Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Powinności podwodowe w świetle przekazu pierwszych sześciu tomów „Volumina Legum”
Podvoda Duties in the Light of the First Six Volumes of “Volumina Legum”

Autorzy:

Konarski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22792453.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Tematy:

I Rzeczpospolita
Volumina Legum
Stanisław Konarski
ciężary feudalne
podwody
I Polish Republic
feudal burdens
podvodas

Opis:

Przedmiot niniejszych rozważań stanowi jedna z wielu posług o charakterze transportowym świadczonych przez ludność poddaną na rzecz panującego i jego urzędników na ziemiach dawnego państwa polskiego. Podwoda (podwód) polegała na dostarczeniu koni, z których korzystał przede wszystkim król ze swoją małżonką oraz osoby, którym jedno z nich poleciło dostarczyć konie podwodne (np. posłańcy królewscy), przy czym obowiązek świadczenia tego rodzaju powinności był często zamieniany na rodzaj czynszu (podwodne, podwodnie) składanego w zamian za powinność odbywania i dostarczania podwód. Analiza przeprowadzona przez Autora dotyczy zagadnień związanych z regulacjami prawnymi w zakresie obowiązku podwodowego w świetle postanowień XVI i XVII-wiecznych uniwersałów i konstytucji zawartych w zbiorze najdawniejszych praw państwa polskiego.
The article discusses one of the many transport services provided by serfs for the benefit of the ruler and his officials on the lands of the former Polish state. Podvoda (the podwód) consisted in supplying horses, which were used mainly by the king with his wife. They were also used persons to whom one of them ordered to supply podvoda horses (e.g. royal messengers), while the obligation to provide this kind of obligation was often changed into a kind of rent (known podwodne or podwodnie) paid in exchange for the obligation to carry out and provide podvodas. The analysis conducted by the Author concerns the issues related to legal regulations in the field of the podvoda duty in the light of the provisions of 16th and 17th century universals and constitutions contained in the collection of the oldest laws of the Polish state.

Źródło:

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego; 2019, 14, 16 (2); 63-86
2719-3128
2719-7336

Pojawia się w:

Biuletyn Stowarzyszenia Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Three histories of one Slovakia. On Polish literature of the interwar period on the situation of Slovaks in the face of the fall of the Habsburg monarchy
Trzy historie jednej Słowacji. O polskim piśmiennictwie okresu międzywojennego na temat sytuacji Słowaków w obliczu upadku monarchii habsburskiej

Autorzy:

Świątek, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/11344589.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

First Czechoslovak Republic
Polish-Czech relations
Polish-Slovak relations
historiography
political commentary
Second Polish Republic
I Republika Czechosłowacka
stosunki polsko-czeskie
stosunki polsko-słowackie
historiografia
publicystyka
II Rzeczpospolita Polska

Opis:

The aim of this article is to show the attitude of Polish interwar literature (political commentary, historiography) towards the role of Slovaks in building the First Czechoslovak Republic and their situation in the state they shared with Czechs. The collected material has been divided into three categories: pro-Hungarian, pro-Czech (pro-Czechoslovak) and pro-Slovak, but the author also notes an interest in Slovakia related to the Slavic studies conducted during the Second Polish Republic. The works discussed in this article attempted to compare the Slovaks’ situation under the Hungarian rule and in Czechoslovakia; to answer the question whether the Czechoslovak nation existed; and to suggest to whom the Polish state should bind its future on the international arena (support Hungary’s aspirations to recover Slovakia, establish good relations with Prague, or support the Slovak nationalist movement against Czechs).
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie stosunku polskiego piśmiennictwa okresu międzywojennego (publicystyki, historiografii) wobec roli Słowaków w dziele budowy I Republiki Czechosłowackiej oraz ich sytuacji we wspólnym z Czechami państwie. Zebrany materiał podzielono zasadniczo na trzy nurty: filowęgierski, filoczeski (filoczechosłowacki), filosłowacki, ale zwrócono także uwagę na zainteresowania Słowacją w ramach prowadzonych w II RP badań słowianoznawczych. Omawiane w niniejszym artykule prace starały się porównać położenie Słowaków pod panowaniem węgierskim oraz w czasach czechosłowackich, odpowiedzieć na pytanie o to czy istnieje naród czechosłowacki, w końcu wskazać, z kim państwo polskie powinno wiązać swoją przyszłość na arenie międzynarodowej (wspierać aspiracje Węgier do odzyskania Słowacji, ułożyć poprawne stosunki z Pragą, czy może wspierać narodowy ruch słowacki przeciwko Czechom).

Źródło:

Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 2; 193-226
0867-8294

Pojawia się w:

Folia Historica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Emigracja polska w Wielkiej Brytanii wobec wyborów do Sejmu PRL pierwszej kadencji z 26 października 1952 r.

Autorzy:

Zaćmiński, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608635.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polish authorities in exile
Polish emigration in Great Britain
Polish People’s Republic
elections to the Sejm of the Polish People’s Republic of the first term
parliamentarism of the Polish People’s Republic
władze RP na obczyźnie
emigracja polska w Wielkiej Brytanii
Polska Ludowa
wybory do Sejmu PRL I kadencji
parlamentaryzm Polski Ludowej

Opis:

The changes that took place in the Polish People’s Republic after World War II were closely monitored by Polish political emigrants in Great Britain. Understandably, special attention was paid to political problems. The author discusses the attitude of the Polish government in exile and the Polish émigré press towards the elections to the People’s Poland Sejm in 1952: i.e. their assessment of the electoral law, the National Front, its programme, candidates to the Sejm, the electoral campaign, and election results. In the closing part of the text, the author comments on the success allegedly achieved by the Ministry of Public Security in that part of the “Cezary” Operation which concerned disinformation of émigré community in the area of electoral propaganda.
Zmiany zachodzące w Polsce Ludowej po II wojnie światowej były bacznie obserwowane przez polskie uchodźstwo polityczne w Wielkiej Brytanii. Szczególną uwagę zwracano na sprawy polityczne. W artykule omówiono stosunek władz RP na obczyźnie oraz prasy emigracyjnej do wyborów do Sejmu PRL w 1952 r.: tzn. jak oceniano prawo wyborcze, Front Narodowy, jego program, kandydatów do sejmu, kampanię wyborczą oraz wyniki wyborów. W końcowej części tekstu skomentowano sukces, jaki rzekomo odniosło Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w tej części operacji „Cezary”, która dotyczyła dezinformacji środowisk emigracyjnych w zakresie propagandy wyborczej.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

W Czechach o Polsce w kontekście Europy Środkowej i Wschodniej
About Poland in the Czech Republic in the context of Central and Eastern Europe

Autorzy:

Patek, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2164764.pdf

Data publikacji:

2017-03-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

czeskie badania polonoznawcze
Czechy
Polska
Europa Środkowa i Wschodnia
Polish studies in the Czech Republic
Czech Republic
Polska
Central and Eastern Europe

Opis:

Polish studies have a long tradition in the Czech Republic. It goes back to the first half of the nineteenth century, when the Czechs were experiencing the national rebirth. This was accompanied by their interest in the Slavic world, including Polish issues. In the interwar period, the Department of the Polish Language and Literature was established at Charles University in Prague, and a Polish language course was run in Brno (at Masaryk University). The Inter-governmental Joint Permanent Polish-Czech Commission for Humanities operating between 1993 and 2006 served well for the Polish-Czech cooperation. Held in Prague in 2013, the Congress of the Polish Studies was attended by over a hundred researchers from more than a dozen countries. The Congress attempted to present the current state of research on Polish history, culture and scholarship. Two collective works were published as the proceedings of the congress. This paper discusses the second one, The Czech studies on Poland in the context of Central and Eastern Europe, which was published in Polish.

Źródło:

Historia Slavorum Occidentis; 2017, 1 (12); 89-98
2084-1213

Pojawia się w:

Historia Slavorum Occidentis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Zagadnienie Centralnego Okręgu Przemysłowego (1937–1939) w świetle poglądów politycznych

Autorzy:

Chudzik, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/607618.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Central Industrial District
the economy of the Second Polish Republic
Army of Second Polish Republic
economic and political ideas
Centralny Okręg Przemysłowy
gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej
wojsko Drugiej Rzeczpospolitej
idee gospodarcze i polityczne

Opis:

Many different societies of the Second Polish Republic (political, economical, science, etc.) had voiced their opinions on the issue of the Central Industrial District. In this article I had analized how particular societies had evaluated the construction of the Central Industrial District. Those evaluations had been presented on a background of economical views of aforementioned societies. They concerned how those investments were handled, how much money had been spent on them, supporting particular branches of the economy, issues of the workforce market, etc. Discussion about the biggest investment of the Second Republic was a major part of the political debate in Poland in the second part of the 30s.
Na temat budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego wypowiadało się wiele środowisk Drugiej Rzeczypospolitej: politycznych, polityczno-gospodarczych, naukowych itp. W artykule przedstawiłem, jak poszczególne środowiska oceniały budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego. Opinie te zostały zaprezentowane na tle wyrażanych przez dane środowiska poglądów gospodarczych. Dotyczyły one m.in. sposobu realizacji inwestycji, wielkości przeznaczanych na nie nakładów finansowych, popierania rozwoju określonych dziedzin gospodarki, spraw dotyczących rynku pracy itd. Dyskusja nad kwestią budowy największej inwestycji Drugiej Rzeczypospolitej stanowiła ważną część debaty politycznej w drugiej połowie lat 30. XX w. w Polsce.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2014, 69
0239-4251

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

The Warmia, Masuria and Powiśle plebiscite on the forum of the legislative sejm 1919–1920
Plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu na forum Sejmu Ustawodawczego 1919–1920

Autorzy:

Kudrzycki, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365591.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

plebiscite
Powiśle
Legislative Sejm (Second Polish Republic)
Warmia
and Mazury
Polish–German relations
plebiscyt
Sejm Ustawodawczy
Warmia i Mazury
stosunki
polsko-niemieckie

Opis:

100. rocznica plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu skłania do zainteresowania się jego antecedencjami i wynikami głosowania. Powstaje pytanie, czy Polska w ówczesnej sytuacji mogła podjąć działania, które przyczyniłyby się do uzyskania lepszego wyniku głosowania? Szukając odpowiedzi na postawione pytanie, należy uwzględniać wielorakie i skomplikowane uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne powstającego państwa polskiego, ale też działania władz polskich wobec Mazurów i Warmiaków. Warto uwzględniać pozycję Polski w Europie, państwa odzyskującego po 123 latach niepodległość i realnych możliwości realizacji celów i aspiracji terytorialnych narodu polskiego. W początkowym okresie kształtowania polityki państwa niebagatelną rolę odgrywał Sejm Ustawodawczy, w którym zasiedli przedstawiciele polskiego społeczeństwa i przedstawiali na jego forum istotne problemy państwa polskiego, dlatego warto wyjaśnić zainteresowanie tej instytucji państwa plebiscytami na Warmii i Mazurach oraz Powiślu. Problematyka plebiscytu w Sejmie Ustawodawczym została przedstawiona przed pół wiekiem w jednym artykule, lecz warta jest przypomnienia i przedstawienia z innej perspektywy

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2020, 310, 4; 587-606
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Jerzy Grobicki (1891–1972). Od Legii Cudzoziemskiej do generała WP. Biografia kawalerzysty
Jerzy Grobicki (1891–1972). From the Foreign Legion to the Polish Army General. A Cavalryman’s Biography

Autorzy:

Dubicki, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2129741.pdf

Data publikacji:

2022-07-21

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Jerzy Grobicki
II Rzeczpospolita
I wojna światowa
II wojna światowa
Second Polish Republic
World War I
World War II

Opis:

Artykuł omawia postać Jerzego Grobickiego (1891–1972), który służył jako oficer armii cesarsko-królewskiej i został pułkownikiem Wojska Polskiego w II RP. Brał udział w I i II wojnie światowej, a po wojnie wyemigrował do Kanady.
The article discusses the figure of Jerzy Grobicki (1891–1972) who served as an officer of the imperial and royal army and became the Polish Army colonel in the Second Polish Republic. He participated in World Wars I and II and after the war migrated to Canada.

Źródło:

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal; 2021, 27, 1; 37-51
1641-4233
2300-8695

Pojawia się w:

International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Urząd i jego funkcjonowanie: Biuro Listów w Polskim Radiu i Telewizji (1951–1989)
Office and its functioning: Office of Letters in Polish Radio and Television (1951–1989)

Autorzy:

Jarosz, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1288224.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Polskie Radio i Telewizja
Polska Rzeczpospolita Ludowa
skargi
komunizm
społeczeństwo polskie
historia społeczna
Polish Radio and Television
Polish People’s Republic
letters of complaints
communism
Polish society
social history

Opis:

Tematem artykułu jest analiza funkcjonowania Biura Listów w strukturach Polskiego Radia i Telewizji w latach 1951–1989. Biuro należało do kilku najważniejszych centralnych instytucji w ówczesnej Polsce, do których obywatele PRL pisali najczęściej. Jego funkcjonowanie napotykało na wiele trudności o charakterze organizacyjnym. Listy były podstawą wielu audycji radiowych o charakterze interwencyjnym i biuletynów przeznaczonych dla osób piastujących najważniejsze stanowiska w strukturach władzy
The article aims at analysing the Office of Letters in the structures of the Polish Radio and Television in the period of 1951–1989. The office belonged to several central institutions in Poland, to which the citizens wrote most often. The functioning of the Office faced many difficulties of an organizational nature. Letters were seen to have an impact on radio programs of intervention nature and bulletins for persons holding the most important offices in the country.

Źródło:

Studia Medioznawcze; 2018, 4 (75); 105-116
2451-1617

Pojawia się w:

Studia Medioznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Władze wojewódzkie w Lublinie wobec kwestii ukraińskiej na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym w latach 1935-1939

Autorzy:

Kęsik, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/632228.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

the Second Polish Republic, national minorities, the Ukrainians, Chełm Land, Podlachia
I Rzeczpospolita, mniejszości narodowe, Ukraińcy, Chełmszczyzna, Podlasie

Opis:

Starting in 1935 the provincial authorities in Lublin opted for a programme of national assimilation of the Ukrainian minority living in the area. On the scale of the entire Polish-Ukrainian border these kinds of changes in the course of national politics acquired a practical shape only in 1936. Together with the army they have created a programme of vindication and Polonization of the areas of Chełm Land and Southern Podlachia, and theyhave actively participated in its implementation. The problem of the Orthodox Church was being moved towards the central stage. The authorities in Lublin unequivocally advocated for possibly the most distant Polonization of the Orthodox Church and the liquidation of supernumerary parishes. It also involved the question of demolition of the inactive Orthodox facilities of the sacral nature. In the opinion of the authorities of Lublin the Orthodox Church was becoming a factor consolidating the Ukrainian minority, but threatening the Polish state, which was accompanied by the accumulation of the irredentist tendencies. The attitude of the authorities towards the Ukrainian minority was clearly undergoing a radicalisation at the turn of 1938/1939. It was expressed by the program formulated in the Province Office on “under-Ukrainizing” the public service. It should be emphasised that the programme remained only in the sphere of planning. Its implementation, set out over the period of 1939-1941, was prevented by the outbreak of the Second World War.
Począwszy od 1935 r. władze wojewódzkie w Lublinie optowały za programemasymilacji narodowej mieszkającej na tym terenie mniejszości ukraińskiej. W skali całego pogranicza polsko-ukraińskiego tego rodzaju zmiany kursu polityki narodowościowej nabrały praktycznego kształtu dopiero od 1936 r. Wraz z wojskiem kreowały program rewindykacyjno-polonizacyjny Chełmszczyzny i Podlasia Południowego oraz czynnie uczestniczyły w jego realizacji. Na pierwszy plan wysuwała się sprawa Kościoła prawosławnego. Władze w Lublinie opowiadały się jednoznacznie za możliwie daleką polonizacją Cerkwi oraz likwidacją nieetatowych parafii. Mieściła się w tym również kwestia rozbiórek nieczynnych prawosławnych obiektów sakralnych. W ocenie władz lubelskich Cerkiew stawała się groźnym dla państwa polskiego czynnikiem konsolidacji mniejszości ukraińskiej, czemu towarzyszyło narastanie tendencji irredentystycznych. Stanowisko władz wobec mniejszości ukraińskiej ulegało wyraźnie radykalizacji na przełomie lat 1938/1939. Wyrazem tego był sformułowany w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie program „odukrainizowania” służby publicznej. Należy podkreślić, że pozostał on tylko w sferze planów. Jego realizację rozłożoną na lata 1939-1941 uniemożliwił wybuch drugiej wojny światowej.

Źródło:

Res Historica; 2014, 38
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Współpraca kulturalna Polski z Węgrami w dziedzinie kinematografii w latach siedemdziesiątych XX wieku

Autorzy:

Szczutkowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/653752.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polska Rzeczpospolita Ludowa
Węgierska Republika Ludowa
polityka kulturalna Polski i Węgier
polsko-węgierska współpraca kulturalna
kinematografia polska
kinematografia węgierska
Polish People’s Republic
Hungarian People’s Republic

Opis:

Artykuł poświęcony jest dobrze udokumentowanym, ale rzadko analizowanym przez badaczy kontaktom kulturalnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Węgierskiej Republiki Ludowej w dziedzinie kinematografii w latach 1971–1980. W tzw. dekadzie gierkowskiej kino madziarskie cieszyło się w Polsce dużym zainteresowaniem (zwłaszcza w środowisku krytyków i dyskusyjnych klubów filmowych), z kolei na Węgrzech wciąż panowała „moda na Polskę” i polski film. W opracowaniu uwagę skupiono na przebiegu polsko-węgierskiej współpracy filmowej w sferze koprodukcji, wymiany usług, imprez i festiwali. Ważną rolę w popularyzacji wzajemnych osiągnięć filmowych odegrały Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej w Budapeszcie oraz Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, a także kontakty niezależne.The article is devoted to well-documented, but seldom analysed by researchers cultural contacts of the Polish People’s Republic and Hungarian People’s Republic in the field of filmmaking in 1971–1980. In the so-called Gierek’s era, Hungarian films enjoyed great popularity and interest (especially among film critics and film societies), while in Hungary Poland and Polish movies were still “in vogue”. The study focuses on the course of Polish-Hungarian film cooperation in the area of coproduction, exchange of services, events, and festivals. An important part in the popularising of film achievements was played by the Centre of Polish Information and Culture in Budapest and the Hungarian Institute of Culture in Warsaw, but also by independent contacts.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Władze wojewódzkie w Lublinie wobec kwestii ukraińskiej na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym w latach 1935-1939

Autorzy:

Kęsik, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/631955.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

the Second Polish Republic, national minorities, the Ukrainians, Chełm Land, Podlachia
I Rzeczpospolita, mniejszości narodowe, Ukraińcy, Chełmszczyzna, Podlasie

Opis:

Począwszy od 1935 r. władze wojewódzkie w Lublinie optowały za programemasymilacji narodowej mieszkającej na tym terenie mniejszości ukraińskiej. W skali całego pogranicza polsko-ukraińskiego tego rodzaju zmiany kursu polityki narodowościowej nabrały praktycznego kształtu dopiero od 1936 r. Wraz z wojskiem kreowały program rewindykacyjno-polonizacyjny Chełmszczyzny i Podlasia Południowego oraz czynnie uczestniczyły w jego realizacji. Na pierwszy plan wysuwała się sprawa Kościoła prawosławnego. Władze w Lublinie opowiadały się jednoznacznie za możliwie daleką polonizacją Cerkwi oraz likwidacją nieetatowych parafii. Mieściła się w tym również kwestia rozbiórek nieczynnych prawosławnych obiektów sakralnych. W ocenie władz lubelskich Cerkiew stawała się groźnym dla państwa polskiego czynnikiem konsolidacji mniejszości ukraińskiej, czemu towarzyszyło narastanie tendencji irredentystycznych. Stanowisko władz wobec mniejszości ukraińskiej ulegało wyraźnie radykalizacji na przełomie lat 1938/1939. Wyrazem tego był sformułowany w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie program „odukrainizowania” służby publicznej. Należy podkreślić, że pozostał on tylko w sferze planów. Jego realizację rozłożoną na lata 1939-1941 uniemożliwił wybuch drugiej wojny światowej.

Źródło:

Res Historica; 2014, 38
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Polskie zespoły i chóry na współczesnej Białorusi (po 1989 r.). Geneza, działalność, dorobek, problemy, perspektywy (cz. II)
Polish Ensembles and Choirs in Contemporary Belarus (after 1989). Genesis, Income, Business, Problems, and Perspectives

Autorzy:

Grędzik-Radziak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1962863.pdf

Data publikacji:

2019-07-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

Republika Białoruś
Polacy na Białorusi
zespoły i chóry polonijne
Republic of Belarus
Poles in Belarus
polish ensembles and choirs

Opis:

According to official data, Poles in Belarus constitute a population of nearly 500,000 people; reality however deems this figure twice as high. The ZSRS authority has employed its absolute assimilative politics against the Poles, and as a result, over the past 40 years those people have been stripped of all identity preserving institutions. Only after well-known political alterations took place in this country, could the rebirth and development of Polish socio-cultural life begin. The movements’ most important manifestations in the past decades have been various forms of Polish education and partly the developing Polish school system. In the year 1988, the Polish Cultural-Educational Association (Polskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe) in the name of Adam Mickiewicz was founded, and shortly after in 1990 was reformed in to stand as the Polish Union in Belarus, whose sole purpose was to represent the cultural interests of the Polish minority in the country. With its formation began the development of Polish choirs’, folklore ensembles and amateur acting companies for children, adolescents and adults. An author, unknown to the Polish audience, characterized 64 ensembles and choirs in Belarus, which operated, and still might be, between the years 1989-2003, in an article based on materials the author gathered in 2000-2003 years. Matters such as: genesis, income, business, and problems and perspectives of choirs and companies were pointed out. The functioning of these ensembles heavily relied on aid from numerous Polish organizations, institutions, enterprises, emigration societies and private donations. It should be noted that these contributions took on a vast array of forms, ranging from instrumental supplies, microphones, costumes and essentials, organization of performance routes, advertising, transportation and financial transfers. After years of horrible losses and half a century of assimilating oppression, the amateur artist movement stands a key element in the rebirth of Polish identity in Belarus.

Źródło:

Studia Polonijne; 2010, 31; 5-24
0137-5210

Pojawia się w:

Studia Polonijne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

„O konieczności i celowości represji świadczy wynik wyborów”. Aparat bezpieczeństwa w „akcji wyborczej” i wyborach do Sejmu PRL I kadencji 26 października 1952 r. na Warmii i Mazurach w świetle sprawozdania ppłk. Franciszka Szlachcica1 szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie
“The result of the elections demonstrates the necessity and purposefulness of repression.” The security apparatus in the “election action” and elections to the Sejm of the Polish People’s Republic of the first term, 26 October, 1952 in Warmia and Masuria, in the light of the report of Lt. Franciszek Szlachcic, head of the Provincial Public Security Office in Olsztyn

Autorzy:

Syrwid, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365711.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

aparat bezpieczeństwa
Franciszek Szlachcic
PRL
stalinizm
Warmia i Mazury
wybory parlamentarne w 1952 r.
Security Apparatus
Polish People’s Republic (PRL)
Stalinism
1952 Polish legislative election

Opis:

This article presents an assessment of the involvement and impact of the activities of the public safety apparatus in Warmia and Masuria during the “election campaign” and elections to the Sejm of the People’s Republic of Poland on 26 October 1952. It focuses on the previously unpublished post-election report of Lt. Franciszek Szlachcic, head of the Provincial Public Security Office in Olsztyn, which was prepared for the Ministry of Public Security in Warsaw. The findings and statistical data, as well as the opinions and conclusions relating to the operational work of the coercion apparatus, represent valuable material for research on the forms and scale of repressions against the inhabitants of the then Olsztyn voivodeship during the Stalinist period.
Artykuł przedstawia ocenę zaangażowania i skutków działalności aparatu bezpieczeństwa publicznego na Warmii i Mazurach podczas „akcji wyborczej” i wyborów do Sejmu PRL I kadencji 26 października 1952 roku. Przedmiotem analizy objęto niepublikowane dotąd sprawozdanie powyborcze ppłk. Franciszka Szlachcica szefa Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Olsztynie, sporządzone na potrzeby Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Zawarte w nim ustalenia i dane statystyczne, a także opinie i wnioski dotyczące pracy operacyjnej organów aparatu przymusu, stanowią wartościowy materiał do badań nad formami i skalą represji stosowanych wobec mieszkańców ówczesnego województwa olsztyńskiego w okresie stalinizmu.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 311, 1; 148-174
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Uniwersalizm relacji samorządu szlacheckiego i władzy państwowej w dawne Polsce
The Universal Nature of the Relationship Between the Noble Local Government and the State in the Polish-Lithuanian Commonwealth

Autorzy:

Szum, Ernest

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1849213.pdf

Data publikacji:

2020-05-14

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

I Rzeczpospolita
samorząd stanowy
sejmiki ziemskie
polityka państwowa
samorząd szlachecki i polityka lokalna
szlachta staropolska
First Polish Republic (Polish-Lithuanian Commonwealth)
estates’ government
aristocratic diets
state policy
noble government and local policy
Old Polish Nobility

Opis:

This article aims to contribute to the growth of reflection in the area of theory of local governance and the research on the practices of the local governments in the era of the Polish- Lithuanian Commonwealth. The issue at hand has been analysed from two research perspectives. Under one view – naturalistic – the local government is seen as a social phenomenon and as an institution whose primary function is to represent the society. Under the other – state-related approach – the local government is a construction rooted in the state’s legal doctrine. The article uses a historical outlook to discuss the evolution of the aristocratic governmental institutions. At the same time, when the theoretical and praxeological perspective is adopted, the role of the local government in the structure of the state is discussed, with its diversified attitudes towards the identification of sources for development of the government with its dynamics, and helps observe decentralization processes taking place. The issues scrutinized in the article have been approached from the historical, sociological, political and systemic perspectives. The author takes into account the changes taking place in local government and in the state-level government of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The narrative of the article employs the problem-oriented, chronological method. Temporal divides introduced in the article are justified by the series of systemic, legal, social, economic and cultural changes, which significantly influenced the rise, functioning and the demise of the institution under analysis.

Źródło:

Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 41, 1; 19-34
0137-4176

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Społecznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Protection of the reputation of the Polish Nation and the Republic of Poland
Ochrona dobrego imienia Narodu Polskiego i Rzeczypospolitej Polskiej

Autorzy:

Skrzypczak, Jędrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/619383.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

protection of the reputation of the Polish Nation and the Republic of Poland
ochrona dobrego imienia Narodu Polskiego i Rzeczypospolitej Polskiej

Opis:

Pretekstem do podjęcia tej problematyki ochrony dobrego imienia Narodu Polskiego i Rzeczypospolitej Polskiej było uchwalenie w styczniu 2018 r. wzbudzającej ogromne kontrowersje ustawy o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. W ten sposób wprowadzono przepisy przewidujące ochronę dobrego imienia Rzeczypospolitej Polskiej i Narodu Polskiego. Pośród nich zaproponowano przepisy art. 53o i 53p przewidujące odpowiedzialność cywilnoprawną. Ten fragment ustawy przeszedł właściwie niezauważony, inaczej niż wzbudzające ogromne emocje przepisy przewidujące odpowiedzialność karną. Z pewnością pełna analiza tego aktu normatywnego wymaga znacznie dłuższego czasu. Jak wyżej próbowano wykazać, przyjęta regulacja rodzi szereg wątpliwości i pytań o jej właściwą wykładnię. Pomija w zasadzie całkowicie dorobek judykatury, który w poprzednim stanie prawnym pozwalał członkowi określonej grupy np. Narodu Polskiego dochodzenia roszczeń w przypadku naruszenia poczucia godności narodowej.
A pretext for taking up this topic was the adoption in January 2018 of the new Act of the Institute of National Remembrance, which aroused huge controversy. In this way, provisions were enacted to protect the reputation of the Republic of Poland and the Polish Nation. Among them, there are regulations such art. 53o and 53p providing civil liability for violating the reputation of the Republic of Poland and the Polish Nation. This part of the bill passed almost unnoticed, unlike the criminal law in this bill. Certainly, a full analysis of this normative act requires more time. For now, we can say that – as it was presented in this paper – the adopted regulation raises a number of doubts and questions about its proper interpretation.

Źródło:

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2019, 3; 61-78
1731-7517

Pojawia się w:

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Main political and legal problems of religious building construction in the Polish People’s Republic between 1945 and 1989
Zasadnicze problemy polityczne i prawne budownictwa sakralnego w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1945-1989

Autorzy:

Dyda, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1026612.pdf

Data publikacji:

2020-10-06

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

budownictwo sakralne
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prawo i polityka wyznaniowa
religious building construction
Polish People’s Republic
law on religion
religion policy

Opis:

The article deals with the most important issues of law and religious policy of the People’s Republic of Poland in the field of religious building construction. Licensing of permits for the implementation of construction projects by religious associations, especially the Catholic Church and the repression of people and communities undertaking illegal construction of religious and ecclesiastical buildings was one of the main forms of conducting religious policy by the authorities of the People’s Republic of Poland. At the same time, uniform provisions of the law in force in this matter were applied in an extremely diverse way (both within individual units of the Catholic Church and non-Roman Catholic religious associations), depending on extra-legal political and religious factors. Therefore, the issue of sacred buildings is one of the clearest examples of instrumentalisation of the law – both at the level of its establishment and application – in the activities of the authorities of the People’s Republic of Poland.
Artykuł traktuje o najważniejszych zagadnieniach prawa i polityki wyznaniowej PRL w zakresie budownictwa sakralnego. Koncesjonowanie zezwoleń na realizację inwestycji budowalnych przez związki wyznaniowe, zwłaszcza Kościół Katolicki, oraz represjonowanie osób i wspólnot podejmujących nielegalne budowy obiektów sakralnych i kościelnych było jedną z głównych form prowadzenia polityki wyznaniowej przez władze Polski Ludowej. Jednocześnie jednolite przepisy obowiązującego w tej materii prawa aplikowano w niezwykle zróżnicowany sposób (zarówno w ramach poszczególnych jednostek Kościoła Katolickiego, jak i nierzymskokatolickich związków wyznaniowych) w zależności od pozaprawnych czynników natury polityczno-wyznaniowej. Stąd też kwestia budownictwa sakralnego jest jednym z najczytelniejszych przykładów instrumentalizacji prawa – zarówno na poziomie jego stanowienia, jak i stosowania – w działalności władz PRL.

Źródło:

Przegląd Prawno-Ekonomiczny; 2020, 2; 7-21
1898-2166

Pojawia się w:

Przegląd Prawno-Ekonomiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Zagadnienie praworządności na łamach „Prawa i Życia” w 1956 roku
The issue of law-abidingness in 1956 “The Law and the Life”

Autorzy:

Żochowski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621224.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

„Prawo i Życie”, praworządność, Polska Republika Ludowa, Polski październik 1956, Zrzeszenie Prawników Polskich
“Law and Life”, rule of law, People’s Republic of Poland, Polish October 1956, Association of Polish Lawyers

Opis:

A short-term change of the political climate in Poland in 1956 gave an opportunity to start an open discussion (as the realities of that time) about the condition of obeying the law, proper understanding of the rule of law and “errors of the past”. A major part of this discussion went on pages of new bi-weekly magazine “Law and Life” created by the Association of Polish Lawyers. In the course of this discussion, the Soviet patterns which blurred the meaning of those terms, were left. Newly defined, they described numerous contradictions prior to 1956. Subsequently the discussion focused on the problem of ensuring law-abideness in the judiciary and the administration.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2014, 13, 1; 277-301
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Poczet jurystów i ekonomistów. Eugeniusz Waśkowski (1866-1942)
Lexicon of Polish Lawyers and Economists: Eugeniusz Waśkowski (1866-1942)

Autorzy:

Redzik, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2232216.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

Eugeniusz Waśkowski
Anatol Waśkowski
cywiliści polscy XIX i XX w.
kodyfikacja prawa II RP
proces cywilny polski II RP
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Uniwersytet Noworosyjski w Odessie
Polish civilians of the 19th and 20th centuries
codification of the law of the Second Polish Republic
Polish civil trial of the Second Polish Republic
Stefan Batory university in Vilnius
university of Odessa

Opis:

Szósta odsłona Pocztu poświęcona została jednemu z najwybitniejszych znawców prawa cywilnego procesowego, ustroju sądownictwa i adwokatury w II RP, profesorowi Uniwersytetu Stefana Batorego Eugeniuszowi Waśkow- skiemu. Zanim przyjechał on do Wilna w 1924 r. był profesorem na Uniwersy- tecie w Odessie. Do dzisiaj jego dzieła z zakresu prawa i procesu cywilnego są wznawiane w Rosji. Z kolei publikacje w języku polskim – mimo iż nie były wznawiane – są stale obecne w polskiej literaturze naukowej. Dość powszechnie Waśkowski jest uznawany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej zasłużonych procesualistów cywilnych w historii Polski, a jednocześnie za jednego za najważniejszych jurystów cywilistów w przedrewolucyjnej Rosji. Artykuł jest skróconą objętościowo a jednocześnie uzupełnioną źródłowo i merytorycznie wersją opracowania opublikowanego w 2012 r. (Eugeniusz Waśkowski (1866-1942). W siedemdziesięciolecie śmierci wybitnego uczonego i adwokata, „Palestra” 2012, nr 9-10, s. 255-267). Zawiera nowe i poprawione wątki związane z życiem Waśkowskiego w Odessie, jak i w Warszawie w okresie II wojny światowej.
The sixth edition of Lexicon is devoted to one of the most prominent experts in civil procedure, the judiciary system and the Bar in the Second Republic of Poland – Professor eugeniusz Waśkowski from the Stefan Batory university. Before he came to Vilnius in 1924, he was a Professor at the university of Odessa. to this day, his works in the field of law and civil procedure are re-issued in Russia. Pub- lications in Polish – although they are not reissued – are constantly present in the Polish scientific literature. Quite commonly, Waśkowski is considered one of the most outstanding and distinguished scholars in the field of civil procedure in the history of Poland. The article is an abridged version of the study published in 2012 (Redzik Adam, eu- geniusz Waśkowski (1866-1942). On the 70th anniversary of the death of an outstand- ing scientist and lawyer, “Palestra” no 9-10, pp. 255-267), but it contains new and im- proved threads related to Waśkowski’s life in Odessa, as well as in Warsaw during World War II.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 271-293
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Stosunek Kościoła katolickiego do ruchów religijnych w górnośląskiej części województwa śląskiego (1922-1939)
The Attitude of the Catholic Church Towards Religious Movements in the Upper Silesian Region of Silesia (1922-1939)

Autorzy:

Karabin, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/666219.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Kościół Katolicki
Województwo Śląskie
ruchy społeczne i religijne w II Rzeczypospolitej
Catholic Church
Silesian Voivodeship
social and religious movements of the Second Polish Republic

Opis:

The following article aims at showcasing the changes in the attitude of the Catholic Church towards various sects against the backdrop of the transformations in the Polish Upper Silesia. According to the Catholic Church, the existence of various sects contributed to the further destabilization of the world, already shaken by the events of World War I, and broke social order as well religious unity. For these reasons, apart from the obvious differences in dogma, the Church in the Polish Upper Silesia strongly opposed sectarian movements. The most effective way to counteract these perceived issues was, according to the Church, to discredit the sectarians in the eyes of the Catholic public. For that reason, the Catholic press published reports showing the devastating impact of sects on family life, vocational success or even personal happiness. However, in seeking help from the state, the Church had put itself in a precarious position, since the Church’s stance against the tolerant religious attitudes of the Second Polish Republic could have been perceived as nostalgia for the Prussian times and thus anti-patriotic. The principled position of the Catholic Church, as well as a desire to exclude other sects and the members of religious minorities from the Catholic ecclesiastical authority, created a precedent that promoted religious - and, in consequence, also social - intolerance. The right to a monopoly on spreading their ideology was a source of tension; however, that did not stop the process of social integration.

Źródło:

Wieki Stare i Nowe; 2017, 12, 17; 161-180
1899-1556
2353-9739

Pojawia się w:

Wieki Stare i Nowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

„Pomagajcie polskim dzieciom”. Humanitarna mobilizacja amerykańskiej opinii publicznej po I wojnie światowej

Autorzy:

Kuźma-Markowska, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/601913.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Amerykańska Administracja Pomocy
II Rzeczpospolita
Stany Zjednoczone
I wojna światowa
humanitaryzm
filantropia
American Relief Administration
Second Polish Republic
United States
Great War
humanitarianism
philanthropy

Opis:

Od początku 1919 r. do II Rzeczypospolitej, jak i do innych państw Europy Środkowo-Wschodniej, zaczęły przybywać amerykańskie organizacje humanitarne, niosące pomoc materialną i żywnościową społeczeństwom dotkniętym skutkami wojny i epidemii chorób zakaźnych. Stowarzyszenia z USA, na czele z największą i najważniejszą z nich: Amerykańską Administracją Pomocy, skupiły się przede wszystkim na dożywianiu dzieci, mobilizując amerykańską opinię publiczną do przeznaczania środków finansowych na ten cel oraz przedstawiając sytuację niedożywionych najmłodszych z tej części Europy jako istotny problem społeczny. Starting from the early 1919, American humanitarian organizations began arriving in Poland, like in other states of Central Eastern Europe, with material and food assistance to societies devastated by the military conflict and epidemics of infectious diseases. American associations, with the largest and most important American Relief Administration in the lead, focused mainly on nourishing children, mobilizing American public opinion to raise money for this purpose, and presenting the situation of malnourished young children from this part of Europe as a grave social problem.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 3
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Cesarsko-królewskie gimnazja państwowe miasta Lwowa na drodze transformacji w gimnazja państwowe Polski Niepodległej 1914–1922
The Imperial-Royal public secondary schools in the city of Lviv and their transformation into the public secondary schools of Independent Poland in the period from 1915 to 1922

Autorzy:

Siudut, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/571094.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska

Tematy:

I wojna światowa
Galicja
II Rzeczpospolita
Lwów
szkolnictwo średnie ogólnokształcące
transformacja
First World War
Galicia
Second Polish Republic
Lviv
secondary schools
transformation period

Opis:

In retrospect, the outbreak of the Great War in the summer of 1914 must be recognised as a trigger that changed the education model in Galicia. The process of legal and administrative transformation of the education framework in Galicia started overnight. The purpose of the adjustments was to accommodate the system of teaching, upbringing, organisation of education and the work of schools (including secondary schools) to the needs of the monarchy which at that time was in the state of war. The transformation of the Galician education system reached its peak in the period of sociopolitical upheavals, which resulted from the fall of the Dual Monarchy as well as from the acquisition of the former Galicia by the newly reborn Polish State. After a careful analysis, it has turned out that scholars should study the transformation period as divided into three homogenous phases. The first of these stages began together with the outburst of the War in the summer of 1914 and lasted until the end of the Russian occupation of Lviv. The second one began together with the end of that occupation in July 1915 and lasted until the fall of the Dual Monarchy. The third one covered the period of the rebirth of Poland in November 1918. The most durable legacy of the Galician education model in the schooling system of Independent Poland consisted in the 19th century idea of basing the education of the young generation on the dominant position of an eight-form secondary school (gimnazjum). These schools were partially reformed after the programme debate which took place between 1919 and 1922. Therefore, the educational basis and the teaching personnel established before 1918 became the durable element transferred to the new generation. On the brink of the Great War of 1914–1918, i.e. in the summer of 1914, the Lviv centre of secondary education enjoyed the position of the largest centre of secondary education in Galicia. A variety of religions and nationalities represented by the pupils had become its hallmark. Lviv was also the centre of an ongoing debate about the role of upbringing and education in the life of a nation. The teaching staff of Lviv’s public secondary schools, consisting of distinguished pedagogues, had a significant impact on the results of education in those schools.
Wybuchu wielkiej wojny w lecie 1914 roku z perspektywy czasu uznać trzeba za impuls zmian galicyjskiego modelu edukacji. Z dnia na dzień zaczął się proces modyfikacji prawno-administracyjne ram pracy galicyjskiej oświaty. Celem wprowadzanych korekt, było dostosowanie systemu nauczania, wychowania, organizacji oświaty i pracy szkół (w tym szkół średnich) do potrzeb prowadzącej wojnę monarchii. Apogeum transformacji galicyjskiej całości oświaty przypada na okres polityczno-społecznych przemian będących konsekwencją upadku Austro-Węgier i przejęciem byłej Galicji przez odrodzone Państwo Polskie. Analiza okresu przemian skłania badacza dziejów lwowskiej i polskiej oświaty do wyodrębnienia trzech jednolitych faz. Pierwsza zaczęła się wraz z wybuchem wojny w lecie 1914 roku i trwała do zakończenia rosyjskiej okupacji Lwowa. Druga, zapoczątkowana równolegle z końcem tej okupacji w lipcu 1915 roku, ciągnęła się do upadku monarchii. Trzecia przypadła na czas odrodzenia Polski w listopadzie 1918 roku. Najtrwalszą spuścizną galicyjskiego modelu edukacji w systemie szkolnym Polski niepodległej, była XIX-wieczna koncepcja oparcia systemu edukacji młodego pokolenia o dominującą pozycję gimnazjum – ośmioletniej ogólnokształcącej szkoły średniej, częściowo zreformowanej po debacie programowej z lat 1919–1922. Trwałym elementem przeniesiony w nowe czasy były też baza edukacyjna i kadry pedagogiczne szkół uformowane przed 1918 roku. U progu wielkiej wojny lat 1914–1918, w lecie 1914 roku, lwowski ośrodek szkolnictwa średniego ogólnokształcącego, był wówczas największym centrum edukacji na poziomie średnim w Galicji. Jego charakterystyczną cechą była wielowyznaniowość i wielonarodowe pochodzenie uczniów. We Lwowie ścierały się opinie o wychowaniu i roli edukacji w życiu narodu. Ważnym elementem, wpływającym na efekty kształcenia w gimnazjach państwowych Lwowa, była zatrudniona w ich kadra wybitnych pedagogów.

Źródło:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2013, 63; 187-211
0006-3940
2450-0410

Pojawia się w:

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Bez sentymentów… Obraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w prasie rockowej po 1989 roku
No Sentiments. The Image of the Polish People’s Republic in the Rock Press after 1989

Autorzy:

Trudzik, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28693608.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

dziennikarstwo i media muzyczne
media w XX i XXI w.
prasa rockowa
III RP a PRL
Journalism and music media
media in the 20th and 21st century
rock press
Third Republic of Poland vs the Polish People’s Republic

Opis:

Istotą artykułu jest ocena 45 lat powojennej Polski, wyłaniająca się z prasy rockowej, zarówno bezpośrednio po upadku komunizmu, jak i w latach późniejszych. Pisma popularyzujące rock oraz pokrewne mu gatunki, wbrew pozorom, nie zawężały tematyki wyłącznie do zagadnień muzycznych, stąd długo wyczekiwane przez społeczeństwo odzyskanie wolności, w tym słowa czy druku, niemal automatycznie wywołało na ich łamach potrzebę konfrontacji z minioną epoką. Swoje opinie odnośnie do przeszłości wyrażały redakcje, publicyści, felietoniści, komentatorzy, których oryginalny styl oraz barwny język stanowiły urozmaicenie podstawowych treści, z dzisiejszej zaś perspektywy – dodatkowe źródło informacji o PRL, transformacji i początkach III Rzeczypospolitej Polskiej
The article’s essence was the assessment of 45 years of the Polish People’s Republic, emerging from the rock press, both immediately after the fall of communism and in later years. Contrary to appearances, magazines popularizing rock and its related genres did not limit their topics to musical issues; for this reason, the long-awaited regaining of freedom, including the freedom of speech, also in print, almost automatically triggered the need to confront the past era. Editors, publicists, columnists, and commentators, whose original style and colourful language enriched the content, presented their opinions, thus providing – from today’s perspective – an additional source of information about the Polish People’s Republic, the transformation and the beginnings of the Third Republic of Poland.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 275-296
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Wybrane aspekty współpracy polsko-mołdawskiej w latach 2010–2014
Selected aspects of Polish-Moldavian cooperation in period 2010–2014
Избранные аспекты польско-молдавского сотрудничества на 2010–2014 годы

Autorzy:

Goworko-Składanek, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953249.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Republic of Moldova
the Moldavian-Polish economic cooperation
Polish-Moldavian Economic Forum
the Parliamentary Assembly of the Polish Republic and the Parliament of the Republic of Moldova
Moldavian-Polish Forum of European Integration
Polish development aid.
РеспубликаМолдова
polsko-mołdawska współpraca gospodarcza
polsko-mołdawskie forum gospodarcze
zgromadzenie parlamentarne rzeczpospolitej polskiej i parlamentu republiki mołdowy
polsko-mołdawskie forum integracji europejskiej
polska pomoc rozwojowa
republika mołdowy
республика молдова
молдавско-польское әкономическое сотрудничество
польско-молдавский әкономический форум
парламентская ассамблея польской республики и парламента республики молдова
молдавско-польский форум европейской интеграции
польская помощ в целях развития

Opis:

Polish-Moldavian cooperation is multi-dimensional and recent extends very rapidly, as evidenced by the number of official bilateral visits. It isn’t limited to intergovernmental cooperation and focuses primarily on cooperation at the level of local governments and enterprises, mainly in the economic dimension. Besides economic cooperation, very important is political cooperation, which implemented on the basis of the Parliamentary Assembly of the Republic of Poland and the Republic of Moldova and Moldavian-Polish Forum for European Integration.
Польско-молдавские сотрудничество многомерно и в последнее время является достаточно интенсивным, о чем свидетельствует ряд официальных двусторонних визитов. Оно не ограничивается межправительственным сотрудничестве, а сосредоточено на сотрудничестве на уровне местных органов власти и предприятий, работающих, главным образом, вәкономической сфере. Кроме әкономического сотрудничества, большое значение имеет политическое сотрудничество, которое осуществляется в форме Парламентской Ассамблеи Республики Польша и Республики Молдова, а такжемолдавско-польского Форума по европейской интеграции.

Źródło:

Studia Podlaskie; 2015, 23
0867-1370

Pojawia się w:

Studia Podlaskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Wartości uniwersalne kontra wartości socjalizmu. Problematyka aksjologiczna w artykułach prasowych poświęconych powieści "Mistrz i Małgorzata" Michaiła Bułhakowa w latach 1969–1989
Universal values vs. the values of socialism. Axiological problems in newspaper articles about the novel The Master and Margarita by Mikhail Bulgakov in the years 1969–1989

Autorzy:

Korcz, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/431172.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Bulgakov Mikhail
The Master and Margarita
Good an Evil
literature
culture
society
Polish People’s Republic
Bułhakow Michaił
Mistrz i Małgorzata
Dobro i Zło
literatura
kultura
społeczeństwo
PRL

Opis:

The paper deals with the problem of the relationship between literature and the widely understood sphere of human spirituality, its significance to social life and the issue of using culture as a tool of indoctrination in a totalitarian state. It shows how public discourse on Bulgakov’s novel reflected the mechanisms of collective life in the seventies and eighties of the twentieth century; how the figures-symbols functioned as carriers of fundamental moral values; and what the importance of Christian ethics was, not only for the reception of the novel in Poland, but also for the formation of certain attitudes and beliefs. This reflection concerns the role of religious themes and philosophical topics not as stand-alone semantic elements, but as factors that provoked to seek answers to the existential questions of Polish society at those times.
Artykuł podejmuje problem związków literatury z szeroko pojmowaną sferą duchowości człowieka, jej znaczenia dla życia społecznego oraz kwestię wykorzystywania kultury jako narzędzia indoktrynacji w państwie totalitarnym. Pokazuje, w jaki sposób w dyskursie publicznym na temat powieści Bułhakowa odbijały się zjawiska oraz mechanizmy życia zbiorowego lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, jak funkcjonowały w obiegu społecznym postacie-symbole, będące nośnikami podstawowych wartości moralnych, jakie znaczenie miała etyka chrześcijańska nie tylko dla recepcji powieści w Polsce, ale również dla kształtowania się wśród publiczności literackiej określonych postaw i poglądów. Refleksje dotyczą roli motywów religijnych i wątków filozoficznych nie jako autonomicznych elementów znaczeniowych, lecz czynników, które prowokowały do szukania odpowiedzi na nurtujące ówczesne społeczeństwo polskie pytania egzystencjalne.

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 4; 79-97
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Ku ustawie z 17 maja 1989 r. Ewolucja postaw władzy wobec Kościoła i idei wolności sumienia i wyznania w Polsce
To the Act of the 17 of May 1989. Evolution of the Authority’s Attitude Towards the Church and the Idea of Conscience and Belief Freedom in Poland

Autorzy:

Bugajska-Więcławska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/33916163.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

conscience and belief freedom
human rights
the Polish People’s Republic
act
socialism
wolność sumienia i wyznania
prawa człowieka
Polska Rzeczpospolita Ludowa
ustawa
socjalizm

Opis:

Wolności sumienia i wyznania należą do osobistych praw podstawowych człowieka. Pozostają przy tym pod wpływem poszczególnych generacji praw człowieka, prawa europejskiego i międzynarodowego, oraz wyroków sądów i trybunałów konstytucyjnych. Wolność sumienia jest tożsama z wolnością myśli i przekonań. Prawa te są gwarantowane przez państwa i są wyznacznikiem ich praworządności. 17 maja 1989 r. sejm Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uchwalił ustawę o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Celem pracy było przedstawienie procesu ewolucji stosunku władzy państwa socjalistycznego wobec Kościoła i idei wolności sumienia. Wytypowano również przesłanki, które przyczyniły się do opracowania owej ustawy: dokumenty prawa międzynarodowego i procesy polityczne, które wpływały na postawę władz. Zwrócono uwagę na trudne relacje państwo–Kościół w latach czterdziestych i pięćdziesiątych oraz wpływ rozwoju praw człowieka (podjętego przez organizacje międzynarodowe, zwłaszcza ONZ, UNESCO i format KBWE) na politykę gwarancji dla wolności sumienia i wyznania w Polsce. Ukazano relacje państwo–Kościół w schyłkowym okresie PRL. Zbadano proces prac nad ustawą z 17 maja 1989 r.
Freedom of conscience and belief belongs to basic human rights. Furthermore, they stay under the influence of individual generations of human rights, European and international law, judgments of courts and constitutional tribunals. Freedom of conscience is identical to liberty of thoughts and beliefs. These rights are guaranteed by countries and are determinant of their rule of law. On the 17th of May 1989, the Sejm of the Polish People’s Republic adopted a law on guaranteeing conscience and belief freedom. The purpose of this elaboration was to present the evolution of the attitude of the socialist country authority towards the Church and the idea of the freedom of conscience. There were also selected premises that contributed to the elaboration of this act: documents of international law and political trials that had an impact on the authority’s attitude. Attention was paid to the difficult relationship between the Church and the country in the 40s and 50s and the effect of human rights development, that was implemented by international organizations, particularly by ONZ, UNESCO, and CSCE on warranty policy for conscience and belief freedom in Poland. The country-Church relationship was shown in the declining period of PPR. The process of preparing the law from 17 May 1989 was examined.

Źródło:

Res Historica; 2023, 56; 1073-1100
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Sama, ale czy samotna? – obraz niezamężnych kobiet u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w świetle „Kobiety i Życia”
Alone, does it mean lonely? – the image of unmarried women at the end of the Polish People’s Republic in the light of “Kobieta i Życie”

Autorzy:

Dajnowicz, Małgorzata
Sokołowska, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834614.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

prasa kobieca
„Kobieta i Życie”
Polska Rzeczpospolita Ludowa
kobieta niezamężna
kobieta rozwiedziona
życie w pojedynkę
women’s press
Kobieta i Życie
Polish People’s Republic
unmarried woman
divorced woman
single life

Opis:

Na łamach prasy kobiecej wydawanej u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej coraz częściej pojawiały się wizerunki kobiet niezamężnych. Pomimo że materiały prasowe nadal w znacznym stopniu przedstawiały stereotypowe postrzeganie kobiet żyjących w pojedynkę, zauważalne były istotne zmiany w kwestii prezentowania wizerunku oraz pozycji kobiet niezamężnych. Szczególnie dostrzegalne było to na łamach „Kobiety i Życia”, gdzie coraz więcej tekstów ukazywało samotność jako świadomy wybór Polek, które decydowały się na samodzielność nie z przymusu czy konieczności. W artykule zaprezentowano opinie kobiet na temat życia w pojedynkę, przyczyny, dla których podjęły decyzję o wyborze właśnie takiej drogi życiowej, oraz sposób postrzegania kobiet niezamężnych przez społeczeństwo polskie u schyłku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Analiza została oparta na publikacjach ukazujących się w „Kobiecie i Życiu”2 . Autorki artykułu wyniki swoich badań odniosły także do materiałów prasowych publikowanych w innych czasopismach kobiecych okresu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – „Przyjaciółki” oraz „Zwierciadła”.
In the women’s press, published at the end of the Polish People’s Republic, images of unmarried women were increasingly appearing. Despite the fact that press releases still largely portrayed the stereotypical perception of single women, significant changes were seen in the presentation of the image and position of unmarried women. It was particularly noticeable in the pages of Kobieta i Życie where more and more texts showed loneliness as a conscious choice of Polish women who decided to become independent, not from coercion or necessity. The article presents women’s opinions on the subject of single life, the reasons for which the decision was made to choose such a way of life and the way Polish society perceive unmarried women at the end of the Polish People’s Republic. The analysis was based on publications appearing in Kobieta i Życie. The authors of the article, results of their research also referred to press materials published in other women’s magazines of the Polish People’s Republic – Przyjaciółka and Zwierciadło.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 195-212
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Waga dziedzictwa historii najnowszej w stosunkach francusko-polskich
The importance of the legacy of recent history in the Franco-Polish relations

Autorzy:

Orłowski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2216275.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

Polish-French relations (1918–2022)
foreign policy
Polish-Bolshevik war
Second Republic
Charles de Gaulle
Oder-Neisse border
stosunki polsko-francuskie (1918–2022)
polityka zagraniczna
wojna polsko-bolszewicka
II Rzeczpospolita
granica na Odrze i Nysie

Opis:

The French Military Mission in Poland was established immediately after World War I, with the task of helping organize and train the Polish Army. It was part of a broader political project of French interest in Central European countries, which quickly proved unsustainable. However, during the Bolshevik War, its tasks fundamentally increased when a French soldier fought for the first time to defend the territory of independent Poland. This was then-Captain Charles de Gaulle’s experience, and deeply affected the role and place he assigned to Poland as President of the Fifth Republic in his vision of Europe. His recognition of the inviolability of the Oder-Neisse border, as the first Western leader as early as 1959, was one of its main elements.
Francuska Misja Wojskowa w Polsce powstała bezpośrednio po I wojnie światowej, z zadaniem pomocy w organizacji i szkoleniu Wojska Polskiego. Wpisała się w szerszy projekt polityczny zainteresowania Francji państwami Europy Środkowej, które szybko okazało się nietrwałe. Jednak w trakcie wojny bolszewickiej jej zadania zasadniczo wzrosły, gdy żołnierz francuski stanął po raz pierwszy do walki w obronie terytorium niepodległej Polski. Było to udziałem kapitana Charles’a de Gaulle’a, co głęboko zaważyło na roli i miejscu, jakie przypisywał Polsce jako prezydent V Republiki w swojej wizji Europy. Uznanie przez niego nienaruszalności granicy na Odrze i Nysie, jako pierwszego przywódcę zachodniego już w 1959 r., było jednym z jej głównych elementów.

Źródło:

Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2022, 2; 117-137
1733-2680
2451-0610

Pojawia się w:

Krakowskie Studia Międzynarodowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł
The Episcopate in the face of Polish land integration after World War II. Selected issues from the latest literature and sources

Autorzy:

Gryz, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340508.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Polish Episcopate
Western and Northern Lands
church administration
state-Church relations
Polish People's Republic
Holy See
Episkopat Polski
Ziemie Zachodnie i Północne
Kresy Wschodnie
administracja kościelna
relacje państwo–Kościół
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Stolica Apostolska

Opis:

W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli Episcoporum Poloniae coetus zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowokościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego Pro memoria, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.
The article presents selected issues concerning Polish Primates cardinal August Hlond and cardinal Stefan Wyszyński and other bishops’ engagement in the case of emergence and stabilisation of the Polish church administration on the Western and Northern Lands after World War II. It covers the most important stages in the chronology of events related to this topic (1945 – 1951 – 1956 – 1972). The most significant decisions were made in August 1945, when five apostolic administrations were created for the dioceses of Warmia and Gdańsk, Gorzów, Opole Silesia and Lower Silesia. In June 1972, after the Bundestag’s ratification of the border agreement between the Polish People's Republic and the Federal Republic of Germany, the temporary nature of the Polish ecclesiastical structures on the so-called Recovered Territories came to an end. In his bull Episcoporum Poloniae coetus, Pope Paul VI liquidated apostolic administrations and created four new dioceses (Gorzów, Koszalin-Kołobrzeg, Szczecin-Kamieńsk and Opole). In the twenty-seven-year long process of stabilisation of the Polish ecclesiastical structures, the position of successive Popes and the Holy See was decisive. They were taking into account the views of the German and Polish episcopates and the state of Polish-German relations in the matter of the boundary line approval. The most active among the Polish hierarchy was Bishop Bolesław Kominek (apostolic administrator in Opole, archbishop of Wrocław, and cardinal). The basis of the article’s synthetic narrative is the selection of the latest Polish publications on state-church relations in Poland after the Second World War, and source editions. The personal notes of Primate Wyszyński – Pro memoria, pastoral letters of the Polish Episcopate, announcements of the Episcopal Conference of Poland, and official statements of bishops, among others, were used.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 16, 3; 100-122
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Hacer Topaktaş o poselstwie Franciszka Piotra Potockiego do Stambułu (1788–1793)
Hacer Topaktaş on Franciszek Piotr Potockis mission to Istanbul (1788–1793)

Autorzy:

Czarnecka, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32402920.pdf

Data publikacji:

2024-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Hacer Topaktaş
Franciszek Piotr Potocki
diplomatic relations
Polish-Ottoman relations
Polish-Turkish relations
First Republic
Ottoman Empire
18th century
stosunki dyplomatyczne
stosunki polsko-osmańskie
relacje polsko-tureckie
I Rzeczpospolita
Imperium Osmańskie
XVIII w.

Opis:

Reading Ottoman-Polish diplomatic relations leads to a clear conclusion that in the late 18th century, the Polish-Lithuanian Commonwealth had an opportunity to enter into an international alliance as a partner alongside the Ottoman Empire. Topaktaş has not attempted to create hypothetical scenarios regarding the survival or otherwise of the First Republic, but has reconstructed the idea of an Ottoman-Polish alliance in a scholarly manner, drawing on a rich body of historical sources. The publication contains innovative insights from the fields of history, political science and international relations. It takes into account the latest state of research and the results of searches personally conducted by the author. Topaktaş has almost managed to avoid factual mistakes and errors. The scale of the research apparatus used and the high specialisation of the technique of the historian of Polish-Turkish relations makes this monograph a work complementary to the diplomatic relations between the Republic of Poland and the Ottoman Empire. The reader is presented with a convincing argument alternating with a narrative that gives the impression of a reportage on the journey and stay of Franciszek Piotr Potocki - all wrapped up in academic terminology. The author has accomplished the research goals declared in the introduction. I personally believe that Topaktaşs book is a groundbreaking and inspiring treatise on the late 18th century. It is worth recommending to enthusiasts of Ottoman studies, but also to students of history interested in the subject.

Źródło:

Historia Slavorum Occidentis; 2024, 2(41); 235-249
2084-1213

Pojawia się w:

Historia Slavorum Occidentis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Czego nie napisał Władysław Strzemiński jesienią 1934 roku?
What Did Not Władysław Strzemiński Write in the Autumn of 1934?

Autorzy:

Konstantynów, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23944981.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Władysław Strzemiński (1893–1952)
„Gazeta Artystów” (1934–1935)
teoria sztuki
sztuka i polityka w II Rzeczypospolitej
theory of art
art and politics of the Second Polish Republic

Opis:

W Pismach Władysława Strzemińskiego (wyd. 1975) do artykułu Blokada sztuki (pierwodruk: „Gazeta Artystów” 1934, nr 3) został dołączony fragment innego tekstu znajdującego się na tej samej stronie czasopisma – Odcinka politycznego autorstwa Zenona Drohockiego. Pomyłka ta sprawiła, że badacze korzystający z przedruku Blokady sztuki uznali tę wypowiedź Strzemińskiego za jedyną, ale niezwykle radykalną deklarację polityczną artysty. Celem artykułu jest pokazanie, dlaczego nawet bez konfrontowania przedruku z pierwodrukiem Blokada sztuki w wersji zawartej w Pismach nie mogła być napisana przez Władysława Strzemińskiego.
In Władysław Strzemiński’s Writings (published 1975) the article Blockade of Art (first edition: ‘Gazeta Artystów’ 1934, No. 3) featured an incorporated fragment of another text that could be found on the same page of the periodical: of Political Section (Odcinek polityczny) by Zenon Drohocki. The error resulted in the fact that researchers using the reprint of the Blockade of Art considered that Strzemiński’s statement as the artist’s only, yet extremely radical political declaration. The paper is to demonstrate why even without confronting the reprint with the first edition, the Blockade of Art in the version contained in the Writings cannot have been written by Władysław Strzemiński.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 1; 153-171
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Modernizacja wsi na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski Ludowej w refleksji socjologicznej
Modernization of villages in the Western and Northern Lands of People’s Poland in sociological reflection

Autorzy:

Walerski, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30146187.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

history of Polish sociology
socialist modernization
Western and Northern Lands
rural areas during the Polish People’s Republic (PRL)
socialized economy
historia polskiej socjologii
modernizacja socjalistyczna
Ziemie Zachodnie i Północne
wieś w okresie PRL
gospodarka uspołeczniona

Opis:

Procesy modernizacyjne wdrożone przez władze Polski Ludowej objęły ze szczególnym nasileniem polską wieś. Zjawiska, takie jak industrializacja i urbanizacja, reorganizacja systemu rolnictwa czy wprowadzenie obowiązku szkolnego miały gwarantować awans społeczny mas chłopskich oraz przyczynić się do budowy nowego społeczeństwa socjalistycznego w powojennej Polsce. Ziemie Zachodnie i Północne, na których rozwój gospodarki uspołecznionej odbywał się znacznie szybciej niż w Polsce Centralnej i Wschodniej, stanowiły swoiste laboratorium społeczne, a zarazem obszar szczególnie interesujący dla badań socjologicznych. Niniejszy artykuł ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytanie, w jakiej mierze polska socjologia przyczyniła się w okresie PRL do analizy oraz udokumentowania procesu socjalistycznej modernizacji na wspomnianym terytorium.
The modernization processes implemented by the authorities of People’s Poland particularly affected the Polish countryside. Phenomena such as industrialization, urbanization, the reorganization of the agricultural system, and the introduction of compulsory education were meant to guarantee social advancement for the rural masses and contribute to the construction of a new socialist society in post-war Poland. The Western and Northern Lands, where the development of a socialized economy occurred much more rapidly than in Central and Eastern Poland, served as a unique social laboratory and an area of special interest for sociological research. This article aims to answer the question of the extent to which Polish sociology contributed during the PRL era to the analysis and documentation of the socialist modernization process in the mentioned territory.

Źródło:

Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 337-359
0552-4245
2353-3021

Pojawia się w:

Przegląd Zachodniopomorski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Lepiej, gdy oczy zobaczą: Obchody święta niepodległości w szkołach II Rzeczypospolitej
It is Better to See It with One’s Eyes: The Celebration of the Independence Day in the Schools of the Second Polish Republic

Autorzy:

Buczek, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30027242.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

teatr szkolny
teatr dwudziestolecia międzywojennego
teatr i polityka
teatr Drugiej Rzeczpospolitej
odzyskanie niepodległości
school theatre
Polish theatre in the 20s and 1930s
theatre and politics
theatre of the Second Polish Republic
Independence of Poland

Opis:

Obchody rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości należały do najważniejszych świąt państwowych w II Rzeczypospolitej. Szczególnie starannie przygotowywano się do uczczenia dziesiątej rocznicy w 1928, wtedy też „Przegląd Oświatowy” opublikował propozycję sposobów organizowania uroczystości, w której oprócz nabożeństw, wykładów i prelekcji znalazły się widowiska ze szczególnym uwzględnieniem żywych obrazów. Projekt ten, wyznaczając sposób świętowania, niestety niezbyt dobrze sprawdzał się w szkołach, a zwłaszcza powszechnych. W artykule przedstawione zostały publikowane wówczas propozycje widowisk dla młodszych dzieci szkolnych, które niejednokrotnie przybierały formę baśniową. Dzięki tej formie łatwiej było siedmio-, ośmioletniemu odbiorcy zrozumieć trudne zagadnienia narodowej niewoli, walki i niepodległości.
The Independence Day was one of the most important state holidays in the Second Polish Republic. The celebration of the tenth anniversary of regaining independence in 1928 was preceded with special preparations; it is then that "Przegląd Oświatowy" published a list of suggested celebration scenarios which included not only holy masses, lectures, and public speeches but also spectacles with tableaux vivants. The proposition, by prescribing the way to celebrate, did not work too well in schools, and in grammar schools in particular. The article discusses other propositions for spectacles suggested at the time that were better suited for younger children, as they often took on the form of a fairy tale. The convention made it easier for the seven- or eight-year-old viewers to understand the difficult issues of national subjugation, fight for freedom and independence.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 169-204
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

„Zdrowie na peryferiach”. Lecznictwo i opieka zdrowotna w praktyce codziennej pierwszych dwóch dekad PRL na przykładzie listów do władz
“Health in the peripheries”. Medical and health care in everyday practice of the first two decades of the Polish People’s Republic [– on the example of letter to the state authorities]

Autorzy:

Szpak, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1198420.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

complaints and grievances
health care in the Polish People’s Republic
health service organisation
the provinces
skargi i zażalenia
opieka zdrowotna PRL
organizacja służby zdrowia
prowincja

Opis:

Citizens’ letters addressed to the state authorities were not a phenomenon specific to Poland of those times as a similar phenomenon was present in other countries of post-war Central Eastern Europe. The thematic scope of the letters addressed by Polish citizens to the state authorities focused usually on situations and phenomena that caused the most bitter everyday frustration and concern. What was most often brought up in these letters were unmet fundamental needs of people – housing problems, supply shortages, lack of work, issues related to the security of possession, etc. The problems of health care, although not prevailing in general (throughout the whole period of People’s Poland), was constantly present in the files of the Bureau of Letters and Complaints. The problems of the state health system (both open and closed healthcare systems) which emerge from the letters reveal that, regardless the perspective of the author (patient, doctor, medical staff), the set of the most burning issues was the same for all. This was especially true for the first twenty years after the war experiencing the biggest organisational difficulties of the Polish healthcare system. An analysis of the problems accompanying the organisation of state healthcare system reveals that a number of phenomena and work pathologies present at that time in the medical care institutions were similar as those in other socialist workplaces.
Prezentowany tekst podejmuje próbę pokazania zakresu problemów zdrowotnych i organizacyjnych zgłaszanych w skargach i listach obywateli PRL do władz dotyczących opieki zdrowotnej. Czy w skargach dotyczących opieki szpitalnej, pisanych zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy oraz personel medyczny (pomocniczy) przewijały się te same zjawiska? Czym różniły się formułowane przez poszczególne grupy problemy i na ile miały one charakter uniwersalny lub wyjątkowy dla danego czasu? Co dostrzegane w analizowanych listach różnice lub podobieństwa mówiły o systemie państwowej służby zdrowia – to bazowe pytania badawcze stanowiące punkt wyjścia prowadzonych analiz.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2018, 16; 227-243
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Propaganda polskiego wychodźstwa do Brazylii w świetle miesięcznika „Morze” (1924 –1939)
The propaganda of the Polish citizens’ emigration to Brazil in the light of the monthly magazine ‘Morze’ [eng. ‘The Sea’] (1924 –1939)

Autorzy:

Żak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472973.pdf

Data publikacji:

2017-01-10

Wydawca:

Collegium Witelona Uczelnia Państwowa

Tematy:

II Rzeczpospolita, Brazylia
emigracja, Liga Morska i Kolonialna
miesięcznik „Morze”
propaganda
the Second Polish Republic
Brazil
emigration
Maritime and Colonial
League
monthly magazine “Morze” (The Sea)

Opis:

Emigracja ludności polskiej do Brazylii, mająca miejsce na przełomie XIX i XX wieku, od samego swego zarania przykuwała uwagę opinii publicznej w kraju nad Wisłą. Tematyką tą interesowało się wielu ówczesnych naukowców, publicystów, społeczników oraz polityków. Wśród nich nie brakowało osób, które widziały w tym ruchu ludności szanse na odbudowę polskiej państwowości (tzw. Nowa Polska) lub pozyskanie atrakcyjnego terytorium zamorskiego. Miało za tym przemawiać m.in. permanentne przeludnienie niektórych ziem polskich. Postulaty koncentracji skupisk polskiej ludności za oceanem wywołały gorącą dyskusję pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami tej dosyć oryginalnej inicjatywy. Pomysł kolonizacji Brazylii odżył na nowo na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku, kiedy głównym nośnikiem takich haseł była wchodząca w skład Ligi Morskiej, jednej z największych organizacji społecznych II Rzeczypospolitej, Sekcja Pionierów Kolonialnych. Nieoczekiwanie ten całkowicie oderwany od codziennych problemów międzywojennej Polski pomysł uzyskał poparcie ówczesnych władz, które ze względów wizerunkowych, chcąc być aktywnym graczem w międzynarodowej dyskusji dotyczącej kolonializmu oraz mandatów kolonialnych po byłych koloniach niemieckich, oficjalnie wspierały dążenia tzw. Pionierów Kolonialnych. Jednym z kierunków ewentualnej „ekspansji kolonialnej” Polski miały być południowe rubieże brazylijskiego wybrzeża. Natomiast główną tubą propagandową tej idei stał się naczelny organ prasowy Ligi Morskiej – miesięcznik „Morze”.
Emigration of Polish citizens to Brazil, taking place at the turn of 20th century, was in the public eye from the very start. Many scientists, publicists, community workers and politicians of that period showed interest in the subject. Many of them perceived those mass movements as an opportunity for the reconstruction of Polish statehood (the so-called New Poland) or an acquisition of attractive overseas territories. Permanent overpopulation of some Polish areas contributed to this particular way of reasoning. The plans to concentrate some Polish community clusters overseas provoked a heated debate between supporters and opponents of this quite original initiative. The idea of Brazilian colonization became valid anew in the early 1930s, when The Section of Colonial Pioneers (a member of The Maritime League, one of the largest social organizations in the Second Polish Republic) was the main carrier of such slogans. Unexpectedly, this off-base idea, out of touch with the reality and everyday problems of interwar Poland, got support from contemporary authorities. The latter, in order to improve their public image, wanted to remain an active player in the international discussion concerning the issue of colonialism and colonial mandate for the ownership of former German possessions, and officially supported aspirations of so-called Colonial Pioneers. Southern frontiers of the Brazilian coast were supposed to constitute a destination for potential Polish colonial expansion. A principal press medium of The Maritime League – the monthly magazine “Morze” (The Sea) – became the main propaganda mouthpiece for this idea.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy; 2017, 1, 22
1896-8333

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Ustroń-Jaszowiec. Niespełniony sen o socjalistycznym kurorcie (ze studiów nad kulturą wczasów i wypoczynku w PRL-u)

Autorzy:

Pawelec, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1628423.pdf

Data publikacji:

2021-09-23

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

History of Poland 1944–1989
Ustroń-Jaszowiec
history and culture of leisure
Jerzy Ziętek
Polish People’s Republic
historia Polski 1944–1989
historia i kultura czasu wolnego
PRL

Opis:

Artykuł traktuje o wczasowym miasteczku Jaszowiec w Ustroniu, stanowiącym wyjątkową w dziejach PRL próbę zrealizowania w praktyce marzenia o wzorcowym, idealnym socjalistycznym kurorcie. Autor identyfikuje i rekonstruuje mechanizmy oraz przesłanki ideologicznego niepowodzenia przedsięwzięcia, zarazem wskazując i tłumacząc przestrzenie ograniczonego (ale realnego) sukcesu Jaszowca jako wypoczynkowej propozycji dla mieszkańców PRL-u. Analizowany w ten sposób kompleks okazuje się „antywzorcem” socjalistycznej budowy.
The article presents the establishment of the holiday town of Jaszowiec in Ustroń, which was a unique attempt in the Polish People’s Republic to achieve the dream of a model, ideal socialist resort. The author identifies and reconstructs mechanisms and premises of the ideological failure of the analysed attempt, at the same time indicating and explaining areas of limited (but real) success of Jaszowiec as a leisure design for inhabitants of People’s Poland. Thus analysed complex became a kind of ‘anti-model’ of a socialist construction.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 2; 115-141
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Pierwsza siedziba Sejmu II Rzeczypospolitej. Addenda et corrigenda
The First Seat of the Parliament of the Second Polish Republic. Addenda et Corrigenda

Autorzy:

Omilanowska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/23944983.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

budynki Sejmu i Senatu
Instytut Szlachecki
Instytut Aleksandryjsko-Maryjski
architektura Warszawy
architektura II Rzeczypospolitej
architektura polska
buildings of the Sejm and Senate
Nobility Institute
Alexandrian-Mariinsky Institute
architecture of Warsaw
architecture of the Second Polish Republic
Polish architecture

Opis:

W chwili odzyskania niepodległości Warszawa nie dysponowała budynkami, które mogłyby zaspokoić potrzeby stolicy państwa. Postanowiono, że budowa nowego zespołu gmachów zostanie odsunięta na przyszłość, a parlament znajdzie tymczasową lokalizację w zaadaptowanej budowli. Wybór padł na XIX-wieczny kompleks szkolny Instytutu Aleksandryjsko-Maryjskiego (dawnego Instytutu Szlacheckiego). Artykuł poświęcony jest dziejom tego gmachu, historii jego budowy, rozbudowy i adaptacji na potrzeby Sejmu przez Kazimierza Tołłoczkę, Romualda Millera i Tadeusza Szaniora (w latach 1918–1919), a następnie Senatu przez Stanisława Miecznikowskiego w 1928 r., a także uporządkowaniu wiedzy o konkursach i projektowanych, a niezrealizowanych rozbudowach kompleksu w okresie międzywojnia.
At the point of Poland regaining independence Warsaw could not boast edifices that were able to satisfy the needs of a state’s capital. The decision was made for the raising of a new set of buildings to be postponed, while the Parliament would be temporarily housed in an adapted building. The 19th-century school complex of the Alexandrian-Mariinsky Institute (formerly Nobility Institute) was selected for the purpose. The focus in the paper is on the history of this edifice, the history of its raising, extension, and adaptation for the needs of the Sejm (Parliament’s lower house) after the design of Kazimierz Tołłoczko, Romuald Miller, and Tadeusz Szanior (1918–1919), and subsequently for those of the Senate as designed by Stanisław Miecznikowski in 1928; attention is also paid to the history of competitions and designed, albeit unaccomplished extensions of the complex in the inter-war period.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 1; 119-152
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Oświata i wychowanie w II Rzeczypospolitej. Próby przeniesienia charyzmatu salezjańskiego na ziemie polskie
Education and Upbringing in the Second Polish Republic. Attempts at Transferring the Salesian Charism to the Polish Land

Autorzy:

Niewęgłowski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/495901.pdf

Data publikacji:

2018-06-30

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego

Tematy:

Towarzystwo Salezjańskie
działalność szkolna i wychowawcza
wychowanie w II Rzeczypospolitej
system prewencyjny
The Salesian Society
school and education activity
bringing up in the Second Polish
Republic
the preventive system

Opis:

W 1918 r. Polska odzyskała niepodległość. Proces odbudowy państwowości napotykał niezliczone trudności. Do nich można zaliczyć problemy występujące na polu oświaty i wychowania. Ówczesne władze polskie były świadome faktu, że wyzwania te należy podjąć jako jedne z pierwszych. Oświata bowiem i wychowanie są specyficznymi formami działalności, bez których nie jest możliwy proces odbudowy tkanki społecznej i narodowościowej kraju. Salezjanie czynnie włączyli się w proces odbudowy kraju otwierając wiele nowych placówek szkolno-wychowawczych.
In 1918, our country regained independence. The process of reestablishing its statehood came across innumerable problems including, among others, those arising in the area of education and upbringing the young. The contemporary Polish authorities were conscious of the fact that the state should give a priority to those issues. This is due to the fact, that education and upbringing constitute a specific type of activities, without which the process of reconstructing the social and national fabric is not possible. Salesians actively joined in this process opening a lot of new educational facilities.

Źródło:

Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 2; 119-132
1232-8766

Pojawia się w:

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Problem finansowania budownictwa sakralnego i kościelnego w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej na przykładzie diecezji łódzkiej
The problem of financing sacral and ecclesiastical building industry in the period of Polish People’s Republic on an example of the Lodz Diocese

Autorzy:

Opaliński, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2028264.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Polska Rzeczpospolita Ludowa
Fundusz Kościelny
Kościół rzymskokatolicki
budownictwo sakralne i kościelne
diecezja łódzka
Polish People’s Republic
Church Fund
Roman Catholic Church
sacral and ecclesiastical building industry
Lodz Diocese

Opis:

Artykuł opisuje nieznany dotąd aspekt finansowania budownictwa sakralnego w okresie PRL. Prezentowane zagadnienie ma na celu wypełnienie luki w dotychczasowej historiografii. Żadna z powstałych dotąd publikacji nie odnosi się do badanego problemu widzianego z perspektywy stosunków państwo–Kościół po 1945 r. Niniejsza praca ukazuje zatem trudności związane z pozyskiwaniem funduszy na budowę nowych świątyń w okresie hamowania lub zwalczania przez władze tzw. Polski Ludowej wszelkich inwestycji sakralnych. Represyjne i dyskryminujące stronę kościelną przepisy prawne miały na celu utrudnianie wznoszenia miejsc kultu religijnego, co pośrednio miało także przyczynić się do zniechęcenia duchownych do podejmowania tego rodzaju działalności. Z kolei „usłużnych” księży nagradzano za ich lojalną postawę wobec rządzących przydzielaniem na drobne prace budowlane subwencji z powołanego m.in. na ten cel Funduszu Kościelnego, będącego pod kontrolą Rady Ministrów. Wszystkie te czynniki powodowały, że największy koszt budowy kościołów ponosili świeccy katolicy, organizujący na własną rękę zbiórki publiczne, narażając się tym samym na karę grzywny. Trud ponieśli także księża parafialni, którzy wykorzystując zagraniczne znajomości zdobywali pieniądze na kontynuowanie prac budowlanych.
The article describes unknown aspect of financing sacral building industry in the period of PRL (Polish People’s Republic). Presented issue is aimed at filling the gap in the existing historiography. None of the publications that have been published does not addresses the problem, seen from the perspective of the relations state–Church after the year 1945. This work therefore shows the difficulties associated with raising funds for the construction of new temples in the period of inhibition or fighting with any sacred investments by the authorities of Polish People’s Republic. The repressive and discriminatory for the Church legal provisions aimed at obstructing the construction of places of worship, which was also supposed to discourage clergymen from undertaking this type of activity. In turn, the „service-minded” priests were rewarded for their loyal attitude towards those in charge of allocating subsidies for minor construction works from the Church Fund, which was under the control of the Council of Ministers. All these factors meant that the greatest cost of building churches was borne by lay Catholics who organized public collections on their own, thus risking a fine. Also the parish priests also faced difficulties, while gaining money to continue construction works by using foreign contacts.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2020, 23; 151-168
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Położenie międzynarodowe oraz kształt terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1919 z perspektywy hiszpańskiej dyplomacji
The International Situation and Territorial Shape of the Republic of Poland in 1919 from the Perspective of Spanish Diplomacy

Autorzy:

Ciechanowski, Jan Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2230875.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Rzeczpospolita Polska i jej granice
Hiszpania
stosunki polsko-hiszpańskie
Fernando Gómez-Contreras y Ruiz de Granja
1919 r.
Republic of Poland and its borders
Spain
Polish-Spanish relations
1919

Opis:

Niniejszy artykuł prezentuje zagadnienie położenia międzynarodowego oraz kształtu terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej z perspektywy hiszpańskiej dyplomacji w roku 1919. Oparto go przede wszystkim na dokumentacji madryckiego Ministerstwa Stanu. W omawianym okresie resort ten, odpowiedzialny za sprawy zagraniczne, postrzegał te kwestie przez skonstatowanie faktu odrodzenia jej państwowości. W sytuacji znacznego zamieszania nie przywiązywano większej wagi do kształtu terytorialnego nowej republiki, wychodząc zapewne z założenia, że jest to kwestia zastrzeżona dla decyzji zwycięskich w wojnie mocarstw. Ogólne uwagi na ten temat znajdujemy jednak w raportach pierwszego kierownika hiszpańskiej placówki w Warszawie po odnowieniu stosunków dyplomatycznych, chargé d’affaires en pied, Fernando Gómeza-Contrerasa y Ruiza de Granja. Był on entuzjastą niepodległości RP, w raportach do Madrytu podkreślając ogromny wysiłek odbudowy państwa polskiego, a także – z pewną przesadą – niesprawiedliwe jego traktowanie przez aliantów pomimo wkładu w światową walkę przeciwko Niemcom. Konstatował również zagrożenie dla egzystencji odrodzonej republiki oraz różne punkty zapalne w relacjach między Polską i jej sąsiadami. W zachowanych w aktach Ministerstwa Stanu raportach nie wchodził w dywagacje o granicach Rzeczypospolitej, choć nie możemy wykluczyć, że sprawę tę poruszał, jako że część korespondencji się nie zachowała. Istotny był również fakt, że w okresie od przełomu września i października 1919 r. niewiele działo się w odniesieniu do walk o granice, szczególnie w związku z ustabilizowaniem polsko-sowieckiego frontu. Hiszpan komentował jednak wzrastający ciężar wydatków ponoszonych przez Polskę na wojnę na wschodzie przeciw bolszewizmowi w sytuacji, gdy w tym czasie Zachód się demobilizował. Rola RP jako bariery dla Rosji bolszewickiej pozostawała – w jego mniemaniu – w interesie całego świata. Dyplomata zapewniał Madryt, że mocarstwa potrzebują „wolnej Polski” oraz że sama nie zdoła się ona utrzymać. Zainteresowanie hiszpańskiej dyplomacji polskimi granicami wzrosło zdecydowanie w 1920 r. w związku z intensyfikacją wojny polsko-rosyjskiej i bezpośrednim zagrożeniem dla istnienia państwa polskiego.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 113-124
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Nauczyciele wobec stanu wojennego
Teachers towards martial law

Autorzy:

Wykusz, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2165258.pdf

Data publikacji:

2014-12-15

Wydawca:

Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Związek Nauczycielstwa Polskiego
„Głos Nauczycielski”
PRL
stan wojenny
oświata i edukacja w PRL
Karta Nauczyciela
Polish Teachers Association
„The Voice of the Teacher”
communist
martial law
education and education in the Polish People’s Republic
Teacher’s Charter

Opis:

Początek lat 80. XX wieku był dla polskiej oświaty i dla nauczycieli trudnym okresem. Powstanie NSZZ „Solidarność” podzieliło grono pedagogiczne skupione do tej pory wokół jedynego związku zawodowego – Związku Nauczycielstwa Polskiego. Główne żądania opozycji nie znajdowały uznania w prorządowym ZNP, co zaostrzało napiętą sytuację między obydwoma związkami i uwidaczniało się w publikowanych na łamach „Głosu Nauczycielskiego” artykułach. Pomimo propagandy na łamach pisma toczone były społeczne debaty na temat rozwoju oświaty, zmian w systemie edukacji, a także poprawy jakości życia i pracy dla nauczycieli. Nauczanie ideologiczne, przeciwko któremu protestowała opozycja, było mocno popierane przez redakcję i szerzone wśród czytelników. Jednostronność przedstawionych na łamach tygodnika wydarzeń była oczywista, jednak nie można nie dostrzec społecznej roli „Głosu Nauczycielskiego”, który był nie tylko źródłem informacji o ustawach i rozporządzeniach dotyczących oświaty, ale także spoiwem łączącym członków zawieszonego na czas trwania stanu wojennego Związku Nauczycielstwa Polskiego.
The beginning of the 80s was a difficult period for Polish education and teachers. The establishment of the „Solidarity” shared the teaching staff who was gathered so far around the only one union of Polish Teachers Association. The main demands of the opposition were not approved by the pro-government Polish Teachers’ Union what exacerbated the tense situation between the two unions and was visible in the published articles of „The Voice of the Teacher”. Despite the propaganda, there were social debates in the journal on the development of education, changes in the education system and improvement of the quality of teachers’ life and work. Ideological teaching of which the opposition was against was strongly supported by the editors and spread among readers. One-sidedness of the events presented in the weekly was obvious but the social role of „The Voice of the Teacher”, which was not only a source of information about laws and regulations concerning education but also the bond connecting the members of suspended Polish Teachers’ Union for the duration of martial law, could not be missed.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2014, Zeszyt, XXVIII; 340-351
0860-9608

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Stosunek prawa państwowego do prawa religijnego
The relation of state law to religious law

Autorzy:

Allerhand, Maurycy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032177.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

prawo wyznaniowe
prawo religii i związków wyznaniowych
system prawny II RP
Maurycy Allerhand
the law of religious denominations and associations
religious law
the legal system of the second polish republic

Opis:

Tym razem prof. Maurycy Allerhand snuje refleksje na temat relacji między prawem poszczególnych religii i związków wyznaniowych a prawem państwowym, wskazując przy tym na istotne elementy współistnienia i wpływania na siebie dwóch porządków prawnych, szczególnie w obszarze prawa cywilnego. Zauważa też, że istnieją sfery regulacji, w które ustawodawca państwowy nie wkracza. Niektóre z refleksji mają walor historyczny, ale znaczna część pozostaje aktualna współcześnie. W artykule jedynie minimalnie uwspółcześniono ortografię.
This time Professor Maurycy Allerhand reflects on the relationship between the law of religious denominations and state law, pointing to essential elements of coexistence and the mutual impact of both legal orders, in particular in the area of civil law. He also notices that there are spheres of regulation which are left beyond the state legislator’s activity. Some of his reflections have a historical value, but many of them remain relevant also today. The article features only a slightly modernized spelling.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 376-382
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Contemporary conditions of organization and functioning of the Command and Control System of the Polish Armed Forces
Współczesne uwarunkowania organizacji i funkcjonowania Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP

Autorzy:

Strzoda, Marek
Szkoluda, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30145467.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki

Tematy:

Command and Control System of the Polish Armed Forces
Territorial Defense Forces
Defense Concept of Republic of Poland
System Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP
Wojska Obrony Terytorialnej
Koncepcja Obronna RP

Opis:

The Command and Control System of the Armed Forces of the Republic of Poland constitutes an essential element of the State Defense System. Its primary function is to enable decision-makers and commanders at all levels to make decisions and to create systems of actions that, in the course of the operation, achieve strategic, operational and tactical goals. Various external factors and internal conditions influence the structure and then the functioning of this system. This system is subject to continuous evaluation and, consequently, changes that are to lead to its improvement, so that the assumed goals are achieved efficiently and effectively. The article discusses three groups of conditions directly, and with certain factors indirectly, affecting the organization of the command and control system as well as its functioning. The first one concerns the change in the nature of modern security threats. With regard to the short characterization of hybrid activities, subliminal actions, and asymmetric threats, it was indicated how they determine the requirements regarding the organization and functioning of the Armed Forces Command and Command System adequate to such situations. The findings of the 2016 Strategic Defense Review and its result document – the Defense Concept of the Republic of Poland constitute the second group of factors. In the consequence of strategic analysis, the conclusions and recommendations included in the Concept should be taken into account when introducing changes to the command and control system. In the last part, it was pointed out how the decision to establish the Territorial Defense Forces (WOT) and the organizational assumptions resulting from it concerning their structure, tasks, and rules of operation influenced the changes in the Command and control System of the Polish Armed Forces. The conditions presented in particular parts of the study should be considered during the forecasted and partially implemented organizational and functional improvements to the Polish Armed Forces Command and control System.
System Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP stanowi ważny element Systemu Obronnego Państwa. Zasadniczą jego funkcją jest umożliwienie decydentom oraz dowódcom na wszystkich poziomach podejmowanie decyzji oraz tworzenie systemów działania, które w toku działania osiągają odpowiednio cele strategiczne, operacyjne i taktyczne. Na architekturę, a następnie funkcjonowanie tego systemu ma wpływ wiele czynników zewnętrznych oraz uwarunkowania wewnętrzne. System ten podlega ciągłej ocenie, a w konsekwencji zmianom, które mają powodować jego doskonalenie, tak aby zakładane cele były osiągane skutecznie i efektywnie. W artykule omówiono trzy grupy uwarunkowań wpływających bezpośrednio, a w odniesieniu do pewnych czynników pośrednio na zorganizowanie systemu kierowania i dowodzenia oraz jego funkcjonowanie. Pierwsze z nich dotyczą zmiany charakteru współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa. W odniesieniu do krótkiej charakterystyki działań hybrydowych, działań podprogowych oraz zagrożeń asymetrycznych wskazano, jak determinują one wymagania w zakresie adekwatnej do takich sytuacji organizacji i funkcjonowania Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP. Jako drugą grupę czynników przedstawiono wyniki Strategicznego Przeglądu Obronnego 2016 oraz jego dokumentu wynikowego – Koncepcji Obronnej RP. Jako efekt analizy strategicznej, wnioski i rekomendacje ujęte w Koncepcji powinny być uwzględnione podczas wprowadzania zmian do systemu kierowania i dowodzenia. W ostatniej części wskazano, jak na zmiany w Systemie Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP wpłynęła decyzja o utworzeniu Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) oraz wynikające z niej założenia organizacyjne dotyczące ich struktury, realizowanych zadań oraz zasad funkcjonowania. Przedstawione w poszczególnych częściach opracowania uwarunkowania powinny być brane pod uwagę podczas prognozowanych i po części wdrażanych zmian organizacyjnych i funkcjonalnych Systemu Kierowania i Dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP.

Źródło:

Scientific Journal of the Military University of Land Forces; 2019, 51, 4(194); 791-809
2544-7122
2545-0719

Pojawia się w:

Scientific Journal of the Military University of Land Forces

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Z historii bibliotek parlamentarnych w odrodzonej Polsce
From the history of Parliamentary libraries in the reborn Poland

Autorzy:

Pietruch-Reizes, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/541491.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

Tematy:

Biblioteka parlamentarna
bibliotekarstwo parlamentarne Biblioteka Sejmu i Senatu 1919-1939
Biblioteka Sejmu Śląskiego
II Rzeczpospolita
Parliamentary librarianship Parliamentary library
Sejm and Senat Library 1919-1939
Silesian Sejm Library
Second Polish Republic

Opis:

Celem artykułu jest przybliżenie problematyki bibliotekarstwa parlamentarnego w Polsce, wskazanie na uwarunkowania historyczne, ze szczególnym zwróceniem uwagi na okoliczności powstania bibliotek parlamentarnych w odrodzonej Polsce. Główną metodę badań stanowi analiza i krytyka piśmiennictwa. Wykorzystano polskie publikacje źródłowe i dokumentacyjne z zakresu historii polskiego parlamentaryzmu. Parlamentaryzm I Rzeczypospolitej nie ukształtował instytucji biblioteki związanej z działalnością staropolskiego sejmu, choć tworzono księgozbiory podręczne w kancelarii królewskiej. W okresie zaborów na ziemiach polskich działały instytucje parlamentarne, w których były biblioteki, np. Sejm Krajowy galicyjski wraz z Biblioteką Wydziału Krajowego we Lwowie. Dopiero odzyskanie niepodległości i powołanie do życia Biblioteki Sejmu Ustawodawczego dało początek nowoczesnemu bibliotekarstwu parlamentarnemu. W odrodzonej Polsce Biblioteka Sejmu i Senatu była sprawną, dynamicznie rozwijającą się instytucją związaną z bezpośrednią obsługą procesu ustawodawczego.
The purpose of the article is to present the issues of parliamentary librarianship in Poland, to point to historical conditions, with particular attention to the circumstances of the establishment of parliamentary libraries in reborn Poland. The main research method is the analysis and criticism of literature. Polish sources and documentary publications on the history of Polish parliamentarism were used. Parliamentarism of the 1st Polish Republic did not shape the institution of the library related to the activities of the Old Polish Sejm although reference books were created in the royal chancellery. During the partitions era, parliamentary institutions operated in the Polish territories, in which there were libraries, e.g. the National Sejm with of Galicia and the Library of the Provincial Department in Lviv. It was only after regaining independence and the creation of the Legislative Sejm Library that gave rise to modern parliamentary librarianship. In the reborn Poland, Sejm and the Senate Library was an efficient, dynamically developing institution connected with direct servicing of the legislative process.

Źródło:

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2019, 2(56); 10-21
2084-5464

Pojawia się w:

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Listy czytelniczek do „Kobiety i Życia” i „Przyjaciółki” jako źródło badań codziennego życia kobiet w PRL
Readers letters for Kobieta i Życie and Przyjaciółka as a source of research on the daily life of women in the Polish People’s Republic

Autorzy:

Zajko-Czochańska, Justyna
Sokołowska, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834123.pdf

Data publikacji:

2020-12-30

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

listy do redakcji
„Przyjaciółka”
„Kobieta i Życie”
prasa kobieca
kobieta w PRL
letters to the editor
Przyjaciółka [Best Friend]
Kobieta i Życie [Woman and Life]
women’s press
women in the Polish People’s Republic

Opis:

Opracowanie ukazuje istotę listów do redakcji jako źródła badania historii. Na wstępie zaprezentowano definicję analizowanego materiału źródłowego ze wskazaniem przesłanek przemawiających za uznaniem korespondencji czytelniczej za autentyczną. Do analizy posłużyły dwa najpopularniejsze czasopisma kobiece okresu PRL: „Przyjaciółka” adresowana do kobiet wiejskich, osób słabo wykształconych, głównie gospodyń domowych, „Kobieta i Życie” zaś do kobiet zamieszkujących miasta, robotnic, nauczycielek czy inteligentek. Wybór tytułów wynika również z faktu, iż to właśnie do obu tych redakcji napływało najwięcej korespondencji, czyniąc je powiernikami ludzkich problemów. Artykuł prezentuje różnorodną tematykę podejmowaną w listach do redakcji na łamach obu periodyków, wskazując na podobieństwa i różnice w podejmowanych przez czytelników zagadnieniach.
The study shows the essence of letters to the editor as a source of research on history. At the beginning, the definition of the analyzed source material is presented, with indication of the reasons for considering reading correspondence to be authentic. Two of the most popular women’s magazines of the PRL period were used for the analysis. Przyjaciółka [Best Friend] addressed to rural women, poorly educated people, mainly housewives, and Kobieta i Życie [Woman and Life] to women living in cities, workers, teachers or intellectuals. The choice of titles also results from the fact that it was to both these editors that the most letters were received making them confidants of human problems. The article presents a variety of topics discussed in letters to the editorial staff in both periodicals, indicating similarities and differences in the issues undertaken by readers.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 2(9); 94-109
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Ochotnicze formacje jazdy organizowane przez Tadeusza i Wojciecha Kossaków (listopad 1918 – marzec 1919 r.). Przyczynek do dziejów szwadronów wojewódzkich Wojska Polskiego

Autorzy:

Smoliński, Aleksander

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2083442.pdf

Data publikacji:

2022-01-07

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

Rzeczpospolita Polska
Wojsko Polskie
ochotnicze szwadrony wojewódzkie i jazda Wojska Polskiego
„wojny o niepodległość i granice” państwa polskiego z lat 1918–1921
Tadeusz Kossak
Wojciech Kossak
Polish Republic
the Polish Army
voluntary voivodeship squadrons
cavalry
“wars for independence and borders” of Poland in the years 1918–1921

Opis:

W czasie od listopada 1918 r. do marca 1919 r. w Wojsku Polskim istniał cały szereg ochotniczych formacji jazdy – szwadronów wojewódzkich. Wśród nich były także dwie formacje tego typu utworzone i dowodzone przez ówczesnych rotmistrzów, mianowicie braci Tadeusza i Wojciecha Kossaków. Dlatego też Autor podjął się trudu opisania dziejów obydwu tych ochotniczych szwadronów wojewódzkich oraz procesu ich rozwiązania bądź też wcielania do regularnych formacji jazdy Wojska Polskiego, co nastąpiło w okresie od końca grudnia 1918 r. do początków marca 1919 r. Poza tym Autor przedstawił również przebieg karier wojskowych obydwu tych oficerów w ostatniej ćwierci XIX w. oraz podczas I wojny światowej i w okresie polskich „wojen o niepodległość i granice” z lat 1918–1921. W efekcie tego powstało studium, jakiego w dotychczasowym dorobku polskiej historiografii jeszcze nie było.
Between November 1918 and March 1919 the Polish Army featured a variety of voluntary cavalry units, including the voivodeship squadrons. Among them, there were two units created and led by the Kossak brothers, Tadeusz and Wojciech, then cavalry captains. In this article, the author discusses the history of these two squadrons as well as the process of their disbanding or incorporation into regular cavalry formations of the Polish Army, which took place between the end of December 1918 and the beginning of March 1919. In addition, the author examines the military careers of both officers in the last quarter of the nineteenth century, during World War I and during the Polish wars for independence and borders in the years 1918–1921. As a result, a study emerges that has not been seen before in Polish historiography.

Źródło:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne; 2022, 13; 56-95
2450-4475

Pojawia się w:

Res Gestae. Czasopismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Uwarunkowania społeczno-kulturowe wychowania w rodzinach tatarskich w Drugiej Rzeczypospolitej
Social and cultural conditioning of upbringing in Tatar families in the Second Polish Republic

Autorzy:

WRÓBLEWSKA, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/435708.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji

Tematy:

odzina tatarska
społeczność tatarska
kulturalna i religijna
Druga Rzeczpospolita Polska
przekaz rodzinny
propozycje przeciwdziałań edukacyjnych
Tatar family
Tatar community
cultural and religious
the Second Polish Republic
family transfer
proposals of educational counteraction

Opis:

Rodzina tatarska była środowiskiem edukacyjnym dla kolejnych pokoleń. Jej wpływ edukacyjny był kluczowy dla zachowania odrębności. Rodziny tatarskie działały zgodnie z podstawowymi funkcjami, które pozostawały niezmienne przez wieki, jedynie ich znaczenie i nacisk mogły zmieniać się wraz z gospodarczymi, społecznymi i kulturowymi zmianami, wpływającymi na środowisko rodzinne. Celem artykułu jest analiza rodziny tatarskiej jako podstawowego środowiska edukacyjnego, stanowiącego podstawę dla zachowania kulturowej i religijnej odrębności tatarskiej społeczności. To zagadnienie zostanie zaprezentowane przez ukazanie głównych problemów i trudności w przekazie rodzinnym oraz propozycji przeciwdziałania dysfunkcjonalności w rodzinach tatarskich w okresie międzywojennym, czyli w latach 1919–1939.
The Tatar family was an educational environment for successive generations. Its educational influence was essential in the process of the preservation of their own indiiduality. Tatar families acted according to basic functions, which have stayed the same for centuries, only their significance and stress could change depending on economic, social, and cultural changes influencing the family environment. The aim of the following article is an analysis of Tatar families as a basic educational environment being a basis of preservation of cultural and religious differences of Tatar communities. That question will be presented by showing main problems and difficulties in the family transfer and proposals of counteraction against educational dysfunction in Tatar families in the interwar period, i.e. in the years 1918–1939.

Źródło:

Wychowanie w Rodzinie; 2014, IX, (1/2014); 201-217
2082-9019

Pojawia się w:

Wychowanie w Rodzinie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Granica w badaniach historycznych przy wykorzystaniu serwerów GIS
Borders in historical research using GIS servers

Autorzy:

Piotrkiewicz, Romualda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365586.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

system informacji przestrzennej
geografia historyczna
granica Warmii
granica II Rzeczypospolitej
Atlas Warmii i Mazur
spatial information system
historical geography
border of Warmia
border of Second Polish Republic
Atlas of Warmia and Mazury

Opis:

This article presents the possibilities of using geographic information systems (GIS) by scientists analysing the process of shaping administrative borders. This still evolving and perfected technology used for introducing, collecting, processing and visualising spatial data provides the researchers with previously unattainable possibilities of data analysis. It is certainly a milestone in historical research on geographic and cultural environments as it carries many new perspectives which not only pertain to analysing spatial data, but also map-making. The examined or presented space ceases to be a “colour agreed upon” on paper, and becomes a precisely localised area that can be seen in the old and contemporary form in multiple shots. With such possibilities, history, this synonym of passing time, becomes a living picture.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2020, 310, 4; 607-617
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Szkoła uważności i działania. Relacje między światem dziecka a środowiskiem przyrodniczym w czasopismach dziecięcych wydawanych w Drugiej Rzeczypospolitej na przykładzie „Płomyka” i „Płomyczka”
The School of Attention and Action: The Relation Between the World of the Child and the Natural Environment in Children’s Magazines Published in the Second Polish Republic on the Example of Płomyk and Płomyczek

Autorzy:

Gromadzka, Beata Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135662.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

ecocriticism
ethic of care
magazines for children and youth
the Second Polish Republic
the natural environment
environmental education
ekokrytyka
etyka troski
czasopisma dla dzieci i młodzieży Drugiej Rzeczypospolitej
środowisko przyrodnicze
edukacja ekologiczna

Opis:

Duże znaczenie dla upowszechniania idei ochrony przyrody w okresie dwudziestolecia międzywojennego miały czasopisma „Naszej Księgarni” – „Płomyk” i „Płomyczek”. Przyroda stanowiła ważny temat utworów literackich, artykułów popularnonaukowych, wierszy, felietonów, porad oraz korespondencji z czytelnikami. Kolejne numery odpowiadały rytmowi roku szkolnego i kalendarza natury. Idea wychowania ekologicznego „Płomyka” i „Płomyczka” była realizowana przez koncepcję współistnienia dzieci, roślin i zwierząt w jednorodnym środowisku. Refleksja nad obecnością świata roślinno-zwierzęcego w przestrzeni miasta i w wiejskim krajobrazie służyła uwrażliwieniu na jego wartości i uczyła uważności w obserwacji nie-ludzkich mieszkańców podwórek, parków, ogrodów, lasów i pól. Widoczna jest dbałość o stworzenie przestrzeni porozumienia i współrozumienia świata natury. Ukazanie koncepcji edukacji ekologicznej jest rekonstrukcją modelu etycznego, w którym dzieci, zwierzęta i rośliny stają się równoprawnymi podmiotami moralnymi, kształtowane są praktyki relacyjne wobec środowiska oraz poczucie sprawstwa w otaczającym świecie.
The magazines published by Nasza Księgarnia, Płomyk and Płomyczek, were of great importance for the dissemination of the idea of environmental protection during the interwar period. Nature was an important topic of literary works, popular science articles, poems, advice columns, and readers’ letters. The subsequent issues corresponded to the rhythm of the school year and nature’s calendar. The idea of ecological education of Płomyka and Płomyczka was implemented through the concept of coexistence of children, plants, animals in a homogeneous environment. Reflecting on the presence of both plant and animal worlds in the city space and in the rural landscape sensitized the readers to the values and taught them to observe non-human inhabitants of courtyards, parks, gardens, forests and fields. There is a noticeable effort to create a space for communication and understanding of the natural world. The presentation of the concept of ecological education is a reconstruction of the ethical model where children, animals and plants become equal moral subjects, and where relational practices towards the environment and a sense of doing in the surrounding world are shaped.

Źródło:

Porównania; 2022, 31, 1; 193-216
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Sposób powoływania sędziów na urzędy sędziowskie
The method of judicial appointments

Autorzy:

Car, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032169.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

powoływanie sędziów
Stanisław Car
Komisja Kodyfikacyjna RP
ustrój sądownictwa II RP
sądownictwo w Europie XIX i XX w.
appointment of judges
Codification Commission of the Republic of Poland
the judicial system of the Second Polish Republic
the judiciary in Europe in the 19th and 20th centuries

Opis:

Artykuł ten został opublikowany 2 sierpnia 1926 r. na łamach „Gazety Sądowej Warszawskiej” i stanowił swoiste podsumowanie dyskusji, która w latach 1923- 1926 przetoczyła się w „Gazecie” i innych publikatorach w przedmiocie sposobu powoływania sędziów. Przedstawiono w nim stan dyskusji i modele, jakie występowały historycznie i współcześnie autorowi. Artykuł uzupełnia dane przed- stawione wyżej w artykule prof. Eugeniusza Waśkowskiego, do którego zresztą nawiązuje. Autor – Stanisław Car (1882-1938) – był cenionym wówczas warszawskim adwokatem, który w 1924 r. założył w Warszawie czasopismo „Palestra”, wiele publikował, był aktywny w środowiskach prawniczych i społecznych. Jed- nocześnie był człowiekiem blisko związanym z Marszałkiem Józefem Piłsudskim. Znany jest powszechnie z racji swojej późniejszej aktywności politycznej, reform ustrojowo-prawnych, niechlubnych interpretacjach obowiązującego prawa oraz jako współtwórca konstytucji kwietniowej z 1935 r. Historia nie obeszła się z nim dobrze. Można odnieść wrażenie, że przypisano mu odpowiedzialność za większość grzechów obozu Piłsudskiego. Znienawidzony szczególnie przez endeków oraz komunistów. Nie ulega jednak wątpliwości, że był to znakomity prawnik, erudyta, znawca wielu obszarów wiedzy. W czasie publikacji artykułu Stanisław Car był Szefem Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP Ignacego Mościckiego (wcześniej zajmował to stanowisko w czasie prezydentury Gabriela Narutowicza oraz w pierwszym roku urzędowania Stanisława Wojciechowskiego).
This article was published on 2 August 1926 in “Warsaw Judicial Gazette” as a summary of the discussion on the method of judicial appointment that appeared in Gazette as well as in other publications from 1923 to 1926. It presents the state of the discussion and the models that existed both historically and at the time that article was written. The article complements the data presented above in the article by Professor Eugeniusz Waśkowski. The author – Stanisław Car (1882-1938) was a distinguished lawyer from Warsaw who in 1924 founded the “Palestra” magazine in Warsaw, published a lot, and was active in legal and social circles. He was also closely related to Marshal Józef Piłsudski. He is widely known for his later political activity, political and legal reforms, disgraceful interpretations of the law and as a co-creator of the April Constitution of 1935. History did not put him in the positive light. One gets the impression that he was held responsible for most of the sins of Piłsudski’s camp. He was especially hated by the National Democrats and communists. There is no doubt, however, that he was an excellent lawyer, an erudite, and an expert in many areas of knowledge. When this article was published, Stanisław Car was the Head of the Civil Chancellery of the President of the Republic of Poland Ignacy Mościcki (previously he held this position during the presidency of Gabriel Narutowicz and in the first year of Stanisław Wojciechowski’s office).

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 398-411
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

O potrzebie naukowej biografii Władysława Zamoyskiego (1853-1924)
On the need for a scientific biography of Władysław Zamoyski (1853-1924)

Autorzy:

Molik, Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27323413.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN

Tematy:

Władysław Zamoyski
biografia i jej koncepcja
problemy badawcze
Galicja
emigracja polska we Francji
pierwsze lata II Rzeczypospolitej
Fundacja „Zakłady Kórnickie”
zabór pruski
biography and the concept behind it
research problems
Galicia
Prussian partition
Polish immigration in France
early years of the Second Polish Republic
foundation ”Zakłady Kórnickie”

Opis:

Chociaż hrabia Władysław Zamoyski wzbudzał w ostatnich kilku dziesięcioleciach zainteresowanie historyków, owocujące artykułami i pracami popularnonaukowymi, nadal nie doczekał się wyczerpującej naukowej monografii. Jej opracowanie będzie dla przyszłego autora zadaniem trudnym. Liczne i rozproszone materiały źródłowe oraz długa, ponad czterdziestoletnia, działalność społeczna, gospodarcza i w mniejszym zakresie polityczna hrabiego w zaborze pruskim, Galicji, wśród emigracji polskiej we Francji, a także w pierwszych latach II Rzeczypospolitej – wymagają opisania w kontekście historycznym i co za tym idzie, posiadania szerokiej wiedzy pozaźródłowej. Oś narracji przewijającą się przez wszystkie rozdziały biografii powinna stanowić droga prowadząca do utworzenia przez Zamoyskiego w 1924 roku Fundacji „Zakłady Kórnickie” – największego dzieła jego życia. Pożądane byłoby szerokie ukazanie nie tylko działalności hrabiego na terenie Galicji, w Zakopanem i roli w słynnym sporze o Morskie Oko, ale również słabiej dotąd zbadanego i mniej znanego udziału hrabiego w polsko-niemieckiej walce o ziemię w zaborze pruskim w końcu XIX i na początku XX w.
Although in recent decades Count Władysław Zamoyski has been attracting a lot of interest on the part of historians, which resulted in numerous papers and popular science works, he has not yet been the subject of an exhaustive scientific monograph. Its preparation is, however, going to be a difficult task for its future author. The many dispersed source materials and the Count’s more than 40 years long social, economic, and to a smaller extent political activity under the Prussian partition, in Galicia, among the Polish emigrants in France and during the first years of the Second Polish Republic – need to be described in the historical context, and, what follows, call for broad knowledge extending beyond these sources. Zamoyski’s path leading to his establishment in 1924 of the foundation ”Zakłady Kórnickie” – his life’s grandest work – should constitute the narrative axis weaving through all the chapters of his biography. It would be desirable to present extensively not only the Count’s activity in Galicia, Zakopane and his role in the famous dispute on Morskie Oko, but also his less researched and less known participation in the Polish-German fight for land in the Prussian partition in the late 19th and early 20th century.

Źródło:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2023, 40; 9-33
0551-3790

Pojawia się w:

Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce