Temat: III Rzeczpospolita - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Procesy migracyjne a spójność społeczna w III Rzeczypospolitej Polskiej. Perspektywa pierwszej dekady po transformacji ustrojowej 1989 roku
Autorzy:: Kurcewicz, Urszula
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30098004.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: III Rzeczpospolita
spójność społeczna
kapitał społeczny
migracja
transformacja ustrojowa
Opis:: W rozdziale omówiono związek procesów migracyjnych z poziomem spójności społecznej w Polsce w pierwszej dekadzie po transformacji ustrojowej 1989 r. Autor opisuje procesy emigracyjne Polaków w latach 90. XX w. oraz wskazuje różnice pomiędzy tą falą migracji a późniejszymi wyjazdami z kraju po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Problemem badawczym tekstu jest wpływ nasilonych procesów migracyjnych na poziom kapitału społecznego i spójności społecznej w pierwszych latach III RP. Autorka dokonała analizy polityki migracyjnej prowadzonej wówczas przez rząd. W rozdziale poruszono także kwestię obecności obaw migracyjnych w dyskursie poszczególnych partii politycznych.
The chapter discusses the relationship between migration processes and the level of social cohesion in Poland during the first decade after the political transformation of 1989. The author describes the emigration processes of Polish people in the 1990s, and identifies differences between this wave of migration and later departures from the country after the accession of Poland to the European Union. The research question of the text is the impact of increased migration processes on the level of social capital and social cohesion in the early years of the Third Polish Republic. The author analyzed the migration policy pursued by the government at that time. The chapter also addresses the issue of the presence of migration concerns in the discourse of individual political parties.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2022, 29, 371; 57-68
2081-3333
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Paweł Popieliński, Mniejszość niemiecka w III Rzeczpospolitej Polskiej (1989 – 2019) w procesie integracji ze społeczeństwem większościowym, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2020, ss. 514
Autorzy:: Pogorzała, Ewa
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2117438.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Akademia Zamojska
Tematy:: German minority
Third Republic of Poland
society
mniejszość niemiecka
III Rzeczpospolita
społeczeństwo
Źródło:: Facta Simonidis; 2021, 14, 1; 315-318
1899-3109
Pojawia się w:: Facta Simonidis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Czy CBA i aparat sądowniczy w Polsce są skuteczne w walce z korupcją?
Are effective in Poland the Central Anticorruption Office and judicial in the fight against corruption?
Autorzy:: Romański, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/98606.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:: CBA
sądownictwo
antykorupcja
III Rzeczpospolita
Central Anticorruption Bureau
judiciary
anti-corruption
III Republic of Poland
Opis:: Celem artykułu jest omówienie najważniejszych aspektów mających wpływ na skuteczność działania Centralnego Biura Antykorupcyjnego i jego współpracę z aparatem sądowniczym w zwalczaniu korupcji. Problematyka przedstawiona w artykule rzuca nowe spojrzenie na analizę skuteczności walki z korupcją, którą należy rozpatrywać nie tylko przez pryzmat oceny samego CBA. Brak skutecznego ścigania omawianego zjawiska ma swoje przyczyny zarówno w niedoprecyzowanych przepisach prawa, biurokracji sądownictwa, działalności opartej na naciskach politycznych, jak i w ukrytym wpływie byłych służb PRL na hamowanie niektórych spraw dotyczących korupcji. Współpraca CBA z wymiarem sprawiedliwości nie należy do mocnych stron polityki antykorupcyjnej. CBA wprawdzie w miarę sprawnie oddaje poszczególne sprawy do sądów, ale te niestety hamują szybkie skazanie winnych. Nie pomaga tutaj dziurawe prawo i niejasne powiązania decydujące o umarzaniu postępowań, które w pierwszym rzędzie powinny być doprowadzone do końca. Mimo że wiele razy mówi się, że sądownictwo polskie od lat wymaga gruntownej reformy, w praktyce dopiero zmiana władz w 2015 roku dała szanse na jej podjęcie.
Discussing important aspects affecting the efficiency of action of the Central Anticorruption Office and its cooperation with courts is a purpose of the article in fighting the corruption. Presented issues in the article are throwing a new look at the effectiveness analysis of the fight against corruption which one should consider not only through the prism of the evaluation of very Central Anticorruption Bureau. The Lack of effective chasing the discussed occurrence has its causes both in not-clarified provisions of the law, bureaucracy of the judiciary, activity based on political pressures, as well as the hidden income of former services the Polish People’s Republic for the inhibition of some matters concerning the corruption. Cooperation the Central Anticorruption Bureau with the judiciary isn’t included in strong points of the anticorruption politics. The Central Anticorruption Bureau admittedly just enough efficiently is returning individual matters to courts, but the ones they unfortunately are suppressing fast sentencing the guilty. Here a law full of loopholes and vague connections deciding about discontinuing proceedings which in the first row should be brought to a conclusion aren’t helping. Even though a lot times are being said, that the Polish judiciary for years requires the root and branch reform, in practice only a change of authorities in 2015 gave chances to taking it.
Źródło:: Przegląd Nauk o Obronności; 2017, 2, 3; 197-219
2450-6869
Pojawia się w:: Przegląd Nauk o Obronności
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: W poszukiwaniu modelu ochrony zdrowia w powojennej Polsce – od państwowej służby zdrowia do publicznej opieki zdrowotnej (1945 – 2009)
In Search for a Model of Health in Poland after WW2 – from the State’s Health Service to the Public Health Care (1945–2009)
Autorzy:: Kozłowska, Urszula
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1591086.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: health care
People’s Poland
III Republic of Poland
ochrona zdrowia
Polska Ludowa
III Rzeczpospolita Polska
Opis:: Celem artykułu jest ukazanie modelu ochrony zdrowia, sposobu jego kształtowania w okresie Polski Ludowej oraz w III Rzeczypospolitej Polskiej. W latach 1945–2009 w Polsce system ochrony zdrowia uległ różnorodnym przeobrażeniom. Jego charakter był uzależniony od aktualnie panujących warunków społecznych, gospodarczych, politycznych. W Polsce poszukiwanie modelu ochrony zdrowia przebiegało od powszechnej służby zdrowia obejmującej lata 1948–1991 do publicznej ochrony zdrowia, której podstawę do funkcjonowania dała ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 roku.
The aim of this article is to present a model of health care, its configuration during People’s Poland and the III Republic of Poland. In the years 1945–2009 Polish health care system underwent profound changes and was affected by country’s social, economic and political situation. In Poland the model of health care proceeded from universal health care in the years of 1948–1991 to public health care which was based on the act on health care public services of 1991.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 3; 137-154
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Bezpieczeństwo kulturowe III Rzeczpospolitej – przegląd zagrożeń
Cultural Security of the 3rd Republic of Poland – Review of the Threats
Autorzy:: Tokarz, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2141250.pdf
Data publikacji:: 2019-12-23
Wydawca:: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
Tematy:: III Rzeczpospolita
bezpieczeństwo kulturowe
zagrożenia
The 3rd Republic of Poland
cultural security
threats
Opis:: Artykuł dotyczy niebezpieczeństw, które zagrażają kulturze polskiej. Autor podaje ogólną klasyfi kację zagrożeń, która została wypracowana przez polskich naukowców. Zauważa, że jest to nowa dziedzina, która wymaga jeszcze wielu prac jej poświęconych. W sposób szczegółowy Autor opisał zagrożenia dla języka polskiego, rodzimego fi lmu, teatru, czytelnictwa czy zabytków. Wskazał na instytucje, które powinny dbać o zachowanie polskiej kultury, jak również na odpowiednie dokumenty (ustawy), mające nie tylko ją zachować, ale także w sposób twórczy rozwijać. Wykazał przy tym, że po 1989 r. następuje ciągły proces degradacji życia kulturalnego Polaków. Działania, które podjęto, aby temu przeciwdziałać, są mało skuteczne.
The paper discusses threats to Polish culture. The author provides the classification of these threats given by Polish academics and points out that it is still a new field of study and needs even more attention. The author described in detail the threats to Polish language, national film, theater, readership and monuments. He indicates the institutions which should be responsible for the maintenance of Polish culture and the proper laws and acts that should also creatively develop Polish culture. Since 1989 there has been a steady process of degradation of Polish cultural life and efforts to prevent this have been ineffective.
Źródło:: Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2010, 4; 197-204
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:: Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Spadający udział płac w PKB w trzeciej RP a ekonomiczna sytuacja siły roboczej
Falling wage share in GDP in modern Poland and economic situation of labour force
Autorzy:: Machaj, Mateusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/956198.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: wage share in GDP
industry
capital
udział płac w pkb
poland
przemysł
kapitał
iii rzeczpospolita polska
Opis:: Przez potransformacyjny okres udział płac w PKB w Polsce systematycznie spadał. W spłyconym rozumieniu, udział płac w PKB odzwierciedla pogarszającą się sytuację ekonomiczną siły roboczej zarówno w kwestii poziomu życia, jak i nierówności dochodowych. Celem artykułu jest wskazanie na to, że spadający udział płac nie oznacza pogarszającej się sytuacji pracy, gdyż jako wskaźnik jest wypadkową wielu rozmaitych czynników. Co więcej, Polska specjalnie nie wyróżnia się na tle innych krajów ani wysoko rozwiniętych, ani tych po transformacji, w których udział płac również spada. Niezależnie od tego, w Polsce płace dynamicznie rosną, a w ostatnich latach nawet szybciej od produktywności, zaś wskaźniki nierówności dochodowych utrzymują się na stałym lub nawet malejącym poziomie. Należy zatem uznać, że spadający udział płac może iść w parze z poprawą sytuacji ekonomicznej siły roboczej.
During the Polish transformation, the wage share was systematically falling. In simplified terms, a falling wage share illustrates a worsening situation of the labour force with regard to living conditions and income inequality. The aim of the paper is to demonstrate that this is not necessarily the case, since a wage share results from various factors. What is more, in this respect Poland does not differ from other countries, both developed and transforming, where the wage share is also decreasing. On the other hand, Polish wages are dynamically increasing, in the recent years even faster than productivity, while the income inequality index is stable, or even declining. It can be, therefore, concluded that the falling wage share goes together with better conditions for the labour force.
Źródło:: Optimum. Economic Studies; 2017, 2(86); 28-38
1506-7637
Pojawia się w:: Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Ocena Okrągłego Stołu w III Rzeczypospolitej – ciągłość i zmiana
Polish Third Republic assessment of the Round Table – consistency and change
Autorzy:: Trembicka, Krystyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/489947.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:: Okrągły Stół
III Rzeczpospolita
system polityczny w Polsce
the Round Table
Polish Third Republic
political system in Poland
Opis:: The assessment of the Round Table was extraordinarily stable. The political environments accepting the Polish Third Republic, taking part in ruling the country, are generally positive about the talks between the government of the Polish Third Republic and the opposition. In 2014, even the representatives of “Prawo i Sprawiedliwość” (Law and Justice) party maintained the opinion from the previous years, formulated by Jarosław Kaczyński and Lech Kaczyński, that the Round Table, as a tactical action, was a necessary undertaking at that time in history. The negative assessment of the event were characteristic of non-parliament parties and ones with small social support. The following anniversaries of the start of the debate were a good opportunity to mark one’s difference from the establishment by negation. Change of the assessment was a result of the evolution of the situation in Poland. Hard political fight in the Polish Third Republic caused a change of positions e.g. with regard to former political opponents or even enemies. The verbal change of position of W. Frasyniuk towards gen. Jaruzelski can only be explained with the attack of the Jarosław Kaczyński establishment on the politicians of the Democratic Union and Freedom Union. The environments reluctant to PiS for the same reasons forgot that the government led by Tadeusz Mazowiecki could only take place because of the activity of Jarosław Kaczyński. Many of the evaluations, both on the side of the Round Table architects and its opponents had no connection to the subject of the proceedings.
Źródło:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2015, 14; 86-98
2081-3333
Pojawia się w:: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Tworzenie systemu władzy terytorialnej w Drugiej i w Trzeciej Rzeczypospolitej. Analiza porównawcza
Creating a System of Territorial Authority in the Second and the Third Republic of Poland. A Comparative Analysis
Autorzy:: Jakubiak, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2235034.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: II Rzeczpospolita Polska
III Rzeczpospolita Polska
administracja publiczna
samorząd terytorialny
akty prawne
Second Republic of Poland
Third Republic of Poland
public administration
local government
legal acts
Opis:: Artykuł dotyczy problematyki budowy systemu samorządu terytorialnego w II i III RP. Przedstawiono zarys rozwoju władzy lokalnej jako formy administracji publicznej w Europie końca XIX w. i początku XX w. Na tym tle omówiono pokrótce sytuację w tym zakresie na ziemiach polskich pod zaborami przed odzyskaniem niepodległości. Następnie opisano proces legislacyjny prowadzący do ukonstytuowania administracji samorządowej II i III RP, z uwzględnieniem uwarunkowań politycznych i społecznych obydwu okresów. Na koniec podsumowano przebieg tworzenia systemu władzy terytorialnej w obu przypadkach w ujęciu komparatywnym.
The article raises the issues of building a local government system in the Second and the Third Republic of Poland. In the introduction, the author presents the development of local government as a form of public administration in Europe at the end of the nineteenth and in the early twentieth centuries. Against this background, he briefly discusses the situation in this respect in the Polish territories before Poland regained independence. In the following parts, the legislative process leading to the constitution of the local government administration of the Second and Third Republic of Poland is described, taking into account the political and social conditions of both periods. Finally, the course of creating the system of territorial authority is summarised in both cases from a comparative perspective.
Źródło:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 145-162
2353-6403
1230-5057
Pojawia się w:: Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Autorytety instytucjonalne polskiej młodzieży w badaniach socjologicznych ostatniej dekady PRL i po 1989 roku
Polish youths’ institutional authorities in sociological research of the last decade of the Polish People’s Republic and after 1989
Autorzy:: Rewera, Mirosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1852483.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: młodzież
autorytety instytucjonalne
PRL
ideologia socjalistyczna
zmiana ustrojowa
III Rzeczpospolita Polska
youths
institutional authorities
Polish People’s Republic
socialist ideology
systemic change
III Polish Republic
Opis:: The special interest of the author of the article are the Polish youths’ institutional authorities in two different social-political epochs: the last decade of the Polish People’s Republic and III Polish Republic. The article is a review of selected empirical materials concerning this problem explicitly or implicitly. Its aim was to recognize similarities and differences in the way various institutions were perceived (the school, political and non-political institutions, and the Church) by youths living under different systemic conditions, and verifying two theses on this basis: one assuming similarity of the institutional authorities in the awareness of the youths living in the last decade of the PPR and those living in the III PR, resulting from too short a period in which the democratic system prevailed in Poland to bring about fundamental changes in perceiving the institutions by young people living in the period of III RP as compared to the youths of the 1980’s; and a second one, assuming differences in perceiving the institutions by young Poles of the two periods, resulting from the systemic change in Poland initiated in 1989. Young people living in the last decade of the PPR and in the III RP perceived the school, teachers and non-political institutions (television, radio, the military) in a similar way. A continuation of the trend to negatively assess the school and teachers, and positively assess non-political institutions occurred here. The systemic change in Poland did not effect a change in the young people’s scale of respect towards those institutions. However, it resulted in a decrease in young people’s trust in political institutions and the Catholic Church.
Źródło:: Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 161-181
0137-4176
Pojawia się w:: Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Znaczenie polskiej tradycji administracyjnej dla administracji publicznej III Rzeczypospolitej
Autorzy:: Kozyra, Waldemar
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/609108.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: administracja publiczna
administracja ogólna
samorząd terytorialny
tradycja administracyjna
model administracji narodowej
III Rzeczpospolita
wojewoda
public administration
general administration
local government
administrative tradition
Opis:: Artykuł traktuje o znaczeniu polskiej tradycji administracyjnej dla administracji publicznej III Rzeczypospolitej. Skupiam się w nim na charakterystyce historii polskiej administracji, wskazując, iż dla współczesnego państwa polskiego jedyną rzeczywistą tradycją administracyjną, do której może się ono odwoływać w znaczącym zakresie, są dzieje ustroju i administracji Rzeczypospolitej Polskiej z lat 1918–1939. The article presents the importance of the Polish administrative tradition for the public administration of the Third Polish Republic. I focus on characteristic features of the history of Polish administration, pointing out to the fact that the only actual administrative tradition that could be referred to is the history of political system and administration of the Republic of Poland in 1918–1939.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 3
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Badania polskiego dyskursu publicznego II RP, PRL i III RP. Przegląd zagadnień
The Research To Date On Public Discourse In Poland
Autorzy:: Podemski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/985737.pdf
Data publikacji:: 2013-06-01
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: public discourse
social communication
language of politics
discourse analysis
Second Republic of Poland
People’s Republic of Poland
Third Republic of Poland
dyskurs publiczny
komunikacja społeczna
język polityki
analiza dyskursu
II Rzeczpospolita
PRL
III Rzeczpospolita
Opis:: This article is an attempt to reconstruct the most important research topics regarding public discourse in Poland from 1918 to the present. It shows the domination of discourse about domestic problems (the ‘internal’ discourse) over the discourse about European, foreign, or world problems (the ‘external’ discourse). On the basis of an analysis of the most important research, beginning at the end of the 1960s, the author discusses the specificities of the public discourse in Poland in each of three historical periods (the Second Republic, the People’s Republic of Poland, and the Third Republic). Research into the language of politics or social communication (the description ’discourse’ appears only after 1989) has been undertaken primarily by literary critics, philologists, and sociologists, but also by historians, political scientists, media experts, and persons engaged in culture studies. The most popular forms of empirical analyses of the public discourse in Poland are analyses of content, rhetoric, or semiotics. In recent years, works have increasingly often appeared referring to narrative, conversational, framework, or cognitive linguistic analyses.
Źródło:: Kultura i Społeczeństwo; 2013, 57, 2; 27-66
2300-195X
Pojawia się w:: Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Senat jako stan sejmowy w czasach Jana III Sobieskiego
The Senate as a parliamentary estate during the times of John III Sobieski
Autorzy:: Kołodziej, Robert
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/449821.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Jan III Sobieski, senat, sejm, Rzeczpospolita Obojga Narodów, rady senatu
Commonwealth of Both Nations, John III Sobieski, Sejm, Senate, Senate councils
Opis:: The article discusses selected elements in the functioning of the Senate as a parliamentary estate during the time of John III Sobieski. Actually, the turnout of Senators was higher than at the times of the Vasas. Senators traditionally participated in the work of the Sejm court, committees and provincial sessions; their role increased in drafting constitutions, which were created at the time of the conclusions. The involvement of Senators in current political disputes was not conducive to maintaining neutrality so important for noble political activists, who wanted to see the Senate as an “intermediary estate” between the king and the nobility. Although there are no radical anti-senatorial speeches, there is no increase in the authority of the Senate as an institution.
Artykuł omawia wybrane elementy w funkcjonowaniu senatu jako stanu sejmowego w czasach Jana III Sobieskiego. W omawianym czasie frekwencja senatorska była wyższa niż w czasach Wazów. Senatorowie tradycyjnie brali udział w pracach sądu sejmowego, deputacjach i sesjach prowincji, wzrasta ich rola w spisywaniu projektów konstytucji, powstających wówczas w czasie konkluzji. Angażowanie się senatorów w bieżące spory polityczne nie sprzyjało zachowaniu neutralności, tak ważnej dla szlacheckich statystów, którzy chcieli widzieć w senacie „stan pośredniczący” między królem a narodem szlacheckim. Choć nie dochodzi wówczas do radykalnych antysenatorskich wystąpień, nie można zauważyć wzrostu autorytetu senatu jako instytucji.
Źródło:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, specjalny; 119-130
1232-1575
Pojawia się w:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Biała Podlaska w drodze życiowej Józefa Oleksego. Przyczynek do biografii
Бяла Подляска на жизненном пути Юзефа Олексы. Вклад в биографию
Autorzy:: Nikoniuk, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/969470.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:: Biała Podlaska
Józef Oleksy
rodzina Oleksych
polityk
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Polska Rzeczpospolita Ludowa
III Rzeczpospolita Polska
Oleksy family
politician
Poland United Workers' Party
People's Republic of Poland
Third Republic of Poland
Бяла Подляска
Юзеф Олексы
семья Олексы
политик
Польская объединенная рабочая партия
Польская Народная Республика
Третья Речь Посполитая Польская
Opis:: Юзеф Олексы был выдающейся фигурой: студент престижного университе-та, сформированный в консервативной католической атмосфере его семей-ного дома и школы, коммунистический аппаратчик и, наконец, видный со-циал-демократический политик, занимавший высшие государственные должности после 1989 года. Мы можем узнать интересную информацию о его жизни и жизни его семьи из многих источников. В юности Олексы про-вел всего несколько лет в своем любимом городе Новы-Сонч, а затем пошел в Малую Духовную Семинарию в Тарнове. Его ожидало будущее священника, хотя судьба распорядилась иначе. Он окончил Варшавский университет и в 1977 году защитил докторскую диссертацию. После завершения учебы он вступил в Польскую объединенную рабочую партию и таким образом начал свой путь в партийных рядах. В 1987-1989 гг. был первым секретарем в г. Бяла-Подляска. Статья представляет собой попытку представить малоиз-вестный двухлетний эпизод из жизни Юзефа Олексы в г. Бяла-Подляска и ответить на вопрос, что он значил для него самого и для Белостокского рай-она.
Źródło:: Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 4; 265-281
1731-982X
Pojawia się w:: Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Artykuły wojenne dla artylerii koronnej Augusta III z 1737 r.
Articles of war for the artillery of Augustus III from 1737
Autorzy:: Ciesielski, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/621861.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: Rzeczpospolita Obojga Narodów, armia, August III, prawo wojskowe.
Polish-Lithuanian Commonwealth, army, August III, military law.
Opis:: During the reigns of Augustus II and Augustus III (both Polish) – the Lithuanian Com- monwealth’s armies were modernized. As early as during the Great Northern War the armies were equipped with relatively modern military devices, and within the following decades efforts were made to keep the equipment in line with European standards. As far as the financial and organizational aspects were concerned, the most significant were the reforms of the Silent Sejm from 1717. Moreover, it was signalled that the military law should be thoroughly modernized by means of developing general and detailed codes determining the rules of military service and principles of everyday life for the soldiers of both Commonwealth’s armies. Although a few, or perhaps several drafts of such codes were developed, what finally happened was that the military law applica- ble in 1753-1755 was codified (three codes, two of which were prepared for printing by Samuel Brodowski), and foremostly, three new normative acts regulating the principles of organization and discipline in the Commonwealth’s army were issued. One of them was authored by Augustus II, who in 1698 announced new Military Articles. His son and heir to the Commonwealth’s throne, Augustus III made an attempt to modify those articles by means of issuing his own War Articles in 1749. However, it does not seem that they were widely adopted in the royal and Lithuanian armies or that they supplanted the articles of Augustus II. They shared the fate of an earlier attempt made by Augustus III in order to modify the applicable military law, i.e. the Articles for artillery issued in 1737. In fact, the only proof of their existence is the royal diploma establishing those articles stored in the National Archives in Cracow and reprinted in this article. I did not access any source materials confirming that the articles of Augustus III were presented to artil- lery officers in either royal or Lithuanian armies, or that they were ever applied in the court practice. From the preamble it may be concluded that the articles were published at the request of the head of the Polish artillery, Zygmunt Adolf Rybiński, and developed on the basis of the royal articles for artillery from the first half of 17th century. In fact, although there were numerous common elements with the articles issued by Władysław IV, their construction and number of paragraphs were different, and most importantly so were the definitions of disciplinary rules and the punishments catalogue. In fact, the articles of Augustus III were modelled upon the normative acts regulating the provi- sions of criminal law applicable in the Saxon army artillery. However, the obligations imposed upon the soldiers, the same as in the case of other military articles announced for the Commonwealth’s army since the mid-16th century and by the 1780s: loyalty to the King and the Commonwealth; absolute obedience to the King and all army superiors along with following their orders; diligent fulfilment of duties, especially during watch and war time; taking good care of military equipment; modest and proper behaviour within stationing and accommodation sites. The articles also regulated the principles of concluding marriages, which was only possible upon obtaining permission from the superiors. The articles also strictly prohibited initiating riots, brawling among the sol- diers, duelling, causing harm to the civilians, committing criminal offences, cowardice or desertion while facing the enemy, spying for the enemy and destroying public utility facilities along with mills, ploughs and bakery ovens both within the territory of their own and enemy countries. Failure to comply with the obligations and duties resulted in severe punishments, both financial and corporal, imprisonment combined with heavy physical work or even capital punishment.
Źródło:: Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 1; 95-116
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: German preparations for the war in the light of documents of the Polish military intelligence (1933-1939) – selected aspects
Niemieckie przygotowania do wojny w świetle dokumentów polskiego wywiadu wojskowego (1933-1939) – wybrane aspekty
Autorzy:: Nowacki, Krzysztof
Szymanowicz, Adam
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146056.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:: Wehrmacht
Second Republic of Poland
Third Reich
military intelligence
II Rzeczpospolita
III Rzesza
wywiad wojskowy
Opis:: As a result of the Treaty of Versailles the provisions concerning the issue of limitation of the armed forces were imposed on Germany. These provisions were unilaterally terminated by Germany two years after Adolf Hitler had come to power. There was introduced general and compulsory military service. On 21st May 1935, Hitler – as the Fuhrer and Reich Chancellor – signed the secret Reich Defence Law, which gave the Wehrmacht command wide powers to expand the army. Thus, the intensive development of the German army was initiated. After the Nazi Party came to power in Germany, gaining new information by the Polish military intelligence became increasingly difficult. It was connected with the expansion of the German counter-intelligence services, especially the Gestapo, as well as the police supervision over the German society. Through good operational work of the Polish intelligence the Polish side already before the outbreak of the war was relatively well familiarized with the particular phases of the overall German army’s armaments, as well as the German operational doctrine and methods of warfare.
Traktat wersalski narzucał Niemcom m.in. ograniczenia dotyczące liczebności i uzbrojenia niemieckich sił zbrojnych. Niemcy starały się obchodzić je bardzo dyskretnie, w tym również dzięki współpracy ze Związkiem Sowieckim. Sytuacja zmieniła się diametralnie po dojściu do władzy Hitlera, który już w 1935 r. wprowadził ustawę zwiększającą, wbrew traktatowi wersalskiemu, liczebność armii niemieckiej, a także wprowadzającą zakazane rodzaje uzbrojenia. Od tej pory nastąpił jawny i gwałtowny rozwój armii niemieckiej oraz przemysłu zbrojeniowego, co z wielką uwagą obserwował polski wywiad wojskowy. W kolejnych latach powstawały raporty polskich służb wywiadowczych na temat powiększającego się niemieckiego potencjału militarnego i jego możliwości w trakcie zajmowania przez wojska III Rzeszy Austrii, Czech czy Kłajpedy. Niektóre z tych raportów bardzo trafnie przewidywały, jak będzie wyglądała strategia i taktyka Wehrmachtu w zbliżającym się konflikcie zbrojnym.
Źródło:: Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2019, 51, 2(192); 253-265
2544-7122
2545-0719
Pojawia się w:: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:: Równouprawnienie związków wyznaniowych jako jedna z naczelnych zasad relacji Państwo-Kościół w Polsce i gwarant świeckiego charakteru III Rzeczypospolitej Polskiej
Equal rights of religious organizations as one of the main principles of State-Church relations in Poland and the guarantee the secular nature of the Third Republic of Poland
Autorzy:: Krzysztofek-Strzała, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1043260.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: equality of churches and other religious organizations
Third Republic of Poland
dignity of the human person
religious freedom
legal position of churches and other religious organizations
freedom of conscience and religion
równouprawnienie kościołów i innych związków wyznaniowych
III Rzeczpospolita Polska
godność osoby ludzkiej
wolność religijna
położenie prawne kościołów i innych związków wyznaniowych
wolność sumienia i religii
Opis:: Przedmiotem recenzji jest publikacja Anety Marii Abramowicz dotycząca niezwykle ważnej w polskim systemie prawa wyznaniowego po 1989 r. konstytucyjnej zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych. Autorka zaprezentowała w monografii szeroką analizę przepisów prawnych odnoszących się zarówno do regulacji położenia prawnego, jak i działalności kościołów i innych związków wyznaniowych pod kątem ich zgodności ze wspomnianą zasadą. Książka została opatrzona obszernym wstępem ukazującym historyczny rozwój zasady równości oraz omówieniem jej w kontekście wolności religijnej w aspekcie indywidualnym i instytucjonalnym. Recenzowana praca jest pierwszą, która w tak szerokim zakresie poświęca w całości uwagę zasadzie równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych w Polsce, i stanowi cenne uzupełnienie dotychczasowego dorobku nauki polskiego prawa wyznaniowego.
The subject of the review is the publication of Aneta Maria Abramowicz regarding the very important constitutional principle of equal rights of churches and other religious organizations in the Polish system of law on religion after 1989. The monograph presents an extensive analysis of the legal provisions on both the regulation of the legal position and the activity of churches and other religious organizations, focusing especially on their compliance with the principle mentioned above. The book includes a comprehensive introduction that shows the historical development of the principle of equality as well as a discussion of the principle at hand in the context of religious freedom in the individual and institutional dimensions. The reviewed work is the first monograph that devotes full attention to the principle of equal rights of churches and other religious organizations in Poland and is a valuable complement to the achievements of the study of Polish law on religion.
Źródło:: Studia z Prawa Wyznaniowego; 2020, 23; 539-546
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:: Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:: Важный опыт просопографического исследования. О книге Войцеха Кравчука «Верные королю»
Ważne doświadczenie badań prozopograficznych. O książce Wojciecha Krawczuka „Wierny królowi”
Autorzy:: Selin, Adrian
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/969642.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:: Войцех Кравчук
Речь Посполитая
XVI век
Сигизмунд III
Финны
Шведы
просопография
Wojciech Kravchuk
Polish-Lithuanian Commonwealth
XVI century
Sigismund III
Finns
Swedes
prosopography
Wojciech Krawczuk
Rzeczpospolita
XVI w.
Zygmunt III
Finowie
Szwedzi
prozopografia
Opis:: Książka Wojciecha Krawczuka „Wierni Królowi” jest nowatorskim studium prozopograficznym bardzo szczególnej grupy emigrantów - Finów i Szwedów - u schyłku XVI wieku do Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Autor przeanalizował wszystkie możliwe źródła, które mogłyby dostarczyć informacji o tych osobach, zbadał różne grupy tych emigrantów (arystokrację, biurokrację, duchowieństwo, szlachtę, kobiety itd.) Oraz zjawiska „szwedzkiego dworu” króla polsko-litewskiego Zygmunta III. Głównym punktem autora jest to, że Rzeczpospolita Obojga Narodów w swoim „złotym wieku” była bardzo zróżnicowanym państwem i społeczeństwem, a król musiał uwzględniać interesy wszystkich warstw wyznaniowych, etnicznych i społecznych. Informacje biograficzne wykorzystane w badaniach Wojciecha Krawczuka jasno potwierdziły tę tezę. Druga połowa książki to publikacja dokumentów dotyczących rozważanej grupy z bardzo szczegółowym komentarzem biograficznym.
Źródło:: Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2020, XVII, 2; 271-280
1731-982X
Pojawia się w:: Wschodni Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:: Służby specjalne w systemie trójpodziału władzy
Autorzy:: Skrzyński, Grzegorz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/121321.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
Tematy:: służby specjalne
tajne służby
władza wykonawcza
władza ustawodawcza
władza sądownicza
Stany Zjednoczone
USA
Wielka Brytania
Anglia
Francja
Niemcy
Republika Federalna Niemiec
RFN
Niemiecka Republika Demokratyczna
NRD
Izrael
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
ZSRR
Polska Rzeczpospolita Ludowa
PRL
III Rzeczpospolita Polska
Polska
Secret services
executive brunch
legislative brunch
judiciary brunch
United States
Great Britain
England
France
Germany
Federal Republic of Germany
Democratic Republic of Germany
Israel
Union of Soviet Socialistic Republics
USSR
Polish’s People Republic
Republic of Poland
Polska
Opis:: Artykuł ukazuje wpływ Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii na tworzenie służb specjalnych w Republice Federalnej Niemiec, a także omawia relacje tych instytucji z władzą wykonawczą, ustawodawczą oraz sądowniczą. Pokazuje również ingerencję Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w tworzeniu służb bezpieczeństwa Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Poruszana jest przy tym kwestia ewolucji, jakie przeszły te instytucje w omawianych państwach od momentu utworzenia po II wojnie światowej, przez zmiany wymuszone poprzez transformacje geopolityczne w Europie Środkowo-Wschodniej latach 1989-1991, aż do czasów współczesnych.
This article shows influence of United States and Great Britain in forming secret services in Federal Republic of Germany and discuss relationships of those institutions with executive brunch, legislative brunch and judiciary brunch. Article also elaborates on interfering of Union of Soviet Socialistic Republics in creating security Services in Democratic Republic of Germany and in Polish’s People Republic. There is also mentioning about evolution those services in the countries that have been describe have came during the time since world war II through the geopolitical transformation in the Middle-East Europe between 1989 and 1991 till the present days.
Źródło:: Wiedza Obronna; 2014, 2-3; 125-153
0209-0031
2658-0829
Pojawia się w:: Wiedza Obronna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:: Polski Komitet Imprez Sportowych w Berlinie na drodze ku normalizacji polsko-niemieckich stosunków politycznych (1932–1934). Polityczne kulisy pierwszego w historii meczu piłkarskiego reprezentacji Polski i Niemiec
The Polish Committee for Sports Events in Berlin on the Road to Normalisation of Polish-German Political Relations (1932–1934). The Political Background of the First-Ever Football Match between the Polish and German National Teams
Autorzy:: Jung, Rafał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2129806.pdf
Data publikacji:: 2022-07-21
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: polityka
sport
piłka nożna
II Rzeczpospolita
III Rzesza Niemiecka
politics
football
the Second Republic of Poland
The Third German Reich
Opis:: Artykuł poddaje omówieniu wyjątkową polską instytucję państwową działającą w okresie międzywojennym, Polski Komitet Imprez Sportowych w Berlinie (PKISB). Jej przedstawiciele poprzez sport realizowali ambicję kształtowania korzystnego wizerunku Polski we wrogiej II RP Rzeszy Niemieckiej. W dłuższej perspektywie Komitet okazał się narzędziem poprawy ogólnych stosunków polsko-niemieckich. Artykuł koncentruje się na początkowej fazie działalności PKISB, kiedy po dojściu do władzy Adolfa Hitlera stawką była przyszłość stosunków politycznych między dotychczas skłóconymi sąsiadami. Działalność tej instytucji została przeanalizowana głównie w odniesieniu do piłki nożnej jako najpopularniejszego sportu w Polsce i Niemczech.
The article discusses a unique Polish-state institution functioning in the interwar period, the Polish Committee for Sports Events in Berlin (PKISB). Through sport, its representatives channelled the ambition to shape Poland’s favourable image in the German Reich which was hostile to the Second Polish Republic. In the long run, the Committee proved to be an instrument for improving general Polish-German relations. The article focuses on an initial phase of PKISB activity, when, after Adolf Hitler came to power, the future of political relations between the hitherto antagonised neighbours was at stake. The activities of this institution have been analysed mainly with reference to football as the most popular sport in Poland and Germany.
Źródło:: International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 119-150
1641-4233
2300-8695
Pojawia się w:: International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:: Chłodno i rzeczowo. Kazimierz Sarnecki o chorobach na dworze Jana III Sobieskiego
Autorzy:: Ślęczka, Tomasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2029793.pdf
Data publikacji:: 2021-12-14
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: Jan III Sobieski
Karol Stanisław Radziwiłł
disease
The Republic of Poland
17th century
diary
Kazimierz Sarnecki
choroba
Rzeczpospolita Polska
XVII wiek
diariusz
Opis:: Przedmiotem artykułu jest sposób mówienia o chorobach w pismach Kazimierza Sarneckiego, który był rezydentem podkanclerzego litewskiego Karola Stanisława Radziwiłła na dworze Jana III Sobieskiego. Podstawowym zadaniem Sarneckiego było pozyskiwanie informacji o tym, co działo się na dworze Sobieskiego – przede wszystkim o stanie zdrowia króla, a w dalszej kolejności innych sprawach, nawet niewielkiej wagi. Sarnecki regularnie prowadził diariusz, który co jakiś czas wysyłał Radziwiłłowi wraz z osobno napisanym listem. W diariuszu najwięcej miejsca poświęcał królowi – świadczy o tym liczba wzmianek na jego temat oraz ich umiejscowienie w tekście (każdy wpis Sarnecki rozpoczyna od zapisania, co robił król i jaki był jego stan zdrowia, czy przyjmował leki oraz jakim zabiegom medycznym był poddawany, a dopiero później relacjonuje pozostałe zdarzenia). Poza tym notował to, co dotyczyło zdrowia królowej Marii Kazimiery, siostry króla a matki Karola Stanisława Katarzyny z Sobieskich Radziwiłłowej, dzieci królewskiej pary (Jakuba, Teresy Kunegundy, Aleksandra oraz Konstantego), członków dworu oraz odwiedzających go gości. Obok typowych dla siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej schorzeń odnotowywał również nierzadko bardzo luźno związane z medycyną sprawy o anegdotycznym, a nawet magicznym charakterze. Gdy sam ciężko zachorował, nie apelował do współczucia swego patrona, a zapewniał, że mimo choroby wszystkie obowiązki wypełni rzetelnie za pomocą osób trzecich, by interesy Radziwiłła nie doznały szkody. Listy Sarneckiego wyglądają inaczej – donosi w nich przede wszystkim o własnych działaniach podejmowanych na rzecz patrona, czasem prostuje lub uzupełnia zapisane w diariuszu informacje. Zdrowie i choroby schodzą tu na plan dalszy i zajmują zdecydowanie mniej miejsca niż w diariuszu. Zarówno w diariuszu, jak i w listach, zapiski Sarneckiego zawsze prowadzone są w sposób chłodny i rzeczowy, niemal zupełnie pozbawiony komentarza. W relacjach o chorobach uderza zupełny brak śladów współczucia; nawet te fragmenty, które dotyczą go osobiście, są wolne od emocji. Problemy zdrowotne są faktem, o którym informuje, ale niczym więcej.
This article addresses the question of illness, as discussed in the writingsof Kazimierz Sarnecki, an envoy of Lithuanian Chancellor Karol Stanisław Radziwiłł,residing at King Jan III Sobieski’s court.Sarnecki’s primary task was to take note of all happenings at King Sobieski’s court,focusing mainly on the king’s health, but including also other matters, some of themof little importance. Sarnecki regularly kept Radziwiłł up-to-date through diaryentries sent together with a separate cover letter, usually of considerable length.In his diary, Sarnecki detailed the King’s state of health, starting each entry witha short description of what the King was doing and how he felt and only then proceeding to report on other events. Subsequently, he also included information onQueen Maria Kazimiera, the King’s sister Katarzyna Radziwiłłowa née Sobieska(mother of Karol Stanisław), the royal couple’s children (Jakub, Teresa Kunegunda,Aleksander and Konstanty), as well as other members of the court and visitors. Healso noted down anecdotes, often loosely connected with medicine. When Kazimierzhimself fell seriously ill, he did not seek his patron’s compassion, but assured thatdespite his illness, he would discharge his duties with the help of third parties, sothat Radziwiłł’s interests would not be harmed.His notes are always written in a cold and terse tone, devoid of commentary andempathy. Even those passages which concern him personally are free of emotion.
Źródło:: Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 214-226
2299-8365
Pojawia się w:: Tematy i Konteksty
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:: Ostatni niewolni we współczesnej Europie – relikty poddaństwa na Spiszu i ich zniesienie w latach trzydziestych XX w.
Autorzy:: Baran-Kozłowski, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1900838.pdf
Data publikacji:: 2021-03-31
Wydawca:: Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:: Spisz
II Rzeczpospolita
pańszczyzna
ustawa z 20 III 1931 r.
Spiš
Second Polish Republic
serfdom
act of Polish Parliament of 20 March
1931
Opis:: In Polish Spiš, incorporated on 28 July 1920 into the Second Polish Republic, there were three villages (Niedzica, Falsztyn and Niżne Łapsze) which belonged to two related families (the Salamons and the Jungenfelds). These villages were relics of feudalism in the form of serfdom of one of the categories of local peasants referred to as “żelarze”. This problem, solved in two stages in Hungary in 1848 and 1896, in Polish Spiš was not eliminated until 20 March 1931 when a legal act led to enfranchisement of “żelarze” by way of purchase over the next three years.
Źródło:: Historia Slavorum Occidentis; 2021, 1 (28); 104-117
2084-1213
Pojawia się w:: Historia Slavorum Occidentis
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:: Z dziejów przedostatniego bezkrólewia. Sprawa aukcji wojska w koronnych instrukcjach sejmikowych przed Sejmem konwokacyjnym 1733 roku
From the History of the Penultimate Interregnum. The Case of the Army Auction in the Crown Sejmik Instructions before the Convocation Sejm of 1733
Aus der Geschichte des vorletzten Interregnums. Die Frage der Heeresversteigerungen in den Sejmik-Instruktionen vor dem Konvokationssejm von 1733
Autorzy:: Tomaszewski, Michał
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/32677966.pdf
Data publikacji:: 2024-06-25
Wydawca:: Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:: bezkrólewie
August III
Stanisław Leszczyński
Sejm
sejmiki
Rzeczpospolita Obojga Narodów
wojna o sukcesję polską
aukcja wojska
interregnum
sejmiks
Polish-Lithuanian Commonwealth
War of the Polish Succession
military auction
Interregnum
August III.
Stanislaus Leszczyński
Sejmik
Polnisch-Litauische Adelsrepublik
Polnischer Erbfolgekrieg
Heeresversteigerung
Opis:: Sprawa aukcji wojska w polskiej historiografii kojarzy się głównie z parlamentaryzmem polskich początków panowania Augusta III. Nie prowadzono jednakże jeszcze głębokich badań nad postawą szlachty koronnej dotyczącej tej kwestii przed rokiem 1733. Niniejszy artykuł dotyczy kwestii związanych z postawą szlachty koronnej podczas początków bezkrólewia 1733 r. wobec sytuacji zagrożenia państwa i faktu słabości militarnej Rzeczypospolitej. Na podstawie akt sejmikowych, a w tym przypadku instrukcji poselskich na sejm konwokacyjny, została podjęta próba rekonstrukcji poglądów szlachty koronnej na postulat aukcji wojska. Tekst został podzielony na dwie części. Pierwsza odnosi się do poglądów szlachty koronnej odnośnie do idei aukcji, a druga traktuje o kwestiach finansowych i projektach skarbowo-wojskowych przedstawionych w instrukcjach. Artykuł został opatrzony trzema wykresami oraz jedną tabelą, które pomogły w graficznym przedstawieniu wyników badań.
The issue of the augmentation of the Crown army is mainly associated in Polish historiography with the parliamentarism of the Polish early reign of August III. However, no in-depth research has yet been conducted into the attitude of the Crown nobility to this issue before 1733. This article deals with issues related to the attitude of the Crown nobility during the early 1733 interregnum to the situation of a threat to the state and the fact of the Republic’s military weakness. On the basis of sejmiks records and, in this case, deputies’ instructions to the Convocation Sejm, an attempt has been made to reconstruct the views of the Crown nobility on the postulate to increase the size of the army. The text has been divided into two parts. The first refers to the views of the Crown nobility on the idea of an auction and the second deals with the financial issues and treasury and military projects presented in the instructions. The article is accompanied by two graphs and one table, which help to present the results of the research graphically
Die Frage der Heeresversteigerungen wird in der polnischen Geschichtsschreibung vor allem mit dem Parlamentarismus der frühen polnischen Herrschaft Augusts III. in Verbindung gebracht. Die Haltung des Kronadels in dieser Frage vor 1733 ist jedoch noch nicht eingehend erforscht worden. Der vorliegende Beitrag befasst sich mit der Frage, wie der Kronadel zu Beginn des Interregnums von 1733 auf die Situation einer Bedrohung des Staates und die Tatsache der militärischen Schwäche der polnischen Adelsrepublik reagierte. Anhand der Sejmik-Akten und in diesem Fall der Instruktionen der Deputierten an den Konvokationssejm wurde versucht, die Haltung des Kronadels zur Forderung nach einer Heeresversteigerung zu rekonstruieren. Der Text ist in zwei Teile gegliedert. Der erste Teil bezieht sich auf die Ansichten des Kronadels über die Idee einer Versteigerung und der zweite Teil behandelt die finanziellen Fragen und die in den Instruktionen vorgestellten Finanz- und Militärprojekte. Der Aufsatz enthält zwei Schaubilder und eine Tabelle, die dazu beitragen, die Ergebnisse der Untersuchung grafisch darzustellen.
Źródło:: Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2024, XXV(LXXVI), 1(287); 12-49
1640-6281
Pojawia się w:: Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:: Wpływ ustawodawstwa Trzeciej Rzeszy na polskie projekty ustaw eugenicznych (1933-1939)
Influence of the Third Reich’s Law on the Projects of Eugenic Legal Acts in Poland (1933-1939)
Autorzy:: Jędrysiak, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1954675.pdf
Data publikacji:: 2021-12-22
Wydawca:: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:: eugenics
Third Reich
racism
Germany
Polska
law
Second Polish Republic
Poland during the interwar period
eugenika
III Rzesza
rasizm
Niemcy
Polska
prawo
II Rzeczpospolita
Polska w okresie międzywojennym
Opis:: W polskim dyskursie naukowym temat rozwoju ruchu eugenicznego został już wielokrotnie poruszony. Wiele miejsca poświęcono zarówno ustawodawstwu przyjętemu w III Rzeszy jak i historii polskiego ruchu eugenicznego. Mniej miejsca we współczesnej nauce poświęcono jednak tematowi projektów polskich ustaw eugenicznych oraz ich analizy pod kątem prawnym, chociaż temat ten był komentowany przez prawników w okresie międzywojennym. Do tej pory nikt nie przebadał tego, w jakim stopniu koncepcje eugeniczne urzeczywistniane w nazistowskich Niemczech inspirowały polskie projekty analogicznych rozwiązań w zakresie prawa. Według części autorów inspiracje te są silne i łatwo dostrzegalne nawet po krótkiej analizie. Warto więc poddać tezę o silnym wpływie niemieckiego ustawodawstwa na polskie projekty krytycznej analizie. Celem pracy jest porównanie niemieckiego ustawodawstwa eugenicznego z polskimi koncepcjami w tym zakresie, w szczególności projektami autorstwa Leona Wernica. Dzięki wykorzystaniu metody prawno porównawczej w ujęciu historycznym wskazane zostały punkty zbieżne oraz rozbieżności w zakresie polskich projektów ustaw eugenicznych oraz ustaw nazistowskich: ustawy o zapobieganiu obciążeniom dziedzicznym i chorobowym potomstwa ustaw norymberskich, ustawy o ochronie zdrowa ludu niemieckiego. Polskie projekty to opublikowany w 1934 r. projekt Ustawy z zakresu eugeniki zapobiegawczej, wydane w 1935 roku projekty czterech ustaw eugenicznych, a także ustawy: ,,O hamowaniu rozrodu osobników dysgenicznych” Wernica, ,,O hamowaniu rozrodu niepożądanego” Witolda Łuniewskiego oraz ,,Ustawy eugeniczna” Bohdana Ostromeckiego. Omówiona została także tzw. ,,Ustawa eugeniczna” z 1938 roku. W pracy wskazano, iż jakkolwiek Wernic wprost wskazywał niekiedy na swoje inspiracje ustawodawstwem niemieckim i włoskim, tak koncepcje jego i innych polskich eugeników są oryginalne. Podobieństwa z ustawodawstwem niemieckim widać na przykładzie procedury sterylizacji czy też pewnej zgodności katalogu chorób, które kwalifikowały do sterylizacji. Propozycje polskie nie były jednak identyczne z nazistowskimi. Nie było w nich też treści rasistowskich oraz antyżydowskich. Co więcej, w Polsce mocniej niż w Niemczech akcentowano rolę tzw. eugeniki pozytywnej.
The matter of development of the eugenic movement has already been described in Polish science. A lot has been written regarding both the law of the Third Reich, as well as the history of the Polish eugenic movement. However, the Polish project of eugenic laws have never been thoroughly analyzed from the legal point of view, despite this topic being an object to commentaries in the Interwar period. Up to this point no one attempted to analyze how strongly did the Nazi eugenic concepts influenced the Polish projects of eugenic laws. According to some authors such inspirations are easily noticeable. Thus the thesis that the German law strongly influenced the Polish projects shall be subjected to a critical analysis. The goal of the paper is to compare the German eugenic law with Polish concepts on that matter, especially projects made by Leon Wernic. Due to the use of the comparative legal analysis in the historical perspective, it was possible to indicate the similarities and dissimilarities between the Polish projects and the Nazi laws: Law for the Prevention of Hereditary and diseases of offspring; the Nuremberg Laws; the Law for the Protection of the Health of the German People. The Polish drafts include the Preventive Eugenics Act published in 1934, the drafts of four eugenics laws published in 1935; project of the law: ,,On the inhibition of reproduction of dysgenic individuals" created by Wernic; draft of the law ,,On the inhibition of undesirable reproduction" made by Witold Łuniewski and ,,Eugenics Laws" prepared by Bohdan Ostromecki. The so-called "Eugenics Act" of 1938 has also been analyzed. The paper indicates that although Wernic explicitly pointed out his inspiration by German and Italian legislation, his concepts as well as concepts of other Polish eugenicists are original. Similarities with German legislation can be seen for example in the procedure of sterilization or a certain concordance of the catalog of diseases which qualified for sterilization. The Polish proposals, however, were not identical with the Nazi proposals. Neither were they racist or anti-Jewish in content. Moreover, the role of so-called positive eugenics was more strongly emphasized in Poland than in Germany.
Źródło:: Miscellanea Historico-Iuridica; 2021, 20, 1; 53-80
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:: Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:: Losy polskiej emigracji zarobkowej we Francji w latach kryzysu gospodarczego – nowe spojrzenie badawcze
The History of Polish Emigration in France during the Economic Crisis – a New Research Perspective
Autorzy:: Ambrochowicz-Gajownik, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2233771.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Polish emigration in France
Second Republic of Poland
Third French Republic
Polish-French economic relations
emigracja polska we Francji
II Rzeczpospolita
III Republika Francuska
polsko-francuskie stosunki gospodarcze
Opis:: Celem tekstu jest opisanie losów polskiej emigracji zarobkowej we Francji w latach kryzysu ekonomicznego. Tekst koncentruje się wokół niełatwej egzystencji Polaków, uzależnionej od wewnętrznej polityki Francji, związanej z zastosowaniem licznych obostrzeń, a także od ogólnych relacji polsko-francuskich. Emigracja polska stała się narzędziem w rozgrywkach między oboma krajami i dla obu stron była niejako obciążeniem.
The text analyses the fate of Polish economic emigration in France during the economic crisis. The article focuses on the difficult existence of Poles, dependent on the internal politics of France, related to the application of numerous restrictions, and on general Polish-French relations. Polish emigration became an instrument in the political games between the two countries and was, in a way, a burden for both sides.
Źródło:: Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 3; 27-45
0419-8824
Pojawia się w:: Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:: Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:: The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "III Rzeczpospolita" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język