Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Goethe Johann W." wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Prevod in svetovna književnost
Literatura światowa a przekład
Translation and World Literature
Autorzy:
Juvan, Marko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971857.pdf
Data publikacji:
2014-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
literarni prevod
svetovna književnost
literarni sistemi
primerjalna književnost
Goethe Johann W.
przekład literacki
literatura światowa
systemy literackie
literatura porównawcza
literary translation
world literature
literary systems
comparative literature
Opis:
Znotraj nacionalnih literarnih sistemov je bila prevodna literatura v primerjavi z izvirno ustvarjalnostjo tradicionalno dojeta kot drugorazredna, čeprav so prav prevodi v te sisteme vnašali najbolj reprezentativna dela svetovne književnosti (Eysteinsson). Ne glede na to, ali svetovno književnost razumemo kot vsoto literatur v jezikih sveta, kanon najboljših literarnih del človeštva ali globalni prostor medliterarnosti, je prevod zanjo konstitutiven. Domnevna univerzalnost svetovne književnosti se namreč v partikularne sisteme vpisuje variantno, predvsem prek perspektiv prevodov, ki so vodilna oblika medkulturnega obtoka literarnih del. Ker je z vidika kulturnega nacionalizma literatura v domačem knjižnem jeziku veljala za kronski dokaz narodne identitete in ustvarjalne samoniklosti, je bila vloga prevoda pogosto razvrednotena in zamejena v kulturno potrošnjo. V prvi polovici 19. stoletja sta kvaliteta in bogastvo prevodnega repertoarja vendarle postala tudi nekakšen mednarodni kriterij za vrednotenje dosežene kulturne ravni naroda in razvitosti njegovega knjižnega jezika. Že postpozitivistična komparativistika je prevod upoštevala kot pomembnega posrednika v mednarodnih literarnih stikih (npr. Ocvirk), a šele sodobna translatologija je refleksijo prevoda proti koncu 20. stoletja povzdignila v teorijo, s katero je utemeljila paradigmatske spremembe metod za obravnavo celotnega sklopa literature, tako v nacionalni kakor primerjalni literarni vedi (Bassnett, Even-Zohar). Na zvišanje vrednosti prevoda v literarni vedi na začetku 21. stoletja odločilno vpliva globalna renesansa Goethejeve Weltliteratur. Dobro desetletje za Ďurišinovo teorijo svetovnega literarnega sistema se z reinterpretacijami Goetheja razvija literarnovedna paradigma, ki skuša preseči nacionalne literarne zgodovine, primerjalno književnost in postkolonialno kritištvo (Lawall, Casanova, Moretti, Damrosch idr.). Toda prevod je bil ključna podlaga že za zgodovinsko genezo izvorne koncepcije Weltliteratur, s katero je Goethe hotel promovirati humanistični estetski kozmopolitizem, ustvarjalno revitalizirati nacionalne literature in uveljaviti nemško književnost kot novo žarišče mednarodnega literarnega življenja. Članek se posveča vprašanju, kako je bila izkušnja s prevodi vpletena v Goethejevi ideji obtoka in refleksije sebstva v drugem in kakšno reinterpretacijo so te koncepcije nedavno doživele pri Damroschu in Thomsenu. Goethe je z bralnim sopostavljanjem del iz evropskih in »orientalskih« književnosti, ki so mu bila dostopna v izvirnikih ali prevodih, motril svojo literarno-kulturno identiteto in odkrival nove plasti estetskega doživljanja. Prevod je nasploh vodilni modus transnacionalnega literarnega obtoka in medkulturnega dialoga, a tudi globalizacije zahodne geokulture in prevlade njenega estetskega diskurza. Prevod je namreč podvržen asimetrijam svetovnih sistemov ekonomije, jezikov, politike in literature. Dostop besedila do obtoka v svetovnem literarnem prostoru je odvisen tudi od tega, ali je bilo to delo ustvarjeno v katerem od »velikih« zahodnih jezikov oziroma ali je bilo v kak globalni jezik prevedeno.
Compared to the original production within national literary systems, literary translations are traditionally regarded of lesser importance, although it is through translating that the representative works of world literature have been introduced into these very systems (Eysteinsson). The translation is constitutive of world literature, be it understood either as an aggregate of literatures expressed in all the languages of the globe, the canon of “eternal” artworks of humankind, or as the global space of inter-literary relations. The presumed universality of world literature is always already inscribed in particular literary systems through different variants and perspectives articulated by translations, the latter representing the most prominent form of cross -cultural circulation of literature. Since cultural nationalism saw literature in the standard mother tongue as the pillar of national identity and the main evidence of the nation’s creative originality, literary translations were often discarded as mere derivatives restricted to the realm of cultural consumption. In the first half of the 19 th century, however, the quality and richness of the translation repertoire began to figure also as quasi-international standards for evaluating to what degree the particular “national” language and culture were developed. As early as post-positivist comparatistics, the translation was treated as an important factor of international literary mediation (e.g. Ocvirk), but it is only the late twentieth-century translation studies that raised the reflection on translation to the level of theory enabling to ground a paradigmatic shift of methods for the entire study of literature, in national and comparative literary studies alike (Bassnett, Even-Zohar). The valorization of translation that is going on since the beginning of the 21st century has been decisively influenced by the global renaissance of Goethe’s Weltliteratur. More than a decade after Ďurišin’s theory of the world literary system and based on the reinterpretations of Goethe’s notion of world literature, a new scholarly paradigm is in full swing that attempts to transcend national literary history, comparative literature, and postcolonialism (Lawall, Casanova, Moretti, Damrosch, etc.). However, the translation was of key importance already in the historical beginnings of the conception of Weltliteratur, with which Goethe aimed at promoting humanist aesthetic cosmopolitanism, creatively reviving national literature and establishing German literature as a new hub of international literary life. The present article focuses on how experiencing translations had formed Goethe’s ideas of circulation and the self-reflection through otherness and how these ideas were recently reinterpreted by Damrosch and Thomsen. Juxtaposing works of various European and “Oriental” literatures (either in the original or in translation), Goethe reflected on his literary and cultural identity and discovered new qualities of his aesthetic experience. Generally speaking, the translation — because of its position within the asymmetries of the world systems of economy, languages, and literatures — is not only the primary mode of transnational literary circulation and cross-cultural dialogism, but also the relay for the global spread of Western geo-culture and the hegemony of its aesthetic discourse. The possibility of a particular literary text to gain access to the global literary circulation depends, among other factors, on the fact whether the work in question has been produced in a “major” Western language or has been translated in a global language.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2014, 5, 1; 15-51
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Milcząca mowa ciała. O prozie niemieckiego romantyzmu
The Silent Body Language: On the Prose of German Romanticism
Autorzy:
HAAS, Agnieszka K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047477.pdf
Data publikacji:
2020-01-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
mowa ciała, romantyzm, antropologia, Johann Wolfgang Goethe, Johann Gotfried Herder, Wilhelm W. Wackenroder, Ludwig A. von Arnim, Clemens Brentano, Ernst T.A. Hoffmann
body language, Romanticism, anthropology, Johann Wolfgang Goethe, Johann Gottfried Herder, Wilhelm W. Wackenroder, Ludwig A. von Arnim, Clemens Brentano, Ernst T.A. Hoffmann
Opis:
Żyjemy w czasach wzmożonej fascynacji ciałem jako takim, czemu wyraz dają liczne przekazy kultury. Niemniej poszukiwanie przyczyn tego stanu rzeczy w dewaluacji wyższych wartości byłoby uproszczeniem. Zainteresowanie ciałem wynika raczej z potrzeby zdefiniowania tożsamości. Własności percepcyjne, estetyczne i komunikacyjne ludzkiego ciała jako pierwotnego medium odpowiedzialnego za odczuwanie podstawowych bodźców i gromadzenie doświadczenia w odniesieniu do świata zewnętrznego były i nadal pozostają obiektem zainteresowania twórców, a coraz częściej także badaczy literatury. Odbiór i ocena bodźców sensorycznych, a także wyrażanie siebie w sposób postrzegalny dla innych są możliwe dzięki ciału istniejącemu w czasie i przestrzeni. Jako wyznacznik tożsamości jest ono także elementem świata tekstowego, który rządząc się swoimi prawami, pozwala na przekraczanie barier świata realnego. Dlatego niewerbalny sposób komunikacji społecznej ukazywany w tekście literackim ma co najmniej dwojakie znaczenie – staje się dopowiedzeniem przekazu werbalnego, ale bywa i czymś innym, nierzeczywistym – symbolem, metaforą ludzkiego bytu i projekcją pragnienia, by przekraczać granice świata empirycznego. Dlatego mowa ciała postaci literackich nie zawsze daje się zrozumieć przy użyciu kategorii psychologicznych. Omówione tu przykłady zaczerpnięto z literatury niemieckiej przełomu osiemnastego i dziewiętnastego wieku.
Today, we live in an age of increased fascination with the body, which is vividly manifested in various areas of culture. However, seeking the reasons for such a situation in the transvaluation of higher values would amount to simplification. Rather, the interest in the body reveals the need to define human identity. The body as a primordial medium enabling the reception of various stimuli through its special qualities that pertain to perception, aesthetic evaluation and communication, and thus accumulating experience in the human being’s relation to the external world, has always provided an area of interest for artists, and, increasingly, for literary scholars. Reception and evaluation of sensory stimuli, as well as intersubjective expression, are feasible owing to the body which exists in time and space. Being a major identity determinant, the body has become an inherent element of the textual world, which—while governed by its own rules—enables transgression of barriers in the real world. Therefore non-verbal social communication as shown in literary texts has at least a double meaning: it can not only complement the verbal message, but also assume nonfactual qualities, for instance when it becomes a symbol, or a metaphor of the human condition, or the projection of a desire to transgress the borders of the empirical word. Therefore categories taken from psychology are not always sufficient to explain the meaning of the body language of literary characters. Instances of the above tendencies are discussed in the present article, based on German literature of the turn of the 19th century.
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 1 (113); 104-123
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Nie)obecność Boga osobowego w niemieckiej literaturze drugiej połowy osiemnastego wieku
On the (Un-)Presence of a Personal God in the German Literature of the Late 18th Century
Autorzy:
HAAS, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047102.pdf
Data publikacji:
2020-01-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gottfried W. Leibniz, Alexander Pope, Christoph M. Wieland, Johann W. von Goethe, Friedrich Schiller, Friedrich Hölderlin
Opis:
Trzęsienie ziemi w Lizbonie w roku 1755 uchodzi za wydarzenie, które zmieniło losy świata. Zmieniło także utrwaloną na chrześcijańskim Zachodzie wiarę w Bożą opatrzność i przekonanie o prawdziwości religijnej wizji świata. Niektórych filozofów utwierdziło ono w sceptycyzmie wobec tak zwanego optymizmu Leibniza. Od połowy osiemnastego wieku zmienia się w literaturze niemieckiej sposób mówienia o Bogu i boskości, także w kontekście „kryzysu optymizmu”, który miał wówczas nastąpić.
The 1755 Lisbon earthquake is considered an event that changed the course of world history. It also changed the belief in the Divine Providence popular in the Christian West and confirmed some philosophers in their skeptical opinion on the so-called Leibnizian optimism. In mid-18th century German writers changed their way of speaking about God and Divinity, which was in part conditioned by the ‘optimism crisis’ characteristic of the period in question. Translated by Dorota Chabrajska
Źródło:
Ethos; 2016, 29, 3 (115); 175-198
0860-8024
Pojawia się w:
Ethos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdeněk Fibich (1850–1900) and his Songs to Goethe: Forgotten Settings?
Zdeněk Fibich (1850–1900) i jego pieśni do słów Goethego – opracowania zapomniane?
Autorzy:
Kubečková, Barbora
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514132.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
Tematy:
19th Century Song
Zdeněk Fibich
Johann Wolfgang von Goethe
Czech Lands
pieśń w XIX wieku
kraje czeskie
Opis:
Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) is considered as one of the most influential cultural figures of his age. His literary work attracted composers throughout the 19th century and beyond. Goethe himself appreciated musical settings of his literary works, as, in his opinion, lyrical poetry without music did not seem complete. One of the numerous composers who tackled Goethe’s words was Zdeněk Fibich (1850–1900), a Bohemian composer whose name is strongly associated with the genres of opera and melodrama. However, only little is known about his primary compositional attempts in the area of songs. Inspired by settings of Schubert and Schumann the composer was addressed by German poets such as Rückert, Heine, Eichendorff and Goethe. Moreover, song settings to both German and Czech literary models were emerging throughout Fibich’s life. Similarly to Schubert, Fibich’s first Lieder are dated back to his teen hood. Gefunden, Fibich’s first musical encounter with Goethe, was written as early as 1865. In my paper, I have examined nine settings to Wilhelm Meister Lehrjahren, which originated between 16 and 21 April 1871. Numerous reasons led me to examine these particular songs. Firstly, Fibich’s Goethe settings have been neglected by musicologists as well as performers. None of eleven vocal pieces have been published or recorded to date. Secondly, there is need for a comparative study of these songs with other settings to Goethe. My research addresses the lacuna in the 19th century song studies while asking the following questions: Do the songs have much to offer in comparison to songs by Schubert, Schumann, Wolf and others? What stands behind the omission of the songs? This paper is a starting point in uncovering the significance of forgotten Fibich’s Goethe settings.
Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832) jest uważany za jedną z najbardziej wpływowych postaci kultury swego czasu, a jego dorobek literacki inspirował wielu kompozytorów dziewiętnastowiecznych i późniejszych. Sam Goethe cenił muzyczne opracowania swoich dzieł, gdyż jego zdaniem poezja bez muzyki nie wydawała się kompletna. Jednym z wielu kompozytorów, którzy inspirowali się wierszami Goethego, był Zdeněk Fibich (1850 1900), czeski kompozytor, którego nazwisko mocno związane jest z gatunkami opery i melodramatu. Niewiele jednak wiadomo o jego pierwszych próbach kompozytorskich w dziedzinie pieśni. Zainspirowany opracowaniami Schuberta i Schumanna kompozytor cenił takich niemieckich poetów, jak Rückert, Heine, Eichendorff i Goethe. Ponadto podczas całego życia Fibich sięgał po teksty poetów niemieckich i czeskich. Podobnie jak w przypadku Schuberta, pierwsze Lieder Fibicha pochodzą z czasów, kiedy Kompozytor był nastolatkiem. Gefunden, jego pierwsze muzyczne opracowanie tekstu Goethego, powstało już w 1865 roku. W niniejszym artykule przestudiowałem dziewięć opracowań tekstu Wilhelm Meister Lehrjahren, które powstały między 16 a 21 kwietnia 1871 roku. Do zbadania tych konkretnych pieśni skłoniły mnie liczne powody. Po pierwsze, utwory Fibicha do tekstów Goethego były długo zaniedbywane zarówno przez muzykologów, jak i wykonawców – dotychczas żaden z jedenastu utworów wokalnych nie został wydany ani zarejestrowany. Po drugie, potrzebne jest przeprowadzenie porównawczych studiów zestawiających te pieśni z innymi opracowaniami tekstów Goethego. Moje badania mają na celu wypełnić lukę, jaka powstała w badaniach nad gatunkiem pieśni w XIX wieku oraz odpowiedzieć na zaistniałe pytania: Jak pieśni Fibicha wypadają w porównaniu z pieśniami Schuberta, Schumanna, Wolfa i innych? Dlaczego dotychczas nie zostały przebadane? Ten artykuł został zamierzony jako punkt wyjścia dla ustalenia znaczenia zapomnianych pieśni Fibicha do tekstów Goethego.
Źródło:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ; 2017, 3(34); 51-73
2956-4107
2353-7094
Pojawia się w:
Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W laboratorium Fausta
In Faust’s Laboratory
Autorzy:
Wiśniewska, Marzenna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36144415.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Jan Dorman
Johann Wolfgang Goethe
Faust
Teatr Animacji w Jeleniej Górze
autobiografia
The Animation Theatre in Jelenia Góra
autobiography
Opis:
Dostęp do obszernego Archiwum Jana Dormana pozwolił zobaczyć wieloletnią obecność faustowskiego tematu w poszukiwaniach teatralnych tego artysty i podjąć analizę jego ostatniej, nieopisanej dotychczas premiery: Nocy Walpurgi według Fausta Johanna Wolfganga Goethego (Teatr Animacji w Jeleniej Górze, 1986). Artykuł jest próbą rekonstrukcji tego spektaklu na podstawie rękopisów i maszynopisów zebranych w sklejki przez reżysera w jego archiwum oraz świadectw pamięci ludzi teatru. Zbiory archiwalne tworzą intrygujący powidok Nocy Walprugi jako spektaklu o autobiograficznym wymiarze, naznaczonego legendą Dormana i fascynacją jego metodami pracy, aurą mistyczności oraz nagłą śmiercią reżysera niespełna miesiąc po premierze. Wydobycie Nocy Walpurgi Dormana z archiwalnego magazynu pozwala dopisać kolejną kartę do dziejów recepcji Fausta w polskim teatrze drugiej połowy XX wieku.
Access to the extensive archives of Jan Dorman has allowed us to see the long-term presence of the Faust theme in Dorman’s theatrical explorations and to study and describe his last production: Walpurgis Night based on Goethe’s Faust (The Animation Theater in Jelenia Góra, 1986), for the first time. The paper is an attempt to reconstruct this production on the basis of manuscripts and typescripts collected by the director in his archive and the reminiscences of people working in the theatre. The archives create an intriguing afterimage of Walprugis Night as a production with an autobiographical dimension, marked by Dorman’s legend and fascination with his methods of work, an aura of mysticism surrounding the production and the director’s sudden death, less than a month after the premiere. Having extracted Dorman’s Walpurgis Night from the archive warehouse we can add another leaf to the history of the reception of Faust in Polish theatre of the second half of the 20th century.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 234-258
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies