Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Great Depression" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Polityka finansowa Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych Ameryki podczas wielkiego kryzysu lat 1929–1933
Autorzy:
Borowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621785.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Federal Reserve System, Great Depression, monetary policy, discount rate, bank runs, Banking Act
Opis:
The Federal Reserve System (the Fed) has been the central bank of the United States since it was created in 1913. The key reason why Congress created the Federal Reserve System was to ensure that a central bank would be available to provide monetary resources in sufficient objective to avert potential banking and financial panics. Another congressional objective was to provide an institution that could centralize the clearing of payments across the nation. Congress also desired the government to have a central depository for its funds. A key defect of the original Federal Reserve Act of 1913 was that it did not spell out the lines of authority for Fed policy – making. Although the legislation gave the Federal Reserve Board supervisory functions within the system, it did not give the Board the power to dictate policies to the individual Federal Reserve Banks. At best, the Board could try to muster efforts for systemwide coordination. Such efforts were not always successful, and much of the time the Federal Reserve Banks conducted their own regional policies. This caused internal dissension within the Fed crash and the subsequent financial panics. By 1933 a third of all the commercial banks in the United States had failed. Furthermore, the quantity of money also had declined by about a third. The banking crisis reinforced a business downturn, and the economic decline reinforced the financial collapse. The nation had fallen into what we now call the Great Depression of the 1930s. In the area of money and banking arrangements, Congress responded to the Great Depression the Banking Act of 1935. In many respects this legislation really amounted to a new Federal Reserve Act, because it fundamentally restructured the Federal Reserve System. It created new offices with clearly defined responsibilities, and it centered the Fed’s powers within the Board of Governors and its chair. Finally, the Banking Act of 1935 established the Federal Open Market Committee (FOMC), which is composed of the seven governors and five of the twelve Federal Reserve Bank presidents, and excluded the Treasury secretary and the comptroller of the currency from Board governor positions.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 143-172
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Threshold of Dismissal. Head of the Polesia Province Jan Krahelski in View of the Situation in Polesia in 1932
U progu dymisji. Wojewoda poleski Jan Krahelski wobec sytuacji na Polesiu w 1932 r.
Autorzy:
Cichoracki, Piotr
Dufrat, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1837737.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polesia
national minorities
Second Polish Republic
Great Depression
Jan Krahelski
Polesie
mniejszości narodowe
II Rzeczypospolita
wielki kryzys
Палессе
нацыянальныя меншасці
II Рэч Паспалітая
вялікі крызіс
Ян Крагельскі
Opis:
In the Second Polish Republic, the culmination point of the huge economic crisis called the Great Depression occurred in 1932. The crisis affected particularly inhabitants of villages, including those dominated by national minorities in eastern provinces. One such region was Polesia. The aim of this text is to answer the question of how the situation of economic collapse was addressed by representatives of the state administration system, one of whom was Jan Krahelski – the Head of the Polesia Province in 1926–1932. At the end of his period in office, he often expressed his views on the condition of the province and the desirable means that could have reduced the consequences of the crisis. The text is based on archival materials acquired from archives of Poland, Belarus, and Russia. Krahelski was an advocate of moderate nationality policy. He refrained from the Polonisation of national minorities and tried not to escalate political repressions almost until the end of his period in office as Head of the province. The radicalisation of social moods combined with the deepening economic collapse forced him to revise his opinion about the methods of ensuring internal security. The analysis of the source materials, for which an important point of reference is also an armed rebellion that occurred on the borderland of the Kashirsky County [the Polesia Province] and the Kovel County [the Volhynia Province], suggests that administrative bodies in the eastern provinces could properly diagnose the general condition of the territory entrusted to them, but at the same time, they did not fully recognise its sources; therefore, they may have been surprised with the collapse of the order.
На 1932 г. прыйшоўся ў II Рэчы Паспалітай апагей т.зв. вялікага эканамічнага крызісу. Гэта паўплывала на становішча жыхароў вёсак, у тым ліку ва ўсходніх ваяводствах, дзе пераважалі нацыянальныя меншасці. Адным з такіх рэгіёнаў было Палессе. Артыкул прысвечаны адказу на пытанне, як рэагавалі прадстаўнікі дзяржаўнага кіравання на сітуацыю эканамічнага крызісу, у тым ліку Ян Крагельскі – ваявода Палесся ў 1926–1932 гадах. У апошнія гады выканання паўнамоцтваў ён неаднаразова выказваў свае погляды на стан ваяводства і неабходныя меры, якія павінны нейтралізаваць наступствы крызісу. Тэкст заснаваны на архіўных матэрыялах, знойдзеных у архівах Польшчы, Беларусі і Расіі. Крагельскі быў прыхільнікам умеранай нацыянальнай палітыкі. Ён адмовіўся ад паланізацыі нацыянальных меншасцей і спрабаваў не ўзмацняць палітычныя рэпрэсіі да канца свайго тэрміну на пасадзе ваяводы. Радыкалізацыя настрояў у грамадстве, звязаная з паглыбленнем эканамічнага крызісу, прымусіла яго перагледзець сваю пазіцыю адносна метадаў забеспячэння ўнутранай бяспекі. Важным пунктам для вывучэння зыходнага матэрыялу з'яўляецца ўзброенае паўстанне, якое адбылося летам 1932 г. на мяжы Кошырскага павета [Палескага ваяводства] і Ковельскага павета [Валынскага ваяводства]. Праведзены аналіз  паказвае, што адміністрацыя ўсходніх ваяводстваў магла правільна ацаніць агульны стан падуладнай ёй тэрыторыі, але ў той жа час не магла дакладна распазнаць яго прычыны, у выніку чаго была захоплена знянацку парушэннем парадку.
Na 1932 r. przypadło w II Rzeczypospolitej Polskiej apogeum tzw. wielkiego kryzysu gospodarczego. Odbił się on zwłaszcza na położeniu mieszkańców wsi, także tej zdominowanej przez mniejszości narodowe w województwach wschodnich. Jednym z takich regionów było Polesie. Tekst poświęcony jest odpowiedzi na pytanie, jak w sytuacji załamania ekonomicznego reagowali przedstawiciele administracji państwowej, której przedstawicielem był również Jan Krahelski – wojewoda poleski w latach 1926–1932. Pod koniec okresu sprawowania urzędu niejednokrotnie artykułował on swoje poglądy na temat stanu województwa i pożądanych środków, które powinny zneutralizować skutki kryzysu. Tekst oparty jest o materiał archiwalny pozyskany z archiwów Polski, Białorusi i Rosji. Krahelski był zwolennikiem umiarkowanej polityki narodowościowej. Odżegnywał się od polonizacji mniejszości narodowych i niemal do końca sprawowania stanowiska wojewody starał się nie eskalować represji politycznych. Radykalizacja nastrojów społecznych związana z pogłębiającym się załamaniem ekonomicznym zmusiła go do rewizji stanowiska w kwestii metod zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego. Analiza materiału źródłowego, dla której ważnym punktem odniesienia jest również wystąpienie zbrojne do jakiego doszło w lecie 1932 r. na pograniczu powiatu koszyrskiego (województwo poleskie) i kowelskiego (województwo wołyńskie), wskazuje, że administracja w województwach wschodnich mogła właściwie diagnozować ogólny stan powierzonego jej terytorium, ale jednocześnie niedoskonale rozpoznać jego źródła, w efekcie czego mogła zostać zaskoczona załamaniem porządku.           
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2020, 14; 57-69
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieś poleska doby przemian lat trzydziestych XX wieku w ujęciu Józefa Obrębskiego
Autorzy:
Cichoracki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678166.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polesie
Second Republic of Poland
great depression
political radicalism
Opis:
The village in Polesie: Transformations of the 1930s in the view of Józef ObrębskiThe article deals with political and social themes of Józef Obrębski's texts, which were written in the second half of the 1930s and were devoted to Polesie. Obrębski made his ethnosociological research in 1934-1937. It was the last phase of the great depression. Obrębski noted changes in political consciousness of inhabitants of the Polesie village. He described the consequences of the implementation of Polish-language education. He perceived the role and nature of communist influence. He wrote very critically about the attitude and role of local administration representatives. He did not limit himself to listing these problems. Instead, he tried to formulate proposals for activities that would have changed the attitude of inhabitants of Polesie voievodship towards the Polish State. Wieś poleska doby przemian lat trzydziestych XX wieku w ujęciu Józefa ObrębskiegoArtykuł jest poświęcony polityczno-społecznym wątkom tekstów Józefa Obrębskiego, które powstały w drugiej połowie lat trzydziestych i odnoszą się do Polesia. Obrębski prowadził swoje badania etnosocjologiczne w latach 1934-1937. Była to ostatnia faza wielkiego kryzysu. Odnotował przemiany świadomości politycznej mieszkańców poleskiej wsi. Opisywał konsekwencje implementacji polskojęzycznej oświaty. Dostrzegał rolę i charakter wpływów komunistycznych. Bardzo krytycznie wypowiadał się o postawie i roli przedstawicieli lokalnej administracji. Nie ograniczał się do rejestracji tych zjawisk. Próbował formułować propozycje działań, które zmieniłyby stosunek ludności Polesia do państwa polskiego.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2019, 51
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Harbingers of the Civilization of Rational Abundance
Zwiastuny cywilizacji racjonalnego dostatku
Autorzy:
Gulczyński, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2168192.pdf
Data publikacji:
2011-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Th ird Great Depression
premises of progress
civilization
rational
suffi ciency
Opis:
Ecological barriers to economic growth and the Third Great Depression are usually only seen as a threat. I argue that they can and should be treated as an opportunity to overcome the model of civilization of wastefulness and military expansionism, by creating and implementing a higher stage of progress: a civilization of rational sufficiency. Premises of such progress are now visible – not only in the virtual ideas and projects, but in the real innovations. Such progress requires changes not only in economics but also in political relations – democracy understood not only as the right to co-decision, but also as a duty of responsibility for social and ecological consequences of economic and political decisions.
Ekologiczne bariery wzrostu gospodarczego i Trzecia Wielka Depresja są postrzegane najczęściej tylko jako zagrożenie. Twierdzę, iż mogą i winny być traktowane jako szansa przezwyciężenia kryzysogennego modelu cywilizacji rozrzutności i militarnego ekspansjonizmu, przez wykreowanie i wdrażanie wyższego stadium postępu: cywilizacji racjonalnego dostatku. Są już zwiastuny takiego wygrywania kryzysu - nie tylko w wirtualnych pomysłach i projektach, lecz i w realu. Taki postęp wymaga zmian nie tylko w ekonomice, lecz także w politycznych stosunkach – demokratyzacji pojmowanej nie tylko jako prawo do współdecydowania, lecz także jako obowiązek współodpowiedzialności za społeczne i ekologiczne skutki decyzji ekonomicznych i politycznych.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2011, 29; 9-38
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo moratoryjne państwa polskiego w okresie kryzysu gospodarczego lat 30. XX wieku
Polish moratory laws during the Great Depression of the 1930s
Autorzy:
Jastrzębski, Robert Zygmunt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2124827.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
wielki kryzys gospodarczy lat 30. XX wieku w Polsce
moratorium
konwersja zobowiązań pieniężnych
polityka deflacyjna
nominalizm pieniężny
Great Depression in Poland
debt conversion
deflationary policy
nominalism
Opis:
Cel – Artykuł ma na celu scharakteryzowanie ustawodawstwa moratoryjnego państwa polskiego w okresie kryzysu gospodarczego lat 30. Omówiono w nim przede wszystkim ustawodawstwo w zakresie zobowiązań publicznoprawnych i prywatnoprawnych. W szczególności zwrócono uwagę na strukturę gospodarczą oraz politykę deflacyjną państwa polskiego, które determinowały ówczesną legislację. Metoda badań – Dokonano przeglądu literatury przedmiotu oraz wykorzystano analizę przepisów prawa. Wnioski – Wskazano, że ustawodawstwo moratoryjne dotyczyło przede wszystkim rolnictwa ze względu na strukturę gospodarczą państwa polskiego. Miało ono charakter antyegzekucyjny i polegało na obniżeniu stopy procentowej oraz rozłożeniu na szereg lat spłaty zobowiązań pieniężnych, zwłaszcza prywatnoprawnych. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Cel i funkcje ustawodawstwa moratoryjnego miały i mają istotne znaczenie dla gospodarki, w szczególności w okresie kryzysów. Egzemplifikacją tego jest właśnie ustawodawstwo państwa polskiego, które realizowało przyjętą strategię polityki deflacyjnej.
Purpose – The article aims at characterising Polish moratory laws during the Great Depression. The article is centred around the legislation on public and private law liabilities. The author pays particular attention to the structure of the Polish economy and to Poland’s deflationary policy that determined the Polish legislation of that time. Research method – The author reviewed the literature on the subject and analysed legal regulations. Results – The author indicates that – given the structure of the Polish economy – moratory legislation concerned the farming industry in particular. It was mainly of an anti-enforcement nature and consisted in reducing the interest rate and spreading the debt repayment over several years (particularly as regards private law liabilities). Originality / value / implications / recommendations – The purpose and functions of moratory laws were, and still are, of particular importance to the economy, especially at the time of economic crisis. This is exemplified by the moratory legislation of the Polish State that adopted and pursued the deflationary policy.
Źródło:
Optimum. Economic Studies; 2021, 3(105); 74-83
1506-7637
Pojawia się w:
Optimum. Economic Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mechanizm cyklu koniunkturalnego a „nakręcanie” koniunktury gospodarczej. Doświadczenia lat trzydziestych w XX wieku
The mechanism of the economic cycle and giving impetus to economy. The experience of 1930s
Autorzy:
Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145436.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
„nakręcanie” koniunktury
roboty publiczne
interwencjonizm państwowy
cykl koniunkturalny
inwestycje publiczne
polityka deflacyjna
Wielki Kryzys
autarkiczne ożywienie gospodarcze
Centralny Okręg Przemysłowy
„giving impetus” to economy
public works
state interventionism
business cycle
public investment
deflation policy
Great Depression
autarchic economic boom
Central Industrial Region
Opis:
The article analyzes the mechanism of „giving impetus” to economy that was used in the 1930s (the period of the Great Depression). The mechanism was worked out on the level of the theory of economy at the end of the 1920s and the beginning of the 1930s and in a sense was an alternative and a complement for J. M. Keynes’ theory. Representatives of the Austrian School played a significant part in working out this conception. In „giving impetus” to economy a great significance was attached not only to public spending financed by the budget deficit, but also to properly carried out monetary policy. In Poland elements of this conception were used in 1936-1939, when „giving impetus” was closely connected with E. Kwiatkowski, the then Minister of State Treasury, and Deputy Prime Minister responsible for economy, and with the major economic project carried out in that time, that is the Central Industrial Region.
Źródło:
Roczniki Ekonomii i Zarządzania; 2011, 3; 49-110
2081-1837
2544-5197
Pojawia się w:
Roczniki Ekonomii i Zarządzania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka pieniężna i działania antykryzysowe Systemu Rezerwy Federalnej w czasie kryzysu w latach 2007–2008
Monetary Policy and Anti-crisis Meas Ures of the Federal Reserve System During the Crisis in the Period 2007–2008
Autorzy:
Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1204718.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
System Rezerwy Federalnej
polityka pieniężna
kryzys ekonomiczno-finansowy 2007/2008
sektor kredytów hipotecznych
rynek nieruchomości
dodatnie i ujemne stopy procentowe
zadłużenie gospodarstw domowych
spekulacja finansowa
Wielki Kryzys
Federal Reserve System
monetary policy
economic and financial crisis 2007/2008
mortgage sector
real estate market
positive and negative interest rates
household debt
financial speculation
Great Depression
Opis:
Kryzys ekonomiczno-finansowy lat 2007–2008 rozpoczął się od amerykańskiego sektora kredytów hipotecznych, który wykazywał dużą wrażliwość na zmian stóp procentowych. Zmiany w regułach prowadzenia polityki monetarnej należy szukać jednak już w 2001 r. Wtedy to gospodarka amerykańska pogrążyła się w recesji spowodowanej pęknięciem tzw. banki internetowej (dot-com bubble) oraz atakami terrorystycznymi na World Trade Center. Od tych wydarzeń System Rezerwy Federalnej zaczął prowadzić szczególnie aktywną politykę pieniężną, która bez wątpienia przyczyniła się do boomu na rynku budownictwa mieszkaniowego. Celem tych działań było oczywiście doprowadzenie do ożywienia gospodarczego, głównie poprzez wzrost wydatków o charakterze konsumpcyjnym w budownictwie. Niskie stopy procentowe w znaczący sposób przyczyniły się do obniżenia kosztów kredytu, co bez wątpienia stanowiło zachętę do zadłużania się na szeroką skalę. Konsumpcja prywatna finansowana w dużym stopniu poprzez wzrost zadłużenia była jednym z głównych czynników napędzających import, a w rezultacie przyczyniła się również do powiększenia się amerykańskiego deficytu bilansu obrotów bieżących. Trzeba także zwrócić uwagę, że oprócz bardzo niskich nominalnych stóp procentowych, stopy realne zaczęły przyjmować wartości ujemne. Realna stopa procentowa funduszy federalnych była ujemna przez 31 miesięcy poczynając od października 2002 r. do kwietnia 2005 r . Podmioty gospodarcze mogły odczytywać, iż polityka FED oznacza trwałą poprawę warunków gospodarowania i niepowtarzalną szansę na rozwój ich działalności. Miało to wszystko przełożenie na rynek kredytów hipotecznych, który był i jest bardzo wrażliwy na zmiany stóp procentowych. Równolegle rozpoczął się szybki rozwój nowoczesnych instrumentów finansowych, które umożliwiły sekurytyzację należności z tytułu kredytów na inne instrumenty finansowe o bardzo skomplikowanej strukturze. Praktycznie uniemożliwiały one niedoświadczonym inwestorom prawidłową ocenę ryzyka związanego z ich zakupem.
The economic and financial crisis of 2007–2008 began with the American mortgage sector, which was highly sensitive to changes in interest rates. Changes in the rules of monetary policy should be sought as early as in 2001. Then the American economy plunged into recession caused by the crack of the so-called internet bank (dot-com bubble) and terrorist attacks on the World Trade Center. From these events, the Federal Reserve System began to conduct a particularly active monetary policy, which undoubtedly contributed to the boom in the housing market. The aim of these activities was, of course, to bring about economic recovery, mainly by increasing consumption expenditure in construction. Low interest rates significantly contributed to the reduction of credit costs, which undoubtedly was an incentive for large-scale debt. Private consumption financed to a large extent by an increase in debt was one of the main drivers of imports, and as a result has also contributed to the widening of the US current account deficit. It should also be noted that in addition to very low nominal interest rates, real rates have started to take negative values. The real federal fund interest rate was negative for 31 months from October 2002 to April 2005. Business entities could read that the Fed’s policy means a lasting improvement in farming conditions and a unique opportunity to grow their business. All this affected the mortgage market, which was and is very sensitive to changes in interest rates. At the same time, the rapid development of modern financial instruments began, which enabled the securitization of receivables from loans for other financial instruments with a very complex structure. They practically prevented inexperienced investors from correctly assessing the risk associated with their purchase.
Źródło:
Społeczeństwo i Polityka; 2021, 1(66); 81-105
1733-8050
Pojawia się w:
Społeczeństwo i Polityka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wielkiego kryzysu i zagranicy na polski handel zagraniczny w latach 1929-35 (część I)
IMPACT OF THE GREAT DEPRESSION AND OF THE INTERNATIONAL ECONOMY ON THE POLISH FOREIGN TRADE IN THE PERIOD 1929-1935
Autorzy:
Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446886.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
handel zagraniczny
handel światowy
eksport
import
bilans handlowy
terms of trade
Wielki Kryzys
koniunktura zewnętrzna
kraje słabo rozwinięte
mnożnik handlu zagranicznego
stopień zmonopolizowanaia gospodarki
foreign trade
world trade
exports
imports
trade balance
Great Depression
external situation
underdeveloped countries
foreign trade multiplier
degree of monopolization of the economy
Opis:
Przenoszenie zmian w koniunkturze zewnętrznej (światowej) do polskiej gospodarki w okresie międzywojennym dokonywało się zarówno poprzez mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian cen, jak i mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian dochodu, przy czym znacznie istotniejsze było działanie tego pierwszego. Zmiany cen zewnętrznych pociągały za sobą zmiany poziomu zysków i płac w dziedzinach realizujących część produkcji na rynkach zewnętrznych, a poprzez to zmiany popytu globalnego na rynku wewnętrznym. Zmiany wielkości zatrudnienia i produkcji za granicą wywierały na gospodarkę Polski wpływ generalnie słabszy niż zmiany cen. Reakcje poszczególnych elementów struktury gospodarczej Polski na cykliczne zmiany popytu i cen zewnętrznych były niejednakowe. W przypadku Polski mieliśmy do czynienia zarówno z reakcjami przystosowawczymi typu cenowego i mnożnikowego (dochodowego) to jednak reakcje te nie występowały w czystej postaci. Czynnikiem komplikującym był przede wszystkim sektor na wpół naturalnej gospodarki rolnej. Zmiany koniunktury zewnętrznej nie prowadziły w tym przypadku do zmian poziomu produkcji i zatrudnienia. Z drugiej jednak strony przenoszenie koniunktury poprzez cykliczne zmiany cen zewnętrznych i zmian ich relacji do cen wewnętrznych nie przebiegało w Polsce w sposób całkowicie zgodny z wyjaśnieniem cenowym. Spadek cen zewnętrznych nie pociągnął za sobą w sposób automatyczny i bezpośredni obniżenia się poziomu cen wewnętrznych (krajowych i importowanych). Czynnikiem to powodującym był przede wszystkim wysoki stopień zmonopolizowania kluczowych gałęzi polskiej gospodarki.
In the interwar period the fluctuations in the external (global) business cycle were being transmitted to the Polish economy via both the mechanism of international propagation of price changes and the mechanism of international propagation of income changes, with the former mechanism playing a much more important role. Changes in external prices were leading to changes in the level of profits and wages in the branches placing part of their output on external markets, and consequently to changes in global demand on the internal market. The impact of changes in the size of foreign employment and production on the Polish economy was generally weaker than that of the price developments. The reactions of individual elements of Poland’s economic structure to the cyclical changes in demand and in external prices were uneven. In the case of Poland both prices’ adjustments and adjustments via multiplier (income) effect were observed; however the said adjustments did not occur in their pure form. The agriculture, a sector which possessed the characteristics of semi-natural economy, constituted the main factor complicating the adjustment mechanisms. In the case of the said sector business cycle changes abroad did not translate into changes in output and employment. On the other hand, in case of Poland the transmission of business cycle fluctuation through changes in foreign prices and changes in their relation to internal prices did progress in complete accordance with the price based transmission mechanism. The decline in external prices did not automatically and directly translate into reduction internal prices (on both domestic and imported goods). The reason behind such an outcome was mostly high degree of monopolization of the key branches of the Polish economy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne; 2017, 1(25); 27-48
1644-888X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wielkiego kryzysu i zagranicy na polski handel zagraniczny w latach 1929-35 (część II)
IMPACT OF THE GREAT DEPRESSION AND OF THE INTERNATIONAL ECONOMY ON THE POLISH FOREIGN TRADE IN THE PERIOD 1929-1935
Autorzy:
Klimiuk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446779.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
handel zagraniczny
handel światowy
eksport
import
bilans handlowy
terms of trade
Wielki Kryzys
koniunktura zewnętrzna
kraje słabo rozwinięte
mnożnik handlu zagranicznego
stopień zmonopolizowanaia gospodarki
foreign trade
world trade
exports
imports
trade balance
Great Depression
external situation
underdeveloped countries
foreign trade multiplier
degree of monopolization of the economy
Opis:
Przenoszenie zmian w koniunkturze zewnętrznej (światowej) do polskiej gospodarki w okresie międzywojennym dokonywało się zarówno poprzez mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian cen, jak i mechanizm międzynarodowego rozprzestrzeniania się zmian dochodu, przy czym znacznie istotniejsze było działanie tego pierwszego. Zmiany cen zewnętrznych pociągały za sobą zmiany poziomu zysków i płac w dziedzinach realizujących część produkcji na rynkach zewnętrznych, a poprzez to zmiany popytu globalnego na rynku wewnętrznym. Zmiany wielkości zatrudnienia i produkcji za granicą wywierały na gospodarkę Polski wpływ generalnie słabszy niż zmiany cen. Reakcje poszczególnych elementów struktury gospodarczej Polski na cykliczne zmiany popytu i cen zewnętrznych były niejednakowe. W przypadku Polski mieliśmy do czynienia zarówno z reakcjami przystosowawczymi typu cenowego i mnożnikowego (dochodowego) to jednak reakcje te nie występowały w czystej postaci. Czynnikiem komplikującym był przede wszystkim sektor na wpół naturalnej gospodarki rolnej. Zmiany koniunktury zewnętrznej nie prowadziły w tym przypadku do zmian poziomu produkcji i zatrudnienia. Z drugiej jednak strony przenoszenie koniunktury poprzez cykliczne zmiany cen zewnętrznych i zmian ich relacji do cen wewnętrznych nie przebiegało w Polsce w sposób całkowicie zgodny z wyjaśnieniem cenowym. Spadek cen zewnętrznych nie pociągnął za sobą w sposób automatyczny i bezpośredni obniżenia się poziomu cen wewnętrznych (krajowych i importowanych). Czynnikiem to powodującym był przede wszystkim wysoki stopień zmonopolizowania kluczowych gałęzi polskiej gospodarki.
In the interwar period the fluctuations in the external (global) business cycle were being transmitted to the Polish economy via both the mechanism of international propagation of price changes and the mechanism of international propagation of income changes, with the former mechanism playing a much more important role. Changes in external prices were leading to changes in the level of profits and wages in the branches placing part of their output on external markets, and consequently to changes in global demand on the internal market. The impact of changes in the size of foreign employment and production on the Polish economy was generally weaker than that of the price developments. The reactions of individual elements of Poland’s economic structure to the cyclical changes in demand and in external prices were uneven. In the case of Poland both prices’ adjustments and adjustments via multiplier (income) effect were observed; however the said adjustments did not occur in their pure form. The agriculture, a sector which possessed the characteristics of semi-natural economy, constituted the main factor complicating the adjustment mechanisms. In the case of the said sector business cycle changes abroad did not translate into changes in output and employment. On the other hand, in case of Poland the transmission of business cycle fluctuation through changes in foreign prices and changes in their relation to internal prices did progress in complete accordance with the price based transmission mechanism. The decline in external prices did not automatically and directly translate into reduction internal prices (on both domestic and imported goods). The reason behind such an outcome was mostly high degree of monopolization of the key branches of the Polish economy.
Źródło:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne; 2017, 2(26); 25-41
1644-888X
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku. Nauki Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka antykryzysowa administracji Herberta Hoovera w latach 1929–1932
Anti-crisis policy of the Herbert Hoover administration from 1929 to 1932
Autorzy:
Kowalski, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340870.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Wielki kryzys
Hoover
bezrobocie
recesja
roboty publiczne
Great depression
unemployment
recession
public works
Opis:
Bezprecedensowy poziom stopy bezrobocia, sięgający niemal 24% w 1932 r., uprawniał 31. prezydenta USA Herberta Hoovera do powzięcia nadzwyczajnych środków z instrumentarium polityki gospodarczej. W artykule przedstawiono katalog działań podjętych przez administrację republikańską w latach 1929–1932, mających – w zamierzeniu – przywrócić gospodarkę na ścieżkę wzrostu gospodarczego. Na podstawie wspomnień prezydenta oraz wystąpień publicznych scharakteryzowano jego poglądy nt. ekonomii i filozofii ekonomii. Pokazano, jak bardzo wpływały one na działania antykryzysowe podjęte w pierwszej fazie kryzysu. Centralna część tekstu koncentruje się na analizie konkretnych decyzji politycznych: polityce utrzymania dotychczasowego poziomu płac, konsensusie pomiędzy pracodawcami i pracownikami oraz programie robót publicznych. Pokazano ewolucję poglądów Hoovera: od podejścia odrzucającego potrzebę ingerencji w mechanizm rynkowy do coraz większej regulacji gospodarki (przyjęcie Emergency Construction Appropriation Act oraz powołanie Reconstruction Finance Corporation). Wywodowi towarzyszy prezentacja kluczowych danych makroekonomicznych, co pozwala ocenić skuteczność (lub jej brak) polityk antykryzysowych Hoovera. Artykuł uwzględnia ich recepcję przez społeczeństwo amerykańskie. W tym celu scharakteryzowano protest górników w Harlan, budowę baraków i osiedli bezrobotnych (hooversvilles) oraz marsz weteranów z 1932 r. Wydarzenia te oraz personifikacja zapaści gospodarczej i słaba polityka komunikacyjna administracji Hoovera skutkowały katastrofalnym wynikiem w listopadowych wyborach. On sam zaś przeszedł do historii jako prezydent „kryzysowy”, „pasywny” i „nieudolny”. Narrację tę wspierali w szczególności zwolennicy Partii Demokratycznej, dyskontującej korzyści polityczne z przeciwstawiania Hoovera Rooseveltowi. I to pomimo tego, że Roosevelt kontynuował liczne programy zapoczątkowane przez Republikanów, a o wyjściu USA z kryzysu można mówić dopiero po wybuchu II wojny światowej.
The unprecedented unemployment rate in 1932, reaching almost 24%, entitled the 31st US president, Herbert Hoover, to take extraordinary measures with economic policy instruments. This article presents a catalogue of activities undertaken by the Republican administration in 1929–1932, intended to restore the economy to economic growth. Based on the President's memoirs and public speeches, his views on economics and his economic philosophy are defined. The extent to which they influenced the anti-crisis measures taken during the first phase is shown. The central part of the text focuses on specific political decisions: the wage maintenance policy, the consensus between employers and employees, and the public works program. The evolution of Hoover's views is shown, moving from an approach that rejects the need to interfere with the market mechanism towards systematically greater regulation of the economy (the establishment of the Reconstruction Financial Corporation and the adoption of the Emergency Assistance Act). The argument is accompanied by a presentation of key macroeconomic data which makes it possible to assess the effectiveness (or lack thereof) of Hoover's anticrisis policies. This article considers their reception in American society. To this end, the Harlan miners' protest, the building of barracks and housing estates for the unemployed (hooversvilles), and the veterans' march in 1932 were described. The personification of economic collapse and Hoover's poor communication policy resulted in a disastrous result in the November elections. He himself went down in history as a "crisis", "passive" and "inept" president. In particular, this narrative was propagated by supporters of the Democratic Party, discounting the political benefits of pitting Hoover against Roosevelt. This is even though the administration of F.D. Roosevelt continued numerous programs initiated by the Republicans, and only after World War II did the US emerge from the crisis.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 29, 4; 88-106
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba budowy modelu geologicznego pradoliny głogowsko-barudzkiej w okolicy Nowej Soli z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych
Geological model test construction of great-valley Głogów in area a Nowa Sól with the use of neural networks
Autorzy:
Kraiński, A.
Mrówczyńska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372101.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
pradolina
depresja glacitektoniczna
sztuczne sieci neuronowe
gradientowe metody optymalizacji
neural networks
gradient methods of optimalization
great-valley
glacitectonic depression
Opis:
W artykule podjęto próbę wyznaczenia przebiegu warstw geologicznych dla fragmentu obszaru pradoliny głogowsko - barudzkiej, wykorzystując w tym celu sieci neuronowe jednokierunkowe wielowarstwowe typu sigmoidalnego uczone metodą propagacji wstecznej błędu, która bazuje na znanych z teorii optymalizacji metodach gradientowych. Wyznaczenie przebiegu poszczególnych warstw zostało wykonane na podstawie współrzędnych (x,y) oraz danych w postaci wysokości stropu, głębokości spągu oraz miąższości warstw uzyskanych na podstawie badań terenowych.
This article attempts to determine the course of geological strata for a great-valley area Głogów, using the multilayer neural network the sigmoidal type training by back propagation method, which is based on the known theory of gradient optimization methods. Determination of the experience of individual layers was made on the basis of the coordinates (x,y), and data in the form of ceiling height, depth and thickness of floor obtained from field studies.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2010, 139 (19); 47-66
1895-7323
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektka, projektantka, inwentaryzatorka i urzędniczka. Aktywność zawodowa Gizelli Gryczyńskiej w latach 1932–1939
Architect, Designer, Inventory Taker and Clerk. Professional Activity of Gizella Gryczyńska in the Years 1932–1939
Autorzy:
Lasek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15619075.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gizella Margulies
Gizella Gryczyńska
Jews
history of Jews in Poland
inventorying historical monuments
Kazimierz Dolny
shtetl
female architects
architecture
Great Depression
Society for the Protection of the Monuments of the Past
Central Office for Inventorying Historic Monuments
Labour Fund
Żydzi
historia Żydów w Polsce
inwenaryzacja zabytków
sztetl
architektki
architektura
wielki kryzys
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
Centralne Biuro Inwentaryzacji Zabytków Sztuki
Fundusz Pracy
Opis:
Celem artykułu jest uzupełnienie biografii Gizelli Gryczyńskiej (do 1936 r. używającej panieńskiego nazwiska Margulies) - polskiej architektki pochodzenia żydowskiego. Analiza źródeł archiwalnych oraz materiałów zgromadzonych w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN umożliwiła zaprezentowanie aktywności Gizelli Gryczyńskiej na polu inwentaryzacji zabytków. W artykule omówiono jej udział w akcji inwentaryzacyjnej w Kazimierzu Dolnym, prowadzonej w latach 1933–1934 pod egidą Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości w ramach rządowego Funduszu Pracy. Jednoczenie dzięki kwerendom w Archiwum Państwowym w Kielcach oraz Dziale Ewidencji Studentów Politechniki Warszawskiej udało się ujawnić szereg nieznanych dotąd materiałów źródłowych, rzucających nowe światło na działalność zawodową i życie osobiste Gizelli Gryczyńskiej po 1936 r., a tym samym ukazać dorobek życiowy bohaterki artykułu w odmiennej perspektywie, z uwzględnieniem kontekstu ekonomicznego i społecznego tamtych czasów.
The aim of the article is to supplement the biography of Gizella Gryczyńska, until 1936 Margulies, a Polish architect of Jewish origin. An analysis of archival sources and materials from the Collections of Photographs and Survey Drawings held at the Institute of Art of the Polish Academy of Sciences has made it possible to present her activity in the field of inventorying historical monuments. The article describes Gizella Gryczyńska's participation in the inventory-taking action conducted in the years 1933–1934 in Kazimierz Dolny under the aegis of the Society for the Protection of the Monuments of the Past in the framework of the governmental Labour Fund. At the same time, search queries conducted in the State Archive in Kielce and in the Student Records Division of the Warsaw University of Technology revealed a number of hitherto unknown source materials that shed new light on Gryczyńska's professional activity and personal life after the year 1936. Thus, it has been possible to present her achievements in a new perspective, taking under consideration the economic and social context of the era.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 4; 981-1006
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mnożnik fiskalny: reaktywacja
The Fiscal Multiplier Reloaded
Autorzy:
Lubiński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/574225.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
polityka stabilizacyjna
mnożniki fiskalne
Wielka Depresja
stabilization policy
fiscal multiplier
Great Depression
Opis:
The article addresses a long-standing debate among economists over what is known as the fiscal multiplier effect. The author reviews a body of recent theoretical and empirical literature on the subject. The latest global financial crisis has led to a renewed interest in the role of discretionary fiscal stimuli, Lubiński says. He adds that the need for fiscal expansion was particularly acute because monetary policy had driven nominal short-term interest rates down to zero without heading off the contraction. Advocates of discretionary measures argue that government spending can stimulate additional private spending, producing the Keynesian multiplier effect, the author notes. Much of the recent economic debate on the impact of stimulus packages has focused on the size of the government fiscal multiplier, according to Lubiński. Government spending multipliers in the empirically-estimated and widely-cited new Keynesian model are much smaller than in old Keynesian models, the author says. Because of uncertainty, he adds, it is essential that policy evaluations are robust to alternative assumptions. Studies suggest that fiscal multipliers are typically positive but small, and while there is some evidence of negative fiscal multipliers, there is no clear consensus on the preconditions for such an outcome. The impact of government expenditure shocks depends crucially on key country characteristics, such as the level of capacity utilization, the exchange rate regime, openness to trade, public indebtedness, household behavior, and the crowding-out effect. Moreover, the effects of fiscal packages are nonlinear, Lubiński notes. As a result, the fiscal multiplier is an uncertain guideline for stabilization policy, the author concludes.
Celem artykułu jest przedyskutowanie istniejących między ekonomistami kontrowersji wokół mnożnika fiskalnego. W tym celu dokonano obszernego przeglądu najnowszej literatury teoretycznej i empirycznej. Globalny kryzys finansowy doprowadził do ponownego zainteresowania dyskrecjonalnymi bodźcami fiskalnymi. Potrzeba ekspansji fiskalnej była szczególnie silna ze względu na spadek do zera krótkookresowych wolnych od ryzyka stóp procentowych. Zwolennicy dyskrecjonalnej interwencji fiskalnej podkreślali, że wydatki państwa mogą pobudzać, poprzez mnożnikowe efekty keynesowskie, dodatkowe wydatki prywatne. Dlatego znaczna część dyskursu ekonomicznego na temat pakietów fiskalnych skoncentrowała się wokół wielkości mnożników wydatków rządowych. Mnożniki wydatków rządowych w modelach nowej ekonomii keynesowskiej są niższe aniżeli w modelach tradycyjnych. Z literatury empirycznej wynika, że wprawdzie mnożniki fiskalne w większości przypadków są dodatnie, to jednak na ogół przybierają stosunkowo niskie wartości. Istnieją również dowody na występowanie ujemnych mnożników fiskalnych. Wpływ szoków fiskalnych na gospodarkę zależy od wielu czynników, takich jak stopień wykorzystania czynników produkcji, reżim kursowy, stopień otwarcia gospodarki, zadłużenie państwa, zachowania gospodarstw domowych oraz skala wypierania. Ponadto efekty polityki fiskalnej są nieliniowe. Dlatego mnożnik fiskalny jest niepewną przesłanką dla polityki stabilizacyjnej.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2015, 275, 1; 5-26
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowy Ład prezydenta Franklina Delano Roosevelta w oczach Wiktora Podoskiego
The president Franklin Delano Roosevelt’s New Deal in the eyes of Wiktor Podoski
Autorzy:
Mordzak, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688271.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
prezydent Franklin Delano Roosevelt
wielki kryzys ekonomiczny 1929–1933
Nowy Ład
president Franklin Delano Roosevelt
Great Economic Depression 1929–1933
New Deal
Opis:
Franklin Delano Roosevelt’s New Deal purpose was to stop the Great Depression. The article task is to show knowledge of Polish diplomacy about the program. It is based on Wiktor Podoski’s elaboration Nowy ład Roosevelta. Author was an employee of Polish Ministry of Foreign Affairs. In his book he describes realization of New Deal from 1933 to 1936. The article presents how Podoski showed the program and each act. He shows, in great detail, some of the reforms and biggest institutions appointed under the New Deal: National Recovery Administration, Agricultural Adjustment Administration, Federal Emergency Relief Administration and Public Works Administration. Many of the reforms were skipped or only mentioned by author. Information showed by him weren’t always accurate. Some of the reforms of the second phase of the program are described with author’s opinion about their future. Article also shows, as a summary reforms of New Deal of the years 1936–1937.
Nowy Ład Franklina Delano Roosevelta miał na celu powstrzymanie wielkiego kryzysu. Artykuł ma za zadanie pokazać wiedzę polskiej dyplomacji na temat programu. Jest on oparty na opracowaniu Wiktora Podoskiego Nowy ład Roosevelta. Autor był pracownikiem polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Opisuje on realizację Nowego Ładu od 1933 do 1936 r. W artykule odzwierciedlone zostało to, jak Podoski przedstawił program oraz poszczególne ustawy. Szczegółowo ukazuje on niektóre reformy, a także największe instytucje powołane w ramach Nowego Ładu: National Recovery Administration, Agricultural Adjustment Administration, Federal Emergency Relief Administration oraz Public Works Administration. Wielu ustaw autor pominął lub tylko o nich wspomniał. Przedstawione przez niego informacje nie zawsze były niedokładne. Niektóre z reform drugiej fazy programu zostały opisane wraz z opinią autora na temat ich przyszłości. W artykule zostały również ukazane, jako podsumowanie, reformy Nowego Ładu z okresu 1936–1939.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2016, 96; 175-190
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria kryzysów finansowych Minsky’ego i jej odniesienie do współczesności
Minsky’s Theory of Financial Crises and Its Impact on Contemporary Economics
Autorzy:
Nawrot, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/575738.pdf
Data publikacji:
2009-10-31
Wydawca:
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie. Kolegium Analiz Ekonomicznych
Tematy:
global financial crisis
Great Depression
Hyman P. Minsky
Opis:
The fall of the U.S. investment bank Lehman Brothers-one of the world’s largest financial institutions-in mid-September last year rocked the foundations of the global financial system and triggered what turned out to be the worst financial crisis since the Great Depression of the 1930s. Amid the global turmoil, international economists and financiers dusted off a 1980s book by American economist Hyman P. Minsky entitled Stabilizing an Unstable Economy. The book sheds new light on the ongoing financial crisis. One of the many strengths of this book is that it offers a consistent definition of a financial crisis in the modern economy. Nawrot’s article analyzes the latest financial turbulence in the world. The analysis makes use of methods based on a theoretical model developed by Minsky, which, for the needs of the article, was expanded to address the situation at the start of the 21st century. The author uses this comprehensive financial model to probe the essence of the ongoing crisis and identify its causes, course and possible implications. The analysis shows that the world’s financial markets are undergoing dynamic changes and that many financial market players are in debt. This, along with a changing breakdown of this debt, poses a serious threat for the future, Nawrot says.
Źródło:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics; 2009, 235, 10; 49-70
2300-5238
Pojawia się w:
Gospodarka Narodowa. The Polish Journal of Economics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies