Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "In the Middle Ages" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 68
Tytuł:
Na styku języków – o kłopotach z nazywaniem pewnej grupy zjawisk. Wokół tekstów powstałych w XV w. na Śląsku
When languages meet – on the problems of naming a particular group of phenomena, with reference to texts written in the fifteenth-century Silesia
Autorzy:
Borowiec, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459963.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
wielojęzyczność
kontakt językowy
wielojęzyczność średniowiecza
średniowieczny Śląsk
staropolszczyzna
czesko-polskie związki językowe
multilingualism
language contact
multilingualism in the Middle Ages
medieval Silesia
Old Polish, Czech-Polish language relationships
Opis:
Artykuł dotyczy potrzeby nowych badań tekstów powstałych w XV w. na Śląsku, dotąd charakteryzowanych w opracowaniach jako „polskie”/„mieszane”; jednocześnie osadza problem w kontekście ogólnoeuropejskim. Autorka wskazuje na szereg problemów, jakich nastręcza badanie materiału tak starego i trudnego w interpretacji (specyfika językowa może wskazywać m.in. na dwukompetencyjność skryby lub język używany na tym terenie), takich jak wielowarstwowość tekstu średniowiecznego, bliskie pokrewieństwo systemów językowych polszczyzny i czeszczyzny, trudności w ustaleniu relacji między zapisem, a fonetyką etc.
The article postulates the need of new studies of texts (which had previously been characterized as "Polish" or "mixed") produced in the fifteenth century in Silesia region, at the same time placing the problem in a European context. The author points out a number of problems posed by such old and difficult to interpret material (their linguistic specificity may have be caused by a bilingual scribe or the language used in medieval Silesia), such as the multilayered structure of the medieval text, the close relationship between Czech and Polish language systems, and difficulties in establishing the relationship between writing and phonetics, etc.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 442-448
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój przestrzenny Santiago de Compostela w okresie średniowiecza ze szczególnym uwzględnieniem kształtowania placów miejskich
Autorzy:
Bursiewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11541816.pdf
Data publikacji:
2022-01-18
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
spatial development
history of urban form
public square
history of urban planning in the Middle Ages
urbanism in Spain
rozwój przestrzenny
historia urbanistyki
plac miejski
urbanistyka średniowieczna
plac w Hiszpanii
Opis:
Celem artykułu jest przyjrzenie się procesowi kształtowania Santiago de Compostela w średniowieczu ze zwróceniem szczególnej uwagi na formowanie się placów miejskich[1]. Analizowane miasto stanowi szczególny przypadek w historii urbanistyki hiszpańskiej, ponieważ powstało ex novo, co oznacza, że nie występują w nim warstwy zabudowy rzymskiej, czy arabskiej. Ponadto wyznaczony w tamtym okresie układ historycznego centrum dotrwał do naszych czasów bez większych zmian. Nie mniej istotna jest rola placów w strukturze Santiago Compostela. Od samego początku, czyli pojawiania się pierwszego obiektu sakralnego z relikwiami, stanowiły one nieodłączny element przestrzeni miejskiej pełniąc wielorakie funkcje. Do dzisiaj definiują miejską tożsamość. Ich ilość, wielkość oraz znaczenie podkreślają wyjątkowość obiektów architektonicznych, historii miejsca, a także samego centrum. Spojrzenie na genezę formowania placów miejskich we wspomnianym ośrodku hiszpańskim, dostrzeżenie ich specyfiki, a także dynamiki kształtowania a następnie zwrócenie uwagi na ciągłość formalno-funkcjonalną świadczącą o ich ponadczasowości może przyczynić się do lepszego zrozumienia współczesnej przestrzeni publicznej, stanowiącej od wieków integralny element życia mieszkańców miast.
The article analyzes the process of shaping Santiago de Compostela in the Middle Ages, with particular emphasis on the formation of city squares. This city is a special case in the history of Spanish urban planning because it was built ex novo, which means that there are no layers of Roman or Arab buildings in it. Moreover, the layout of the historic center, determined at that time, has survived to our times without major changes. The role of squares in the structure of Santiago de Compostela is no less important. From the very beginning of the formation of the spatial structure, they were an inseparable element of the urban space, performing multiple functions. To this day, they define urban identity. Their number, size and importance emphasize the uniqueness of architectural objects, the history of the place and the center itself. The article describes the formation of city squares in Santiago, emphasizes their specificity, as well as the aspect of their formal and functional continuity. Historical, iconographic and cartographic sources were used in the research.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2021, 13; 5-21
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura przestrzenna Oviedo w średniowieczu ze szczególnym uwzględnieniem placów miejskich. Zarys problematyki
Shaping the spatial structure of Oviedo in the Middle Ages, with particular emphasis on city squares
Autorzy:
Bursiewicz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311965.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
rozwój przestrzenny
historia urbanistyki
plac miejski
urbanistyka średniowieczna
plac w Hiszpanii
spatial development
history of urban form
public square
history of urban planning in the Middle Ages
urbanism in Spain
Opis:
The aim of the article is to examine the process of spatial development in Oviedo in the Middle Ages, with a particular focus on the formation of urban squares. Oviedo is – in terms of Spanish urbanism – a special example, as it belongs to one of the first cities built on raw roots. During the Middle Ages it was an important administrative, religious and political center. Until 910 it served as the capital of the Kingdom of Asturias, and although it later lost this status to León, by the end of the thirteenth century, it was indeed a fully developed and important city. Like Santiago de Compostela, Oviedo had a strong sacred character, which in turn determined its spatial organization. As far as the spatial development is concerned, a well-thought-out spatial concept developed in the Middle Ages, which, although partially modified, has been preserved until today, deserves special attention. It is particularly interesting to look at open spaces and the process of their formation and transformation. These squares still function today in the same places.
Źródło:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2023, 15; 36-49
2450-4475
Pojawia się w:
Res Gestae. Czasopismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The development of the parish network in the archdeaconry of Lublin until the end of the 16th century. The current state of research
Rozwój sieci parafialnej na terenie archidiakonatu lubelskiego do końca XVI wieku. Stan badań
Autorzy:
Chachaj, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/784068.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
archidiakonat lubelski
rozwój sieci parafialnej w średniowieczu
rozwój sieci parafialnej w XVI wieku
the archdeaconry of Lublin
the development of the parish network in the Middle Ages
the development of the parish network in the 16th century
Opis:
Artykuł podsumowuje dotychczasowe ustalenia dotyczące rozwoju sieci parafialnej na terenie archidiakonatu lubelskiego w okresie od początku pojawienia się na tym obszarze struktur kościelnych do początków XVII wieku. Pracą, która miała fundamentalne znaczenie w badaniach dotyczących omawianego tematu było opracowanie Przemysława Szafrana, wydane w latach 50. ubiegłego wieku. Na zawarte w nim ustalenia do dziś powołują się badacze poruszający zagadnienie rozwoju struktur parafialnych na terenach położonych wokół Lublina. Do dzisiaj brak opracowania porównywalnego znaczeniem ze wspomnianą pracą, choć liczne przeprowadzone w ciągu ostatnich dekad badania wykazały, że jest ona już w bardzo dużym stopniu nieaktualna. Postulatem na przyszłość jest zatem przeprowadzenie kompleksowych badań dotyczących rozwoju struktur kościelnych na terenie Lubelskiego w pierwszych wiekach ich rozwoju i wprowadzenie do obiegu naukowego aktualnych danych na ten temat.
The article summarizes all the findings on the development of the parish network in the archdeaconry of Lublin in the period from the appearance of the church structures in this area until the beginning of the 17th century. The work which was of fundamental importance in research on the issue under discussion was the study by Przemysław Szafran, published in the 1950s. Researchers exploring the issue of the development of the church structures in the areas around Lublin still refer to the findings included in the work mentioned above. There is no other work which could be compared to Szafran’s one, despite the fact that numerous studies conducted in recent decades have revealed that it is already out of date. The postulate for the future is, therefore, conducting comprehensive research on the development of the church structures in the archdeaconry of Lublin in the first centuries of their development and presenting up-to-date data on this subject.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2019, 112; 113-136
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najstarsze statuty wikariuszy katedry gnieźnieńskiej (z roku 1500)
The oldest statutes of the vicars of the Gniezno cathedral (from the year 1500)
Autorzy:
Czyżak, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039742.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Gniezno Archdiocese
Cathedral chapter
Collegium vicariorum in the Middle Ages
Klemens from Piotrków
Fryderyk Jagiellończyk
Archbishop of Gniezno
Opis:
The statutes of the vicars of the Gniezno cathedral were composed at the turn of the 15th and 16th century and were in their entirety drawn up by the chapter on 22 June 1499. It was the initiative of Archbishop Fryderyk Jagiellończyk, who was concerned about an unsatisfactory functioning of the College. The initiative was carried out by Klemens from Piotrków, doctor decretalium, a Gniezno canon. On 9 December 1500 the statutem were authorized by Cardinal Fryderyk Jagiellończyk with the chapter and he commanded to have them entered in the matrica capitulari. The statutes survivedto our time in a copy made in the 1720s. Description of offenses and the system of punishments in the statues reveal the daily matters and some of the deficiencies of the College: absence from liturgical ministry, drunkenness, quarrels, irregularities of the officium Divinum, careless celebration of choral prayer, conversations and jokes during chants, drowsiness.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2015, 10; 7-22
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Rebellion and Statesmanship: Attempting a Biography of Ivanko, 1196/1200 (?)
Autorzy:
Dall’Aglio, Francesco
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027792.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Byzantine history
medieval Bulgaria
ethnicity
royal power in the Middle Ages
subversion and separatism
Opis:
The paper analyses the actions of Ivanko, a Bulgarian nobleman, possibly a member of the ruling family of the Asenides, who in 1196 killed the ruling tsar, Asen, and escaped to Constantinople once his plan to take control of the country failed. Owing to the benevolence of Alexios III Angelos, he joined the Byzantine military and very quickly rose through its ranks until he became the military commander of the region of Philippopolis. In 1198 or 1999 he defected and created an independent dominion on the slopes of the Stara Planina massif, precariously balanced between Bulgaria and the empire, exploiting to his own advantage the constant state of warfare between the two polities. His adventure was short-lived: in 1200 he was captured through deception by the Byzantines, taken prisoner, and presumably executed. While his political career was very short, his importance for the history of medieval Bulgaria is not to be underestimated. It is a testimony of the fluidity of the political situation at the Bulgaro-Byzantine border, whose instability often allowed ambitious and cunning local commanders to carve up autonomous dominions, and of the difficulties experienced by the central power in keeping control of the peripheral areas of the state. It is also proof of the constantly shifting ethnic and cultural allegiances of the citizens of those polities, entangled between different and often conflicting identities, usually regarded as irreconcilable but that were actually the object of a continuous negotiation and adjusting. Ivanko is an interesting case study in regard to all of those factors, especially when considered within the larger phenomenon of provincial separatism in the imperial (and Bulgarian) lands between the end of the 12th and the beginning of the 13th century.
Źródło:
Studia Ceranea; 2021, 11; 91-106
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiedza o prawie w ujęciu Izydora z Sewilli
Knowledge of the Law as Understood by Isidore of Seville
Autorzy:
Dębiński, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049873.pdf
Data publikacji:
2022-03-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Izydor z Sewilli
Etymologiae
prawo w średniowieczu
Isidore of Seville
Etymology
law in the Middle Ages
Opis:
Przedmiotem artykułu są niektóre aspekty problematyki prawnej w ujęciu Izydora z Sewilli. Punktem wyjścia jest krótka charakterystyka jego Etymologii, dzieła uznawanego za pierwszą encyklopedię chrześcijaństwa. Zabieg ten pozwala lepiej rozeznać usytuowanie zagadnień prawnych w strukturze dzieła. Następnie przedstawiono organizację, podział i charakterystykę materiału prawnego w księdze V. De legibus, nazywanej Traktatem o prawie. W kolejnym paragrafie omówiono zagadnienia prawne, które zostały ulokowane przez Sewilczyka w innych księgach Etymologii.
The subject of this article presents selected aspects of the legal problems according to Isidore of Seville. The starting point of the analysis consists of a brief characterization of his Etymology, a work considered as the first encyclopedia of Christianity. This device allows to better examine the place of legal issues in the structure of the work. The author then presents the organization, division, and characteristics of the legal material in Book V. De legibus, also referred to as the Treatise on Law. The following paragraph discusses the legal issues included by Sevillian in other chapters of the Etymology.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2022, 1; 125-141
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miód w gospodarce komturstwa malborskiego
Honey in the Economy of the Malbork (Marienburg) Commandry (Komturei)
Autorzy:
Długokęcki, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591212.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
(forest) bee-keeping
the Middle Ages consumption
The Teutonic Order (The Order of Brothers of the German House of Saint Mary in Jerusalem)
bartnictwo
pasiecznictwo
średniowieczna konsumpcj
zakon krzyżacki
Opis:
The objective of the article is to provide information on the production of honey and itssignificance in the economy of the Malbork Commandry. Honey had been collected inPrussia before the Teutonic Order appeared there according to some sources, which arenot too numerous but quite reliable. In Prussia the Teutonic Order reserved itself the rightto give consent to bee collecting. At the Malbork Castle honey was mainly used to producemead and added to local wine to make it sweeter.
Celem artykułu jest przedstawienie informacji dotyczących produkcji miodu i jej znaczeniadla gospodarki komturstwa malborskiego. Miód był pozyskiwany już w okresie poprzedzającymprzybycie Zakonu Krzyżackiego do Prus, na co wskazują przekazy źródłowe,nieliczne wprawdzie, ale niebudzące wątpliwości co do wiarygodności. W okresiekrzyżackim Zakon zastrzegał sobie prawo do udzielania zgody na działalność bartnicząi pasieczniczą. Na zamku w Malborku miód był wykorzystywany przede wszystkim doprodukcji miodu pitnego, ale też dosładzania wina krajowego.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 41-52
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miód w gospodarce komturstwa malborskiego
Autorzy:
Długokęcki, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137852.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
bartnictwo
pasiecznictwo
średniowieczna konsumpcja
zakon krzyżacki
(forest) bee-keeping
the Middle Ages consumption
The Teutonic Order (The Order of Brothers of the German House of Saint Mary in Jerusalem)
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie informacji dotyczących produkcji miodu i jej znaczenia dla gospodarki komturstwa malborskiego. Miód był pozyskiwany już w okresie poprzedzającym przybycie Zakonu Krzyżackiego do Prus, na co wskazują przekazy źródłowe,nieliczne wprawdzie, ale niebudzące wątpliwości co do wiarygodności. W okresie krzyżackim Zakon zastrzegał sobie prawo do udzielania zgody na działalność bartniczą i pasieczniczą. Na zamku w Malborku miód był wykorzystywany przede wszystkim do produkcji miodu pitnego, ale też dosładzania wina krajowego.
The objective of the article is to provide information on the production of honey and its significance in the economy of the Malbork Commandry. Honey had been collected in Prussia before the Teutonic Order appeared there according to some sources, which are not too numerous but quite reliable. In Prussia the Teutonic Order reserved itself the right to give consent to bee collecting. At the Malbork Castle honey was mainly used to produce mead and added to local wine to make it sweeter.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 41-52
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Location (And Founding) of a Town of Poznań in Light of the Earliest Documents and Narrative Sources
Autorzy:
Dobosz, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1683934.pdf
Data publikacji:
2013-01-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Poznań in the Middle Ages
town charter
13th century
medieval town
Opis:
The paper addresses the issue of the origins of the town of Poznań founded in mid-13th century under German law. The birth of the charter town on the left bank of the Warta river is illustrated first and foremost by sources: documents from the mid-13th century, particularly a location charter of 1253, and narrative sources, e.g. The Wielkopolska Chronicle and yearly records written in Wielkopolska. The town was the work of Przemysł I, the duke of Wielkopolska, who sorted out property issues on the left bank of the Warta, made grants and granted privileges, erected his new castle next to the new town, and together with his brother Bolesław issued a location charter in 1253. The duke’s action resulted in the rise of one of the most important urban centers in medieval Poland.
Źródło:
Studia Historiae Oeconomicae; 2013, 31; 3-18
0081-6485
Pojawia się w:
Studia Historiae Oeconomicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piętnastowieczny kopiariusz OF 80a z terenu państwa krzyżackiego
Fifteenth-Century Cartulary OF 80a from the State of the Teutonic Order
Autorzy:
Dobrosielska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059132.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
territorial borders
conflicts over borders
state of the teutonic order
prussia
cathedral chapter of warmia
bishopric of warmia
settlements in warmia
late middle ages
Opis:
This text comprises the first complete critical edition of eight out of twelve primary sources contained in the fifteenth-century cartulary from the State of the Teutonic Order in Prussia. The cartulary is currently kept in the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin and is marked with archival reference number OF 80a. The creation of the cartulary was connected with a dispute over the territory and the borders of the dominion of the Bishopric of Warmia (Ermland). It contains copies of the privileges issued by the bishop and the Cathedral Chapter of Warmia in the fourteenth and fifteenth centuries for the towns located on the border with the Teutonic Order territories. Some copies of the documents are directly related to this dispute and refer to the judgement of the arbitration court of 1374 and the inspections of the border between the territory of the bishopric and the Order of 1428 and 1449. In order to present the reader with the most accurate version of the source text, the content of the cartulary, which is the basis of this edition, has been compared with other preserved copies of the documents published here. These copies were included in fifteenth-century books containing privileges issued by the Cathedral Chapter of Warmia, which are currently kept in the Archives of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 105-128
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bariery naturalne i antropogeniczne w rozwoju przestrzennym miasta średniowiecznego i nowożytnego na Śląsku. Analiza kartograficzna
Natural and Anthropogenic Barriers in the Spatial Development of Medieval and Modern Cities in Silesia. A Cartographic Analysis
Natürliche und anthropogene Barrieren in der räumlichen Entwicklung einer mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt in Schlesien. Eine kartographische Analyse
Autorzy:
Eysymontt, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177736.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Stadtgeschichte
Stadtplanung in Schlesien im Mittelalter
historia miast
urbanistyka Śląska w średniowieczu
history of cities
urban planning of Silesia in the Middle Ages
Opis:
Oczywistą granicą miasta średniowiecznego były mury miejskie, miasta nowożytnego zaś – pas fortyfikacji bastionowych. Należy zastanowić się nad uwarunkowaniami przebiegu tej granicy. Chodzi tu zarówno o uwarunkowania naturalne (przebieg rzek, usytuowanie jez usytuowania w bezpośrednim sąsiedztwie średniowiecznego i nowożytnego ośrodka żyznych terenów rolnych i wsi lub ludnych przedmieść opasujących ciasną pętlą mury miejskie. Dobrą ilustracją tego zjawiska są czasem nowożytne opisy miast (Bartłomiej Stein dla Wrocławia, Friderico Lucae dla Wołowa), częściej jednak historyczne materiały kartograficzne i niekiedy wyniki badań archeologicznych. Przypuszczalny przebieg wód daje czasem, tak jak w Środzie Śląskiej, podstawę do rekonstrukcji oryginalnego układu funkcjonalnego miasta. Bardziej oczywiste, choć warte zauważenia, są warunkowane przebiegiem nurtu rzeki układy przestrzenne miast (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).Układ przestrzenny miast warunkowany był również przez ich usytuowanie na terenach podgórskich. Łatwo dostrzec, jak czynnik ten wpływał na zagospodarowanie przestrzeni takich miejscowości, jak Bolków lub położona w Ziemi Kłodzkiej Bystrzyca Kłodzka. Takie górskie położenie było z jednej strony dla założycieli miast komplikacją, a z drugiej – szansą na bardziej efektowne ukształtowanie ich sylwety.Pewnym ograniczeniem dla rozwoju przedmieść mogły być także, tak jak to miało miejsce we Wrocławiu, intensywnie użytkowane podmiejskie wioski, szczególnie te usytuowane na południe od miasta. To sprawiało, że obszar ten przez długi czas nie mógł przekształcić się w przedmieścia. Inaczej było na północ od centrum, gdzie siatkę uliczną zaczynano organizować już w początku XVIII wieku.Ostatnim w końcu fenomenem były niezwykle intensywnie zagospodarowane przedmieścia Kątów Wrocławskich i Jeleniej Góry. Osłabiały one funkcje obronne tych miast. W Brzegu kontynuacja tej funkcji możliwa była dopiero po kilkukrotnej rozbiórce podmiejskich wiosek.
Die offensichtliche Grenze einer mittelalterlichen Stadt war ihre Stadtmauer und bei einer neuzeitlichen Stadt – eine ringsherum verlaufende Bastionsbefestigung. Dabei wirft sich die Frage auf, wodurch der Verlauf dieser Grenze bedingt war. Hier handelt es sich sowohl um natürliche Gegebenheiten (Flusslauf, Lage von Seen und Teichen, Struktur des Geländes) als auch um anthropogene Faktoren, die sich beispielsweise aus dem Vorhandensein von fruchtbarem Ackerland oder Dörfern bzw. bevölkerungsreichen Vorstädten in unmittelbarer Nähe der mittelalterlichen und neuzeitlichen Stadt ergeben. Dieses Phänomen wird manchmal durch neuzeitliche Stadtbeschreibungen (z.B. von Bartłomiej Stein für Breslau, von Friderico Lucae für Wohlau), häufiger jedoch durch historisches Kartenmaterial und gelegentlich durch Ergebnisse archäologischer Forschungen veranschaulicht. Der vermutete Verlauf der Gewässer bietet manchmal, wie in Neumarkt in Schlesien, eine Grundlage für die Rekonstruktion des ursprünglichen funktionalen Aufbaus der Stadt. Nicht weniger erwähnenswert sind die räumlichen Strukturen der Städte, die sich am Verlauf eines Flusses orientieren (Beuthen an der Oder, Crossen an der Oder).Die Stadtstruktur wurde auch durch ihre Lage in den Vorgebirgsgebieten bestimmt. Es ist leicht zu erkennen, wie dieser Faktor die räumliche Entwicklung von Orten wie Bolkenhain oder Habelschwerdt in der Grafschaft Glatz beeinflusste. Die gebirgige Lage war für Stadtgründer einerseits eine Erschwernis, andererseits eine Möglichkeit, das Stadtbild eindrucksvoller zu gestalten.Ein gewisses Hemmnis für die Entwicklung der Vororte könnte auch, wie im Falle Breslaus, die intensive Nutzung von Vorstadtdörfern dargestellt haben, insbesondere südlich der Stadtgrenzen. Dies führte dazu, dass sich das Gebiet lange Zeit nicht zu einem Vorort entwickeln konnte. Anders verhielt es sich nördlich des Stadtzentrums, wo bereits zu Beginn des 18. Jahrhunderts ein Straßennetz angelegt wurde.Noch ein anderes Phänomen lässt sich in Bezug auf die intensiv bewirtschafteten Vororte von Kanth und Hirschberg beobachten. Sie schwächten die Verteidigungsfunktionen der genannten Städte. In Brieg war die Aufrechterhaltung dieser Funktion erst möglich, nachdem die Vorstadtdörfer mehrmals abgerissen worden waren.
City walls were the obvious border of the medieval city, a function that in the modern city is fulfilled by a belt of bastion fortifications. It is necessary to consider the conditions that determined the line of this border. These are both natural (the course of rivers, the location of lakes and ponds, the lay of the land) and anthropogenic, the latter resulting, for example, from the city’s location in the immediate vicinity of a medieval and early modern center of fertile agricultural areas and villages or populous suburbs surrounding the city walls with a tight loop. A good illustration of this phenomenon is given in some modern descriptions of cities (Bartłomiej Stein’s for Wrocław, Friderico Lucae’s for Wołów), but more common are historical cartographic materials and occasionally also the results of archaeological research. The conjectural course of the waters, as in Środa Śląska, sometimes provides the basis for a reconstruction of the original functional layout of the city. More obvious, although worth noting, are the spatial systems of cities conditioned by the course of the river (Bytom Odrzański, Krosno Odrzańskie).The spatial layout of cities was also conditioned by their location in foothill areas. It is easy to see how this factor influenced the development of Bolków and Bystrzyca Kłodzka, located in the Kłodzko region. The mountainous location was, on the one hand, a complication for the founders of cities, while on the other – a chance for a more effective sculpting of the city’s position.As the case in Wrocław shows, the development of suburbs could have been hampered by intensive use of suburban villages, especially those located south of the city. This for a long time prevented the area from being transformed into suburbs. It was different north of the center, where the street network began to be organized at the beginning of the eighteenth century.The last phenomenon discussed in the article is the extremely intensive development of the suburbs of Kąty Wrocławskie and Jelenia Góra, which weakened the defensive functions of these cities. In Brzeg, this function was sustained thanks to a series of demolitions of the suburban villages.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 185-218
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne rękopisy Historia scholastica Piotra Comestora w zbiorach polskich
Medieval manuscripts of the Historia scholastica by Peter Comestor in Polish libraries
Autorzy:
Fabiańska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472207.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
Piotr Comestor
Historia scholastica
rękopisy średniowieczne
komentarze biblijne
nauczanie teologii w średniowieczu
Peter Comestor
medieval manuscripts
biblical commentaries
teaching of theology in the Middle Ages
Opis:
Historia scholastica, jak wykazały badania Agnety Sylwan, była jednym z najpopularniejszych tekstów przepisywanych w średniowieczu. Autorem tego poczytnego dzieła był Piotr dziś powszechnie znany jako Comestor lub Manducator (ok. 1100 – 12 X 1179). Początkowo kształcił się pod kierunkiem Jana z Tours, ucznia Anzelma z Laon. Około 1150 r. podążył do Paryża, by zostać uczniem Piotra Lombarda. Po kilku latach sam już był wyróżniającym się mistrzem. W latach 1164–1168 dzierżył jedną z katedr teologii, a w latach 1168–1178 był kanclerzem szkoły katedralnej Notre Dame. Około 1170 r. ukończył swoje największe dzieło, które było wynikiem wieloletnich studiów i doświadczeń w pracy ze studentami. Historia scholastica jest komentarzem do Biblii objaśniającym jej sens literalny. Już Comestor używał go jako podręcznika teologii dla swoich studentów. Wkrótce inni mistrzowie teologii poszli jego śladem i Historia zaczęła być jedną z podstaw nauki teologii na średniowiecznych uniwersytetach. Służyła także duchowieństwu jako pomoc w interpretacji Biblii i dlatego wiele jej odpisów przechowało się przez następne wieki w zbiorach bibliotek klasztornych. Nie inaczej było w Polsce: zachowało się 21 egzemplarzy, które w okresie średniowiecza funkcjonowały na naszych ziemiach. Tak jak i w innych krajach odpisy powstawały zarówno w środowisku uniwersyteckim, jak i na potrzeby kleru. Najstarszy odpis, jeszcze z XII wieku powstał prawdopodobnie w Paryżu, kolejne egzemplarze trafiały do Polski z innych miast Francji, Włoch oraz Czech, stając się podstawą rodzimych kopii.
The Historia scholastica, as demonstrated by the research of Agneta Sylwan, ranks among the most popular texts of the Middle Ages. It was written by the French scholar and ecclesiastic Peter, known as Comestor or Manducator (ca. 1100 – 12 October 1179). Comestor was educated by John of Tours, disciple of the famous Anselm of Laon. Around 1150, he travelled to Paris, to further his education under the direction of Peter Lombard. Several years later, Comestor himself was already a renowned teacher. During the period 1164–1168, he held one of the chairs in theology, later to become chancellor of the cathedral school of Notre Dame (1168–1178). Circa 1170, he completed his opus magnum, the result of many years of studies and classroom experience. The Historia scholastica is a Biblical commentary, focusing on the literal sense. Already Comestor himself used it as a textbook in his teaching. Promptly, other masters followed in his footsteps. With time, the work established itself as one of the chief sources in teaching of theology at medieval universities. It was also used by the clergy as a guide in Biblical interpretation, hence its numerically signifi cant presence in monastic libraries. In Poland, just like in other countries of the medieval Latin world, Historia scholastica was copied both at the university and for the use of the clergy. The oldest extant copy is dated to the 12th century and was most probably executed in Paris. Further copies came from other French cities, from Italy, and from Bohemia, in Poland becoming exemplars for yet other copies
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2015, 9; 121-148
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki kariery naukowej i praca dydaktyczna Józefa Garbacika w latach 30. XX wieku
The beginnings of Józef Garbacik’s academic career and didactic work in the 1930s
Autorzy:
Garbacik, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28689960.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Józef Garbacik
krakowskie środowisko historyczne
kariera naukowa
stosunki polsko-włoskie w średniowieczu i czasach nowożytnych
dydaktyka
nauczyciele szkół średnich
popularyzacja historii
Kraków’s historical milieu
academic career
Polish-Italian relations in the Middle Ages and modern times
didactic work
secondary schools teachers
publications promoting the history
Opis:
Artykuł omawia studia, pracę dydaktyczną i pierwsze próby aktywności naukowej ciekawej postaci krakowskiego środowiska historycznego XX w., jaką był – pochodzący z ziemi jasielskiej – Józef Garbacik. Charakteryzujący się barwną osobowością mediewista swoje pierwsze kroki badawcze stawiał po ukończeniu studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 30. XX w. W 1932 r. uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Studia nad stosunkami polsko-włoskimi w XV wieku. Potem aktywnie udzielał się w Polskiej Akademii Umiejętności i krakowskim Oddziale Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz podjął pracę w szkolnictwie średnim w Krakowie i Kielcach. Nie rezygnując z drogi naukowego rozwoju, publikował prace dotykające szeroko pojętej regionalistyki, odbywał podróże zagraniczne do Italii i poszerzał swoje badania nad relacjami Królestwa Polskiego z Wenecją i Kurią Rzymską.
The article discusses studies, didactic work and the first attempts at the academic activity of an interesting figure of the Kraków historical milieu of the twentieth century, Józef Garbacik, who came from the Jasło region. Characterised by a colourful personality, the medievalist took his first research steps after graduating from Jagiellonian University in the 1930s. In 1932, he obtained a PhD degree after defending his dissertation Studia nad stosunkami polsko-włoskimi w XV wieku [Studies on Polish-Italian relations in the 15th century]. Next, he was actively involved in the activities of the Polish Academy of Arts and Sciences and the Kraków Branch of the Polish Historical Society, and started working in secondary education in Kraków and Kielce. Without giving up the path of academic development, he published works on broadly understood regional studies, travelled abroad to Italy, and expanded his research on the relations of the Kingdom of Poland with Venice and the Roman Curia.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2023, 14; 91-111
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brakteat śląski (ratajski) z przedstawieniem kręgów światłości — geneza wyobrażenia
The Silesian (Rataje) bracteate with circles of light — the origin of the image
Autorzy:
Garbaczewski, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2090081.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
numismatic iconography
iconography of St John the Baptist
Silesian coinage in the Middle Ages (13th century)
influence of Antiquity on medieval iconography
ikonografia monetarna
ikonografia św. Jana Chrzciciela
mennictwo śląskie w średniowieczu (XIII w.)
wpływy antyczne na ikonografię średniowiecza
Źródło:
Wiadomości Numizmatyczne; 2019, 63; 139-149
0043-5155
Pojawia się w:
Wiadomości Numizmatyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 68

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies