Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gaius" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
„Transpadanos et Ambranos” w działaniach politycznych G. Juliusza Cezara w latach 60. I wieku p.n.e.
“Transpadanos et Ambranos” in the Political Operations of G. Julius Caesar in the 60s of 1st BCE
Autorzy:
Piegdoń, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058114.pdf
Data publikacji:
2021-08-13
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
„causa Transpadanorum”
G. Juliusz Cezar
północna Italia
„Gallia Cisalpina”
„Transpadani”
“causa Transpadanorum”
Gaius Iulius Caesar
Northern Italy
“Gallia Cisalpina”
“Transpadani”
Opis:
W latach 60. I wieku p.n.e. ważnym czynnikiem w polityce rzymskiej była sprawa przyznania pełnego obywatelstwa ludności prowincji Galii Przedalpejskiej zamieszkującej tereny za rzeką Pad. W swojej działalności politycznej do tego postulatu odwoływał się G. Juliusz Cezar, który już w 67 roku p.n.e. próbował wykorzystać niezadowolenie tzw. Transpadanów ze swojego statusu prawnego. W kolejnych latach Cezar sięgał po wsparcie ze strony mieszkańców Galii Przedalpejskiej, nie tylko podsycając ich nastroje w 65 roku p.n.e., lecz także prowokując do wystąpień tajemniczych „Ambranos”. Efektem tych działań była budowa relacji klienckich, które przyniosły mu duże korzyści w walce o władzę w latach 50. i 40. I wieku p.n.e.
This article discusses the policy of Gaius Iulius Caesar towards the “Transpadani” — the inhabitants of the province “Gallia Cisalpina”, who had a Latin status in the 60s of 1st BCE. Caesar’s first recorded political actions were carried out in 67 and 65 BCE. In the 60s Caesar may have begun campaigning for changing the Latin status of the “Transpadani” and for making them legally equal to the rest of the province and Italy. The result of his activities was the building of client relationships that benefited him greatly in the power struggles in fifties and forties of Ist BCE.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2021, 16, 21; 41-60
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bitwa pod Alezją w De bello Gallico Gajusza Juliusza Cezara
Battle of Alesia in De bello Gallico of Gaius Julius Caesar
Autorzy:
Szmidt, Hubert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177750.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Bitwa pod Alezją (52 rok p.n.e.)
Wojna galijska
Celtowie
Gajusz Juliusz Cezar
Battle of Alesia (52 BC)
Gallic War
Celts
Gaius Julius Caesar
Opis:
Artykuł opisuje szczegóły bitwy pod Alezją z 52 r. p.n.e., gdzie Rzymscy legioniści stawili czoła liczniejszym zastępom Galów. Przedstawia on dowódcę Rzymian, Gajusza Juliusza Cezara, a konkretnie początki jego kariery politycznej i wojskowej. Opisuje także Celtów, nazywanych czasem Galami. Dotyczy ich początków i migracji w Europie.
Article describes the details of the Battle of Alesia, fought in 52 B.C. where The Roman legionnaires faced the more numerous Gauls. It’s shows the commander of the Romans, Gaius Julius Caesar, and specifically the beginnings of his political and military career. Also, describes the Celts, sometimes called Gauls. It concerns their origins and migration in Europe.
Źródło:
Officina Historiae; 2023, 6, 1; 7-30
2545-0905
Pojawia się w:
Officina Historiae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrześcijaństwo Gaiusa – jeszcze kilka uwag
Gaius’ Christianity – a few more comments
Autorzy:
Adamczewski, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502150.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Chrześcijaństwo Gaiusa
Gaius noster
Gaius’ Christianity
Opis:
To this day, Gaius, as a person, continues to be shrouded in mystery. Even though he left behind such a rich heritage, he seems to have lived and died in “a social void”. The considerable interest this Roman jurist has attracted among scholars, did not, however, produce a lot of reliable information about him, his background, or career. The question of Gaius’ Christian background constitutes an even more difficult and serious, yet not new, challenge. Issues such as his social isolation, use of first name only, and the title of Gaius noster appearing in some sources, are all well worth considering. Indeed, they can shed new light on the problem of Gaius’ Christianity.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 11-20
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Factio Metelli w opozycji wobec Gajusza Mariusza w roku 104 przed Chr.
Autorzy:
Schreiber, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632086.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Caecilii Metelli
Gaius Marius
Marcus Aemilius Scaurus
social history of Roman Republic
factio Metelli
G. Mariusz
M. Emiliusz Skaurus
historia społeczna Republiki Rzymskiej
Opis:
In the years 121–109, the representatives of the Caecilii Metelli family reached a dominant position in the Republic, gaining a number of honours. At the same time, this period was the consolidation of the status of the houses of the old aristocracy. Gaius Marius broke the monopoly of nobiles by winning consulate in 107 B.C., and three years later he was granted it again in absentia. The attack on the senators associated with factio Metelli lasted for 104 years. The plebeian tribunes were the first to be activated, and three of them were against factio Metelli or the prerogatives of the Senate. The most important role among them was played by Gnaeus Domitius Ahenobarbus, who carried out a reform that changed the way in which pontiffs were appointed, and transferred this right from the collegium to the people.Opponents of Marius decided to use the courts in political struggle. A number of trials that took place in the years 106–101 confirm this thesis. A particularly important role was played here by princeps senatus, Marcus Aemilius Scaurus, who after the death of Pontifex Maximus, Lucius Caecilius Metellus Dalmaticus, also became an informal leader of the entire faction.The key to Marius’s weakening in later years was to take control of the strategic issue of the supply of grain to Rome and the provinces where the grain was delivered. Assuming that the primary objective of the house of the Caecilii Metelli in 104 was political survival, they certainly achieved their goal. But Marius, reelected as consul, also strengthened his position. The final decision was to be taken as late as in the year 100, which goes beyond the scope of that article.
W latach 121–109 przedstawiciele rodu Cecyliuszy Metellusów osiągnęli dominującą pozycję w Republice zdobywając szereg zaszczytów. Okres ten był jednocześnie utrwaleniem statusu domów starej arystokracji. Monopol nobiles złamał Gajusz Mariusz zdobywając konsulat na rok 107, a w trzy lata później przyznano mu go ponownie in absentia.Przez cały 104 rok trwał atak na senatorów związanych z factio Metelli. Pierwsi zaktywizowali się trybuni plebejscy, a trójka z nich wystąpiła przeciwko factio Metelli albo prerogatywom senatu. Najważniejszą rolę spośród nich odegrał Gn. Domicjusz Ahenobarbus przeprowadzając reformę zmieniającą sposób powoływania pontyfików i przenosząc to prawo z kolegium na lud.Przeciwnicy Mariusza postanowili wykorzystać sądy w walce politycznej. Mnóstwo procesów, do których doszło w latach 106–101, wybitnie potwierdza tę tezę. Szczególnie istotną rolę odgrywał tutaj princeps senatu M. Emiliusz Skaurus, który po śmierci najwyższego pontyfika L. Cecyliusza Metellusa Dalmatyńskiego stał się także nieformalnym przywódcą całego obozu.Kluczem do osłabienia pozycji Mariusza w późniejszych latach, stało się przejęcie kontroli nad strategiczną kwestią zaopatrzenia Rzymu w zboże i nad prowincjami, w których to zboże było dostarczane. Zakładając, że podstawowym celem domu Cecyliuszy Metellusów w roku 104 było polityczne przetrwanie, z pewnością osiągnęli oni swoje zamierzenie. Ale pozycję umocnił także Mariusz, ponownie wybrany na konsula. Ostateczne rozstrzygnięcie miało nadejść dopiero w roku 100, co wykracza poza ramy tego artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2019, 48
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gai Institutiones według Cezarego Kunderewicza
Gaius’ “Institutiones” by Cezary Kunderewicz
Autorzy:
Jakubowski, Ireneusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956070.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Instytucje Gaiusa
polskie tłumaczenie
Cezary Kunderewicz
Institutiones by Gaius
Polish translation
Opis:
In his work the author presents the process of creating the first complete Polish translation of Gaius’s Institutiones by Cezary Kunderewicz (in the 19th c. the first two books were translated into Polish by Dydyński). The translation was published by PWN in 1982 (in 2003 another Polish edition was published by Rozwadowski). The author supposes that professor Kunderewicz probably started his translation in the early 1970s. He refers to his own memories as he is now the oldest disciple of Professor Kunderewicz. The author mentions that Kunderewicz was excellently prepared for this difficult work. Several years earlier Kunderewicz translated the treatise on Roman Aqueducts written by Frontinus. The article is clearly based on memories. This is the reason why the author is quoting only one review of Kunderewicz’s translation and why he does no try to evaluate the translation. In the end the author writes also about Kunderewicz’s another translation – Polish edition of Justinian’s Institutes, which was published in 1986.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 41-47
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gaius a działalność naukowa Jana Kantego Rzesińskiego
Gaius and scientific activity of Jan Kanty Rzesiński
Autorzy:
Korporowicz, Łukasz Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502696.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
Instytucje Gajusa
Jan Kanty Rzesiński
metoda badawcza
systematyczny wykład
Gaius’ Institutiones
Jan Kanty Rzesińsk
scientific method
systematic lecture
Opis:
Jan Kanty Rzesiński was a nineteenth-century Polish scholar from Kraków. He never became a famous Romanist. Nevertheless, his contribution to the development of Polish studies on Gaius and his Commentaries is important. Rzesiński was the very first Polish scholar who presented the discovery of Gaius’ Commentaries to Polish society. In the academic year 1831–1832 Rzesiński lectured on Gaius at the Jagiellonian University. The lectures soon ceased, nevertheless, it was the first academic attempt to talk about Niebuhr’s discovery. In 1838 Rzesiński published a Polish translation of Gans’s Scholien zum Gajus. The translation attracted much interest among Polish legal scholars and was broadly commented on. In the latter part of the century, it became a standard point of reference for the next generation of Romanist, including Teodor Dydyński.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 61-71
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gaius’ Concept of The Law of Nations ( Ius Gentium ) and Natural Law ( Ius Naturale )
Autorzy:
Brtko, Róbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833877.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
rzysmkie prawo klasyczne
ius gentiu
ius naturale
ius civile
jursyta Gaius
Instytucje Gaiusa
jurusprudencja rzymska
classical Roman law
ius gentium
Roman jurist Gaius
Institutes of Gaius
Roman jurisprudence
Opis:
The paper, after a brief presentation of the classical Roman jurist Gaius and his mostimportant and best known work, Gai Institutionum commentarii quattuor, presentsand analyzes his legal texts concerning mainly ius gentium and its relationship to iusnaturale. At the beginning of his textbook, this Roman jurist distinguishes only twotypes of law: civil law – ius civile and the law of nations – ius gentium (Gai Inst. 1, 1).Gaius mentions the law of nations (ius gentium) explicitly in the above mentionedfragment in a way that he relates it to “natural ratio” – natural order or natural reason.Gaius defined the concept of ius gentium two centuries after Cicero. Unlike Cicerowho was more a philosopher than a lawyer and perceived “ius gentium” mainly inan abstract sense, Gaius came up with the concrete concept of ius gentium, whichwas clearly separated from the concept of ius civile. Ius gentium is the law which iscommon for all nations. On the other hand ius civile is the law which concerns onlyRoman citizens. Ius gentium is the law which obliges both Romans and foreigners,because its basis is “naturalis ratio”.In addition, Gaius, in characterizing ius gentium, gives attention to two elements:a) any standards apply to all nations; b) or standards come out of natural reason(naturalis ratio). Gaius in this way presented two perspectives on one and the sameius gentium which are intrinsically and therefore necessarily linked. The first point ofview is concrete and the second one is abstract. In other words Gaius presented somelegal institutions which belong to the area of ius gentium from the concrete point ofview, the other ones from the abstract point of view, which is based on the so-called“naturalis ratio”.As far as the category of ius naturale is concerned, Gaius, in terms of content, identifiedit with ius gentium. So ius gentium differs from ius naturale only on the basis ofa point of view, which individual standards or legal institutions are expressed through.If legal standards are expressed from the concrete point of view (i.e. in standardsthere is an explicit mention that they apply to all nations), then they can be includedin the category of ius gentium. If they are formulated from the abstract point of view(i.e. in standards there is a mention of their origin from “naturalis ratio”), they can beincluded in the category of natural law.
W artykule, po krótkiej prezentacji sylwetki jurysty Gaiusa i jego najważniejszeji najbardziej znanej pracy, Gai Institutionum commentarii quattuor, autor skoncentrował się na jego spostrzeżeniach dotyczących głównie ius gentium i jego związkuz ius naturale. Na początku swojego podręcznika ten rzymski jurysta wyróżnił tylko dwa rodzaje prawa: prawo cywilne – ius civile i prawo narodów – ius gentium(Gai Inst. 1, 1). Gaius wyraźnie przywołał prawo narodów (ius gentium) we wspomnianym fragmencie w taki sposób, że odnosiło się do naturalis ratio – porządkunaturalnego. Zdefiniował pojęcie ius gentium dwa wieki po Cyceronie. W przeciwieństwie do niego, który był bardziej filozofem niż prawnikiem i postrzegał iusgentium głównie w sensie abstrakcyjnym, Gaius wymyślił konkretną koncepcję iusgentium, która była wyraźnie oddzielona od pojęcia ius civile. Ius gentium było prawem wspólnym dla wszystkich narodów. Z drugiej strony ius civile to prawo, któ-re dotyczyło tylko obywateli rzymskich. Ius gentium to prawo, które zobowiązujeRzymian i cudzoziemców, ponieważ jego podstawą jest naturalis ratio.Ponadto Gaius, charakteryzując ius gentium, zwracał uwagę na dwa elementy:a) wszelkie normy mają zastosowanie do wszystkich narodów; b) lub normy pochodzą z naturalnego rozumu (naturalis ratio). W ten sposób przedstawił dwie perspektywy na jedno i to samo ius gentium, które są wewnętrznie ze sobą powiązane.Pierwszy punkt widzenia jest konkretny, a drugi abstrakcyjny. Innymi słowy, Gaiusprzedstawił pewne instytucje prawne, które należą do obszaru ius gentium z konkretnego punktu widzenia, pozostałe z abstrakcyjnego punktu widzenia, który opierał sięna tak zwanym naturalis ratio. Jeśli chodzi o kategorię ius naturale, Gaius pod względem treści zidentyfikował ją zapomocą ius gentium. Więc ius gentium różni się od ius naturale tylko na podstawiepunktu widzenia, przez który wyrażane są poszczególne standardy lub instytucjeprawne. Jeśli normy prawne są wyrażone z konkretnego punktu widzenia (czyli w normach istnieje wyraźna wzmianka, że mają one zastosowanie do wszystkich narodów),wówczas mogą one zostać włączone do kategorii ius gentium. Jeśli są sformułowanez abstrakcyjnego punktu widzenia (czyli w normach jest wzmianka o ich pochodzeniuz naturalis ratio), mogą one zostać włączone do kategorii prawa naturalnego.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2018, 17, 2; 39-54
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gajusz Oktawiusz i II kampania hiszpańska Cezara Przyczynek do badań nad augustiańską propagandą historyczną
Gaius Octavius and Caesar’s second Hispanian campaign A contribution to the study of Augustan historical propaganda
Autorzy:
Faszcza, Michał Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1901383.pdf
Data publikacji:
2019-12-29
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Gajusz Oktawiusz
II kampania hiszpańska
Gajusz Juliusz Cezar
Gaius Octavius
second Hispanian campaign
Gaius Julius Caesar
Opis:
The author’s aim was to present two literary traditions which refer to the way in which the image of Gaius Octavius, who went on to become Emperor Augustus, which was created in order to legitimate his assumption of power, was presented. The first episode where these traditions are so distinctly perceptible is Gaius Julius Caesar’s second Hispanian campaign (46—45 BC). The representatives of the first tradition (Nicholas of Damascus, Gaius Suetonius Tranquillus) attempted to emphasise Octavius’s personal qualities which were supposed to make him a vigorous and resolute leader. This suggests that the sources of this tradition should be sought in the period of the civil wars when Octavius had to face above all the challenge presented by Mark Anthony in the context of propaganda. Whereas the representatives of the second tradition (Velleius Paterculus, Dio Cassius) no longer attempted to emphasise the purported achievements of Octavius and they concentrated instead on the question of legitimisation resulting from the appurtenance to Caesar’s family. This may indicate that the tradition emerged in the period when one was no longer obliged to be held accountable for the doubtful military achievements of the years 44—36 BC, and what results from the following: when one was no longer obliged to respond to political invectives hurled by his adversaries. In this approach instead of emphasising military accomplishments it was much more important to indicate the decision that was made by Caesar, and perhaps the vaticinal signs, for such a distinguished individual as the murdered dictator doubtlessly was, could not misjudge the talents of the successor whose greatness was even foretold by the gods themselves.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2015, 9, 14; 9-21
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historyczne znaczenie systematyzacji prawa według Gajusa
The importance of systematization of law according to Gaius. Historical view
Autorzy:
Sitek, Bronisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502514.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
prawo rzymskie
systematyzacja prawa
Instytucje Gajusa
nauczanie prawa rzymskiego
Roman law
systematization of law
Gaius’ Institutions
teaching of Roman law
Opis:
Systematization of the juridical material done by Gaius has generated the interest of lawyers actually since the fall of the Western Empire. The division of the legal material itself into: personae, res and actiones was probably taken from the writings of Greek and Roman grammarians. Gaius, however, improved it to meet the needs of didactics. There is no doubt about Gaius’ intellectual contribution. The criteria of systematization of legal material have been applied in a number of collections or later codes. We should mention here: the Napoleonic Code or the Austrian Code. The last code, in which the systematics of the law done by Gaius has been applied, was the Code of Canon Law of 1917.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 111-124
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Honorific Statues for Gaius and Lucius Caesar
Posągi honoryfikacyjne Gajusza i Lucjusza Cezarów
Autorzy:
Sawiński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681758.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
posągi Gajusza i Lucjusza
zwyczaj wznoszenia posągów
statues Gaius and Lucius
the custom of erecting statues
Opis:
Jedną z bardziej prestiżowych form uhonorowania członków rodziny panującej, w okresie rządów Augusta, było wystawienie na ich cześć posągów. W niniejszym artykule skoncentrowałem się na wybranych przykładach posągów dedykowanych Gajuszowi i Lucjuszowi Cezarom, wnukom i adoptowanym synom Augusta, które fundowano na ich cześć w Rzymie oraz na terenie prowincji. Przedmiotem mojego zainteresowania był przede wszystkim kontekst historyczny oraz okoliczności wystawienia tych posągów, a także z czyjej inicjatywy zostały one ufundowane. Z przeprowadzonej analizy wynika, że powody wystawienia posągu mogły być różne. Jednym z nich było np. włożenie togi męskiej (toga virilis) przez synów Augusta, z czym wiązało się oficjalne rozpoczęcie przez nich kariery politycznej. Impulsu do ufundowania wielu posągów honoryfikacyjnych dostarczyła również wizyta Gajusza na terenie prowincji wschodnich. Mieszkańcy tamtejszych regionów podkreślali w ten sposób swoją lojalność i sympatię dla dynastii panującej. W przeważającej mierze inicjatorem wystawienia grup statuarycznych ku czci obu braci na terenie prowincji byli przedstawiciele lokalnych elit lub miejscowe władze (Rada, Zgromadzenie). Nie mamy żadnych podstaw, aby zakładać jakąkolwiek ingerencję w tym względzie ze strony cesarza, bądź senatu. Wydaje się, że mieszkańcy prowincji byli doskonale zorientowani w tym, w jaki sposób wypada uhonorować najważniejszych przedstawicieli domus Augusta. O wysokiej randze tych zaszczytów świadczy m.in to, gdzie sytuowano omawiane posągi. Były one najczęściej stawiane w najbardziej prestiżowych miejscach miast Italii i prowincji, takich jak: agora, teatr, czy świątynia. W taki sposób honorowano jedynie cesarza oraz najbliższych członków dynastii panującej. Zapoczątkowany w okresie pryncypatu Augusta zwyczaj wystawiania na cześć następców tronu posągów honoryfikacyjnych, stał się za rządów kolejnych cesarzy z dynastii julijsko-klaudyjskiej powszechną praktyką.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica; 2015, 30; 83-90
0208-6034
2449-8300
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucye Gaja Teodora Dydyńskiego – pierwszy polski przekład Instytucji Gaiusa
Instytucye Gaja by Teodor Dydyński: The First Polish Translation of the Gaius’ Institutions
Autorzy:
Dyjakowska, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804821.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Instytucje Gaiusa; prawo rzymskie; przekład; łacińska terminologia prawnicza
Gaius’ Institutions; Roman law; translation; Latin legal terminology
Opis:
Celem artykułu jest omówienie pierwszego przekładu Instytucji Gaiusa na język polski. Jego autor, Teodor Dydyński, wykładowca prawa rzymskiego w warszawskiej Szkole Głównej w latach 1866-1909, poprzestał wprawdzie na przetłumaczeniu dwóch pierwszych ksiąg dzieła, położył jednak podwaliny pod późniejsze prace translatorskie (w 1982 i 2003 r.). Omówiona została metoda przekładu (z uwzględnieniem recenzji tłumaczenia księgi I autorstwa F. Zolla z 1865 r.); tłumacze źródeł prawa rzymskiego stoją bowiem przed wyborem, czy specjalistyczne terminy prawnicze pozostawić w wersji oryginalnej (ewentualnie spolszczonej), czy też oddać je – na ile to możliwe – całkowicie w języku polskim, poprzez neologizmy lub w sposób opisowy. Ocenie poddana została metoda przyjęta przez autora, również pod kątem precyzji przekładu poszczególnych terminów i sformułowań. Les Instytucye Gaja de Teodor Dydyński – première traduction en polonais des Institutes de Gaïus Le but de l’article est de présenter la première traduction des Institutes de Gaïus en polonais faite par Teodor Dydyński (professeur du droit romain à Varsovie dans les années 1866-1909), qui avait traduit seulemet les deux premiers livres, tout en donnant les bases pour les traductions postérieures (1982 et 2003). La méthode de traduction choisie est complétée par la critique de la traduction du Livre I faite par F. Zoll (1865). Les traducteurs des sources du droit romain sont amenés à opérer le choix entre les termes juridiques dans la version originale ou les termes juridiques traduits en polonais (créant les néologismes ou par les paraphrases explicatives). L’auteur de l’article donne son opinion sur la traduction, notamment sur la précision des termes choisis.
The aim of this paper is to discuss the first translation of the Gaius’ Institutions into Polish. Its author, Teodor Dydyński, lecturer in Roman law at the Warsaw Major School in 1866-1909, limited himself to translating the first two books of the work, but laid the foundations for later translations (in 1982 and 2003). The method of translation has been discussed (including the review of the translation of book one by F. Zoll from 1865); the translators of the sources of Roman law are faced with the choice of whether to leave specialist legal terms in the original (or the polonised) version, or give them—as much as possible—entirely in Polish, through neologisms or in a descriptive manner. The method adopted by the author was also evaluated, also in terms of the precision of the translation of individual terms and formulations.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 8; 9-25
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwektywy i paszkwile na Cezara
Autorzy:
Appel, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040853.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Gaius Iulius Caesar
invectives
Licinius Calvus
Nicomedes III
Laberius
Furius Bibaculus
Marcus Calpurnius Bibulus
Scribonii Curiones
Aulus Caecina
inwektywy
Opis:
Autorka po raz kolejny nawiązuje do wydanej w 1935 r. książki lubelskiego badacza M. Popławskiego (Polityczna publicystyka w dobie Cezara i Augusta). Tym razem przedmiotem jej zainteresowania są inwektywy i pamflety wymierzone przeciwko Cezarowi. Omawia ona historię plotki o bityńskim epizodzie, sylwetki autorów kąśliwych, ale chętnie słuchanych utworów o Cezarze, m.in. Kalwusa, Bibulusa czy Kuriona. Przedstawia także okoliczności wystąpień mimografa Laberiusza oraz antycezarianskie działania Cecyny. Autorka skupia się przede wszystkim na tych szczegółach dotyczących przedstawionych postaci (lub ich dzieł), które po latach straciły na aktualności bądź uzupełnia je o informacje, o których Popławski nie wspomina.
The author once again refers to a 1935 book by a Lublin-based scholar M. Popławski (Political Opinion Journalism in the Age of Caesar and Augustus). This time, she deals with invectives and lampoons against Caesar. She discusses the rumour of the Bithynian episode and the figures of various authors of caustic but popular texts on Caesar, among these Calvus, Bibulus or Curio. She also presents the background of the mimographer Laberius’ performances, as well as anti-Caesarean activities of Caecina. The author focuses primarily on those details concerning the figures analysed (or their work) which, over years, have lost some of their validity, or she supplements them with information not found in Popławski’s work.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 11-33
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak „kupowali” Grecy? Kilka uwag do wywodu Gajusza poświęconego umowie kupna-sprzedaży (Gai. 3.141)
How were Greeks “buying”? Remarks to Gaius’ commentary regarding a purchase contract (Gai. 3.141)
Autorzy:
Grochowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/503123.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
kupno
Grecja
kontrakt
Gajusz
Institutiones
Instytucje
Homer
Prokulianie
Sabinianie
purchase
Greece
contract
Gaius
Proculians
Sabinians
Opis:
The article discusses the problem what an ancient trade contract was called. Did Greeks perceive it only as a barter exchange or a purchase agreement? Perhaps this difference was insignificant or irrelevant? In order to solve this mystery the author follows the footsteps of Gaius’ way of thinking, dating back to the Roman times. Although Homer cannot be considered a jurist, his texts provided Gaius with valuable input. They enabled the ancient jurist to a make well-grounded point in one of the most renown juridical discussion of ancient times between Sabinians and Proculians. The author analyzed Gaius’ text and searched for the original sense of Homer’s poetry so as to rediscover the true nature of an original trade transaction in ancient Greece.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 2; 33-40
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
KILKA UWAG NA TEMAT G.1,190
Autorzy:
Ejankowska, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/663813.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
tutela mulierum
women sui iuris
private autonomy
Gaius
economic growth.
kobiety sui iuris
autonomia prywatna
rozwój gospodarczy.
Opis:
The subject of my paper is a passage from the Institutes of Gaius challenging the view of the veteres that adult women sui iuris should continue to have a legal guardian responsible for them because of their levitas animi (lack of prudence). It is assumed in the literature that Gaius was looking at tutela mulierum from a historical perspective, and that he said that the institution of tutelage over women, especially freeborn women, had been abolished. However, the grammatical analysis of the text (G. 1,190) indicates that in the period when the Gaius wrote his work there were situations in which testamentary or judicial tutelage could arise for ingenuae as well.
Przedmiotem rozważań autorki jest fragment pochodzący z Instytucji Gaiusa. Jurysta kwestionuje w nim pogląd veteres, którzy uważali, że dojrzałe kobiety sui iuris powinny pozostawać pod opieką z powodu levitas animi (braku roztropności). W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że Gaius patrzy na tutela mulierum z perspektywy historycznej i w swoim wykładzie na temat tej instytucji informuje o zaniku opieki nad kobietami, zwłaszcza nad kobietami wolnourodzonymi. Jednak analiza gramatyczna tekstu (G. 1,190) wskazuje, że w okresie, w którym prawnik pisał swój podręcznik, mogły zdarzać się sytuacje, w których opieka testamentowa lub sądowa była ustanawiana również dla ingenuae.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2019, 19, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o łacińskiej terminologii prawniczej w dziełach Adama Mickiewicza
Some Remarks on Latin Legal Terminology in the Works of Adam Mickiewicz
Autorzy:
Szczygielski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4325965.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Adam Mickiewicz
łacińska terminologia prawnicza
prawo rzymskie
Instytucje Gajusa
ustawodawstwo Justyniana
Latin legal terminology
Roman law
The Institutes of Gaius
Justinian’s Legislation
Opis:
Adam Mickiewicz postrzegany jest jako najwybitniejszy polski poeta romantyzmu, jak również jeden z najznakomitszych w skali europejskiej. Interesujące, że w swoich dziełach Mickiewicz używał fachowej łacińskiej terminologii prawniczej odnoszącej się do kwestii struktury społecznej, organizacji politycznej państwa rzymskiego i jego prawa. Wiedzę na ten temat poeta czerpał przede wszystkim z dzieł pisarzy antycznych, z którymi zapoznał się podczas studiów na Uniwersytecie Wileńskim. Mickiewicz czytał także opracowania szeroko omawiające historię starożytnego Rzymu takich autorów, jak Edward Gibbon, Barthold Georg Niebuhr, Jules Michelet czy Joachim Lelewel.
Adam Mickiewicz is considered to be the most outstanding Polish Romantic poet, as well as one of the most excellent poets of Europe. Interestingly, Mickiewicz used in his works expert Latin legal terminology relating to the issues of social structure, political organization of the Roman state and Roman law. His knowledge on this subject came mainly from the works of ancient writers with which he became familiar while studying at the Vilnius University. Mickiewicz also read publications that dealt extensively with the history of ancient Rome by authors such as Edward Gibbon, Barthold Georg Niebuhr, Jules Michelet, and Joachim Lelewel.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 143-151
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies