Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jan Duns Szkot" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Woluntaryzm i intelektualizm w etyce Jana Dunsa Szkota
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705587.pdf
    Data publikacji:
    2012-09-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Jan Duns Szkot
    woluntaryzm
    intelektualizm
    konieczność
    wolność
    wolna wola
    Opis:
    Zarówno we współczesnych opracowaniach obcojęzycznych etyki Jana Dunsa Szkota, jak i polskiej literaturze przedmiotu jego poglądy doczekały się rozmaitych, często sprzecznych interpretacji. W artykule przedstawiam zasadnicze elementy metaetyki Dunsa Szkota i odpowiadam na pytanie, czy można jego etykę scharakteryzować jako woluntarystyczną, a jeśli tak, to jakiego typu woluntaryzmy można mu przypisać i jak należy je rozumieć. Proponuję charakteryzować stanowisko Szkota w ramach trzech typów woluntaryzmu: psychologicznego, teologicznego i kauzalnego. Charakteryzuję go jako woluntarystę umiarkowanego: uznaje bowiem wolę za doskonalszą od intelektu ze względu na doskonałość jej aktów; przyznaje, że normy moralne pierwszej tablicy dekalogu mają mocniejszy charakter obligatoryjny niż normy drugiej tablicy; uznaje wolę za pierwszorzędną przyczynę wolnego działania, która nie podlega determinacji nawet ze strony Najwyższego Dobra. Wolę zatem obdarza wysoką autonomią, a jednocześnie własną, niezależną od intelektu racjonalnością.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2012, 3; 441-458
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontyngencja, wolność, indywidualność — Jan Duns Szkot a tradycja arystotelesowska
    Contingency, Free Will and Individuality: John Duns Scotus and the Aristotelian Tradition
    Autorzy:
    KOSZKAŁO, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488712.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Duns Szkot
    Arystoteles
    synchroniczna kontyngencja
    wolna wola
    wola Boga
    indywidualność
    individuality
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie zasadniczych różnic między rozumieniem pojęć kontyngencji, wolności, indywidualności w filozofii Szkota w odniesieniu do tradycji arystotelesowskiej. Podkreślam, że istotnymi elementami koncepcji Szkota, będącymi wyraźnym odejściem od klasycznego arystotelizmu, są: (1) odrzucenie zasady pełności, (2) interpretacja teraźniejszości jako niekoniecznej, (3) rozwinięcie pojęcia synchronicznej kontyngencji, (4) zerwanie związku między niezmiennością i koniecznością. W swej antropologii Szkot kładzie nacisk na (1) pojęcie wolnej woli jako władzy autonomicznej i zdolnej do samodeterminacji, (2) przypisuje woli racjonalność, która nie polega na zależności woli od intelektu czy wiedzy, (3) odchodzi od arystotelesowskiego eudajmonizmu. Boga traktuje jako zdolnego do poznania i miłowania jednostkowych, kontyngentnych bytów. W swej aksjologii podkreśla pozytywny wymiar indywidualności, wielości i niepowtarzalności jednostek.
    The aim of the paper is to show the main differences between the concepts of contingency, free will and individuality in John Duns Scotus and in the Aristotelian tradition. I outline the parts of Scotus’s view, which constitute a clear departure from the traditional Aristotelian outlook: (a) the rejection of the principle of plenitude; (b) the construal of the present as contingent; (c) the development of the notion of synchronic contingency; and (d) the separation between immutability and necessity. In his anthropology Scotus emphasizes: (1) the notion of free will as autonomous and self-determining; (2) the rationality of the will, which consists in its dependence on the intellect or knowledge; and (3) the rejection of Aristotelian eudaimonism. God is treated by Scotus as capable of knowing and loving individual, contingent beings. In his axiology Scotus stresses positive aspects of the individuality, plurality and uniqueness of each individual being.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 37-59
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy powinno się wyznawać swoje grzechy także poza sakramentem pojednania? Na podstawie rozważań bł. Jana Dunsa Szkota, św. Tomasza z Akwinu i innych autorów
    Should One also Reveal One’s Sins Outside the Sacrament of Reconciliation? Discussion Based on the Deliberations of Bl. John Duns Scotus, St. Thomas Aquinas and Other Authors
    Autorzy:
    Niewiadomski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559281.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    tajemnica spowiedzi
    zadośćuczynienie
    dobra sława
    Jan Duns Szkot
    secrecy of confession
    satisfaction
    good name
    Bl. John Duns Scotus
    Opis:
    Artykuł podejmuje problem wyjawiania własnych ukrytych grzechów poza forum sakramentalnym w kontekście miłości osoby w prawdzie. Na początku szeroko omówiona jest argumentacja dotycząca zachowania tajemnicy spowiedzi w ujęciu bł. Jana Dunsa Szkota. Na bazie uzyskanych stąd argumentów oraz tez św. Tomasza o skończoności zła i niekonieczności doskonałego poznania dla miłości autor snuje dalszą refleksję. Prowadzi ona do wniosku o fakultatywności wyznania swoich grzechów poza spowiedzią. Jednocześnie artykuł podkreśla wartość zachowania sekretu zabezpieczającego dobrą sławę osoby, konieczną dla życia w społeczności.
    The article takes up the problem of revealing one’s own hidden sins outside the sacramental forum in the context of love for the person in truth. First, the author provides a thorough presentation of Bl. John Duns Scotus’ reasoning concerning keeping the seal of confession. Based on arguments gained this way, as well as on the theses of St. Thomas Aquinas on the finiteness of evil and the lack of necessity of perfect cognition due to love, the author continues his reflection, leading to the conclusion that revealing one’s sins outside the sacrament of penance and reconciliation is optional. At the same time the article emphasises the value of secrecy in protecting a person’s good name, which is essential for life in society.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2016, 39; 49-68
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wolność osoby ludzkiej w średniowiecznych rozważaniach o małżeństwie niewolników. Na podstawie Summy teologicznej św. Tomasza z Akwinu oraz Ordinatio bł. Jana Dunsa Szkota
    Freedom of Human Being in the Medieval Discussion on Slaves Marriage Based on the Summa Theologiae of St. Thomas Aquinas and Ordinatio of John Duns Scotus
    Autorzy:
    Niewiadomski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047553.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    John Duns Scotus
    Thomas Aquinas
    marriage
    slavery
    person
    freedom
    Jan Duns Szkot
    Tomasz z Akwinu
    małżeństwo
    niewolnictwo
    osoba
    wolność
    Opis:
    Artykuł podejmuje temat wolności człowieka na podstawie rozważań o małżeństwie niewolników św. Tomasza z Akwinu i bł. Jana Dunsa Szkota, zawartych w Summie teologicznej i Ordinatio. Obaj autorzy uważają, że niewolnik może zawrzeć małżeństwo nawet bez zgody swojego właściciela. Przy okazji wykazują, że człowiek nie ma prawa do wolności absolutnej rozumianej jako negacja zasad moralnych i sprawiedliwych umów społecznych. Z drugiej jednak strony żadnemu prawu ani osobie nie wolno ograniczać pewnej przestrzeni wolności w człowieku, dzięki której może on wykonywać akty cnót i w której także zapada decyzja o małżeństwie.
    The article deals with the topic of human freedom based on discussions on marriage of slaves of St. Thomas Aquinas and Blessed John Duns Scotus, contained in the Summa Theologica and Ordinatio. Both authors think that a slave can get married even without the consent of its owner. Moreover they indicate that man has no right to absolute freedom, understood as a negation of moral principles and equitable social contracts. On the other hand, no law or person is allowed to restrict certain space of freedom in man thanks to which he can perform acts of virtue as well as decide to get married.
    Źródło:
    Teologia i moralność; 2016, 11, 1(19); 193-210
    1898-2964
    2450-4602
    Pojawia się w:
    Teologia i moralność
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie, jakim dysponuje dusza oddzielona od ciała po śmierci, według bł. Jana Dunsa Szkota na podstawie analizy Ordinatio IV D. 45 (XIV 135–197)
    The Knowledge that Provides the Soul Separated from the Body after Death According to Blessed John Duns Scotus on the Basis of Analysis of the Ordinatio IV D. 45 (XIV 135–197)
    Autorzy:
    Salamon, Grzegorz Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488277.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Duns Szkot
    dusza oddzielona od ciała
    poznanie
    intelekt
    forma poznawcza
    John Duns Scotus
    soul separated from the body
    cognition
    intellect
    intellectual species
    Opis:
    Artykuł podejmuje problematykę gnozeologiczną w odniesieniu do intelektu duszy oddzielonej od ciała w rozumieniu Jana Dunsa Szkota. Tej problematyce są poświęcone cztery kwestie w Ordinatio IV d. 45. W tej konkretnej sytuacji poznawczej jest możliwe, według Doktora Subtelnego, poznanie nowych istot rzeczy (quiditates), mimo braku poznania zmysłowego. Jest to odejście od poglądu empiryzmu genetycznego i przyznanie intelektowi większych zdolności poznawczych, niż było to w koncepcji Arystotelesa. W stanie po śmierci intelekt dysponuje również pamięcią o istotach rzeczy poznanych w stanie połączenia z ciałem oraz może przypominać sobie konkretne zdarzenia i rzeczy ujęte przez zmysły w ziemskim życiu. Takie ujęcie świadczy o ciągłości poznawczej intelektu ludzkiego po śmierci, o jego niezniszczalności i o zdolności poznawczej przynajmniej takiej, jaką dysponował w stanie życia ziemskiego. Widzimy tu połączenie kwestii filozoficznych i teologicznych, które wzajemnie się przenikają i warunkują. Dla Szkota możliwe jest nie tylko przypominanie sobie przeszłości oraz nabywanie nowego poznania przez intelekt duszy oddzielonej od ciała, ale również możliwe jest dla takiego intelektu poznanie modlitw zanoszonych przez nas do zbawionych w niebie. Takie intelektualistyczne podejście świadczy o silnym wpływie myśli augustyńskiej na epistemologię Jana Dunsa Szkota.
    The essay presents some gnoseological themes with reference to the intellect of the separated soul according to John Duns Scotus. Four questions of the Ordinatio IV, d. 45 deal with these themes. In this concret cognitive situation is possible, according to Doctor Subtilis, to get to know the new quiddities of things, in spite of a lack of the empiric cognition. It means leaving behind the conception of generic empiricism and moving to the recognition of more cognitive abilities, as in Aristoteles’s conception. In a post death state (post mortem) intellect continues to have the memory of the quiddities of things known while still connected with the body and can remember concret things and events known by the senses during earthly life. Such a gnoseological notion evidences the cognitive continuity of the human intellect after death, its incorruptibility and cognitive ability at least as such as one had during earthly life. We can see here the connection of philosophic and theological questions, which mutually condition and penetrate each other. According to Scotus it is possible for the intellect of the separated soul to remember the past and to acquire new cognition. Moreover, it is also possible for such an intellect to know the prayers we refer to the blessed in heaven. Such an intellectual approach evidences a strong Augustinian influence on John Duns Scotus’ epistemic conception.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 31-58
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Habitus w koncepcji Arystotelesa i jego średniowiecznych komentatorów
    Habitus in Philosophy of Aristotle and His Medieval Commentators
    Autorzy:
    Płotka, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/945780.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    habitus
    philosophy of action
    medieval philosophy
    Aristotle
    Thomas Aquinas
    Gerald Odonis
    Duns Scotus
    Buridan
    filozofia działania
    średniowieczna filozofia
    Arystoteles
    Tomasz z Akwinu
    Jan Duns Szkot
    Jan Burydan
    Opis:
    The purpose of this article is to present a theory of habitus in the philosophy of Aristotle and his medieval commentators. The first part of the article – which is the introduction to the problems of habitus – displays Aristotelian account. In the second part I present the development of this concept in the thirteenth century followers of Aristotle, i.e. Albert the Great and Thomas Aquinas. The third part is devoted to the discussion of late medieval modification of the Aristotelian theory in account of Gerald Odonis, John Duns Scotus, John Buridan and Paul of Worczyn.
    Źródło:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris; 2015, 31 (4)
    1689-4286
    Pojawia się w:
    Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Free Will and Moral Evil: John Duns Scotus’s Theory
    Wolna wola a zło moralne. Stanowisko Jana Dunsa Szkota
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075551.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    wolna wola
    zło moralne
    grzech
    Jan Duns Szkot
    Bóg
    wolność ograniczona
    wolność absolutna
    Free will
    Moral evil
    Sin
    John Duns Scotus
    God
    Limited Freedom
    Absolute Freedom
    Opis:
    W artykule przedstawiam analizy Jana Dunsa Szkota dotyczące związku woli, wolności i zła moralnego. Koncentruję się zwłaszcza na zagadnieniu, czy stworzona wola może grzeszyć ze względu na zło i w jaki sposób można rozumieć akty woli, które mają charakter aktów „ex malitia”. Najpierw prezentuję koncepcję grzesznego aktu moralnego według Akwinaty. Taki akt musi spełniać następujące warunki: sprawca czyni moralnie złe rzeczy celowo, zdecydowanie i bez żalu, ma świadomość popełnianego zła, a akt ten nie jest wynikiem nieuporządkowania emocjonalnego. Na tym tle analizuję koncepcję Dunsa Szkota, pytając z jednej strony o to, czy wola może wydać akt chcenia zła, z drugiej strony, czy ma możliwość chcenia zła w aspekcie zła. Przedstawiam również analizy Szkota dotyczące rodzaju wolności (wolność w ogóle) i gatunków wolności (wolność bezwzględna i wolność ograniczona) oraz poruszam zagadnienie współdziałania woli Boga i woli stworzonej w akcie woli stworzonej, który jest zły moralnie. Ukazuję, że Szkot nie udziela jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy wola może pragnąc zła jako zła. Z jednej strony bowiem twierdzi on, że wola może chcieć tylko dobra, a zła jedynie ujmując je w aspekcie dobra, z drugiej strony uznaje, że jest możliwe chcenie zła jako zła w jednej sytuacji: w akcie nienawiści, który jest skierowany do Boga (absolutnego dobra). W swojej argumentacji Szkot odnosi się do przykładu z dziedziny teologii, powołując się na przykład upadłego anioła, którego akt woli trzeba zinterpretować jako akt „sub ratione mali”, ponieważ nie można ująć nienawiści do Boga jako czegoś dobrego, zwłaszcza dysponując poznaniem, które posiada duch czysty. W artykule ukazuję również związki między etyką Szkota a jego teologią moralną w odniesieniu do aktu woli popełnianego „ex malitia”. Z punktu widzenia teologicznego odróżnienie grzechu z wyboru (pragnienia zła) od grzechu z niewiedzy i grzechu ze słabości pozwala według Szkota sprecyzować i zrozumieć rodzaje grzechów popełniane w odniesieniu do poszczególnych Osób w Trójcy Świętej.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2020, 2, 9; 89-106
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Błogosławiony Jan Duns Szkot o możliwości przyjęcia komunii świętej w stanie grzechu śmiertelnego. Analiza w kontekście współczesnych dyskusji teologiczno-dyscyplinarnych
    Autorzy:
    Niewiadomski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669793.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Holy Communion
    Bl. John Duns Scotus
    Sacrament of Reconciliation
    sacramental discipline
    non-sacramental unions
    komunia święta
    bł. Jan Duns Szkot
    sakrament pojednania
    dyscyplina sakramentalna
    związki niesakramentalne
    Opis:
    The discussion in the Church on admition of divorced and remarried to the Holy Communion is a part of a broader debate on the possibility of reception of the Holy Communion in the state of mortal sin. Theologians of various periods in the history of the Church, gave their opinions on that subject. A genius Franciscan scholastic theologian bl. John Duns Scotus considers such an action as a further mortal sin. At the same time he respects the judgement made by an upright conscience of such a prior sin and allows reception of the Holy Communion in order to avoid depravity of the faithful, on condition of a firm resolution of confessing the sin in the sacrament of Reconciliation as soon as possible. These exceptions cannot refer to people who do not have a firm resolution of rejecting the sin. The author of the article reflects that allowing the reception of the Holy Communion by such people would be with damage to their spiritual life and would contribute to a greater loss of the sense of sin among contemporary Catholics.
    Dyskusja w Kościele nad dopuszczeniem osób rozwiedzionych, żyjących w powtórnych związkach do komunii świętej jest częścią szerszej debaty nad możliwością przyjmowania komunii w grzechu śmiertelnym. Na ten temat wypowiadali się teologowie w różnych wiekach. Genialny franciszkański teolog bł. Jan Duns Szkot rozumie takie działanie jako następny grzech śmiertelny. Jednocześnie respektuje osąd dokonany przez prawe sumienie, czy taki grzech przed przyjęciem komunii miał miejsce. Pozwala on także na przyjęcie komunii w celu uniknięcia zgorszenia wiernych, pod warunkiem mocnego postanowienia wyznania grzechu w sakramencie pojednania tak szybko, jak będzie to możliwe. Ten wyjątek nie dotyczy wiernych, którzy nie mają mocnego postanowienia zerwania z grzechem. Autor artykułu wskazuje, że dopuszczenie do przyjmowania komunii osób w takim stanie będzie szkodą dla ich życia duchowego i przyczyni się do większej utraty poczucia grzechu wśród współczesnych katolików.
    Źródło:
    Analecta Cracoviensia; 2016, 48
    2391-6842
    0209-0864
    Pojawia się w:
    Analecta Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wcielenie w świetle teologów scholastycznych. Próba współczesnej relektury
    The Truth of Incarnation Based on Scholastic Theologians. The Attempt of a Nowadays Relecture
    Autorzy:
    Koper, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1600887.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Wcielenie
    motyw
    Inkarnacja
    grzech
    miłość Boża
    Tomasz z Akwinu
    Jan Duns Szkot
    tomizm
    franciszkanizm
    zbawienie
    Incarnation
    cause
    sin
    God's love
    Thomas of Aquin
    John Duns Scotus
    thomism
    Franciscans
    salvation
    Opis:
    Wola Boża jest niezmienna. Nie może na nią wpłynąć tak arbitralne wydarzenie historyczne, jakim jest grzech. Nie może jej zmienić także modlitwa ani ofiary składane Trójjedynemu Bogu. Dlatego Wcielenie, jako odwieczne zamierzenie Stwórcy, nie mogło być umotywowane grzechem. Twierdzenie to jednak nie było w teologii oczywiste od zawsze. W ciągu niespełna dwóch tysięcy lat formowania się chrystologii pojawiły się różne stanowiska na ten temat, ścierały się wielkie szkoły teologiczne − tomistyczna i franciszkańska. Słowa Pisma Świętego nie dają bowiem jasnej odpowiedzi na temat motywu Inkarnacji.
    The God’s will is unchangeable. It cannot be changed by sin, neither by people’s prayers nor gifts giving for God. The Jesus’ Incarnation is wanted by God even before the sin. But this thesis was not so sure, because there is no full answer to this theese in the Bible. We can try to find out the answer in the two major theological schools: tomistic’s and fraciscan’s. But unfortunatelly, there is a huge problem, because both of them state two very different answers. Today it is also very important question what caused the Incarnation, especially for theology. It is more proper to teach theology in a positive key, instead of thinking that all God’s actions are motivated by human’s sin.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2014, 8, 1; 133-151
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scholastic Sources of Gottfried Wilhelm Leibniz’s Treatise Disputatio metaphysica de principio individui
    Scholastyczne źródła traktatu Gottfryda Wilhelma Leibniza Disputatio metaphysica de principio individui
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488323.pdf
    Data publikacji:
    2017-06
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    principle of individuation
    individual
    double negation
    existence
    haecceitas
    total (whole) entity
    metaphysical pluralism
    Leibniz
    John Duns Scotus
    Henry of Ghent
    Suárez
    Wilhelm Ockham
    zasada indywiduacji
    indywidualny
    podwójna negacja
    istnienie
    cała jednostka
    pluralizm metafizyczny
    metafizyczny indywidualizm
    Jan Duns Szkot
    Henryk z Gandawy
    Opis:
    The object of this article is the scholastic inspirations found in the metaphysical disputation De principio individui by Gottfried Wilhelm Leibniz. The purpose of this study was, on one hand, a reconstruction of Leibniz’s theory concerning the principle of individuation, and on the other hand, a presentation of some texts by medieval scholastic authors (Henry of Ghent, Peter of Falco, Thomas Aquinas, Aegidius of Rome, Robert Kilwardby, William of Ockham) to whose ideas Leibniz refers in the named work, even though he had, for the most part, only second-hand information concerning them. In his juvenile treatise, Leibniz states that the individuating principle has to be universal, which means relevant to all kinds of being; it has to be metaphysical in character and not merely epistemological. He regards individuality as synonymous with unity combined with difference. He resolutely takes sides with nominalism and rejects the reality of all kinds of universal beings and beings whose unity is weaker than numerical unity. As a consequence of this assumption, he rejects the conceptions in which the principle of individuation is formed by: double negation, existence or the haecceity. By contrast, he embraces the solution (close to the tradition originated by Ockham and also related to Suárez), according to which the whole entity (tota entitas) of an individual thing is the principle of individuation. In effect, for Leibniz, any real thing is simply singular, which comes down to the thesis that a thing is singular owing to its own metaphysical subcomponents, which are singular by themselves.
    Przedmiotem artykułu są scholastyczne inspiracje zawarte w dyspucie metafizycznej De principio individui Godfryda Wilhelma Leibniza. Celem artykułu jest, z jednej strony, rekonstrukcja stanowiska Leibniza dotyczącego zasady jednostkowienia, z drugiej zaś strony przedstawienie tekstów średniowiecznych autorów (Henryka z Gandawy, Piotra z Falco, Tomasza z Akwinu, Idziego Rzymianina, Henryka z Gandawy, Roberta Kilwardby’ego, Wilhelma Ockhama), do których poglądów Leibniz się odnosi, a które najczęściej znał z drugiej ręki. W swym młodzieńczym dziele Leibniz deklaruje, że zasada jednostkowienia ma być uniwersalna, to znaczy dotyczyć wszystkich rodzajów bytów oraz musi mieć charakter metafizyczny, a nie epistemologiczny. Indywidualność z kolei traktuje jako synonim jedności i różnicy. Opowiada się po stronie nominalizmu, odrzucając istnienie jakichkolwiek form bytów ogólnych, czy bytów o jedności słabszej niż numeryczna. W związku z tym odrzuca koncepcje, w których zasadę jednostkowienia stanowi: podwójna negacja, istnienie czy haecceitas, przyjmując rozwiązanie (bliskie tradycji Ockhama i odnosząc się do Suáreza), według którego cała bytowość (tota entitas) indywiduum jest zasadą jednostkowienia. W efekcie według niego rzecz jest jednostkowa po prostu, co sprowadza się do tezy, że jest jednostkowa dzięki swym subkomponentom bytowym, które same są jednostkowe.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 2; 23-55
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies