Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Karol Darwin" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
W podróży z Darwinem… O zwierzęcych historiach w kontekście ludzkiego życia, aktywności i kultury fizycznej
On a journey with Darwin... About animal stories in the context of human life, activity and physical culture
Autorzy:
Obrycka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40042397.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Charles Darwin
journey
sport
activity
physical culture
upbringing
Karol Darwin
podróż
aktywność
kultura fizyczna
wychowanie
Opis:
Współczesne społeczeństwa coraz częściej przejawiają empatię oraz uczuciową wrażliwość wobec zwierząt. Transformacja tego typu rodzi potrzebę analizy sytuacji zwierząt i ich dobrostanu w kontekście życia człowieka, jego aktywności fizycznej i wykazywanej (bądź nie wykazywanej) empatii. W historii ludzkości zwierzęta były zawsze ważnymi towarzyszami człowieka, także w odniesieniu do wszelkich form aktywności poznawczej, jak również sportowej. Mając powyższe na uwadze celem niniejszego artykułu jest analiza historycznych uwarunkowań szeroko rozumianej aktywności człowieka z udziałem zwierząt. Tłem analiz uczyniono historię najsłynniejszej podróży, mającej miejsce w XIX wieku, której uczestnikiem był brytyjski przyrodnik i geolog Karol Darwin. Ekspedycja ta jest nośnikiem wielu komunikatów oraz sprawozdań na temat człowieczeństwa, aktywności fizycznej, jak również naszej ludzkiej wrażliwości. Jest to także potężny zasób wiedzy, który może pomóc nam odpowiedzieć na pytanie badawcze o to, na ile obecnie w czasach rozwoju wiedzy z zakresu inteligencji, emocji oraz zachowań społecznych, stosownym jest wykorzystywanie zwierząt do psycho-fizycznego rozwoju ludzi. Rozpoznanie tego typu niesie ze sobą cały bagaż informacji i wskazówek o tym, co nam jako ludziom przynosi chlubę, co nas dyskredytuje, a co może stanowić inspirację uwzględniając nasze dzisiejsze możliwości.
Modern societies are increasingly displaying empathy and affectionate sensitivity toward animals. This type of transformation raises the need to analyze the situation of animals and their welfare in the context of human life, physical activity and demonstrated (or not demonstrated) empathy. In the history of mankind, animals have always been important companions of man, including in relation to all forms of cognitive activity, as well as sports. The purpose of this article is to analyze the historical conditions of human activity with animals in the broadest sense. The background of the analysis was made the history of the world's most famous journey, taking place in the 19th century, whose participant was the British naturalist and geologist Charles Darwin. This adventure is a vehicle for many messages and reports on humanity, activity, as well as our human sensibilities. It is also a powerful resource that can help us answer the research question of how much it is appropriate to use animals for human psycho-physical development nowadays in times of developing knowledge of intelligence, emotions and social behavior. This type of recognition carries a whole baggage of information and clues about what brings us pride as humans, what discredits us, and what can inspire with today's opportunities.
Źródło:
Ars Educandi; 2022, 19; 27-39
2083-0947
Pojawia się w:
Ars Educandi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darwin et consortes: mit Darwina w kulturze współczesnej
Darwin et consortes: Darwinian Myth in Contemporary Culture
Autorzy:
Manterys, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373445.pdf
Data publikacji:
2015-11-24
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Dominika Oramus
Charles Darwin
Darwinism
evolution
contemporary culture
Karol Darwin
darwinizm
ewolucja
kultura współczesna
Opis:
Dominika Oramus’s book Darwinowskie paradygmaty: mit teorii ewolucji w kulturze współczesnej [Darwinian Paradigms: The Myth of the Theory of Evolution in Contemporary Culture] is an attempt to trace Darwin’s theory of evolution in today’s world. The presence of this idea is noted in numerous complexes of fact and fiction, which are transformations of the original theory of evolution. These are the stuff of cultural production, whose creations shape individual and collective representations in almost every area of human activity. Commentary on Oramus’s findings is placed in the context of the disputes—ever present in the social sciences—over the reception of Darwin’s theory.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2015, 59, 4; 193-205
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TEOLOGICZNE DYLEMATY KAROLA DARWINA
CHARLES DARWIN’S THEOLOGICAL DILEMMAS
Autorzy:
Malec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488795.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
agnosticism
atheism
Charles Darwin
theism
Creator
methodological naturalism
agnostycyzm
ateizm
Karol Darwin
teizm
Stwórca
naturalizm metodologiczny
Opis:
The main aim of this article is to present Charles Darwin’s standpoint on religion. Polish as well as foreign literature gives much contradictory information on this topic. Depending on a source one can come across a theistic, agnostic or atheistic interpretation of his views. Darwin himself referred to this issue ambiguously. The author claims that Darwin did so intentionally for he wanted at all costs to avoid the controversy over his family and himself. In fact, later in his life, Darwin rejected God.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 1; 67-85
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Karol Darwin o religii
Charles Darwin on Religion
Autorzy:
Brooke, John Hedley
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553241.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Karol Darwin
chrześcijaństwo
deizm
teoria Darwina
ateizm
wiara Darwina
religia
Charles Darwin
Christianity
deism
Darwin's theory
atheism
Darwin's faith
religion
Opis:
Co Darwin miał do powiedzenia na temat religii? Jakie były jego przekonania religijne — lub antyreligijne? Czy uważał, że jego teoria ewolucji drogą doboru naturalnego jest niezgodna z wiarą w Stwórcę? Czy to jego rewolucyjna nauka odpowiadała za to, że stał się agnostykiem? Pytania te mają szczególne znaczenie w 2009 roku, kiedy to obchodzimy dwusetną rocznicę narodzin Darwina oraz sto pięćdziesiątą rocznicę wydania jego najsłynniejszego dzieła, O powstawaniu gatunków (1859). Odpowiedzieć na nie należy w sposób wyważony, bowiem autorytetem i przykładem Darwina nieustannie uzasadniane są twierdzenia metafizyczne i teologiczne, które znacznie wykraczają poza zakres naukowej treści biologii ewolucyjnej — zarówno w wydaniu samego Darwina, jak i jego następców.
What did Darwin have to say about religion? What were his religious, or anti-religious, beliefs? Did he believe that his theory of evolution by natural selection was incompatible with belief in a Creator? Was it his revolutionary science that turned him into an agnostic? These questions have a special urgency in 2009, the year that marks the bicentenary of Darwin’s birth and the 150th anniversary of his most celebrated book, On the Origin of Species (1859). It is important to answer them in a balanced way because Darwin’s authority and example are continually invoked to justify metaphysical and theological claims that go far beyond the details of his evolutionary biology and that of his scientific successors.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 61-74
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt „teologii” ewolucyjnej Edwarda D. Cope’a
Edward D. Cope’s Project of Evolutionary “Theology”
Autorzy:
Wagner, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098333.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Edward Dinker Cope
ewolucja
Karol Darwin
neolamarkizm
zaćmienie darwinizmu
evolution
Charles Darwin
neo-Lamarckism
eclipse of Darwinism
Opis:
Edward Dinker Cope (1840-1897) był jednym z najbardziej wpływowych przyrodników XIX wieku, który doprowadził do rozwoju amerykańskiej paleontologii oraz popularyzacji teorii ewolucji Lamarcka. Teorię tę rozwinął pod postacią autorskiej koncepcji psycholamarkizmu. Jednym z pomijanych wątków jego biografii są jego poglądy filozoficzne. Zdaniem Cope’a teologia naturalna powinna zostać zreformowana przez wprowadzenie do niej nowych założeń filozoficznych, zgodnych z formującą się nauką ewolucjonizmu. Cope proponował stworzenie nowej „teologii”, która miała się opierać na jego koncepcji ewolucji kierowanej świadomością, jak również doborem naturalnym. W artykule przeanalizowano filozoficzne propozycje Cope’a oraz ukazano, w jaki sposób zreinterpretował mechanizm selekcji, wpisując go w swoją teleologiczną wizję procesu ewolucyjnego. Zdaniem Cope’a człowiek, posiadając wolną wolę, jest w stanie kierować swoją ewolucją, lecz nie ma gwarancji tego, że będzie w stanie przetrwać. Teza ta miała charakter teologiczny w dziełach Cope’a, który w nieprzystosowaniu widział odpowiednik grzechu, a ten z kolei eliminowany był przez dobór naturalny. W ten sposób akceptacja Boga stawała się jedyną drogą gwarantującą przetrwanie. Jednak ta konkluzja doprowadziła Cope’a do racjonalizacji rasizmu, gdyż widział on w wyzysku innych ras skutki ich ewolucyjnej degeneracji. Poglądy Cope’a odzwierciedlają współczesne problemy, jakie można zauważyć w naukach społecznych, jeśli odwołują się do mechanizmu doboru naturalnego. --------------- Zgłoszono: 29/08/2021. Zrecenzowano: 11/10/2021. Zaakceptowano do publikacji: 25/10/2021.
Edward Dinker Cope (1840-1897) was one of the most influential naturalists of the nineteenth century, who led the development of American paleontology and the popularization of Lamarck’s theory of evolution. One of the overlooked threads in his biography is his philosophical views. According to Cope, theology should be reformed with the introduction of new philosophical assumptions in line with the emerging theory of evolution. Cope proposed the formulation of a new “theology” based on his own theory of evolution. This article examines Cope’s philosophical views and shows how he reinterpreted the mechanism of natural selection by incorporating it into his own teleological account of evolution. According to Cope free will enables man to control evolution, but there is no guarantee that man will survive. According to Cope, this is a theological thesis as he considers maladaptation as equivalent to sin, which in turn was eliminated by natural selection. As a result, belief in God becomes the only way to guarantee survival. However, this conclusion also led Cope to rationalize racism as he saw in the exploitation of other races the effects of their degeneration. Cope’s views reflect problems in contemporary sociobiology and evolutionary psychology. --------------- Received: 29/08/2021. Reviewed: 11/10/2021. Accepted: 25/10/2021.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2021, 57, 2; 101-124
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby wyjaśnienia faktu ewolucji biologicznej
The attempts to clarify the fact of biological evolution
Autorzy:
Polkowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972799.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydział Teologiczny
Tematy:
theory
of evolution
Charles Darwin
creationism
evolutionism
Intelligent Design Theory
Karol Darwin
kreacjonizm
ewolucjonizm
Teoria Inteligentnego
Projektu
teoria ewolucji
Opis:
Artykuł przedstawia trzy główne stanowiska w sporze o początek i rozwój życia na Ziemi. Kreacjonizm to najstarszy pogląd, utrzymujący, że gatunki roślin i zwierząt pochodzą od Boga. Opis tego procesu znajdujemy w początkowych rozdziałach Starego Testamentu. Publikacja Karola Darwina pt. On the Origin in Species z 1859 roku była początkiem nowego nurtu myślowego o nazwie ewolucjonizm. Uważano bowiem, że gatunki ewoluują na drodze doboru naturalnego. Na przestrzeni lat teoria ewolucji się rozwijała, szczególnie za sprawą powstania genetyki i biologii molekularnej. Stała się też narzędziem walki z wiarą chrześcijańską. Trzecie stanowisko – Teoria Inteligentnego Projektu – jest próbą wykorzystania nauki, aby wesprzeć stanowisko kreacjonistyczne. Zwolennicy tego poglądu poszukują przykładów w świecie przyrody, które podważają istnienie ewolucji w przyrodzie. Spotykają się jednak z zarzutami natury metodologicznej.
The article presents three main attitudes in the dispute about the origin and development of life on Earth. Creationism is the oldest view, which claims that species of plants and animals originate from God. Detailed description of this process we can find in the initial chapters of the Old Testament. Publication of Charles Darwin’s book On the Origin in Species was the beginnig of the new thought called evolutionism. People thought the species are evolving by natural selection. Theory of evolution was evolving over the years due to genetic and molecular biology. This theory has become a fighting tool with the Christian faith. The third attitude – Intelligent Design Theory – is an attempt to use science to support Creationism. Supporters of this view are searching for the examples inside nature, which might undermine the existence of evolution. However, they meet with the accusations of methodological nature.
Źródło:
Studia Paradyskie; 2018, 28; 353-357
0860-8539
Pojawia się w:
Studia Paradyskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola teologii w książce Karola Darwina O powstawaniu gatunków *
Charles Darwins use of theology in the Origin of Species
Autorzy:
Dilley, Stephen
Malec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167760.pdf
Data publikacji:
2022-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
O powstawaniu
gatunków
Karol Darwin
teologia pozytywna
Bóg
teologia negatywna
Origin of Species
Charles Darwin
positiva theology
God
reductio theology
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest trójstopniowa analiza pozytywnego (positiva) użycia teologii przez Karola Darwina w pierwszym wydaniu O powstawaniu gatunków. Po pierwsze, skupię się na występującym w tym dziele języku teologicznym, który przejawia się we fragmentach dotyczących pojmowalności Boga, Jego uczciwości, sposobów stwarzania, związku między Nim a prawami przyrody i tego, że nie odpowiada On za istniejące w przyrodzie cierpienia. Twierdzę, że Darwin użył teologii pozytywnej, aby uzasadnić teorię dziedziczenia z modyfikacjami (oraz nadać jej kształt) i podważyć ideę specjalnego stworzenia. Po drugie, przed stawię krytyczną analizę tej teologii, biorąc za podstawę późniejsze przemyślenia Darwina, aby pokazać, że z epistemicznego punktu widzenia w teologii pozytywnej obecnej w O powstawaniu gatunków można dostrzec różne wewnętrzne napięcia. Po trzecie, skupię się na względnym epistemicznym znaczeniu teologii pozytywnej dla argumentacji przedstawionej w dziele Darwina. Wszystko wskazuje na to, że ta teologia odgrywała służebną i pomocniczą rolę dla na ukowych poglądów angielskiego przyrodnika.
This essay examines Darwin’s positiva (or positive) use of theology in the first edition of the Origin of Species in three steps. First, the essay analyses the Origin’s theological language about God’s accessibility, honesty, methods of creating, relationship to natural laws and lack of responsibility for natural suffering; the essay contends that Darwin utilized positiva theology in order to help justify (and inform) descent with modification and to attack special creation. Second, the essay offers critical analysis of this theology, drawing in part on Darwin’s mature ruminations to suggest that, from an epistemic point of view, the Origin’s positiva theology manifests several internal tensions. Finally, the essay reflects on the relative epistemic importance of positiva theology in the Origin’s overall case for evolution. The essay concludes that this theology served as a handmaiden and accomplice to Darwin’s science.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2022, 19, 2
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy darwinizm ma ateistyczny charakter? Analiza przekonań i czynów Karola Darwina
Is Darwinism Atheistic? An Examination of the Beliefs and Practices of Charles Darwin
Autorzy:
Johnson, Bill
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553333.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Karol Darwin
ateizm
dobór naturalny
Bóg
wiara
teoria ewolucji
Charles Darwin
atheism
natural selection
God
faith
theory of evolution
Opis:
W dziewiętnastym wieku Karol Darwin ogłosił teorię ewolucji drogą doboru naturalnego. Jego celem było wykazanie, że przyroda ożywiona nie jest skutkiem boskiej interwencji, lecz rezultatem działania ślepych procesów naturalnych. Darwin twierdził, że doszedł do tej teorii wyłącznie na podstawie faktów i nie ma ona nic wspólnego z żadnymi przyjętymi z góry koncepcjami. Tak też większość ludzi postrzega dzisiaj darwinizm. Przeciwnicy argumentują, że darwinizm nie jest teorią naukową, ale że Darwin patrzył na przyrodę przez pryzmat światopoglądu ateistycznego czy materialistycznego i dopiero wówczas poszukiwał faktów potwierdzających jego teorię. Darwiniści odpowiadają, że pisma Darwina świadczą, iż nie tylko nie był on ateistą, ale zawsze wierzył w jakąś postać bóstwa. Jednakże uważna analiza pism Darwina, zwłaszcza jego pośmiertnie wydanych prywatnych dzienników i listów, wskazuje, że był on ateistą, a teorię doboru naturalnego sformułował w celu zastąpienia Stwórcy procesami naturalnymi.
During the nineteenth century Charles Darwin introduced his theory of evolution by natural selection. His goal was to show that life was not the result of divine intervention, but the work of blind naturalistic processes. Darwin claimed to have arrived at this truth by working strictly with the facts apart from any preconceived ideas, and this is exactly how most people today perceive Darwinism. Dissenters have argued that Darwinism is not science, but that Darwin superimposed an atheistic/materialistic worldview on nature, then searched for the facts to support his theory. Darwinians responded that Darwin’s own writings show that he was not an atheist, but always believed in some form of deity. A careful study of Darwin’s writings, especially his posthumously published private notebooks and personal communication, reveals that Darwin was indeed an atheist and his theory of natural selection was formulated to replace a Creator with naturalistic processes.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 75-91
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darwin i naturalizm
Darwin and Naturalism
Autorzy:
Sober, Elliott
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553337.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
kreacjonizm
Karol Darwin
deizm
boska interwencja
teoria ewolucji
naturalizm
platonizm
creationism
Charles Darwin
deism
divine intervention
evolutionary theory
naturalism
Platonism
Opis:
Darwinowską teorię ewolucji zwykle postrzega się jako zgodną z wymogami naturalizmu metodologicznego, jak jednak można pogodzić to z faktem, że w O powstawaniu gatunków Darwin wielokrotnie mówił o Bogu? Odpowiedź na to pytanie łączę z objaśnieniem znaczenia naturalizmu metodologicznego. Przy okazji zastanawiam się, czy twierdzenia dotyczące istot nadnaturalnych są kiedykolwiek testowalne i czy uprawianie nauki byłoby niemożliwe, gdyby porzucono naturalizm metodologiczny. Inne pytanie dotyczy tego, czy teoria Darwina oraz jej współczesne następczynie są niezgodne z izolowanymi aktami boskiej interwencji, a kolejne brzmi: jeśli liczby rozumiane są na sposób platoński (jako istniejące poza czasem i przestrzenią), to czy tym samym współczesna zmatematyzowana teoria ewolucji sprzeniewierza się naturalizmowi metodologicznemu?
Darwin’s theory of evolution is usually thought to conform to the requirements of methodological naturalism, but how can this be reconciled with the fact that Darwin talks about God more than a few times in the Origin of Species? Answering this question involves clarifying what methodological naturalism means. In the process, I consider whether propositions about supernatural beings are ever empirically testable and whether science would come to a halt if methodological naturalism were abandoned. Another question is whether Darwin’s theory and its modern successors are incompatible with isolated acts of divine intervention. And if numbers are understood Platonistically (as existing outside of space and time), does the modern mathematical theory of evolution thereby violate methodological naturalism?
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2017, 14; 7-52
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romanes. Religia a nauka
Romanes: Religion and Science
Autorzy:
Babij, Aleksandra
Babij, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553412.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
George John Romanes
religia
nauka
Karol Darwin
teoria ewolucji
inteligentny projekt
religion
science
Charles Darwin
theory of evolution
intelligent design
Opis:
Artykuł przedstawia pogląd George’a Johna Romanesa na relację między religią a nauką. Romanes był dziewiętnastowiecznym angielskim biologiem ewolucyjnym zainteresowanym również teologią. Według Romanesa nauka ma wskazywać przyczyny konkretnych zjawisk, natomiast religia jest ogólną teorią rzeczywistości i zakłada, że wszystko jest ostatecznie spowodowane przez inteligentnego sprawcę. Romanes twierdzi, że w swoich czystych postaciach nauka i religia nie mają logicznie żadnego punktu wspólnego. Jednak do niedawna religia wpływała na naukę. Skutkiem powszechności wiary powstał nawyk odnoszenia wszystkich zjawisk do bóstwa. Gdy jedna z tych aktywności przekracza właściwe sobie granice, próbując posługiwać się metodami drugiej, następuje chaos. Było tak w przypadku próby wyjaśnienia konkretnych zjawisk za pomocą religijnej teorii przyczyn ostatecznych, czyli teorii inteligentnego projektu. Romanes wskazuje, że zwolennicy argumentu z projektu zbyt szybko uznają, iż oprócz projektanta nie mogą istnieć inne przyczyny doskonałego przystosowania organizmów, przez co od razu zaczynają poszukiwać przykładów potwierdzających ich tezę. Darwin natomiast postanowił znaleźć inne przyczyny. Pojawienie się darwinowskiej teorii ewolucji uznał Romanes za przełomowy moment, w którym to nauka zaczęła istotnie oddziaływać na religię.
The article presents George John Romanes’ view on the relation between religion and science. Romanes was nineteenth century English evolutionary biologist interested also in theology. According to Romanes, the task of science is to find causes of particular phenomena, while religion is a general theory of reality assuming that everything is ultimately caused by an intelligent agent. Romanes claims that in their pure forms science and religion have no logical contact. However, till recently religion influenced science. As a result of prevalence of faith, there was a habit to referring all phenomena to the deity. When one of these activities crosses its appropriate boundaries, trying to use the methods of the other, the resulting effect is chaos. An attempt to explain particular phenomena in terms of a religious theory of ultimate causes, i.e. intelligent design theory, was a case in point. Romanes suggests that proponents of design argument are too eager in recognizing that there cannot exist other causes of perfect adaptation of organisms except a designer, and that is why they immediately look for examples confirming their thesis. Conversely, Darwin’s aim was to find other causes. For Romanes, emergence of the Darwinian theory of evolution was a turning point when science began to exert significant influence on religion.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 197-211
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wzniosły jest pogląd, że Stwórca…ˮ, czyli łapówka Darwina dla chrześcijan
„There Is Grandeur in the View that Creator…”, or Darwin’s Bribe for Christians
Autorzy:
Malec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/970763.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Karol Darwin
O powstawaniu gatunków
samorództwo
Stwórca
teoria ewolucji
Charles Darwin
On the Origin of Species
spontaneous generation
Creator
theory of evolution
Opis:
Pod koniec 1859 roku na półkach angielskich księgarni ukazała się najbardziej rewolucyjna książka w historii biologii. Jej autor, Karol Darwin, podważył pogląd o niezmienności gatunków i twierdził, że życie na Ziemi rozwija się pod wpływem procesów czysto przyrodniczych. Książka Darwina miała sześć wydań, do których wprowadzał on pewne zmiany. Jednym z najbardziej znanych przykładów jest przeformułowanie ostatniego stwierdzenia z pierwszego wydania O powstawaniu gatunków, do którego angielski przyrodnik dodał wzmiankę o Stwórcy. Choć w opinii niektórych komentatorów miało to świadczyć o akceptacji nadnaturalistycznego pochodzenia życia, to w rzeczywistości była to jedynie swoista zagrywka taktyczna Darwina w celu złagodzenia kontrowersyjnego wydźwięku książki, który mógł utrudnić przyjęcie teorii ewolucji drogą doboru naturalnego. Innym powodem, dla którego przyrodnik zdecydował się złagodzić wyraz swojej książki, mogła być chęć uspokojenia żony, jako że obawiała się ona o jego zbawienie i ich wspólny pobyt w raju.
At the end of 1859, the most revolutionary book in the history of biology began appearing in English bookshops. Its author, Charles Darwin, called into question the idea of the permanence of species and claimed that life on earth evolves by purely natural processes. Darwin’s book had six editions, each of which included changes by the author. One of the best-known examples is the rephrasing of the last statement from the first edition of On the Origin of Species, to which the English naturalist added a mention about the Creator. Although in some of the commentators’ opinions this was a sign of the acceptance of the supernatural origin of life, it was, in fact, Darwin’s thoughtful strategy to diminish the controversial overtone of his book, which might cause problems with acceptance of his theory of evolution by natural selection. The other reason for mitigating the ideas stated in the book might have been the will to calm down his wife, who feared for Darwin’s salvation and their common stay in Eden.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2014, 11; 187-204
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eliza Orzeszkowa – Entuzjastka portretowania fizjonomicznego (część II)
Autorzy:
Skorupa, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607742.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Johann Caspar Lavater, touch, look, expression, portrait, physiognomy, blush, physiology, Charles Darwin
Johann Caspar Lavater, dotyk, spojrzenie, ekspresja, portret, fizjonomika, rumieniec, fizjologia, Karol Darwin
Opis:
The article is a continuation of the analysis of Eliza Orzeszkowa’s novel The Provinces started in the previous issue of “Annales”. It is complemented with physiognomical portraits of the supporting characters, which have been characterized by a narrator with equal care as the main characters. In the text interpreted further are: eyes expression, the sense of touch and physiological reactions of the body (blush, sudden paleness), which are more specific clarifications of human nature.
Artykuł jest kontynuacją rozpoczętej w poprzednim numerze „Annales” analizy powieści Elizy Orzeszkowej Na prowincji. Jej uzupełnieniem są portrety fizjonomiczne postaci drugoplanowych, które przez narratora zostały scharakteryzowane z równą starannością, co bohaterowie pierwszoplanowi. W tekście interpretowane są ponadto: ekspresja spojrzenia, zmysł dotyku oraz fizjologiczne reakcje ciała (rumieniec, nagła bladość), które służą dookreśleniu natury ludzkiej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darwinowska teoria ewolucji w wypowiedziach Jana Pawła II
Darwin’s Theory of Evolution in the Statements of John Paul II
Autorzy:
Rupiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082433.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Jan Paweł II
teoria ewolucji
teistyczny ewolucjonizm
Karol Darwin
nauka a religia
John Paul II
theory of evolution
theistic evolution
Charles Darwin
science and religion
Opis:
Artykuł omawia wypowiedzi Jana Pawła II, w których jako papież odnosił się do teorii ewolucji i podejmował się jej oceny z punktu widzenia chrześcijańskiej nauki o stworzeniu. Zgodnie z popularnym poglądem Jan Paweł II pogodził chrześcijański kreacjonizm z ewolucjonizmem i nawet wprost określany jest jako ewolucjonista. Na podstawie konkretnych wypowiedzi papieża został wykazany szereg trudności w uzasadnieniu tak postawionej tezy. Analizie zostały poddane teksty papieskich katechez na temat stworzenia z lat 1985–1986, a także przesłania, które w 1996 roku wystosował do członków Papieskiej Akademii Nauk. Jan Paweł II zaznaczył, pod jakimi warunkami ewolucjonizm jest możliwy do pogodzenia z nauką chrześcijańską, odrzucając dogmatyczne zasady, które stały u podstaw darwinowskiej teorii ewolucji. Postulował jednak stanowisko, w którym naukowa wizja świata nie jest niezgodna z wizją religijną, a obie uzupełniają się, opisując inne wymiary rzeczywistości.
This article is a presentation of the statements of John Paul II in which, as Pope, he referred to the theory of evolution and assessed it from the point of view of the Christian doctrine of cre ation. He is thought to have reconciled Christian creationism with evolution, and has even been explicitly described as an evolution ist. However, on the basis of his actual statements it is argued here that justifying such a thesis runs into difficulties. The paper exam ines the texts of papal catecheses on creation from 1985-1986, as well as messages sent by him to members of the Pontifical Academy of Sciences in 1996. John Paul II pointed out under what conditions evolution would be compatible with Christianity, rejectingthe dogmatic principles that underpin the Darwinian theory of evolution. At the same time, though, he postulated a position in whichthe scientific vision of the world does not contradict the religiousvision, and where they complement one another, describing different dimensions of reality.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 113-138
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Okręt Mandevillea. Rola teistycznej idei projektu i inspiracje filozoficzne w Darwinowskiej wizji doboru naturalnego
Mandeville’s Ship: Theistic Design and Philosophical Historyin Charles Darwin’s Vision of Natural Selection
Autorzy:
Alter, Stephen G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082381.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
analogia do okrętu
Bernard Mandeville
David Hume
dobór naturalny
historia spekulatywna
Karol Darwin
teologia naturalna
ship analogy
natural selection
conjectural history
Charles Darwin
natural theology
Opis:
Wiele już napisano na temat retorycznych ilustracji wykorzystanych w O powstawaniu gatunków. Do najbardziej znanych przykładów zalicza się tętniące życiem „zarośnięte zbocze”, rozgałęzione drzewo życia i oczywiście analogię między doborem odbywającym się w stanie udomowienia a tym zachodzącym w stanie natury. Jednakże niewiele się mówi na temat ilustracji odnoszącej się do dzikich i okrętu, pomimo że ma ona istotne znaczenie w pracy Darwina. Na stronach niniejszego teksu przyjrzymy się tej analogii, a zwłaszcza przeanalizujemy jej trzy wzajemnie powiązane aspekty. Po pierwsze, postaram się pokazać, że ilustracja z wykorzystaniem okrętu stanowiła odpowiedź Darwina wobec idei teistycznego „projektu”, która była powszechna wśród Brytyjczyków — idea ta została wyłożona w siedemnastym wieku przez Roberta Boyle’a i Johna Raya, a następnie — w klasycznej już formie — wyrażona przez Williama Paleya na stronach Natural Theology [Teologia naturalna]. Drugim celem tego artkułu będzie wskazanie na źródła, na podstawie których powstała ilustracja Darwina. Jej historia jest złożona i nie ogranicza się jedynie do pobytu na Ziemi Ognistej, który, rzecz jasna, miał istotne znaczenie. Darwinowi w pamięć zapadały również okręty i dzicy, o których nie wiedział zbyt wiele, ale o których czytał po powrocie do Anglii. Szczególnie duże wrażenie wywarły na nim książki Dialogi o religii naturalnej (1779) Davida Hume’a i Bajka o pszczołach (1714) Bernarda Mandeville’a. Pierwszy był autorem klasycznej krytyki idei projektu, drugi zajmował się hipotetycznymi początkami ludzkiej uprzejmości. I chociaż autorzy ci zajmowali się odmiennymi zagadnieniami, to zarówno prace Hume’a, jak i Mandeville’a miały znaczący wpływ na powstanie analogii Darwina. Na koniec, biorąc pod uwagę treść tych książek w perspektywie innych prac, które Darwin czy tał w tamtym okresie, spróbujemy lepiej zrozumieć, w jaki sposób koncepcja doboru naturalne¬go wyparła ideę boskiego projektanta. Nawet jeżeli ten pogląd przedstawia rzeczywisty rozwój wydarzeń, to Darwin dokonał czegoś więcej niż tylko zastąpienia Paleyowskiej idei najwyższego wynalazcy równie mechanistycznym poglądem o doborze naturalnym. Było raczej tak, co postaram się pokazać w najbardziej spekulatywnej części mojej argumentacji, że Darwin postrzegał proces selekcji w kategoriach szczególnego rodzaju narracji, takiej, jaką można znaleźć w osiemnastowiecznej filozofii lub historii „spekulatywnej”. Takie podejście występowało w dziełach wielkich autorów, między innymi Monteskiusza i Rousseau, aczkolwiek najbardziej było rozwinięte w poglądach szkockich myślicieli oświeceniowych. Lektura tekstów szkockich filozofów pokazała Darwinowi, że kumulacja ślepych doświadczeń historycznych może przełożyć się na spontaniczny porządek. A dokonując ekstrapolacji idei społecznych na świat przyrody, dostrzegł, że taki proces mógłby całkiem skutecznie wyeliminować rękę Projektanta. Twierdzę, że wynik rozmyślań Darwina dotyczył czegoś więcej niż tylko ciekawej ilustracji pojawiającej się w ostatnim rozdziale O powstawaniu gatunków. Angielski przyrodnik odwołał się do poglądów szkockich myślicieli dotyczących przeszłości nie tylko po to, aby przedstawić swoją odpowiedź na brytyjską teologię naturalną, ale przede wszystkim po to, aby skonceptualizować swoje podejście.
Much has been written about the Origin’s rhetorical images, famously including the “entangled bank” teeming with life, the branching tree of organic descent, and of course the analogy between selective animal breeding and evolutionary “selection” in nature. Little attention has been paid, however, to the ship-and-savage illustration, this despite the prominent position it occupies in Darwin’s text. Here we will examine this analogy, focusing on three overlapping aspects. First, I will suggest that the ship image epitomized Darwin's response to the traditional British belief in theistic “design” — an idea set forth by Robert Boyle and John Ray in the seventeenth century, and later given classic expression in William Paley’s Natural Theology. The second task of this essay will be to identify the sources that inspired Darwin’s ship image. Although his experience at Tierra del Fuego was foundational, the illustration was actually a compound of several parts. Superimposed on Darwin's personal memories were ships and savages of a wholly speculative nature, these encountered in texts Darwin read in the years follow¬ing the voyage of the Beagle. Especially influential were David Hume’s Dialogues Concerning Natural Religion (1779) and Bernard Mandeville’s Fable of the Bees (1714), the one a classic critique of design thinking and the other a conjectural account of the origins of human civility. Yet while they thus treated different topics, these writings each contributed something essential to the formation of Darwin’s analogy. Finally, by situating these texts among a related set of works that Darwin read in this period, we can clarify our understanding of how, in Darwin’s thinking, natural selection displaced the idea of a designing deity. Even so, Darwin did not simply replace Paley’s supreme mechanical inventor with an equally mechanistic view of natural selection. Rather, as I will suggest in the most speculative phase of my argument, Darwin viewed the selection process in terms of a particular kind of narrative, the kind found in eighteenth-century philosophical or “conjectural” history. That genre included works by Continental figures such as Montesquieu and Rousseau, yet it was developed most extensively by Scottish Enlightenment thinkers. Exposure to writings by the latter group would have taught Darwin that blind-yet-cumulative historical experience could eventuate in sponta¬neous order. And, extrapolating from society to nature, he would have seen that such a process could substitute quite effectively for the calculated workmanship of a Designer. The result, I argue, was more than just a vivid illustration appearing in the final chapter of the Origin of Species. For Darwin drew on the Scottish historical outlook not only to represent his response to British natural theology but also to conceptualize that response in the first place.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2019-2020, 16-17; 83-118
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies