Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Folk culture" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Питальне висловлення як компонент народнопісенного дискурсу: лінгвокульторологічний аспект
Interrogative speech as a component of folk song discourse: linguo-cultural aspect
Autorzy:
Шабат-Савка (Shabat-Savka), Світлана (Svitlana)
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177700.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
лінгвокульторологія
народнопісенний дискурс
питальне речення / висловлення
інтенція запиту
питальні компоненти
діалогійність
жанри народної пісні
функція
експресивність
синтаксис
linguo-culture studies
folk song discourse
interrogative sentence / speech
query intention
interrogative components
dialogic nature
genres of folk song
function
expressiveness
syntax
Opis:
The linguo-cultural approach in the poly-paradigmatic scope of modern linguistics determines the appearance of scientific studies on multilevel language units as ethnomarked resources that express national culture and mentality in the folk literary texts, folklore, parables. In this aspect, Ukrainian folk songs stand out due to the high poeticism, expressiveness, imagery and lyricism created by syntactic constructions. This article, in particular, analyzes interrogative constructions as meaningful components of folk song discourse that affect mental spheres of the language personality and mark the national-linguistic worldview of the Ukrainian speaker. Drawing upon the research material the author defined communicative-intentional content of interrogative statements, characterized the models-realization of query intentions, which, as evidenced by the created source data, verbalize, on the one hand, multidirectional interrogative components (pronouns and adverbs) that embody explanatory intentions aimed at cognitive process-search, and on the other hand, interrogative particles that actualize emotional and evaluative semantics (doubts, assumptions, surprise, reproach, laughter, resentment, etc.) in the folk song discourse. By using the relevant linguistic methodology, it became possible to present the addresser-addressee continuum of song communication (mother – son, father – daughter, husband – wife, brother – sister, etc.), which emphasizes the important role of interrogative constructions in dialogic speech, in creating naturalness and dynamics of the song, as well as in the expression of primary and secondary interrogative functions. A detailed study of various genres of songs (Christmas carols, spring songs, bathing songs, baptismal songs, lullabies, family-household songs, social-household songs, etc.) enabled us to determine the functional potential of interrogative constructions aimed at expressiveness, emotionality and evaluation. It is also focused on the major and minor key of the song, highlighting deep sensuality and poeticism of man as a representative of Ukrainian culture and linguo-mentality.
Лінгвокультурологічний підхід у поліпарадигмальному просторі сучасного мовознавства детермінує появу наукових студій, присвячених аналізові різнорівневих мовних одиниць як етномаркованих ресурсів, що виражають національну культуру та ментальність у текстах народної творчості, у фольклорі, пареміях. У цьому аспекті вирізняються українські народні пісні, високу поетичність, експресивність, образність та ліризм яких створюють синтаксичні конструкції. Зокрема у статті проаналізовано питальні конструкції як посутні компоненти народнопісенного дискурсу, що заторкують ментальні сфери мовної особистості й маркують національно-мовний світогляд мовця-українця. На багатому фактичному матеріалі визначено комунікативно-інтенційний зміст питальних висловлень, схарактеризовано моделі-реалізації інтенцій запиту, які, як засвідчує створена джерельна база, вербалізують, з одного боку, різноспрямовані питальні компоненти (займенники й прислівники), що вербалізують зʼясувальні інтенції, спрямовані на розвиток когнітивного процесу-пошуку, а з іншого боку, питальні частки, що актуалізують у народнопісенному дискурсі емоційно-оцінну семантику (сумнів, припущення, здивування, докір, сміх, образу тощо). З використанням релевантної лінгвометодології представлено адресантно-адресатний континуум пісенної комунікації (мати – син, батько – донька, чоловік – дружина, брат – сестра та ін.), що підкреслює важливу роль питальних конструкцій у реалізації діалогійності, у створенні природності й динамічності пісні, у вираженні первинних та вторинних функцій питальності. Докладне вивчення різножанрових пісень (колядок і щедрівок, веснянок, коломийок, пісень купальських, хрестинних, колискових, родинно-побутових, соціально-побутових та ін.) вможливило визначення функційного потенціалу питальних конструкцій, спрямованого на вираження експресивності, емоційності та оцінки, на увиразнення мажорної чи мінорної тональності пісні, на вияскравлення глибинної чуттєвості та поетичності людини як репрезентанта української культури та лінгвоментальності.
Źródło:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe; 2022, 6(3); 35-44
2543-9227
Pojawia się w:
Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Народні уявлення про хвороби крізь призму фразеології української та польської мов
Autorzy:
Чибор [Chybor], Ірина [Iryna] Степанівна [Stepanivna]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678649.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
phraseology
phraseological unit
ethnic culture
folk representation
personification
disease
Opis:
Folk perceptions of disease through the prism of Ukrainian and Polish phraseologyThe article analyzes the phraseological units of the Ukrainian and Polish languages motivated by folk perceptions of the etiology of diseases; describes ethnocultural features of the formation of the analyzed units; and reveals that in Ukrainian and Polish phraseology the idea of personification and demonic origin of diseases is highlighted by coding in the phraseological units: 1) the outward appearance of mythical creatures similar to the appearance of an afflicted person; 2) specific actions of the personified disease that lead to the deterioration of health or even death; 3) folk ways of treating illness and so on. Ludowe wyobrażenia o chorobach przez pryzmat frazeologii języka ukraińskiego i polskiegoW artykule przeanalizowano jednostki frazeologiczne języka ukraińskiego i polskiego motywowane ludowymi wyobrażeniami o etiologii chorób; opisano etnokulturową specyfikę tworzenia badanych jednostek; oraz ustalono, że we frazeologii języka ukraińskiego i polskiego wyobrażenia o personifikacjach i demonicznym pochodzeniu chorób odzwierciedlone są za sprawą kodowania w jednostkach frazeologicznych: 1) osobliwości wyglądu zewnętrznego istoty mitycznej podobnego do wyglądu zewnętrznego chorego człowieka; 2) konkretnych działań uosobionej choroby, które prowadzą do pogorszenia samopoczucia albo śmierci; 3)ludowych sposobów leczenia choroby itd.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols
Новый выпуск Словаря народных стереотипов и символов
Autorzy:
Толстая, Светлана М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084495.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
dictionary
semantics
symbolism
flowers
Opis:
The next issue of the Dictionary of folk stereotypes and symbols, published in Lublin under the editorship of Prof. E. Bartminski, is dedicated to the theme Flowers. Unlike many types of plants, whose cultural semantics "superimpose" on their practical significance in human life, flowers have an almost exclusively symbolic function – they serve as a decoration of the home space and a means of marking persons and objects that perform special ceremonial roles.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 237-244
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The next issues of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”
Очередные выпуски «Словаря народных стереотипов и символов»
Autorzy:
Толстая, Светлана М.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084462.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish folk culture
cultural stereotypes
ethnolinguistics
ethnobotany
semantics
lexicography
symbolism
herbs
trees
Opis:
The next three issues of the second volume “Plants” of the “Dictionary of Folk Stereotypes and Symbols”, published in Lublin under the editorship of prof. E. Bartminsky, are devoted to the topics"Herbs","Fruit and coniferous trees",-"Deciduous trees". Like the previous issues, they are a valuable contribution to the study of Polish and Slavic folk culture, as well as to the development of such a complex discipline as ethnobotany. They also provide rich material for linguistic studies of Polish and Slavic phytonymy, since they contain a rich dialect corpus of plant names and related ethnographic and folklore contexts. But the important thing is that the Lublin dictionary gives researchers a new method of ethnolinguistic lexicography, which can be successfully applied to the study of other Slavic and non‑Slavic languages and cultural traditions.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 241-250
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Клетвата во македонската традиционална култура
Curse in Macedonian Traditional Culture
Autorzy:
Петреска, Весна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635980.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
curse
sin
values
Macedonian folk culture
punishment
Opis:
Curses are spoken formulas that express a desire to happen something bad in the future to someone or something, with the assurance that it will capture. This conviction or belief is based on faith in the magical power of the word. In the folk life curses are being made when the most important values in the community are injured. Therefore, curses are discussed in relation to the  values that are maintained in a given community, and their  violation determines sin, and depending on the committed sin and weights required curses or punishments. Looking from this social perspective, they represent a measure of values in the society that occurs  as  an  indication  of  distortion  of values,  whether  those  who  suggest  deteriorated values occupy a high or low social status in the community or family. The curse is correcting the distortion, i.e. some satisfying justice, out exclusively on force majeure, and indefinitely. In this regard it emphasizes that the most important values in traditional Macedonian culture were life itself, created progeny, and their family, property and honor. Most evidence of the belief  in  the  power  of  the  curse  by  folk  stories  is the  event  of an  accident  either  cursed person  or  his  family.  Therefore,  curses  also  point  another  very important  value,  which  is highly  appreciated  –  the  natural  course  of  human  life,  birth-marriage-death,  that  value in  ritual  practices  tend  to  emphasize  or  re-establish  if  it  is disturbed,  and  curses  she  tries to unravel.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2012, 3
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Провідні свята обрядового року українців Галичини першої половини XiX ст. в оптиці львівської періодики: симбіоз християнських та народнозвичаєвих культурних практик
Wiodące święta roku obrzędowego Ukraińców w Galicji pierwszej połowy XIX wieku w świetle czasopism lwowskich. Symbioza chrześcijańskich i tradycyjnych ludowych praktyk kulturowych
Leading festivals of the ritual year of Ukrainians in Galicia of the first half of the 19th century in the light of Lviv periodicals. Symbiosis of Christian and traditional folk cultural practices
Autorzy:
Мовна, Уляна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803995.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
rok obrzędowy
kultura chrześcijańska
religijność ludowa
etnologia
czasopiśmiennictwo
ritual year
Christian culture
folk religiosity
ethnology
periodicals
Opis:
W artykule scharakteryzowano wiodące święta dorocznego cyklu obrzędowego Ukraińców w Galicji (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Zielone Święta, Iwan Kupała) na podstawie publikacji etnologicznych z periodyków lwowskich I połowy XIX w. („Rozmaitości”, „Czasopisma Naukowego Księgozbioru Publicznego im. Ossolińskich”, „Lwowianina”, „Pamiętnika Lwowskiego”, „Rozmaitości dla Ludu Wiejskiego”). Odnotowywały one losowo zbierane informacje z dziedziny kultury duchowej, wplecione w artykuły o charakterze geograficzno-topograficznym, historyczno-statystycznym i regionalnym. Wykorzystano zarówno współczesne, jak i późniejsze interpretacje badawcze.
The article describes the leading annual ritual holidays of the Ukrainian population in Galicia (Christmas, Easter, Whitsun, Ivan Kupala) based on ethnological publications from Lviv periodicals in the first half of the 19th century (Rozmaitości, Czasopisma Naukowego Księgozbioru Publicznego im. Ossolińskich, Lwowianin, Pamiętnik Lwowski, Rozmaitości dla Ludu Wiejskiego). These publications randomly collected information on spiritual culture, woven into articles of a geographic-topographic, historical-statistical, and regional nature. The article utilizes both contemporary and later research interpretations.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2023, 9; 353-373
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Птичий Рай: о судьбе райских птиц на Руси в Новое время
Autorzy:
Кузнецова, Ольга
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034781.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
райская птица
книжная и народная культуры
Новое время
топос рая
эклектичность
bird of paradise
high culture and folk culture
Modern Times
the Garden of Eden topos
eclecticism
Opis:
Статья посвящена истории образов чудесных птиц в русской культуре XVII—XVIII веков. На стыке Средневековья и pаннего Нового времени сирин, алконост, феникс, гамаюн и дру- гие райские птицы претерпевают метаморфозы: они сближаются, приобретают общие черты и в конечном счете начинают смешиваться в текстах и визуальной культуре. Кроме того, в круг райских птиц включаются реально существующие виды с ярким оперением или необычным го- лосом: павлины, канарейки, попугаи, снегири. Этот новый «птичий пантеон» возникает под вли- янием перехода от средневекового книжного мышления к новому, рационалистическому, и од- новременно при переходе образов из элитарной культуры в массовую. Народное воображение создаёт идеализированный топос рая с лубочно-яркими персонажами и их диковинными свой- ствами: гротеск в этом художественном пространстве служит для усиления экспрессии. В то же время в литературе гиперболические описания птиц уходят в сферу комического: с помощью чрезмерных характеристик персонажи басен и публицистических произведений высмеиваются (ворона с «ангельским» голосом, в павлиньих перьях и др.).
The article discusses the model of synthesising literary images (eclecticism) with reference to the history of birds of paradise in Early Modern Russia. In medieval Russian books, legendary birds (Sirin, Alkonost, Phoenix, Gamayun, etc.) are depicted and described with their individual characteristics. Some of them have human features (anthropomorphism), others have no legs and never sit on the ground; some can heal, others can be reborn; some fascinate with their singing, others control the elements. In medieval culture, the images of these miraculous birds almost never merge. In the Early Modern Russian culture, a new “bird pantheon” is being created, the representatives of which are united on a twofold basis: external splendour and special properties of voice. The pantheon includes both characters of medieval legends and real-life birds, especially exotic ones, with which the Russian people begin to get acquainted then, mixing truth and fiction in stories about them. Birds of the “paradise pantheon” replace each other and are being combined. The symbolic paradise in folk culture becomes a space in which their various features are permitted to interact. The hyperbolisation of brightness, beauty and magical properties is perceived in this context as natural and harmonious, and various birds, getting into the “pantheon”, lose their individual characteristics and acquire features of their “neighbours”. In a drawing a parrot is called a peacock. A canary and a parrot in a wood carving look like a rooster. Gamayun and Alkonost become anthropomorphic (like Sirin) and acquire peacocks’ tails. The Sirin’s images bear the inscription “Pharaoh”, because the siren (sirena) is called “faraonka” in the Russian culture. However, the same eclecticism of images and features receives an ironic interpretation in fables and journalistic genres of the 18th century. The enumeration of beauties and wonders turns into grotesque, the multiplication of birds’ names, where a peacock and a crow, a parrot and an eagle appear alongside, leads to ridiculing the overall image. The parrot and the raven can replace each other in different translations of a fable because both of them have the ability to speak, but the expectation of a beautiful singing from the crow is a subject of a comic story. Alexander Shishkov enhances the confusion, naming not only well-known allegories (the parrot as a stupid chatterbox and imitator; a crow in peacock’s feathers), but also turning the narrative (a peacock in a crow’s feathers). Beautiful and great things become comic and ridiculous in the new culture, but remain relevant in modern kitsch.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica; 2021, 14; 9-16
1427-9681
2353-4834
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy tricksteriady w dawnych polskich i rosyjskich zwyczajach kolędniczych
Elements of “tricksteriada” in old Polish and Russian carolling customs
Autorzy:
Zalewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482438.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
“tricksteriada”
carolling customs
folk culture
carnival
Slavic rites
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza działalności polskich i rosyjskich kolędników, którą rozpatrywać można w kategoriach symbolicznej tricksteriady. Jako materiał źródłowy wykorzystano opisy zwyczajów kolędniczych kultywowanych w XIX i na początku XX wieku, zawarte głównie w opracowaniach etnograficznych. Wspomniany wyżej problem nie doczekał się do chwili obecnej opracowań wykraczających poza dość zdawkowe uwagi dotyczące tricksterskiej natury przebierańców oraz ich zabaw. Kultura ludowa, tj. twór synkretyczny, ukształtowana została z elementów pogańskich i chrześcijańskich. W kontekście podjętej w niniejszym artykule tematyki dowodzą tego obrzędy słowiańskie, takie jak bożonarodzeniowe i noworoczne kolędowanie. „Przybysze z innego świata”, przebrani za zwierzęta oraz postacie antropomorficzne, naruszają kultu-rowe tabu. Czas karnawału sprawia, że dochodzi do odwrócenia porządków: akceptowane jest wówczas nawet obsceniczne zachowanie. Kolędnicy występujący w roli wędrownych aktorów wydają się zatem wcieleniem błazna na scenie.
This paper provides a comparative analysis of Polish and Russian carolling activity, which may be considered as a symbolic celebration of “tricksteriada”. Descriptions of carolling customs cultivated in the 19th- and at the beginning of the 20th century, primarily in ethnographic studies, were used as the source material. The issue mentioned above, to date, has not been studied, except quite limited comments concerning the “trickster” nature of masqueraders and their plays. Folk culture, i.e. a syncretic creation, was formed by pagan and Christian elements. In the context of the subject of this paper, rituals such as Christmas and New Year’s carolling prove its Slavic origin. The “supernatural visitors”, dressed as animals and anthropomorphic characters, violate cultural taboos. During carnival the order is reversed and provocative behaviour is acceptable. The carollers, in their role as traveling actors, seem to impersonate jesters in plays.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2020, 2, XXV; 121-136
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
TRADYCJA I KULTURA LUDOWA NOWEJ SŁUPI JAKO ISTOTNY ELEMENT ATRAKCYJNOŚCI TURYSTYCZNEJ REGIONU
TRADITION AND FOLK CULTURE OF THE NEW SŁUPIA AS AN IMPORTANT ELEMENT OF THE TOURIST ATRACTIVENESS OF THE AREA
Autorzy:
WROŃSKA-KICZOR, JANINA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/476103.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wyższa Szkoła Turystyki i Języków Obcych. Wydawnictwo WSTiJO
Tematy:
tradycja i kultura ludowa
turystyka kulturowa
atrakcyjność turystyczna
produkt turystyczny
tradition and folk culture
cultural tourism
tourist attractiveness
tourist product
Opis:
Celem opracowania jest próba prezentacji zasobów kultury i tradycji ludowej gminy Nowa Słupia jako istotnego elementu atrakcyjności turystycznej regionu. Realizacja celu pracy objęła charakterystykę walorów turystycznych, ocenę stanu zagospodarowania turystycznego oraz analizę ruchu turystycznego w oparciu o dane ze statystyki masowej. Z badań wynika, że odziedziczone zasoby kultury i tradycji ludowej są kultywowanie na terenie gminy Nowa Słupia. Ich obecność budzi duże zainteresowanie wśród odwiedzających rejon gości, a także odpowiada za wysoki stopień nasycenia obszaru walorami turystycznymi. Charakter owych obszarów stanowią główne elementy, które warunkują atrakcyjność turystyczną regionu.
The aim of this paper is an attempt to present the cultural and folk traditions of the Nowa Słupia community as an important element of the tourist attractiveness of the region. Realization of the purpose of the work covered the characteristics of tourist values, the assessment of the state of tourism development and the analysis of tourism based on data from mass statistics. The research shows that the inherited resources of culture and folk tradition are cultivating in Nowa Słupia commune. Their presence raises a lot of interest among visitor visitors, as well as the high degree of tourist area’s saturation and their character are the main elements that determine the attractiveness of the region’s tourism.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja; 2017, 2(20); 91-106
1899-7228
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trwałość czy zmiana? W kręgu ludowych i nieludowych tradycji
Durability or change? In the circle of folk and non-folk traditions
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45890571.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
tradycja
folklor
kultura ludowa
kultura kaszubska
tradition
folklore
folk culture
Kashubian culture
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2024, 63; 299-304
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczony i demon, czyli postać czarownika w polskich bajkach ludowych
Autorzy:
Wróblewska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962179.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
folk tale folklore, traditional culture
czarownik, czarnoksiężnik, bajka ludowa, folklor, kultura tradycyjna
Opis:
The article traces the motif of the magician in Polish magical folk tales and belief tales. The analysis of several dozens of texts from the 19th century and the beginning of the 20th century has revealed the complexity of the magician character: on one hand, it is close to demonic creatures (magical abilities including shapeshifting and sorcery); on the other hand, it resembles scholars from the past, that is priests or alchemists (black clothing, the ability to read and use spells from forbidden books).  
Celem artykułu jest prześledzenie motywu czarownika w polskich bajkach ludowych – magicznych i w podaniach wierzeniowych. Analiza kilkudziesięciu tekstów pochodzących z XIX i początku XX wieku pozwala wykazać złożoność postaci czarownika, z jednej strony sytuującego się w pobliżu istot demonicznych (magiczne umiejętności, jak zmiennokształtność, dar czarowania), a z drugiej przypominającego dawnych uczonych – księży bądź alchemików (czarny strój, dar czytania i używania do czarów zaklęć z zakazanych ksiąg).
Źródło:
Literatura Ludowa; 2017, 4-5
2544-2872
0024-4708
Pojawia się w:
Literatura Ludowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baba, żaba i krowa, czyli rozważania o tym, jak dawne są ludowe wierzenia o żabie wysysającej mleko krowie
An old woman, a frog and a cow, or reflections on the centuries’ long beliefs about milk-sucking amphibians or reptiles
Autorzy:
Witczak, Krzysztof Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2103000.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Albanian
Anatolian
animals
cow-suckers
etymology
frogs
Honorata Skoczylas- Stawska
Indo-European culture
Latin
lizards
Polish folk beliefs
Slavic languages
snakes
toads
vocabulary
Opis:
The aim of this paper is to demonstrate the archaic status of the Polish folk beliefs about certain amphibians (frogs, toads) and reptiles (snakes, lizards, salamanders) believed to have sucked milk from cows. Some Polish peasants were even convinced that milk cows loved suckers (esp. snakes, frogs) more than their calves. There are many folk tales where a witch or a mythical creature assumes the form of a armful animal to suck cow’s milk. The author demonstrates that the oldest part of these beliefs can be traced to the Proto-Indo-European cultural heritage. In fact, some Indo-European languages have preserved a clear indication of animal cow-suckers in their vocabulary, e.g. Ukr. молокосúс m. ‘lizard, salamander’ (literally ‘milk-sucker’); Lith. žaltỹs, žalktỹs m. ‘a not-venomous snake, esp. the grass snake, the slow worm’, Latv. zalktis, zaltis m. ‘snake’, Latg. zalkts m. ‘the grass snake’ (< PIE. *ĝolh2ktii̯os adj. ‘delighting in milk’ < PIE. *ĝl̥h2kt- n. ‘milk’); OInd. gōdhā́- f. ‘a big lizard’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dheh1- f. ‘a cow-sucker’, cf. PIE. *gu̯h3eu̯s f. ‘cow’ and *dheh1- ‘to suck’); Lat. būfō m. ‘a toad’ (< PIE. *gu̯h3eu̯-dhh1-ōn- m. ‘a cowsucker’); Alb. thithëlopë, also blloçkëlopë f. ‘common toad’ (literally ‘sucking/ chewing cows’); Hitt. akuu̯akuu̯aš c. ‘a toad’ (literally ‘sucking cows’, cf. Hitt. aku- ‘to drink’). It is assumed that the Indo-European beliefs were associated with breeding of cattle and were an attempt at a rational (or not) explanation of the alleged cause of poor lactation or cows’ milk loss. It is likely that the ailing animal was perceived as possessed by a demonic character, although the association of an animal with a witch or a devil was made relatively late and probably under the influence of beliefs from Western Europe.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 135-153
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura ludowa – restytucja czy zawłaszczenie?
Folk Culture – Restitution or Appropriation?
Autorzy:
Wężowicz-Ziółkowska, Dobrosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/54137840.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
kultura ludowa
przeszłości podrzędne
restytucja
zawłaszczenie
pamięć/zapominanie
folk culture
secondary pasts
restitution
appropriation
memory/oblivion
Opis:
Celem artykułu jest namysł nad kulturą ludową w kontekście wiedzy o pamięci i wiedzy o przeszłości, pogłębiony o refleksję nad mechanizmami zawłaszczania przeszłości podrzędnych przez dyskursy grup dominujących. Autorka stawia tezę, że tradycyjna kultura ludowa (zwana też chłopską) jest obecnie kulturą bez podmiotu, a ideologiczne sito selekcji i procesy globalizacyjne przyczyniły się do zapomnienia/wyparcia całych jej obszarów, zachowując wybiorczo jedynie to, co łatwo może podlegać jej instytucjonalnej restytucji. Wskazując na uwikłania procesu restytuowania w polityki pamięci zawłaszczającej, podejmuje też polemikę ze stanowiskiem Barbary Fatygi, której zdaniem kultura ludowa jest współczesną kulturą popularną.
The objective of the article is reflection on folk culture in the context of knowledge about the memory and knowledge about the past, deepened by the contemplation of mechanisms that appropriate the secondary pasts through the discourses of the dominating groups. The author argues that the traditional folk (or so-called peasant) culture is nowadays a culture without a subject and the ideological selection sieve and processes of globalisation only contributed to its whole areas falling into oblivion or being denied, while selectively keeping only those aspects which can easily undergo its institutionalised restitution. Pointing to the process of restitution being embroiled in the appropriating politics of memory, the author argues with the opinion of Barbara Fatyga who views folk culture as the modern popular culture.
Źródło:
Konteksty Kultury; 2020, 17, 4; 409-422
2083-7658
2353-1991
Pojawia się w:
Konteksty Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kobiety-ryby: ludowe wyobrażenia syren
Folk imagination of mermaids
Autorzy:
Walęciuk-Dejneka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564201.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
polska kultura ludowa
Słowiańszczyzna
kultura tradycyjna
literatura
syreny
Polish folk culture
Slav
traditional culture
literature
the mermaids
Opis:
Artykuł przedstawia i omawia ludowy wzorzec żeńskiego demona - syrenę, stanowiący z jednej strony ucieleśnienie wizji i marzeń kultury tradycyjnej, z drugiej – epatujący władczością uosabiającą niezależną, dziką kobiecość, chcącą przejąć całkowitą kontrolę nad uwiedzionym mężczyzną. Podania i wierzenia o syrenach były bardzo dobrze znane na płaszczyźnie tradycyjnej kultury ludowej. Znała je również literatura. Wystarczy wspomnieć legendę o warszawskiej syrenie, która stała się symbolem stolicy Polski i została wpisana w jej herb. W prowadzonych rozważaniach postaram się pokazać owe ludowe wizerunki syren oraz wierzenia z nimi związane. W analizach i interpretacjach zastosuję perspektywę antropologiczną, wykorzystywaną w badaniach folklorystycznych (kulturowych) i literackich, przenosząc w ten sposób wysiłki dociekań naukowych na obszar symbolu, mitu czy rytuału. Nie są mi obce także procedury strukturalno-semiotyczno-funkcjonalne.
This article is showing the folk images of the mermaids. It is estblishing to both to beliefs, and to myths or literature which these images functioned in. In conducted analyses and interpretations I use the methodology of the foreign-language description. I am using the anthropological method in folk and anthropological researches, also. I am appealing to the symbol, the myth and the ritual. The mermaids are nymphs, who lives in water, have a fishtail bit and a beautiful voice. They seduce men, above all of fishermen and sailors. Their features considerably influenced the image which it survived in literature, in legends of the Warsaw’s mermaid. These images got through underwent their transformations.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 2; 585-592
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kultura ludowa Beskidu Śląskiego na ekspozycji Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”
Folk culture of Silesian Beskids at the Exposition of the Museum “Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów”
Autorzy:
Wądołowski, Marcin
Roszak-Kwiatek, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2052183.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
museology
folk culture
Silesian Beskid mountains
muzealnictwo
kultura ludowa
Beskid Śląski
Opis:
The article is an analysis of the part of the exhibition at the Museum „Upper Silesian Ethnographic Park in Chorzów” that focuses on presenting a subregion of Upper Silesia - Silesian Beskids. The authors explain the methods used in this open air-museum in Chorzow to present selected aspects of the Silesian highlanders’ everyday life, both in material and non-material culture. The article discusses how objects from the exhibition are presented with their micro landscape, the local economy and regional crafts and folk art, and also with content related to the spirituality of the region’s residents. Moreover, the work discuses the commercial dimension of presenting the culture of Silesian Beskids. The exhibition at Chorzow museum is set in the concept of the „new museology”, under which it is expected to continue its development.
Artykuł stanowi analizę treści części ekspozycji w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, skupiającej się na zobrazowaniu podregionu Górnego Śląska – Beskidu Śląskiego. Autorzy przedstawili wykorzystywane w chorzowskim skansenie formy prezentacji wybranych aspektów codziennego życia górali śląskich, zarówno w wymiarze kultury materialnej, jak i niematerialnej. W artykule omówione zostały prezentowane obiekty wraz z ich mikropejzażem, gospodarka i rzemiosło regionalne oraz sztuka ludowa wraz z treściami odnoszącymi się do kultury duchowej mieszkańców regionu. Praca rozważa ponadto komercyjny wymiar obrazowania kultury Beskidu Śląskiego. Ekspozycja chorzowskiego muzeum osadzona została w koncepcji „nowego muzealnictwa”, w ramach której przewidywany jest dalszy jej rozwój.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2014, 2, 2; 101-115
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies