- Tytuł:
-
Tradycja tekstowa i rękopiśmienna legend św. Stefana
Textual and manuscript tradition of St Stephens legend - Autorzy:
- Grzesik, Ryszard
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1217972.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
- Tematy:
-
legenda
manuskrypt
rękopis
św. Stefan
średniowiecze
dynastia Apardów
Győr Hartvich
Węgry
legend
manuscript
the Middle Ages
House of Arpad
Hungar - Opis:
-
Świętość władcy jest fenomenem średniowiecznego chrześcijaństwa. Szczególnie Węgry rozwinęły taki rodzaj patronów Królestwa, podczas gdy idea błogosławiona dynastia pojawiła się w XIII wieku. Trzech członków dynastii Arpadów zostało kanonizowanych w XI i XII wieku: Święty Szczepan, jego syn St Emmerich i św. Władysław. W mojej pracy analizuję hagiografię pierwszego króla węgierskiego, świętego Szczepana (Szt. István). Trzy jego opisy życia o nazwie Legendae zostały napisane na jego kanonizację w 1083 roku a ostatni powstał na początku 12 wieku. Legenda maior, Legenda minor i Legenda skomponował biskup Győr Hartvich, który na początku drugiej połowy XII wieku połączył teksty obu wcześniejszych Legend. Podczas gdy obie pierwsze legendy straciły popularność po około stu latach (3 rękopisy z przełomu XII i XIII wieku i tylko jedna z XV wieku pozostał do czasu dzisiejszego), Legenda Hartvicha była bardzo popularny w całym średniowieczu i czasach nowożytnych i została potwierdzona jako oficjalny tekst liturgiczny przez papieża Innocentego III w 1201 roku. Dlatego zgadzam się z tradycją manuskryptu. Istnieją dwa wczesne kodeksy, w których napisano tekst Legendy. Jednym z nich jest Kodeks Biblioteki Budapeszteńskiej nr 17, który jest w rzeczywistości kompilacją dwóch części. Jednym z nich jest legendarny związany z Kościołem augsburskim i napisany gdzieś w XIII wieku. Druga część to Legenda Hartvicha, napisana prawdopodobnie w XII wieku, tradycyjną minuskułą karolińską. Kodeks ten był podstawą większej liczby krytycznych wydań w nowoczesnej historiografii. Jednak bardziej szczegółowa analiza pokazuje, że ta transmisja tekstu nie jest doskonała, zwłaszcza, że zawiera ogromne interpolacje z Legenda maior. Takie fragmenty jak powielanie informacji o fundacji klasztornej na Górze Świętego Marcina (obecnie Pannonhalma) lub o decyzji Świętego Władysława o wyniesieniu relikwii świętego Króla dowodzi, że były to interpolacje, które nie znalazły swojego miejsca w oryginale Hartvicha. Również drugi wczesny Kodeks klasztoru cystersów w Reun (początek XIII wieku) jest daleki od doskonałości. Wynika z niego, że dwa z tych manuskryptów powinny być podstawą redakcyjną następnego wydania. Ten artykuł jest pierwszym sygnałem przygotowania takiej edycji przez polsko-węgierski zespół wspierany zarówno przez Akademie Nauk: Polską i Węgierską.
The ruler-holiness is a phenomenon of the medieval Christianity. Especially Hun-gary developed such kind of the Kingdom patrons, while the idea of the beata stirps (the blessed dynasty) occurred in the 13th century. Three members of the Arpadian dynasty were canonized in the 11th and 12th centuries: St Stephen, his son St Em-merich and St Ladislas. In my paper, I study the hagiography of the first Hungarian King, St Stephen (Szt. István). Three of his life descriptions called Legendae were written for his canonization in 1083 and close after, at the beginning of the 12th cen-tury. It was Legenda maior, Legenda minor and Legenda composed by the Bishop of Győr Hartvich, who at the beginning of the second decennial of the 12th century combined the texts of both earlier Legends. While both first Legends lost their popu-larity after about a century (3 manuscripts from the turn of the 12th and 13th century and only one from the 15th century remained until the present time), Legenda Hartvici was very popular during the whole Middle Ages and Modern Time and was pro-claimed as an official liturgical text by Pope Innocent III in 1201. Therefore I concentrate on its manuscript tradition. There are two early codices where the Legend text was written. One of them is the Code of the Budapest Széchényi Library, No. 17, which is in fact a compilation of two parts. One of them is a Legendary connected to the Augsburgian Church and written somewhere in the 13th century. The second part is the Hartvich Legend, written probably in the 12th century yet with a very conservative Carolingian minuscule. This Code was a basis for a greater number of the critical editions in the modern historiography. However, a more detailed analysis shows that this text transmission is not perfect, especially, as it contains huge interpolations from Legenda maior. Such fragments as duplication of information about the monastery foundation at the St Martin’s Mount (now Pannonhalma) or about St Ladislas’ deci-sion of St King’s relics’ elevation proves that it were interpolations, which did not find their place in the Hartvich’s original. Also the second early Code of the Cistercians monastery in Reun (beginning of the 13th century) is far from perfect. It shows that two of these manuscript should be the editorial basis for the next edition. This article is the first signal of preparation of such an edition by the Polish-Hungarian team supported by both Academies of Sciences: Polish and Hungarian. - Źródło:
-
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 125; 127- 145
0137-3218
2720-0590 - Pojawia się w:
- Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł