Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Erazm z Rotterdamu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Senatulus sive Gynajkosynedrion – utopia, inversus mundi, satyra na współczesność? Poglądy Erazma z Rotterdamu na rządy kobiet
    Autorzy:
    Kowalik, Justyna A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638954.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu, Senatulus sive Gynajkosynedrion, dialog, satyra
    Opis:
    Senatulus sive Gynajkosynedrion – utopia, inversus mundi, or utopian satire? Erasmus of Rotterdam on the council of womenIn 1528 Erasmus of Rotterdam had published dialogue Senatulus sive Gynajkosynedrion, which is part of the popular collection Colloquia familiaria. In this text, there are women, who deliberate about organisation of future council of women. The idea of legislative women, challenging traditional social order („the world upside down”) was used by the author to indicate certain matters, relating to the social status or privilege of women. The question, which is included in the title of the article, is a result of the ambivalence of the text, because Senatulus can be readed not only as a joke of great humanist, but also as a satire on Erasmus’s contemporary political and social life.
    Źródło:
    Wielogłos; 2014, 3(21)
    2084-395X
    Pojawia się w:
    Wielogłos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fausto Sozzinis Explicatio Primae Partis Primi Capitis Euangelii Ioannis and Its Erasmian Exegesis
    Fausta Socyna Explicatio primae partis primi capitis Euangelii Ioannis i egzegeza erazmiańska
    Autorzy:
    Domański, Juliusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31232604.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu
    Socyn
    interpretacja biblijna
    Erasmus of Rotterdam
    Socin
    Biblical interpretation
    Opis:
    This is an English translation of Juliusz Domański’s “Fausta Socyna Explicatio primae partis primi capitis Euangelii Ioannis i egzegeza erazmiańska,” in his "Erasmiana minora. Studia i szkice o pisarstwie filozoficznym i religijnym Erazma z Rotterdamu" (Warsaw: Instytut Tomistyczny, Instytut Filologii Klasycznej UW, 2017), 337–63. Translated with the Author’s permission. The paper compares the method of Biblical interpretation used by Erasmus of Rotterdam with the method of Socinus, raising the question of the extent to which the method outlined by Socinus in his Explicatio primae partis primi capitis Euangelii Joannis can be seen as continuous and and consonant with the method of Erasmus, and to what extent it should be seen as its rejection or modification. In addition, the essay outlines similarities and differences, with respect to both method and content, between Erasmus' Adnotationes and Socinus’ Explicatio.
    Angielski przekład rozdziału „Fausta Socyna Explicatio primae partis primi capitis Euangelii Ioannis i egzegeza erazmiańska” Juliusza Domańskiego z jego książki "Erasmiana minora. Studia i szkice o pisarstwie filozoficznym i religijnym Erazma z Rotterdamu" (Warszawa: Instytut Tomistyczny, Instytut Filologii Klasycznej UW, 2017), 337–63. Przekład za zgodą Autora. Artykuł jest omówieniem porównawczym metody interpretacji Biblii zastosowanej przez Erazma i Socyna, połączonym z próbą odpowiedzi na pytanie, do jakiego stopnia egzegezę Biblii wyłożoną przez Socyna w Explicatio primae partis primi capitis Euangelii Joannis można uznać za kontynuację i rozwinięcie metody egzegetycznej Erazma, a na ile za jej negację lub modyfikację. Poza tym artykuł jest próbą ukazania podobieństw i różnic między Adnotationes Erazma i Explicatio Socyna  pod kątem zarówno warsztatowym, jak treściowym.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 4; 61-86
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mędrzec, sługa, ekspert do wynajęcia? Machiavelli jako autor "Księcia"
    Autorzy:
    Porada, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081129.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Machiavelli
    Erazm z Rotterdamu
    Guillaume Budé
    teoria polityczna
    nowoczesność
    Nauki Humanistyczne i Społeczne
    Opis:
    Niccolò Machiavelli's The Prince has been one of the most extensively studied works of political theory since its original publication. The reason for the ongoing interest in this work is its radical modernity. This paper analyses an important dimension of this aspect which has been overlooked thus far, namely the author's attitude towards his prince and the means he used to express it, by comparing Machiavelli's attitudes with those of Guillaume Budé and Erasmus of Rotterdam.
    Źródło:
    Historyka studia metodologiczne; 2017, 47; 175-195
    0073-277X
    Pojawia się w:
    Historyka studia metodologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Adoksografia
    Autorzy:
    Hołówka, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2100450.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu
    ironia
    szyderstwo
    poemat heroikomiczny
    ukryta krytyka
    naiwna gorliwość
    udawana naiwność
    szaleństwo
    Opis:
    Autor uważa, że trudno wyznaczyć granicę między naiwnym zachwytem nad pewnymi teoriami i skrytym ich ośmieszaniem. Krytyka literacka jest często prowadzona w sposób dwuznaczny lub nawet perfidny. Erazm z Rotterdamu był przekonany, że celowe wypaczanie prezentowanego stanowiska zdarza się szczególnie w prawie, filozofii i teologii. Nie starał się wyjaśnić, dlaczego tak jest. Ukazał jednak wyraźnie, że umiejętność odróżnienia pastiszu od pochwały znacznie się poprawia, gdy pod uwagę bierze się tradycję adoksograficzną, choć w jego czasach ten termin nie istniał.
    Źródło:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2017, 2; 213-236
    1230-1493
    Pojawia się w:
    Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Muzyczne imaginarium Erazma z Rotterdamu
    Erasmus of Rotterdam’s Musical Imagery
    Autorzy:
    Jeż, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31018846.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Erasmus of Rotterdam
    humanism
    renaissance
    writings
    music
    theology
    Erazm z Rotterdamu
    humanizm
    renesans
    piśmiennictwo
    muzyka
    teologia
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są wyobrażenia na temat muzyki rekonstruowane na podstawie piśmiennictwa Erazma z Rotterdamu. Muzyczne imaginarium tego humanisty obejmuje przede wszystkim refleksje nad rolą sztuki dźwięku w edukacji, formacji religijnej, liturgii i życiu społecznym. Uwaga, którą poświęca tej formie ludzkiej aktywności, wiąże się z wywodzonym z tradycji antycznej i patrystycznej programem odnowy moralnej (renascentia). Pragmatyczne funkcje muzyki są w tym ujęciu jednak także kluczowym elementem jego narratywu humanistycznego, eksploatowanego później i rozwijanego w piśmiennictwie szesnastowiecznych reformatorów Kościoła.
    The article is devoted to the ideas about music reconstructed on the basis of Erasmus of Rotterdam’s writings. The humanist’s musical imagery includes mainly reflections on the role of the art of sound in education, religious formation, liturgy, and social life. The attention he paid to this form of human activity was related to a programme of moral renewal (renascentia) derived from ancient and patristic traditions. In this approach, however, the pragmatic functions of music are also a key element of his humanistic narrative, later exploited and developed in the writings of the sixteenth-century Church reformers.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2023, 67; 7-31
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    De l’inspiration au rejet: Renaissance et Réforme
    Autorzy:
    Barral-Baron, Marie
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602627.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu
    Marcin Luter
    renesans
    reformacja
    „złoty wiek”
    Orygenes z Aleksandrii
    Erasmus of Rotterdam
    Martin Luther
    Renaissance
    Reformation
    Golden Age
    Origen of Alexandria
    Opis:
    Artykuł proponuje odmienne podejście do badań nad związkami pomiędzy renesansem a reformacją, rzucając nowe światło na konfrontację poglądów i pism Erazma z Rotterdamu i Marcina Lutra. Okazuje się, iż przebadanie wypowiedzi obu protagonistów prowadzi do odkrycia, że głębokie różnice pomiędzy renesansem a reformacją miały swój początek bardzo wcześnie oraz do ujawnienia, jak dalece idee Lutra redukowały marzenie Erazma o powrocie do „złotego wieku” – mianowicie do zera. W artykule wykazano jednocześnie, że drogi Erazma i Lutra nie rozeszły się, jak często dotąd przyjmowano, nawet w najnowszych badaniach historycznych, w 1524 r., wobec sporu o wolną i niewolną wolę, lecz w rzeczywistości już w 1516 r. This paper intends to make a fresh start in the study of the relationship between Renaissance and Reformation, by throwing light on the confrontation of both Erasmus and Luther’s advances of thought and writings. Actually, studying those two protagonists leads one to find out that the deep differences between Renaissance and Reformation started very early and to underline how much the Lutherian project reduced the Erasmian dream of a return of the Golden Age, to nothing. At the same time, this article reveals that the split between Erasmus and Luther did not take place, as too often asserted, even in the most recent historiography, in 1524, at the time of the conflict between free and servile will, but in fact as soon as 1516.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Migracje Słowa Bożego, czyli obrona wartości Wulgaty według Franciszka Titelmansa.
    Migrations of the Word of God. Francis Titelmans’s defence of the Vulgate.
    Autorzy:
    Mantyk, Tomasz Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178968.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-10
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Wulgata
    natchnienie biblijne
    tłumaczenie Biblii
    Humanizm biblijny
    Erazm z Rotterdamu
    Franciszek Titelmans
    Vulgate
    biblical inspiration
    translation of the Bible
    biblical Humanism
    Erasmus of Rotterdam
    Francis Titelmans
    Opis:
    Nowe tłumaczenie Nowego Testamentu, dokonane bezpośrednio z greki, zostało opublikowane przez Erazma z Rotterdamu w 1516 r. stając się ważnym punktem odniesienia dla badań nad tekstem Biblii. Dzieło Erazma zdawało się podważać dotychczasowe tłumaczenie, Wulgatę, i wywołało wiele polemik. Jednym z krytyków Erazma był młody franciszkanin z Lovanium, Franciszek Titelmans. W swoim Prologus Apologeticus zarzucał on Erazmowi motywowane pychą poszukiwanie próżnej chwały i bronił autorytetu obowiązującej od stuleci Wulgaty. Sednem jego argumentacji było przeświadczenie o migracjach Słowa Bożego. Objawienie przenosiło się z języka do języka pod ścisłym nadzorem Boskiej Opatrzności, co gwarantowało wierność przekazu. Tym samym, kwestia tłumaczenia nie była li tylko sprawą filologii, lecz wymagała natchnienia Bożego. Argumentacja Titelmansa znalazła częściowe odzwierciedlenie w dekretach Soboru Trydenckiego poświęconych Biblii. Co prawda szczegóły jego wywodu zupełnie nie przystają do stanu współczesnych badań nad Biblią, to jednak pewne ogólne założenia obecne w jego polemice z Erazmem są zaskakująco bliskie bieżącym debatom, czyniąc ową kontrowersję sprzed blisko pięciuset lat ważnym zagadnieniem badawczym.
    A new translation of the New Testament directly from Greek published by Erasmus of Rotterdam in 1516 was a milestone of biblical scholarship. His work, seemingly challenging the traditional Vulgate translation, provoked much opposition. Among Erasmus’s adversaries was Francis Titlemans, a young Franciscan theologian from Leuven. In his Prologus Apologeticus he criticised Erasmus’s work as a self-aggrandising  exercise in vain glory and defended the centuries old authority of the Vulgate. The kernel of his argument was that the Word of God migrated from one language to another under strict Divine supervision that ensured its incorruptibility. Thus, biblical translation was not merely a matter of philology but required divine inspiration. Some arguments of Titelmans were reflected in canons of the Council of Trent relating to the Bible. Although the exact content of his arguments appears irrelevant to contemporary Biblical scholarship, some suppositions underlying his polemic with Erasmus sound very similar to those resonating in modern debates, making this 500 years old controversy a valuable subject of study. 
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2019, 9, 3; 525-546
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bischöfe, Humanisten und einfache Lutherfeinde. Die Kontakte des Erasmus nach Polen im Spiegel seines Briefwechsels
    Autorzy:
    Galle, Christoph
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602623.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Erazm z Rotterdamu
    korespondencja
    intelektualne
    świeckie i duchowne elity Polski
    Marcin Luter
    reformacja
    Erasmus of Rotterdam
    correspondence
    intellectual
    secular
    and ecclesiastical elite of Poland
    Martin Luther
    Reformation
    Opis:
    W jaki sposób reformacja w Niemczech krytykowana była przez intelektualne, świeckie i duchowne elity Królestwa Polskiego? Jakie można tu wyróżnić stanowiska, uwzględniając ich zmienność w czasie? Czy w Polsce byli zwolennicy, a może wręcz patroni idei reformacyjnych? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania sięgnięto po korespondencję Erazma z Rotterdamu, ponieważ utrzymywał on kontakty z wieloma Polakami i osobami w Polsce żyjącymi, a ponadto stanowił dla nich najważniejsze źródło informacji o rozwoju sytuacji w Niemczech. How has the reformation in Germany been criticized by the intellectual, secular, and ecclesiastical elite of the Polish kingdom? Which different positions are to be made, even in their temporal development? Have there been followers or even patrons of the reformatory ideas in Poland at all? To give answers to these questions, the correspondence of Erasmus of Rotterdam has been chosen, as he not only stayed in contact with numerous Polish or in Poland living people, but he also acts for them as the most important person to give information about the development in Germany.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan ze Lwowa i Erazm z Rotterdamu. Grecki tekst Nowego Testamentu a pierwodruk (1561) oraz zrewidowana edycja (1575) "Biblii Leopolity"
    Jan of Lwów and Erasmus of Rotterdam. The Greek Text of the New Testament and the editio princeps (1561) and the Revised Edition (1575) of the Leopolita’s Bible
    Autorzy:
    Rubik, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20679088.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-26
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    New Testament
    Erasmus of Rotterdam
    Jan Nicz Leopolita
    Leopolita's Bible
    Vulgate
    Greek text
    Biblical Humanism
    translation
    Nowy Testament
    Erazm z Rotterdamu
    Biblia Leopolity
    Wulgata
    tekst grecki
    humanizm biblijny
    tłumaczenie
    Opis:
    Autor dowodzi, że tłumaczenie Nowego Testamentu z katolickiej Biblii Leopolity (1561) jest w znacznej mierze oparcie na tekście greckim Erazma z Rotterdamu oraz jego pracom tekstualno-krytycznym, zawartym w Novum Instrumentum. Autor dowodzi ponadto, że wpływ ten był eliminowany w zrewidowanej edycji Biblii Leopolity z 1575 r. Tezy te wsparte są analizą ośmiu przykladów wpływów prac Erazma na polską translację.
    Author argues that the translation of the New Testament from the Polish Catholic Leopolita’s Bible (1561) was, to a significant extent, based on Erasmus’ of Rotterdam Greek text, and textual-critical scholarship as in the editions of Novum Instrumentum. Furthermore author argues that this influence was being removed in the revised edition of the Leopolita’s Bible (1575) because it was considered as controversial by some of the Catholics. These theses are supported by discussing eight textual examples of Erasmus’ influence on the Polish translation (out of 18 identified dependencies).
    Źródło:
    The Biblical Annals; 2023, 13, 2; 363-378
    2083-2222
    2451-2168
    Pojawia się w:
    The Biblical Annals
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cain’s rhetorical artfulness: Erasmus’ Biblical spoof
    Retoryczna przebiegłość Kaina. Biblijny apokryf Erazma
    Autorzy:
    Ryczek, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2089948.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Early Modern European history
    16th-century Latin-language writers
    16th century humanism
    rhetoric
    Biblical mythopoeia
    Cain
    Desiderius Erasmus (1466–1536)
    wczesna nowożytność
    literatura nowołacińska
    humanizm
    retoryka
    apokryfy biblijne
    Erazm z Rotterdamu (1466–1536)
    Opis:
    This article contains a bilingual, Latin-Polish, edition of a letter written by Erasmus to John Sixtin (Ioannes Sixtinus), a Frisian student he met in England. In it Erasmus describes a dinner party at Oxford to which he was invited as an acclaimed poet. In the presence of John Colet, leader of English humanists, table talk turned into learned conversation. Erasmus’s contribution to the debate was an improvised fable (fabula) about Cain who, in order to become farmer, persuades the angel guarding Paradise to bring him some seeds from the Garden of Eden. His speech, a showpiece of rhetorical artfulness disguising a string of lies and spurious argument, is so effective that the angel decides to steal the seeds and thus betray God’s trust. Seen in the context of contemporary surge of interest in the art of rhetoric, Erasmus’ apocryphal spoof is an eloquent demonstration of the heuristic value of mythopoeia and the irresistible power of rhetoric.
    Źródło:
    Ruch Literacki; 2018, 5; 531-544
    0035-9602
    Pojawia się w:
    Ruch Literacki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Johann Reuchlin (1455–1522), Celebrated Hebraist Loyal to the Church: Commemorating the 500th Anniversary of His Death
    Johann Reuchlin (1455–1522), wybitny hebraista wierny Kościołowi. Upamiętnienie 500. rocznicy jego śmierci
    Autorzy:
    Posset, Franz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20433647.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-26
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Johann Reuchlin
    Leo X
    Erasmus of Rotterdam
    Caspar Amman
    Crotus Rubeanus
    biblical languages
    Christian Hebraists
    monastic humanism
    humanist bishops
    Rome’s humanists
    Leon X
    Erazm z Rotterdamu
    języki biblijne
    chrześcijańscy hebraiści
    humanizm monastyczny
    biskupi humaniści
    humaniści rzymscy
    Opis:
    The life and work of Johann Reuchlin (1455–1522) has been investigated in the past primarily by Protestant authors pivoting around the views of Philip Melanchthon (1497–1560), who was Reuchlin’s relative and Martin Luther’s close collaborator. The purpose of the present contribution is to liberate the Catholic Reuchlin from the Protestant Wirkungsgeschichte. In order to come closer to the real Reuchlin, one has to focus on him as the Catholic Philo-Semite that he actually was. There were multiple cardinals in Rome who were favorably inclined toward Reuchlin; his controversial book Eye Glasses was on trial in Rome. Reuchlin had an unshaken and life-long commitment to the Catholic faith under papal leadership. He also maintained good relations with the monastic humanists (German Klosterhumanisten) of his time. He was glorified by Christians and Jews. Erasmus thought of Reuchlin as a saint and paid him overwhelming tribute in his eulogy Apotheosis Capnionis (Reuchlin’s Ascension into Heaven).
    Życie i działalność Johanna Reuchlina (1455–1522) były w przeszłości badane przede wszystkim przez autorów protestanckich, skupionych wokół poglądów Filipa Melanchtona (1497–1560), który był krewnym Reuchlina i bliskim współpracownikiem Marcina Lutra. Celem niniejszego opracowania jest „uwolnienie” katolickiego Reuchlina od protestanckiej Wirkungsgeschichte. Aby poznać prawdziwego Reuchlina, należy skupić się na nim jako katolickim filosemicie, którym w rzeczywistości był. W Rzymie żyło wielu kardynałów przychylnie nastawionych do Reuchlina; jego kontrowersyjna książka Zwierciadło oczu była przedmiotem procesu w tym mieście. Reuchlin konsekwentnie, przez całe życie wiązał się z wiarą katolicką pod przewodnictwem papieża. Utrzymywał też dobre stosunki z ówczesnymi zakonnikami-humanistami (niem. Klosterhumanisten). Cenili go zarówno chrześcijanie, jak i żydzi. Erazm uważał Reuchlina za świętego i oddał mu hołd w laudacji zatytułowanej Apotheosis Capnionis (Apoteoza Reuchlina).
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2022, 30, 1; 197-225
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Erazm z Rotterdamu i kardynał Gabriel Paleotti − dwie wizje starości
    Desiderius Erasmus of Rotterdam and cardinal Gabriele Paleotti – two visions of old age
    Autorzy:
    Nowaszczuk, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2139241.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Christian senility
    Paleotti’s treatise De bono senectutis
    Desiderius Erasmus and old age
    senility in the Latin literature
    A Hymn on Inconveniences of the Advanced Age
    chrześcijańska starość
    Erazm z Rotterdamu i starość
    Pieśń o przykrościach podeszłego wieku
    starość w literaturze łacińskiej
    traktat Paleottiego Dobra starość
    Opis:
    Koncepcje starości zaprezentowane przez Erazma z Rotterdamu i Gabriela Paleottiego różnią się między sobą pod wieloma względami. Dzieła poświęcone schyłkowemu etapowi ludzkiego życia zostały przygotowane przez autorów w różnym wieku i w innym okresie renesansu. Poglądy wyrażono w jednym wypadku wierszem, w drugim prozą. Istotniejsze wydaje się jednak to, że - odwołując się do tych samych źródeł - autorzy prowadzą czytelnika do zupełnie odmiennych wniosków. Zarówno dla Erazma, jak i Paleottiego punkt wyjścia i bazę rozważań stanowią antyczne poglądy dotyczące starości. Pierwszy z nich tak dalece je absorbuje i wyjaskrawia, że spotyka się nawet z zarzutem, jakoby przeżywał depresję albo kryzys wieku średniego. Wydaje się natomiast, że Rotterdamczyk prowadzi czytelnika nie do czego innego, jak do ponownego przeżycia idei świata starożytnego, co było przecież programowym założeniem renesansu. Przeciwnie jest u Paleottiego. O ile bowiem utwór Erazma można uznać za rodzaj literackiego comploratio dotyczącej starości, dzieło Paleottiego bez wątpienia mieści się w dziedzinie konsolacji. Również i ten autor odnosi się do poglądów antycznych. Ich prezentacji poświęca bez mała trzecią część traktatu. Co więcej, dokonuje podziałów i uogólnień, wskazując na wiodące trendy w myśleniu o starości. Ostatecznie porzuca jednak dawne twierdzenia, by w tej partii, gdzie prezentuje własne poglądy, posiłkować się filozofią scholastyczną. O ile odwołania do Biblii i historii Kościoła dotyczą zasadniczo sfery przywoływanych egzemplifikacji, to całe dzieło podporządkowane zostało myśli chrześcijańskiej. Sam uczony nie chciał bowiem kreślić ideału starości jako takiej, lecz starości chrześcijańskiej. Bardzo widoczne powiązanie treści i światopoglądu nie dziwi u autora, który był katolickim duchownym głęboko zaangażowanym w reformę Kościoła. Być może jest to również pośrednie następstwo przyjęcia twierdzeń Tomasza z Akwinu, którego tezy stanowiły bazę całego przedstawienia, a zwłaszcza wywodu dotyczącego pojmowania dobra. Nie można również wykluczyć, że wyraziście zarysowane poglądy religijne wraz ze skłonnością do encyklopedycznej systematyzacji są znakiem zwiastującym nadchodzący barok. Ostatecznie oba utwory nie dają rozstrzygającej odpowiedzi na pytanie, czy starość to dobry czas w ludzkim życiu. Wtajemniczają jednak w renesansowe rozumienie zjawiska będące wynikiem koincydencji poglądów antycznych oraz doświadczeń osobistych i społecznych.
    The concepts of old age formulated by Desiderius Erasmus and Gabriele Paleotti differ in many respects. The two authors created their works devoted to the concluding stages of the human life at different points in their own lives and in different periods of the Renaissance. One of the authors expressed his views in verse, and the other – in prose. More importantly, however, while referring to the same sources, the two writers guide the reader towards entirely different conclusions. Both Erasmus and Paleotti ground their reflections on the ancient views of old age. The extent to which the former assimilates and emphasises on them is such that he even becomes suspected of depression and a midlife crisis. It seems, however, that Erasmus aims at nothing else but helping his readers to re-immerse in the concepts of the ancient world, in consistency with the ideas of the Renaissance. Unlike Erasmus, whose work can be viewed as a kind of literary lament for the old age, Paleotti clearly aims at consolation. He also refers to the ideas of the ancient world and devotes nearly a third of his treaty to their presentation. Furthermore, the ways in which he organises (splits and generalises) his material reflect the prevailing views of the old age. Ultimately, however, Paleotti abandons the old theories and, in the part where he presents his own opinions, refers to scholastic philosophy. While references to the Bible and history of the Church essentially remain within the domain of illustrative examples, the entire work is created within the tradition of Christian thought, for the scholar’s intention was not to present an ideal of old age in general, but specifi cally in the context of Christian theology. The clear link between the content of the work and the views ofits author does not seem to surprise in case of Paleotti, who was a Catholic priest, deeply involved in Church reform. It may also be perceived as an indirect result of the influence of the teachings of Thomas Aquinas, which lay at the basis of the complete representation, and particularly his reflection on the understanding of goodness. It is also conceivable that the combination of a clear expression of religious views and a tendency for encyclopedic categorisation was a sign heralding the coming of Baroque. Ultimately, none of the works provides a decisive answer to the question of the positive value of the old age. Nevertheless, they offer an insight into the Renaissance understanding of that phenomenon which arises from a combination of ancient ideas and personal as well as social experiences
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2014, 2; 163-190
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies