramentalnego Ciała Chrystusa, w świetle obowiązujących dokumentów Stolicy Apostolskiej, a szczególnie wydanej ostatnio adhortacji papieża Franciszka Amoris laetitia. Posynodalna adhortacja Amoris laetitia stanowi zwieńczenie i zarazem posumowanie wcześniejszych obrad Synodu Biskupów poświęconego małżeństwie i rodzinie. W obliczu skomplikowanej sytuacji rodzin poranionych, duszpasterze dla miłości i prawdy, mają obowiązek właściwego jej rozeznania. Stopień odpowiedzialności małżonków za rozpad ich małżeństwa nie jest równy w każdym przypadku i mogą wystąpić czynniki ograniczające zdolność podejmowania przez nich decyzji. Papież Franciszek zaznacza, że „nie można już mówić, że wszyscy, którzy znajdują się w sytuacji tak zwanej nieregularnej, żyją w stanie grzechu śmiertelnego, pozbawieni łaski uświęcającej”. Ponadto osoba znająca dobrze normę moralną może mieć duże trudności w zrozumieniu zawartych w niej wartości, albo też znaleźć się w określonych warunkach niepozwalających działać inaczej i podejmować inne decyzje bez zaciągania nowej winy. Tak więc mogą zaistnieć czynniki ograniczające zdolność podejmowania decyzji przez interesujące nas osoby. Skoro w takich przypadkach nie występuje przesłanka dobrowolności popełnianego grzechu konieczna, aby uznać go za ciężki, spowiednik, zgodnie z wielowiekową praktyką i nauczaniem doktrynalnym Kościoła, ma prawo, jak się wydaje, udzielić rozgrzeszenia, a przez to dopuścić do przyjęcia Eucharystii. Jednak przed rozgrzeszeniem proszący o sakrament powinni przejść dłuższy okres rozeznania swojej sytuacji duchowej pod kierownictwem swojego duszpasterza.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2016, 59, 2; 41-58
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Diskussion über die Unauflöslichkeit der Ehe im Zusammenhang mit dem nachsynodalen apostolischen Schreiben Amoris laetitia. Einige offene Fragen
The Discussion about the indissolubility of Marriage on the margin of Amoris laetitia. Some open questions
Dyskusja o nierozerwalności małżeństwa na marginesie adhortacji Amoris laetitia. Pytania otwarte
Autorzy:
Machinek, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595318.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Amoris laetitia
indissolubility of the marriage
divorce and remarried people
pastoral care
holy communion
nierozerwalność małżeństwa
rozwiedzeni powtórnie zaślubieni
troska duszpasterska
Komunia św.
Opis:
The indissolubility of sacramental marriage has been over the centuries the crucial point of the teaching of the Catholic Church about marriage based on the Jesus’ expressions about marriage and divorce. The indissolubility of marriage can be understood in a twofold manner. The first dimension is the moral indissolubility which means a serious moral obligation of being faithful towards the husband. Marriage should not be dissolved but in fact it is dissolved in an increasing number of Christian couples. But there is also the second dimension – the ontological indissolubility. Being a creation of God the sacramental marriage cannot be dissolved, even if the relationship breaks apart. Though Pope Francis emphasizes that the Church’s teaching about marriage remains unchanged, some passages of the Papal Letter cannot be interpreted clearly. As a result, the statements of the particular bishop conferences as well as the guidelines launched by some bishops concerning the pastoral care of divorced and remarried couples are ambiguous. The author of the article stands for the integral keeping of the entire teaching of the church about the indissolubility of the sacramental marriage in every new proposal for the pastoral care of people living in “irregular” situations.
Nierozerwalność sakramentalnego małżeństwa była przez wieki centralnym punktem nauczania Kościoła katolickiego o małżeństwie, bazującego na wypowiedziach Jezusa na temat małżeństwa i rozwodu. Pojęcie „nierozerwalność małżeństwa” można rozumieć w dwojaki sposób. Pierwszym wymiarem jest nierozerwalność moralna, która oznacza poważne zobowiązanie do wierności wobec prawowitego małżonka. Małżeństwo nie powinno być rozwiązywane, jednak w praktyce rozpada się i ostatecznie rozchodzi się pokaźna liczba chrześcijańskich małżeństw. Jednak jest jeszcze drugi wymiar, jakim jest nierozerwalność ontologiczna. Jako Boże dzieło sakramentalne małżeństwo nie tylko nie powinno, ale nie może zostać rozwiązane nawet wtedy, gdy rozpada się relacja między małżonkami. Mimo deklaracji papieża Franciszka, że nauczanie Kościoła w tym obszarze pozostaje niezmienione, pewne fragmenty adhortacji mogą być różnie interpretowane. W efekcie oświadczenia różnych episkopatów oraz pierwsze instrukcje duszpasterskie wydane przez biskupów, a dotyczące duszpasterstwa rozwiedzionych żyjących w nowych związkach, są bardzo różne. Autor artykułu opowiada się za tym, by we wszystkich nowych propozycjach dotyczących duszpasterstwa osób znajdujących się w sytuacjach nieregularnych zachowana została integralność nauczania Kościoła o nierozerwalności małżeństwa.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 1; 121-140
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo o sakramentach wtajemniczenia chrześcijańskiego jako imperatyw budujący communio familiaris
Canon law regarding christian initiation sacraments as a family communion-forming imperative
Autorzy:
Janczewski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/21150587.pdf
Data publikacji:
2019-04-15
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
chrzest
bierzmowanie
Eucharystia
Komunia św.
sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego
prawo kanoniczne
wspólnota rodzinna
baptism
confirmation
Eucharist
holy communion
christian initiation sacraments
canon law
family community
Opis:
The baptism, the confirmation and the Eucharist are three christian initiation sacraments. The sacraments were instituted by Christ the Lord and entrusted to the Church. As actions of Christ and of the Church, they are signs and means by which faith is expressed and strengthened, worship is offered to God and our sanctification is brought about. Thus they contribute in the most effective manner to establishing, strengthening and manifesting ecclesiastical communion. The sacraments of christian initiation also to establishing, strengthening and manifesting family communion. This science article shows how the sacramental canon law inspired spouses to build a communio familiaris.
Źródło:
Ius Matrimoniale; 2019, 30, 2; 29-47
1429-3803
2353-8120
Pojawia się w:
Ius Matrimoniale
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przystępowanie do sakramentu pokuty a przyjęcie Eucharystii według prawa kanonicznego
Receiving to the sacrament penitence and admitting the Holy Eucharist according to canon law
Autorzy:
JANCZEWSKI, ZBIGNIEW
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/661369.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Eucharystia
Komunia św.
okres wielkanocny
wiek rozeznania
spowiedź
absolucja generalna
spowiedź dzieci
blessed Eucharist
Holy Communion
paschal time
age of discretion
confession
general absolution
baby’s confession
Opis:
In the Codex of Canon Law we read: once admitted to the blessed Eucharist, each of the faithful is obliged to receive holy communion at least once a year. This precept must be fulfilled during paschal time, unless for a good reason it is fulfilled at another time during the year. And also: All the faithful who have reached the age of discretion are bound faithfully to confess their grave sins at least once a year. This article is about if always a faithful before communion are bound to confess, in kind and in number, all grave sins committed after baptism, and which have not been confessed in an individual confession.  The first part of article is about history of this problem, the second - individual and integral confession and absolution before admitting to the blessed Eucharist according to Codex of Canon Law. Next parts of article are about confession after general absolution and babies confession before their first holy communion.
Zgodnie z nauczaniem Kościoła, zawartym między innymi w katechizmie Jana Pawła II, wierni powinni przynajmniej raz w roku przyjąć Eucharystię, przygotowując się do tego poprzez sakrament pokuty. Artykuł ma na celu ukazanie relacji, jaka łączy te dwa akty sakramentalne, spowiedzi i Komunii św., w tym między innymi danie odpowiedzi na pytanie, czy zawsze po popełnieniu grzechu wierny musi wcześniej, przed Eucharystią, przystąpić do sakramentu pokuty i pojednania. Pierwszy z rozdziałów przedstawia nakreślony w tytule problem od strony historycznej. Kolejny omawia ogólną zasadę konieczności sakramentalnego wyznania grzechów przed przystąpieniem do Eucharystii, w świetle norm prawa kanonicznego. Rozdział trzeci dotyczy kwestii spowiedzi po uzyskaniu absolucji generalnej, a ostatni potrzeby spowiedzi małych dzieci przed uroczystością ich pierwszej Komunii św. U samych początków chrześcijaństwa, jak się wydaje, wierni po przyjęciu pokuty i odpuszczeniu winy, mogli bez przeszkód uczestniczyć w liturgii Mszy św. i przyjmować Komunię. Od II wieku rozpoczyna się proces radykalizacji traktowania sakramentu pokuty. Pojawiają się poglądy, a wraz z nimi nowa praktyka, zgodnie z którymi, po odpuszczeniu wszystkich grzechów przez chrzest, później tylko raz w życiu można otrzymać rozgrzeszenie w sakramencie pokuty. Praktyka taka musiała prowadzić do konieczności rezygnacji niektórych wiernych z przyjmowania Komunii św., a także nawet z przychodzenia na Eucharystię. Nowe rozstrzygnięcia dotyczące przystępowania do sakramentu pokuty łączyły się z rozpowszechniającą się w Europie praktyką wprowadzaną przez mnichów iroszkockich. Akcentowali oni znaczenie wyznania grzechów, połączonego z żalem za nie i gotowością nawrócenia. Taka sytuacja otwiera niejako na nowo możliwość przystępowania przez większą liczbę wiernych do Eucharystii. Mogli od tego czasu, za każdym razem, po popełnieniu grzechu ciężkiego, skorzystać z sakramentalnego rozgrzeszenia i w pełni uczestniczyć we Mszy św. Obecnie prawo kanoniczne nakłada na wiernego obowiązek wyznawania grzechów ciężkich podczas sakramentalnej spowiedzi. Kościół zobowiązuje wszystkich wiernych do spowiadania się przynajmniej jeden raz w roku, aby przyjąć Komunię w okresie wielkanocnym. Dotyczy to osób po osiągnięciu wieku rozeznania i wyznawania przez nich grzechów ciężkich. Konkretyzując, chodzi tutaj o osoby, które po osiągnięciu wieku rozeznania, posiadają używanie rozumu, a tym samym zdolność do rozeznania wartości moralnej swoich czynów. Zazwyczaj wierny przystępuje do spowiedzi, aby później móc przyjąć Eucharystię. Nie zawsze jednak ma do tego możliwości. Jej brak może łączyć się z niebezpieczeństwem utraty życia. Sytuacja taka ma miejsce podczas konfliktów zbrojnych, ataków terrorystycznych, katastrof, kiedy obecny tam kapłan nie dysponuje czasem na wysłuchanie spowiedzi każdego o to proszącego, nie mając też zazwyczaj przy sobie Chleba Eucharystycznego dla udzielenia Komunii św. Istnieje wtedy możliwość otrzymania tzw. absolucji generalnej. Po Soborze Watykańskim II pojawiły się głosy, aby dzieci przed pierwszą Komunią nie przystępowały do sakramentu pokuty, bo nie popełniają grzechów ciężkich. Na mocy deklaracji Kongregacji Sakramentów i Kongregacji Duchowieństwa należy stosować się do powszechnej praktyki poprzedzania pierwszej Komunii dzieci ich spowiedzią. Podstawą takiego wymogu nie jest stan grzechu, w jakim mogą się znajdować dzieci, ale cel edukacyjny i formacyjny, czyli wychowanie ich od młodego wieku do prawdziwie chrześcijańskiego ducha nawrócenia i pokuty.
Źródło:
Prawo Kanoniczne; 2017, 60, 1; 77-95
2353-8104
Pojawia się w:
Prawo Kanoniczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pastorale und Katechetische Implikationen des geänderten Kerncurriculum der Katechese der katholischen Kirche in Polen im Bereich der Vorbereitung der Kinder auf die Erstbeichte und -kommunion
Pastoral and catechetical implications of the revised “the core Curriculum of the catholic church’s catechesis in Poland” regarding Children’s preparation for first confession and holy communion
Autorzy:
Ceglarek, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944189.pdf
Data publikacji:
2014-02-28
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
katecheza
pierwsza Komunia św
pierwsza spowiedź
Podstawa programowa katechezy
reforma szkolna
dzieci
rodzice
rodzina
parafia
szkoła
catechesis
First Holy Communion
first confession
the Core Curriculum of the Catechesis
school reform
children
parents
family
parish
school
Opis:
One of the essential catechetical and pastoral problems is the question of preparation for first confession and Holy Communion. Interest in this issue is an expression of concern by catechists and priests regarding the proper formation of children before receiving these sacraments. This theme has returned recently in connection with the implementation of the guidelines of the Core Curriculum of the Catechesis approved on 8 March 2010. The document gives a few indications in preparing children for the sacraments of Christian initiation: Penance and Reconciliation as well as Holy Eucharist. The instructions concern, among other things: the time of accession to these sacraments, forms of the pastoral-liturgical meetings for children and their parents in the period of preparation, their frequency and subject matter, and finally, the religious knowledge required of children at this stage of education. The approximation of these issues seems to be crucial as they may in fact affect the manner of work of individuals responsible for the education and religious formation of children preparing for their first confession and First Holy Communion.
Jednym z istotnych problemów katechetycznych i duszpasterskich jest kwestia przygotowania do pierwszej spowiedzi i Komunii św. Interesowanie się tym zagadnieniem jest wyrazem troski katechetów i duszpasterzy o właściwą formację dzieci poprzedzającą przyjęcie tych sakramentów. Temat ten powrócił także w ostatnim czasie w związku z wdrażaniem założeń nowej Podstawy programowej katechezy zatwierdzonej 8 marca 2010 r. Dokument podaje kilka wskazań w zakresie przygotowania dzieci do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej: pokuty i pojednania oraz Eucharystii. Dotyczą one między innymi: czasu przystąpienia do tych sakramentów, form spotkań pastoralno-liturgicznych dla dzieci i rodziców w okresie przygotowania, ich częstotliwości, tematyki czy wreszcie wiedzy religijnej wymaganej od dzieci na tym etapie edukacyjnym. Przybliżenie tych zagadnień wydaje się istotne, mogą bowiem rzutować na sposób pracy osób odpowiedzialnych za edukację i formację religijną dzieci w okresie ich przygotowania do pierwszej spowiedzi i Komunii św.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 1; 11-28
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Integralność sprawowania Ofiary i Uczty w aspekcie kapłańskiego owocu sprawowanej Mszy Świętej
Integrity of the Celebration of Sacrifice and the Banquet in the Aspect of the Ministerial Fruit of the Holy Mass
Autorzy:
Trojanowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20433645.pdf
Data publikacji:
2022-07-26
Wydawca:
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Tematy:
Eucharistic Sacrifice
Eucharistic minister
Eucharistic Banquet
Holy Communion
Body and Blood of the Lord
ministerial fruit
bread
wine
owoc kapłański
Ofiara eucharystyczna
szafarz Eucharystii
Uczta eucharystyczna
Komunia św.
Ciało i Krew Pańska
chleb
wino
Opis:
Integralność Ofiary i Uczty w sakramencie Najświętszej Eucharystii, czyli konieczność konsekracji i spożycia obu postaci eucharystycznych przez kapłana, wiąże się z kapłańskim owocem Mszy św. Nie jest to zagadnienie wyłącznie teologiczne – znajduje swoje przełożenie także na prawo kanoniczne. Sobór Trydencki przyjął nauczanie św. Tomasza o „współbytowaniu” Krwi Pańskiej w konsekrowanym chlebie oraz Ciała Pańskiego w konsekrowanym winie, dzięki któremu możliwa staje się Komunia św. pod jedną postacią, jednakże nie dla kapłana sprawującego Ofiarę Najświętszej Eucharystii (istotne okazuje się tutaj nauczanie Akwinaty o doskonałej ofierze). Problem pojawia się, kiedy ze względu na chorobę odprawiający Mszę nie może przyjąć konsekrowanego chleba lub wina. W odpowiedzi Stolica Apostolska wydała przepisy, które – pod pewnymi warunkami – umożliwiają kapłanom dotkniętym chorobą sprawowanie Eucharystii z użyciem niskoglutenowego chleba lub moszczu. Dokument Stolicy Świętej nie rozwiązuje jednak problemu integralności Uczty i Ofiary w kontekście Eucharystii sprawowanej przez kapłana, który nie spożył obu konsekrowanych postaci. W artykule przedstawiono propozycję o. Gianfranco Ghirlandy, według którego możliwe byłoby przyjęcie jednej postaci przez duchownego, a drugiej przez wiernych uczestniczących w Eucharystii, ponieważ wszyscy biorą udział w kapłaństwie wspólnym. Zaprezentowano także krytyczną ocenę tego podejścia oraz wskazano na nie do końca rozstrzygnięte kwestie. W przepisach prawnych pośrednio uwzględniono problem integralności Uczty i Ofiary w aspekcie „owocu kapłańskiego” odprawianej przez prezbitera czy biskupa Mszy św. Dzięki temu może on sprawować Eucharystię, wypełniając wszystkie warunki, po otrzymaniu zgody ordynariusza. To zaś wskazuje, że Stolica Apostolska każdy przypadek zaleca uważnie weryfikować z uwzględnieniem wszystkich kwestii związanych z integralnością oraz możliwością ofiarowania „owocu kapłańskiego”.
The theological integrity of the Sacrifice and the Banquet celebrated in the Sacrament of the Most Holy Eucharist, namely the necessity to consecrate and consume both species by the priest who celebrates the Eucharistic sacrifice, is also related to the ministerial fruit of the Holy Mass. This is not only a theological question, but it also translates into canon law which clarifies what is the matter of the sacrament of the Holy Eucharist. The Council of Trent adopted the teaching of St. Thomas about the “concomitance” of the Lord’s body in consecrated wine and the Lord’s blood in consecrated bread. For this reason, Holy Communion is possible under one of the species; however, not for the priest celebrating the Sacrifice of the Holy Eucharist. This is related to Aquinas’s teaching about the perfect sacrifice made by a priest. The question then arises of priests who, because of illness, cannot assume one of the consecrated species: consecrated bread or consecrated wine. In response to this problem, the Holy See has issued regulations which, under certain conditions, enable priests suffering from illness to celebrate the Eucharist on low-gluten bread or on must. This possibility brings with it further difficulties concerning the integrity of the Banquet and Sacrifice in the context of the Eucharist being celebrated by a priest who has not consumed both consecrated species. Apossible solution was presented in the article by Father Gianfranco Ghirlanda. He believes that it would be possible for the priest to consume one species and the faithful who take part in the Eucharist, the other, since they all participate in the common priesthood. Then the author’s opinion was also presented as an attempt to discuss and show the issues that are not yet fully resolved. In the current legal regulations , the problem of the integrity of the Banquet and Sacrifice in the aspect of the “ministerial fruit” celebrated by the presbyter or bishop of the Mass has been indirectly taken into account. For this reason, the priest can celebrate the Eucharist under all conditions, after having obtained the consent of the Ordinary. This, in turn, indicates that the Holy See recommends that each case be carefully reviewed taking into consideration all issues related to the integrity of the Banquet and Sacrifice and the possibility of offering the “priestly fruit” of the celebrated Eucharist.
Źródło:
Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2022, 30, 1; 159-175
2544-6460
Pojawia się w:
Wrocławski Przegląd Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liturgia sakramentu bierzmowania w pracach nad „Ordo Confirmationis” 1971
The liturgy of confirmation sacrament in the works on ordo confirmationis of 1971
Autorzy:
Krakowiak, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496232.pdf
Data publikacji:
2014-05-31
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:
Liturgia bierzmowania
Ordo Confirmationis
prezentacja kandydatów
odnowienie przyrzeczeń chrztu
Pierwsza Komunia św
Msza św
liturgia słowa Bożego
Consilium
Coetus a Studiis XX
Praenotanda
Paweł VI
Kongregacje Rzymskie
Confirmation liturgy
presentation of candidates
renewal of baptismal promises
the First Holy Communion
the Holy Mass
the Liturgy of the Word
Paul VI
Roman Congregations
Opis:
The article deals with the works carried out on the reformation and renewal of Confirmation sacrament, Ordo Confirmationis, promulgated in 1971. The reform of the book was postulated in votes and suggestions by bishops, Roman Congregations and catholic universities and presented to the Holy See before the Council. Editorial works on Ordo Confirmationis were carried out by Consilium ad exsequendam Constitutionem de Sacra Liturgia and a special work team appointed especially for this task, namely, Coetus a Studiis XX, which consisted of experts on Confirmation liturgy history, theology and legal issues. The team prepared successive schemes of De Confirmatione, which were then discussed and consulted with the members of relevant Congregations and submitted to Pope Paul VI for assessment. Ordo Confirmationis is mainly the work of Coetus a Studiis XX, whereas Praenotanda were prepared by The Congregation for Divine Worship in cooperation with other discasteria of the Holy See. The final version of Ordo Confirmationis was preceded by a special Apostolic Constitution, Divinae consortiun naturae, in which the Pope approved of the rites and defined a significant sacramental sign of Confirmation (substance and formula). Since then, Confirmation is usually bestowed during the Holy Mass and, in other cases, it is always combined with the Liturgy of the Word.
Źródło:
Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 2; 47-59
1232-8766
Pojawia się w:
Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Widzialny znak niewidzialnej łaski. Tzw. komplet żywiecki w skarbcu katedry na Wawelu w świetle badań źródłowych i ikonograficznych
A visible sign of invisible grace. The so-called Żywiec ensemble in the treasury of the Wawel Cathedral in light of source and iconographic studies
Autorzy:
Tracz, Szymon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560337.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
ornat
dalmatyka
paramenty liturgiczne
haft
altembas
siedem sakramentów sakrament
chrzest
bierzmowanie
Komunia św.
namaszczenie chorych
pokuta
kapłaństwo
małżeństwo
devotio moderna
znak
łaska
reformacja
Lucas van Leyden
Żywiec
chasuble
liturgical vestments
embroidery
brocade
seven sacraments
sacrament
christening
confirmation
Holy Communion
anointing of the sick
penance
holy orders
matrimony
sign
grace
reformation
Opis:
Wyjątkowe miejsce wśród tkanin liturgicznych przechowywanych w skarbcu katedry na Wawelu zajmuje garnitur składający się z ornatu i dwóch dalmatyk, określany jako tzw. komplet żywiecki (ornat — nr inw. KKK tk/334, dalmatyka ze sceną Komunii świętej — KKK tk/334A, dalmatyka ze sceną Spowiedzi — KKK 334B). Paramenty uszyto z włoskiego altembasu ok. 1525 r. we Flandrii i bogato ozdobiono haftami figuralnymi według projektu atrybuowanego Lucasowi van Leyden (zm. 1533). Źródła archiwalne jednoznacznie wiążą komplet żywiecki od 1598 r. z kościołem parafialnym Narodzenia NMP w Żywcu (obecnie konkatedra diecezji bielsko-żywieckiej), co wyklucza możliwość jego późniejszego przekazania lub też ewentualnego odkupienia. Wyjątkowość paramentów z Żywca podkreśla program ideowy nawiązujący do udzielania sakramentów świętych. Z terenu Europy zachowało się tylko kilka przykładów dekorowania tkanin liturgicznych przedstawieniami siedmiu sakramentów — np. w kolegiacie St. Vincent w Soignies (Zinnik) z końca XV w., na borcie z niezachowanej kapy z około 1470 r. fundacji hrabiego Giacoma de Savoia-Romont (Berno, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), na haftach z flandryjskiej kapy z koń. XV w. (Detrorit, Institute of Arts), mimo iż spotykamy realizacje takich przedstawień w innych sztukach plastycznych, zwłaszcza w kręgu piętnastowiecznej sztuki niderlandzkiej — malarstwie ściennym, witrażowym, książkowym, rzeźbie (głównie w dekoracji chrzcielnic) czy też licznie zachowanych rzeźbionych lub malowanych retabulach ołtarzowych oraz na tapiseriach. Na omawianym komplecie cykl sakramentalny rozdzielono pomiędzy trzy obiekty — ornat i dwie dalmatyki, dzięki czemu był on widoczny w całości tylko wtedy, gdy używało go podczas liturgii trzech duchownych — kapłan i dwóch diakonów. Pod względem ikonograficznym przedstawione sceny udzielania sakramentów czerpią z bogatej tradycji określającej sposób ukazywania kolejnego sakramentu w oparciu o wcześniej wpracowany typ ikonograficzny, który następnie był rozbudowywany przez dodawanie dodatkowych postaci lub też za pomocą wprowadzania charakterystycznych szczegółów czerpanych z codziennej obserwacji życia liturgiczno-religijnego. Punktem wyjścia do budowania poszczególnych kompozycji jest łatwo rozpoznawalny „widzialny znak", konstytuujący kolejną scenę, za którym kryje się treść odnosząca się do „niewidzialnej łaski" właściwej dla poszczególnych sakramentów. Powstanie tak bogatego w treści ideowe zespołu haftowanych przedstawień należy wiązać z żywym piętnastowiecznym nurtem określanym jako devotio moderna oraz treściami apologetycznymi w kontekście ruchu reformacyjnego Marcina Lutra po roku 1517, negującego naukę o siedmiu sakramentach Kościoła.
An exceptional place among liturgical vestments in the Treasury of the Wawel Cathedral occupies an ensemble consisting of a chasuble and two dalmatics, referred to as the ‘Żywiec ensemble' (Treasury of the Wawel Cathedral, chasuble — inv. no. KKK tk/334, a dalmatic depicting the Holy Communion — KKK tk/334A, a dalmatic depicting the Confession — KKK 334B). The vestments were sewn from Italian brocade around 1525 in Flan- ders and ornately decorated with figurative embroidery according to a design attributed to Lucas van Leyden (d. 1533). Since 1598 archival sources explicitly link the Żywiec ensemble to the parish church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in Żywiec (currently the co-cathedral of the Bielsko-Biała/Żywiec diocese), which precludes the possibility of a later transfer or any purchase of the ensemble. The exceptional character of the vestments from Żywiec is emphasized by implementation of an ideological programme referring to the administra- tion of the holy sacraments. Only a few examples of European liturgical vestments decorated with images of the seven sacraments are extant — e.g. in St. Vincent Collegiate Church in Soignies (Zinnik) from late 15th centu- ry, on the band of a no longer extant cope of 1470 founded by count Giacomo de Savoia-Romont (Bern, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), on embroideries of a Flanders cope from the end of the 15th century (Detroit, Institute of Arts), although we may encounter instances of such images in other fine arts, in particular in 15th century Dutch art: wall paintings, stained-glass paintings, book illustrations, sculptures (esp. font decora- tions) or many surviving sculpted or painted altarpieces and tapestries. The ensemble features a sacramental cycle split between three items, i.e. the chasuble and the two dalmatics. Due to the split, its entirety was vis- ible only when used during the liturgy by three clerics: a priest and two deacons. In terms of iconography, the images depicting the administration of sacraments derive from a wealth of iconographic tradition determining the manner in which the subsequent sacrament is shown, based on a pre- viously developed iconographic type, which was then expanded by the in- clusion of additional characters or by introducing unique details taken from everyday observation of liturgical and religious life. The departure point for constructing individual compositions is an easily recognisable ‘visible sign' constituting the next scene, behind which hides the content referring to ‘invisible grace' specific to each sacrament. The fact that such set of em- broidered images, rich in ideological content, was created must be linked to a vivid 15th century trend referred to as devotio moderna and apologetic content in the context of Martin Luther's reformation movement after 1517, which renounced the Churche's teachings of the seven sacraments.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 427-463
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies