Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "I. Kant" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-22 z 22
    Tytuł:
    Pojęcie racjonalności w "Krytyce czystego rozumu" I. Kanta z perspektywy współczesnej
    Autorzy:
    Maciejczak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106190.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    I. Kant
    intelekt
    rozum
    nauka
    racjonalność
    Opis:
    We współczesnych dyskusjach na temat racjonalności nauki spór dotyczy m.in. odpowiedzi na pytanie, czy istnieją uniwersalne reguły akceptacji, odrzucania lub wyboru koncepcji teoretycznych, zasługujące na miano racjonalnych. Pluralizm i relatywizm kryteriów racjonalności ma zdecydowanie więcej zwolenników. Odrzuca lub w znacznym stopniu kwestionuje klasyczne pojęcie racjonalności nauki jako poznania w pełni obiektywnego, prawdy jako jego celu oraz autonomicznego podmiotu jako jego twórcy. Czy Kant uznałby podnoszone w nieklasycznym ideale relatywność i wielość celów nauki i kryteriów racjonalności? Charakteryzując rolę podmiotu i zasad rozumu w systemie Kanta, formułuję tezę, że filozof ten broniłby potrzeby połączenia różnych, nawet początkowo niewspółmiernych teorii i aspektów doświadczenia w spójną całość, traktując to jako wymóg racjonalności nauki, i szerzej, racjonalności człowieka, jako istoty rozumnej i autonomicznej, twórcy zasad wyznaczających ludzkie poznanie i działanie.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 391-403
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ontologizm, czyli Siemiona Franka polemika z pokantowskim epistemologizmem
    Ontologism – S. Frank’s Polemic with Post-Kantinian Epistemologism
    Autorzy:
    Obolevitch, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2013335.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    S. Frank
    I. Kant
    neokantyzm
    epistemologia
    metafizyka
    I
    Kant
    neo-Kantism
    epistemology
    metaphysics
    Opis:
    In this article I compare philosophical investigations of S. Frank and epistemology of Kant and neo-Kantians of Marburg school. In accordance with Kant’s conclusions, neo-Kantians claimed that an object of cognition is unknown (x) which is not “given” but “made” by a subject during the process of cognition. Whereas Frank, beginning with an analysis of judgment concluded that an object of cognition (unknown x) is Absolute or all-unity which really exists. Frank insisted that Absolute enables every cognition. Contrary to neo-Kantians, Frank stressed the primacy of being over cognition. These characteristics in Russian philosophy and was named by the term “ontologism.”
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 67-79
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialektyka dyskursu i intuicji w filozofowaniu Karla Jaspersa
    Autorzy:
    Barcik, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/705398.pdf
    Data publikacji:
    2013-03-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dyskurs
    intuicja
    dialektyka
    ruch myśli
    K. Jaspers
    I. Kant
    Opis:
    W artykule prezentuję poglądy Karla Jaspersa na temat dyskursu i intuicji. Obie zdolności ludzkiego poznawania nie są tu rozumiane oddzielnie, lecz łączą się razem, gdy ludzie filozofują. Innymi słowy, filozofia potrzebuje ich obu, chociaż ich wzajemna relacja wcale nie jest prosta do wyjaśnienia. Jest bardziej dialektyczna niż analityczna. W artykule porównuję stanowisko Jaspersa i Kanta, ponieważ Jaspers był w dużej mierze zależny od Kantowskich rozstrzygnięć, ale w omawianej sprawie nie zgadzał się do końca z Kantem.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2013, 1; 351-362
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Alegoria w tradycji hermeneutycznej. Gadamerowska rehabilitacja alegorii
    Autorzy:
    Sołtysiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/426637.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    św. Augustyn
    H.-G. Gadamer
    Homer
    I. Kant
    alegoria
    hermeneutyka filozoficzna
    symbol
    Źródło:
    Logos i Ethos; 2016, 2(42); 75-101
    0867-8308
    Pojawia się w:
    Logos i Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy kantyzmu w myśli Normana Bowiego oraz R. Edwarda Freemana
    Kantian Aspects of Norman Bowie and R. Edward Freeman Business Ethics
    Autorzy:
    Stanny, Dominik
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468884.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    stakeholder
    stakeholder theory
    R.E. Freeman
    N. Bowie
    I. Kant
    Kantianism
    utilitarianism
    Opis:
    The aim of the article is to present the Kantian aspects of N. Bowie and R.E. Freeman business ethics. Both authors are well-known in English-area business ethics as the thinkers working on stakeholder theory. R.E. Freeman, a founder of the stakeholder theory, stated the position called “Kantian capitalism” in 1988-1993. N. Bowie has been working on Kantian business ethics since 90‘s till now. R.E. Freeman uses the second formulation of categorical imperative to redefine the aim of the corporation. According to him the traditional definition is false, because it treats stakeholders (excluding shareholders) as means to profi t (as a traditional firm’s aim). Thus, he defines the new aim as acting for interest of all stakeholders. However, this position is sensitive to strong objections what probably caused the author himself to reject it. Furthermore, Freeman’s position seems to be rather utilitarian than Kantian: acting for other’s interest as an aim of morally good company, weighing and sacrificing interest as a method of morally good acting. N. Bowie’s application of Kantian ideas is wider and more systematic than Freeman’s approach. Nonetheless, it is also sensitive to many particular objections, especially misunderstanding of Kantian ideas. Bowie rejects the idea of purity of motive in Kantian ethics in order to justify the possibility of rational Kantian ethics application to area of business. Finally, making the possibility of application seems to be a proof for economical usefulness of Kantian ethics what makes this position close to utilitarianism too (like in Freeman case).
    Źródło:
    Prakseologia; 2009, 149; 89-105
    0079-4872
    Pojawia się w:
    Prakseologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Yeshayahu Leibowitz: Kant, Judaism, humanism
    Jeszajahu Lejbowic: Kant, judaizm, humanizm
    Autorzy:
    Kozyra, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096225.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Y. Leibowitz
    I. Kant
    humanism
    Judaism
    law
    J. Lejbowic
    humanizm
    judaizm
    prawo
    Opis:
    The article presents a critical analysis of Yeshayahu Leibowitz’s thesis that Judaism and Kant’s practical philosophy represent antagonistic tendencies of thought. This opposition, according to Leibowitz, consists in the claim that Kantian ethics sees the supreme value in human being, while in Judaism such a view can amount only to a usurpation of God’s sovereignty by man. The aim of the article is to show that after an investigation into its substance, Kant’s moral theory turns out to resemble in the essential respects Leibowitz’s view concerning Judaism.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 2; 115-123
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kant – inaczej. Jednostka i jej wolność w świecie aksjologicznej nicości wokół książki Marka J. Siemka: Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Studium z dziejów filozoficznej problematyki wiedzy, Warszawa 1977
    Kant – Otherwise. The Individual and His Freedom in the World Axiological Nothingness. Around the Book by Mark j. Siemek: The Idea of Transcendetalism in Fichte and Kant. A Study of the History of Philosophical Problems of Knowledge, Warsaw 1977
    Autorzy:
    Kaute, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/3200790.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    M. J. Siemek
    I. Kant
    J. G. Fichte
    transcendentalism
    „man´s vocation”
    „closed” state
    Opis:
    The subject of the article is a work of analysis M. J. Siemek, The Idea of Transcendetalism in Fichte and Kant, Warsaw 1977. The main issue of this text is the relation: Kant – Fichte. Kant´s thought arose in opposition to cogito. Kant describes this position as the world of a „dark eyes”. For Kant cognition is the unity of „knowledge” and „being”. This is his transcendentalism. Fichte starts from Kant´s position. However, according to him, Kant stopped halfway. According to Fichte man realizes his „vocation”. This is culture. This is his transcendetalism; the concept of a „closed” state. According to M. J. Siemek Kant´s thought should be read through the prism of Fichte´s thought. And this means that in the context of modern times and the threats to democracy, the question about Kant is an opened question.
    Źródło:
    Polonia Journal; 2022, 15; 30-46
    2083-3121
    Pojawia się w:
    Polonia Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    P.F. Strawson wobec Kanta. Etyka bez metafizyki
    Autorzy:
    Janikowski, Wacław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095840.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    determinizm
    etyka
    I. Kant
    moralność
    naturalizm
    odpowiedzialność moralna
    P.F. Strawson
    postawy reaktywne
    teologia
    wolność woli
    Opis:
    In the paper I compare two very different ways of portraying moral reality. Immanuel Kant has created a very demanding, but also difficult to understand, artificial and non-empiricist ethics. In addition, it has been heavily laden with metaphysics, and even theology. Contrary to that, Peter Strawson in one article, Freedom and Resentment, published in 1962, made a naturalistic and realistic description of moral reality.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2019, 4; 435-445
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gospodarka jako system generujący rzeczy użyteczne
    The Economy as a System of Useful Production
    Autorzy:
    M. Mazurkiewicz, Zygmunt
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/575406.pdf
    Data publikacji:
    2014-08-31
    Wydawca:
    Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
    Tematy:
    acjonalizm
    fenomenologia
    użyteczność
    struktura syntaktyczna
    innowacje
    J.B. Say
    L. Walras
    M. Heidegger
    I. Kant
    R. Descartes
    N. Chomsky
    Jean‑Baptiste Say
    Opis:
    The author proposes a “phenomenological method of economic research” based on a theory developed by French economist Jean‑Baptiste Say and holding that “production is the creation, not of matter, but of utility.” Mazurkiewicz draws from the concepts of utility offered by French mathematical economist Léon Walras and German philosopher Martin Heidegger. Direct references to Walras and Heidegger as well as the ideas of American linguist and philosopher Noam Chomsky helped the author define what he calls the basic module of an economic system. The author examines two Walrasian models of how the economy works: a model based on bringing order to aggregate production using economic categories and a syntactic model that treats the economy as a totality of concepts of useful things and at the same time as the totality of syntactic structures. The operationalization of these models was made possible by solutions derived from the theory of generative grammar, Mazurkiewicz says, and from Heidegger’s relational construction of the wholeness of concepts of useful things. The fundamental problem of an economy is how to generate its own development, Mazurkiewicz says. He adds that the concept of usability-governing “the functioning of things in each application embedded into practical human activity (the unity of pragmata and praxis aspects)”-is essential to getting an insight into the processes of economic development. “The concept of usability precedes any specific use of the product,” the author says. “It is an a priori principle for every production and exchange process and as such a constitutive substance of the economic system.” Mazurkiewicz says the method he proposes in the article makes it possible to “capture moments of formation, activity, and the development potential of both planned and ongoing business ventures.”
    Celem artykułu jest przedstawienie propozycji fenomenologicznej metody badań ekonomicznych. Artykuł rozwija teoremat Saya: „Produkcja nie jest tworzeniem materii, lecz tworzeniem użyteczności”. Pojęcie użyteczności zostało rozbudowane na podstawie walrasowskiego pojęcia rzeczy użytecznej i jej cechy konstytutywnej – serwisu, oraz heideggerowskiej interpretacji rzeczy użytecznej jako pragmata; serviceability for-. Bezpośrednie odniesienie do propozycji sformułowanych przez Walrasa, Heideggera i Chomsky’ego pozwoliło zdefiniować podstawowy moduł systemu gospodarki. Zestawione zostały dwa walrasowskie modele działania gospodarki: tabelaryczno‑kategorialny, polegający na wprowadzeniu porządku do całości agregatu produkcji, opartego na sformułowanych kategoriach ekonomicznych, oraz syntaktyczny, traktujący gospodarkę jako całość znaczeń (koncepcji użyteczności) i jednocześnie całość konstrukcji syntaktycznej. Operacjonalizacja przedstawionych schematów była możliwa dzięki rozwiązaniom zaczerpniętym z teorii gramatyki generatywnej Chomsky’ego (paradygmaty NP^VP), oraz heideggerowskiej konstrukcji relacyjnej wiążącej całość koncepcji rzeczy użytecznych. Zasadniczym problemem jaki rozwiązuje gospodarka jest generowanie jej własnego rozwoju. Analiza użyteczności – pierwotnej, warunkującej powstanie produktu, koncepcji funkcjonowania rzeczy w określonych zastosowaniach determinowanych praktyczną aktywnością człowieka (jedność aspektów pragmata i praxis) – jest niezbędnym warunkiem wiedzy o procesach rozwoju. Koncepcja użyteczności poprzedza wszelkie konkretne zastosowania produktu, jest aprioryczna w stosunku do każdego procesu wytwarzania, oraz wyznaczenia możliwych ścieżek wymiany produktu. Wskazana metoda pozwala na uchwycenie momentów formowania, aktywności oraz potencjału rozwojowego projektowanych i realizowanych przedsięwzięć gospodarczych.
    Źródło:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2014, 272, 4; 165-177
    2300-5238
    Pojawia się w:
    Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Idee filozofii społecznej Thomasa Hobbesa w późniejszych koncepcjach filozofii dziejów
    The Ideas of Social Philosophy of Thomas Hobbes in the Later Theories of the Philosophy of History
    Autorzy:
    Kopciuch, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488194.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    filozofa dziejów
    ludzka natura
    T. Hobbes
    I. Kant
    F. Nietzsche
    L. Gumplowicz
    S.I. Witkiewicz (Witkacy)
    O. Spengler
    F. Fukuyama
    philosophy of history
    human nature
    Opis:
    W artykule zostały przedstawione główne motywy filozofii społecznej Thomasa Hobbesa, które były kontynuowane w późniejszych stanowiskach filozofii dziejów. Są to następujące motywy: 1) pogląd mówiący o egoistycznej i konfliktowej ludzkiej naturze oraz społecznej i historycznej roli takich uczuć jak zazdrość, współzawodnictwo, ambicja i zawiść; 2) teoria „prostej” zależności między budową ludzkiej natury a przebiegiem życia historycznego; 3) pogląd mówiący o niesamodzielności motywacji moralnych; 4) teza mówiąca o instrumentalnym charakterze rozumu. W szczególności analizowane są koncepcje Kanta, Nietzschego, Gumplowicza, Witkiewicza, Spenglera oraz Fukuyamy.
    In this paper the main ideas of the social philosophy of Thomas Hobbes are presented, and particularly the motives continued in the later theories of the philosophy of history. There are the following ideas: 1) theory of the egoistic human nature and social and historical importance of such feelings as jealousy, rivalry, ambition and envy; 2) theory of the “simple” relation between structure of the human nature and process of the historical life; 3) theory of the dependence of the moral motivations; 4) thesis about instrumental character of reason. Particularly, the positions of Kant, Nietzsche, Gumplowicz, Witkiewicz, Spengler and Fukuyama are analyzed.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 29-47
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jednostka, społeczeństwo, demokracja w archetypie kultury polskiej. Jest problem czy go nie ma?
    The Individual Person, Society, Democracy in the Archetype of Polish Culture: Is There a Problem or Not?
    Autorzy:
    Kaute, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085731.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-22
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Sokrates
    cogito
    Th. Hobbes
    J. Locke
    J.J. Rousseau
    I. Kant
    Oświecenie
    S. Brzozowski
    S.I. Witkiewicz
    W. Gombrowicz
    Y. Haenel
    Socrates
    the Enlightenment
    Opis:
    U podstaw kultury europejskiej tkwi myśl Sokratesa, iż zasady życia społecznego muszą być tworzone w oparciu o „istotę rzeczy”. U progu czasów nowożytnych następuje zmiana tego paradygmatu. Jest to myśl Kartezjusza; cogito. Tu punktem wyjścia jest Ja, jednostka podejmująca działalność ekonomiczną Th. Hobbes; J. Locke). Jednak rynek to nie wszystko (J.J. Rousseau, I. Kant). W archetypie kultury polskiej jest inaczej. Istnieje potrzeba uwzględnienia “wartości”. I to jest imperatyw każdej jednostki; i jednocześnie wszystkich. Jest to, jak to ujął J. Lelewel, “taniec polski”; “tłum”. I to jest archetyp kultury polskiej. Polska jest “wieczną czułością” (Y. Haenel). Czy jest to stanowisko – w refleksji nad dziejami Polski – przekonywujące, to kwestia cały czas otwarta.
    At the foundation of European culture lies Socrates’ idea that the rules of social life must be based on “the essence of things”. At the threshold of modernity, this paradigm was replaced by Descartes’ cogito, where the I is the starting point: an individual person undertaking some economic activity (Th. Hobbes, J. Locke). However, the market is not everything (J.J. Rousseau, I. Kant). According to the archetype of Polish culture, things are different. It stresses the need to take into account “values”, which is the imperative of every individual and at the same time of the community. In the words of Lelewel, this is “the Polish dance”;the “crowd”. This is the archetype of Polish culture. Poland is “perennial tenderness” (Y. Haenel). Whether this may be a convincing position in reflections upon Polish history still remains an open question.
    Źródło:
    Studia Politicae Universitatis Silesiensis; 2021, 32; 83-98
    1895-3492
    2353-9747
    Pojawia się w:
    Studia Politicae Universitatis Silesiensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie osoby – jedno czy wiele?
    Autorzy:
    Zyzik, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668033.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    ethics
    law
    neuroscience
    person
    Gordijn B.
    Kant I.
    LeDoux J.
    Locke J.
    Opis:
    The paper posits the thesis that there is more than one concept of the person. Depending on the discipline where it appears, there are legal, neurobiological, philosophical and theological concepts of the person. The concept of the person can be analyzed from four different perspectives. The results suggests that each discipline has its own definition of the person with specific meaning and function.
    The paper posits the thesis that there is more than one concept of the person. Depending on the discipline where it appears, there are legal, neurobiological, philosophical and theological concepts of the person.The concept of the person can be analyzed from four different perspectives. The results suggests that each discipline has its own definition of the person with specific meaning and function.
    Źródło:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki; 2012, 2
    2391-6540
    2083-9952
    Pojawia się w:
    Racjonalia. Z punktu widzenia humanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Europa, kultura, Polska w świecie „śmierci Boga”
    Europe, Culture, Poland In The World Of “God’s Dead”
    Autorzy:
    Kaute, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402265.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    L. Kołakowski
    Sokrates
    Descartes
    Th. Hobbes
    J. Locke
    J. Lelewel
    „crowd”
    S. Brzozowski
    S. Ign. Witkiewicz
    W. Gombrowicz
    I. Kant
    Enlightenment
    F. Nietzsche
    Opis:
    One of the basic problems of the Polish culture was – and still is – the answer to the question concerning the place of Poland in Europe and in the world. It is connected with the specificity of the Polish history. What is of special significance, it is the fact that on the threshold of the modern times, Polish and European paths diverged. The shape of modernity was determined by the thought of Descartes, Th. Hobbes and J. Locke. Its starting point is an autonomous and independent individual, taking an economic activity . In the archetype of the Polish culture it is different. This is “Polish dance” (J. Lelewel). And this state of affairs was explicitly criticized by S. Brzozowski and S. I. Witkiewicz. W. Gombrowicz sees it as a chance to take an original place in European culture. Y. Haenel defines the archetype of Polish culture as “the eternal sensivity”.
    Źródło:
    Polonia Journal; 2020, 11; 123-149
    2083-3121
    Pojawia się w:
    Polonia Journal
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Meaning. Are the tools of rhetoric useful in studying the matter?
    Sens: czy narzędzia retoryki są przydatne w jego badaniu?
    Autorzy:
    Lichański, Jakub Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042231.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sens
    retoryka
    komunikacja
    nauka
    religia
    metafizyka
    teza
    hipoteza
    G. Frege
    I. Kant
    R. Marlin
    W. van Orman Quine
    sense
    rhetoric
    communication
    science
    religion
    metaphysics
    thesis
    hypothesis
    Opis:
    The discussion centres around two issues: the issue of meaning, and the question whether the tools of rhetoric viewed as the basic tool in interpersonal communication (be it everyday or specialist communication) can be helpful in reading and interpreting meaning. The author understands meaning after G. Frege: […] let the following phraseology be established: A proper name (word, sign, sign combination, expression) expresses its sense, stands for or designates its reference. By means of a sign we express its sense and designate its reference. The purpose of the discussion is also to answer a much more general question: whether through rhetoric can one say something important about the world, so do they define a philosophical thesis or only, from various perspectives, one searches for the most probable answer to a hypothesis. The presented assumption is a result of the suggestion of Willard van Orman Quine: Rhetoric is the literary technology of persuasion, for good or ill, and it entails something which Randal Marlin defined as referentially translucent expressions. Therefore, the hypothesis I shall try to prove is the following: can the sense of any expression be, using the tools of rhetoric, defined to such an extent so that it becomes a philosophical thesis and not a hypothesis? So that in terms of both the subject and the object the expression could be considered as true. Then and only then can one say that such an expression has/contains some (but not any) sense.
    Przedmiotem rozważań są dwie kwestie: po pierwsze problem sensu, po drugie – czy narzędzia retoryki postrzeganej jako podstawowe narzędzie w komunikacji międzyludzkiej (obojętne czy codziennej, czy specjalistycznej), mogą być pomocne w odczytywaniu i interpretowaniu sensu. Sens jest rozumiany za G. Fregem: „Ustalmy teraz zwięzłą terminologię: nazwa (wyraz, znak, układ znaków, wyrażenie) wyraża swój sens, oznacza zaś swe znaczenie. Przez znak wyrażamy jego sens, oznaczamy zaś jego znaczenie”. W niniejszych rozważaniach chodzi także o odpowiedź na daleko ogólniejsze pytanie: „czy, dzięki retoryce, możemy powiedzieć coś ważkiego o świecie, czyli jednak określamy jakoś tezę filozoficzną, czy tylko, z różnych perspektyw, ale szukamy najbardziej prawdopodobnej odpowiedzi na hipotezę”. Przedstawione założenie jest konsekwencją sugestii, jaką przedstawił Willard van Orman Quine: „Retoryka jest techniką przekonywania do dobrego lub do złego” i wiąże się ona z czymś, co za Randalem Marlinem określamy jako „wyrażenia referencyjnie półprzezroczyste”. Hipoteza, jaką postaram się udowodnić, brzmi zatem: czy sens jakiegokolwiek wyrażenia można, przy pomocy narzędzi retoryki, można tak dookreślić, aby stał się tezą filozoficzną a nie hipotezą. Aby zarówno podmiotowo, jak i przedmiotowo uznać takie wyrażenie za prawdziwe. Wtedy i tylko wtedy możemy powiedzieć, iż takie wyrażenie ma/zawiera jakiś (a nie jakikolwiek) sens.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 77-94
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rhetoric as a Tool for Studying Our Thoughts: What is “Téchne Rhetoriké”?
    Retoryka jak narzędzie badania naszych myśli: czym jest „téchne rhetoriké”?
    Autorzy:
    Lichański, Jakub Zdzisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/649463.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    retoryka
    język
    językoznawstwo
    metodologia nauk
    M.F. Quintilianus
    W.C. Booth
    I. Kant
    R.E. Volkmann
    W. Windelband
    der Wiener Kreis
    rhetoric
    language
    linguistics
    science metgodology
    M.F. Quintilian
    Opis:
    Retoryka jest nie tylko metodologią nauk humanistycznych; jest najważniejszą z nauk, jaką zostawili nam antyczni myśliciele. Określa ona nie tylko metody argumentacji z przesłanek niepewnych, jest nie tylko teorią tekstu, ale przede wszystkim – jest narzędziem do organizowania naszych myśli i przygotowywania tekstów, których celem ma być przekonywanie, ale tak, aby uzyskać wiedzę a nie mniemanie (Kant). Jednakże jak wiemy, język, którym się posługujemy, jest niezwykle zawodny. Ostrzegali przed tym i Platon, i Arystoteles. Zarazem oni zbudowali podwaliny téchne rhetoriké, której kształt systemowy zawdzięczamy Kwintylianowi. Retoryka – jak twierdzili jej zarówno antyczni, jak i współcześni badacze – nie jest słownikiem chwytów (Volkmann); jest raczej analogonem logiki (Volkmann). Jak powiada Wilhelm Windelband, „dzięki gramatyce i retoryce poznaliśmy prawidłowe reguły myślenia”. Autor sięga nie tylko do tradycji badań nad retoryką, ale i nad językiem, głównie odnosząc się do tradycji Koła wiedeńskiego (Der Wiener Kreis). Acz dorobek współczesnego językoznawstwa, a także współczesnych badań nad filozoficznymi podstawami badań nad językiem będą uwzględnione, to jednak perspektywa zarówno wyznaczona przez Immanuela Kanta, jak i badaczy z kręgu Der Wiener Kreis jest dominująca.  Celem niniejszego studium jest nie tylko przypomnienie tezy Windelbanda, ale i jej pełniejsze dowiedzenie.
    Rhetoric is not only a methodology of the humanities. It is the most important of the sciences the ancient thinkers left us. It defines not only the methods of argumentation from uncertain premises, and not only is it a theory of text, but most of all it is a tool for organising our thoughts and preparing texts, the aim of which is to convince, but in a way which ensures knowledge and not opinion (Kant). However, the language that we use often fails us. Both Plato and Aristotle warned us about this. At the same time, they developed the foundations for téchne rhetoriké, the systemic shape of which we owe to Quintilian. Rhetoric, as posited by its ancient as well as contemporary researchers, is not a lexicon of gimmicks (Volkmann). It is rather an analogue of logic (Volkmann). As Wilhelm Windelband said: “thanks to grammar and rhetoric we have learnt the correct rules of thinking.” The author discusses not only the history of the studies of rhetoric, but also of language, mainly referring to the traditions of the Vienna Circle (Der Wiener Kreis). Though the achievements of contemporary linguistics and the contemporary studies on the philosophical foundations of linguistic studies are considered, the perspectives defined by Immanuel Kant and the researchers from the Vienna Circle are dominant. The aim of this study was not only to reiterate Windelband’s thesis, but also to verify it more comprehensively.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2019, 54, 3; 51-66
    1505-9057
    2353-1908
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dlaczego metoda krytyczna Poppera jest fascynująca?
    Why is Poppers critical method fascinating?
    Autorzy:
    Polak, Paweł Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1943070.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Fries's trilemma
    critical philosophy
    critical method
    transcendetal method
    philosophy of science
    metaphilosophy
    Karl Popper
    Leonard Nelson
    Jakob Friedrich Fries
    Immanuel Kant
    K.R. Popper
    L. Nelson
    J.F. Fries
    I. Kant
    trylemat Friesa
    filozofia krytyczna
    metoda krytyczna
    metoda transcendentalna
    filozofia nauki
    metafilozofia
    Opis:
    Artykuł recenzyjny przedstawia ważne, świeżo opublikowane opracowanie Popperowskiej metody krytycznej autorstwa Zbigniewa Liany. W recenzji podkreślono bardzo wysoki poziom opracowania, wskazano na jego oryginalność oraz wyjaśniono dlaczego książka ta jest polecana głównie specjalistom od myśli Poppera. Wyjaśniono również, w jaki sposób w niewielkiej objętościowo książce udało się zmieścić wiele oryginalnych i cennych analiz.
    This review article presents an important, newly published study of Popper's critical method by Zbigniew Liana. The review emphasizes the very high level of the study, points to its originality, and explains why the book is recommended mainly to specialists of Popper's thought. It is also explained how the book manages to contain so many original and valuable analyses in a small volume.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2021, 71; 211-216
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oświecenie i konieczność nowej racjonalności
    Enlightenment and the Need of a New Rationality
    Autorzy:
    Jędraszewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1402453.pdf
    Data publikacji:
    2009-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Chrystus jako światło świat
    teoria iluminajcji
    Kant i jego rozumienie Oświecenia
    deizm
    Wielki Zegarmistrz
    współczesny irracjonalizm i sceptycyzm
    Christ as the light of the world
    the theory of illumination
    deism
    the Great Clockmaker
    contemporary irrationalism and scepticism
    the postulate of a return to the Christian Logos
    Kant and his understanding of the Enlightenment
    Opis:
    The article deals with 18th century Enlightenment and its clearly anti-Christian character. However, it is impossible to understand this period without showing it in the light of Christian enlightenment whose centre is Christ – the Light of the world. On the philosophical-theological plane the most profound synthesis of Christian faith and philosophical logos is to be found in the doctrine of St. Augustine along with its theory of illumination (illuminatio). According to John Paul II, the rejection of Christ in the period of Enlightenment resembles the history of St. Paul, who was rejected on the Athenian Aeropagus when he started speaking about the risen Christ. This rejection was accomplished for the sake of an independent human reason whose complete autonomy was demanded by Kant, whereas in the philosophy of Voltaire the Enlightenment fully showed its derisively-mocking anti-Christian countenance. According to Voltaire faith should be replaced byan enlightened reason and religion by philosophy. In consequence, deism with its idea of God as the Great Clockmaker was to supplant the Christian faith. As Joseph Ratzinger noted, since the Enlightenment we have paradoxically witnessed a deepening trend of irrationalism and scepticism in the Western culture. That is why already as Benedict XVI he postulates the construction of a new rationality, which means “broadening the horizons of rationality” whose ultimate foundation is Christ-the Logos. 
    Źródło:
    Filozofia Chrześcijańska; 2009, 6; 17-30
    1734-4530
    2450-0399
    Pojawia się w:
    Filozofia Chrześcijańska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Benedykta Bornsteina recepcja filozofii Immanuela Kanta
    Benedykt Bornstein’s reception of Immanuel Kant’s philosophy
    Autorzy:
    Śleziński, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/665098.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Immanuel Kant
    Benedykt Bornstein
    formy czasu i przestrzeni
    sądy syntetyczne a priori
    forms of time and space
    synthetic a priori judgements
    Opis:
    Benedykt Bornstein belongs to a group of philosophers, who demonstrated an opportunity for development of the scientific metaphysics with the use of the axiomatic method. His general theory of existence was developed under the influence of critical discussion on the major problems related to Kant’s theory of cognition. Arguments presented in this article are to be an attempt to recognise all the assumptions and conditions which our philosopher investigated. It is stressed that in the context of native philosophy Bornstein is neo-kantian as well as a representative of Polish analytical philosophy. However, his epistemological and ontological analyses have not met the proper reception by the environment of Lvov-Warsaw School. Although, he has remained Kazimierz Twardowski’s student in terms of character ofhis methodological research, strive for terminological precision and the use of formal language in his arguments.
    Benedykt Bornstein (1880-1948) należy do grona tych filozofów, którzy wykazali możliwość budowania metafizyki naukowej przy zastosowaniu metody aksjomatycznej. Jego ogólna teoria bytu została wypracowana pod wpływem krytycznej dyskusji nad głównymi problematami Kantowskiej teorii poznania. Argumenty przedstawione w niniejszym artykule mają stanowić próbę rozpoznania wybranych założeń i uwarunkowań, w których prowadził badania nasz filozof, ze szczególnym zwróceniem uwagi na to, iż w rodzimej filozofii Bornstein jest nie tylko neokantystą, lecz także przedstawicielem polskiej filozofii analitycznej.
    Źródło:
    Folia Philosophica; 2017, 38
    1231-0913
    2353-9445
    Pojawia się w:
    Folia Philosophica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-22 z 22

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies