Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Great Duchy of Lithuania" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Zapiski w księgach drukowanych cyrylicą w oficynach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI–XVIII wieku
    Autorzy:
    Jaroszewicz‑Pieresławcew, Zoja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676765.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Cyrillic publications
    the Great Duchy of Lithuania
    provenance notes
    marginal notes
    alphabet for handwritten notes
    language of notes
    Opis:
    Notes in books printed in Cyrillic in the printing houses of the Great Duchy of Lithuania in the 16th to 18th centuriesReaders of Cyrillic books printed in the Great Duchy of Lithuania were Orthodox, Uniates and Old Believers, and came from diverse social strata. Books were donated or bought and frequently changed owners, as evidenced by inscriptions of donation and ownership. The owners and the readers left traces of their reading, their reactions to the text on the pages and notes of important historical and economic events and events in their family life, on inserts and on the endpapers; they filled in parts that were missing. They did this in Old Church Slavonic and Russian half-uncial polustav and skoropis, and also used the Latin alphabet to write in Polish and Latin. Zoja Jaroszewicz-260 Pieresławcew Sometimes both the Cyrillic and the Polish alphabet would be used in the same note. The care taken and the grammatical accuracy varied, but even people from the lower orders of society were able, by the end of the 17th century, to write a note indicating the ownership or donation. Заметки в книгах кириллической печати XVI–XVIII веков из типографий Великого княжества ЛитовскогоЧитателями книг кириллической печати, издаваемых в Великом княжестве Литовском, были православные, униаты и староверы, принадлежавшие к различным общественным сословиям. Книги покупались, дарились и часто меняли своих хозяев, о чем свидетельствуют записи владельцев и дарителей. Владельцы и читатели книг оставили на форзацах книг и на их страницах следы, которые свидетельствуют o прочтении книг, о непосредственном восприятии их содержания, о важных событиях в жизни семьи, информации хозяйственного и исторического характера. Иногда с помощью заметок восполнялись недостающие фрагменты текста. Записи производились не только на церковнославянском или русском языкaх, русским полууставом или скорописью, но и на латинице, по-польски или по-латыни. Иногда в одной и той же записи выступали оба алфавита: кириллический и польский. Записи производились с различной степенью аккуратности и представляют различные уровни грамотности, однако следует заметить, что даже лица, принадлежавшие к низшим слоям общества, уже в конце XVII в. были в состоянии зафиксировать факт владения или дарения.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duszpasterstwo jezuitów nieświeskich w XVII–XVIII wieku. Między ideałem potrydenckim a lokalnymi uwarunkowaniami
    Autorzy:
    Mariani, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690072.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    historia Towarzystwa Jezusowego
    kontrreformacja
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Białoruś
    Radziwiłłowie
    history of the Society of Jesus
    Counter-reformation
    Great Duchy of Lithuania
    Belarus
    Radziwiłł family
    Opis:
    Artykuł przedstawia kierunki pracy duszpasterskiej jezuitów nieświeskich na podstawie źródeł rękopiśmiennych przechowywanych w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego. Na tle uwarunkowań prawnych i organizacyjnych tworzących ramy funkcjonowania Towarzystwa Jezusowego w mieście rezydencjonalnym Radziwiłłów autor omawia zjawiska typowe dla religijności epoki potrydenckiej, takie jak kult świętych i ich relikwii oraz działalność bractw kościelnych. The paper presents the pastoral activity of Jesuits in Nieśwież (Niasvizh) on the basis of manuscript sources preserved in the Roman Archive of the Society of Jesus. After considering the situation of the Jesuit fathers in this residential city of the Radziwiłł family, the author analyses some of the typical aspects of post-tridentine Catholicism, such as the cult of saints and relics and the activity of pious confraternities.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktywność jezuickich kapelanów nadwornych prowincji litewskiej. Między ustawodawstwem zakonnym a praktyką
    Autorzy:
    Mariani, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690161.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Society of Jesus
    Great Duchy of Lithuania
    Roman Catholic Church
    aristocratic courts
    administration of the Order
    Towarzystwo Jezusowe
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Kościół rzymskokatolicki
    dwory magnackie
    administracja zakonna
    Opis:
    This article analyzes the activity of Jesuit preachers, confessors and private teachers at the king’s and noblemen’s courts in the Early Modern Poland. The first part focuses on the legislation concerning court chaplains at the turn of the 16th century. The author sketches then a collective portrait of court preachers, confessors and teachers belonging to the Lithuanian Province throughout the 17th and 18th century. In doing so, he presents the reciprocal influence between the Jesuit Order and its benefactors and proofs how far general rules were applied in this specific context. In spite of the marginalization of Lithuanian Jesuits at the royal court, the number of chaplains remained high. This was possible thanks to an increasing presence in the entourage of high nobility. Within this social layer many confessors and preachers were associated with the Radziwiłł and the Sapieha families. Even though in some cases Jesuit priests were engaged at court for many years, the tasks of confessor and preacher were usually performed for a short time by relatively young members of the Society of Jesus. Pastoral activity in the entourage of aristocracy represented therefore an early stage of the religious career. Among the features that made a certain Jesuit suitable to the post of court chaplain there were allegiance to his patron, relatively low social origin as well as a good knowledge of foreign languages, in particular French. In the end some aspects of the life of Jesuit court priests are sketched, such as the tasks unrelated to pastoral activity performed on behalf of their protectors and the emotional side of their relationship with them.
    Niniejszy artykuł dotyczy aktywności kaznodziejów, spowiedników i prywatnych nauczycieli z zakonu jezuitów na dworach królewskich i magnackich w dawnej Rzeczypospolitej. Pierwsza część pracy skupia się na zasadach regulujących działalność kapelanów nadwornych, określonych w II połowie XVI stulecia. Następnie zarysowany jest zbiorowy portret jezuickich kapelanów prowincji litewskiej w XVII i XVIII w. W ramach tych rozważań autor omawia wzajemne oddziaływanie Towarzystwa Jezusowego i jego dobroczyńców, a także próbuje określić, w jakim stopniu prawodawstwo zakonne było przestrzegane w badanym kontekście. Pomimo marginalizacji jezuitów litewskich na dworze królewskim w II połowie XVII w., liczba kapelanów nadwornych pozostała znacząca. Wynikało to z silnej obecności w kręgu najbardziej wpływowych rodów litewskich, takich jak Radziwiłłowie i Sapiehowie. Na stanowisko kapelana nadwornego byli powoływani zazwyczaj księża na początku kariery zakonnej. W większości przypadków urząd ten sprawowano przez stosunkowo krótki okres, co uprawnia do stwierdzenia, że stanowił on odskocznię do późniejszych awansów. O powołaniu na służbę dworską decydowała osobowość kandydata: magnaci oczekiwali bowiem lojalności i roztropności od swoich kapelanów. Pożądana była także znajomość języka francuskiego. Pochodzenie społeczne nie odgrywało natomiast większej roli. Mimo że nie każdy kapelan nadworny wchodził w skład duchownej klienteli magnatów, wielu z nich pełniło zadania niezwiązane ściśle z powołaniem zakonnym. Relacje z patronami miały niekiedy charakter emocjonalny, jak ukazuje się w świetle korespondencji.
    Źródło:
    Rocznik Lituanistyczny; 2015, 1
    2450-8454
    2450-8446
    Pojawia się w:
    Rocznik Lituanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „A niechaj już unijej w skrzyniach nie chowamy” – akty unii lubelskiej i horodelskiej z archiwum Wielkiego Księstwa Litewskiego w zbiorach Radziwiłłów
    „Let us no longer secrete the Unions in our coffers”. Union of Lublin and Union of Horodło acts from the archives of the Grand Duchy of Lithuania in the Radziwiłłs’ collection
    Autorzy:
    Jankowski, Rafał
    Rachuba, Andrzej
    Choińska-Mika, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/16624571.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-23
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Unia Lubelska
    Unia horodelska
    unie polsko-litewskie
    Radziwiłłowie
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Archiwum
    Union of Horodło
    Union of Lublin
    Radziwiłł Warsaw Archive
    documentary archive of the Great Duchy of Lithuania
    Opis:
    The article discusses the preservation history of two copies of the Union of Lublin act, the fate of which is unknown. These were: the second copy of the Lithuanian side’s act issued for the Polish Crown and the act of the Union handed over by the Polish side to Lithuanians. In the course of describing the history of the acts of the Union of Lublin, the author also describes the fate of several documents directly related to the Union of Lublin, contained in the Radziwiłł collection. Since the times of Nyasvizh and Kleck fee holder Antoni Wilhelm Radziwiłł (1833–1904), the acts of the Union of Lublin were kept under supervision in a special box which also contained the acts of the Union of Horodło. For this reason, the article also presents the course of preservation of the Union of Horodło. The author of the article puts forward a hypothesis that the acts of both the Union of Horodło and the Union of Lublin from the Radziwiłł collection were burnt in Warsaw together with the Krasiński fee library in the first half of October 1944.
    Źródło:
    Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 292-334
    9788395630255
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konfederacja targowicka w 1792 r. w świetle korespondencji służbowej rosyjskiego generała Michaiła Kreczetnikowa
    Targowica Confederation of 1792 in the Light of Official Correspondence of Russian General Mikhail Krechetnikov
    Autorzy:
    Anipiarkou, Vadzim
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654061.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Targowica Confederation
    Russian war against the Commonwealth of 1792
    military correspondence
    Great Duchy of Lithuania
    Mikhail N. Krechetnikov
    Szymon Kossakowski
    konfederacja targowicka
    wojna Rosji z Rzecząpospolitą 1792 r.
    korespondencja wojskowa
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Michaił Nikiticz Kreczetnikow
    Opis:
    Szczegółowa analiza korespondencji M.N. Kreczetnikowa, dowódcy wojsk rosyjskich w wojnie 1792 r., którego zadaniem było opanowanie terenu Wielkiego Księstwa Litewskiego i wspieranie targowiczan w zawiązywaniu lokalnych konfederacji, daje nowe, istotne informacje o tych ważnych dla historii Rzeczypospolitej wydarzeniach. Przede wszystkim ukazuje istotną rozbieżność między informacjami zawartymi w opublikowanych raportach Kreczetnikowa do Katarzyny II i P.A. Zubowa a w niepublikowanej oraz mało znanej części jego korespondencji do N.I. Sałtykowa. 
    The author analyses the official correspondence of the commander of the Russian army Mikhail N. Krechetnikov, revealing completely different accounts and opinions of the events of the 1792 war and the creation of pro-Russian confederations in the Grand Duchy of Lithuania. One part of Krechetnikov’s letters to Empress Catherine II and her favourite Platon A. Zubov is widely known; it was published as early as the nineteenth century, and when there was no access to Russian archives, it often served as a basis for researchers’ theses and establishments of facts. In this part of his letters, Krechetnikov described in detail the victories of Russian troops and their political consequences in the form of the creation of local confederations, while refraining from comments that could even partially overshadow the success in the eyes of the empress. His other, much more personal and real opinions about the events of 1792, are to be found in Krechetnikov’s letters to the head of the Military College in the person of Nikolai I. Saltykov, which have not been published.One of the main subjects of this correspondence was the sharp conflict between Krechetnikov and Szymon Kossakowski, one of the members of the confederation of Targowica and Zubov’s protégé. It is this part of the letters that remains unknown even to specialists, while it contains in the most objective Kreczetnikov’s presentation of military and political events of 1792, with a description of numerous problems of the Russian army, their fears of uprising at the back of their troops and difficulties in creating local confederations. After comparing the content of Krechetnikov’s correspondence to various recipients, we can clearly see that the reports sent to Empress Catherine II by military commanders did not provide a real picture of the situation; only after analysing other archival materials (in this case correspondence with Saltykov), we can learn the real situation. Most importantly, this image shows in a completely different light the scene of the struggle in the war of 1792 and its assessment from the perspective of its main actors, Russian commanders. 
    Автор анализирует содержание служебной переписки генерал-аншефа российских войск М.Н. Кречетникова, с указанием противоречивого отражения в ней военных событий 1792 г. и создания пророссийских конфедераций в Великом Княжестве Литовском. Одна часть писем М.Н. Кречетникова, Екатерине II и её фавориту П.А. Зубову, – широко известна, поскольку была опубликована в ХIХ веке и в ситуации отсутствия доступа к российским архивам часто служила исследователям основой для выводов и предположений. В этой части своих донесений М.Н. Кречетников подробно описывал победы российского оружия и их политические последствия, в виде образования местных конфедераций, воздерживаясь при этом от добавления информации, которая могла бы даже частично затмить успех в глазах императрицы. Иную, гораздо более личную и объективную, оценку со стороны М.Н. Кречетникова события 1792 г. получили в его неопубликованных письмах к руководителю Военной коллегии России Н.И. Салтыкову. Один из центральных сюжетов их переписки – острый конфликт М.Н. Кречетникова с Ш. Коссаковским, представителем конфедерации, выступающим в роли протеже П.А. Зубова.Хотя данная группа источников остается неизвестной даже специалистам, именно она содержит наиболее объективное изложение М.Н. Кречетниковым военно-политических событий 1792 г., с констатацией многочисленных проблем российской армии, наличия у российских офицеров опасений восстания в тылу своих войск, описания ими трудностей создания локальных конфедераций. Таким образом, сравнение содержания разных групп служебной переписки М.Н. Кречетникова показывает, что отправляемые Екатерине II российскими военачальниками рапорты не отражали истинный характер дел; только после знакомства с другими источниками (в данном случае, с корреспонденцией Н.И. Салтыкова) мы можем увидеть реальную картину событий. Самое главное, что эта картина в совершенно ином свете показывает сцену войны 1792 года и оценку происходящих на ней событий с точки зрения главных действующих лиц, руководителей российской армии.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 75-97
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bernardyński pisarz z ХVІІІ wieku Michał Paszkiewicz i jego kazania w zbiorach Narodowego Muzeum Historycznego Republiki Białoruś w Mińsku
    The 18th century writer Michał Paszkiewicz OFMObs and his literary works in the collection of the National Historical Museum of the Republic of Belarus
    Autorzy:
    Lauryk, jury
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/472324.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    XVIII w.
    Michał Paszkiewicz
    Józef Kleczkowski
    Kościół katolicki w Wielkim Księstwie Litewskim
    zakony
    bernardyni
    homiletyka
    drukarstwo
    stare druki
    18th century
    Roman-Catholic Church in Great Duchy of Lithuania
    Ordines
    Bernardians
    sermons
    bookprinting
    oldprinted books
    Opis:
    W zbiorach starodruków Narodowego Muzeum Historycznego Republiki Białoruś znajduje się adligat, w skład którego wchodzi pięć z sześciu obecnie znanych utworów piszącego po polsku autora białoruskiego Michała Paszkiewicza – wszystkie te wydawnictwa opatrzone są własnoręcznymi dedykacjami twórcy. Zrobił on karierę w zakonie oo. Bernardynów – po przejściu kolejnych stopni hierarchii osiągnął godność kustosza i wreszcie – prowincjała litewskiego. Na polu literatury odznaczył się przede wszystkim jako pisarz kaznodziejski, publikując wygłaszane przez siebie kazania funeralne poświęcone osobom z najwyższych warstw społecznych. Niniejszy artykuł traktuje o drukowanej spuściźnie pisarza jako źródle do studiów nad jego działalnością zakonną i literacką.
    In the Collection of oldprinted books of National Historical Museum of the Republic of Belarus in Minsk there is preserved a pamphlet book which contains five from six know by bibliographs issues of works by Michał Paszkiewicz. All of these issues have on their title-pages autograph dedications addressed by author to Joseph Kleczkowski, who was a Canonic of Smaliensk (Smoleńsk), the Dean of Połack (Połock), and the Parson of Vaŭkałata (Wołkołata). M. Paszkiewicz made an eminent career in the so-called Order of Bernardians (Ordo Fratrum Minorum Regularis Observantiae) and reached positions of the custodian and then the provincial minister of Lithuania. Concerning his literary heritage he was famous generally as the author of funeral sermons of celebrities of that time. The article is an attempt to discuss published works by M. Paszkiewicz as sources for the research on his religious and literary activity.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 184-194
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła do dziejów powstania kościuszkowskiego w zbiorach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego oraz Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt Petersburgu
    Source materials for history of Kościuszko Uprising in the fonds of Russian State Historical Archive and National Library of Russia in St. Petersburg
    Autorzy:
    Janicki, Arkadiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474815.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    powstanie kościuszkowskie,
    Litwa w 1794 r.,
    Komisja Porządkowa Powiatu Grodzieńskiego,
    Deputacja Bezpieczeństwa Publicznego,
    Deputacja Centralna Wielkiego Księstwa Litewskiego,
    Michał Wielhorski
    Kościuszko Uprising,
    Lithuania in 1794,
    Grodno Powiat Order Commission,
    Public Safety Deputation,
    Central Deputation of the Great Duchy of Lithuania,
    Michał
    Wielhorski
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2018, 25; 85-114
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na temat politycznych okoliczności małżeństwa Wasyla Moskiewskiego i Zofii Witoldówny zawartego w 1391 roku
    Some Remarks on the Political Circumstances of the Marriage of Vasily I of Moscow and Sophia of Lithuania, Concluded in 1391
    Autorzy:
    Grala, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1059244.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    dmitry of the don
    vytautas the great
    vasily i of moscow
    chronicles
    relations between lithuania and moscow
    dynastic union
    grand duchy of lithuania
    grand duchy of moscow
    golden horde
    Opis:
    The marriage of Duke Vytautas the Great’s daughter Sophia to the Grand Duke of Moscow Vasily in 1391 was a momentous event that impinged on the course of history. Although the circumstances in which this marriage was concluded address extremely important historical issues, such as relations between Lithuania and Moscow, Vytautas’ biography, and the politics of the Grand Duchy of Moscow towards the end of the fourteenth century, historiography has not recorded many attempts to study them. This is probably due to the rather vague primary sources which are dominated by the accounts contained in the chronicles. The author of the article makes an effort to analyse them, which, combined with other evidence, as well as a review of the political situation at the time, led him to believe that it was the Moscow side that initiated the talks on the marriage of Sophia and Vasily. The Grand Duke of Moscow, Dmitry of the Don, had been looking for the possibility of a dynastic rapprochement with the ruling circles of the Grand Duchy of Lithuania for a long time. The conclusion of the Polish-Lithuanian agreement in Krevo (1385), uncertain situation in the Golden Horde and the desire to strengthen the position of his son were the reasons that could force the Moscow ruler to act more decisively in this field. Therefore, having left Tartar captivity at the end of 1385, Vasily son of Dmitri of the Don, went west, where he took the opportunity of meeting Vytautas to start first talks. The negotiations were interrupted due to a rather weak political position of Vytautas before 1389. They were resumed when it turned out that Władysław Jagiełło, after taking the throne in Kraków, did not intend to forgo his active policy in Eastern Europe. Therefore, when Vytautas fought together with the Teutonic Knights to seize power in Lithuania, Moscow decided to support his efforts. In this way, the duke, with his allies in the Teutonic Order and strong ties with Moscow, became a dangerous rival for Władysław Jagiełło. Such a turn of events could have influenced the Polish king’s decision to reconcile with his cousin yet again.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2020, 85, 1; 141-162
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zjazd szlachty litewskiej w Wilnie w 1715 roku
    Gathering of Lithuanian Nobility in Vilnius in 1715
    Autorzy:
    Šapoka, Mindaugas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388103.pdf
    Data publikacji:
    2023-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Augustus II
    Ludwik Konstanty Pociej
    Vilnius Confederation
    Tarnogród Confederation
    Great Northern War
    Grand Duchy of Lithuania
    eighteenth century
    Opis:
    The issue of the gathering of the Lithuanian nobility in Vilnius, organised in August 1715 by Great Hetman of Lithuania Ludwik Konstanty Pociej as a way of sparking a protest against the contributions imposed by King Augustus II for the maintenance of the Saxon army in the Polish-Lithuanian Commonwealth, has so far been marginally addressed in historiography. The purpose of the article is to examine the causes and consequences of the gathering and to determine the Russian attitude towards it. Using manuscript sources from Russia, Belarus, Poland and Lithuania, the author argues that the Russians had minimal influence over the organization of the gathering, yet they used it as a means to combat King Augustus II’s attempts to free himself from Russian influence. There is ample evidence to put forward a hypothesis that the request to Tsar Peter I for acting as an intermediary in the conflict between the king and the nobility was conceived by Pociej and other leading officials of the Commonwealth rather than by Russian diplomats. The article also argues that the convention in Vilnius contributed significantly to the formation of the Tarnogród Confederation in the Crown. The Poles believed that the Lithuanians were determined to uphold the declaration of the Vilnius convention to instigate military action against the king’s policies and contributions for the purposes of the Saxon army. When the news of the Vilnius gathering spread throughout Poland, riots began in the southern provinces, and part of the Polish army declared a confederation and took up arms.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2023, 88, 1; 25-52
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktywność polityczna mieszczaństwa Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1789–1792
    Political Activity of the Bourgeoisie in the Grand Duchy of Lithuania in 1789–1792
    Autorzy:
    Glemža, Liudas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1058022.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    towns
    bourgeoisie
    urban administration
    self-government
    political reforms
    eighteenth century
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Grand Duchy of Lithuania
    Great Sejm
    Opis:
    The reforms in the second half of the eighteenth century affected the cities and towns of the Kingdom of Poland and the Grand Duchy of Lithuania in various ways. After the reform of 1776, the majority of small towns in the Grand Duchy were deprived of the Magdeburg Law, while they retained the right to acquire landed estates. Apart from private towns, only 11 towns managed by territorial administrators – starosts – and belonging to the royal estates retained their privileged status. During the sessions of the Great Sejm (1788–1792), the discussions on the situation of Lithuanian towns were resumed. Representatives of towns that retained the Magdeburg Law, those which had lost it, and those striving for new rights and liberties were invited by the municipal authorities of the Old Town of Warsaw in order to submit their demands in the Sejm together with all the towns. The new town laws of 1791 laid the foundations for modern urban administration and prepared the grounds for burghers to fight for their rights and liberties, which was influenced by the municipal self-government institutions established under these laws. The question of the number of small Lithuanian towns which took advantage of this opportunity during one year (1791/1792) has already been considered in Lithuanian and Polish historiography. Until now, however, historians have usually limited themselves to indicating the number of issued self-government privileges (74), but this figure does not provide a full picture of the political activity of the Lithuanian bourgeoisie. The article identifies 130 small Lithuanian towns (excluding 11 towns which retained the Magdeburg Law) which actively participated in the political movement of the bourgeoisie in the Polish-Lithuanian Commonwealth, and analyses the composition of this group of urban settlements.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2021, 86, 1; 57-84
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jezuici prowincji litewskiej wobec epidemii dżumy z lat 1708–1711
    Jesuits of the Lithuanian province in the face of the epidemic of plague in the years 1708–1711
    Autorzy:
    Mariani, Andrea
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193950.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    the Society of Jesus
    contagious diseases
    the Grand Duchy of Lithuania
    the 18th century
    the Great Northern War (1700–1721)
    Opis:
    The article presents the activity of the Jesuits during the epidemic of plague in the Rzeczpospolita during the Great Northern War. The author concentrates mainly on the Lithuanian province of the Society of Jesus, where the epidemic caused the highest number of deaths. Against the description of the structure of the personnel and the issue of the mortality rate among the monks prior to the outbreak of the epidemic, the author characterizes the variety of activities undertaken by the Jesuits. On the one hand, the aim of the Jesuits’ activity was to fulfill the mission of the Society, which consisted in providing spiritual and material help to fellow human beings. On the other hand, the aim was to protect the material and human resources of the Society. In the face of the epidemic most members of the Society left the college to seek shelter in one of the estates belonging to the Jesuits. Several Jesuit monks decided to stay to serve the sick monks and the inhabitants of the town who were unable to escape. According to the hierarchy of values of the Jesuits and the laudatory topic a appearing in the home chronicles, the death of those Jesuits was presented as the achievement of the highest good. The Jesuits paid a high price for their material and spiritual involvement - the consequences of the epidemic continued to be visible many years after the outbreak of the plague.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 2; 65-104
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak Krzysztof Radziwiłł (1585–1640) dwory i zbory budował. Uwagi do organizacji prac budowlanych w dobrach magnackich na Litwie w 1. połowie XVII wieku. Część I
    How Krzysztof Radziwiłł (1585–1640) built manors and churches. Notes on the organization of construction works on magnate estates in Lithuania in the first half of the 17th century. Part I
    Autorzy:
    Zawadzki, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26469663.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Krzysztof Radziwiłł
    wojewoda wileński
    hetman wielki litewski
    Wielkie Księstwo Litewskie
    majątek magnacki
    rezydencje
    budownictwo
    finansowanie prac budowlanych
    Krzysztof Radziwill
    Voivode of Vilnius
    Great Hetman of Lithuania
    Grand Duchy of Lithuania
    magnate estate
    residences
    construction
    financing of construction works
    Opis:
    Tekst stanowi pierwszą z dwóch części opracowania dotyczącego prowadzenia prac budowlanych w majątku jednego z najważniejszych litewskich magnatów pierwszej połowy XVII w., Krzysztofa Radziwiłła (1585–1640), wojewody wileńskiego i hetmana wielkiego litewskiego. Omówiono w nim postać inwestora, spróbowano ocenić zakres prac budowlanych w jego dobrach prywatnych i w mniejszym zakresie także w majątkach królewskich, którymi zarządzał. Wyróżniono trzy odmienne okresy aktywności budowlanej Radziwiłła. Zmiany intensywności prac w większym stopniu spowodowane były celowymi zamierzeniami inwestora niż czynnikami finansowymi lub innymi. Autor starał się także przedstawić zmieniające się możliwości finansowe magnata, których szczyt przypada na jego ostatnie lata życia. Przedstawiony został także proces planowania inwestycji, często ulegający zmianom w czasie ich trwania. Zwrócono uwagę na bardzo ważną rolę odgrywaną w tym zakresie przez inwestora, który decydował o każdym etapie inwestycji. Chociaż decyzje swoje konsultował ze swym zaufanym otoczeniem, przede wszystkim z zarządcami dóbr, to jednak sobie pozostawiał ostateczną decyzję. Miało to konsekwencje w postaci daleko idącego ubezwłasnowolnienia urzędników pańskich oraz często niepotrzebnego przeciągania inwestycji. To ostatnie powodowane było znacznym rozproszeniem majątków ziemskich i trudnościami komunikacyjnymi.
    The text is the first of two parts of the study on the construction works on the property of one of the most important Lithuanian magnates of the first half of the 17th century, Krzysztof Radziwiłł (1585–1640), the Vilnius voivode and the Grand Hetman of Lithuania. It discusses the figure of the investor, attempts to assess the scope of construction works on his private estates and, to a lesser extent, also on royal estates managed by him. Three different periods of Radziwiłł’s construction activity were distinguished. Changes in the intensity of work were caused to a greater extent by the intentional decisions of the investor than by financial or other factors. The author also tried to present the changing financial possibilities of the magnate, which peaked in the last years of his life. The process of investment planning is also presented, which often changes over time. Attention was drawn to the very important role played in this respect by the investor who decided about each stage of the investment. Although he consulted his decisions with his trusted entourage, primarily with property managers, he left the final decision for himself. This had consequences in the form of far-reaching incapacitation of state officials and often unnecessary prolongation of investments. The latter was caused by a significant dispersion of land estates and communication difficulties.
    Źródło:
    TECHNE. Seria Nowa; 2022, 9; 41-78
    2084-851X
    Pojawia się w:
    TECHNE. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artyleria Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1700–1717
    The Artillery of the Grand Duchy of Lithuania 1700–1717
    Die Artillerie des Großfürstentums Litauen 1700–1717
    Autorzy:
    Šapoka, Mindaugas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/7405818.pdf
    Data publikacji:
    2023-07-27
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Wielkie Księstwo Litewskie
    wielka wojna północna
    artyleria
    sejm niemy
    Grand Duchy of Lithuania
    Great Northern War
    artillery
    Silent Sejm
    Großfürstentum Litauen
    Großer Nordischer Krieg
    Artillerie
    Stummer Sejm
    Opis:
    Artykuł dotyczy artylerii litewskiej w latach 1700–1717 i opiera się głównie na sprawozdaniu z jej dochodów i wydatków za lata 1710–1717 przygotowanym dla Trybunału Skarbowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego posiedzenie odbyło się pod koniec 1717 r. w Grodnie. Artyleria litewska w 1710 r. praktycznie nie istniała z powodu wojen, kryzysów demograficznego i finansowego. W następnych latach jej finansowanie było niewystarczające. Dochody na ten cel w latach 1710– 1717 wyniosły 96 tys. złp, lecz wydatki wyniosły nie mniej niż 170 tys. złp. Mimo braku funduszy do 1716 r. stan artylerii znacznie się poprawił, choć w badanym okresie nie podejmowano prób gruntownej reformy jej finansowania. W latach 1716–1717 artyleria była w stanie zaopatrzyć piechotę i dragonów armii litewskiej jedynie w kilka dział i amunicję. Sejm niemy z 1717 r. nie zwiększył środków na artylerię litewską, która była w stanie wystawić do działań wojennych do 10 dział, co przy liczebności armii litewskiej wynoszącej na papierze 6100 żołnierzy było zadowalające. Z dostępnych źródeł wynika, że Korpus Artylerii Litewskiej nie był duży – w jego szeregach służyło łącznie ok. 30 żołnierzy, w większości urodzonych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
    The article discusses the state of the Lithuanian Artillery Corps in the early years of the 18th century. Th e fi ndings are mainly based on a report prepared for the Lithuanian Fiscal Tribunal that concerned the corps’ income and expenses 1710–1717. Th e tribunal took place at the end of 1717 in Grodno. Th e Lithuanian Artillery Corps was practically non-existent in 1710 due to the losses incurred during previous wars, and the presence of both a demographic and fi nancial crisis in Lithuania at the time only added to the problem. In the following years funding was insuffi cient. Th is is evidenced by the fact that 1710–1717 funding for the corps amounted to Polish zlotys 96,000, whereas its expenses amounted to no less than Polish zlotys 170,000. Despite the lack of funds, by 1716 the condition of the corps had improved significantly, although no attempts were made to conduct a thorough reform of its fi nancing during the period in question. Between 1716–1717, the artillery was able to supply the infantry and dragoons of the Lithuanian army with only a few fi eld guns and ammunition. Th e Silent Sejm of 1717 did not increase the funding of the corps, which could now field up to 10 cannons, a satisfactory amount considering the size of the Lithuanian army at the time, i.e. approximately 6,100 soldiers. Th e available sources show that the Lithuanian Artillery Corps was quite small – in total about 30 soldiers served in its ranks, most of whom were born in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
    Der Aufsatz befasst sich mit der litauischen Artillerie in den Jahren 1700–1717 und stützt sich hauptsächlich auf einen Bericht über ihre Einnahmen und Ausgaben für die Jahre 1710–1717, der für das Finanztribunal des Großherzogtums Litauen erstellt wurde. Dessen Sitzung fand Ende 1717 in Grodno statt. Die litauische Artillerie war im Jahr 1710 aufgrund von Kriegen, demografi schen und fi nanziellen Krisen praktisch nicht existent. Auch in den folgenden Jahren war ihre Finanzierung unzureichend. Die Einnahmen für diesen Zweck beliefen sich 1710–1717 auf 96 000 polnische Zloty, die Ausgaben jedoch auf nicht weniger als 170 000 Zloty. Trotz der unzureichenden Mittel hatte sich der Zustand der Artillerie bis 1716 erheblich verbessert, obwohl im Berichtszeitraum kein Versuch unternommen wurde, ihre Finanzierung grundlegend zu reformieren. In den Jahren 1716–1717 war die Artillerie lediglich in der Lage, die Infanterie und die Dragoner der litauischen Armee mit einigen Feldgeschützen und Munition zu versorgen. Der Stumme Sejm von 1717 sah keine Erhöhung der Mittel für die litauische Artillerie vor, die bis zu 10 Kanonen aufstellen konnte, was angesichts der offi ziellen Größe der litauischen Armee von 6100 Soldaten zufriedenstellend war. Den verfügbaren Quellen zufolge war das litauische Artilleriekorps mit insgesamt etwa 30 Soldaten, von denen die meisten aus der polnisch-litauischen Adelsrepublik stammten, nicht sehr groß.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 1(283); 40-66
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkie Księstwo Litewskie w relacjach berlińskich Philipa Plantamoura z lat 1700–1703
    Великое Литовское княжество в берлинских отчетах Филипа Плантамура за 1700-1703 гг.
    Autorzy:
    Sawicki, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/969517.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    Philipp Plantamour
    dyplomacja brytyjska
    wielka wojna północna,
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Sapieha
    Ogiński
    wojna domowa
    George Stepney.
    British diplomacy
    Great Northern War
    Grand Duchy of Lithuania
    Civil War
    Плантамур
    английская дипломатия
    Великая северная война
    Август II Сильный
    Кароль XII
    Латвия
    Литва
    Швеция
    Сапега
    Огински
    Opis:
    Важным элементом современных исторических исследований является анализ дипломатических отчетов касающихся Речи Посполитой. Они показывают историю государства, его внутреннюю и внешнюю политику с другой исторической точки зрения. В 1700 году вспыхнула Северная война, и в последующие десятилетия политическая система в Центральной и Восточной Европе изменилась. Дипломаты из иностранных дворов, в том числе Филипп Плантамур, секретарь посла Джорджа Степни в Берлине, заинтересовались войной. Свои отчеты он отправлял на Британию. В них он размещал информации о военных и политических операциях в Литве. Анализ этих дипломатических отчетов дает ответ на вопрос, как этот воспринимался в 1700- 1703 гг. этот конфликт а также Литва и ее социальные элиты. Также будет интересно ответить на вопрос о том, содержали ли отчеты Филиппа Плантамура правдивую и ранее неизвестную информацию.
    Źródło:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny; 2019, XVI, 2; 169-192
    1731-982X
    Pojawia się w:
    Wschodni Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies