Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Józef Tischner" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 51
Tytuł:
Nurt fenomenologiczno-egzystencjalny w polskiej współczesnej filozofii Boga
Phenomenological-Existential Trend in Polish Contemporary Philosophy of God
Autorzy:
Kowalczyk, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/613721.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
filozofia Boga
fenomenologia
egzystencjalizm
Polska
Marian Jaworski
Józef Tischner
Karol Tarnowski
Philosophy of God
Phenomenology
Existentialism
Polska
Opis:
The main followers of phenomenological-existential trend in the field of philosophy of God in Poland are: Marian Jaworski, Józef Tischner and Karol Tarnowski. Jaworski united thomistic arguments for existence of God with augustian philosophy of subject and personal-axiological experience. Tischner completely rejected thomism and his philosophy of God based on anthropology and personal values. Tarnowski also was critical toward ontological-cosmological arguments for existence of God. He is fallower of G. Marcel and therefore accepted religious faith as basis of theism.
Źródło:
Vox Patrum; 2008, 52, 1; 505-511
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das Problem des Bösen in der Philosophie Józef Tischners
Autorzy:
Gadacz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437299.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Józef Tischner
zło
agatologia
aksjologia
fenomenologia
filozofia dramatu
Opis:
Problem zła w filozofii Józefa Tischnera. Artykuł prezentuje różne aspekty zła w filozofii Józefa Tischnera (zło aksjologiczne, zło agatologiczne i zło strukturalne). Podkreślając fenomenologiczne nastawienie badań Tischnera, autor ukazuje zło jako zjawę, która towarzyszy najbardziej źródłowej postaci doświadczenia, jaką – zdaniem Tischnera – pozostaje wydarzenie spotkania z innym człowiekiem. W tej perspektywie zło jako zjawa okazuje się równie źródłowym, jak samo spotkanie, warunkiem zaistnienia dobra i wolności. Pierwotne doświadczenie nie mówi nam bowiem, że coś jest czy też, że coś powinno być, mówi nam natomiast, że jest coś, czego powinno nie być.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2011, 1, 2; 259-274
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomenologia doświadczenia granicznego w ujęciu Józefa Tischnera
Autorzy:
Piecuch, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437227.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
Józef Tischner
fenomenologia
filozofia dramatu
doświadczenie graniczne
agatologia
aksjologia
Opis:
Artykuł omawia cztery różne paradygmaty badań fenomenologicznych, jakie można wyróżnić w filozofii Józefa Tischnera. Każdy z tych paradygmatów w odmienny sposób ujmuje zagadnienie źródłowości doświadczenia fenomenologicznego. Źródłowość tę zapewniać bowiem może: Ja transcendentalne, Ja aksjologiczne, dziejowe Dasein bądź relacja do drugiego człowieka. Wypracowując czwarty paradygmat, oparty na doświadczeniu spotkania (dialogu) z innym, Tischner tworzy podstawy swojej Filozofii dramatu, którą w związku z tym należy postrzegać – co w artykule zostaje wyraźnie wykazane – jako jedną z możliwych wersji badań fenomenologicznych. Specyfika tych badań polega na tym, iż starają się one ująć różnorakie aspekty doświadczeń granicznych, to znaczy takich, w których człowiek doświadcza granic swojego myślenia, działania i odczuwania.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2011, 1, 2; 239-258
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józefa Tischnera rozumienie pracy
The understanding of Józef Tischner’s work
Autorzy:
Zywar, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20257981.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Józef Tischner
work
value
dialogue
solidarity
Opis:
Work cannot be separated from human life. Nowadays, the concept of work has been usually perceived only from an economic perspective as a factor of production process. Does acquiring the means of livelihood is the only value of human work? No doubt, it is a very basic goal, but not the only one. Besides this dimension, there are many other important aspects of human work. In the first part of my paper, I point out two possible understanding of the phenomenon of human work – an objective and a subjective one. The objective sense has to show haw men reign over the earth (material production). The subjective one emphasizes the dignity of human person (philosophical anthropology and ethics). According to Tischner it would be a mistake to take into account only the objective meaning of work, since the moral sense would have been omitted. In the second part, I will adduce the dangers to the proper understanding of human work which arise when one chooses the wrong concept of man (philosophical anthropology). In the philosophical understanding, work is a derivative of the accepted vision of man. In order to avoid the situation of objectifying of man (problem of reification), we should conceive him as a personal being who crates himself in the process of work. In the final part of my presentation, the phenomenon of work is discussed as a mean of improvement and perfection of human being which is done in cooperation with others. By the means of work man enters into relations with God, with the material world, with others (the social world) and with himself. By the above mentioned means she discovers the purpose of her life.
Źródło:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2011, 14, 1; 83-88
1899-2226
2353-4869
Pojawia się w:
Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Solidarność w czasach "dobrej polityki". Na kanwie refleksji Józefa Tischnera
Solidarity in Times of "Good Politics". In the Light of the Reflections of Józef Tischner
Autorzy:
Kunicki, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566714.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Nauk Politycznych
Tematy:
Józef Tischner
Good Politics
Solidarity
Ethos of Solidarity
Morality
Opis:
The experience the „Polish August 1980" was met with an interesting reflection and civic engagement on the part of Józef Tischner. This Cracovian philosopher and Catholic Priest is the author of the book „The Ethics of Solidarity". He introduced the concept of solidarity as a moral bond that occurs between people. Its implementation in times of communist oppression was associated with the concept of „bad policy." Tischner believed that in times of restored democracy (good politics) solidarity ties would be easier in practice, which turned out to be more complex. In the later period of reflection Tischner did not seem to appreciate the socio-political aspects of the ethos of solidarity, which would allow for the active participation of State.
Źródło:
Forum Politologiczne; 2012, 14 - Politologia w chrześcijańskiej myśli społeczno-politycznej; 213-228
1734-1698
Pojawia się w:
Forum Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spory Józefa Tischnera o miejsce Kościoła w państwie demokratycznym
Józef Tischner Debates about th Place of the Church on a Democratic State
Autorzy:
Jawor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566850.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Instytut Nauk Politycznych
Tematy:
Józef Tischner
Catholic Church
Politics
Democratic State
Church-State Relations
Opis:
The article discusses the position of Józef Tischner to State - Church relations. It points out that his vision is not a structured social philosophy. It is a lively, engaging, polemical reflection on the disputes that took place in the 90s in the Polish social domain. In addition, it highlights Tischner's critical stance towards a religious state, the politicization of religion, and strong right-wing attacks on liberal democracy. It then highlights a project indicating a positive role for the Church in a democratic state. The main task of the Church is to work for towards consolidating democracy's axiological foundation needed for the existence of civil society. In the end it considers the problem of Tischner's involvement in Polish political life, which largely seems to be an obstacle to a reliable description of social phenomena.
Źródło:
Forum Politologiczne; 2012, 14 - Politologia w chrześcijańskiej myśli społeczno-politycznej; 193-212
1734-1698
Pojawia się w:
Forum Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.] Aleksandra Pethe, Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik), Siedlce: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2012, 271 s., bibliogr. s. 243-264, indeks.
Ars, Fides et Ratio: a Theological Essay? (Tischner – Pasierb – Szymik).
Autorzy:
Kudyba, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441038.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
theology
poetics
genre
theological essay
Tischner Józef (1931-2000)
Pasierb Janusz (1929-1993)
Szymik Jerzy (1953-)
Opis:
W polskiej historii badań literackich mamy już prace poświęcone esejowi religijno-filozoficznemu, jednak esej teologiczny (bardzo w ostatnich latach popularny) nie doczekał się dotąd jakiegokolwiek ujęcia literaturoznawczego. Rozprawa Aleksandry Pethe Ars, fides et ratio: esej teologiczny? (Tischner – Pasierb – Szymik) (Siedlce 2012) wypełnia dotkliwą lukę badawczą, przywraca naszej uwadze zjawisko ważne i ciekawe. Jeśli dobrze rozumiem intencje autorki, książka jest próbą monografii pewnej odmiany gatunkowej. Obszerna pierwsza część rekonstruuje szerokie kulturowe tło zjawiska i jego cechy, zaś druga poświęcona jest analizie pojedynczych, reprezentatywnych „egzemplarzy” gatunku. I tak oto w pierwszym rozdziale natrafiamy na próbę opisu „polskiej ponowoczesności”. Najpierw (s. 22) pojawia się krótka historia samego pojęcia „postmodernizm” (autorka odwołuje się m.in. do prac Zygmunta Baumana) i definicja tego terminu sformułowana przez Włodzimierza Boleckiego (s. 24), następnie zarys polskiej „recepcji” postmodernistycznych idei i próba polemiki z ponowoczesną koncepcją humanistyki, etyki i religii. Drugi rozdział rekonstruuje kontekst współczesnej teologii. Autorka poszukuje przede wszystkim momentów „otwarcia” teologii na literaturę. Odnajduje je wśród postulatów szerszego „upodmiotowienia” teologicznego dyskursu, skorelowania go z osobistym doświadczeniem wiary teologa i wśród nakazów otwarcia języka teologii na języki innych nauk i dziedzin życia (s. 52). W podrozdziale pt. Teolog i literatura badaczka odsłania stopniowe dojrzewanie refleksji literaturoznawczej do analizy i interpretacji idei teologicznych w dziełach literackich, przede wszystkim jednak ewolucję wewnątrz samej teologii, prowadzącą do postrzegania literatury jako locus theologicus, co więcej – do uznania literatury za sprzymierzeńca w wypracowywaniu nowego języka teologii i nowych form jej wyrazu. Za ks. Jerzym Szymikiem, autorka referuje poglądy Jean-Pierre’a Maninge’a, który podkreśla, iż właśnie esej „posiada naturalne wprost predyspozycje, aby pełnić rolę medium dla »teologii«” (s. 64). W trzecim rozdziale rozprawy, doktor Pethe przypomina stan polskich badań nad esejem jako gatunkiem literackim. Wydaje się, że niepotrzebnie odwołuje się do ujęć słownikowych, wzpada jednak podkreślić, że sprawnie referuje zasadnicze myśli o formie eseju, zawarte w pracach takich badaczy, jak m.in. Wojciech Głowala, Tadeusz Bujnowski, Marta Wyka, Roma Sendyka, Małgorzata Krakowiak, Dorota Heck, Andrzej Zawadzki, Jan Błoński oraz Paweł Markowski. Trochę szkoda, że autorka nie pokusiła się o ujęcia diachroniczne, pozwalające śledzić nie tylko proste „przyrastanie refleksji”, ale i zasadnicze zmiany w sposobie myślenia i pisania o tej formie. Gdyby jeszcze przy tym uwzględniła pracę Krzysztofa Dybciaka pt. Inwazja eseju („Pamiętnik Literacki”, 1977 nr 4) mogłoby się okazać, że już w latach siedemdziesiątych rozkruszano strukturalistyczny paradygmat ujmowania tego gatunku, pisano o jego relacyjności, antycypując o wiele późniejsze tezy Michała Pawła Markowskiego. Nie z nich jednak korzysta autorka. Podejmując decyzje metodologiczne, stara się raczej uchwycić „miejsca wspólne” rozlicznych teorii i na ich podstawie sformułować swoisty „ekstrakt” gatunkowych właściwości eseju. Druga część pracy zmienia optykę spojrzenia, przenosi je z ogółu na szczegół. Dr Pethe rozpoczyna wywód od przypomnienia historii polskiego eseju religijnego oraz badań nad nim i stara się wyjaśnić, na ile kategorie literaturoznawcze mogą być użyteczne w opisie dyskursu teologa – zwłaszcza gdy ten posługuje się formą eseju. Trzy ostatnie rozdziały poświęcone są kolejno eseistycznej twórczości każdego spośród autorów wymienionych w tytule książki. Zawierają m.in. dane biobibliograficzne, dotyczące poszczególnych pisarzy (warto podkreślić dobrą orientację habilitantki w rozległej literaturze przedmiotu), odsłaniają niektóre właściwości ich esejów i wybrane problemy w nich poruszane. Pisząc o autorze Filozofii dramatu, doktor Pethe podkreśla, że „wśród komentatorów twórczości Józefa Tischnera dominuje przekonanie, że o charakterze jego bogatej spuścizny pisarskiej zadecydowały inspiracje filozoficzne” (s. 118). Wybiera jednak do analizy te teksty – nie brak ich wśród pism eseisty – które przekraczają horyzont filozofii i wyraźnie sadowią się na terenie teologii. Obiektem obserwacji czyni przede wszystkim zbiór Ksiądz na manowcach, wymienia również inne, pozostające w orbicie refleksji teologicznej (warto dodać, że doczekały się one ostatnio osobnego opracowania w książce Jerzego Sikory pt. Twórczość kaznodziejska ks. Józefa Tischnera, Warszawa 2012). Autorka próbuje omówić Tischnerowską „koncepcję eseistycznego przekazu”, jej dialogowy charakter i metaforyczny język. W rozdziale poświęconym eseistyce ks. Janusza Stanisława Pasierba dowiadujemy się z kolei o wyraźnie w niej zaznaczonej obecności „ja” autorskiego i programowej otwartości tekstów, badaczka śledzi także metateologiczne wypowiedzi pisarza oraz ukazuje obecne w nich refleksje metaliterackie i metajęzykowe (dotyczące m.in. zagadnień formy i słowa). Stara się przy tym dementować zakorzenione w opracowaniach przekonanie, że eseistyczne dociekania Pasierba koncentrują się głównie wokół sztuki i kultury a nie – wokół teologii. Ostatni rozdział – poświęcony twórczości ks. Jerzego Szymika – odsłania zasady rządzące konstrukcję jego esejów, żywioł subiektywny i autobiograficzny w nich obecny, a także jego teologiczne refleksje na temat literatury. Zakończenie rozprawy stanowi rekapitulację osiągniętych rezultatów badawczych. Jak je scharakteryzować? Budzą pewien niedosyt, wypada chyba rozpocząć od zastrzeżenia, że książka piętrzy rozmaite zapory utrudniające identyfikację stawianych problemów i ocenę sposobu ich rozwiązywania. Przeszkodą okazuje się niekiedy warstwa edytorsko-językowa. Omyłki w nagłówkach niektórych rozdziałów i błędy interpunkcyjne można by przypisać nie dość starannej korektorce książki. Być może to właśnie ona ponosi też winę za rozmaite błędy składniowe (uwagę zwra-ca zwłaszcza predylekcja do umieszczania orzecznikowego przymiotnika w narzędniku, podczas gdy norma nakłania do mianownika) czy też niezręczne sformułowania typu „w rezultacie przedstawionych dotąd zagadnień” (s. 102) itp. Bywa jednak, że częste kłopoty stylistyczne łączą się w dysertacji z kłopotami terminologicznymi. Na s. 99 autorka aprobatywnie wyraża się o Kościele jako „instytucji ideologicznej”. Czy jednak na pewno dobrze pojmuje termin „ideologia”? Jego poprawne rozumienie (odsyłam np. do definicji w Encyklopedii Katolickiej KUL) i znajomość najnowszej historii uniemożliwia dziś podobne twierdzenia. Kościół jako instytucja odwraca się od ideologii co najmniej od czasów likwidacji Państwa Kościelnego (nawet gdyby chodziło o tzw. ideologizację teologii, to i tak granicę stanowiłby Sobór Watykański II). Jeszcze większą konfuzję budzi tytuł jednego z podrozdziałów: Esej teologiczny i literackie kryteria opisu zjawiska. Polszczyzna zna konstrukcje typu „kryteria oceny” i „kategorie opisu”. Dokonana przez autorkę kontaminacja jest błędem językowym i ma istotne konsekwencje logiczne. Czym bowiem miałyby być wymienione „literackie kryteria opisu zjawiska”? Tekst nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o strukturalne właściwości eseju (por. uwagi na s. 97-98). Tytuł jest zatem mylący, jego drugi fragment powinien brzmieć „literaturoznawcze kategorie opisu zjawiska”. Dbałość o logikę i językową precyzję nie zawsze towarzyszą więc wywodom badaczki. Poszczególne części rozprawy noszą nazwę „kontekstów”. Czy na pewno słusznie? Jak podaje dostępny w Internecie Słownik Języka Polskiego, leksem „kontekst” oznacza „część wypowiedzi ustnej lub pisemnej potrzebną do właściwego zrozumienia jakiegoś wyrazu, stwierdzenia; otoczenie wypowiedzi”. Opisany w drugim rozdziale stan współczesnej teologii na pewno może stanowić ważne tło pomagające zrozumieć jakąś cześć problematyki związanej z esejem teologicznym. Może takim rozjaśniającym otoczeniem stać się również zarys cech kultury postmodernistycznej. Ale podobnym tłem na pewno nie są badania nad poetyką eseju. Są one raczej obszarem refleksji nad narzędziami badawczymi – ważnym dla autorki pracy, a nie dla samych pisarzy i ich twórczości. Zupełnie nie rozumiem również, dlaczego i w jaki sposób kontekstem mają być rozdziały analityczne – poświęcone esejom Tischnera, Pasierba i Szymika. Czy także one są tłem do jakiejś nieznanej wypowiedzi? Chciałbym w to wierzyć, tymczasem jednak obawiam się, że wbrew zasadom logiki i normom języka polskiego leksem „kontekst” uczyniono w książce synonimem wyrazu „rozdział” (sic!). Skoro zaś mowa o kompozycji pracy, to chciałbym się upomnieć także o śmielszą selekcję i odważniejsze porządkowanie dyskursu. Nasuwa się pytanie: czy rozdział III nie powinien się znaleźć wśród objaśnień dotyczących metodologicznego zaplecza rozprawy (na początku)? Nie jestem też pewny, czy na pewno warto poświęcać tyle uwagi postmodernizmowi i wdawać się w polemikę (która schodzi w pracy do poziomu publicystycznego), skoro, jak pisze autorka, nie był on dobrze znany omawianym autorom. Mam również wątpliwości, czy w pracy o eseju teologicznym potrzebne są dzieje mód metodologicznych w kręgach polskich literaturoznawców. Kiedy pytamy o rezultaty badań, pytamy też o cel pracy. Zapytajmy, czy został on wyraźnie określony? Zagadnienie wydaje się istotne, bo umiejętność jasnego stawiania problemu badawczego i konsekwencja w dowodzeniu nie są mocną stroną dyskursu wypełniającego książkę. We wstępie odnajdujemy przynajmniej dwie osobne (by nie rzec: wzajemnie się wykluczające) dyrektywy badawcze. Na s. 9 czytamy: „Do najważniejszych problemów zaliczyć powinno się nie tylko zagadnienia gatunkowe, strukturalne czy wyróżniki literackości, ale także tematykę zmagań autorów z tworzywem literackim”, zaś na s. 8 natrafiamy na fragment: „Zatem analizie oraz interpretacji literaturoznawczej – w oparciu o warsztat, który wypracowała metodologia hermeneutyczna – poddane zostaną dwudziestowieczne, a także najnowsze wypowiedzi prozatorskie, które z całokształtu współczesnego dorobku pisarskiego wyróżniają takie swoiste cechy jak praktyczne myślenie religijne wyrastające z głębi autentycznego życia w wierze, niejednokrotnie przybierające kształt literackiego świadectwa istnienia i działania Boga w świecie ludzkim oraz świadectwa wzajemnych interakcji Bóg-człowiek”. Pomijam brak precyzji logicznej (elementy strukturalne zawsze są cechami gatunkowymi), wątpliwą stylistyczną urodę obu zdań i błędy składniowe w każdym z nich. Chodzi mi o to, że cytowane fragmenty określają dwa różne cele badawcze, implikują dwa różne podejścia metodologiczne i dwa różne obszary możliwych rezultatów. Analiza genologiczna jest czymś innym niż hermeneutyka – wymaga innych procedur i prowadzi do odmiennych wniosków. Próby ich łączenia musiałyby oznaczać powrót do dawnych sposobów rozumienia literatury i anachronicznych sposobów czytania; do opisu formy i treści, do mechanicznych wyliczeń cech „formalnych” i powierzchownego opisu głównych wątków czy problemów. Wydaje się, że tak jednak dzieje się w recenzowanej rozprawie. Nie dowiemy się ani tego, o jaki rodzaj hermeneutyki literackiej chodzi autorce, ani też tego, w jaki sposób chce prowadzić obserwacje genologiczne. W miejscu trafnie postawionych zagadnień badawczych często natomiast pojawiają się pytania kierujące uwagę w stronę zagadnień wykraczających poza nauki o literaturze (por. np. serię pytań na s.107). Rzecz jest ważna, bo dobre ustawienie problemu mogłoby w radykalny sposób zmienić oblicze książki. Genologiczna analiza eseju wymaga przecież szczególnej wrażliwości na jego relacyjny charakter. Propozycje metodologiczne Krzysztofa Dybciaka i Michała Pawła Markowskiego nakazują za każdym razem widzieć w nim rodzaj naruszenia systemu. Na pewno jest do pomyślenia praca ukazująca, w jaki sposób analizowana, eseistyczna twórczość Tischnera, Pasierba czy Szymika przekracza istniejący porządek form piśmiennictwa teologicznego. (W przypadku ks. Jerzego Szymika mamy wszak do czynienia z planowaną i konsekwentnie realizowaną strategią. Autor najpierw – w książce W poszukiwaniu teologicznej głębi literatury – formułuje program eseizacji piśmiennictwa teologicznego, a następnie w kolejnych książkach konsekwentnie realizuje sformułowane wcześniej zasady. Z kolei twórczość Pasierba dostarcza niezmiernie ciekawych przykładów eseizacji homilii czy nawet mowy pogrzebowej oraz nadawania gatunkom nieteologicznym statusu eseju teologicznego – tak jest m.in. w przypadku pisanych przez teologa recenzji filmowych). Omijając tę ważną perspektywę badawczą, przyjmując strukturalistyczny sposób myślenia o gatunkach, stanęła autorka przed koniecznością dowodzenia, że analizowane przez nią eseje... są esejami. Procedura badawcza nie mogła w takim wypadku polegać na czym innym, niż na sformułowaniu cech eseju (doktor Pethe podaje je na s. 76) i sprawdzeniu, które z tych cech występują w pismach wybranych autorów (rozmaite „czynności sprawdzające” obserwujemy w trzech ostatnich rozdziałach pracy). Rezultatem podobnych obserwacji staje się wyliczenie, prosta rejestracja faktu, że w utworach wspomnianych eseistów dochodzi do głosu subiektywne „ja” autorskie, pojawia się żywioł autobiograficzny, dialogiczność, skłonność do nasycania wywodu rozmaitymi intertekstami, metaforyzacja języka, kompozycyjna otwartość itp. Niewiele dowiemy się o funkcjach i semantyce wymienionych kategorii w konkretnych tekstach lub zespołach tekstów. Co więcej: ponieważ podobna perspektywa badawcza rozdzieliła „eseistyczne” i „teologiczne”, autorka czuje się w obowiązku udowodnić również, że autorzy, których twórczość omawia, są teologami. Sięga przy tym po rozmaite argumenty – nie zawsze dotyczące teologii. Część z nich brzmi przekonująco, zbyt łatwo jednak w moim odczuciu stawia znak równości pomiędzy „kapłańskim” i „teologicznym”. Co więcej, można odnieść wrażenie, że według badaczki eseje teologiczne tworzą u nas wyłącznie księża lub eksksięża. A tak przecież nie jest. Trudno zatem oprzeć się wrażeniu, że metodologiczna hybrydyczność trzech ostatnich rozdziałów ma swe źródło w poczuciu, że analiza genologiczna nie doprowadziła do satysfakcjonujących rezultatów poznawczych. Aby poszerzyć spektrum obserwacji autorka stara się opisać część problematyki poruszanej przez wspomnianych eseistów. Przypomina np. „czym jest w definicji Tischnera wiara religijna” (s. 131), jeszcze na tej samej stronie próbuje uchwycić funkcjonujący w pismach eseisty „model właściwej postawy duszpasterza” (tamże). W rozdziale poświęconym kolejnemu autorowi mamy do czynienia z próbą uzasadnienia tezy, że „program teologiczny Pasierba można sprowadzić do zasady polegającej na rozwijaniu refleksji wyrastającej bezpośrednio z tekstu Biblii oraz nurtu teologii patrystycznej, która w całkowicie uzasadniony sposób posługiwałaby się »poetycką obrazowością« jako podstawową metodą wyrazu” (s. 163). Nieco dalej autorka opisuje kreślony ręką eseisty portret Erazma z Rotterdamu (s. 164-167) a wreszcie i Pasierbową „teologię formy” (s. 181-194). Choć może się to wydać dziwne, praca rzeczywiście realizuje uproszczony model opisu „formy i treści” (zdawałoby się: dawno przezwyciężony). Wspomniane „pomieszanie dyskursów” – genologicznego i tematycznego – ma oczywiście ważne konsekwencje. Sprawia, że zamiast wyraźnego postawienia problemu i konsekwentnej argumentacji często pojawia się tok skojarzeniowy (zwłaszcza w trzech ostatnich rozdziałach). Pora na konkluzję. Choć książka budzi różnego rodzaju niedosyty i wątpliwości, trudno jednak nie wspomnieć o pozytywach. Jej najważniejszą zaletą jest trudny do podważenia fakt, iż odkrywa ona nowy materiał badań. Jeśli nawet omija bardziej skomplikowane narzędzia analityczne, nie imponuje dyscypliną myślową i śmiałością interpretacyjnej wyobraźni, to jednak dokonuje wstępnych rozpoznań, otwiera drogę do kolejnych, doskonalszych eksploracji, wnosząc tym samym wkład w rozwój badań nad ciekawymi zjawiskami literackimi.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 127-134
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spór Józefa Tischnera z tomizmem - między konfrontacją a dialogiem
Józef Tischners Debate with Thomism - Between Confrontation and Dialogue
Autorzy:
Jawor, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048492.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tomizm
Józef Tischner
filozofia
antropologia
metafizyka
Thomism
philosophy
anthropology
metaphysics
Opis:
The article presents an analysis of Józef Tischner’s debate with Thomism. Leaving aside the historical and personal influences which shaped the debate, the author is trying to assess the presented polemics on two fundamental planes: metatheoretical and anthropological. The text constitutes an attempt to answer the question: are the two disparate approaches bound to remain seen as ever confronting, or is there a possibility of them entering a constructive dialogue?
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2013, 10; 211-227
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea ofiary u Edith Stein
The idea of sacrifi ce at Edith Stein
Autorzy:
Płazińska, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/460336.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Edith Stein
ofiara
filozofia
Józef Tischner
krzyż
fenomenologia
sacrifice
philosophy
Jozef Tischner
cross
phenomenology
Opis:
Autorka podejmuje próbę wykazania ważności ofiary, którą złożyła z siebie Edith Stein. Analizuje ten czyn za pomocą myśli ks. Józefa Tischnera i Emmanuela Levinasa; z punktu widzenia fenomenologii. Elementem spajającym jest biografia Edith Stein i łączące się z jej życiem liczne analogie z Pisma Świętego. Głównym punktem prezentowanego artykułu jest założenie, iż ofiara Edith Stein była wiodącą ideą jej życia.
The author attempts to demonstrate the validity of the sacrifice that Edith Stein made of herself, and analyzes the deed by thoughts of Józef Tischner and Emmanuel Levinas, f rom the point of view of phenomenology. The connecting element is the biography of Edith Stein and many analogies from Bible. The main point of the present article is the assumption that the victim Edith Stein was the most important idea of her life.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2014, 4; 43-47
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska wolność odzyskana - Czytając ks. Józefa Tischnera
Regained Polish Freedom - Reading fr. Jozef Tischner
Autorzy:
Perzyński, Andrzej P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502277.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
wolność
społeczeństwo
Kościół
demokracja
filozofia
historia nowożytna
ks. Tischner
freedom
society
Church
democracy
philosophy
modern history
fr. Jozef Tischner
Opis:
When we talk about the views of fr. Jozef Tischner (1935–2000) on the importance of freedom in public life, we must remember that our modern hinking about freedom is stigmatized by repulsion for different views, marked by a group ostracism, disappointments, escapes from freedom. People are disappointed and discouraged, do not engage in public affairs, do not participate in public debates and elections. Where does it come from? To a large extent from our past. Poles were involved in uprisings and burdened with the legacy of noble individualism, traditional rebellions and fighting for freedom; while others were building civil society based on the acceptance of freedom of every human being and on the respect for law, we were forced to break the imposed law and fight for freedom in order to preserve our national identity. And in this struggle for freedom we managed to maintain solidarity. It is more difficult to live out this solidarity in every-day life and to build a common home of democratic free state governed by the rule of the law. We have problems with managing areas of freedom in the public life; we do not know how to be wisely and creatively free in every-day life.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2014, 23, 4; 93-102
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spojrzenie w przyszłość. Ks. Józefa Tischnera myślenie o pracy
A Look into the Future. Józef Tischners Thinking about Human Work
Autorzy:
Jagiełło, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1621806.pdf
Data publikacji:
2014-06-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Józef Tischner
filozofia pracy ludzkiej
dialog
etyka pracy
wspólnota
religijne aspekty pracy ludzkiej
antropologiczne i etyczne aspekty ludzkiej pracy
fenomenologia
hermeneutyka
philosophy of human work
ethic of work
dialogue
community
religious aspect of work
anthropological and ethical aspect of human work
phenomenology
hermeneutics
Opis:
This study does not present a complete picture of the philosophy of human work in the socio-philosophical thought by Józef Tischner. Instead, our focus is primarily on the diagnosis, which Tischner put in one of his recent and less known studies on the condition of human work in the era of the free market and the economic hegemony of the bill of rights. Exposing various threats and crises of contemporary work, Tischner criticizes the lopsided, that is, objective understanding of work. In this lopsidedness, he discovers a major threat to the future of work. Therefore Tischner also draws attention to the need to take into account the subjective or personal nature of work, which he understood as a conversation between people. It is this essential dimension of human work that was the subject of the long studies by Tischner. The present article focuses on these studies in which Tischner – giving a phenomenological description of work in its religious, anthropological and ethical aspect – indicates the need for the formation of the human ethical substance of consciousness work. An important stage of this formation is to present the human work as a space to build the community of responsibility, loyalty and mutual trust. In work regarded in this sense, Tischner sees a guarantee of moral governance of modern societies.
Źródło:
Verbum Vitae; 2014, 25; 227-258
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczeń jako Inny, nauczyciel jako Inny. Edukacyjny dialog na tle filozoficznej koncepcji człowieka Józefa Tischnera
A Student a Distinct Person, a Teacher a Distinct Person. Educational Dialogue Against the Background of Józef Tischner’s Philosophical Conception of a Human Being
Autorzy:
Sporek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/629191.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
szkoła
edukacja
dialog
filozofia
Józef Tischner
school
education
dialogue
philosophy
Opis:
The main purpose of this article is the transposition of the category of „otherness”, which derives from Józef Tischner’s philosophy of man, to the educational grounds and using it to present the relationship between the teacher and the student. The author of this article, basing his conclusions on Tischner’s inspiring idea formed in Spór o istnienie człowieka (The Dispute over Human Existence) and teaching traditions, describes the roles of the student and the teacher in educational process. He indicates the obstacles of dialogue possibilities and, at the same time, he points out the common ground which allows to seek agreement of both parties in school communication. The basis of this agreement is the sphere of axiology opened to exploring the value of „the Other” by searching together for the truth about the world.
Zasadniczym przedmiotem niniejszego artykułu jest transpozycja kategorii „inności” wywiedzionej z filozofi i człowieka J. Tischnera na grunt edukacji oraz wykorzystanie jej dla przedstawienia relacji między nauczycielem a uczniem. Autor tekstu, osadzając swe refleksje na inspirującej myśli twórcy Sporu o istnienie człowieka oraz tradycji dydaktycznej, opisuje rolę ucznia i nauczyciela w procesie edukacyjnym – wskazuje na bariery utrudniające możliwości dialogu, ale jednocześnie na płaszczyzny wspólne, pozwalające na szukanie porozumienia obu podmiotów szkolnej komunikacji. Fundamentem owego porozumienia jest sfera aksjologii otwarta na odkrywanie wartości Innego na drodze wspólnego dążenia do prawdy o świecie.
Źródło:
Podstawy Edukacji; 2014, 7; 275-284
2081-2264
Pojawia się w:
Podstawy Edukacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Person as the source of values in communication. Based on the philosophy of person by Karol Wojtyła and Józef Tischner
Osoba jako źródło wartości w komunikacji. Na podstawie filozofii osoby Karola Wojtyły i Józefa Tischnera
Autorzy:
Bednarska, Maja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/448220.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
komunikacja
wartości
filozofia osoby
Karol Wojtyła
Józef Tischner
communication
values
philosophy of person
Opis:
In my article I wanted to analyze the comunication from the moral point of view. My ground to think about morality is Karol Wojtyła and Józef Tischner’s thinking. I proposed the thesis that because of hard experiences of war and totalitarian system in the 20th century; because of nihilism and wrong understanding of human freedom; and because of media culture and a lack of authentic relationships between people; interpersonal communication is superficial and empty. In order to make communication creative and human, in order to restore its first meaning and lost deepness, I believe it is necessary to see the moral dimension of communication and redefine its fundamental structure from the point of view of the philosophy of the person. Thus, I asked the questions: Who communicates? What does one communicate for? What is the message? They lead to considering the act of communication in its fundamental structure.
W ramach artykułu analizuję komunikację z moralnego punktu widzenia. Fundamentem tych analiz jest filozofia Karola Wojtyły oraz Józefa Tischnera. W swojej refeksji proponuję założenie, że dwudziestowieczne doświadczenia wojny oraz totalitarnych systemów, w konsekwencji trudności w przeżywaniu wartości czy własnej wolności, a także wpływ mediów na kulturę czy brak autentycznych relacji międzyosobowych to przyczyny sztuczności i pustki komunikacj międzyosobowej. Aby przywrócić jej ludzkie i twórcze znaczenie, a także by znaleźć jej utracony wymiar, trzeba zauważyć jej moralny fundament i ponownie zdefiniować jej struktury z puntku widzenia filozofii osoby. Dlatego w ramach swojego artykułu zadałam pytania: Kto komunikuje? Dlaczego komunikuje? Czym jest komunikat? Uważam, że pytania te poprowadzą mnie do rozważenia komunikacji w jej najbardziej podstawowych strukturach.
Źródło:
Studia Socialia Cracoviensia; 2015, 2(13); 115-130
2080-6604
Pojawia się w:
Studia Socialia Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wychowanie ku dobru – w perspektywie Tischnerowskiej koncepcji człowieka agatologicznego
Education towards the goodness – in Tischner’s view of the agathological human
Autorzy:
Adamczyk, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469770.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
wychowanie ku dobru
nauczyciel
koncepcja człowieka agatologicznego
Józef Tischner
Education towards the goodness
tutor
view of agathological human
Joseph Tischner
Opis:
Artykuł dotyczy zagadnienia wychowania w perspektywie agatologicznej. Podstawę takiego wychowania stanowi filozoficzna refleksja nad człowiekiem jako bytem, którego celem jest integralny rozwój ku pełni człowieczeństwa. Taką refleksję podejmuje Józef Tischner. Jego koncepcja człowieka agatologicznego koncentruje się na realizacji i konkretyzacji „ja” aksjologicznego, wynika bowiem ze stosunku człowieka do wartości. W takiej perspektywie w procesie wychowania istotne jest dialogiczne spotkanie wychowanka z wychowawcą, które stanowi szansę na przeżycie wartości i podążanie w kierunku dobra. Ze strony wychowawcy zakłada to konieczność świadczenia o dobru oraz inspirowanie wychowanka do poszukiwania twórczych dróg jego realizacji w życiu.
The article concerns issues of education in agathological prospect. Base of this education determines philosophical reflection on a human as a being, which aim is entire development towards the fullness of humanity. This reflection is taken by Joseph Tischner. His concept of agathological human is concentrating on realisation and concentration of axiological „I”, as a result of relations human to quality. Dialogical meeting between pupil and tutor is significant in this prospect in the process of education, which determines chance on experiencing value and moving towards the goodness. Main tutor responsibilities are necessity of evidencing about goodness and inspiring the pupil to searching creative ways in his life.
Źródło:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie; 2015, 22; 211-228
1230-0780
2719-4337
Pojawia się w:
Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramat - scena - aktor*
Drama – stage – actor
Autorzy:
SARNA, ANNA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920933.pdf
Data publikacji:
2016-11-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
theatre stage
Józef Tischner
character
actor
role
Opis:
 The author discusses the issue of acting and theatrical stage in the context of Józef Tischner’s philosophy, which sees the stage as the platform for freedom, and the meeting and parting of people, as well as their relationship with the Absolute. The language of the character is created by: the actor, screenplay, costumes, lighting and music. He introduces the idea of objectifying the stage and familiarising onself with role, the basis of which are relations between the plays characters.
Źródło:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2016, 19, 28; 35-46
1731-450X
Pojawia się w:
Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 51

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies