Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jakub Wujek" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Космонимия в cлавянских переводах библейской Книги Иова
Cosmonymy in Slavic Translations of the Biblical Book of Job
Kosmonimia w słowiańskich tłumaczeniach biblijnej Księgi Hioba
Autorzy:
Фомина, Людмила Ф.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695746.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Book of Job
cosmonyms
translation practice of Cyril and Methodius
Ostrog Bible
Russian Synodal Bible
Russian Bible translations by S. Averintsev and D. Ĭosifon
Jakub Wujek’s Bible
Gdańsk Bible
Millennium Bible
Opis:
This article explores the names of Venus, Pleiades, the Great Bear and Orion’s Belt in Slavic translations of the biblical Book of Job. The author proposes hypotheses about the etymology of Church Slavonic names for the following celestial objects: (1) the name денница for Venus originates from folk cosmonymy and was introduced into religious discourse by Apostle of the Slavs Constantine-Cyril; (2) the name власожелищи is etymologised as a merger of two nominations: South Slavic Власи ‘Pleiads’ and a hapax legomenon from the Book of Job *желищи ‘Great Bear’, from Hebrew Āsh or Aish ‘funeral convoy’; (3) the name кружилия for Orion is also connected with Hebrew cosmonymy and points to the mythical giant Nimrod, who was tied with a belt to the sky for his rebellion against God.
Niniejszy artykuł analizuje nazwy Wenus, Plejad, Wielkiej Niedźwiedzicy i Pasa Oriona w tłumaczeniach biblijnej Księgi Hioba na języki słowiańskie. Autorka przedstawia hipotezy dotyczące etymologii kilku cerkiewnosłowiańskich nazw obiektów kosmicznych: 1) nazwa planety Wenus денница została zapożyczona z kosmonimii ludowej i wprowadzona do dyskursu religijnego przez Apostoła Słowian Konstantyna-Cyryla; 2) nazwa власожелищи jest traktowana jako połączenie dwóch nazw: płd. słow. Власи ‘Plejady’ i hapaks legomenon z biblijnej Księgi Hioba *желищи ‘Wielka Niedźwiedzica’, od hebrajskiego Āsh lub Aish ʽkondukt pogrzebowyʼ; 3) nazwa Oriona кружилия rownież związana jest z kosmonimią hebrajską i wskazuje na mitycznego olbrzyma Nimroda, skazanego przez Boga na przywiązanie pasem do sklepienia niebieskiego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
BIBLIJNE NOMINA PROPRIA W ASPEKCIE HISTORYCZNO-PORÓWNAWCZYM (NA MATERIALE BIBLII JAKUBA WUJKA I BIBLII GDAŃSKIEJ)
BIBLICAL PROPER NAMES IN TERMS OF HISTORICAL-COMPARATIVE (ON THE MATERIAL OF THE BIBLE OF JAKUB WUJEK AND THE BIBLE OF GDAŃSK)
Autorzy:
SZUREK, MARZENA MARIA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971632.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwa własna
leksyka biblijna
polszczyzna biblijna
przekład Biblii,
Biblia Wujka
Biblia gdańska
język religijny
proper noun
biblical lexis
Polish biblical language
translation of the Bible
the Bible of Jakub Wujek
the Bible of Gdańsk
religious language
Opis:
The article draws attention to those aspects of language which show the individual nature of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk. These bibles are actually two different works of this translation, with different confessional affiliations. Moreover, the article represents an attempt to analyze and classify the few places of parallel text in which the lexical differences are present. At the beginning, the author looks for these differences in the proper nouns which determine the names of God in the Old Testament, and in the names which characterize Jesus. The selected biblical place names are analyzed in the last part of the article. The research material was taken from the texts of the first editions of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk.
Źródło:
Onomastica; 2015, 59; 321-339
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kaznodziejski „pojedynek” Józefa Wereszczyńskiego z Jakubem Wujkiem (na przykładzie marginaliów)
Preachers’ “duel” of Józef Wereszczyński with Jakub Wujek (based on marginalia)
« Duel » prédicateur de Józef Wereszczyński avec Jakub Wujek (à l’exemple des marginalia)
Autorzy:
Sitkowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/535020.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Baroque homiletic
intertextuality
Józef Wereszczyński
Jakub Wujek
homilétique de l’âge baroque intertextualité
Opis:
The article presents the way in which Józef Wereszczyński (born after 1531, died 1598), a Benedictine abbot from Sieciechów, used, in his work Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmifuklom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków) swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany (1585), one of the sermons of a Jesuit Jakub Wujek (1541–1597), which the latter included in Postylla katoliczna “the greater” (1573–1575; 1584). The focus was on the marginalia – those summarizing the matter and footnotes. It was pointed out that Wereszczyński, besides adopting fragments of a sermon Na tenże dzień Jana świętegokazanie drugie przeciw opilstwu a obżartswu świata dzisiejszego, subjected the marginalia to amplification, substitution and abbreviation practices. Although himself not free from negligence, he also corrected the biblical addresses wrongly identified in Wujek’s Postylla.
Dans l’article, on a présenté la façon dont Józef Wereszczyński (né après 1531 et mort en 1598), abbé des bénédictins à Sieciechowice, a utilisé dans son ouvrage intitulé Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków swych pohamowania z Pisma świętego i z rozmaitych autorów zebrany i wydany (1585) un des sermons du jésuite Jakub Wujek (1541–1597), inséré par lui dans Postyilla katoliczna « majeure » (1573–1575 ; 1584). On s’est concentré sur les notes marginales : aussi bien sur celles qui abrégeaient la matière présentée que celles qui renvoyaient aux sources. On a remarqué que Wereszczyński non seulement s’appropriait les fragments du sermon intitulé Na tenże dzień Jana świętego kazanie drugie przeciw opilstwu a obżarstwu świata dzisiejszego, mais aussi il amplifiait, substituait et abrégeait les marginalia ; en plus, il corrigeait les adresses bibliques erronément indiquées dans la Postyilla de Wujek, bien qu’il ne fût pas lui-même exempt d’erreurs.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2015, 6, 1; 7-21
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starodruki jezuickie w zbiorach Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Jesuit old prints in the collection of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library
Иезуитские старопечатные книги в фондах Люблинской воеводской публичной библиотеки им. Иеронима Лопацинского
Autorzy:
Ścibor, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27697365.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Towarzystwo Jezusowe
jezuici
starodruki
typografia
reforma katolicka
teologia
filozofia
matematyka
fizyka
historia
Jakub Wujek
Piotr Skarga
Paweł Giżycki
Józef Feliks Rogaliński
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Athanasius Kircher
Roger Joseph Boscovich
Baltasar Gracián
Robert Bellarmine
Joseph de Gallifet
Denis Pétau
Lublin
Wilno
Lwów
Poznań
Sandomierz
Braniewo
Kalisz
Kolonia
Antwerpia
Augsburg
Rzym
Society of Jesus
Jesuits
old prints
typography
Catholic reform
theology
philosophy
mathematics
physics
history
Vilnius
Lviv
Cologne
Antwerp
Rome
Общество Иисуса
иезуиты
старопечатные книги
католическая реформа
теология
философия
математика
физика
история
Якуб Вуек
Петр Скарга
Павел Гижицкий
Юзеф Феликс Рогалинский
Мацей Казимеж Сарбьевский
Афанасий Кирхер
Руджер Иосип Бошкович
Бальтасар Грациан
Роберт Беллармин
Жозеф де Галлифе
Дени Петау
Люблин
Вильнюс
Львов
Познань
Сандомир
Бранево
Калиш
Кельн
Антверпен
Аугсбург
Рим
Opis:
Artykuł poświęcony jest starodrukom jezuickim przechowywanym w zbiorach specjalnych Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie. Ogólny przegląd starodruków obejmuje polonika (z lat 1573–1773) i druki obce (z lat 1574–1773) wytłoczone w typografiach europejskich i drukarniach jezuickich funkcjonujących na terytorium I Rzeczypospolitej. Wybrane przykłady jezuickiej produkcji wydawniczej rzucają światło na znamienny udział Towarzystwa Jezusowego w rozwoju cywilizacji zachodniej w epoce nowożytnej.
This article is devoted to Jesuit old prints stored in the special collection of the Hieronim Łopaciński Regional Public Library in Lublin. Old prints consist of Polish prints (from 1573–1773) and foreign prints (from 1574–1773) embossed in European letterpresses and Jesuit printing houses functioning on the territory of the First Polish Republic. The selected examples of Jesuit publishing production shed light on the notable contribution of the Society of Jesus to the development of Western civilisation in the modern era.
Статья посвящена иезуитским старопечатным книгам, хранящимся в фондах Люблинской воеводской публичной библиотеки им. Иеронима Лопацинского. В общий обзор старопечатных книг включены «полоники» (1573–1773 гг.) и зарубежные издания (1574–1773 гг.), оттиснутые в европейских типографиях, а также иезуитских типографиях, функционирующих на территории Речи Посполитой. Избранные примеры издательской продукции иезуитов проливают свет на то, какое значительное влияние Общество Иисуса имело на развитие западной цивилизации в Новое время.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2023, 66; 7-24
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imiona, tytuły i deskrypcje określające Chrystusa w „Postylli Mniejszej” (1590) Jakuba Wujka i „Postylli” (1599) Mikołaja Daukszy
Autorzy:
Rutkovska, Kristina
Jachimovič, Katažyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34670866.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bible
Christ
onomastics
postylla
Jakub Wujek
Mikalojus Daukša
Biblia
Chrystus
onomastyka
Opis:
Przedmiotem analizy są nazwy, tytuły i deskrypcje określające Chrystusa w Postylli Mniejszej (1590) Jakuba Wujka. Uwagą objęte zostały typy nazw oraz rola, jaką odgrywają one w procesie teksto- i stylotwórczym utworu. Ważny jest również udział onomastykonu w kształtowaniu dyskursu religijnego epoki z pogranicza renesansu i baroku, co kieruje prowadzone rozważania w stronę założeń onomastyki kulturowej. Analizując nazwania Chrystusa w tekście polskiego kaznodziei, podejmiemy też próbę prześledzenia sposobu tłumaczenia tych nazw w postylli Mikołaja Daukszy z 1599 roku. Podstawę materiałową do badań stanowi baza danych, sporządzona ręcznie przez autorki artykułu, wynikająca z analizy 70 kazań (cała Postylla Mniejsza, wydanie z 1590 roku) i konkordancja Postylli Daukszy w portalu seniejirastai.lt. Ogólnie analizie poddano 260 nazw w języku polskim i litewskim. Przy opisie uwzględniono też konteksty ich użycia (150 stron rękopisu).Na podstawie analizy teonimów wytypowano dwa podstawowe profile w obrazie tej centralnej w postylli postaci: Chrystusa jako człowieka i Chrystusa jako Boga, które są ściśle ze sobą powiązane; dominującym jest profil pierwszy. Występujące w postylli Wujka rozbudowane nazwy i deskrypcje zwracają uwagę na osobę Chrystusa, a jednocześnie podnoszą wartość intelektualną tekstu i napełniają go podniosłością. Nieco inną funkcję pełnią te nazwy w litewskim przekładzie Daukszy. Tłumaczenie ich jest prawie dosłowne, można jednak zauważyć niektóre regularne zmiany polegające na redukcji nazwy, zapisie tytułów małą literą, opuszczeniu przymiotników nobilitujących Chrystusa. Można więc sformułować wniosek o nieco innej stylistycznej roli imienia w postylli Daukszy, co przyczynia się do mniejszej podniosłości i większej potoczności tekstu. Dalsze badania nad antroponimią biblijną w przekładowym dziele litewskiego kaznodziei ten wniosek mogą pogłębić, jednocześnie ujawnić nowe cechy języka Daukszy, wynikające z przyjętej przez niego metody translacji.
The article analyzes the names, titles and descriptions of Christ in Jakub Wujek’s Postylla Minor (1590). Attention is paid to the types of names and the role they play in the process creating the text itself and its style. Also important is the role of the onomasticon in shaping the religious discourse of the epoch, the transitional stage between the Renaissance and the Baroque, which leads one to consider the assumptions of cultural onomastics. While analyzing the names of Christ in the text of the Polish preacher, an attempt is also made to trace the way they are translated into Lithuanian in Mikalojus Daukša’s Postylla (1599). The data for analysis come from the database constructed for the purpose of the study, embracing seventy sermons (the entire Postylla Minor, the 1590 edition) and the concordance of “Daukša’s Postylla” on the website seniejirastai.lt. Overall, 260 Polish and Lithuanian names have been analyzed. The description also takes into account the contexts of their use (150 manuscript pages).Based on an analysis of theonyms, two basic profiles have been distinguished of the central figure of Christ: Christ as a human and Christ as God, closely related to each other, with the former profile being the dominant one. Extensive names and descriptions in Wujek’s work draw attention to the person of Christ, increase the intellectual value of the text, and fill it with solemnity. The names perform a slightly different function in Daukša’s Lithuanian translation. Their translation is almost literal, but some regular changes can be noticed, such as reducing the length of the name, writing the titles in lower case, and omitting the adjectives that ennoble Christ. Therefore, a conclusion can be drawn about a slightly different stylistic role of names in Daukša’s work, which results in the text being less solemn and more colloquial. Further research on biblical anthroponymy in the translated work of the Lithuanian preacher may corroborate this conclusion or reveal new features of Daukša’s style and his translation strategies.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 201-221
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biblia Jakuba Wujka i Justusa Rabba. Postylla katolicka mniejsza z 1590 roku jako świadek tekstowy przekładu Nowego Testamentu sprzed pierwszej cenzury (1591–1592)
The Bible of Jakub Wujek and Justus Rabb. The Minor Catholic Postil of 1590 as a Textual Witness of New Testament’s Translation from before the First Censorship (1591–1592)
Autorzy:
Rubik, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31017288.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jakub Wujek
Justus Rabb
Biblia
przekład
cenzura
Towarzystwo Jezusowe
the Bible
translation
censorship
Society of Jesus
Opis:
Autor argumentuje na rzecz tezy, że specyficzne cechy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka z 1593 r. (brak literalizmu) stanowią wynik współpracy tłumacza z Justusem Rabbem w latach 1591–1592. W kolejnych podrozdziałach autor opisuje metodę przyjętą w niniejszej pracy, przedstawia wyniki analizy przekładu perykop ewangelicznych w poszczególnych wydaniach Postylli katolickiej Wujka i Nowym Testamencie z 1593 r., a także omawia materiał źródłowy dotyczący przedmiotu badań (korespondencja jezuitów, biogramy z epoki).
The author argues in favour of the thesis that the specific features of Jakub Wujek’s 1593 translation of the New Testament (lack of literalism) result from the translator’s collaboration with the censor Justus Rabb between 1591 and 1592. In the article’s sections, the author describes, in turn, the method adopted in this study, the results of the analysis of the translation of the Evangelical pericopes in the different editions of Wujek’s Catholic Postil and the New Testament of 1593, and discusses the source material for the subject of the study (Jesuit correspondence).
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 66; 77-113
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Louvain Edition of the Vulgate and the New Testament in the Translation by Jakub Wujek from 1593 Study of Matthew 16:13–20
Autorzy:
Nicko-Stępień, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953942.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jakub Wujek
Bible translations
Louvain edition of the Vulgate
Protestant Reformation
primacy of St. Peter
Gospel according to Matthew
Opis:
The article is devoted to the influence of the Louvain edition of the Vulgate on the workshop of Jakub Wujek, one of the most famous sixteenth-century translators of the Bible. This relationship is shown based on the example of the pericope concerning the promise of the primacy of St. Peter from Matthew 16:13‒20. Until now, studies of the method of the Jesuit from Wągrowiec have availed themselves at random of various editions of the Vulgate (different from those used by the translator, including even modern translations), leading to erroneous conclusions about his workshop. The article comprises the exact editions on which Wujek based his work. This method enabled the discovery that the marginal notes added to the text by the translator were not compiled by him, but transcribed from the Louvain edition of the Vulgate.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sources for the Textual Commentary of the 1593 Jakub Wujek’s New Testament Translation. Study of Acts 2:14–36
Autorzy:
Nicko-Stępień, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953948.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jakub Wujek
Reformation
renaissance
Bible
Robert Bellarmine
Rheims
Peter’s primacy
Opis:
The purpose of the article is to indicate sources for the textual commentary of the 1593 Jakub Wujek’s New Testament translation. This issue will be shown by the example of Acts 2:14–36. In his translation work, the Jesuit used the 1582 Rheims New Testament in English and a Latin commentary by Robert Bellarmine entitled Disputationes Christianae Fidei. The problem of sources for the Wujek’s New Testament translation was until now almost completely unresearched or researched erroneously. However, the collation of Wujek’s commentary with the commentaries from Bellamine’s work and the Rheims New Testament led to surprising results: Jakub Wujek, one of the most distinguished sixteenth-century biblical translators, most probably knew English and his textual commentary on the 1593 New Testament is a compilation of texts of the two above-mentioned works. This means that as a commentator Wujek was largely reproductive and dependent on sources and he did not use the works of the Church Fathers directly, but quoted passages from the already existing compendia.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wulgata Lowańska a Nowy Testament w przekładzie ks. Jakuba Wujka z roku 1593 Studium Mt 16, 13-20
Autorzy:
Nicko-Stępień, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602705.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jakub Wujek
tłumaczenia Biblii
Wulgata Lowańska
reformacja
prymat św. Piotra
Ewangelia według św. Mateusza
Bible translations
Louvain edition of the Vulgate
Protestant Reformation
primacy of St Peter
Gospel according to Matthew
Opis:
Artykuł jest poświęcony wpływowi Wulgaty Lowańskiej na warsztat Jakuba Wujka – jednego z najbardziej znanych tłumaczy biblijnych XVI w. Zależność ta została ukazana na przykładzie perykopy o obietnicy prymatu św. Piotra z Mt 16, 13-20. Do tej pory w badaniach nad metodą tego jezuity z Wągrowca posługiwano się przypadkowymi wydaniami Wulgaty (różnymi od tych, z których tłumacz korzystał, a nawet współczesnymi), co prowadziło do błędnych wniosków na temat jego warsztatu. Niniejszy artykuł zawiera dokładnie te edycje, na których Wujek opierał swoją pracę. To doprowadziło do odkrycia, że noty marginalne umieszczane przez tłumacza przy tekstach nie były sporządzane przez niego, ale przepisywane z Wulgaty Lowańskiej.
The article is devoted to the influence of the Louvain edition of the Vulgate on the workshop of Jakub Wujek, one of the most famous 16th-century translators of the Bible. This relationship is shown based on the example of the pericope concerning the promise of the primacy of St Peter from Matthew 16:13‒20. Until now, studies of the method of the Jesuit from Wągrowiec have availed themselves at random of various editions of the Vulgate (different from those used by the translator, including even modern translations), leading to erroneous conclusions about his workshop. The article comprises the exact editions on which Wujek based his work. This method enabled the discovery that the marginal notes added to the text by the translator were not compiled by him, but transcribed from the Louvain edition of the Vulgate.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2015, 59
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Źródła dla komentarza tekstowego Nowego Testamentu w tłumaczeniu Jakuba Wujka z roku 1593. Studium Dz 2, 14–36
Autorzy:
Nicko-Stępień, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602638.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jakub Wujek
reformacja
renesans
Biblia
Robert Bellarmin
Rheims
prymat Piotrowy
Reformation
Renaissance
Bible
Robert Bellarmine
Peter’s primacy
Opis:
Celem artykułu jest wskazanie źródeł dla komentarza tekstowego Nowego Testamentu w tłumaczeniu Jakuba Wujka z 1593 r. Zagadnienie zostanie przedstawione na przykładzie Dz 2, 14–36. Jezuita w pracy translatorskiej posłużył się angielskim Nowym Testamentem z Rheims z 1582 r. i łacińskim komentarzem Roberta Bellarmina pt. Disputationes Christianae Fidei. Kwestia źródeł dla Nowego Testamentu w tłumaczeniu Wujka była do tej pory niemal zupełnie niezbadana albo rozpoznana błędnie. Tymczasem zestawienie komentarza Wujkowego z komentarzami z dzieła Bellarmina i Nowym Testamentem z Rheims doprowadziło do zaskakujących rezultatów: Jakub Wujek, jeden z najwybitniejszych tłumaczy biblijnych XVI w., najprawdopodobniej znał język angielski, a jego komentarz tekstowy do Nowego Testamentu z 1593 r. stanowi kompilację tekstów dwóch wyżej wymienionych dzieł. To oznacza, że jako komentator Wujek był w ogromnym stopniu odtwórczy i zależny od źródeł, i nie korzystał bezpośrednio z dzieł Ojców Kościoła, ale cytował ich fragmenty z gotowych już kompendiów. The purpose of the study is to indicate the sources for a textual commentary to the New Testament in Jakub Wujek’s translation of 1593. The problem is presented on the example of the Acts 2:14–36. The Jesuit in his translatory work used the English Rheims New Testament of 1582, and Robert Bellarmine’s Latin commentary entitled Disputationes Christianae Fidei. The question of sources for the New Testament in Jakub Wujek’s translation has been almost completely unexplored or explored incorrectly. A comparative analysis of Wujek’s commentary with that of Bellarmine’s and of the Rheims New Testament has led to surprising conclusions: that Jakub Wujek, one of the most outstanding Bible translators in the sixteenth century, probably knew English, and his textual commentary to the New Testament of 1593 is a compilation of the two abovementioned texts. This means that as a Bible commentator Wujek was imitative and dependent on secondary sources, as he did not use texts by Church Fathers, but relied on quotations from their writings he found in other compendia.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy innowierców w Iudicium (1570) Jakuba Wujka na tle zróżnicowania religijnego XVI-wiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów
Names of religious dissenters in Jakub Wujek’s Iudicium (1570) against the backdrop of confessional diversity in 16th-century Commonwealth of Poland and Lithuania
Autorzy:
Michalska-Górecka, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109439.pdf
Data publikacji:
2017-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Jakub Wujek
Jesuit Counter-Reformation
dissenters
Reformation
16th century lexis
Opis:
The paper thus aims to answer the question whether designations for religious dissenters used by Jakub Wujek reflect the actual multiplicity of reformed confessions existing at the time. The material has been excerpted from the first edition of Iudicium available from the Lower Silesian Digital Library. Jakub Wujek’s Iudicium employs 16 various appellations of followers associated with the Reformation movement. Taking into account lexical doublets, such as luteran and luteryjan, witemberczanin and witemberczyk, zwinglijan and zwinglijanin as well as more comprehensive terms such as heretyk, kacerz, nowowiernik, odszczepieniec and sektarz, the catalogue of names increases to 25 items.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 135-150
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksemy swoiste Nowego Testamentu Biblii Gdańskiej (1632) wobec leksyki Nowego Testamentu Jakuba Wujka (1593)
Specific lexemes of the Gdańsk Bible’s New Testament (1632) in view of the lexis of the New Testament rendered by Jakub Wujek (1593)
Autorzy:
Lisowski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791156.pdf
Data publikacji:
2020-09-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tłumaczenia Biblii
Nowy Testament Biblii gdańskiej (1632)
Nowy Testament Jakuba Wujka (1593)
intertekstualność
leksemy swoiste w tłumaczeniach Biblii
rendering of the Bible
the New Testament of the Gdańsk Bible (1632)
the Jakub Wujek’s New Testament (1593)
lexical intertextual relationship
specific lexis of a Bible rendering
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu  leksyka swoista Nowego Testamentu Biblii gdańskiej (1632) w przekładzie Daniela Mikołajewskiego wywodzi się z Nowego Testamentu w przekładzie Jakuba Wujka (1593). Leksemy swoiste Nowego Testamentu Biblii gdańskiej (1632) to te autosemantyczne hasła leksykonu tego tekstu, które nie wystąpiły w leksykonach trzech zestawianych z przekładem gdańskim z 1632 roku wcześniejszych renesansowych przekładów Nowego Testamentu, a mianowicie w przekładach kręgu ewangelickiego – w Nowym Testamencie Biblii brzeskiej (1563), w Nowym Testamencie gdańskim (1606) oraz w jezuickim Nowym Testamencie Biblii Jakuba Wujka (1599). Analiza wykazała, że w zakresie leksyki swoistej ewangelickiego Nowego Testamentu Biblii gdańskiej z 1632 ewentualna zależność filiacyjna tego przekładu od katolickiego Nowego Testamentu Jakuba Wujka z 1593 roku choć jest niewielka, to empirycznie prawdopodobna.
The purpose of the paper is to examine to what extent so called specific lexis of the Gdańsk Bible’s New Testament (1632) rendered into Polish by the evangelical preacher Daniel Mikołajewski is dependent upon the lexis of the New Testament (1593) rendered by the Jesuit Jakub Wujek. Specific lexemes of the Gdańsk Bible’s New Testament (1632) it the ones autosemantic entries of the lexicon of the Gdańsk rendering text, which did not occur either in the lexicon of the New Testament of the Brest Bible (1563) or in the lexicon of the Gdańsk New Testament (1606), the two earlier renderings of the evangelical tradition, as well as in the lexicon of the New Testament of the Bible rendered by the Jesuit Jakub Wujek (1599). The analysis presented in the paper has led to the conclusion that the filial intertextual relationship between Daniel Mikołajewski’s evangelical rendering (1632) and the Catholic Jakub Wujek’s rendering (1593) in the terms of the specific lexis of the Gdańsk Bible’s New Testament should be considered as the one of relatively low importance but proved empirically.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 6; 97-122
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Word and Image. Polish Medieval and Renaissance Religious Writings in the European Context
Autorzy:
Kaczor-Scheitler, Katarzyna Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087772.pdf
Data publikacji:
2021-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Albrecht Dürer’s woodcuts
Stanisław Samostrzelnik
word and image in books from the Middle Ages and Renaissance
illumination and book graphics
woodcuts
miniatures
Postylla by Mikołaj Rej
Biblia Leopolity
Jakub Wujek’s Postylla katolicka
Rozmyślania dominikańskie
Opis:
The article presents the Polish religious writing of the Middle Ages and Renaissance as an expression of correspondence between the word and image. It also demonstrates the impact of European graphics, including Albrecht Dürer’s woodcuts, upon Polish religious works of the period (such as the works by Pseudo-Bonaventura in his rendering of Baltazar Opec’s Żywot Pana Jezu Krysta and Jan Sandecki’s Historie biblijne or Rozmyślania dominikańskie. The article also emphasizes that it was Dürer who paved the way for the book illustration, thus turning woodcuts into an art form in their own right. The fifteenth century was a watershed in book culture. As new illustration techniques at the turn of the fifteenth and sixteenth centuries encouraged the growth of illustrated printed books, the codex became obsolete.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 4; 1193-1215
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Z dozwoleniem” drukowane
Printed with approbation
Autorzy:
Buchwald-Pelcowa, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472300.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Sobór Trydencki
cenzura prewencyjna
cenzura represyjna
Jakub Wujek
Piotr Skarga
Council of Trent
preventive censorship
repressive censorship
Opis:
W artykule wskazano na pojawienie się w niektórych drukach szesnastowiecznych (i późniejsze długie i powszechniejsze stosowanie) stereotypowej formuły potwierdzającej, że ukazały się one z pozwoleniem odpowiednich władz, określanych, jako „starsi” bądź „przełożeni”. Wiązało się to z cenzurą prewencyjną, a zwłaszcza oddziaływaniem postanowień Soboru Trydenckiego dotyczących książek. 8 IV 1546 r. na sesji czwartej pierwszej fazy Soboru Trydenckiego nawiązując do postanowień wcześniejszego Soboru Laterańskiego (4 V 1515) określono zasady obowiązujące drukarzy. Nakazano umieszczanie autora i nazwy drukarni na karcie tytułowej. Pod karą anatemy i grzywny zabroniono druku i sprzedaży książek bez badania i zatwierdzenia przez biskupa, a w przypadku dzieł autorstwa zakonników, dodatkowo przez ich przełożonych. W drukach świadczących o zbadaniu dzieła i wskazujących, że nie zawierają one nic przeciwnego wierze, czasem także dobrym obyczajem pojawiły się też w Polsce skrócone formuły Cum licentia Superiorum, Facultate Superiorum, Superiorum Permissu czy „Z dozwoleniem” bądź „Pozwoleniem starszych”. Proces nawet formalnego przyjęcia ustaw soboru zakończonego w grudniu 1563 r. przebiegał powoli. Księgę ich ustaw przyjął król z rąk nuncjusza 7 VIII 1564 r. W latach 1564-1568 wdrożono postanowienia trydenckie w trzech diecezjach. Formuła Cum Facultate Superiorum pojawiła się w 1576 r. na książce (pierwszej!) autorstwa Piotra Skargi, a zarazem pierwszej z nowo uruchomionej drukarni w Wilnie. Wcześniej podobne słowa znalazły się na zagranicznych edycjach Polaków (np. w 1574 r. Stanisława Reszki). Liczne zastosowanie tej formuły stopniowo wzrastało, zwłaszcza na drukach jezuitów, choć brak jej na wielu ich książkach, w tym na większości dzieł Skargi. Są one natomiast na wielokrotnie wznawianych Żywotach i Kazaniach Piotra Skargi.
The article indicates phenomenon of existence on some 16th century prints (and later ones, very commonly) stereotypical formula which confi rmed, that they were published with approbation of adequate authorities described as „elders” or „superiors”. Discussed phenomenon was connected with preventive censorship, specifi cally with infl uence of decisions of Council of Trent on books. 8th of April 1546, on the fourth session of the fi rst phase of Council of Trent referring to decisions of the earlier Council of Lateran (4th of May 1515) there were defi ned the rules printers should had obey. It was ordered that author’s name and name of the printing shop should be explicitly shown on the title page. Printing and selling books without examination by and approval of the bishop was forbidden under the punishment of anathema and fi ne, in a case of books written by monks additional approval by their superiors was obligatory. In Poland in the prints confi rming examining the book and indicating they did not contain any content against the faith (sometimes also against good habits) there appeared shortened formula Cum licentia Superiorum, Facultate Superiorum, Superiorum Permissu (with approbation or acceptance of the Elders). The process of even formal introduction of the Council (ended in December 1563) Acts’ went on very slowly. The King received the Book of Council Acts from nuncio on 7th of August 1564. In the period 1564-1568 the Trident Council’s decisions were introduced in three dioceses. The formula Cum Facultate Superiorum appeared in the year 1576 r. on the (fi rst!) book by Piotr Skarga, which was also the fi rst book produced in the newly established printing shop in Vilnius. These words could be also found in the foreign editions of books written by Poles (e,g. Stanisław Reszka, 1574). Usage of this formula gradually grew, specifi cally within the Jesuits prints, however it is still absent from many of their books, including majority Skarga’s works. This formula might be found in frequently re-printed Skarga’s „Sermons” and „Lives of the Saints”.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2016, 10; 45-58
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Językowy obraz wspólnoty (na materiale Nowego Testamentu w przekładzie ks. Jakuba Wujka)
The Linguistic Image of a Community (on the Basis of the New Testament Translated by Rev. Jakub Wujek)
Autorzy:
Bieńkowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127762.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ks. Jakub Wujek
Nowy Testament (Biblia)
wspólnota
język
Rev. Jakub Wujek
the New Testament (the Bible)
fellowship
language
Opis:
The paper depict the conception of a community (ecclesia) resulting from the linguistic analysis of the New Testament translated by Rev. Jakub Wujek (1594). The author discusses the meaning of the ecclesia of the New Testament and presents many expressions which in the translation refer to it, e.g. “church, congregation, assembly, society, Christian, brother, comrade” etc.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 65-74
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies