Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "HISTORIA KOBIET" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 153
Tytuł:
Memoirs of Madame Piłsudski : Considerations on how to use memoirs in writing a biography
Autorzy:
Sikorska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034881.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
women’s history
memories
Aleksandra Piłsudska
historia kobiet
wspomnienia
Opis:
The article focuses on “Memoirs” of Aleksandra Piłsudska. They were prepared as a result of strong emotional experiences caused by the outbreak of war, and present a picture of strong and active women. On this basis we provide wider considerations on the problems of gender and individuation in biographic research.
Celem artykułu jest refleksja dotycząca wykorzystywania wspomnień przy pisaniu biografii. Podstawę rozważań stanowią “Wspomnienia” Aleksandry Piłsudskiej. Aleksandra Piłsudska była drugą żoną Marszałka Józefa Piłsudskiego, ale związek z twórcą niepodległego państwa polskiego w 1918 r. nie definiuje jej losów, bowiem miała również swoją własną historię. Jej zasługi z okresu rewolucji 1905 r. oraz pierwszej wojny światowej są niekwestionowane. Była aktywną działaczką Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej i komendantką Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego I Brygady Legionów.
Źródło:
Polish Biographical Studies; 2021, 9; 23-45
2353-9291
Pojawia się w:
Polish Biographical Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wojny na narracje”: „Wałęsa. Człowiek z nadziei” Andrzeja Wajdy i kobieca historia („herstory”) Solidarności
“Narration Wars”: Andrzej Wajda’s “Wałęsa. Man of Hope” and Herstory of Solidarity
Autorzy:
Radkiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342076.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Lech Wałęsa
Andrzej Wajda
Solidarność
historia kobiet
Solidarity
herstory
Opis:
Tekst zbiera wątki filmowe, publicystyczne i biograficzne składające się na kobiecą historię Solidarności, która w powszechnej świadomości została zmarginalizowana albo nigdy nie miała w niej swojego trwałego miejsca. Dlatego obok opracowań Shany Penn i innych historyczek jako materiał zostaje tu wykorzystana biografia Danuty Wałęsy, film Andrzeja Wajdy Wałęsa. Człowiek z nadziei, a także zapiski jego scenarzysty Janusza Głowackiego. We wszystkich tych źródłach pojawiają się postacie kobiet w różny sposób powiązanych z działalnością opozycyjną oraz z Solidarnością. W ich (auto)narracjach pojawiają się te same epizody – choć często ujęte z odmiennych punktów widzenia – i konteksty: praca, życie domowe, dzieci, aktywizm kosztem wolnego czasu. W analizie tych kobiecych historii przydatne okazuje się pojęcie „trans-sferu”, które Krystyna Duniec i Joanna Krakowska w książce Soc, sex i historia definiują jako przeniesienia zainteresowań z racjonalnej sfery rozumu na sferę intymności oraz z pamięci zbiorowej na pamięć indywidualną.
The article considers film, journalistic and biographical themes that make up women’s history (herstory) of Solidarity, which in popular consciousness has been marginalised or even never had a presence. That is why next to studies by Shana Penn and other women historians, the biography of Danuta Wałęsa, Andrzej Wajda’s film Wałęsa. Man of Hope, and notes of the screenwriter Janusz Głowacki will be used in the following argument. In all of these sources there appear female figures that are linked in various ways with the opposition and Solidarity. In their auto-narrations there appear the same episodes and contexts, though seen from different points of view: work, family life, children, activism at the expense of free time. In the analysis of these female histories the concept of “trans-sphere” proves to be particularly useful. This concept is defined by Krystyna Duniec and Joanna Krakowska in their book Soc, sex and history as a transfer of interest from the rational realm of reason to the realm of intimacy, and from the collective memory to individual memory.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2015, 92; 171-185
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moda dla kobiet na łamach „Zwierciadła” w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Fashion for Women in the Pages of Zwierciadło in the Period of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Bauchrowicz-Tocka, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904158.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
historia kobiet
PRL
„Zwierciadło”
moda
history of women
“Zwierciadło”
fashion
Opis:
Artykuł powstał na podstawie analizy tekstów poświęconych modzie, publikowanych w tygodniku „Zwierciadło” w latach 1957–1989. Ukazuje związki i zależności między modą a warunkami społecznymi, gospodarczymi i ekonomicznymi kraju. Prezentuje także polską modę na tle mody zachodnich projektantów badanego okresu.
The article was based on the analysis of texts devoted to fashion, published in the weekly “Zwierciadło” in the years 1957–1989. It shows the relationships and dependencies between fashion and the social and economic conditions of the country. It also presents Polish fashion against the background of the fashion of Western designers of the analyzed period.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 157-172
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak stawić czoła nowoczesności? Dyskusja wokół wzorca niemieckiej szlachcianki na łamach „Deutsches Adelsblatt” na przełomie XIX i XX wieku
Autorzy:
Szudarek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602986.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
szlachta niemiecka w XIX wieku
historia kobiet
modernizacja
publicystyka szlachecka
Opis:
Artykuł prezentuje poglądy publikowane na łamach niemieckiego tygodnika „Deutsches Adelsblatt” na przełomie XIX i XX w. na temat wpływu przemian społeczno-gospodarczych i postępu cywilizacyjnego na życie szlachcianek. Towarzyszy temu uzupełnienie katalogu zadań i powinności kobiecych o nowe elementy, takie jak lepsza edukacja i możliwość pracy zarobkowej. Budowany w ten sposób wzorzec niemieckiej, nowoczesnej szlachcianki wzmocniony został kontekstem stanowo-nacjonalistycznym, który – w opinii publicystów – czynił kobiety odpowiedzialnymi za przyszłość szlachty i państwa.
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2016, 76
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety z okresu socjalizmu w ujęciu oral history – metodologiczne wyzwania badań interdyscyplinarnych.
Women from the period of socialism in oral history – methodological challenges for interdisciplinary studies
Autorzy:
Wachowiak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130676.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
historie mówione
społeczna historia kobiet
oral stories
social history of women
Opis:
Czy naprawdę dokonał się awans kobiet w socjalizmie? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto przyjrzeć się, jakie prace z tego zakresu powstały wówczas w socjologii. Zwartych monografii, rezultatów prac empirycznych było mało. Uderza ograniczony katalog tematów, takich jak: przemiany rodziny w warunkach industrializacji i urbanizacji, pozycja zawodowa kobiet a rodzina, procesy laicyzacji rodziny, modele rodziny w środowisku robotniczym, rodziny w Polsce Ludowej, rodzina wielkomiejska, współczesna rodzina, kobieta – dom – praca oraz oczywiście dominujący motyw pracy zawodowej kobiet. Opracowania te zupełnie nie oddają głosu samym kobietom. Ukierunkowana analiza tych całkiem niedawno powstałych historii mówionych kobiet żyjących w Polsce w komunizmie oraz wywiadów własnych uzyskanych w trakcie realizacji omawianego projektu stanowiła główny problem badawczy projektu: „Odbudować przeszłość, aby uzyskać przyszłość. Narracje kobiet o życiu w komunizmie”. Dylematy metodologiczne, które wynikały z interdyscyplinarności zespołu realizującego ten projekt, stanowiły dominujący wątek zaprezentowanego artykułu. Głównym jego wnioskiem jest to, że postulat pracy w interdyscyplinarnym zespole jest bardzo na czasie. Zarazem realizacja projektów historii społecznej kobiet może dokonywać się według różnych paradygmatów, które czasami stoją wobec siebie w opozycji. Umiejętność elastycznego ich łączenia stanowi o sile takich projektów, jak i o ich wynikach.
Did women’s promotion in socialism really happen? To answer this question, it is worth looking at what works in this field were created then in sociology. There were few compact monographs and results of empirical work. There is a limited catalog of topics such as: family transformation in the conditions of industrialization and urbanization, professional position of women and the family, processes of secularization of the family, family models in the workers’ milieu, families in People’s Poland, urban family, modern family, woman-home-work and obviously dominant motif of women’s professional work. These studies do not give voice to women themselves. A focused analysis of these quite recent stories of spoken women living in Poland under communism, as well as personal interviews obtained during the implementation of this project, was the main research problem of the project: Regaininh the future by rebuilding the past. Narratives of women living in communism. Methodological dilemmas that resulted from the interdisciplinary nature of the team implementing this project constituted the dominant theme of the presented article. His main conclusion is that the postulate of working in an interdisciplinary team is very timely. At the same time, women’s social history projects can be implemented according to various paradigms that sometimes stand in opposition to each other. The ability to combine them flexibly determines the strength of such projects as well as their results.
Źródło:
Dyskursy Młodych Andragogów; 2020, 21; 365-375
2084-2740
Pojawia się w:
Dyskursy Młodych Andragogów
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A jednak czas intelektualnego zasiewu (O Wielkopolskim alfabecie pisarek pod redakcją Ewy Kraskowskiej i Lucyny Marzec)
Autorzy:
Świerkosz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639230.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
historia literatury kobiet, kobiety pisarki, lokalność, Wielkopolska
Opis:
Still, time to sow ideas: Wielkopolski Alfabet Pisarek (The Alphabet of Women Writers in Greater Poland) edited by Ewa Kraskowska and Lucyna Marzec The article is a review of Wielkopolski Alfabet Pisarek (The Alphabet of Women Writers in Greater Poland) – a collective work which is an effect of historical research in the field of Polish women’s writing carried out by academicians collaborating with the Center of Feminist Criticism (Pracownia Krytyki Feministycznej, UAM, Poznań). The review points out the most important assumptions taken up by the editors and the authors of the compilation , which determined the methodological consequences in the book – namely: the signifi cance of the sex/gender category and local context in both the production of literature and academic knowledge about it. Also the generic form of an „alphabet” – with its arbitrariness and variety – was analyzed here as the manifestation of a general principle chosen by the editors to provide a comprehensive view of the literary tradition created by women-authors who were (or are) related to the region of Greater Poland.
Źródło:
Wielogłos; 2013, 2(16)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geschichte der Mädchen und Frauenbildung. Red. Elke Kleinau, Claudia Opitz. Tom II. Vom Vormärzis zur Gegenwart. Campus Verlag. Frankfurt, New York 1996, ss. 673
Autorzy:
Hellwig, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956136.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of women's education
historia edukacji kobiet
Opis:
Geschichte der Mädchen und Frauenbildung. Red. Elke Kleinau, Claudia Opitz. Tom II. Vom Vormärzis zur Gegenwart. Campus Verlag. Frankfurt, New York 1996, ss. 673
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 1999, 9/10; 64-65
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
FEMINIZM SZUKA KORZENI – PRZYCZYNEK DO POSZUKIWAŃ I PRZEMIAN W HISTORYCZNEJ NARRACJI POLSKIEGO RUCHU FEMINISTYCZNEGO
FEMINISM IS LOOKING FOR ROOTS - A REASON FOR SEARCHING AND FINDING CHANGES IN HISTORICAL NARRATION OF POLISH FEMINISTIC MOVEMENT
Autorzy:
Tomczak, Sandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/540538.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
HISTORIA KOBIET
FEMINIZM
HISTORIOGRAFIA FEMINISTYCZNA
PAULINA KUCZALSKA-REINSCHMIT
ELIZA ORZESZKOWA
PANTEON FEMINISTYCZNY
Opis:
The aim of the article is to present two elements supplementing each other: searching for its own roots by Polish feminist movement and its changes over the twentieth century. There are four phases specified: up to 1911, to 1939, to 1989, and after 1989, which to a great extent cover crucial events both for the country and the movement. Each phase exhibits characteristics unique for itself, resulting from changing sociopolitical conditions as well as from the generational exchange. It seems that each feminist generation had a bit different expectations regarding characters in their pantheon, and their choice was usually dictated by the current efforts of the movement. The article also concerns remarkably interesting issue which is the Americanisation of the main present Polish feminist movement, projecting also into its historical awareness.
Źródło:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; 2016, VIII; 403-416
2080-4547
Pojawia się w:
Meritum – Rocznik Koła Naukowego Doktorantów-Historyków Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia literatury kobiet – niedokończony projekt
History of women’s literature – an unfinished project
Autorzy:
Świerkosz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969872.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
historia literatury kobiet
tradycja
feminizm
relacja matka – córka
Opis:
The text poses some questions concerning the future of the feminist history of literature in the context of contemporary transformations in the fi eld of “academic knowledge production”, as well as the rhetoric and politics of the women’s movement. Moreover, it draws attention to the emancipatory character of the early feminist literary projects relating to the recovery of women’s past and also problematizes the present-day notion of women’s “sister community”. The analysis of family metaphors often used in discussions concerning “mother heritage” in the 70s, points to differences between second- and third-wave understanding of the category of “belonging somewhere”. Looking at those arguable places in feminist criticism (e.g. Showalter, Gubar, Gilbert and Moi) allows one to notice changes in the way feminist scholars perceive the literary past. Finding a new critical language to describe the pluralistic and multidimensional nature of women’s literary tradition seems to constitute the biggest challenge to contemporary feminist studies.
Źródło:
Wielogłos; 2011, 2, 10; 60-76
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świadectwo zamknięcia. Korespondencja Anny Moszyńskiej z zakładu dla umysłowo chorych w Pirnie (1850 r.)
The testimony of enclosure. Anna Moszyńska’s letters from mental health hospital in Pirna, 1850
Autorzy:
Wesołowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1431790.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
women’s history
insanity
private correspondence
diaries
historia kobiet
szaleństwo
korespondencja prywatna
dzienniki
Opis:
Niniejszy artykuł dotyczy zbioru listów, które w 1850 roku pisała i wysyłała do męża, dzieci i przyjaciółek przebywająca w szpitalu dla umysłowo chorych w Pirnie Anna Moszyńska, uzupełnionego o dzienniki osobiste, korespondencję Piotra Moszyńskiego z żoną i dokumentację medyczną pacjentki. Publikacja została wydana przez Instytut Badań Literackich PAN w ramach projektu „Archiwum Kobiet”, którego członkinie i członkowie zajmują się odnajdywaniem i opracowywaniem dokumentów osobistych Polek na przestrzeni dziejów. Listy Moszyńskiej są świadectwem zmagania z chorobą psychiczną oraz izolacją i rozłąką z dziećmi.
Article refers to publication of series of letters which had been written from mental health hospital in Pirna by Anna Moszyńska to her husband, children and friends in 1850. The publication is supplemented by personal diaries, Piotr Moszyński’s letters to his wife and doctors documentation. It was published by The Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences as a part of „Women’s Archives” research project. Members of the project are concentrating on finding and studying private documents written by Polish women throughout history. Moszyńska’s letters are testimony to her battle with mental illness, isolation and separation from family.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 15, 2; 139-150
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba i milczenie
On Service and Silences
Autorzy:
Steedman, Carolyn
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012948.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
social history
women history
domestic servant
life writing
historia społeczna
historia kobiet
służba domowa
dokument osobisty
Opis:
Tekst jest wstępnym rozdziałem z książki Carolyn Steedman „Służąca i jej pan. Miłość i praca w Anglii wieku industrialnego” (Master and Servant. Love and Labour in the English Industrial Age). Tytułowa służąca to Phoebe Beatson, której losy Steedman rekonstruuje na podstawie dziennika jej pracodawcy – pastora Johna Murgatroyda. Zestawiając to świadectwo z innymi dokumentami życia społecznego epoki, Steedman pisze historię klasy pominiętą w tradycyjnych marksistowskich historiografiach – historię kobiecej służby domowej.
A translated chapter of Carolyn Steedman’s book Master and Servant. Love and Labour in the English Industrial Age. This text reconstructs the experience of a 18th-century servant, Phoebe Beatson, on the basis of a diary of John Murgatroyd, her employer. Confronting this testimony with other documents of social life, Steedman constructs a history of a class overlooked by traditional Marxist historiography – female domestic servants.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 64-83
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia życiorysami pisana. Słów kilka o typowo-nietypowym słowniku biograficznym Małgorzaty Dajnowicz, Marcina Siedleckiego, Wiesława Wróbla, pt. „Słownik biograficzny kobiet kultury. Białystok i województwo podlaskie”
The history of biographies written. A few words about typically-atypical biographical dictionary by Małgorzata Dajnowicz, Marcin Siedlecki, Wiesław Wróbel, „Słownik biograficzny kobiet kultury. Białystok i województwo podlaskie”
Autorzy:
Kostrzewska, Ewelina Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687454.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia kobiet
kultura
regionalizm
słownik biograficzny
history of women
culture
regional history
biographical dictionary
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2018, 19; 221-229
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Frauen zu den Waffen ? : Marketenderinnen. Helferinnen. Soldatinnen : Geschichte und Bestandsaufnahme
Autorzy:
Seidler, Franz W.
Współwytwórcy:
Szubański, Rajmund (1927- ). Recenzja
Starck, Reinhard. Polemika
Data publikacji:
1978
Wydawca:
Koblenz ; Bonn : Verlag Wehr&Wissen
Tematy:
Służba wojskowa kobiet historia do 1978 r.
Opis:
Bibliogr. s. 403-405.
Indeks.
Rec.: Pomocnicza służba wojskowa kobiet / Rajmund Szubański.
Polem.: Besprechung.
Polem.: Besprechung / Reinhard Starck.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Problemy organizacyjne kobiecego ruchu kombatanckiego w II Rzeczypospolitej
Organizational Problems of the Female Veteran’s Movement in the Second Polish Republic
Organisatorische Probleme der Veteranenbewegung der Frauen in der Zweiten Republik Polen
Autorzy:
Sikorska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2158891.pdf
Data publikacji:
2022-11-28
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
ruch kombatancki
historia kobiet
FIDAC Auxiliarie
combatant movement
women’s history
FIDAC Auxiliaire
Veteranenbewegung
Frauengeschichte
Opis:
W artykule została podjęta próba omówienia działalności kobiecego ruchu kombatanckiego w II Rzeczpospolitej Polskiej. Analizie poddane zostały problemy organizacyjne działalności kobiecych organizacji kombatanckich. Szczególny nacisk został położony na aspekty wewnętrznych sporów ideologicznych w łonie polskiego ruchu kombatanckiego, które nasiliły się po 1926 r. oraz kwestie reprezentacji Polski na forum ruchu międzynarodowego. Jednym z najważniejszych aspektów organizacji oraz funkcjonowania kombatanckiego ruchu kobiecego było utworzenie w 1925 r. międzynarodowej organizacji Fédération Interallié des Ancies Combatttants Auxiliaire (FIDAC Aux.). Polskę od początku istnienia FIDAC Aux. reprezentowały organizacje związane z endecją. Sytuacja uległa zmianie na początku lat trzydziestych XX w., po przejęciu władzy w ruchu kombatanckim przez obóz piłsudczykowski. W latach 1932–1933 nastąpiła reorganizacja polskiej żeńskiej organizacji FIDAC Aux., która przyjęła w swoje szeregi organizacje związane w czasie I wojny światowej z Legionami Polskimi. Kluczową rolę w tych przemianach odegrali gen. Roman Górecki oraz Aleksandra Piłsudska.
The article discusses the activities of the female veteran’s movement in the Second Polish Republic. Organizational problems associated with the activities of the movement are analyzed, with particular emphasis being placed on internal ideological disputes that existed within the movement, which intensified after 1926. Issues surrounding Polish representation on the international stage are also analyzed. One of the most important aspects concerning the organization and functioning of the female veterans’ movement was the establishment in 1925 of the Fédération Interallié des Ancies Combatttants Auxiliaire (FIDAC Aux.). Poland was initially represented at FIDAC Aux. by organizations associated with the political movement Endecja. Th is situation changed in the early 1930s, aft er the Piłsudski camp gained control of the veteran’s movement. Between 1932–1933, the Polish female representation in FIDAC Aux. was restructured to include organizations associated with the Polish Legions that fought during World War I, with Aleksandra Piłsudska and General Roman Górecki playing a key role in these transformations.
In diesem Aufsatz wird der Versuch unternommen, die Aktivitäten der Veteranenbewegung der Frauen in der Zweiten Polnischen Republik zu erörtern. Sie analysiert die organisatorischen Probleme der Tätigkeit von Frauen-Veteranenorganisationen. Ein besonderes Augenmerk wurde auf die Aspekte der internen ideologischen Auseinandersetzungen innerhalb der polnischen Veteranenbewegung gelegt, die sich nach 1926 verschärft en, sowie auf die Fragen der Vertretung Polens in der Szene der internationalen Bewegung. Einer der wichtigsten Aspekte der Organisation und der Funktionsweise der Frauenkämpferinnenbewegung war die Gründung der internationalen Organisation Fédération Interallié des Ancies Combatttants Auxiliaire (FIDAC Aux.) im Jahr 1925. Polen, Seit Anfang der FIDAC Aux. wurde Polen on Organisationen vertreten, die mit den Nationaldemokraten verbunden waren. Die Situation änderte sich zu Beginn der 1930er Jahre, als das Piłsudski-Lager die Macht in der Veteranenbewegung übernahm. In den Jahren 1932–1933 wurde die polnische Frauenorganisation FIDAC Aux. neu organisiert und nahm Organisationen auf, die während des Ersten Weltkriegs mit den polnischen Legionen verbunden waren. Eine Schlüsselrolle in diesem Wandel spielten General Roman Górecki und Aleksandra Piłsudska.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 3(281); 93-118
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dramatopisarki w «republice braci»: Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?
Women Playwrights in the «Republic of Brothers»: Who Needs (and What Kind of) Women’s History of Polish Theatre
Autorzy:
Świerkosz, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36123001.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
historia kobiet
feministyczna historia teatru
dramatopisarki
kanon
herstoria
women’s history
feminist history of theatre
women playwrights
canon
herstory
Opis:
Artykuł omawia efekty projektu feministycznej historii teatru HyPaTia w kontekście szerszego zjawiska, jakim jest uprawiana od lat siedemdziesiątych XX wieku historia kobiet. Autorka stawia pytania o rewindykacyjny charakter podjętego w projekcie dialogu z kanonem i konstruktorski gest (od)tworzenia kobiecej historii polskiego teatru. Poprzez figury „siostry Szekspira” i „sióstr Hypatii” zwrócona zostaje uwaga na specyficzne uwikłanie biografii i twórczości dramatopisarek w patriarchalną ramę (określaną jako „republika braci”), które problematyzuje rozumienie emancypacji jako uwalniania się od męskiej opresji czy ucieczki na marginesy.
This article discusses the results of the HyPaTia research project in the feminist history of the theatre, situating it in the wider context of the phenomenon of women’s history, as practiced since the 1970s. The author investigates the revisionist character of the project’s dialogue with the canon and the constructive gesture of (re)creation of a women’s history of Polish theatre. Through the figures of “Shakespeare’s sister” and “Hypatia’s sisters”, attention is drawn to the specific entanglement of the life and work of female playwrights in a patriarchal framework (referred to as the “republic of brothers”), problematizing the understanding of women’s empowerment as liberation from male oppression or escape into the margins. (Transl. Z. Ziemann)
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 183-198
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskusje o wpływie wojny na emancypację kobiet w prasie kobiecej dwudziestolecia międzywojennego
Debates on the War Impact on Women’s Emancipation in the Female Press of the Interwar Period
Autorzy:
Sierakowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233502.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
World War First
interwar period
history of women
emancipation of women
roles of women
I wojna światowa
dwudziestolecie międzywojenne
historia kobiet
emancypacja kobiet
role kobiet
Opis:
Tekst zawiera próbę odpowiedzi na pytanie, jak na łamach prasy kobiecej dwudziestolecia międzywojennego widziano wpływ Wielkiej Wojny na procesy emancypacyjne i zmianę relacji między płciami. Analizie poddano cykl artykułów Cecylii Walewskiej, pt. Zróżniczkowanie się typu kobiecego po wojnie, publikowanych na łamach „Bluszczu” w 1927 r. Skonfrontowano je z innymi głosami pojawiającymi się w prasie międzywojennej oraz z realiami ówczesnego życia.
The text attempts to present how the Great War’s impact on emancipation processes and changes in the relationship between the genders were seen in the women’s press. An analysis was conducted of the series of articles by Cecylia Walewska entitled ‘The differentiation of the female type after the war’, published in the weekly Bluszcz in 1927; the series has been confronted with other voices appearing in the interwar press and with the realities of life at that time.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 1; 41-53
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wiktoriańska „salonniére” i jej świat. Rozważania wokół biografii Gertrude Tennant autorstwa Davida Wallera
Victorian salonniére a nd h er world. R eflections on t he biography of G ertrude Tennant by David Waller
Autorzy:
Pietrzak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687646.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Tennant Gertrude
epoka wiktoriańska
historia kobiet
salony
kultura
społeczeństwo
Victorian times
women’s history
salons
culture
society
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 17; 167-177
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność hrabiny Marii Tarnowskiej w Polskim Czerwonym Krzyżu w dwudziestoleciu międzywojennym
The Activity of Countess Maria Tarnowska in the Polish Red Cross in the Interwar Period
Autorzy:
Sobczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904153.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
humanitaryzm
dobroczynność
pielęgniarstwo
Polski Czerwony Krzyż
historia kobiet
humanitarianism
charity
nursing
Polish Red Cross
women’s history
Opis:
Artykuł przybliża mniej znany aspekt życia hrabiny Marii Tarnowskiej, jakim była podejmowana przez nią w dwudziestoleciu międzywojennym działalność dobroczynna w ramach Polskiego Czerwonego Krzyża. W swojej aktywności stawiała przede wszystkim na rozwój pielęgniarstwa. Ponadto popularyzowała idee szeroko pojętego humanitaryzmu, wspierała rozwój opieki medycznej, zachęcała ludność wiejską do dbałości o zdrowie i higienę. W niniejszym artykule wydane drukiem wspomnienia hrabiny Marii Tarnowskiej zostały skonfrontowane z relacjami pielęgniarek PCK i współpracowniczek hrabiny. Są to głównie materiały źródłowe pozyskane w czasie kwerendy w Archiwum Biura Zarządu Głównego PCK. Skorzystano także z materiałów przechowywanych w Archiwum Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Genewie oraz z dostępnych opracowań.
The article takes a closer look at a lesser-known aspect of Countess Maria Tarnowska’s life, which was her philanthropic activity within the Polish Red Cross in the inter-war period. In her activities, she focused primarily on the development of nursing. In addition, she popularised the ideas of broad humanitarianism, supported the development of medical care and encouraged the rural population to take care of their health and hygiene. In this article, the printed memoirs of Countess Maria Tarnowska have been confronted with the accounts of the PCK nurses and the Countess’s associates; these are mainly source materials obtained during a search in the Archives of the Office of the Main Board of the PCK. Materials available in the Archives of the International Committee of the Red Cross in Geneva and available studies were also used.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 31-60
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Academic emancipation of women. Scholarly careers of Polish female historians (nineteenth and twentieth century) – case study
Akademicka emancypacja kobiet. Kariery naukowe polskich kobiet-historyków (XIX–XX wiek) – studium przypadku
Autorzy:
Kolbuszewska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943583.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
history of science
history of historiography
history of women
gender in
science
historia nauki
historia historiografii
historia kobiet
płeć w nauce
Opis:
This article is an attempt to bridge the gap existing in the current scientific reflection. Unlike in the United States and Western Europe, in Poland and other countries of the region no comprehensive reflection on the historical condition of women in science, their contribution to the development of individual disciplines, or individual mechanisms that affect the course of women’s careers etc. has been undertaken. The author presents the struggles of Polish women fighting for access to higher education, outlines the obstacles that had had to be overcome before the university doors were finally opened to female-scholars (which only happened at the end of the nineteenth century). Next, the first scientific achievements of female humanists were presented in the field of history. The experience of Polish female historians could be generalized. Their careers reflected the experiences of other women in science from Central and Eastern Europe in the nineteenth and twentieth century. The text consists of three parts; an introductory part shows women’s struggle for higher education. A second is dedicated to women – pioneers of scientific autonomy in the field of Polish history. The author presents the problem in chronological order including two epochs: the interwar period and the period of so-called real socialism. The third part contains conclusions and refers to the contemporary situation in Polish science.
Artykuł stanowi próbę uzupełnienia luki w polskiej refleksji naukowej. W przeciwieństwie do Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej w Polsce i innych krajach regionu brak kompleksowego historycznego namysłu nad kondycją kobiet w nauce, ich wkładem w rozwój poszczególnych dyscyplin lub indywidualnych mechanizmów wpływających na przebieg akademickiej kariery kobiet itp. Autorka w sposób syntetyczny zarysowuje zmagania Polek walczących o dostęp do szkolnictwa wyższego; wskazuje przeszkody, które musiały zostać pokonane, zanim drzwi akademii zostały otwarte dla kobiet-uczonych (co miało miejsce w Galicji w 1897 r.). Następnie zaprezentowane zostały losy oraz pierwsze osiągnięcia naukowe humanistek na przykładzie nauki historycznej. Doświadczenia polskich historyczek można uogólnić. Ich kariery odzwierciedlały bowiem to, co było udziałem kobiet w nauce krajów Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku. Tekst składa się z trzech części. W partii wprowadzającej autorka pokazuje walkę kobiet o dostęp do szkolnictwa wyższego. Część zasadnicza poświęcona została kobietom – pionierkom naukowej autonomii w dziedzinie historii. Przedstawia problem w porządku chronologicznym obejmującym dwie epoki: okres międzywojenny i czasy PRL-u. Trzecia część zawiera wnioski i odnosi się do współczesnej sytuacji kobiet w polskiej nauce.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2020, 15, 2; 56-69
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie transnarodowego spojrzenia na „kwestię kobiecą” pod zaborem pruskim na przełomie XIX i XX wieku
ON THE NEED TO USE TRANSNATIONAL VIEW ON THE ‘WOMEN QUESTION’ UNDER THE PRUSSIAN PARTITION AT THE TURN OF THE 19TH AND 20TH CENTURIES
Autorzy:
Szudarek, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561577.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
historia transnarodowa
zabór pruski
stosunki polsko-niemieckie
historia kobiet
transnational history
Prussian partition
Polish-German relations
women’s history
Opis:
W dotychczasowych badaniach nad „kwestią kobiecą” pod zaborem pruskim dominowało podejście narodowe. Polki ukazywane były jako strażniczki tożsamości narodowej, których nie interesowała walka o prawa kobiet. Aktywność Niemek nie była dotąd przedmiotem badań i informacje o niej ograniczały się do wskazania ich nacjonalistycznego zaangażowania. Ukształtował się więc obraz kobiet obu narodowości żyjących w sąsiedztwie, ale w dwóch wrogich wobec siebie społeczeństwach. Nowsze wyniki badań ujawniły jednak przypadki współpracy. Ich analiza wymaga przyjęcia odmiennej perspektywy analitycznej, a więc odejścia od paradygmatu konfliktu i wykorzystania możliwości, jakie daje zwrot transnarodowy w badaniach historycznych. Historia transnarodowa zajmuje się wszystkim, co przepływa i krzyżuje się ponad państwami i społeczeństwami, a więc także koncepcjami, które aktywizowały kobiety do działania. Pozwala więc szukać wspólnych przestrzeni Polek i Niemek pod zaborem pruskim, które mogły powstawać w ramach pewnej wspólnoty wartości związanej z dążeniem do rozwiązania „kwestii kobiecej”.
So far the research on the “woman question” under the Prussian partition has been dominated by the national paradigm. Through it Polish women were presented as female guardians of the national identity who were not interested in the battle for women’s rights. On the other hand, there has been no research on the engagement of German women and information about it was limited to their commitment to nationalism. Therefore an image emerged in which those women were depicted as coming from two neighbouring but hostile nationalities and societies. However, the most recent research revealed that some cases of cooperation existed. In order to analyse them, however, we need to use another analytical perspective: abandon the paradigm of conflict and instead take the opportunities brought about by the transnational turn in historical research. Transnational history deals with everything that floats and meets beyond the borders of states and societies, and that also includes the concepts that mobilised women to get involved. Therefore it allows to discover common ground for Polish and German women under the Prussian partition that might have laid foundations for a community of shared values to address the “woman question”.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 1(8); 24-49
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komendantka Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego I Brygady Legionów. Aleksandra Szczerbińska i towarzyszki broni
Autorzy:
Sikorska-Kowalska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038316.pdf
Data publikacji:
2019-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia kobiet
I wojna światowa
biografia
women’s history
history of the 1st World War
biography
Opis:
Artykuł omawia powstanie i działalność Żeńskiego Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego, na czele którego stała Aleksandra Szczerbińska. Po wycofaniu się z Kielc Oddziałów I Brygady 30 października 1914 r. Aleksandra Szczerbińska „Ola” objęła komendę nad oddziałem kobiecym z rąk Kazimierza Sawickiego. Dowodzony przez nią Żeński Oddział Wywiadowczy jako część Oddziału Wywiadowczego podlegał najpierw I Pułkowi Piechoty Legionów, a następnie I Brygadzie. W oddziale tym służyło 46 kobiet. Były to członkinie Związku i Drużyn Strzeleckich, które miały kilkuletnie wykształcenie wojskowe. W oddziale kuriersko-wywiadowczym służbę pełniły również kobiety należące do politycznych organizacji niepodległościowych. Postawa, odwaga, determinacja wywiadowczyń z Żeńskiego Oddziału Kuriersko-Wywiadowczego wielokrotnie znajdowała uznanie w opiniach Józefa Piłsudskiego.
The paper presents the origins and activities of Women’s Courier and Intelligence Unit commanded by Aleksandra Szczerbińska. She became a Head of this Unit after it was retreated from Kielce together with troops of the 1st Brigade on 30th October 1914. This Unit was earlier commanded by Kazimierz Sawicki and was firstly a part of Intelligence Unit in the 1st Infantry Regiment, then in the 1st Brigade. The Unit consisted of 46 women, previous members of Shooting Troops, having few years of military experience. Some of them were also active members of independent political organizations. Bravery and skills of the members of Women’s Courier and Intelligence Unit were strongly appreciated by Józef Piłsudski.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 104; 109-124
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzorce matki i macierzyństwa w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku, ss. 262
Image of Mother and Motherhood in Province of Posen Women’s Magazines at the Turn of 20th Century, pp. 262
Autorzy:
Morawska-Tołek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904162.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Matka Polka
historia kobiet
Prowincja Poznańska
macierzyństwo
Polish Mother Patriot
Women’s History
Motherhood
Province of Posen
Opis:
Rozprawa doktorska pod tytułem Wzorce matki i macierzyństwa w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku została napisana pod kierunkiem dr hab. Agnieszki Szudarek, prof. US. Celem pracy doktorskiej jest prześledzenie, jak na łamach poznańskiej prasy dla kobiet i prasy kobiecej ewoluował wzorzec matki i macierzyństwa pod wpływem zaostrzającego się polsko-niemieckiego konfliktu narodowego oraz jakie treści były do niego włączane. W dotychczasowej literaturze przedmiotu dominuje pogląd o funkcjonowaniu jednego wspólnego wzorca Matki Polki i podporządkowaniu zadań matek misji narodowej. Celem rozprawy jest wykazanie, że punkt widzenia widoczny na łamach prasy kobiecej i prasy dla kobiet nie pozwala na takie jednoznaczne stwierdzenie, zaś sam dyskurs na temat matek i macierzyństwa był zdominowany przez „misje narodowe” kobiet, ale miał on charakter postulatywny. Występująca na łamach analizowanych tytułów potrzeba zmian w rozumieniu macierzyństwa i zadań oraz statusu matek wynikała bowiem z ogólnych przemian cywilizacyjnych. W momentach nasilania się polityki antypolskiej oraz wchodzenia w życie kolejnych antypolskich ustaw pewne elementy wizji nowoczesnego macierzyństwa były przez Wielkopolanki reinterpretowane na potrzeby narodowe.
The PhD dissertation, entitled Image of Mother and Motherhood in Grand Dutchy of Posen women’s magazines at the turn of the 20th century was written under the supervision of dr hab. Agnieszka Szudarek, prof. US. The purpose of this dissertation is to seek an answer to the question of whether the situation in the Province of Posen had any modifying impact on the characteristics of the image of the mothers and motherhoods in that geographical area. The prevailing view in the literature has so far been that there was a single common The Polish Mother Patriot model in place and the mother’s tasks were subordinated to the national mission. The purpose of the dissertation is to demonstrate that the point of view published in the women’s press does not allow such an explicit statement, while at that time the discourse on mothers and motherhood itself was dominated by the „national mission” of women. However, it was postulative. Indeed, on the pages of the analyzed magazines, the need for change arose from the changes in civilization. At moments when anti- polish policies intensified and successive anti-polish laws had come into force, certain elements of the vision of modern motherhood were reinterpreted by women for national needs.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 245-256
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metamorfozy historii lokalnej we Lwowie w latach 1869–1939
Autorzy:
Stępnik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632290.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lviv
local history
new socio-economic history
women’s history
the history of historiography
Lwów
historia regionalna
historia lokalna
historia kobiet
historia historiografii
Opis:
Several hundred historians were active in Lviv between 1869 and 1939. Of these, as many as 10% specialised in the history of the region, its towns and villages. This group comprised amateurs and professional historians, innovators and traditionalists. Some persons initiated breakthroughs in historiography, contributing to its development, to popularisation of innovative research methods or ways of presenting research outcomes. These developments took place in 1) new socio-economic history, 2) women’s history, 3) the history of historiography and 4) public history, and all transcended the canon of research specialisations at the time. The interpretative framework for these activities was worked out by Franciszek Bujak, Łucja Charewiczowa and Aleksander Czołowski. Their research should provide a basis to re-evaluate widely-held notions on regional and local historiography; it also underscores the need to modernise the terminology and methodology applied to research into the history of historiography.
W latach 1869–1939 we Lwowie działało kilkuset historyków. Około 10% z nich zajmowało się historią regionu oraz należących do niego miast i wsi. Byli wśród nich amatorzy i profesjonaliści, tradycjonaliści i nowatorzy. Niektórzy z nich stali się autorami ciekawych innowacji w historiografii. Przyczynili się do rozwoju, popularyzacji nowatorskich badań lub sposobów prezentowania ich wyników. Miało to miejsce na gruncie: 1) historii społeczno-gospodarczej, 2) historii kobiet, 3) historii historiografii i 4) historii stosowanej (termin ten nie był wtedy znany). Wychodziły one poza kanon uprawianych w tych czasach specjalności i kierunków. Ramę interpretacyjną dla tych tendencji stworzyli Franciszek Bujak, Łucja Charewiczowa i Aleksander Czołowski. Ich dokonania powinny stać się podstawą do przewartościowania wielu obiegowych poglądów na temat historiografii regionalnej i lokalnej. Wskazują też na potrzebę zmodernizowania aparatury pojęciowej w badaniach nad historią historiografii.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zaczęłam filozofować, rozmyślać, szukać odpowiedzi na dręczące mnie kwestie”. Wspomnienia Edwardy (Etli) Bomsztyk: biografia, emancypacja, polityka
“I began to philosophize, to meditate, to seek answers to the issues that troubled me.” Recollections of Edwarda (Etla) Bomsztyk: Biography, Emancipation, Politics
Autorzy:
Laskowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1012946.pdf
Data publikacji:
2017-03-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Edwarda (Etla) Bomsztyk
domestic servants
people’s history
Jewish history
women’s history
służba domowa
historia ludowa
historia Żydów
historia kobiet
Opis:
Trzyczęściowe wspomnienia Etli (Edwardy) Bomsztyk (1899–1973) są świadectwem o szczególnym znaczeniu, zapisem losu kobiety, Żydówki, służącej. Dwie części – jedna opublikowana w języku żydowskim w 1959 roku, druga nagrana w języku polskim w roku 1966 i przechowywana w Archiwum Akt Nowych – dotyczą działalności politycznej autorki: organizatorki związków zawodowych pomocy domowych w Warszawie w okresie międzywojennym, członkini Bundu i KPP, wreszcie – więźniarki politycznej. Trzecia relacja, spisana po polsku w roku 1953, zachowana poza kontekstem instytucjonalnym i nigdy niepublikowana, jest świadectwem bardzo osobistym: opowiada o dzieciństwie w żydowskim miasteczku, przyjeździe do Warszawy, nędzy i cierpieniu, pierwszych lekturach, osamotnieniu i buncie. Celem artykułu jest ujawnienie napięcia między opowieściami dotyczącymi politycznego zaangażowania a narracją o doświadczeniach, które stanowiąc podglebie owego zaangażowania, pozostawały zarazem niewypowiadalne w ramach praktyk dyskursywnych wypracowanych przez ruch komunistyczny.
This paper presents three autobiographical accounts by Etla (Edwarda) Bomsztyk (1899–1973), a Jewish house maid. Two of these unique testimonies (one published in Yiddish in 1959, the other recorded in Polish in 1966) focus on Bomsztyk’s political activity. This activity encompasses organizing domestic servants into unions in Warsaw in the 1920s, membership in the Bund and the Communist Party of Poland, and political imprisonment. The third account, written in Polish in 1953 and never before published, sits outside any institutional context. This consists in a personal narration on childhood in a small-town Jewish family, migration to Warsaw, poverty and suffering, first readings, loneliness and revolt. The aim of this paper is to reveal the tension that exists between these three texts. That is, between two accounts of political militancy on the one hand, and with early experiences that, though a prerequisite for Bomsztyk’s later political engagement, nevertheless could not be fully articulated within communist party discourse.
Źródło:
Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 84-129
2081-8130
Pojawia się w:
Praktyka Teoretyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metamorfozy historii lokalnej we Lwowie w latach 1869–1939
Autorzy:
Stępnik, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631784.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lviv
local history
new socio-economic history
women’s history
the history of historiography
Lwów
historia regionalna
historia lokalna
historia kobiet
historia historiografii
Opis:
W latach 1869–1939 we Lwowie działało kilkuset historyków. Około 10% z nich zajmowało się historią regionu oraz należących do niego miast i wsi. Byli wśród nich amatorzy i profesjonaliści, tradycjonaliści i nowatorzy. Niektórzy z nich stali się autorami ciekawych innowacji w historiografii. Przyczynili się do rozwoju, popularyzacji nowatorskich badań lub sposobów prezentowania ich wyników. Miało to miejsce na gruncie: 1) historii społeczno-gospodarczej, 2) historii kobiet, 3) historii historiografii i 4) historii stosowanej (termin ten nie był wtedy znany). Wychodziły one poza kanon uprawianych w tych czasach specjalności i kierunków. Ramę interpretacyjną dla tych tendencji stworzyli Franciszek Bujak, Łucja Charewiczowa i Aleksander Czołowski. Ich dokonania powinny stać się podstawą do przewartościowania wielu obiegowych poglądów na temat historiografii regionalnej i lokalnej. Wskazują też na potrzebę zmodernizowania aparatury pojęciowej w badaniach nad historią historiografii.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem, którego miało nie być. Język milicyjnych dokumentów poświęconych prostytucji w latach 1956–1969
Autorzy:
Dobrowolska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689882.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historia gender
historia kobiet
prostytucja
płeć kulturowa
Milicja Obywatelska
dyskurs ekspercki
gender history
women’s history
prostitution
gender
Civic Militia
expert discourse
Opis:
Poniższy artykuł jest próbą uzupełnienia wiedzy na temat historii prostytucji w PRL. Służy temu analiza języka stosowanego przez milicjantów do opisu tego zjawiska w latach sześćdziesiątych XX w. Wykorzystane zostały milicyjne rozkazy, sprawozdania i notatki operacyjne, a także artykuły z milicyjnych czasopism („Służba MO”). Język milicyjnych opracowań okazuje się z jednej strony konserwatywny i zakorzeniony w tradycyjnych ramach postrzegania kobiecej seksualności, z drugiej strony jednak można analizować zmianę stosunku do problemu prostytucji wraz z kształtowaniem się dyskursu eksperckiego i profesjonalizacją działań milicyjnych sekcji ds. walki z nierządem. A problem that was supposed to disappear. The language of the Civic Militia documents concerning prostitution (1956–1969)History of prostitution is both a fascinating and a controversial topic. Yet, it still has not been thoroughly researched by historians, especially when it comes to the postwar history of Poland. The purpose of his article is to deepen our understanding of prostitution in the postwar Poland. To achieve that the author has analysed the language used by the Civic Militia (Polish: Milicja Obywatelska) to describe this phenomenon in the 1960s. Both the methods of historical source analysis and historical sociology are used to accomplish that. The sources include written orders, reports and notes produced by the Civic Militia officers and stored in the Police archives. Furthermore, the professional journals such as the Służba MO have been carefully researched to observe the development of a specific expert discourse on prostitution. The language of these texts turns out to be deeply rooted in the traditional vision of female sexuality. On the other hand, the sources show a visible change in the Civic Militia’s attitude towards prostitution and the professionalisation of its operations.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2017, 15
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Janina Jasicka i jej „archiwum zapośredniczone” Zarządu Wojewódzkiego Ligi Kobiet w Krakowie
Janina Jasicka and her “mediated archive” of the provincial board of the Women’s League in Krakow
Autorzy:
Klich-Kluczewska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835507.pdf
Data publikacji:
2021-09-20
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
historia kobiet
Zarząd Wojewódzki Ligi Kobiet w Krakowie
Janina Jasicka
Kraków
archiwum kobiet
women’s history
Provincial Board of the Women’s League in Krakow
Krakow
women’s archive
Opis:
Artykuł jest poświęcony wyjątkowemu pod względem formy i zawartości archiwum powojennego krakowskiego Wojewódzkiego Zarządu Ligi Kobiet, jakim jest zbiór dokumentów różnego charakteru i pochodzenia, zachowany w spuściźnie Janiny Jasickiej w Archiwum Narodowym w Krakowie. Ta niejednorodna kolekcja określona została mianem „archiwum zapośredniczonego”, ponieważ jest ono zaprzeczeniem tradycyjnego, uporządkowanego archiwum instytucjonalnego, a jego kształt jest wynikiem świadomych wyborów pośrednika, czyli kronikarki Zarządu. Przypadkowość zachowanych materiałów powoduje, że w zbiorach znajdujemy np. nieobecne w innych archiwach unikatowe fotografie czy też czynione prawdopodobnie tylko na prywatny użytek notatki o poszczególnych działaczkach.
The article is devoted to the unique in terms of form and content archive of the post-war Krakow Provincial Board of the League of Women, which is a collection of documents of various nature and origin, preserved in the legacy of Janina Jasicka in the National Archives in Krakow. This heterogeneous collection has been called the “mediated archive” because it is a contradiction to the traditional, structured institutional archive, and its shape is the result of the deliberate choices of the intermediary, i.e. the chronicler of the Management. The randomness of the preserved materials means that the collections include, for example, unique photographs that are absent from other archives, or, for example, notes about individual activists, probably made only for private use.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 2(11); 117-127
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Posłanki na Sejm PRL II kadencji (1957–1961). Cechy socjopolityczne i aktywność poselska
The socio-political characteristics and parliamentary activity of female MPs in the Polish People’s Republic Sejm of the second term (1957–1961)
Autorzy:
CHROBACZYŃSKA-PLUCIŃSKA, EDYTA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561540.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
historia kobiet
parlamentaryzm
Sejm PRL
posłanki
women’s history
parliamentarism
Sejm of the Polish People’s Republic
female MPs
Opis:
Autorka koncentruje się na analizie cech socjopolitycznych i kierunkach aktywności parlamentarnej posłanek zasiadających w Sejmie PRL II kadencji (1957–1961). Z jednej strony celem badań jest charakterystyka posłanek z uwzględnieniem takich kryteriów, jak wiek, wykształcenie, zawód, orientacja polityczna, a także przynależność do klubów i kół poselskich. Z drugiej zaś przeanalizowano obszary aktywności w wybranych komisjach parlamentarnych, składane interpelacje oraz zagadnienia poruszane w przemówieniach sejmowych. Autorka chciałaby częściowo wypełnić lukę w najnowszych badaniach nad historią kobiet w okresie PRL. W sferze metodologii odwołano się do krytycznej analizy treści. Podstawę źródłową stanowią biuletyny prasowe, sprawozdania stenograficzne z posiedzeń sejmu oraz dokumenty zgromadzone w archiwach.
The author focuses on analysing socio-political characteristics and trends in the parliamentary activity of female MPs serving in the Polish People’s Republic Sejm of the second mandate (1957–1961). On the one hand, her research aims at characterising those MPs taking into account such criteria as age, education, profession, political orientation as well as membership in political groups and circles. The other aspect of the research concerns the areas of their activity in selected parliamentary committees, the parliamentary questions they submitted and the subjects raised by them in parliamentary speeches. The author seeks, if only partially, to fill the gap in most recent studies of women’s history in the period of the Polish People’s Republic (PPR). In terms of methodology, critical content analysis is used. The source base is press bulletins, stenographic transcripts of Sejm sittings and archive documents.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 2(7); 59-76
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy istnieje specyfika malarstwa kobiet?
Is There a Unique Nature to the Painting Women?
Autorzy:
Popiołek, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514355.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
krytyka malarstwa
sztuka
historia malarstwa kobiet
criticism of painting
art
history of painting women
Opis:
Od dawna toczy się spór o to, czy istniej specyfika twórczości artystycznej kobiet. Tymczasem jest to z gruntu błędne mniemanie. Wartości sztuki – obrazu, rzeźby czy grafiki – nie ocenia się z uwagi na to, czy autorem jest kobieta lub mężczyzna, lecz ważna jest jakość artystyczna danego dzieła. Mężczyzna może stworzyć dzieło sztuki o cechach delikatnych i ulotnych, czego przykładem może być malarstwo Tadeusza Makowskiego lub Witolda Wojtkiewicza. Natomiast w wyrazie swym mocne i konkretne są np. rzeźby Magdaleny Abakanowicz, a także grafiki i rzeźby Marii Jaremianki. A zatem błędem jest uważać, że jakość danej sztuki zależy od płci autora dzieła. Zarówno cechy charakteru kobiet, jak i mężczyzn można ukazać w karykaturze.
It has long been subject to dispute whether there is a specific artistic expression of women. However, it is a fundamental misconception. The value of art – of painting, sculpture, graphics, etc. is not estimated due to the fact that the author is a woman or a man, but because of the artistic quality of the work. Man can create a piece of art with delicate and ephemeral qualities, e.g. painting of Tadeusz Makowski or Witold Wojtkiewicz. On the other hand, very strong and concrete in their expression are e.g. sculptures by Magdalena Abakanowicz or graphics and sculptures by Maria Jaremianka. So it is wrong to believe that the quality of art is gender conditioned. Both women and men traits can be released in caricature.
Źródło:
Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum; 2013, 16; 113-124
2299-4890
Pojawia się w:
Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak zdobyłyśmy Karpacką Brygadę
Autorzy:
Zespół Kantyniarek.
Powiązania:
Ochotniczka. Pismo PSK 1944, nr 9-10-11, s. 15-16
Data publikacji:
1944
Tematy:
Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich historia
Pomocnicza Służba Kobiet historia Polska 1939-1945 r.
Handel w wojsku historia Polska 1939-1945 r.
Służba wojskowa kobiet historia Polska 1939-1945 r.
Opis:
Praca ochotniczek w kantynach.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Mädchen unter Waffen? : gesellschafts- und sozialpolitische Aspekte weiblicher Soldaten
Autorzy:
Lippert, Ekkehard.
Rössler, Tjarck.
Współwytwórcy:
Zoll, Ralf. Wstęp
Data publikacji:
1980
Wydawca:
Baden-Baden : Nomos Verlagsgesellschaft
Tematy:
Służba wojskowa kobiet historia do 1980 r.
Kobiety (żołnierze) historia do 1980 r.
Opis:
Służba wojskowa kobiet w Danii, Belgii, Francji, Grecji, Holandii, Izraelu, Kanadzie, Luksemburgu, Norwegii, Portugalii, Szwajcarii, Turcji, USA, Wielkiej Brytanii i ZSRR. (Głównie po II wojnie światowej).
Bibliogr. s. 173-181.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Działalność Ligi Kobiet na Białostocczyźnie w latach 1945–1989, ss. 456
The Activity of the Women’s League in the Białystok Region in the Years 1945–1989, pp. 456
Autorzy:
Zaniewska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2902426.pdf
Data publikacji:
2023-06-27
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
rozprawa doktorska
historia kobiet
organizacja kobieca
Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet
Liga Kobiet Polskich
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Białostocczyzna
The Activity of the Women’s League in the Białystok Region in the Years 1945–1989
pp. 456
Opis:
Rozprawa doktorska „Działalność Ligi Kobiet na Białostocczyźnie w latach 1945‒1989”, napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Małgorzaty Dajnowicz, podejmuje tematykę aktywności masowej organizacji kobiecej w okresie Polski Ludowej. Celem pracy było ukazanie ewolucji działalności podejmowanej przez Ligę Kobiet w północno-wschodniej części Polski Ludowej w świetle uwarunkowań społeczno-politycznych i gospodarczych w kraju. Autoreferat rozprawy doktorskiej obejmuje swym zakresem główne założenia rozprawy doktorskiej, wykorzystane materiały źródłowe i metody badawcze, strukturę pracy oraz wnioski końcowe.
Doctoral dissertation „The activity of the Women’s League in the Białystok region in the years 1945–1989”, written under the supervision of prof. dr hab. Małgorzata Dajnowicz, deals with the activity of a mass women’s organization operating in the period of People’s Poland. The aim of the work was to show the evolution of the activities undertaken by the Women’s League in the north-eastern part of People’s Poland in the light of socio-political and economic conditions in the country. The self-report of the doctoral dissertation covers the main assumptions of the doctoral dissertation, the source materials and research methods used, the structure of the work and final conclusions.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 1(14); 273-282
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety w powstaniu styczniowym w świetle historiograi powstańczej 1863‒1918
Women in the historiography of the January Uprising in 1863
Autorzy:
Dutka, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/559454.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
historia kobiet
historiografia polska
powstanie styczniowe 1863
historiography of 19th century
history of Polish women
Polish 19th century independent movements
Opis:
W artykule dokonano analizy dyskusji w polskiej historiogra i powstańczej w latach 1864‒1918 nt. zaangażowania polskich kobiet w powstanie styczniowe. Większość uczestników dyskursu dostrzegała, że kobiety wpływały na formowanie ideologii patriotycznej w okresie przedpowstaniowym. Prezentowano je w stereotypowy sposób jako „Matki Polki”. Przykładem wyidealizowanej postaci jest Anna Henryka Pustowójtówna, córka carskiego generała, wychowana w polskim duchu przez matkę, a w czasie powstania (w marcu 1863 r.) adiutantka Mariana Langiewicza. Nieliczne krytyczne głosy pochodzą w przeważającej mierze ze środowiska ugodowego, bliskiego lojalizmowi.
The text is a research proposal of the question how Polish historiography saw the problem of involvement of the Polish women in 1863 national uprising against Russia. The analysis is basically founded on the strong popular direction in the Polish historiography of that particular time. Most of the historians who participated in the discourse were not professional and that is why their opinions seemed to present the point of view of the ordinary people. The paper is analyzing the historiography in the context of popular mythology: Polish women were sacricing their own life and happiness for the love of the partitioned fatherland. Indeed, after analyzing the popular discourse most of the authors were looking at the problem in a mythological way (Stella-Sawicki, Bogusławska, Gawroński-Rawita), only few of them, from the loyalist option, like Przyborowski or Koźmian were very critical to the question of participation of women in the uprising. They agreed that women were very enthusiastic in the time of preparation of uprising, but their involvement only strengthened the negative consequences of it.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2012, 31; 265-276
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948-1989
The road to power? Women in Polish United Workers Party, 1948-1989
Autorzy:
Jarska, Natalia
Perkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477384.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
historia kobiet, historia społeczna komunizmu PRL PZPR Europa Środkowo-Wschodnia historia Polski
Women’s history social history communism People’s Republic of Poland Polish United Workers’ Party East-Central Europe Polish history
Opis:
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o dostęp kobiet do realnej władzy w komunizmie w Europie Środkowo-Wschodniej, na przykładzie Polski. Autorzy przyglądają się PZPR w latach 1948–1989 pod kątem liczebności i znaczenia kobiet. Analizując dostępne źródła, pytają o faktyczny zakres władzy sprawowanej przez kobiety, jej charakter, wreszcie – modele „karier” kobiecych przewidziane w PZPR. Piszą o regresie w tzw. polityce równouprawnienia, który cechował się „zatrzymaniem się” karier kobiet na poziomie niskich stanowisk, brakiem realnych karier po stalinizmie (gdy zabrakło pokolenia przedwojennych działaczek komunistycznych) oraz faktem, że partia komunistyczna nigdy nie wprowadziła skutecznych mechanizmów awansu dla kobiet.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 231-246
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety w ruchach społecznych Białorusi (1919–1991). Stan badań i perspektywy
WOMEN IN BELARUSIAN SOCIAL MOVEMENTS IN 1919–1991. THE PRESENT STATE OF RESEARCH AND PERSPECTIVES
Autorzy:
Kozik, Lubou
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561536.pdf
Data publikacji:
2017-12-21
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
historia kobiet
Białoruś
historiografia
ruch społeczny
wydziały kobiece
zjazdy delegatek
women’s history
Belarus
historiography
social movement
women’s councils
congresses of delegates
Opis:
W historiografii białoruskiej historia kobiet jako samodzielny kie- runek w badaniach naukowych pojawiła się dopiero w połowie lat dziewięćdziesiątych XX stulecia. W tym czasie zaczynano organizować konferencje naukowe, ukazały się pierwsze publikacje poświęcone temu zagadnieniu. Historia kobiet nigdy jednak nie budziła dużego zainteresowania wśród naukowców. Badania wciąż mają charakter przyczynkarski, w przeszłości zaś służyły upowszechnianiu opinii o sukcesach partii komunistycznej w rozwiązaniu problemu równości płci. Afirmacja idei równouprawnienia kobiet eliminowała z publicznego dyskursu ten problem, a tym samym i temat badań. Spośród wydanych na Białorusi opracowań najwięcej dotyczy zainicjowanej w okresie międzywojennym przez struktury partii aktywizacji społecznej kobiet. Współcześni autorzy zwracają z kolei uwagę na ambiwalentny stosunek terenowych działaczy komunistycznych wobec problemu awansu społecznego kobiet, a także brak zainteresowania ze strony kobiet na wsi zmianą swojego tradycyjnego statusu.
In Belarusian historiography, the history of women as an independent research direction appears only in the middle 1990-ies. Since that time, some scientific conferences have been held and some special editions dedicated to the history of women in Belarus. It should be noted that the researchers are not interested in the women’s history by itself – there are very few publications on it. The history of women’s participation in public life of the Byelorussian SSR can be divided into three periods: interwar, the Second World War and after the Second World War. The foundation of the women’s councils and the congresses of delegates and their activity in the interwar period are better described. The authors note that the Belarusian authorities expected that the activity of these institutions would lead to the changes in the social position of women increasing their role in public life. The women’s participation in other social organizations and social movements in the Byelorussian SSR are shallowly studied as well as their participation in the Belarusian collaborating organizations during the Second World War.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2017, 2(3); 41-57
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na falach, lądach, marginesach. O metaforach i możliwościach feministycznej historii literatury
On Waves, Lands and Margins. Metaphors and the Possibilities for a Feminist History of Literature
Autorzy:
Galant, Arleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365928.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
feminist literary critique
metaphor
the history of women's literature
feministyczna krytyka literacka
metafora
historia literatury kobiet
Opis:
W artykule podjęto rozważania dotyczące wybranych metafor obecnych w feministycznych projektach historycznoliterackich. Autorka szkicu sformułowała pytania o znaczenia i – krytyczne, opisowe – możliwości związane z metaforyką fali, lądu i marginesu. W przypadku opisu literatury kobiet pytania te wyznaczają nie tylko podstawowe dylematy wynikające z prób konceptualizacji literatury kobiet w szerszych, syntetyzujących perspektywach, ale także pozwalają na wskazanie najważniejszych sposobów ujęć kobiecego pisarstwa w jego relacjach ze społeczno-politycznymi przemianami, pisarskimi i badawczymi biografiami, kanonem.
This article takes up a consideration of certain metaphors present in feminist projects of literary history. The essay’s author formulates questions about the meanings and critical and descriptive potential of the metaphors of the wave, the land, and the margin. In the case of describing women’s literature, these questions  highlight not only the fundamental dilemmas resulting from attempts to conceptualize women’s literature in broader comparative perspectives, but they also allow us to identify the most important means for grasping women’s writing in terms of its relation with sociopolitical  transformations, academic and literary biographies, and the canon.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 22-31
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antiheroines of Early Modern Polish History in the Textbooks of the Second Polish Republic
Antybohaterki nowożytnych dziejów Polski w podręcznikach Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374200.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of women
history education
Second Polish Republic
Bona Sforza d’Aragona
Maria Ludwika Gonzaga
Maria Kazimiera d’Arquien
historia kobiet
dydaktyka historii
Druga Rzeczypospolita
Opis:
The author of the article presents changes that took place in the textbook depictions of women – counted among the antiheroines of Polish History – from 1918 to 1939. The starting point are 19th-century compilations, in which the authors’ attention was focused on prominent queens of the Early Modern era: Bona Sforza, Maria Ludwika Gonzaga, and Maria Kazimiera de La Grange d’Arquien. The attitudes of the authors of historical and educational compilations created after Poland regained its independence towards these women was the result of various factors, but also a proof of acceptance of women’s new roles in the newly united – among others, through historical education – society. This applied particularly to those women’s roles that evoked social resistance, as they were linked to involvement in politics, which was viewed as a space for men’s activity.The article emphasises comparative concepts to clearly delineate differences between what was typical of educational framing pre- and post-1918. The author analyzed 30 history textbooks written in the first and second decade of Poland Reborn, addressed to children and youth in primary, gymnasium and secondary schools. The article serves as a search for the answers to the following questions: 1. In what way were ambitious women rulers perceived in different political conditions, i.e. in a situation of formal equality of the political rights of women and men? 2. How different were textbooks in the Piłsudski-reformed schools from those used earlier? 3. To what extent did the reorientation of the educational ideal of the 1930s influence the image of the politically involved Polish queens of the Early Modern era?
Autorka artykułu przedstawia zmiany jakie dokonały się w podręcznikowym obrazie kobiet – zaliczanych do grupy antybohaterek dziejów Polski – w latach 1918–1939. Punktem wyjścia są opracowania dziewiętnastowieczne, w których uwaga piszących skupiona była na wybitnych królowych doby nowożytnej: Bonie, Marii Ludwice i Marii Kazimierze. Stosunek do nich autorów opracowań historyczno-dydaktycznych powstałych po odzyskaniu niepodległości był pochodną różnych czynników, ale i dowodem akceptacji dla nowych ról kobiet w scalanym na nowo społeczeństwie, m.in. drogą edukacji historycznej. Dotyczyło to szczególnie tych kobiecych ról, które wywoływały społeczny opór, ponieważ związane były z zaangażowaniem w politykę, uznawaną za przestrzeń męskiej aktywności.W artykule położono nacisk na ujęcia porównawcze, tak, aby wyraźnie zarysowały się różnice między tym, co było typowe dla ujęć dydaktycznych sprzed i po 1918 r. Przeanalizowano 30 podręczników historii powstałych w pierwszej i drugiej dekadzie Polski Odrodzonej, adresowanych do dzieci i młodzieży szkół powszechnych, gimnazjów i liceów ogólnokształcących. Poszukiwano przy tym odpowiedzi na pytania: 1. W jaki sposób postrzegano ambitne władczynie w odmiennych warunkach politycznych, tj. w sytuacji formalnej równości praw politycznych kobiet i mężczyzn? 2. Na ile podręczniki dla zreformowanej przez piłsudczyków szkoły odróżniały się od tych wykorzystywanych wcześniej? 3. W jakiej mierze reorientacja ideału wychowawczego w lat trzydziestych XX w. wpłynęła na obraz rozpolitykowanych polskich królowych doby nowożytnej?
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 319-360
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Saidiya Hartman i krnąbrne biografie. Co czarne herstorie mogą zrobić dla polskiego „zwrotu ludowego”?
Saidiya Hartman and Wayward Biographies: What Can Black Herstories Do for the Polish “People’s Turn”?
Autorzy:
Kiełpiński, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44918682.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
krytyczna fabulacja
niewolnictwo
rasa
kontrarchiwum
emancypacja
sprawczość
zwrot ludowy
historia kobiet
critical fabulation
slavery
race
counter-archive
emancipation
agency
people’s turn
women’s history
Opis:
This article presents on the method of “critical fabulation”, developed by American academic Saidiya Hartman with a view to reconstructing lost biographies of black women from the period of slavery and shortly thereafter. Hartman’s controversial method finds its ethical and epistemological justification, which the author of the article tries to reconstruct. The study also discusses the possibility of adapting the technique of critical fabulation for the purpose of telling women’s stories as part of the Polish “people’s turn”.
Artykuł stanowi omówienie metody „krytycznej fabulacji”, którą rozwija w swojej twórczości amerykańska badaczka, Saidiya Hartman. Jej celem jest rekonstrukcja utraconych biografii czarnych kobiet z okresu niewolnictwa i krótko po nim. Kontrowersyjna metoda Hartman znajduje swoje uzasadnienie etyczne oraz epistemologiczne, które stara się zrekonstruować autor tekstu. W drugiej części artykułu podjęte zostają rozważania dotyczące możliwości zaadaptowania techniki krytycznej fabulacji do opowiadania historii kobiet w ramach polskiego „zwrotu ludowego”.
Źródło:
Adeptus; 2021, 18
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumaczenie popularnonaukowe na temat ideałów kobiecości w epoce wiktoriańskiej – przegląd wybranych technik wraz z uzasadnieniem przydatności przekładu
Popular-science translation on ideals of womanhood in Victorian Britain – A review of selected translation techniques and reasons of its usefulness
Autorzy:
Filipow, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130282.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia kobiet
epoka wiktoriańska
ideały kobiecości
Królowa Wiktoria
ideologia oddzielnych sfer
women’s history
Victorian Era
ideals of womanhood
Queen Victoria
ideology of separate spheres
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie przykładowych trudności, jakie mogą się wiązać z tłumaczeniem tekstu popularnonaukowego o tematyce historycznej oraz podanie powodów, dla których tego rodzaju tekst może zasługiwać na uwagę polskich czytelników. Zakładam, że samo tłumaczenie może pełnić funkcję edukacyjną jako przykładowy tekst wykorzystywany w szkoleniu z doskonalenia warsztatu z zakresu przekładu osób przygotowujących się do pracy w zawodzie tłumacza pisemnego. Sam zaś tekst udostępniony polskiemu czytelnikowi może stanowić źródło informacji z zakresu historii społecznej, a dokładnie badań nad historią kobiet w epoce wiktoriańskiej. Autorką tekstu o ideałach kobiecości w wiktoriańskiej Brytanii jest Lynn Abrams. Artykuł historyczki wykładającej obecnie na Uniwersytecie w Glasgow ukazał się w 2001 roku na stronie internetowej BBC poświęconej popularyzowaniu wiedzy o historii Wielkiej Brytanii. Zamierzam rozpowszechnić ten tekst jako źródło wiedzy o społecznych, kulturowych i politycznych warunkach życia kobiet w epoce wiktoriańskiej w czasopiśmie popularnonaukowym zajmującym się tematyką historii społecznej lub historii gender.
The paper aims at (1) presenting several difficulties that may be encountered in the process of translation of a popular-science text about history, and (2) giving reasons why this kind of a text is worth to pay attention to. I assume that the translation may serve an educational purpose as an example text used in teaching future translators and developing their translation skills. The translated version of the text into Polish may be a source of information in the field of social history, and more precisely in the field of research in the history of women in Victorian era. The author of the article on ideals of womanhood in the Victorian Britain is Lynn Abrams – a historian at the University of Glasgow. The article was published in 2001 on the BBC website that deals with popularizing the history of Great Britain. I intend to disseminate this text in popular-science magazine that deals with social history or gender history as a source of knowledge about social, cultural and political living conditions of women in Victorian era.
Źródło:
Translatorica & Translata; 2021, 2; 69-84
2657-5817
Pojawia się w:
Translatorica & Translata
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laurence Alma-Tadema (1865–1940). Życie i działalność na rzecz Polski i Polaków, ss. 369
Laurence Alma-Tadema (1865–1940). Life and Activities in Favour of Poland and Poles, pp. 369
Autorzy:
Biedka, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/41904163.pdf
Data publikacji:
2024-06-28
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
Laurence Alma-Tadema
I wojna światowa
działalność charytatywna
historia kobiet
Polacy w Wielkiej Brytanii
First World War
charity work
women’s history
Poles in Britain
Opis:
Rozprawa doktorska Laurence Alma-Tadema (1865–1940). Życie i działalność na rzecz Polski i Polaków napisana została pod kierunkiem dr. hab. Marka Białokura, profesora Uniwersytetu Opolskiego. Głównym celem było stworzenie biografii brytyjskiej poetki i pisarki Laurence Alma-Tademy, która zasłynęła ze swojej szczególnej sympatii wobec polskiej historii i kultury, a także dużego zaangażowania w pomoc polskim ofiarom wojny, emigrantom i jeńcom wojennym przebywającym na Wyspach Brytyjskich podczas I wojny światowej. W pracy przedstawiono historię życia prywatnego Alma-Tademy oraz podjęto próbę uporządkowania i opisania jej dorobku literackiego. Ponadto przeanalizowano związki Brytyjki z Polakami, a także podejmowaną przez nią działalność na rzecz propagowania sprawy polskiej w Wielkiej Brytanii i aktywność w komitetach ratunkowych działających w Londynie podczas Wielkiej Wojny.
The dissertation Laurence Alma-Tadema (1865–1940). Life and activities in favour of Poland and Poles was written under the supervision of professor Marek Białokur. The main aim was to create a biography of the British poet and writer Laurence Alma-Tadema, who became famous for her special sympathy for Polish history and culture, as well as for her great involvement in helping Polish war victims, emigrants and prisoners of war living in the British Isles during the First World War. The paper presents the history of Alma-Tademy’s private life and attempts to organise and describe her literary work. It also analyses Laurence Alma-Tadema’s relationship with Poles, the activities she undertook to promote the Polish cause in Britain, and her activities in the rescue committees operating in London during the Great War.
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2024, 1(16); 257-266
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Traumatic Chernobyl: Womens Memories
Autorzy:
Telukha, Svitlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1431928.pdf
Data publikacji:
2020-06-26
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
trauma
objawy traumy
pamięć
tragedia w Czarnobylu
historia mówiona kobiet
trauma signals
memory
Chernobyl tragedy
women's oral history
Opis:
This article presents interviews with women who witnessed the Chernobyl tragedy; they were liquidators of the accident, evacuated, or displaced. The stories are stored in an archive, which has become a significant part of the activities of the Chernobyl Historical Workshop in Kharkiv. These examples show that there is the presence of injury in each of these memories. The article is of a narrative character, which reflects female emotions, experiences, pain and anxieties. The Chernobyl tragedy and its participants continue to remain in the shadow of scientific discourse, so this work is an opportunity to give them space to tell their stories related to the elimination of the accident, evacuation, and resettlement.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2019, 9; 119-136
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od fałszywego uniwersalizmu do fetyszyzacji różnicy. Historia powstania warszawskiego i rewizjonistyczny „zwrot herstoryczny”
From False Universalism to Fetishisation of Difference. The History of the Warsaw Uprising and the Revisionist ‘Herstorical Turn’
Autorzy:
Grzebalska, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477096.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
powstanie warszawskie
II wojna światowa
historia kobiet
historia płci
historia historiografii
fałszywy uniwersalizm
„zwrot herstoryczny”
Warsaw Uprising
World War II
women’ s history
gender history
history of historiography
false universalism
‘ herstorical turn’
Opis:
From False Universalism to Fetishisation of Difference. The History of the Warsaw Uprising and the Revisionist ‘Herstorical Turn’ This text is an attempt to connect the reflection on historiography and collective memory with the perspective of gender studies regarding historical writings on the Warsaw Uprising. The article tracks the various stages or ‘ideal types’ of professional and popular historiography and memory of the Warsaw Uprising seen from the perspective of the visibility and position of women: false universalism of a large part of professional historiography of the uprising and the resulting invisibility of women and their experience in historical works; compensatory works that fill the ‘white spots’ of classical historiography, treating the history of women as a mere addition to the history of World War II; as well as the recent ‘herstorical turn’, characterised by a growing interest in women and the distinctiveness of their experiences. The article concludes with a reflection on the theoretical and methodological pitfalls of the ‘herstorical turn’ and attempts to put the phenomenon in broader socio-political context of current cultural wars in Poland.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 2(26); 139-158
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologia feministyczna i historia kobiet a onomastyka – miejsca wspólne… (na przykładzie chrześcijańskich imion żeńskich obecnych w nazwach miejscowych)
Feminist anthropology and the history of women and onomastics – common points (based on the example of Christian female names used in toponyms)
Autorzy:
Skowronek, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459588.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
antropologia feministyczna
historia kobiet
onomastyka interdyscyplinarna
chrześcijańskie imiona żeńskie
toponimy oparte na antroponimach
feminist anthropology
history of women
interdisciplinary onomastics
Christian female names
anthroponym-based toponyms
Opis:
The article is a fragment of the research project Names as the basis of Polish toponyms, conducted in the Department of Onomastics in the Institute of Polish Language in Kraków. It is also a continuation of the discussion on the opportunities of using the category of gender in onomastics. The aim of the text is to highlight the presence of several Christian female names in structures of Polish toponyms, to describe their frequency, chronology and popularity. The author indicates various cultural and social factors facilitating (or not) the use of such toponyms in Poland. She interprets the creation of such toponyms (especially later) as a sign of increasing presence of women in the public and institutional sphere. The interpretation framework of this anthroponymic and toponymic material includes feminist anthropology and historical anthropology (especially the history of women).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2019, 14; 218-234
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nineteenth-century women’s egodocuments in the historian’s research workshop. (On the margins of the NPDH project: “Memoirs and letters of Polish authors from the Western Krai (Lithuania, Belarus, Ukraine) 1795–1918”)
DZIEWIĘTNASTOWIECZNE EGODOKUMENTY KOBIECE W WARSZTACIE BADAWCZYM HISTORYKA. (NA MARGINESIE PROJEKTU NPRH: „PAMIĘTNIKI I LISTY POLSKICH AUTORÓW Z ZIEM ZABRANYCH (LITWA, BIAŁORUŚ, UKRAINA) 1795–1918”)
Autorzy:
MICHALSKA-BRACHA, LIDIA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/561624.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo HUMANICA
Tematy:
female egodocuments of the nineteenth century
women’s history
Western Krai in the nineteenth century
kobiece egodokumenty XIX w.
historia kobiet
Ziemie Zabrane w XIX w.
Opis:
The paper is devoted to the research on the nineteenth-century women’s diaries, memoirs, and epistolography, carried out in the years 2013– 2017 as part of the international project of the National Program for the Development of Humanities: “Memoirs and letters of Polish authors from the Western Krai (Lithuania, Belarus, Ukraine) in the years 1795–1918”. It discusses the status and role of the nineteenth-century women’s egodocuments in contemporary humanities. The study refers to the importance of autobiographical reflection and cultural perspective, and the major point of reference are selected examples of collections of manuscript letters, memoirs, and diaries of Polish women authors from the so-called Taken Lands1 (Lithuania, Belarus, Ukraine) in the nineteenth century, and those women who were associated with these areas only for a period of time, as well as those who only wrote about the Taken Lands. This article focuses primarily on the collections of manuscripts in Lithuanian and Ukrainian archives and libraries (Wróblewski Library of the Lithuanian Academy of Sciences in Vilnius, Lithuanian State Historical Archives in Vilnius, Central State Historical Archives of Ukraine in Kiev, Vernadsky National Library, Central State Historical Archives of Ukraine in Lviv, V. Stefanyk National Scientific Library).
Artykuł poświęcony jest problematyce badań nad dziewiętnastowieczną literaturą pamiętnikarską oraz epistolografią kobiecą, jakie w latach 2013–2017 prowadzone były w ramach międzynarodowego projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki: „Pamiętniki i listy polskich autorów z Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) 1795–1918”. Dyskusji poddano status i miejsce dziewiętnastowiecznych kobiecych egodokumentów we współczesnej humanistyce. Odwołano się do znaczenia refleksji autobiograficznej i perspektywy kulturowej w tych badaniach, za punkt odniesienia przyjmując wybrane przykłady rękopiśmiennych kolekcji listów oraz pamiętników i dzienników polskich autorek pochodzących z tzw. Ziem Zabranych (Litwa, Białoruś, Ukraina) w XIX w. lub tych kobiet, które związane były z tymi terenami wyłącznie przez jakiś okres swojego życia, bądź piszących o Ziemiach Zabranych. W niniejszym artykule uwagę skoncentrowano przede wszystkim na zbiorach rękopiśmiennych litewskich i ukraińskich archiwów i bibliotek (Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie, Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie, Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie, Biblioteka Narodowa im. W. Wernadskiego, Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie, Biblioteka Naukowa im. W. Stefanyka).
Źródło:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 1(8); 9-23
2451-3539
2543-7011
Pojawia się w:
Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„To się objawiało w rozmaitych uwagach”. Rozmowa z Avivą Blum-Wachs
“It has manifested in various remarks”. An interview with Aviva Blum-Wachs
Autorzy:
Chutnik, Sylwia
Judzińska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2003352.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
memory
Holocaust
herstory
women’s history
biography
gender
anti-Semitism
hiding
Zionism
child
everyday life
Israel
pamięć
Zagłada
historia kobiet
herstoria
biografia
antysemityzm
ukrywanie
syjonizm
dziecko
codzienność
Izrael
Opis:
Niniejszy tekst jest zapisem rozmowy z ocalałą z Zagłady Avivą Blum-Wachs i ujawnia napięcia między zapisem biograficznym, pamięcią a przemilczeniem i zapomnieniem. Rozmowę poprzedza teoretyczny wstęp, w którym wprowadzone są podstawowe kategorie z zakresu badań nad pamięcią i perspektywy genderowej. Ważnym elementem jest również nakreślenie kontekstów i skupienie się na biografii zarówno interlokutorki, jak i jej matki.
The article is a record of an interview with the Holocaust survivor, Aviva Blum-Wachs, and reveals the tension between biography, memory, concealment and oblivion. The interview is preceded by the theoretical introduction, where authoresses introduce main categories from the field of memory and gender studies. An important element of the article is an outline of contexts and deep focus on both interlocutors’ and her mother’s biography.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2020, 14, 1; 93-121
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad historią kobiet w Polsce XVI–XVIII wieku w latach 2011–2020. Niezmienna atrakcyjność, ale czy nowe pytania?
Autorzy:
Kuklo, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912436.pdf
Data publikacji:
2020-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia kobiet
przegląd badań
wydawnictwa źródłowe
opracowania
Polska XVI–XVIII wieku
women’s history
research review
primary source publications
studies
Poland of the 16th–18th century
Opis:
Badania nad miejscem kobiet w historii, feminizmem i gender prowadzone są w wielu krajach świata, mają obecnie szeroki zasięg i charakteryzują się już wręcz lawinowym przyrostem literatury. Na tym tle artykuł charakteryzuje dorobek badań dotyczących historii kobiet na ziemiach polskich we wczesnej dobie nowożytnej, powstały w drugim dziesięcioleciu XXI w. Autor dokonuje w nim przeglądu różnych grup wydawnictw źródłowych zarówno poświęconych kobietom, jak i przez nie wytworzonych w XVI–XVIII w. (pamiętniki, diariusze i dzienniki podróży, korespondencja, testamenty), które zawsze wpływają na intensywność badań historycznych. Z kolei przegląd monograficznych osiągnięć historiografii kobiecej ostatniego dziesięciolecia został zaprezentowany w trzech umownych, rozbudowanych, blokach tematycznych: kobiety w rodzinie i poza nią (ciało, seksualność, miłość i emocje oraz relacje wewnątrzrodzinne); ich edukacja i wiedza, praca w miastach i na wsi oraz konflikty z prawem, i jako trzeci – udział kobiet w polityce, kulturze i religii. Praca wskazuje na dalszy rozwój studiów kobiecych w sensie przyrostu liczby prac i poruszanej problematyki. Zwraca także uwagę na potrzebę stosowania nowych metod badawczych w warsztacie historyka, jak np. metody analizy sieci społecznych (Social Network Analysis – SNA), zaproponowanej przez socjologów, i z powodzeniem stosowanej już w zachodniej nauce historycznej. Autor sygnalizując niektóre luki badawcze w historii kobiet w dobie staropolskiej, których nie brakuje także dla dwóch następnych stuleci, wskazuje na pilną potrzebę napisania naukowej syntezy dziejów kobiet na ziemiach polskich.
Research into the place of women in history, feminism and gender is conducted in many countries of the world, now has a wide reach and is already characterized by an avalanche of literature. The article discusses the achievements of research on the history of women on Polish lands in the early modern period, in the second decade of the 21st century. It reviews several groups of source publications devoted to women in the 16th–18th century (memoirs, diaries and travel journals, correspondence, wills), which always affect the intensity of historical research. The review of monographic achievements of women’s historiography of the last decade is presented in three conventional, extensive theme blocks: women in the family and beyond it (body, sexuality, love and emotions as well as intra-family relations); their education and knowledge, work in towns and in the country, as well as conflicts with law; and the third: women’s participation in politics, culture and religion. The work suggests the further development of women studies in terms of the number of studies and the research problems. It also draws attention to the need for new research methods in the historian’s workshop, such as social network analysis (SNA), proposed by sociologists, and successfully applied already in Western historical science. The author signalizes certain gaps in research in the history of women in the old-Polish period, which are also quite numerous for the next two centuries, and suggests an urgent need for writing a research-based synthesis of the history of women in Polish lands.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 13-57
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 153

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies