Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Karl Popper" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-22 z 22
    Tytuł:
    Zygmunta Spiry uwagi o metodologii K.R. Poppera
    Zygmunt Spira's remarks on Popper's methodology
    Autorzy:
    Polak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691255.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    epistemology
    methodology
    Karl Popper
    Zygmunt Spira
    Opis:
    The paper presents an outline of the reception of Popper's thought in Poland in the period between two World Wars. The most important paper in this period is doubtlessly the one published by Zygmunt Spira entitled 'Remarks on Popper's methodology and epistemology'. Spira was a student of Z. Zawirski. He lived and worked in Cracow, and was killed during the Nazi occupation. His paper is by now forgotten. We critically present his main ideas, showing his innovatory style of thinking.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2006, 39; 66-91
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytycyzm Poppera jako podstawa socjologicznych badań cywilizacyjnego rozwoju społeczeństw
    Autorzy:
    Jabłoński, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/461860.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Karl Popper
    Margaret Archer
    wiedza
    socjologia wiedzy
    Opis:
    W artykule tym przedstawiam metodę prób i błędów Karla R. Poppera w trzech różnych sposobach interpretacji. Interpretacje te wyznaczają różne różne logiki widzenia mechanizmów rozwoju wiedzy w ramach schematu prób i błędów. Zgodnie z najbardziej wpływowymi interpretacjami, można potraktować metodę prób i błędów, po pierwsze, jako epistemologiczną analizę reguł uzasadniania naukowego, po drugie, jako ewolucjonistyczne ujmowanie praw przystosowania i selekcji, a po trzecie, jako krytycystyczną analizę wytworów wiedzy. Dwie pierwsze interpretacje wpisują się w namysł metodologiczny i metateoretyczny nad naturą wiedzy, trzecie stanowi podstawę socjologicznej analizy wiedzy.
    Źródło:
    Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 76-88
    2299-2367
    Pojawia się w:
    Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Filozofia nauki Stanisława Lema
    Autorzy:
    Gomułka, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2157874.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Studiów Międzynarodowych i Edukacji Humanum
    Tematy:
    philosophy of science
    Stanisław Lem
    Karl Popper
    probabilistic
    Opis:
    In the article ‘Stanislaw Lem’s philosophy of science’, the author concentrates on evolutionary fastening of Lem’s vision of the world in the first part of the text. In the second one, the author takes notice to the fact that Lem’s philosophy of science has certain related parts with Karl Popper’s philosophy of science. Both thinkers dealt with a common range of subjects and lots of their deliberations had a very similar expression. Undoubtedly, Lem was inspired by Popper but he was not an imitator of his statements. Lem, as an original visionary, in his thoughts used to leave the area of Popper-shaped philosophy and reached wider areas conceiving visions of the future science, that were characteristic to him. Lem’s vision of underdefined reality happening before our very eyes with the next dice rolls, makes us think of Popper’s criticism of faith in the absolute truth of scientific theories: we cannot know anything with a hundred per cent certainty. With reference to Lem’s thoughts, the author answers two questions in this text: Why falsification appears to work? Is it because the world is probabilistic? We are unable to gather complete information because of the system complexity we are in. If we were able to do it, would Popper’s falsification be invalidated?
    Źródło:
    Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne; 2017, 2(25); 71-84
    1898-0171
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Indukcja, dedukcja i szlaki mamutów
    Induction, deduction and mammoth trails
    Autorzy:
    Tałasiewicz, Mieszko
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691186.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    inductionism
    deductionism
    inductionism-deductionism controversion
    Larry Laudan
    Karl Popper
    Opis:
    The paper examines various instances of 'inductionism-deductionism' controversion (e.g. Popper vs Vienna Circle or the formulation of Laudan's argument against realism as pessimistic meta-induction vs. kind of deduction). The thesis is that the form of logical reconstruction of our reasoning (in every-day life as well as in science or meta-science) as induction or deduction is irrelevant as to the rational evaluation of this reasoning. Thus the inductionism-deductionism controversion is claimed vacuous. Instead of formal logic a sort of evolutionary epistemology is called for adequate account, since - as it is argued for - the degree of sensitivity to counterexamples contradicting our theories and hypotheses is a kind of adaptation to environment.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2007, 40; 3-11
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Is normal science good science?
    Autorzy:
    Kępińska, Adrianna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/429248.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    normal science
    Thomas Kuhn
    Karl Popper
    Paul Feyerabend
    scientific revolution
    Opis:
    “Normal science” is a concept introduced by Thomas Kuhn in The Structure of Scientific Revolutions (1962). In Kuhn’s view, normal science means “puzzle solving”, solving problems within the paradigm-framework most successful in solving current major scientific problems-rather than producing major novelties. This paper examines Kuhnian and Popperian accounts of normal science and their criticisms to assess if normal science is good. The advantage of normal science according to Kuhn was “psychological”: subjective satisfaction from successful “puzzle solving”. Popper argues for an “intellectual” science, one that consistently refutes conjectures (hypotheses) and offers new ideas rather than focus on personal advantages. His account is criticized as too impersonal and idealistic. Feyerabend’s perspective seems more balanced; he argues for a community that would introduce new ideas, defend old ones, and enable scientists to develop in line with their subjective preferences. The paper concludes that normal science has no one clear-cut set of criteria encompassing its meaning and enabling clear assessment.
    Źródło:
    Semina Scientiarum; 2015, 14
    1644-3365
    Pojawia się w:
    Semina Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O racjonalną krytykę racjonalizmu krytycznego - teoria postępu naukowego w ujęciu Popperowskiego racjonalizmu krytycznego
    Popper and the theory of scientific progress
    Autorzy:
    Hanuszewicz, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691237.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    scientific progress
    fallibilism
    foundationalism
    critical rationalism
    David Stove
    Karl Popper
    Opis:
    We analyse the position of David C. Stove who accuses Popper, Kuhn, Feyerabend and Lakatos of being irrationalists. We concentrate on the subject whether this accusation is correct as far as Popper is concerned. In Stove's opinion, putting some words - like 'knowledge', 'discovery' or 'solution of a problem' - into quotation marks is irrational because our knowledge constantly grows, and we know more and more. Stove's position should be qualified as a foundationalism. He refuses Popper's fallibilism and, for this reason, cannot accept the view that all our knowledge is tentative and hypothetical. From the critical rationalism point of view, although our knowledge progresses, we are not justified in believing that we possess safe foundations for our knowledge, just because there are no such foundations. This position justifies our putting some success-words into quotation marks. If we accept fallibilism, formulated within framework of critical rationalism, there are good reasons for the neutralization procedure.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2011, 48; 95-110
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysis
    Autorzy:
    Majbroda, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678401.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    socio-cultural anthropology
    education policy
    history education
    core curriculum
    open society
    Karl Popper
    Opis:
    Education policy and history education as tools for shaping an open society in Poland: A critical anthropological analysisThe aim of this article is to examine the education policy in modern Poland from the anthropological point of view. We will begin with the assumption that education policy is the outcome of social, cultural, economic and political circumstances that influence both the vision of education at a given time, as well as its specific goals. Then we will present modern educational discourses from the perspective of socio-cultural anthropology as a cultural criticism and an essential part of new interventional humanities. The main purpose of this article is to address whether modern education policy, and above all history education in Poland, can be used as a tool to shape an open society as understood by Karl Popper. We will also demonstrate how official education discourse in Poland highlights patriotic and even nationalist issues, while silencing socio-cultural values and practices that constitute the foundation of democracy and open society. Współczesna polityka edukacyjna i nauczanie historii w Polsce jako narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego. Krytyczna analiza antropologicznaCelem artykułu jest pokazanie współczesnej polityki edukacyjnej funkcjonującej w Polsce w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej. Punktem wyjścia jest założenie, iż polityka edukacyjna jest wynikiem splotu czynników społecznych, kulturowych, ekonomicznych oraz politycznych, które wpływają zarówno na obowiązującą w określonym czasie wizję edukacji jako takiej, jak i na jej cele szczegółowe. Tekst pokazuje współczesne dyskursy edukacyjne w perspektywie antropologii społeczno-kulturowej widzianej jako krytyka kulturowa i istotna część nowej humanistyki o charakterze interwencyjnym. W tym kontekście głównym wątkiem spajającym niniejszy artykuł jest pytanie o to, czy współczesna polityka edukacyjna a przede wszystkim edukacja historyczna w Polsce stanowią narzędzia kształtowania społeczeństwa otwartego w rozumieniu Karla Poppera. Istotnym aspektem tekstu jest pokazanie rozwijanego w Polsce oficjalnego dyskursu edukacyjnego, który eksponuje wątki patriotyczne, a nawet nacjonalistyczne, wyciszając wartości i praktyki społeczno-kulturowe, będące fundamentem demokracji i społeczeństwa otwartego.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy społeczeństwa doby płynnej nowoczesności są otwarte? Dwie wizje: Karl Popper i Zygmunt Bauman
    Are societies of liquid modernity open societies? Two visions: Karl Popper and Zygmunt Bauman
    Autorzy:
    Sielski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531517.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    płynna nowoczesność
    Zygmunt Bauman
    społeczeństwo otwarte
    Karl Popper
    liquid modernity
    open society
    Opis:
    Tematem artykułu jest próba połączenia dwóch, zdawałoby się znacząco odmiennych punktów widzenia: tego reprezentowanego przez Zygmunta Baumana, powszechnie uznawanego za postmodernistę, oraz tego typowego dla Karla Poppera, znanego jako scjentysta i krytyczny racjonalista. Bronię tezy, że mimo iż ci dwaj myśliciele reprezentują tak radykalnie odmienne tradycje filozoficzne, to można zidentyfikować daleko idące podobieństwa pomiędzy koncepcją płynnej nowoczesności Zygmunta Baumana i modelem społeczeństwa otwartego Karla Poppera.
    The topic of this paper is an attempt to combine two, seemingly very divergent points of view: represented by widely recognized as the postmodernist Zygmunt Bauman and by Karl Popper, who is known as a critical rationalist and a scientist. I’m going to defend the thesis that despite the fact that these thinkers represent so radically different philosophical traditions, one can identify a far-reaching similarity between Bauman’s concept of liquid modernity and Popper’s model of an open society.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2015, 2(11); 120-130
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idea demokracji w filozofii społecznej Karla R. Poppera – racjonalistyczny mit nowoczesnej Europy
    The idea of democracy in Karl R. Poppers social philosophy - the rationalistic myth of modern Europe
    Autorzy:
    Jasiński, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424328.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    Karl R. Popper
    demokracja
    mit
    nowoczesna Europa
    oświecenie
    Opis:
    The article presents a sketch of Karl Popper’s philosophical opinions. Popper belongs to those philosophers who came to strictly philosophical questions from problems concerned with the natural sciences. This development of their thought has particular consequences for their philosophical style. On the one band – as one can note in Popper – their philosophy is one which is low on poetic turns of phrase and high on logical rigor. On the other hand, their thought is characterized by a greater dose of certainly, of an apodictic tendency even, than is that of those philosophers who, educated in the traditions of the humanities, are more burdened by the weight of tradition. Such an attitude has perhaps two consequences: it leads either to the trivial repetition of other people’s insights or to a certain unquestionable originality. The author maintains that, in the case of Popper, we are dealing with the second eventuality. In the article he presents chosen elements illustrative of the originality of Popper’s thought. In Popper philosophy the rational is always contradicted by the irrational. And the ‘despair of reason’, as he states, always leads to limitation of freedom and closed society. So the alternative is based on dramatic choice: ‘reason or violence’ or/and ‘reason or revolution’. The reason for Popper is - in fact - the same as humanities. Historicism, the way of thinking in historical categories, is exempt from thinking because it is based on firm rules and thus its result is totalitarianism. Here is the focal point of Popper’s thinking - his a priori established faith in reason implies a certain type of humanism; the one who believes in the unlimited possibilities of man whose chief weapon becomes reason. We believe in reason – that is a dogma. And reason enables criticism (critical rationalism), that is a falsification of (any) theory. That’s why the social science has an inevitable conjectural character. Popper’s methodological individualism that is based on belief in his own reason is a dogma as well. The only way out to deprive reason of its irrationality is to place it in the horizontal and not the vertical perspective, on the level of practical life, in between individual men. After the Holocaust there is nothing ‘above’ or ‘beyond’. Our decisions are rooted in already reason-guided life, and so are the political institutions – not in a meta-level rationalism.
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2017, 16; 7-27
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego Popper nie był kryptoindukcjonistą
    Autorzy:
    Sajdek, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/429115.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Karl Popper
    David Hume
    Rudolf Carnap
    John Watkins
    induction
    verisimilitude
    truthlikeness
    probability
    corroboration
    confirmation
    scepticism
    Opis:
    The article is an attempt to answer the question whether the result of the connection between corroboration and verisimilitude is an inductive element in the Popperian methodology. For this purpose the essay collates Karl Popper’s view with David Hume’s scepticism and inductionism of Rudolf Carnap. Further on the paper analizes the compromising”(for inductionism and critical falsificationism) proposition of Evaldas Nekraˇsas. The article also contains a presentation of Imre Lakatos’ allegation of Popper’s scepticism and the accusation of inductionism as formulated by John Watkins. The study of the disputes between the philosophers leads to the conclusion that the critical views are baseless. The final hypothesis is that these are not the right ways of proving the allegations of crypto-inductionism.
    Źródło:
    Semina Scientiarum; 2012, 11
    1644-3365
    Pojawia się w:
    Semina Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Society open to values. A proposition of a modification of Karl Popper’s social theory in the spirit of Isaiah Berlin’s ethical pluralism
    Społeczeństwo otwarte na wartości. Propozycja modyfikacji teorii politycznej Karla Poppera w duchu pluralizmu etycznego Isaiaha Berlina
    Autorzy:
    Sielski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471792.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uczelnia Jana Wyżykowskiego
    Tematy:
    Karl Popper
    the open society
    value pluralism
    Isaiah Berlin
    Zygmunt Bauman
    społeczeństwo otwarte
    pluralizm wartości
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie propozycji wzbogacenia aksjologicznego aspektu myśli politycznej Karla Poppera w duchu pluralizmu etycznego Isaiaha Berlina. Wydaje się bowiem, iż największą słabością Popperowskiej teorii społeczeństwa otwartego nie jest ani nieaktualność postulowanych rozwiązań, ani niepraktyczność czy nadmierne uteoretyzowanie prowadzonych rozważań, które mu często zarzucano. Wspomniana ułomność przejawia się w przyjęciu przez Poppera scjentystycznej optyki, która doprowadziła go do budowy ściśle proceduralnej teorii politycznej, niemal dogmatycznie abstrahującej od wartości. Twierdzę, iż formalizm czyni rozważaną koncepcję potencjalnym przedmiotem istotnych zarzutów. Propozycja modyfikacji teorii politycznej Poppera w zakresie jej „odformalizowania” i „otwarcia” na pewne aksjologiczne minimum winna zatem wydatnie wzmocnić tę ideę, uodparniając ją na rozmaite głosy krytyki.
    The aim of the article is to present a suggestion for enriching the axiological aspect of Karl Popper’s political thought in the spirit of Isaiah Berlin’s ethical pluralism. For it seems that the greatest weakness of Popper’s theory of an open society is not the obsolete nature of the postulated solutions, their impracticality or else the excessively theoretical nature of the conducted analyses, which their author had often been blamed for. The afore-mentioned frailty reveals itself in Popper’s adoption of scientific optics which had led him to the construction of a strictly procedural political theory that had almost dogmatically ignored values. Therefore, the proposition of introducing modifications into Popper’s political theory, particularly as regards its “de-formalization” and an “openingup” to a certain axiological minimum, should significantly strengthen this idea making it more impervious to various voices of criticism.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych; 2016, 9; rb.ujw.pl/social
    2543-6732
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dwie drogi krytyki neopozytywizmu
    Autorzy:
    Wójcik, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/462001.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    filozofia analityczna
    realizm krytyczny
    neopozytywizm
    polska szkoła logiki
    Kazimierz Twardowski
    Karl Popper
    Franz Brentano
    Opis:
    Najważniejsze argumenty krytyczne wobec neopozytywizmu miały miejsce ze strony dwóch wielkich nurtów filozofii XX wieku: realizmu krytycznego (K.R. Popper) i filozofii analitycznej (G.E. Moore, B. Russel, L. Wittgenstein). Wszystkie te nurty zresztą wyrastają z tego samego pnia, tj. z filozofii austriackiego myśliciela, Franza Brentany. Będę starał się pokazać, że szczególne znaczenie w przezwyciężaniu neopozytywizmu miała filozofia analityczna rozwijana w szkole lwowsko-warszawskiej, której twórcą był Kazimierz Twardowski, uczeń Brentany. Na charakter tej szkoły wpłynął również projekt rozwijania polskiej matematyki, logiki i filozofii, zaproponowany przez współtwórcę polskiej szkoły matematycznej - Zygmunta Janiszewskiego oraz badania logiczne podstaw matematyki prowadzone przez Jana Śleszyńskiego, Jana Łukasiewicza, Stanisława Leśniewskiego, Alfreda Tarskiego (i innych polskich logików). Nie można też zapominać o uczonych działających poza nurtem głównych szkół naukowych okresu międzywojennego, a których badania nad nauką są szczególnie cenne - chodzi o Leona Chwistka, Ludwika Flecka czy matematyków - Witolda Wilkosza i Otoona Nikodyma. W tej pracy jedynie sygnalizuję te kwestie.
    Źródło:
    Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne; 2015, 10; 60-75
    2299-2367
    Pojawia się w:
    Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Otvorený vesmír“ ako podmienka možnosti slobody podľa K. R. Poppera
    “Open Universe” as the Condition for the Possibility of Freedom According to Karl R. Popper
    Autorzy:
    Karaba, Miroslav
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1369149.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-10
    Wydawca:
    Akademia Katolicka w Warszawie
    Tematy:
    wolność
    wolna wola
    determinizm
    nieokreśloność
    Karl Popper
    David Hume
    freedom
    free will
    determinism
    indeterminacy
    Opis:
    In analysing the problem of freedom and free will, Popper concluded that we need something in order to understand rational human behaviour that is by its very nature between total chance and complete determinism. In this article, we state that Popper has in fact not produced any evidence in favour of human freedom. Rather, his arguments are based on an attempt to avert a situation which he finds unacceptable. The openness of the physical world involves only that this world is not entirely determined by its own laws or causes. In the world of mental entities, however, there may be certain phenomena that affect our behaviour, so even though we are not physically determined, we could be mentally determined. Popper’s effort to promote indeterminism and the consequent possibility of human freedom do not seem to be based on evidence, but rather on the belief that without freedom of choice our situation would be merely a tragic farce. That is why Popper ultimately turns to moral motives in his defence of human freedom.
    Analizując problem wolności i wolnej woli, Popper dostrzegał, że w celu zrozumienia racjonalnego ludzkiego postępowania potrzeba czegoś, co będzie pośrodku między czystym przypadkiem a absolutnym determinizmem. W artykule autor wykazuje, że Popper nie wnosi nowych treści, które wyjaśniałyby problem ludzkiej wolności. Argumenty Poppera to są czyste założenia, dzięki którym pragnie on niejako oddalić trudny do rozwiązania problem. Otwartość w sobie natury otaczającego nas świata ukazuje również, że nie jest on kompletnie zdeterminowany swoimi wewnętrznymi prawami czy przyczynami. W świecie bytów rozumnych mogą zaistnieć zjawiska mające wpływ na nasze postępowanie i determinować nas mentalnie nawet wtedy, kiedy fizycznie jesteśmy wolni od przymusu. Wydaje się, że Popper wypowiada się za indeterminizmem, gdyż dostrzega w tym możliwość wykazania ludzkiej wolności. Jednak taki argument nie ma żadnych podstaw, a jedynie przeświadczenie, że bez prawdziwie wolnych decyzji ludzka egzystencja byłaby tragiczną farsą. I tak, w obronie ludzkiej wolności, Popper powraca ostatecznie do racji moralnych.
    Źródło:
    Studia Bobolanum; 2020, 31, 1; 233-251
    1642-5650
    2720-1686
    Pojawia się w:
    Studia Bobolanum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eine Grenzgängerin auf einer Spritztour
    A Border Crosser on a Joyride
    Autorzy:
    Szubert, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/16441231.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    antiessentialism,
    Aristotle
    meaning
    definig
    linguistic sign
    Karl Popper
    Antiessentialismus
    Aristoteles
    Bedeutung
    Definieren
    sprachliches Zeichen
    Opis:
    Gegenstand des vorliegenden Rezensionsartikels ist die anlässlich des achtzigsten Geburtstags von Ulla Fix zusammengestellte Festschrift „Grenzgänge: Eine Spritztour durch Text-, Stil- und Zeichengefilde“, herausgegeben von Bettina M. Bock, Steffen Pappert und Tanja Škerlavaj im Verlag Frank & Timme, Berlin. Auf Grund des im Titel der Festschrift formulierten These wird über das Wesen des philologischwissenschaftlichen Beitrags der Jubilarin vor dem Hintergrund des Modells des sprachlichen Zeichens und den terminologischen Überlegungen nachgedacht. Die in der Festschrift gesammelten Kurzbeiträge präsentieren Forschungsfelder von Ulla Fix. Diese Forschungsfelder werden thematisiert, reflektiert und weitergedacht. Es sind keine weitschweifigen Analysen, sondern lapidare, treffende Pinselstriche zu der von Ulla Fix erschlossenen und bearbeiteten Forschungsfragen. Die Konstruktion der Festschrift und der darin präsentierten Beiträge kann als modellhafte Darstellung des sprachlichen Zeichens gelesen werden. In den Beiträgen wird die semantische Ausstattung dafür geliefert, was die im Titel signalisierte Benennung beinhaltet. Sie sind der gedachte, thematisierte, reflektierte Inhalt, Begriff dessen, was die Benennung Grenzgängerin im wesentlichen bedeutet. Diese Methode der Lesung der Beiträge korrespondiert epistemologisch mit dem von Karl Popper in Opposition zur naiven Methode und zur intuitiven Auffassung des Wissens von Aristoteles erschlossenen antiessentialistischen Ansatz der Bedeutungsbestimmung. Damit werden Grenzgänge der Jubilarin zum Synonym der epistemologischen Suche nach Wahrheit im Sinne der klassischen, traditionell fundierten und zukunftsweisenden philologischen Forschung. Zukunftsweisend sind auch die Beiträge in ihrer Botschaft – mitteilend, aber vor allem befruchtend und inspirierend für jeden Sprachliebhaber – für erfahrene Wissenschaftler und für diejenigen, die es erst werden wollen.
    The subject of this review article is the Festschrift „Grenzgänge: Eine Spritztour durch Text-, Stil- und Zeichengefilde“ (Border Crossings: A Journey through Textual, Stylistic and Significant Fields), edited by Bettina M. Bock, Steffen Pappert and Tanja Škerlavaj, published by Frank & Timme, Berlin, on the occasion of Ulla Fix‘s eightieth birthday. Based on the thesis formulated in the title of the Festschrift, the essence of the philological-scientific contribution of the jubilarian is reflected upon against the background of the model of the linguistic sign and the terminological considerations. The short contributions collected in the Festschrift present fields of research by Ulla Fix. These fields of research are thematised, reflected upon and thought about further. They are not rambling analyses, but succinct, apt brushstrokes to the research questions Ulla Fix opened up and worked on. The construction of the Festschrift and the contributions presented in it can be read as a model representation of the linguistic sign. The contributions provide the semantic equipment for what the naming signalled in the title contains. They are the imagined, thematised, reflected content, concept of what the name Grenzgängerin essentially means. This method of reading the contributions corresponds epistemologically with the anti-essentialist approach to meaning-making opened up by Karl Popper in opposition to Aristotle‘s naïve method and intuitive conception of knowledge. Thus, the jubilarian‘s border crossings become synonymous with the epistemological search for truth in the sense of classical, traditionally grounded and forward-looking philological research. The contributions are also forward-looking in their message - communicative, but above all stimulating and inspiring for every lover of language - for experienced scholars and for those who want to become one.
    Źródło:
    Linguistische Treffen in Wrocław; 2023, 23; 391-398
    2084-3062
    2657-5647
    Pojawia się w:
    Linguistische Treffen in Wrocław
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fallibilismus als Anwalt der Opfer Der kritische Schlüssel René Girards und seine Parallelen im kritischen Rationalismus
    Fallibilism appears for the victims. René Girard’s critical key and its analogies to Critical Rationalism
    Autorzy:
    Paulin, Maximilian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558642.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Hans Albert
    Bekehrung
    Dogma
    Dramatische Theologie
    René Girard
    kritischer Rationalismus
    Karl Popper
    Relativismus
    Sündenbockmechanismus
    Totalitarismus
    Wissenschaftstheorie
    conversion
    Critical Rationalism
    dogma
    Dramatic Theology
    epistemology
    Charles Popper
    relativism
    scapegoat mechanism
    totalitarianism
    Opis:
    Die mimetische Theorie René Girards mit ihrem Instrumentar zur Opferkritik einerseits und die von Karl Popper entwickelte Methodologie des kritischen Rationalismus, welche im heutigen wissenschaftstheoretischen und erkenntnistheoretischen Diskurs fak tisch als allgemein akzeptiert gelten kann, andererseits weisen eine große systematische Affinität zueinander auf. Dies weist dieser Beitrag zunächst mit einer Analyse des Girard’schen Wissenschaftsverständnisses nach. Da nach werden typische Missverständnisse und Engführungen der beiden Ansätze in ihrer Analogie betrachtet und ihr Zustandekommen aus der mimetischen Perspektive heraus erklärt. Dabei zeigt sich, dass auch die Mimetische Theorie einen – recht verstandenen – Fallibilismus impliziert, der theoretisch wie auch ethisch‑praktisch motiviert ist.
    Providing a critical instrument to identify structures of victimization, René Girard’s program is in fact very affine to Critical Rationalism methodology as developed by Charles Popper and widely assented in contemporary epistemology. In order to proof this thesis, in a first step, Girard’s understanding of epistemology is reconstructed. His occasionally very strict objection to any form of relativism thereby is shown to be due to an obviously polemic context. In claiming his theory to be scientific, Girard indeed knows very well that it is the specification of science to approach things not apodicti cally, but hypothetically, and he clearly assents this principle. In a second step, typical misunderstandings of both the Mimetic Theory and Poppers fallibilism are analysed and parallelized. They properly consist in an exaggeration of some aspects, while com plementary aspects are suppressed. With the Mimetic Theory, just this uneven exag geration can be explained as happening precisely in constellations of rivalry, as among the „hostile brothers”, and yet as happening unintentionally and therefore being so hard to detect. Therefore, the claim of showing this connection, as raised by the Mimetic Theory, itself cannot be presented in an apodictic manner because it so would force the counterpart into rivalry about the alleged truth, which would so again deform it, NB on both sides of the disputation. Besides this rather „ethical” reason, there also is a strongly „epistemic” reason why Mimetic Theory and the uncovering of scapegoat mechanism should consider themselves to be hypothetical and fallible: Without a continuous rising of this self‑critical attitude, the self‑vindicatory and self‑enclosing spell of myth would have never been broken.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2013, 32; 15-38
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys realistyczno-krytycystycznej koncepcji socjologicznej analizy literatury
    An Outline of a Realistic-Criticalist Concept of the Sociological Analysis of Literature
    Autorzy:
    Jabłoński, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1833012.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    socjologia literatury
    socjologiczna analiza literatury
    racjonalizm krytyczny
    Karl R. Popper
    sociology of literature
    sociological analysis of literature
    critical rationalism
    Opis:
    Celem tego artykułu jest prezentacja perspektywy teoretyczno-analitycznej, która może stanowić dodatkowe uzasadnienie badań na tekstem literackim prowadzonych w ramach socjologii. Autor skupia się zwłaszcza na konsekwencjach ustaleń racjonalizmu krytycznego Karla R. Poppera oraz osiągnięciach realizmu krytycznego uprawianego w ramach socjologii.
    The purpose of the article is to present a theoretical and analytical perspective that may provide additional justification for research on a literary text conducted in sociology. The author focuses particularly on the consequences of the critical rationality arrangements of Karl R. Popper and the achievements of critical realism cultivated in the context of sociology.
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 67-95
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    "Tańczący z Popperem". Dembski o sprawdzalności
    "Dances with Popper": An Examination of Dembskis Claims on Testability
    Autorzy:
    Elsberry, Wesley R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553202.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    Karl R. Popper
    darwinizm
    teoria inteligentnego projektu
    obalalność
    testowalność
    falsyfikowalność
    William A. Dembski
    Darwinism
    intelligent design theory
    refutability
    testability
    falsifiability
    Opis:
    W odniesieniu do sporu o naukowość darwinowskiej teorii ewolucji oraz teorii inteligentnego projektu Autor dokonuje przeglądu kluczowych pojęć filozofii Karla Poppera, jak falsyfikowalność, sprawdzalność czy obalalność teorii. Ma to na celu sprawdzenie poprawności stosowania tych pojęć w argumentacji Williama Dembskiego, który jest zwolennikiem teorii inteligentnego projektu. Dembski w swoich wywodach na temat obalalności tej teorii powołuje się właśnie na Poppera, Autor wykazuje jednak, że Dembski zniekształca Popperowską koncepcję falsyfikowalności. Zwraca ponadto uwagę, że Dembski błędnie zarzuca darwinizmowi nieobalalność, i dowodzi, że nawet w świetle własnych kryteriów Dembskiego teoria inteligentnego projektu okazuje się niefalsyfikowalna.
    Referring to the controversy over scientific status of Darwinian theory of evolution and intelligent design theory, author reviews the key notions in the philosophy of Karl Popper, such as falsifiability, testability or refutability of a theory. His aim is to check the accuracy of the use of these notion in the argumentation of William Dembski who is a proponent of intelligent design theory. Dembski invokes Popper in his argumentation regarding refutability of this theory, but author shows that Dembski distorts Popperian concept of falsifiability. He indicates also that Dembski’s objection that Darwinism is unrefutable is mistaken and proofs that even in the light of Dembski’s own criterions the theory of intelligent design turns out to be unfalsifiable.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2011, 8; 179-188
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fałszerstwo z Piltdown a racjonalność nauki K. Poppera i socjologiczny redukcjonizm Szkoły Edynburskiej
    Piltdown Mistification in View of the K. Popper Science Rationality and Sociological Reductionism of Edinburgh School
    Autorzy:
    Abdank-Kozubski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817837.pdf
    Data publikacji:
    2004-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Fałszerstwo z Piltdown
    racjonalność nauki
    redukcjonizm socjologiczny
    Szkoła Edynburska
    Karl R. Popper
    Piltdown Mistification
    Science Rationality
    Sociological Reductionism
    Edinburgh School
    Opis:
    Historically evidenced faulty scientific theories undoubtedly influenced the formation of particular concepts of science. The paleoanthropological case known as a discovery of Piltdown Human illustrates this statement. In this context, the persistent tendency for rescuing questioned hypotheses or theories is a characteristic feature of science. Despite natural expectations, it is just the feature that guarantees the correct development of science. The statement corresponds to the K. R. Popper concept of the rationality of science, as well as to some particular postulates of the Edinburgh School.
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2004, 2, 1; 373-380
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego metoda krytyczna Poppera jest fascynująca?
    Why is Poppers critical method fascinating?
    Autorzy:
    Polak, Paweł Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1943070.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Fries's trilemma
    critical philosophy
    critical method
    transcendetal method
    philosophy of science
    metaphilosophy
    Karl Popper
    Leonard Nelson
    Jakob Friedrich Fries
    Immanuel Kant
    K.R. Popper
    L. Nelson
    J.F. Fries
    I. Kant
    trylemat Friesa
    filozofia krytyczna
    metoda krytyczna
    metoda transcendentalna
    filozofia nauki
    metafilozofia
    Opis:
    Artykuł recenzyjny przedstawia ważne, świeżo opublikowane opracowanie Popperowskiej metody krytycznej autorstwa Zbigniewa Liany. W recenzji podkreślono bardzo wysoki poziom opracowania, wskazano na jego oryginalność oraz wyjaśniono dlaczego książka ta jest polecana głównie specjalistom od myśli Poppera. Wyjaśniono również, w jaki sposób w niewielkiej objętościowo książce udało się zmieścić wiele oryginalnych i cennych analiz.
    This review article presents an important, newly published study of Popper's critical method by Zbigniew Liana. The review emphasizes the very high level of the study, points to its originality, and explains why the book is recommended mainly to specialists of Popper's thought. It is also explained how the book manages to contain so many original and valuable analyses in a small volume.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 211-216
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wymiar antropologii filozoficznej w liberalnych ujęciach teorii racjonalnego wyboru
    Autorzy:
    Hordecki, Bartosz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2200466.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rational choice theory
    public choice theory
    liberalism
    Adam Smith
    James Madison
    Joseph Schumpeter
    Karl Raimund Popper
    Friedrich August von Hayek
    James Buchanan
    Gordon Tullock
    teoria racjonalnego wyboru
    teoria wyboru publicznego
    liberalizm
    Opis:
    One of the aims of this paper was to characterize liberal theories of rational choice which emerged in XX century, especially theory of public choice. It ought to be noticed that such a task was realized many times by many authors. Due to this fact the text is devoted mostly to review the positions presented by the leading representatives of the intellectual circle mentioned above. Especially the shortages of their philosophical anthropology were pointed out. Moreover, the critique of the linguistic dimension of the rational choice theory was proposed. It was also shown that their endeavours of grounding their works in a long lasting tradition is profoundly disputable.
    Źródło:
    Themis Polska Nova; 2017, 1(12); 125-157
    2084-4522
    Pojawia się w:
    Themis Polska Nova
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O użyteczności praw historycznych
    Autorzy:
    Bednarczyk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644155.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    historische Gesetze
    Naturgesetze
    Philosophie der Geschichte
    Methodologie der Geschichte
    Philosophie der Wissenschaft
    Falsifikationismus
    Karl Popper
    Feliks Koneczny
    history laws
    natural sciences laws
    philosophy of history
    methodology of history
    philosophy of science
    falsificationism
    prawa historyczne
    prawa przyrody
    filozofia historii
    metodologia historii
    filozofia nauki
    falsyfikacjonizm
    Opis:
    Das Thema der vorliegenden Überlegungen ist die Analyse der praktischen Anwendung der auf dem Boden der Geschichtsphilosophie gebildeten sog. historischen Gesetze. Um ihre starken und schwachen Seiten aufzuzeigen, konfrontiert sie der Autor mit den auf dem Boden der Naturwissenschaften formulierten Gesetzen. Das Ziel dieses Verfahrens liegt darin, eine Bilanz zu schaffen, die sowohl den Nutzen des Studiums der Geschichte als auch ihre "wissenschaftlichen" Schwächen berücksichtigt. 
    The article analyzes the practical application of history laws as developed within the philosophy of history context. To indicate their strengths and weaknesses, the author confronts the laws with those  devised  on the ground  of natural sciences. The purpose of such an approach is to draw-up a balance sheet taking into account the benefits of practicing history and its “scientific” shortcomings.
    Tematem rozważań jest analiza praktycznego wykorzystania, tworzonych na gruncie filozofii historii, tzw. praw dziejowych. W celu ukazania ich mocnych i słabych stron autor konfrontuje je z prawami formułowanymi na gruncie nauk przyrodniczych. Cel tego zabiegu to stworzenie bilansu, który uwzględni zarówno korzyści płynące z uprawiania historii, jak i jej „naukowe” mankamenty.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2016, 19
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy możliwy jest „czwarty świat” w modelu EE Karla R. Poppera?
    Is the “Fourth World” Possible in Karl R. Popper’s Evolutionary Epistemology Model?
    Autorzy:
    Fiut, Ignacy S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343841.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    trzy światy Karla R. Poppera
    czwarty świat
    M. McLuhan
    D. De Kerckhove
    P. Levinson
    H. Jenkins
    J. Pleszczyński
    nowe media komunikacyjne
    Karl R. Popper’s three words
    fourth world
    new media of communication
    Opis:
    W pracy analizowane jest pojęcie trzech światów Karla R. Poppera. Jego argumenty umożliwiają wyróżnienie w tym polu badań świat czwarty – zawierający rozwój i zastosowanie ludzkiej wiedzy. Akceptuję kryteria Popperowskiego podziału, a pewne wątpliwości dotyczące jego koncepcji rozwiewam używając argumenty dotyczące ewolucji i rozwoju tradycyjnych, elektronicznych mediów i Internetu. Te argumenty wskazują na potrzebę powołania czwartego świata. Autor dyskutuje poglądy w kwestii komunikacji M. McLuhana, D. De Kerckhove’a, P. Levinsona, H. Jenkinsa and J. Pleszczyńskiego, które dostarczają zasadnych argumentów na rzecz tej nowej wzbogaconej klasyfikacji.
    The work analyses the concept of three worlds formulated by Karl R. Popper. His arguments make it possible to distinguish in this field of research the fourth world— that of the development and application of human knowledge. The criteria of Popper's division are accepted and some doubts concerning his conception are dispelled by the arguments of researchers dealing with the evolution and development of traditional, electronic and Internet media. Those arguments point the need of the concept of fourth world. The author discusses the views of technological determinants in communication authored by M. McLuhan, D. De Kerckhove, P. Levinson, H. Jenkins and J. Pleszczyński who provide reasonable arguments for this new classification. The Popper’s model of three worlds is thus enriched by the fourth world—the world created by users of old and new media, the internet, and multimedia in communication. It is a real world, rooted in the three other worlds.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 9-27
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-22 z 22

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies