Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kościół luterański" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    “The church does not emigrate”. The bishop Albert Klein and the emigration of evangelical Lutheran priests from Romania (1969–1989)
    „Kościół nie emigruje”. Biskup Albert Klein a emigracja kapłanów ewangelicko-luterańskich z Rumunii (1969–1989)
    Autorzy:
    Budeancă, Cosmin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477689.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    Romania
    Communism
    emigration
    Saxons
    Evangelical Lutheran Church
    Rumunia
    komunizm
    emigracja
    Sasi siedmiogrodzcy
    Kościół ewangelicko-luterański
    Opis:
    W komunistycznej Rumunii problemy polityczne, gospodarcze i społeczne zmusiły wielu ludzi do emigracji, a Sasi siedmiogrodzcy (Niemcy z Siedmiogrodu) nie byli w tej kwestii wyjątkiem. Rządzący Rumunią jednak nie pozwalali im na opuszczanie kraju, wyobrażali sobie nawet, że ich władza sięga poza jego granice. Aby powstrzymać emigrację, władze komunistyczne wykorzystywały wiele sposobów. Posłużyli się także przywódcą Kościoła ewangelicko-luterańskiego, bp. Albertem Kleinem. W artykule przeanalizowano niektóre aspekty roli biskupa w wychodźstwie Sasów siedmiogrodzkich w latach 1969–1989, a zwłaszcza w zapobieganiu emigracji kapłanów ewangelicko-luterańskich, przywódców społeczności niemieckiej.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 376-397
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania w zakresie teologii systematycznej w Wydziale Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego
    Research in the Field of the Systematic Theology at the Protestant Faculty of the Warsaw University
    Autorzy:
    Hintz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494362.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    teologia systematyczna
    Uniwersytet Warszawski
    Kościół luterański w Polsce
    Karol Serini
    Rudolf Kesselring
    Wiktor Niemczyk
    Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie
    Systematic Theology
    the Warsaw University
    Lutheran Church in Poland
    the Christian Theological Academy in Warsaw
    Opis:
    Artykuł ukazuje rozwój polskiej, ewangelickiej myśli teologicznej w zakresie teologii systematycznej. Wraz z powstaniem wydziału teologii ewangelickiej w Uniwersytecie Warszawskim w roku 1921, rozpoczęła funkcjonowanie katedra teologii systematycznej, której pierwszym profesorem został ks. Karol Serini (1875-1931). Serini nie tylko nawiązał dialog z najnowszymi nurtami myśli protestanckiej w Europie, prezentując je w licznych publikacjach, ale stał się także uznanym specjalistą w zakresie myśli wolnomularskiej. Jego przedwczesna śmierć spowodowała konieczność rychłego obsadzenia katedry nową osobą, wybór władz wydziału padł na ks. Rudolfa Kesselringa (1884-1961), dotychczasowego proboszcza we Lwowie, który znany był ze swoich ekumenicznych wizji i projektów zjednoczeniowych. Wybuch II Wojny Światowej i okupacja przerwały prace wydziału, tak jak całego uniwersytetu. Po zakończeniu działań wojennych odrodził się wydział teologii ewangelickiej, ale władze komunistyczne nie pozwoliły Kesserlingowi kontynuowania badań i dydaktyki. Kierownictwo katedry, w zastępstwie powierzono specjaliście w zakresie religionistyki, ks. Wiktorowi Niemczykowi. W roku 1954 władze komunistyczne rugując nauczanie teologii z przestrzeni Uniwersytetu, powołały do życia autonomiczną uczelnię Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie, która kontynuowała prace wydziału, w tym badania w zakresie teologii systematycznej.
    The aspects of systematic theology belonged to the most infl uential subjects from the very first of the protestant theological teaching at a university level in Poland. Th e Faculty of Protestant Theology at the University of Warsaw was founded in 1921, more than 100 years aft er the University itself had been established. Th e fi rst professor of systematic theology at the Faculty was Karol Serini (1875-1931), who was familiar not only with the latest, at those times, movement inside the protestant theology – dialectic school of Karl Barth, but also was a member of the Polish Freemasonry. He died untimely at the age of 56. His successor at the chair was Rudolf Kesselring (1884-1961), former pastor in Lvov. His position was also open-minded and represented a very ecumenical profi le. One of the most important postulates of Kesselring was the unity of the Polish protestant churches. During World War II, the Faculty of Th eology, as well as the whole Warsaw University, was closed by German invaders. Aft er the end of the War activities of the Faculty of Protestant Th eology were revived. Unfortunately, the chair held by Wiktor Niemczyk no longer had the importance it enjoyed in the prewar times. In 1954 the communist government established a small academy (higher school at university level), partly dependent on the authorities of that time, named Christian Academy of Th eology in Warsaw.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2017, 03; 405-423
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrzest i Eucharystia w praktyce ekumenicznej Kościoła katolickiego i luterańskiego
    Baptism and Eucharist in Ecumenical Practice of Catholic Church and Lutheran Church
    Autorzy:
    Budniak, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595075.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Catholic Church
    Lutheran Church
    baptism
    Eucharist
    ecumenism
    dialogue
    Kościół katolicki
    Kościół luterański
    chrzest
    Eucharystia
    ekumenizm
    dialog
    Opis:
    In the constant ecumenical quest, there is a tendency nowadays to reach the most basic levels of church life in order to put the ecumenical rules into practice. The time has come to concentrate our attention on this very level of church life. It is here, in the pastoral work, where we approach couples and families of different confessions. The issue arises now with redoubled strength because of great migrations of people on the European continent. The problem of mixed couples is, among other problems, a challenge in solving the question of baptism and taking Communion. That is why, the everyday life of believers opens on newer and newer experiences, also in the field of ecumenism. Analysing some texts concerning the issue of ecumenical dialogue dealing with baptism and Eucharist, we can find a confirmation of the thesis that it is the parish which should be the unquestionable role model of ecumenical movement.
    W poszukiwaniach ekumenicznych schodzimy na coraz bardziej podstawowe poziomy życia kościelnego, by na nich starać się wprowadzać w życie zasady ekumeniczne. Pytanie o ekumenizm w wymiarze parafialnym jest więc jak najbardziej uzasadnione. To na płaszczyźnie duszpasterstwa parafialnego coraz częściej spotykamy się z małżeństwami i rodzinami o różnej przynależności wyznaniowej. Do tego przyczyniają się choćby wielkie migracje ludności na kontynencie europejskim. Małżeństwa mieszane są m.in. wyzwaniem dla rozwiązywania problemów związanych z chrztem i przystępowaniem do Komunii św. Stąd życie powszednie wierzących otwiera się na coraz to nowe doświadczenia, także w dziedzinie ekumenizmu. Analizując poszczególne teksty związane z dialogiem ekumenicznym dotyczącym chrztu i Eucharystii, znajdujemy potwierdzenie tezy, że to parafia powinna być niekwestionowanym prekursorem ruchu ekumenicznego.
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2017, 17; 305-320
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eucharystia a Kościół z perspektywy Kościołów luterańskich
    The Eucharist and the Church from the Perspective of Lutheran Churches
    Autorzy:
    Uglorz, Marek J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/554024.pdf
    Data publikacji:
    2011-06-30
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
    Tematy:
    Eucharystia
    Kościół luterański
    Opis:
    Considering the Lutheran definition of the Church and the Sacrament of the Altar, we can answer positively the programmatic question on the church-generating role of the Eucharist, asked by the organizers of the conference. I present five arguments confirming the perspective of the Church as built by performing and partaking in the Eucharist, i.e. in the visible Word of God, in which salvation from the cross of Golgotha is fulfilled and offered to the sinner: – the Eucharist builds the Church, because it constitutes partaking in the one body of the Crucified and risen Christ, which makes believers into one body. This supports the argument for the universal unity of the Church; – drinking from one cup constitutes participating in the community of giving and receiving. The participants, while drinking from the cup given them by the crucified Christ, remain in unity with the Lord, creating in this way the community of the new covenant; – the Eucharist, as the visible Word, plays a missionary role, building the Church gathered around the table of the Word of God; – the Eucharist brings the salutary benefit of the communion of entire Christianity as the communio sanctorum; – the Lutheran definition of the Church as completely dependent on the Word of God, preached and dispensed as a sacrament, leads to the conclusion that the Church is also built owing to the visible form of the Word.
    Źródło:
    Sympozjum; 2011, 1(20); 61-82
    2543-5442
    Pojawia się w:
    Sympozjum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce i rola Kościoła luterańskiego w dziejach Prus Książęcych
    Place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia
    Autorzy:
    Małłek, Janusz
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942714.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Luteranie
    Prusy Książęce
    luteranizm
    Kościół luterański
    protestanci
    Opis:
    Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o miejsce i rolę Kościoła luterańskiego w Prusach Książęcych w latach 1525–1657. Przedstawiono w nim problem stosunku Kościoła luterańskiego do państwa pruskiego oraz do innych wyznań. Podkreślono fakt utożsamiania się państwa pruskiego z Kościołem luterańskim poprzez zagwarantowanie mu wyłączności na uprawianie kultu religijnego w Księstwie Pruskim. Współczesna historiografia nazwała to konfesjonalizacją luterańską, co oznaczało nietolerancję wobec innych wyznań. Dotyczyło to zwłaszcza katolicyzmu i kalwinizmu, a nawet wyznania braci czeskich. Ostro zwalczano tendencje odśrodkowe w Kościele luterańskim – szwenkfeldianizm i osiandryzm, mimo sympatii dla tego drugiego deklarowanej przez księcia Albrechta. Ponadto przedstawiono wkład protestantyzmu w rozwój oświaty i kultury w Prusach Książęcych. Zwrócono uwagę na wypowiedzi Marcina Lutra, w których zalecał odprawianie nabożeństw w języku zrozumiałym dla wiernych, tak aby mogli w pełni korzystać ze Słowa Bożego. Otwarcie się Kościoła luterańskiego na języki narodowe dało nowy impuls dla rozwoju szkolnictwa i piśmiennictwa. Nowy uniwersytet w Królewcu (1544) kształcił pastorów. Obok niego specjalną troską otoczono szkoły w parafiach. Szacuje się, że w 1528 r. było ich 228. W XVI w. w Królewcu ukazało się drukiem 297 druków w języku łacińskim, 183 w języku niemieckim i 90 w języku polskim. Były to w większości książki o treści religijnej, a więc katechizmy, postylle i śpiewniki.
    The objective of the article is to present the place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia in 1525–1657. The issue of Lutheran Church’s position with respect to the Prussian state and other denominations is presented as well. The article emphasizes the fact that the Prussian state identified with Lutheran Church by guaranteeing its exclusive rights to practice religious worship in the Duchy of Prussia. Modern historiography has dubbed it “the Lutheran confessionalization”, which meant lack of tolerance for other confessions. This pertained in particular to Catholicism and Calvinism, and even the Bohemian Brethren. Any decentralist tendencies within the Lutheran Church – Schwenkfelders and Osiandrian controversy – were fought ardently, despite sympathy for the latter, declared by Prince Albrecht. Moreover, the article presents the contribution of Lutheranism into development of education and culture in Ducal Prussia. Martin Luther’s statements are pointed out, in which he recommended holding services in a language understandable for the followers, so they could fully benefit from the Word of God. Lutheran Church opening to national languages has become a new stimulus for development of education and writing. New university in Konigsberg (1544) was educating pastors. Besides that, special care was given to parish schools. It is estimated, that in 1528 there were 228 such schools. In 16th century, 297 works in Latin were printed in Konigsberg, 183 in German and 90 in Polish. Those were mainly publications of religious nature – catechisms, postils, and hymnals.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 411-432
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowelizacja ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego na podstawie art. 25 ust. 5 Konstytucji RP – wewnątrzkościelne prace studyjne w 2002 roku oraz aktualne propozycje jej zmian
    Amendment of the act on the relationship between State and the Lutheran Church on the basis of article 25(5) of the Constitution of the Republic of Poland: intra-church studies of 2002 and current amendment proposals
    Autorzy:
    Leszczyński, Paweł A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912863.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    church-state relations (Poland)
    churches and religious associations
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    freedom of conscience and religion
    Constitution of the Republic of Poland
    Lutheran Church
    relations between the state and churches
    religious denominations
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    prawo wyznaniowe
    relacje panstwo - kościół
    związek wyznaniowy
    Kościół luterański
    bilateralizm
    Konstytucja RP
    Opis:
    Od uchwalenia i wejścia w życie Konstytucji RP w 1997 r. nie została przeprowadzona nowelizacja ustawy z 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, przy zastosowaniu konstytucyjnej procedury art. 25 ust. 5. W artykule autor przedstawia najbardziej kompleksową jak dotąd, rządową inicjatywę z 2002 roku (firmowaną przez Departament Wyznań Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji) zmiany tej, ale także i innych ustaw wyznaniowych. Przedstawiona w opracowaniu koncepcja wzajemnych relacji między ustawą a umową, jest optymalną podstawą wyjściową do dalszych dyskusji doktrynalnych także dzisiaj. W artykule omówiono prace wewnętrznych gremiów Kościoła Luterańskiego nad tym przedłożeniem, referując najistotniejsze punkty „protokołu rozbieżności” w postrzeganiu koniecznej nowelizacji tej ustawy. To studium przypadku ukazuje dążenia jednego z najważniejszych historycznie wyznań mniejszościowych w Polsce do znalezienia optymalnej formuły regulacji swoich stosunków z Państwem na zasadzie stabilnej i całościowej konstrukcji. W tym kontekście przedstawiono zarys „konkurencyjnej” wobec rządowej – koncepcji umowy, o której stanowi art. 25 ust. 5 Konstytucji RP. Jej autorem był przewodniczący Komisji Prawniczej Synodu Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Wobec rozbieżności między kościołami zrzeszonymi w Polskiej Radzie Ekumenicznej (a zatem także Kościołem Luterańskim), a Departamentem Wyznań MSWiA, nie doszło ani w 2002 roku ani w latach późniejszych do oczekiwanych od dawna zmian ustawodawstwa wyznaniowego. W artykule przedstawiono też wnioski o zmianę ustawy kierowane przez Kościół do organów władzy publicznej w późniejszych latach. Niestety, nie były one podstawą do rozpoczęcia prac legislacyjnych. W drugiej części artykułu zawarte zostały propozycje Autora redakcyjnych i merytorycznych zmian ustawy „luterańskiej” wynikające z jej obowiązywania na przestrzeni lat 1994-2011. Artykuł odzwierciedla stan prawny na dzień 15 kwietnia 2011 r.
    Since the enactment and entry into force of the Constitution of the Republic of Poland in 1997, there have been no amendments made to the Act of 13 May 1994 on the relationship between State and the Lutheran Church in Poland, following the constitutional procedure prescribed under of Article 25(5). The article presents the hitherto most comprehensive government's initiative of 2002 (sponsored by the Department of Religious Denominations of the Ministry of Internal Affairs and Administration) aimed to alter this, but also other religious statutes. The concept of the relationship between the act and agreement laid out in this paper is the most advantageous basis for further doctrinal debate even today. The article discusses the work of internal bodies of the Lutheran Church on this initiative, and reports on the most vital points of the 'discrepancy report' in the perception of the mandatory amendments to the act. This case study shows the endeavours of one of the historically most important minority denominations in Poland to find the winning formula for regulating its relationships with the state rested on a stable and complete framework. In this context, the author outlines the 'competitive,' against the governmental one, concept of the agreement stipulated by Article 25(5) of the Constitution. Its author was the chairman of the Legal Committee of the Synod of the Lutheran Church in Poland. In view of the discrepancies between the churches associated in the Polish Ecumenical Council (also the Lutheran Church) and the ministerial Department of Denominations, neither in 2002 nor later were the long-awaited changes in religious legislation instituted. The article also ponders upon the amendment proposals submitted by the Lutheran Church to public authorities in the following years. Unfortunately, they did not translate into any legislative measures. In the second part of the article, the author shares editorial suggestions and substantive changes to the 'Lutheran act' based on its effective application over the years 1994-2011. The article reflects the legal status as at 15 April 2011.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2011, 14; 283-311
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Patterns of Lutheran politics in a post-communist state: the case of Estonia
    Paradygmaty polityki luterańskiej w kraju postkomunistycznym: przypadek Estonii
    Autorzy:
    Kilp, Alar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441225.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera
    Tematy:
    Religion in party politics
    civil religion
    post-communism
    Lutheran Church and state
    religion and national identity secularization
    religia
    polityka partyjn
    postkomunizm
    religia obywatelska
    Kościół luterański
    państwo
    tożsamość narodowa
    sekularyzacja
    Opis:
    The article addresses two major issues: the legacy of the communist regime on the popular attitudes towards religion and the Church, and the patterns of religious politics and the political behaviour of the Lutheran Church in a traditionally Lutheran post-communist country. In Estonia, the general alienation from organized religion has, in addition to the experience of the communist regime, also been aided by a weak relationship between the Estonian national identity and the Lutheran church of the pre-communist period. Religious politics in post-communist Estonia follows four main types—civil religion, an unofficial neoliberal-conservative-clerical alliance, the emergence of a Christian-Protestant political party and a moderate anti-clerical left-wing religious ideology. In general, Lutheranism in Estonia provides a framework of religious politics, where religious symbols and values culturally unite the whole political community, and allows the ‘politics of religion’ and ‘religious politics’ to be interpreted to a large extent according to the private preferences of individual politicians and activist pastors.
    Artykuł omawia dwa podstawowe zagadnienia: wpływ reżimu komunistycznego na obecny stosunek obywateli do religii i Kościoła oraz paradygmat polityki religijnej i zaangażowania politycznego ze strony Kościoła luterańskiego w kraju postkomunistycznym, tradycyjnie luterańskim, jakim jest Estonia. Jej obywatele w większości znajdują się poza instytucją zorganizowanej religii – spowodowane jest to doświadczeniem reżimu komunistycznego oraz słabym związkiem estońskiej tożsamości narodowej z Kościołem luterańskim przed epoką komunistyczną. Polityka religijna w postkomunistycznej Estonii przybiera cztery podstawowe formy: religii obywatelskiej, nieoficjalnego związku neoliberalno-konserwatywno-klerykalnego, chrześcijańsko-protestanckiej partii politycznej oraz umiarkowanej antyklerykalnej lewicowej ideologii religijnej. Ogólnie rzecz ujmując, luteranizm w Estonii definiuje i tworzy ramy polityki religijnej, w której symbole oraz wartości religijne stanowią kulturowy łącznik pomiędzy członkami wspólnoty politycznej. Kościół luterański poprzez swoje działania powoduje, że polityka religijna („politics of religion” i „religious politics”) może być definiowana w dużej mierze w zależności od indywidualnych preferencji poszczególnych polityków oraz zaangażowanych politycznie pastorów.
    Źródło:
    Kultura i Polityka; 2009, 6; 66-77
    1899-4466
    Pojawia się w:
    Kultura i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Church in Sweden. Secularisation and Ecumenism as Challenges
    Kościół w Szwecji. Sekularyzacja i ekumenizm jako zmiany
    Autorzy:
    Ekenberg, Anders
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571793.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Sweden
    secularisation
    religious freedom
    Lutheran church
    church and state
    Folk Church
    Szwecja
    sekularyzacja
    wolność religijna
    Kościół luterański
    Kościół i państwo
    Kościół ludowy
    Opis:
    Sweden is one of the most secularised countries in the world. The article treats, against a historical background, two main challenges for the Christian church in the contemporary situation: secularisation as such and ecumenism. The dominant strategies of the majority church, the formerly established Lutheran church, when it comes to encountering radical secularisation are discussed, as are the difficulties in forming a common Christian vision of the situation and of common strategies for evangelisation. Much space is devoted to the so‑called Folk Church ideology governing the policy of the Lutheran church. The urgent need for new ways of witnessing to the Gospel is stressed.
    Szwecja należy do najbardziej zsekularyzowanych krajów na świecie. W oparciu o dane historyczne artykuł ukazuje dwa najważniejsze wyzwania Kościoła w obecnej sytuacji: przeciwdziałanie sekularyzacji jako takiej i ekumenizm. Autor podejmuje dyskusję nad głównymi działaniami Kościoła, większościowego Kościoła luterańskiego wobec radykalnej sekularyzacji, utrudniającej wypracowanie jednolitej wizji chrześcijaństwa w aktualnej sytuacji oraz wspólnej strategii ewangelizacyjnej. W opracowaniu wiele miejsca poświęcono tzw. ideologii Kościoła narodowego, którą głównie kieruje się Kościół luterański. Podkreślono pilną potrzebę nowych sposobów dawania świadectwa Ewangelii.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2016, 20, 2(43); 23-45
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Evangelical Lutheran Church in Change. Perspectives from Finland according to Recent Debate
    Autorzy:
    Kuivala, Petra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2143837.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Ewangelicki Kościół Luterański w Finlandii
    członkostwo (w Kościele)
    duchowość
    aktywność religijna
    sekularyzacja
    aktualne spory i debaty
    przyszły rozwój
    The Evangelical Lutheran Church of Finland
    membership
    spirituality
    religious activity
    secularism
    recent controversies and debate
    future development
    Opis:
    [Abstrakt tylko w j. polskim / Abstract only in Polish] Przemiany w Ewangelickim Kościele Luterańskim w Finlandii w świetle aktualnych debat Petra Kuivala, studentka teologii na Uniwersytecie w Helsinkach, nakreśla kilka charakterystycznych rysów Kościoła luterańskiego w Finlandii. Jak sama zaznacza, w tekście znajduje się więcej pytań niż odpowiedzi wobec współczesnych wyzwań Kościoła, którego jest aktywnym członkiem. Całość została podzielona na trzy zasadnicze części. Pierwsza dotyczy analizy bieżącej sytuacji w oparciu o dane statystyczne, druga jest poszukiwaniem odpowiedzi na pytania, które stawia współczesność, trzecia – zakończeniem. W cel pracy wpisuje się również badanie wiarygodności Kościoła. Pierwszy rozdział (Przynależność kościelna i duchowość Finów w świetle badań statystycznych) stanowi próbę charakterystyki fińskiego sposobu przeżywania wiary. Według statystyk obecnie 78,2% ludności Finlandii należy do Kościoła luterańskiego, co daje 4.2 mln wyznawców. W 2010 r. jednak ponad 83000 wiernych opuściło Kościół, o połowę więcej niż w roku 2009. Z drugiej strony w 2010 do Kościoła wstąpiło ok. 13000 osób, co nie jest perspektywą pocieszającą. Z 77% Finów, deklarujących się jako luteranie w 2009 r., tylko 45% utrzymuje, że aktualnie wierzy na sposób chrześcijański. Stąd łatwo dostrzec, że bycie luteraninem jest w Finlandii częścią tożsamości narodowej. Z drugiej podkreśla się tolerancję wobec innych wyznań. Główne Kościoły tam obecne to: Kościół katolicki, prawosławny, zielonoświątkowcy, Świadkowie Jehowy, małe grupy buddystów i hinduistów oraz szybko rosnąca wspólnota muzułmanów. Tylko 13% Finów nie należy do żadnej grupy religijnej. Przyczyny rezygnacji z aktywności w Kościele są dwie: inna wizja teologiczna Kościoła niż ta prezentowana przez oficjalne organy kościelne (biskupów i sobór) oraz postrzeganie Kościoła przez większość wyłącznie jako instytucji. Warto zauważyć, że tylko 4% ludzi określa siebie jako ateistów. Jeśli chodzi o religijność, to 61% osób twierdzi, że są religijni. To znaczy w ich mniemaniu, że odnajdują w sobie jakiś rodzaj duchowości chrześcijańskiej. 74% mówi, że wierzy w Boga, ale tylko 47% wierzy w to, co Kościół naucza o Bogu. Warto dodać, że 50% Finów wierzy w anioły, podczas gdy tylko 33% uznaje istnienie szatana jako osobowego zła. Następnie omówiona jest aktywność religijna w Finlandii. Tylko 14% osób raz w miesiącu uczestniczy w jakimś nabożeństwie, przy czym niekoniecznie jest to msza święta [oczywiście inaczej rozumiana niż w Kościele katolickim czy prawosławnym – przyp. red.]. Członków Kościoła można podzielić na trzy grupy. Pierwsza, mniejszościowa, to wierni aktywni, którzy poświęcają czas na działalność religijną, zwykle są to ludzie starsi, dorośli po wieku średnim oraz aktywna młodzież. Druga grupa to ci, którzy prawie wcale nie uczestniczą w nabożeństwach czy wydarzeniach religijnych. Należą do Kościoła ze względów tradycyjnych, tożsamości narodowej czy profitów materialnych (otrzymywanie pomocy od organizacji charytatywnych). Są w nim, ponieważ zawsze w nim byli. To jest również grupa, która najmocniej reaguje na debaty publiczne. Trzecia grupa, do której należy najwięcej członków Kościoła luterańskiego to ci, którzy utrzymują, że posiadają tożsamość chrześcijańską i system wierzeń, nawet jeśli aktualnie tego nie pokazują. Często określa się ich jako członkowie ogólni, Kościół stabilny, wierzący niepraktykujący. 47% Finów modli się przynajmniej raz w miesiącu. Powyższe dane zostały zinterpretowane jako przejaw duchowości prywatnej nastawionej raczej na indywidualne przeżywanie wiary niż wyrażanie jej publicznie. Wraz z młodszym pokoleniem w Kościele powstaje nowa kultura duchowości. Zawiera ona elementy pochodzące z kultur młodzieżowych, czyli muzyki rockowej lub metalowej w czasie liturgii, a nawet rytmy latynoamerykańskie. Dobrze ocenia się przygotowanie w ramach tzw. szkoły bierzmowania do przyjęcia Pierwszej Komunii. Na taki półroczny kurs zakończony tygodniowym obozem uczęszcza 91% 15-latków. Jako ilustracja powyższych danych może służyć powiedzenie, że Finowie oczekują od Kościoła trzech rzeczy: wody, ryżu i piasku. Są to symbole trzech najważniejszych momentów w życiu: urodzin, małżeństwa oraz śmierci, których Finowie nie wyobrażają sobie bez religijnych ceremonii mocno wrośniętych w ich kulturę. Generalnie Kościół w niewielkim stopniu oddziałuje na życie codzienne swoich członków, chociaż w chwilach ważnych jest obecny. Ponadto ludzie doceniają zaangażowanie społeczne Kościoła. W opinii publicznej na temat Kościoła przeważa jednak głos krytyki jego instytucjonalności, hermetyczności języka oraz rozmijania się podejmowanych tematów z życiem codziennym. Druga część artykułu (Współczesne kontrowersje w fińskim Kościele luterańskim) dotyczy aktualnych wyzwań i trudności. Pierwszą z nich jest ordynacja kobiet, możliwa od roku 1986. Następnie problem stanowi brak jedności w reprezentowaniu Kościoła na zewnątrz. Na jego czele stoi 10 biskupów, z których wszyscy są sobie równi. Z racji różnicy zdań między nimi co do spornych kwestii, obraz Kościoła, zwłaszcza przedstawiany w mediach, różni się w zależności od tego, który z biskupów się wypowiada. Nie ma jasnego autorytatywnego przedstawiania rozwiązań w debacie o Kościele, skutkiem czego wydaje się on pękać od środka. Kolejną kwestią sporną jest sposób czytania i interpretowania Biblii. Katechizm Ewangelików Luterańskich zaleca czytać Pismo Święte w kluczu historii zbawienia, jednak nie podaje już, na ile ściśle należy to czynić. W związku z tym różne wspólnoty różnie interpretują słowo Boże. Ciekawym zagadnieniem jest różnorodność ruchów wewnątrz tego Kościoła. Odnajdujemy w nim pięć mniejszościowych ruchów, z których każdy ma swoje teologiczne i moralne akcenty. W działalności ruchów można zauważyć wiele pozytywów, m.in. praktykowanie wiary w bardziej intensywny sposób oraz gromadzenie podczas letnich festiwali więcej niż 100000 ludzi na modlitwie. Z drugiej strony stosunek ruchów do Kościoła macierzystego jest często zachwiany, co naświetlają media. Najbardziej znany to ruch ewangeliczny. Podkreśla się w nim radość z wiary, wolność od grzechu i smutku oraz dziękczynienie za codzienne życie. Odrzuca się święcenia kobiet. Msze organizowane przez ten ruch są celebrowane wyłącznie przez mężczyzn. Innym przykładem jest Fundacja Luterańska, grupa która również nie święci kobiet oraz uznaje jedynie literalną interpretację listów św. Pawła. Warto dodać, że jeśli chodzi o księży-kobiety, to stanowią one 38% ogółu duchownych, liczących 2300 osób. Ważną kwestią dyskutowaną powszechnie jest stosunek Kościoła do homoseksualizmu. O randze tego problemu może świadczyć fakt, iż po publicznej debacie z października 2010r. na ten temat w ciągu trzech miesięcy odeszło z Kościoła 80000 osób. Przyczynę upatruje się w unikaniu tego problemu przez Kościół zbyt długo. W sprawie małżeństw homoseksualnych na razie Kościół luterański wypowiada się negatywnie, choć dopuszcza asystencję i modlitwę księdza przy takim akcie. To rodzi kolejne napięcia między poszczególnymi frakcjami w Kościele, gdzie liberałowie chcą iść dalej aż do pełnej zgody, a konserwatyści chcą utrzymać status quo. W związku z tym zostaje postawione pytanie o stopień zgody, do jakiego można się jeszcze posunąć w ramach tolerancji. Tolerancja była zawsze siłą Kościoła w Finlandii, który jawił się jako różnoraki w praktyce i wierze. Jednak gdzie znajdują się ramy, poza którymi nie można już będzie mówić o jedności? Artykuł wieńczy stwierdzenie o daleko posuniętej segmentaryzacji Kościoła luterańskiego w Finlandii. Co więcej, pomimo znacznego wpływu, jaki posiada Kościół na życie społeczne i kulturalne, trzeba szybko nakreślić linie rozwoju i podjąć decyzje w oficjalnej polityce, które muszą być respektowane. Pocieszającym może być fakt, iż ludzie wciąż pukają do drzwi Kościoła i dlatego tak długo, jak będą wierni, tak długo Kościół ma zadanie do wypełnienia.
    Źródło:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2011, 3; 99-115
    2080-8534
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o organizacji Kościoła luterańskiego w Prusach Wschodnich w latach osiemdziesiątych XVIII wieku
    Remarks on the Organization of the Lutheran Church in East Prussia in the Eighties of the 18th Century
    Autorzy:
    Nowicki, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1955010.pdf
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Prusy Wschodnie
    Prusy Książęce
    Kościół luterański
    luteranie
    organizacja terytorialna
    patronat
    liczba duchownych
    Ludwik Ernest Borowski
    wiek XVIII
    East Prussia
    Prince's Prussia
    Lutheran Church
    Lutherans
    territorial organization
    patronage
    number of pastors
    18th century
    Opis:
    The article presented above is concerned with a few aspects of the work of the Lutheran Church in East Prussia. It is first of all based on Ludwik Ernest Borowski's work Neue Preußische Kirchenregistratur, die neuern Verordnungen und Einrichtungen Kirchen- und Schulsachen im Königreiche Preußen enthaltend. Nebst einigen zur kirchengeschichte Preußen gehörigen Aufsätzen. The author also uses earlier sources, like the list of churches of 1720 included in Walter Hubatsch's three-volume work concerned with history of the Lutheran Church in East Prussia and Daniel Arnoldts' presbyterology published in 1777. In the present article the problems are discussed of territorial organization of the Lutheran Church structures in East Prussia. These problems especially include the issue of the number of parish churches and succursal ones in particular Lutheran provinces and inspections, the proportions between the number of parishes and the number of succursals, their localization in towns and in the country. Other questions touched upon in the article are concerned with the kind of the right of patronage over the churches mentioned by Borowski and with the number of clergymen involved in pastoral work in those churches. The presented studies show that in East Prussia Borowski noted down 334 parishes and 62 succursals. The former ones constituted over 84% of all the Lutheran churches. The percentage of churches localized in towns was 18%. The Prussian king had patronage over nearly 2/3 of all the mentioned churches. The percentage of the churches of noblemen's collation was about 35, and towns' was 2.5. Two country parishes were under the patronage of the Grand Royal Hospital in Königsberg. In the studied period 412 clergymen worked in Lutheran churches in East Prussia. Taking into consideration both parish churches and succursals, there could be one pastor for each church, but on the average more of them worked in town parishes than in country ones.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2000, 48, 2; 91-111
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies