Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Indoktrynacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
POD LUPĄ BEZPIEKI. NAUCZYCIELE I MŁODZIEŻ W POWIECIE SIERPECKIM W POCZĄTKACH LAT 50. W ŚWIETLE MATERIAŁÓW URZĘDU BEZPIECZEŃSTWA
UNDER SURVEILLANCE OF THE SECURITY SERVICE (THE SB). TEACHERS AND PUPILS IN THE DISTRICT OF SIERPC AT THE BEGINNING OF THE 50S. IN THE LIGHT OF THE OFFICE OF SECURITY MATERIALS
Autorzy:
Brenda, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/491244.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
Sierpc
szkoła
młodzież
komunizm
indoktrynacja
school
youth/pupils/adolescents
communism
indoctrination
Opis:
Po 1947 r. komuniści zideologizowali szkołę w celu zwiększenia wpływu na środowiska nauczycielskie i młodzieżowe. Zjednoczono organizacje młodzieżowe oraz zreorganizowano strukturę polskiej oświaty. Do kontrolowania tych środowisk wykorzystano komunistyczny aparat represji. Artykuł pokazuje te zjawiska w powiecie sierpeckim na początku lat 50.
In order to enhance the influence on teachers’ and youth environments, communists ideologised schools after 1947. Youth organizations were united and Polish education was reconstructed. Apparatus of communistic repression was used in order to control these environments. The article describes the phenomena that took place in Sierpc County in early 1950s
Źródło:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2019, 2(259); s. 32-41
0029-389X
Pojawia się w:
Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Napola : młoda elita Adolfa Hitlera
Młoda elita Adolfa Hitlera
Autorzy:
Butkiewicz, Tomasz.
Współwytwórcy:
Oddział w Szczecinie (Instytut Pamięci Narodowej). Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Warszawa ; Szczecin : Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Szczecinie
Tematy:
Narodowopolityczne Zakłady Wychowawcze
Indoktrynacja
Nazizm
Szkoły
Trzecia Rzesza (1933-1945)
Monografia
Opis:
Na stronie przytytułowej: Centralny Projekt Badawczy IPN. Ziemie Polskie pod okupacją 1939-1945.
Bibliografia na stronach 417-447. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Od walki publicystycznej do magazynu informacyjnego. Lewicowe dziennikarstwo filmowe Heleny Lemańskiej
From a Publicistic Fight to a News Magazine. Leftist Film Journalism by Helena Lemańska
Autorzy:
Cieśliński, Marek Kosma
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233768.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
publicystyka filmowa
komunizm
indoktrynacja społeczna
perswazja
dokumenty PRL-u
Polish Film Newsreel
film journalism
communism
indoctrination
persuasion
documents of the Polish People’s Republic
Opis:
Tematem artykułu jest publicystyka polityczna Heleny Lemańskiej, w latach 1949–1967 redaktorki naczelnej Polskiej Kroniki Filmowej. Tekst ma na celu wskazanie zależności pomiędzy lewicowym światopoglądem dziennikarki a uprawianą przez nią formą filmowej propagandy i jej ewolucją: od narzędzia politycznej indoktrynacji do filmowego zwierciadła, w którym odbijała się rzeczywistość społeczna Polski lat „małej stabilizacji”.
The article is devoted to the subject of political journalism by Helena Lemańska, in 1949–1967 editor-in-chief of the Polish Film Newsreel (Polish: Polska Kronika Filmowa). The text aims to present the relationship between Lemańska’s leftist worldview and her form of practising film propaganda and its evolution: from a tool of political indoctrination to a film mirror in which the social reality of Poland in the years of ‘little stabilization’ was reflected.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 3; 175-190
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Więźniowie OPW Brzeszcze w świetle sprawozdań i zestawień statystycznych z 1952 roku.
Autorzy:
Dróżdź, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/436271.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Ośrodki Pracy Więźniów
Auschwitz-Birkenau
kopalnia „Brzeszcze”
rok 1952
praca nie- wolnicza
górnictwo węgla
Polska Ludowa
indoktrynacja
więźniowie polityczni
warunki pracy górników
przeludnienie w ośrodkach pracy przymusowej
Opis:
The article discusses the aspects of functioning of inmate labour camps on the example to the camp organized in 1950 at the coal mine "Brzeszcze", in the area of the former sub-camp of the Auschwitz-Birkenau concentration camp. In 1952,  in the peak period of Stalinism in Poland, the planned  exploitation of slave labour achieved its extreme. It is corroborated by ststistical materials provided by the authorities of the Brzeszcze camp to the Departament of Corrections. The authoor of the article focuses on the details that picture the quality of life of  the inmates, the horribleliving conditions in overcrowded barracks, economic exploitation, indoctrination, invigilation and other forms of pressure that deepended the effect of enslavement.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2013, 14; 252-266
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Echa pancernego rajdu : propaganda wojenna i kreacja mitów wyzwoleńczych na podstawie operacji mławsko-elbląskiej Armii Czerwonej w 1945 roku
Autorzy:
Gliniecki, Tomasz (1967- ).
Współwytwórcy:
Muzeum II Wojny Światowej (Gdańsk). Wydawca
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Gdańsk : Muzeum II Wojny Światowej
Tematy:
Armia Czerwona
II wojna światowa (1939-1945)
Indoktrynacja
Propaganda
Opis:
Bibliografia na stronach 281-302. Indeksy.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Psychomanipulacja jako technika werbunku wykorzystywana przez sekty oraz ich fasadowe organizacje
Psychomanipulation as a method of recruitment applied by sects and their superficial organization
Autorzy:
Jankowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/567441.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Olsztyńska Szkoła Wyższa
Tematy:
Psychomanipulacja
Werbunek
Indoktrynacja
„Pranie mózgu”
Sekta
Psychomanipulation
Recruitment
Indoctrination
"Brainwashing"
Sect
Opis:
Artykuł nakreśla różnicę między technikami tolerowanymi społecznie, które są wykorzystywane np. w procesie wychowania czy też w edukacji, a technikami stosowanymi w celu wymuszenia konkretnych zachowań czy postaw. Psychomanipulacja jest subtelną metodą wykorzystywaną również przez sekty do werbunku nowych adeptów. Zabiegi psychomanipulacyjne można sklasyfikować według kryterium głębokości ingerencji w psychikę drugiego człowieka. Psychomanipulacja wspiera się na trzech filarach: guru, efekt grupowy oraz doktryna i propaganda.
The article outlines the difference between psychological techniques which are accepted socially and applied e.g. in the process of upbringing or education, and those used to enforce specific behaviors or attitudes. Psycho manipulation is a subtle method put into use by sects to recruit new members. Manipulation treatments can be classified according to the criterion of the profundity of the interference in the psyche of a fellow human being. Psychomanipulation mainly rests on three pillars: the Guru, the group effect and the doctrine and propaganda applied.
Źródło:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne; 2012, 4; 161-174
2084-1140
Pojawia się w:
Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki Społeczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Die Wahrheit ist den Kindern zumutbar“ – Schuld und Bekenntnis in Gudrun Pausewangs geschichtserzählendem Kinderund Jugendbuch Ich war dabei Geschichten gegen das Vergessen
‘Children will cope with the truth’ – guilt and admission to guilt in the historical novel for children and teenagers Ich war dabei. Geschichten gegen das Vergessen by Gudrun Pausewang
„Dzieci poradzą sobie z prawdą“ – wina i przyznanie się do winy w powieści historycznej dla dzieci i młodzieży Ich war dabei. Geschichten gegen das Vergessen Gudrun Pausewang
Autorzy:
Jeleč, Marijana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1627453.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Kinder- und Jugendliteratur
Nationalsozialismus
Indoktrination
Schuld
Bekenntnis
literatura dla dzieci i młodzieży
narodowy socjalizm
indoktrynacja
wina
przyznanie się do winy
literature for children and teenagers
national socialism
indoctrination
admission to guilt
Opis:
Der Beitrag widmet sich Gudrun Pausewangs geschichtserzählendem Kinder- und Jugendbuch Ich war dabei. Geschichten gegen das Vergessen (2004) und setzt sich mit der Inszenierung von Geschichte sowie mit der Erkenntnis und Bekenntnis von Schuld in der zeitgenössischen Kinder- und Jugendliteratur auseinander. Der Beitrag untersucht, auf welche Art und Weise und mit welcher Absicht die Themenkomplexe Nationalsozialismus und Holocaust in die deutschsprachige Kinder- und Jugendliteratur von Pausewang aufgenommen werden. Im Verlauf der Untersuchung wird deutlich, dass auch die Kinder- und Jugendliteratur einen geeigneten Ort für die Auseinandersetzung mit dem Nationalsozialismus bietet und einen Beitrag zur politischen Bildung der Kinder und Jugendlichen leistet. Die Geschichten führen vor, wie Kinder und Jugendliche mit der Durchsetzung der nationalsozialistischen Ideologie umgehen und zeigen traditionelle Muster der Verdrängung auf. Pausewang weist mit ihren Geschichten auf die individuelle und kollektive Bedeutung der Vergangenheitsaufarbeitung in Kinderbüchern hin.
Autorka artykułu analizuje książkę historyczną dla dzieci i młodzieży Ich war dabei. Geschichten gegen das Vergessen (2004) Gudrun Pausewang i koncentruje się na problemie przedstawiania historii, rozpoznawania winy i przyznawania się do niej w kontekście współczesnej literatury dla dzieci i młodzieży. Bada, w jaki sposób i w jakim celu wprowadzana jest do literatury dla dzieci i młodzieży tematyka narodowego socjalizmu i holocaustu. Wykazuje, że również literatura dla dzieci i młodzieży umożliwia rozliczenie z narodowym socjalizmem i przyczynia się do politycznego kształcenia dzieci i młodzieży. Analizowane opowiadania problematyzują tradycyjne wzorce wypierania winy i pokazują, jak dzieci i młodzież podchodzą do propagowania ideologii nazistowskiej. Pausewang wskazuje swoimi opowiadaniami na indywidualne i zbiorowe znaczenie rozliczania się z przeszłością w książkach dla dzieci.
The author of the article analyses the historical book for children and teenagers Ich war dabei. Geschichten gegen das Vergessen (2004) by Gudrun Pausewang and focuses on the problem of presenting history, recognizing and admitting guilt in the context of contemporary literature for children and teenagers. The author examines in what way and for what purpose the topic of national socialism and holocaust is introduced into the literature. She demonstrates that literature for children and teenagers can also be a genre that makes it possible to deal with national socialism and can contribute to the political education of children and youngsters. The stories subjected to analysis address traditional patterns of guilt suppression and show how children and teenagers approach the propagation of Nazi ideology. Pausewang points with her stories to the individual and collective importance of settling accounts with the past in books for children.
Źródło:
Wortfolge. Szyk Słów; 2019, 3; 25-44
2544-4093
Pojawia się w:
Wortfolge. Szyk Słów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z pragmatyki działalności instruktorów szkolenia ideologicznego nauczycieli u schyłku okresu stalinowskiego na przykładzie miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego
From the pragmatics of the activities of the ideological training instructors of teachers at the end of the Stalinist period on the example of the city of Tarnów and the Tarnów poviat
Autorzy:
Juśko, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031063.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
oświata w Polsce Ludowej
szkolenie ideologiczne nauczycieli; indoktrynacja
instruktorzy samokształcenia ideologicznego
Związek Nauczycielstwa Polskiego
Tarnów
powiat tarnowski
education in the People's Republic of Poland
the ideological training of teachers
indoctrination
ideological training instructors
the Polish Teachers’ Union
the city of Tarnów
the Tarnów poviat
Opis:
Artykuł dotyczy problematyki organizacji akcji masowego szkolenia ideologicznego nauczycieli w Polsce Ludowej w latach 1949–1956. Obejmuje jej wycinek związany z działalnością powiatowych instruktorów samokształcenia ideologicznego, którzy byli niezwykle istotnym ogniwem tego procesu, realizowanego przez Związek Nauczycielstwa Polskiego. Opracowanie skupia się na praktycznej stronie ich aktywności, polegającej przede wszystkim na organizacji, prowadzeniu i nadzorze nad pracą zespołów szkolenia ideologicznego w szkołach. Temat ten jest przedstawiony na przykładzie działalności instruktorów miasta Tarnowa i powiatu tarnowskiego, u schyłku okresu stalinizmu w PRL. Celem masowego szkolenia ideologicznego była indoktrynacja środowiska nauczycielskiego, tak aby uczący byli gotowi do realizacji nowych programów nauczania, zaznajomili się z nową terminologią filozofii, socjologii i ekonomii politycznej, a także naukami pedagogicznymi opartymi na marksizmie-leninizmie. Tym samym mieli włączyć się w budowanie socjalistycznego państwa, zgodnie z oczekiwaniami partii komunistycznej.
The article concerns the organization of mass ideological training of teachers in People's Poland in the years 1949-1956. It includes a section related to the activity of poviat ideological training instructors of teachers who were an extremely important link in this process, carried out by the Polish Teachers' Union. The study focuses on the practical side of their activity, consisting primarily in the organization, management and supervision of the work of ideological training team schools. This topic is presented based on the example of the activities of the instructors of the city of Tarnów and the Tarnów poviat, at the end of the Stalinist period in the Polish People's Republic. The aim of mass ideological training was to indoctrinate the teaching community so that teachers were ready to implement new curricula, became familiar with the new terminology of philosophy, sociology and political economy, as well as pedagogical sciences based on Marxism-Leninism. Thus, they were to contribute to building a socialist state, in line with the expectations of the communist party.
Źródło:
Kultura – Przemiany – Edukacja; 2020, 8; 32-46
2300-9888
2544-1205
Pojawia się w:
Kultura – Przemiany – Edukacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A co z 17-ym września? Katyniem? Armią Krajową? : nastroje społeczne w meldunku Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego z 17 maja 1946 roku
Autorzy:
Kondracki, Tadeusz (1956- ).
Powiązania:
Biuletyn Informacyjny / Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej. Zarząd Główny 2020, nr 5, s. 20-28
Data publikacji:
2020
Tematy:
Welfeld, Zenon
Świetlik, Konrad (1911-1998)
Główny Zarząd Polityczny (Wojsko Polskie ; 1944- )
Dzień Zwycięstwa (8 maja 1945)
Propaganda
Indoktrynacja
Meldunki wojskowe
Opinia publiczna
Artykuł z czasopisma kombatanckiego
Opis:
Fotografie.
Artykuł przedstawia kulisy akcji propagandowej przeprowadzonej w szkołach i zakładach pracy w pierwszą rocznicę zwycięstwa. 7-8 maja 1946 roku oficerowie Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego Wojska Polskiego i elewi Wyższej Szkoły Oficerów Polityczno-Wychowawczych wygłaszali referaty. Autor artykułu przytacza, z niewielkimi skrótami, meldunek z 17 maja 1946 roku szefa Wydziału Instruktorsko-Lektorskiego GZPW, podpułkownika Zenona Welfelda. Mówi on o przebiegu kampanii propagandowej w poszczególnych szkołach.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Odzyskanie niepodległości przez Polskę w roku 1918 w polskich podręcznikach do historii wydawanych w latach 1944–1989
The Restoration of Polish Independence in 1918 in History Textbooks Published Between 1944–1989
Autorzy:
Osiński, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477491.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
podręcznik do historii
odzyskanie niepodległości w 1918 r.
indoktrynacja polityczno-ideologiczna oświata w Polsce
history textbook
regaining independence in 1918
political and ideological ndoctrination education in Poland
Opis:
The aim – to determine how the presentation included in textbooks about the fight for freedom carried out by Poles during the First World War and regaining of independence in 1918 was used to form historical awareness in 1944–1989, while Poland existed as an undemocratic state; method – critical analysis of the content of history textbooks published in the years 1944–1989; results – conducted analysis of the content of textbooks allowed to determine what image of Poles fighting for independence during the First World War and Poland’s regaining of independence in 1918 was presented to students at school and to show its variability and also how those problematic aspects were conducted in political and ideological propaganda.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 31; 191-210
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół uranowych mitów. Młodzieżowa brygada pracy PO „Służba Polsce” w Kowarach
Around the uranium myths. Youth work brigade of organization "Service to Poland" in Kowary
Autorzy:
Palczyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488135.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
indoktrynacja komunistyczna
organizacje młodzieżowe
Youth organizations
communist indoctrination
Źródło:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2013, 2; 281-295
2299-890X
Pojawia się w:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekret o wolności sumienia i wyznania z 5 sierpnia 1949 roku jako przykład szykanowania duchowieństwa Kościoła gorzowskiego w latach 1949–1969. Zarys problematyki
Decree on freedom of conscience and faith of 5 August 1949, as an example of clerical change in the Gorzów Church in the years 1949-1969: an outline of the problems
Autorzy:
Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2010801.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Communism
conscience
worldview
clergy
atheistic indoctrination
decree
Church
regained lands
komunizm
sumienie
światopogląd
duchowieństwo
indoktrynacja ateistyczna
dekret
Kościół
ziemie odzyskane
Opis:
Wydanie dekretu o wolności sumienia i wyznania 5 sierpnia 1949 roku było konsekwencją prowadzonej przez władze komunistyczne w Polsce walki z Kościołem katolickim i ludźmi wierzącymi. W rękach ówczesnych urzędników dekret był narzędziem represjonowania ludzi wierzących, a w pierwszej kolejności duchowieństwa katolickiego. Szeroko zakrojone działania ze strony władzy miały na celu przeobrażenie kraju o głęboko zakorzenionych tradycjach katolickich w państwo laickie na wzór ZSRR. Dekret ogłoszony 5 sierpnia 1949 roku obowiązywał do roku 1989, przy czym w 1969 roku jego zapisy znalazły się w art. 192–198 Kodeksu karnego. W latach 1949–1956 za złamanie jego postanowień groziły drakońskie sankcje, które z czasem uległy złagodzeniu. Artykuł przybliża genezę dekretu oraz jego recepcję na obszarze Kościoła gorzowskiego, którego jurysdykcja w latach 1945–1972 obejmowała 1/7 powierzchni powojennej Polski. Autor skupił się na przeanalizowaniu przypadków represjonowania duchowieństwa posługującego w Kościele gorzowskim w imię respektowania postanowień dekretu z 1949 roku.
The release of the decree on the freedom of conscience and faith from 5 August 1949 was the consequence of the struggle between the communist government in Poland and the Catholic Church. A decree – in the hands of the officials of the time – was a tool used primarily to repress the faithful and the clergy. Extensive actions on the side of the communist authorities aimed to transform the country, with its deeply rooted Catholic traditions, into a lay state like the USSR. The decree announced on 5 August 1949 was in force until 1989, and, in 1969, its records were typed into Art. 192–198 of the Penal Code. From 1949 to 1956, violations of its rules were subject to draconian sanctions, although these were eased over time. This article presents the genesis of the decree and its reception in the Gorzów Church area, whose jurisdiction in the years 1945–1972 covered one-seventh of the area of post-war Poland. The author focused on analysing cases of repression of the Catholic clergy working in the Gorzów Church in the name of respecting the rules of the decree from 1949.
Źródło:
Colloquia Theologica Ottoniana; 2021, 37; 223-241
1731-0555
2353-2998
Pojawia się w:
Colloquia Theologica Ottoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Degeneracja fantazmatu homoseksualnego w znormalizowanej kinematografii czechosłowackiej. Od Krawca i księcia Václava Krški (1956) do Chłopaków z brązu Stanislava Strnada (1980)
Autorzy:
Szymański, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/653956.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
kino czechosłowackie
fantazmat homoseksualny
normalizacja w Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej
indoktrynacja totalitarna
Václav Krška
spartakiady
Stanislav Strnad
queer cinema
Opis:
The author – inspired by the notion of “phantasm” as proposed by Maria Janion, and using the concepts of, among others, German Ritz (the poetics of inexpressible homosexual desire and “complex of corporality”), Marc Ferro (film as a symptom revealing the “hidden side” of power and society) and Michel Foucault (“arrangement of sexuality”) – examines the attitude of Czechoslovak cinema towards male nudity and sexuality in a broader context of socio-political history and filmmaking in Czechoslovakia after the Second World War.An analysis, centered on two films: the Labakan (The False Prince) by Václav Krška (1956), and Kluci z bronzu (Boys of Bronze) by Stanislav Strnad (1980), is to comparatively examine how homosexual phantasms were sublimated and transferred to the screen in two historical moments – in the second half of the fifties, i.e. when the country was going out of the Stalinist and socialist realism period, and at the turn of the eighties, that is in the middle of the period of normalization and the regime of Gustáv Husák. The main purpose of the analysis is to examine a symptomatic change in quality – called by Szymański as “degeneration” – of the way in which homosexual imaginations were disclosed and functioned in films, that reflected their appropriation, “reorientation” and exploitation by the totalitarian authorities.In the rich literary, dramatic and film achievements of Krška we find many homosexual “hidden signals” as well as clear connotations and indications, expressing themselves in, among other things, spectacularization and erotization of the male body, a peculiar construct of protagonists-outsiders, questioning of gender stereotypes, stylisation modelled on antiquity, oriental or expressionistic one, etc. Special place in his creativity is occupied by the Czechoslovak-Bulgarian film super-production titled Labakan (The False Prince), in which the adaptation of the fairy tale about a tailor’s apprentice who wanted to take the place of the vizier’s son became for the director a vehicle for his personal, author’s commentary. The homosexual (homotextual) character of Krška’s film reveals itself in its transgressive plot open to a “double reading”, in its specific pansexuality and the “complex of male corporality”, governed by the logic of covetous look, and in the paracamp aesthetic associated today with queer style. In Szymański’s opinion, the materialization of homosexual phantasms on the screen offered both for the author and the spectators an area of freedom and “artistry of life”: on the one hand it offered them shelter and was an escape from the oppressive cultural reality, on the other – it was becoming the means to contest and the practice of resistance to the heteronormative and totalitarian world. Whereas a barracks-sports farce titled Kluci z bronzu (Boys of Bronze) by Stanislav Strnad belongs to a bigger group of films which in this popular form were taking up the subject of exceptional and unique on the world scale events – Czechoslovak Spartakiads, with their most spectacular part in the form of mass gymnastic compositions performed at the Strahov Stadium in Prague. The fictional history of soldiers, who – overcoming their limitations and reverses of fortune, were preparing a composition of artistic gymnastics for the Spartakiads, was combined with documental shots of the real performing sports compositions at the Strahov in 1980. It inscribes into the normalized film “formats”, that is the tested and “patented” stylistic and genre formulas used by the authorities as “soft” means of propaganda and indoctrination. The way in which Strnad presents military and sport homosocial relations, together with a domination in the film of the element of masculinity and the specific “complex of male corporality”, imply some special interrelation between the erotisation of the male body, ideological directives, and political needs. What is more, according to Szymański, they also indicate that the purpose of the communist authorities was not only the “standard” creation and propagation of “appropriate” models of “real” masculinity, but also such shaping of male corporality and eroticism that they would support the existing political order instead of subverting it, and replicate the normalized “arrangement of sexuality”.In this context the author looks closely at the Spartakiada’s mass gymnastic exercises demonstrated by male gymnasts, and especially at the hugely popular shows performed by almost fourteen thousand of half-naked soldiers, which were an unprecedented in the communist public space celebration of male physicality and sensuality, characterised by special idealisation and aestheticisation, outstanding choreography and spectacular figures of the performers, erotic dialectics of clothes and nudity, and the condensation of tension which was gradually and sophisticatedly built.In these shows, the instrumentalisation of gender and eroticism, characteristic of Spartiakiads in general, was followed by the instrumentalisation of codes of homosexual look and desire, together with imaginarium specific to them, which – after the reversal of signs and neutralisation of inversive connotations – were harnessed for the use of normalization.Homosexual phantasms which in the time of Krška could have been a stimulant of personal expression and practice of opposition, and at least an internal shelter and refuge, twenty years later were appropriated, manipulated and instrumentalized by the communist authorities, becoming part of their system normalizing procedures, a tool for ordering or “arranging sexuality” in accordance with political lines, and an instrument of self-totalitaring and self-harnessing actions.
 Дегенерация гомосексуального фантазма в нормализованном чехословацком кинематографе. От «Лабакана» Вацлава Кршки (1956) до «Парней из бронзы» Станислава Стрнада (1980)АннотацияВдохновившись понятием «фантазма» в понимании Марии Янион, а также пользуясь концепциями, между прочим, Германа Ритца (поэтика невысказанного гомосексуального влечения и «комплекс телесности»), Марка Ферро (фильм как симптом, раскрывающий«тайную сторону» власти и общества) и Мишеля Фуко («диспозитив сексуальности») автор исследует отношение чехословацкого кинематографа к мужской наготе и сексуальности в более широком контексте социально-политической истории, а также чехословацкого кинематографического производства после Второй мировой войны.Анализ, сосредоточен на двух лентах: «Лабакан» Вацлава Кршки (1956) и «Парни из бронзы» Станислава Стрнада (1980). Он должен послужить сравнительному исследованию того, как были сублимированы и перенесены на экран гомосексуальные фантазмы в двух исторических моментах – во второй половине 1950-х гг., т.е. в период выхода из сталинизма и соцреализма, а также на рубеже 1970-х и 1980-х гг., т.е. в середине эпохи нормализации и функционирования режима Густава Гусака. Главной целью исследования является прослеживание симптоматичного качественного преобразования того, каким образом раскрываются и функционируют в кино гомосексуальные изображения (в определении Шиманского «дегенерации»). что отражает их присвоение, «перенаправление» и использование тоталитарной властью.В богатом литературном, театральном и кинематографическом творчестве Кршки мы находим многочисленные «тайные сигналы», а также отчетливые гомоэротические коннотации и подтексты, проявлявшиеся, между прочим, в спектакуляризации и эротизации мужского тела, своеобразной конструкции героев-аутсайдеров, опровержении половых стереотипов, антикизирующей, ориентальной или экспрессионистской итп. стилизации. В его творчестве особое место занимает чехословацко-болгарская суперпродукция «Лабакан» адаптация романтической сказки о портном-подмастерье, мечтавшем занять место сына визира, ставшая для режиссера средством личного, авторского высказывания. В трансгрессивной, фабуле с возможным «двойным прочтением», в специфическом пансексуализме и «комплексе мужской телесности», которым правит логика жаждущего взгляда, а также в паракэмповой эстетике, ассоциирующейся сегодня с квирной стилистикой, проявляется гомосексуальный (гомотекстуальный) характер произведения Кршки. Согласно Шиманскому, материализация гомосексуальных фантазмов на экране создавала (как для художника, так и для потребителей картины) пространство свободы и «артизма жизни». С одной стороны она дарила им убежище и была средством ухода от угнетающей культурной действительности, а с другой – превращалась в выражение протеста и практикой сопротивления гетеронормативному и тоталитарному миру.Казарменно-спортивный фарс «Парни из бронзы», в свою очередь, принадлежит к более обширной группе произведений, затрагивавших в популярном киножанре тему мероприятий, исключительных в мировом масштабе – чехословацких спартакиад. Их самой зрелищной частью были массовые гимнастические показы, организовавшиеся каждые 5 лет на пражском Страговском стадионе. История воинской части, солдаты которой, побеждая собственные слабости и превратности судьбы, подготавливают спартакиядную гимнастическую комбинацию, смонтирована с документальными съемками настоящих показов на Страгове в 1980 году. Она вписывается в кинематографические «форматы» периода нормализации, то есть проверенные и «запатентованные» стилистико-жанровые формулы, которыми власти пользовались для «мягкой» пропаганды и индоктринации. Способ презентации Стрнадом армейских и спортивных гомообщественных отношений, а также доминирующая в картине стихия мужественности и связанный с ней специфический «комплекс телесности», указывают на своеобразную связь эротизации мужского тела с идеологическими директивами и политическими потребностями. Более того, согласно Шиманскому, они свидетельствуют и о том, что целью коммунистических властей было не только «стандартное» формирование и распространение «правильных» эталонов «настоящей» мужественности, но и такая обработка мужской телесности и эротики, чтобы они, вместо субверсивно подрывать существующий порядок, поддерживали его и воспроизводили нормализованный «диспозитив сексуальности».В этом контексте автор внимательнее присматривается к спартакиадным выступлениям гимнастов, особенно к пользующимся огромным успехом показам, в которых участвовало почти 14 000 полуобнаженных солдат. Они были беспрецедентным в коммунистическом общественном пространстве чествованием мужских телесности и чувственности, отличавшимся и особенными идеализацией эстетизацией, интересными хореографическими решениями и позами упражняющихся, эротической диалектикой прикрытия и обнаженности, а также изощренным сгущением драматического накала. В этих зрелищах, вслед за инструментализацией гендера и эротики, характерной для спартакиад в целом, пошла и инструментализация кодов гомосексуального взгляда и влечения, а также свойственного им воображариума, которые – после замены знаков местами и нейтрализации инверсионных коннотаций – использовались нормализационным правительством.Гомосексуальные фантазмы во времена Кршки могли еще служить стимулом для личной экспрессии и практикой сопротивления, или, хотя бы, внутренним убежищем и уходом. Двадцать лет спустя они оказались присвоены, сманипулированы и инструментализированы властью, превратившись в часть ее системных нормализирующих процедур, орудие «диспозитива сексуальности», соответствующего политическим требованиям, а также инструмент самототализирующих и укрощающих действий.
Źródło:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 2
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies