- Tytuł:
-
Polityka zewnętrzna Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Rosji (sierpień 1917 – wrzesień 1918)
External policy of the Polish Council of Inter-Party Unity in Russia (August 1917 – September 1918) - Autorzy:
- Bartoszewicz, Henryk
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/11364331.pdf
- Data publikacji:
- 2020-10-30
- Wydawca:
- Archiwum Główne Akt Dawnych
- Tematy:
-
Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego w Rosji
Wydział Zewnętrzny Komitetu Wykonawczego RPZM
Stanisław Grabski
Józef Wielowieyski
Joachim Bartoszewicz
Polish Council of Inter-Party Unity in Russia
External Department of the Executive Committee of the RPZM - Opis:
-
Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego (RPZM) została utworzona 9 VIII 1917 r. podczas obrad Polskiego Zjazdu Politycznego w Moskwie przez Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne i współdziałające z nim ugrupowania konserwatywne. Jej celem były działania na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Obszarem jej aktywności była Rosja, ale adresatem jej projektów politycznych były wszystkie państwa Ententy. Dlatego Rada nie ograniczała kontaktów tylko do rządu rosyjskiego, ale nawiązała rozmowy w Piotrogrodzie z ambasadorami Wielkiej Brytanii, Francji, USA i Włoch. Sondowała też szanse realizacji swojej koncepcji współdziałania narodów Europy Środkowo-Wschodniej w kwestii budowy powojennego ładu pokojowego w tym regionie. Komitet Wykonawczy RPZM opracował dokumenty przedstawiające sytuację w Polsce, politykę państw centralnych wobec sprawy polskiej i stanowisko rządu rosyjskiego w tej kwestii. W memoriałach tych zawarto postulaty dotyczące odzyskania przez Polskę niepodległości. Domagano się udziału polskiego reprezentanta w konferencji państw Ententy, uznania konieczności odbudowania niepodległej Polski oraz utworzenia w Rosji autonomicznej armii polskiej. Postulaty te zaakceptował szef rosyjskiej dyplomacji oraz ambasadorzy Francji i Wielkiej Brytanii w Piotrogrodzie. Pracami wydziału Zewnętrznego (Zagranicznego) RPZM kierowali Stanisław Grabski i Józef Wielowieyski. Dążyli oni do wyeliminowania z gry politycznej ugrupowań liberalnych i demokratycznych skupionych wokół Aleksandra Lednickiego. Przyczynili się oni do zablokowania projektu Lednickiego, wspartego przez Ignacego J. Paderewskiego, utworzenia Polskiej Narodowej Komisji Wykonawczej. Miała to być organizacja konkurencyjna dla Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu i Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego. Grabski przeciwdziałał też inicjatywie ugrupowań demokratycznych w Rosji – powołaniu przez Lednickiego Rady Politycznej przy prezesie Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Do sporu między RPZM i polskimi ugrupowaniami demokratyczno-liberalnymi włączyli się przedstawiciele dyplomatyczni Rosji i Francji. Pod ich naciskiem Komitet Wykonawczy Rady wyraził zgodę na wysłanie do Paryża delegacji na rozmowy z przedstawicielami polskich demokratów, podczas których miał zostać wybrany delegat Polski na konferencję międzysojuszniczą. Bolszewicki zamach stanu z 6–7 XI 1917 r. uniemożliwił wyjazd z Piotrogrodu delegatów na konferencję polską w Paryżu. Wydarzenie to wpłynęło na przeniesienie siedziby RPZM do Kijowa i zwołaniu tam posiedzenia plenarnego Rady. W okresie kijowskim (styczeń-kwiecień 1918 r.) Komitet Wykonawczy nie był zainteresowany współdziałaniem z rządem Ukraińskiej Republiki Ludowej. Wynikało to z założenia programowego narodowych demokratów uważających Ukrainę za część państwa rosyjskiego. Natomiast próby nawiązania kontaktów z bolszewikami zakończyły się fiaskiem. Sprawami zewnętrznymi RPZM kierował Joachim Bartoszewicz, lider narodowych demokratów na Ukrainie Naddnieprzańskiej. Od maja 1918 r. Rada prowadziła już działalność konspiracyjną.
The Polish Council of Inter-Party Unity (Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego, RPZM) was established the Polish National-Democratic Party and the associated conservative groups on 9 August 1917 during the session of Polish Political Assembly. Its objective was to strive to restore Poland’s sovereignty. The Council’s area of activity was Russia, but its political projects were addressed to all the countries of the Triple Entente. That is why the Council did not limit the relations to Russian government only, but commenced a dialogue with ambassadors of Great Britain, France, USA and Italy in Petrograd. The Council also explored the probability of implementing its concept of cooperation between the nations of Central and Eastern Europe in building the post-war order of peace in the region. The RPZM Executive Committee has developed documents presenting the situation in Poland, policy of the Central Powers with regard to the Polish cause, and the position of Russian government in that respect. The memoranda included demands with regard to restoring Polish sovereignty; a demand for participation of Polish representative in the conference of the Triple Entente states, for recognizing the necessity of rebuilding a sovereign Poland and for establishing an autonomous Polish army in Russia. Those demands were accepted by the head of Russian diplomacy as well as ambassadors of France and Great Britain in Petrograd. The work of the External (Foreign) department of the RPZM was headed by Stanisław Grabski and Józef Wielowieyski. They strove to eliminate liberal and democratic groups, centered around Aleksander Lednicki, from the game. They have contributed to blocking Lednicki’s project, supported by Ignacy J. Paderewski, of establishing a Polish National Executive Committee. It was to be competitor organization to the Polish National Committee in Paris and the Polish Council of Inter-Party Unity. Grabski has also counteracted the initiative of democratic groups in Russia – Lednicki establishing a Political Council reporting to the Chairman of the Polish Liquidation Committee. Diplomatic representatives of Russia and France have joined the dispute between the RPZM and Polish democratic-liberal groups. Under their pressure, the Executive Committee of the Council has agreed to send a delegation to Paris for talks with representation of Polish democrats, during which a Polish delegate to the conference of the allied forces was to be elected. The Bolshevik coup of 6–7 XI 1917 made it impossible for delegates to leave Petrograd and go to the Polish conference in Paris. This event resulted in moving the seat of the RPZM to Kiev and calling the plenary session of the Council to be held there. During the Kiev period (January-April 1918), the Executive Committee was not interested in cooperating with the government of the Ukrainian People’s Republic. This stemmed from the programmatic assumption of the National Democrats, who considered Ukraine to be a part of the Russian state. Attempts to establish links with the Bolsheviks have ended with a fiasco. External relations of the RPZM were managed by Joachim Bartoszewicz, leader of National Democrats in Dnieper Ukraine. Since May 1918, the Council has already operated in conspiracy. - Źródło:
-
Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 147-165
0860-1054 - Pojawia się w:
- Miscellanea Historico-Archivistica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł