Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Filozofia teoria" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 140
Tytuł:
Stan wyjątkowy w perspektywie filozofii prawa. Próba definicji
Autorzy:
Adamska, Weronika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1157970.pdf
Data publikacji:
2020-12-11
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
stan wyjątkowy
ustawodawstwo wyjątkowe
dyktatura konstytucyjna
kryzys polityczny
filozofia prawa
teoria polityki
Opis:
Celem pracy jest próba definicji stanu wyjątkowego na gruncie filozofii prawa. Natura tego terminu jest zarówno prawna, jak i polityczna, przez co stanowi on przedmiot zainteresowania różnych nauk społecznych. Hybrydalny charakter stanu wyjątkowego pociąga za sobą trudności definicyjne, prowadząc do sceptycyzmu definicyjnego. Tezą pracy jest, że wobec niemożności sformułowania kryterialnej definicji stanu wyjątkowego, należy zastąpić ją definicją paradygmatyczną która, korzystając z dorobku m.in. filozofii, historii czy nauk politycznych, może znaleźć zastosowanie na gruncie różnych ujęć metodologicznych. W tym celu przedstawiono przegląd różnych rodzin definicyjnych (stan wyjątkowy jako fakt normatywnie uregulowany, jako dyktatura konstytucyjna, jako fakt polityczny i jako pusta prawna). Następnie na podstawie elementów wspólnych w przeanalizowanych definicjach wyodrębniono elementy konstytuujące stan wyjątkowy: wystąpienie sytuacji kryzysowej, zawieszenie norm powszechnie obowiązujących i czasowość owego zawieszenia, które to elementy zostały w dalszej części pracy omówione. Przedstawiona definicja ma służyć pomocą w kwalifikacji określonych fenomenów jako stanu wyjątkowego w obliczu wzrostu zainteresowania ustawodawstwem wyjątkowym w kontekście zagrożenia terrorystycznego.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 5-16
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chocholi taniec. O krytyce teorii aktora-sieci w An Invasion of Tricksters Michała Kaczmarczyka
The Dance of a Straw Man. On Criticism of Actor-Network Theory in Michał Kaczmarczyk’s An Invasion of Tricksters
Autorzy:
Afeltowicz, Łukasz
Pietrowicz, Krzysztof
Sojak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/427559.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
teoria aktora-sieci
konstruktywizm
wojny o naukę
filozofia nauki
actor-network theory
constructivism
science wars
philosophy of science
Opis:
W polskiej socjologii panuje szereg nieporozumień wokół teorii aktora-sieci (ANT). Świetnie obrazuje to tekst An Invasion of Tricksters. Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na jego zarzuty. Ambicje naszego tekstu wykraczają poza ukazanie błędów interpretacyjnych i innych niedostatków tego artykułu. Przede wszystkim konfrontujemy tu rożne strategie korzystania przez socjologów z ustaleń filozoficznych i omawiamy ich przydatność naukową. Dodatkowo oferujemy własną, wewnętrzną krytykę ANT.
In Polish sociology, there are many misunderstandings about actor-network theory (ANT). This is well illustrated by Michał Kaczmarczyk’s article entitled An Invasion of Tricksters. We respond to his criticism. Our ambitions, however, go beyond an exposition of Kaczmarczyk’s interpretative errors and other deficiencies of his argumentation. Primarily, we confront various strategies for the use of philosophical findings in social research and discuss their scientific utility. Also, we offer an alternative, internal criticism of ANT.
Źródło:
Studia Socjologiczne; 2020, 2(237); 5-28
0039-3371
Pojawia się w:
Studia Socjologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Franciszek von Tessen-Węsierski (1869–1947) i jego tomistyczna teoria cudu
Francis von Tessen-Węsierski (1869-1947) and His Thomistic Theory of Miracle
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5958525.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Franciszek von Tessen-Węsierski
Tomasz z Akwinu
teoria cudu
filozofia
teologia
apologetyka
Francis von Tessen-Węsierski
Thomas Aquinas
theory of miracle
philosophy
apologetics
Opis:
Francis von Tessen-Węsierski was born on 22nd December in 1869. He came from the old noble Kashubian family who settled in the Eastern Pomerania (mainly in the area of Słupsk), in the Front Pomerania and in Ruggia. Francis’ father, Joseph, studied in Berlin where he later took up. In Berlin Francis completed his Matura (23rd March 1890) and after that he studied at the Theological Faculty of the University of Wrocław. He finished his Bachelor’s degree in 1894 and at the same year was ordained a priest. In the next year he earned a Habilitation and became a so called private docent (Privatdozent). Initially he taught the history of the Church and philosophy and also apologetics since 1897. In 1899 he was nominated an assistant professor of apologetics, next, in 1900 he was appointed a lecturer in pro-pedeutics of philosophy and apologetics; on 15 March the same year he obtained a Doctorate for the entirety of the academic work. In the same year he was offered to take the chair of the Dogmatics at the Theological Faculty of the Jagiellonian University. However, the prince-bishop, cardinal Jan Puzyna denied a canonical mission to Tessen- Węsierski on the basis of the insufficient knowledge of the Polish language by the candidate. Thus von Tessen-Węsierski stayed at the Theological Faculty of the University of Wrocław as an assistant professor, a lecturer of apologetics and propedeutics of philosophy. In 1933 when Adolf Hitler gained the power in Germany von Tessen-Węsierski was dismissed from the faculty for the lack of his “racial purity”. As a pensioner he lived in Szczecin. Nothing is known about his life during the war, nevertheless, it was noted that when the city was incorporated to Poland he was the first priest of Polish origin who stayed in Szczecin, and he died there on 7th January 1947. Theory of miracle is formulated by Tessen-Węsierski within the frame of apologetics, which is a theological discipline, however with regard to its goal-defense of religion- it significantly relies on philosophical argumentation in the process of explaining rationality of religion and related facts. Path to explanation of the phenomenon of miracle is- as Tessen- Węsierski claims- a carefully prepared definition. He starts his work from the cognitive and subjective analysis of miracle, what he calls a psychology of miracle. We may speak of miracle when something, some event or phenomenon, makes an impression on an observer. Source of that impression is comparison of that phenomenon to non-miracle facts. In the consequence it arises the need for explaining the cause of miracles. Following St. Thomas Aquinas Tessen- Węsierski links the phenomenon of miracle with astonishment (admiration). It- astonishment- takes place when we recognize the conditions (causes) and circumstances and we expect results which supposed to be derived from the given conditions and circumstances. But what happens is entirely different. It must have appeared the unknown cause (causa oculta), which influenced that usual natural process (result). Epistemological and psychological aspect of miracle leads us to metaphysics (ontology) of miracle, because finally it comes down to inquiry (inquisitio) on what caused the fact astonishing to us. In this point we need to turn to God’s Revelation, for only in its light we are able to explain that what transcends our nature. Theological competency is hence needed to cross from the negati-ve criterion: result could not have appeared if had been caused by the natural cause, to the statement that the result has its supernatural source. Tessen-Węsierski says that the proper perspective for that what is supernatural (Übernatürlichen/ supernaturale), is that what is natural. He reminds that Thomas Aquinas claims that in case of miraculous phenomena we deal with four factors: 1) intervention of God, 2) trespassing the natural order of things and 3) the result that differs from hitherto. Thus the main issue becomes the problem of God who is the principle of both: of that what is natural, as the Creator of beings, and of that what is supernatural when God exceeds with His power (Kraft) the order indicated by the act of creation. In solving this problem Tessen-Węsierski introduces a demarcation line between the nature and supernaturality. Thus, according to him, natural is that what derives from the God’s act of creation and that what is a certain order of existence and a mode of functioning of created beings. Supernatural is hence that what derives from God but exceeds the natural order of created things. Accordingly, the greatest supernatural thing takes place when human nature is adopted into the unity of the Divine Person in Jesus Christ, the unity called the hypostatic union. Further great “supernatural thing” (der supranaturalen Dinge) is vocation of man to cognize the Divine Essence and in general to community with God. What serves this purpose is grace and everything what accompanies (for example sacraments), and that is what constitutes further “supernatural thing”. Finally, supernatural fact is present in concrete, individual activity of God in some individual case. The latter one includes miracles- the subject of our interest- and private revelations.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 261-276
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd jak inkarnacja Ludu. Dekonstrukcja idei ludowego konstytucjonalizmu
Court as the incarnation of the People. Deconstruction of the idea of popular constitutionalism
Autorzy:
Barut, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531467.pdf
Data publikacji:
2017-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
filozofia prawa
teoria demokracji
ludowy konstytucjonalizm
Bruce Ackerman
philosophy of law
theory of democracy
popular constitutionalism
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza idei ludowego konstytucjonalizmu sformułowanej w amerykańskiej filozofii prawa. Autor wychodzi od stwierdzenia deficytu legitymacji współczesnej władzy politycznej, a co za tym idzie jej wytworu – prawa pozytywnego. Rozwiązaniem tego problemu ma być idea polityki deliberacyjnej, polegającej na społecznej dyskusji oraz prawa responsywnego, tworzonego poprzez aktywność wielu podmiotów, w którym znajdują odzwierciedlenie zróżnicowane tożsamości i sposoby widzenia świata. Deliberacyjność polityki i responsywność prawa mogą jednak oznaczać albo społeczną realność – rzeczywistą dyskusję nad prawem i polityką albo ideę regulatywną, do realizacji której może zbliżać się działalność organów o charakterze elitarnym. W amerykańskiej filozofii prawa idea ludowego konstytucjonalizmu stanowić miała odpowiedź na postulat jego legitymizacji prawa poprzez zapewnienie społeczeństwu, a w szczególności przedstawicielom „nowych ruchów społecznych”, takich jak „ruch obrony praw obywatelskich” w latach 60-tych, bezpośredniego udziału w jego tworzeniu i stosowaniu, była wyrazem zaniepokojenia, które wyrażali również autorzy lewicowi w obliczu prawotwórczych orzeczeń Sądu Warrena. Przeformułowanie tej idei, dokonane w szczególności przez Bruce’a Ackermana, czyli uznanie za wyraz ludowego prawodawstwa orzecznictwa amerykańskiego Sądu Najwyższego stanowi wyraz zmiany rozumienia, czy wręcz dekonstrukcji podstawowych idei filozoficzno-prawnych i filozoficzno-politycznych, takich jak reprezentacja i demokracja. Następstwem jest oderwanie pojęcia ludu od związku z określoną empiryczną zbiorowością. Proces ten jawi się jako aspekt zjawiska ideowego wykraczającego poza kontekst amerykański, to jest legitymizacji, według kryterium realizacji hasła ochrony praw człowieka, organów o charakterze elitarnym, przykładem koncepcje Pierre’a Rosanvallona czy Dominique Rousseau. Autor wskazuje na niebezpieczeństwa związane z tym trendem: radykalna zmiana znaczenia słów powoduje irracjonalizację dyskursu społecznego, a oparcie legitymacji sądu konstytucyjnego na prawach człowieka może wyłączyć możliwość jego krytyki.
The subject of this article is an analysis of the idea of popular constitutionalism formulated in American philosophy of law. The starting point for the author is to identify the lack of legitimacy of contemporary government, and consequently its product – the positive law. The solution to this problem is supposed to be the idea of deliberative politics, based on social discussion and responsive law, created through the activity of many subjects, reflecting differentiated identities and ways of seeing the world. Deliberative politics and the responsiveness of law may, however, mean either a social reality, real discussion on law and politics, or a regulatory idea which the activities of elite bodies may advance. In American philosophy of law, the idea that popular constitutionalism was to respond to the postulate of legitimisation of the law by providing the public, and in particular, representatives of ’new social movements‘ such as ‘the civil rights movement‘ in the 1960s, direct participation in its creation and application, was an expression of concern also expressed by the authors of the left in the face of the law-making judgments of the Warren Court. The reformulation of this idea, made in particular by Bruce Ackerman, or its identification with American Supreme Court’s jurisprudence, is an expression of a change in understanding or even deconstruction of fundamental political and legal ideas such as representation and democracy. The consequence is the detachment of the concept of the People from a relation to a particular empirical community. This process appears as an aspect of the ideological phenomenon that goes beyond the American context, i.e. legitimacy, according to the criterion of realizing the slogan of protection of human rights, of elitist bodies. The examples are: the conceptions of Pierre Rosanvallon, and Dominique Rousseau. The author of the article points out the dangers of this movement. The radical shifting of the meaning of words causes irrationalisation of public discourse, and the legitmisation of the role of played by constitutional court as a defender of human rights can exclude all possibilities of the criticism of its lawmaking.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2017, 2(15); 13-25
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What Does Philosophical Translation Need? Mapping the Translational Trajectory of Equivalence in Terminology
Autorzy:
Bednárová-Gibová, Klaudia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/462642.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie
Tematy:
philosophy
terminology
philosophical translation
equivalence theory
formal equivalence
filozofia
terminologia
tłumaczenie filozoficzne
teoria ekwiwalencji
ekwiwalencja formalna
Opis:
The paper zooms in on the problem of equivalence with regard to translating philosophical texts which have so far been marginalized in translation theory. Drawing on Nida’s equivalence theory, the author of this paper prioritizes formal equivalence over dynamic one, basing this approach on the specific nature of philosophical discourse. To this end, pertinent extracts from David Hume’s A Treatise of Human Nature with a special focus on philosophical terminology have been compared with their published Slovak, Czech and German translations. The paper provides an account of how and why the form is bound up with the meaning in the ambit of philosophy. The comparative analysis suggests that the form and function of philosophical discourse is connected to such a degree that the form even constitutes a part of the text’s function.
Artykuł skupia się na problemie ekwiwalencji w odniesieniu do tłumaczenia tekstów filozoficznych, co, jak do tej pory, było marginalizowane przez teorię translacji. W zgodzie z teorią ekwiwalencji Nidy, autorka niniejszego artykułu wskazuje na pierwszeństwo formalnej ekwiwalencji w porównaniu z dynamiczną, opierając to podejście na specyficznej istocie dyskursu filozoficznego. W tym względzie, stosowne urywki tekstu dzieła Davida Hume’a A Treatise of Human Nature, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii filozoficznej, zostały porównane z ich tłumaczeniami w języku słowackim, czeskim i niemieckim. Artykuł dostarcza dowodu na to jak i dlaczego forma jest powiązana z treścią w sferze filozofii. Przeprowadzona analiza porównawcza sugeruje, że w zakresie dyskursu filozoficznego forma i funkcja są powiązane w takim stopniu, że forma komponuje część funkcji tekstu.
Źródło:
Language. Culture. Politics. International Journal; 2017, 1; 91-103
2450-3576
2719-3217
Pojawia się w:
Language. Culture. Politics. International Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest ontologiczna filozofia formalna?
Autorzy:
Biłat, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15048354.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
filozofia formalna
filozofia ontologiczna
metoda aksjomatyczna
kryterium wiarygodności
logiczna teoria klas
teoria ontologiczna
teoria czasu wypełnionego
Źródło:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2016, 2; 499-514
1230-1493
Pojawia się w:
Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola wartości w interpretacji prawa. Ujęcie normatywne
The Role of Values in Legal Interpretation: The Normative Approach
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531567.pdf
Data publikacji:
2020-06-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
interpretacja prawa
teoria prawa
filozofia prawa
aksjologia
legal interpretation
theory of law
philosophy of law
axiology, ‘componential’ theory of values
Opis:
Artykuł przedstawia i analizuje pewną teorię wartości i ich roli w interpretacji prawnej. W artykule teoria ta została nazwana „składnikową” teorią wartości. Zgodnie z tą teorią wartości w prawie tworzą struktury oparte na ocenach globalnych – kompleksowych sądach aksjologicznych uwzględniających wszystkie istotne w danym przypadku wartości i stopnie ich realizacji. Podstawowym twierdzeniem teorii jest twierdzenie o izomorfii między globalną oceną a treścią normy prawnej. „Składnikowa” teoria wartości stanowi podstawę normatywnego modelu interpretacji. Zgodnie z tym modelem interpretator powinien zrekonstruować ocenę globalną i wybrać jeden możliwy wynik interpretacji – jedną normę postępowania – która będzie najbardziej spójna z tą oceną. Aby zrekonstruować wspomnianą ocenę globalną interpretator powinien uwzględnić tekst prawny, orzecznictwo i doktrynę, materiały legislacyjne i domniemanie interpretacyjne. Artykuł rekonstruuje filozoficzne założenia wspomnianej teorii i modelu. Artykuł wskazuje, że podstawową wartością wskazanego modelu normatywnego jest intersubiektywność interpretacji prawnej jako element praworządności. W artykule wskazano również, że opisana teoria i model są oparte na pozytywizmie prawniczym, ale mają również znaczące powiązania z hermeneutyką prawniczą, Dworkina teorią prawa oraz argumentacyjnymi ujęciami prawa. Ponadto, opisana teoria wydaje się również zakładać słabą współmierność wartości.
The article presents and analyses a certain theory of values and their role in legal interpretation. The article calls it a ‘componential’ theory of values. According to the theory, values in law create structures based on global assessments: comprehensive axiological judgements that consider all the relevant values and degrees of their realization. The basic theorem of the theory is the theorem on isomorphy between the global assessment and the content of the legal norm. This ‘componential’ theory is the basis of the normative model of legal interpretation. According to this model, the interpreter should reconstruct the global assessment and choose the one possible result of interpretation – the one norm of conduct – which will be the most consistent with this judgement. In order to reconstruct the aforementioned global assessment, the interpreter should consider the legal text, case law and legal literature, legislative materials and interpretative presumption. The article reconstructs the philosophical presumptions behind the aforementioned theory and model. The article points out that the fundamental value behind the normative model is the intersubjectivity of legal interpretation as an element of the rule of law. The article also indicates that the theory and model described above are based on legal positivism, but with significant connections with legal hermeneutics, Dworkin’s theory of law, and argumentative approaches to law. In addition, the theory seems to presume weak commensurability of values.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 2(23); 96-108
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawiedliwość wykładni prawa
Justice in legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1595949.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
justice
legal interpretation
theory of law
theory of legal interpretation
philosophy of law
sprawiedliwość
wykładnia prawa
teoria prawa
teoria wykładni prawa
filozofia prawa
Opis:
Czy można mówić o sprawiedliwości wykładni prawa? Celem artykułu jest uzasadnienie pozytywnej odpowiedzi na to pytanie oraz bliższa eksplikacja znaczenia (a raczej znaczeń) takiej pozytywnej odpowiedzi. Cel ten jest realizowany metodą analizy pojęciowej – analizy głównych pojęć związanych ze sprawiedliwością i wykładnią prawa. Na podstawie analizy sformułowano kilka podstawowych twierdzeń. Po pierwsze, sprawiedliwość prawa i sprawiedliwość wykładni prawa są dwoma różnymi zagadnieniami. Jeżeli chcemy mówić o sprawiedliwości przy wykładni prawa, to będzie to przede wszystkim sprawiedliwość proceduralna. W przypadku procesu wykładni mamy do czynienia z niedoskonałą sprawiedliwością proceduralną. Można jednak zauważyć również pewne cechy czystej sprawiedliwości proceduralnej. Proceduralna sprawiedliwość w przypadku wykładni prawa oznacza niearbitralność przy stosowaniu reguł wykładni, co w konsekwencji pozwala na rozstrzyganie między różnymi wariantami interpretacyjnymi reprezentującymi różne materialne koncepcje sprawiedliwości. Tym więcej jest sprawiedliwości proceduralnej przy wykładni prawa, im bardziej rozbudowany jest zespół reguł dotyczących jej dokonywania. Mimo że realizowanie tak rozumianej sprawiedliwości jest warunkiem koniecznym uzyskania materialnie sprawiedliwego wyniku, nie może go jednak gwarantować, a w szczególności nie może gwarantować pełnej etycznej słuszności wyniku.
Can we talk about justice in the interpretation of law? The aim of the article is to justify positive answer to this question and closer explication of the meaning (or rather meanings) of this answer. This aim is implemented by method of conceptual analysis – analysis of the main concepts related to justice and legal interpretation. Several statements have been made on the basis of the analysis. First of all, the justice of law and the justice of legal interpretation are two separate issues. If we are talking about justice in the process of legal interpretation, we mean, above all, procedural justice. In the case of legal interpretation, there is an imperfect procedural justice, which, however, shows a significant resemblance to pure procedural justice. Procedural justice in the interpretation of law means non-arbitrariness in judging between different interpretive variants representing different substantial concepts of justice. The more procedural justice there is in interpreting the law, the more exhaustive the set of rules for making it. Although the implementation of justice understood in this way is a prerequisite for achieving a substantially just result, it can not guarantee it, and in particular can not guarantee a full ethical rightness of the result.
Źródło:
Acta Iuris Stetinensis; 2019, 26, 2; 7-22
2083-4373
2545-3181
Pojawia się w:
Acta Iuris Stetinensis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teorie języka a pluralizm wartości w kontekście teorii wykładni prawa
Theories of language, value pluralism and the theory of legal interpretation
Autorzy:
Bogucki, Olgierd
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693229.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
interpretation of law
philosophy of language
theory of language
value pluralism
nominalism
structuralism
wykładnia prawa
filozofia języka
teoria języka
pluralizm wartości
nominalizm
strukturalizm
Opis:
This article explores relations between philosophical ideas of the language and the attitude to the pluralism of values in the context of legal interpretation. It argues that if the postulate of intersubjectivity in legal interpretation is to be maintained, the nominalist idea of language will be more coherent with the negative attitude to value pluralism, while the structural idea is more coherent with the positive one. The intersubjectivity of legal interpretation can be based on a language system or on a system of values. If the idea of a language system were to be removed (as nominalists propose), the idea of one clear system of values will be needed, while where the idea of one system of values were to be maintained, then an idea of a language system will be necessary.
Artykuł analizuje relacje między filozoficznymi teoriami języka a stosunkiem do faktu pluralizmu wartości w kontekście interpretacji prawa. W opracowaniu argumentuje się, że przy założeniu postulatu intersubiektywności wyników wykładni prawa wizja języka proponowana przez nominalizm lingwistyczny łatwiej daje się pogodzić z negatywnym stosunkiem do pluralizmu wartości, wizja strukturalistyczna zaś – z pozytywnym stosunkiem do pluralizmu wartości. Intersubiektywność wykładni może opierać się na systemie językowym lub jednym systemie wartości. Jeżeli chcemy wyeliminować pojęcie systemu językowego (jak chcą tego nominaliści), to potrzebować będziemy jednego dostatecznie określonego systemu wartości. Jeżeli natomiast chcemy wyeliminować pojęcie jednego systemu wartości, to potrzebować będziemy systemu językowego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 55-67
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
Stanisław Kamiński’s Methodological Options
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Walczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
definicja nauki
etyka nauki
filozofia
filozofia nauki
metoda naukowa
metodologia
nauka
nauki przyrodnicze i humanistyczne
racjonalność nauki
Stanisław Kamiński
teologia
teoria nauki
typologia nauk
definition of science
classification of sciences
ethics of science
humanities and natural sciences
methodology
philosophy
philosophy of science
rationality of science
science
scientific method
theology
theory of science
Opis:
Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reduction of entrepreneurial risk as the purpose of legislative initiatives: research results
Redukcja ryzyka przedsiębiorcy jako przedmiot inicjatyw legislacyjnych. Wnioski z badań
Autorzy:
Chmielnicki, Paweł
Ingot-Brzęk, Elżbieta
Styn, Igor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/923361.pdf
Data publikacji:
2019-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ekonomia instytucjonalna
źródła prawa
proces stanowienia prawa
teoria i filozofia praw
Opis:
Artykuł dotyczy problemu długookresowych tendencji zachodzących w procesie stanowienia prawa w Polsce. Teoretycznym uzasadnieniem występowania takich tendencji jest założenie, że człowiek zwykle działa zgodnie z gotowymi schematami, zaakceptowanymi przez zbiorowość, które obejmują normy (reguły) należące do trzech podstawowych kategorii: (1) reguły dotyczące zdobywania dóbr za pomocą wymiany towarowo-pieniężnej, (2) reguły odnoszące się do pozyskiwania dóbr poprzez powołanie się na uprawnienia wynikające z przynależności do zbiorowości oraz (3) normy prawne, których rolą jest ochrona i upowszechnienie reguł należących do dwóch pierwszych kategorii. W rezultacie popyt na sposoby zaspokajania potrzeb determinowany określonymi regułami zwiększa podaż norm prawnych związanych z określonym zagadnieniem społeczno-gospodarczym. Skutkuje to pojawianiem się tendencji długookresowych w tworzeniu źródeł prawa, które można badać metodami empirycznymi, przedstawionymi w niniejszym artykule. W opracowaniu prezentowane są wyniki analiz dotyczących jednego z pytań badawczych, odnoszącego się do ważnego problemu społeczeństwa i gospodarki, jakim jest kwestia, czy regulacja ułatwia ocenę szans na osiągnięcie zakładanego celu gospodarczego, czy służy wzmacnianiu poczucia pewności obrotu gospodarczego, zmniejszeniu ryzyka niepowodzenia w działalności gospodarczej. We wnioskach zawarta jest teza, że zmniejszanie ryzyka przedsiębiorcy (przez regulacje bezpośrednie) jako trend w prawodawstwie systematycznie się umacnia. Analiza danych z badań pozwala zauważyć delikatny długoterminowy trend wzrostowy w ustawo-dawstwie, jeśli chodzi o zmniejszanie ryzyka gospodarowania przez przedsiębiorcę (w postaci regulacji bezpośrednio dotyczących tej tematyki). Można zauważyć, iż polski ustawodawca – w ujęciu długookresowym – kładzie duży, rosnący nacisk na tworzenie warunków do zmniejszania ryzyka obrotu gospodarczego.
Źródło:
Studia Prawa Publicznego; 2016, 1 (13); 9-25
2300-3936
Pojawia się w:
Studia Prawa Publicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena moralna zachowania braci Kowalczyków na tle formuły Radbrucha i teorii partyzanta Carla Schmitta
The moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour on the background of the Radbruch’s formula and theory of Carl Schmitt
Autorzy:
Chybiński, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068604.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
moralność
formuła Radbrucha
Gustav Radbruch
Carl Schmitt
teoria partyzanta
filozofia prawa
teoria prawa
sprawiedliwość
bezpieczeństwo
morality
Radbruch's formula
theory of Carl Schmitt
theory of the partisan
philosophy of law
theory of law
justice
safety
Opis:
Celem artykułu jest ocena moralna zachowania braci Kowalczyków, którzy w październiku 1971 roku wysadzili aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Zamach ten był reakcją na zaplanowane odznaczenie milicjantów tłumiących strajk robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku. Czyn ten będziemy rozpatrywać w oparciu o formułę Radbrucha i teorię partyzanta Carla Schmitta. Pierwsza z nich zakładała, że może istnieć system prawny, którego ustawy będą sprzeczne z zasadami moralnymi. Natomiast druga teoria opisywała zachowania partyzantów, którzy walczyli z reżimem komunistycznym w Hiszpanii. Pomoże nam to lepiej zrozumieć działanie Jerzego i Ryszarda Kowalczyków, spojrzeć na nich z innej perspektywy i być może znaleźć odpowiedź na pytanie: Czy byli to zwykli zbrodniarze, czy może bohaterowie, o których warto dziś pamiętać?
The point of this article is a moral evaluation of brothers Kowalczyk’s behaviour, who blew up the hall of Higher Pedagogical School in Opole in Ocotber 1971. The attack was a reaction to the planned honoring of policemen, who supressed a riot of workers in Gdansk in 1970. We will consider this accident basing on Radbruch’s formula and Carl Schmitt’s theory. The first of this suggests, that there might be a legal system, whose law will be contrary to the moral principles. The second theory describes behaviour of the partisan, who fought against communists in Spain. It should help us to better understand behaviour of George and Richard Kowalczyk - to look at them from a different perspective and perhaps find the answer of the question - were they regular criminals or maybe heros, that are worth remembering?
Źródło:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych; 2017, 1; 167--174
2544-7262
Pojawia się w:
Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia ujmowania zagrożeń ekonomicznych dla bezpieczeństwa narodowego RP i stabilności wewnętrznej państwa
The Philosophy of Perceiving Economic Threats to National Security of the Republic of Poland and Internal Stability of the State
Autorzy:
Ciszek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811041.pdf
Data publikacji:
2019-12-12
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
bezpieczeństwo państwa
bezpieczeństwo narodowe RP
bezpieczeństwo ekonomiczne RP
filozofia bezpieczeństwa ekonomicznego
filozofia i teoria bezpieczeństwa
filozofia i teoria systemów
philosophy and theory of the systems.
Opis:
W artykule omówiono podstawowe zagrożenia o charakterze ekonomicznym dla stabilności wewnętrznej państwa z uwzględnieniem ich wpływu na całokształt bezpieczeństwa narodowego RP. W niniejszej publikacji uznano, iż zagrożenia o charakterze ekonomicznym mają istotny wpływ na bezpieczeństwo i stabilność państwa. W artykule przyjęto bowiem hipotezę, iż Polska nie zachowa swej wewnętrznej stabilności jeśli nie będzie się rozwijała w sferze gospodarczej. Takie ujmowanie bezpieczeństwa przez pryzmat sytuacji gospodarczej wynika z systemowej filozofii i teorii bezpieczeństwa akceptowanej w artykule. Nawiązując do filozofii i teorii systemów w pracy przyjęto założenie, iż niekorzystny stan krajowej gospodarki będzie (za pomocą sprzężeń zwrotnych) negatywnie przekładał się na inne – powiązane ze sobą systemowo – obszary tworzące całościowy system bezpieczeństwa narodowego. Natomiast dobry stan gospodarki (na analogicznej zasadzie) wzmocni pozostałe obszary bezpieczeństwa narodowego, pozytywnie kształtując stan bezpieczeństwa. Podsystem ekonomiczny państwa stanowi bowiem niezbędną, materialną podstawę dla utrzymania i prawidłowego funkcjonowania różnych sektorów (podsystemów) bezpieczeństwa kraju.
The article discussed basic threats of economic nature to internal stability of the state, taking their influence on the whole of national security of the Republic of Poland into consideration. In the publication, it was assumed that economic threats have a considerable influence on security and stability of the state. A hypothesis related to that assumption was that Poland cannot maintain its internal stability unless it develops in the economic sphere. This kind of perception of security through the economic situation results from a systemic philosophy and theory of security accepted in the article. In connection to philosophy and theory of systems, it was assumed that an unfavourable state of domestic economy will (by means of feedbacks) negatively translate into other domains, connected within one system and creating the whole system of national security. Similarly, a good state of economy will strengthen other domains of national security, shaping a security status positively. The economic subsystem of the state constitutes an essential, material basis for maintaining and proper functioning of different sectors (subsystems) of state’s security.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2013, 10, 10; 49-60
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Systemowe ujęcie filozofii bezpieczeństwa ekologicznego w kontekście bezpieczeństwa narodowego
Systemic Approach Philosophy of Ecological (Environmental) Security in the Context of National Security
Autorzy:
Ciszek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/470500.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
bezpieczeństwo ekologiczne
bezpieczeństwo narodowe
filozofia systemowa (systemów)
teoria systemów
nauki o bezpieczeństwie
ecological security
national security
system philosophy (philosophy of systems)
systems theory
science of security (science of safety)
Opis:
Ecological (environmental) security can be defined as a permanent state of no threats to environmental balance. The security understood that way is analyzed in the context of national security. National security is more and more often being described as a system. This publication assumes that no state will be able to maintain its integrity unless it provides an appropriate level of ecological security perceived as systemic environmental protection. A secure state is the one taking care of the natural environment. This approach results from the systems philosophy, promoted in the publication, concerning the perception of ecological security as one of the areas (subsystems) of the global national security system (supersystem). A proper condition of the natural environment framed by state borderlines is reflected in other system-related domains shaping the global national security system. The issues mentioned in the publication are going to be juxtaposed with the concept of the national security of Poland; still, these remarks are going to be of general nature, going beyond the context of Poland.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2016, 14, 1; 129-150
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 140

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies