Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Enlightenment philosophy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Three growing questions about Masonry
Autorzy:
Crimi, Davide
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036822.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
masonry
freemasonry
rosicrucians
enlightenment
secret
society
francmaçonnerie
charbonnerie
carboneria
alta vendita
stuart
scottish
templar
révolution
restauration
lumières
philosophy
egalité
fraternité
liberté
Opis:
Through three capital questions, this short essay tries to offer a general panorama and a better understanding of the proteiform complex body or Masonry. Through by a multi-level hermeneutic, this study get the ambition to be comprehensible both to Readers who are not used to this kind of literature and to the ones advanced and skilled in symbolic thought. The main important conclusion owes the quality of the symbolic level, which is the property to refuse a single interpretation: notwithstanding, this does not prevent from a clear historical and political evaluation of the phenomena under analysis, according the methodologies of social sciences. This political evaluability drives to the main valuable output of the essay, which concerns the anthropological statement that the logical label of Masonry, with this name or many others, it exists since always. Under the category of initiatory institution, we may consider the step between individual and society, and a society inside a larger one. Evolving from the needs of the individuals to the ones of social groups, the matter joins to the land of political sciences. The sociological meaning can be posed under analytic view in reason of the functionalist meaning emerging from the alternative couples status-quo/emancipation and conservatism/progressivism. Through by this perspective, anyway the theme seems not to reveal much more, because this “proteiform complex body” manifest itself as something too much complex in its inner core to be considered in a way or in another. What remains is strictly symbolic, with some theological and eschatological points that refuse to be posed under restrain.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2017, 16; 122-132
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE NATURE OF COMMON SENSE AND HOW WE CAN USE COMMON SENSE TO RENEW THE WEST
Autorzy:
Redpath, Peter A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507346.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
aim
analogy
anarchy
art
body of knowledge
cause
common sense
communication
comprehensive understanding
concept
contemporary
contrary
contrariety
culture
demonstration
demonstrative
disorder
education
equality
emotion
end
enlightened
enlightenment
excellence
existence
explanation
fear
fundamentalistic
genus
God
habit
happiness
harmony
hierarchically ordered
history
hope
human
humanist
inequality
inspiration
inspired
judgment
justice
knowledge
language
leadership
logic
mathematics
memory
metaphysics
modern
multitude
nature
Nietzschean
operational
opposite
order
part
person
philosophy
physical
poetry
power
principle
provocative thought
quality
reality
reason
receptivity
relationship
renaissance
resistance
rhetoric
science
scientism
skeptic
sophist
soul
species
strength
success
system
truth
utopian
West
Western civilization
unity
universe
values
virtue
whole
will
wisdom
wonder
World War
Opis:
Since most pressing today on a global scale is to be able to unite religion, philosophy, and science into parts of a coherent civilizational whole, and since the ability to unite a multitude into parts of a coherent whole essentially requires understanding the natures of the things and the way they can or cannot be essentially related, this paper chiefly considers precisely why the modern world has been unable to effect this union. In so doing, it argues that the chief cause of this inability to unite these cultural natures has been because the contemporary world, and the West especially, has lost its understanding of philosophy and science and has intentionally divorced from essential connection to wisdom. Finally, it proposes a common sense way properly to understand these natures, reunite them to wisdom, and revive Western and global civilization.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2014, 3: supplement; 455-484
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Muscovian Letters of Francesco Locatelli (1735), or the illusory modernisation of Russia’s legal and political system during the reign of Peter the Great and his successors
Autorzy:
Mosakowski, Marek
Ślęzak, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/638343.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Locatelli, Enlightenment, Russia, philosophy, law, politics, reforms
Opis:
In the 18th century thinkers of the French Enlightenment discover Russia, whose institutional reforms replace their traditional utopian topics. The myths of Peter the Great and of Catherine II as Minerva of the North are created. Russia also becomes a peculiar laboratory of Enlightenment incarnate. Francesco Locatelli, the author of the Muscovian Letters, who between 1733 and 1735 spent two years in Russian prisons, attempts to deconstruct these myths. His book, which enjoyed an immense popularity in Europe, is an accusation of arbitrariness and inhumanity of the Russian regime.
Źródło:
Romanica Cracoviensia; 2015, 15, 3
2084-3917
Pojawia się w:
Romanica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Key to Enlightenment: John Toland’s “Clidophorus” and His Grand Theory of the Esoteric and Exoteric Doctrines
Autorzy:
Stępień, Maciej B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1635322.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ezoteryka zachodnia
John Toland
wolnomularstwo
filozofia oświeceniowa
iluminizm
Western esotericism
freemasonry
Enlightenment philosophy
illuminism
Opis:
Klucz do oświecenia: „Clidophorus” Johna Tolanda i jego wielka teoria doktryn ezoterycznych i egzoterycznych  „Clidophorus” (albo „Klejdoforos”, z gr. κλειδόφορος „Niosący Klucz”) to traktat Johna Tolanda dotyczący dziejów filozofii podzielonej na „ezoteryczną” i „egzoteryczną”, napisany w 1720 r. Jego autor argumentował na rzecz tezy, że całe dziedzictwo starożytnej filozofii, we wszystkich kręgach kulturowych, nie jest niczym innym, jak tylko fasadą, celowo wzniesioną przez starożytnych filozofów, aby chronić i ukryć ich głębszą, „ezoteryczną” doktrynę przed wzrokiem gawiedzi. Autor „Klejdoforosa” tym samym podrywał wiarygodność wszystkiego, co stanowiło znane wówczas dziedzictwo filozofii— kwestionował całą filozoficzną tradycję. To jednak, w jaki sposób pojmował on podział na „ezoteryczną” i „egzoteryczną” filozofię, zrobiło w XVIII stuleciu zawrotną karierę, zwłaszcza w lożach wolnomularskich. Jest on więc także, najprawdopodobniej, głównym odpowiedzialnym za zmianę sposobu myślenia, dzięki której w drugiej połowie XVIII wieku spotykamy w źródłach historycznych nieużywane wcześniej neologizmy: rzeczowniki „ezoteryka” i „ezoteryzm” (l’esoterisme, Esoterismus). „Klejdoforos” to zatem również znaczący wkład Tolanda w wykształcenie dwojakiego charakteru epoki oświecenia: z jednej strony racjonalnego, świeckiego, reformatorskiego i stawiającego na edukację, a z drugiej—idącego ślepo za każdą obietnicą, pochodzącą od każdego szarlatana, jeśli tylko zacznie on mówić o wtajemniczeniu w arkana prawdy „ezoterycznej”— a więc prawdy ukrytej i zastrzeżonej dla nielicznych.
“Clidophorus” (from Gr. κλειδόφορος “The Bearer of the Key”) was John Toland’s treatise (1720) on the history of exoteric and esoteric philosophy. He extensively argued in support of the thesis that the entire philosophical heritage of ancient philosophers of all cultures was but a façade purposely devised by them to protect and hide a deeper, ‘esoteric doctrine’ from the general public. The author of “Clidophorus,” while undermining validity of the then known philosophical heritage, has totally won over the 18th-century standard understanding of that which is ‘esoteric’ and ‘exoteric’, especially within the Masonic movement. He also likely influenced the emergence of the related nouns (esotericism, l’esoterisme, Esoterismus). “Clidophorus” is Toland’s outstanding contribution to the two-fold profile, clearly visible in the general climate of opinion of the Enlightenment era: one rational, progressive, lay, reformist, and highly educated, the other completely entranced by every charlatan’s promise of initiation into supposedly ancient, esoteric truth.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2020, 11, 2; 91-103
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postmodernizm i religia wobec rozumu - uwagi krytyczne na temat ujęcia Gellnera
Postmodernism and Religion versus Reason: Critical Comments on Gellner’s Approach
Autorzy:
Kurkowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082670.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
postmodernizm
religia
rozum oświeceniowy
filozofia języka
metodologia nauk
nurty (szkoły) psychologiczne
postmodernism
religion
Enlightenment reason
philosophy of language
methodology of science
schools of psychological thought
Opis:
Religia, rozum i postmodernizm wskazują na różnego rodzaju postawy wobec świata, przede wszystkim w wymiarze poznawczym. W książce Postmodernizm, rozum i religia Ernest Gellner przedstawił ich charakterystykę, samemu określając się jako zwolennik oświeceniowego rozumu. W związku z tym rozum został przez niego ukazany w jak najlepszym świetle. Zapożycza on to, co dobre z religii i postmodernizmu, oraz odrzuca ich złe elementy. Choć we wstępie Gellner przyznał, że każda para w obrębie tych trzech postaw posiada pewne cechy wspólne, to jednak w dalszej części rozważań traktował postmodernizm i religię jakby stanowiły dwa krańce spektrum, w środku którego jest rozum. Nie poświęcił również uwagi cechom wspólnym religii i postmodernizmu, które jednocześnie są niezgodne z niektórymi postulatami oświeceniowego racjonalizmu. W niniejszej pracy przywołano kilka wybranych tego typu wątków w kontekście języka, metodologii nauk oraz wy-branych szkół psychologii dwudziestego wieku. Za pomocą przeprowadzonej analizy pokazano, że religia posiada istotne cechy wspólne z postmodernizmem, których nie podziela z rozumem, oraz jednocześnie posiada cechy wspólne z rozumem, których nie dzieli z postmodernizmem. Uzyskana w ten sposób perspektywa stanowi kontrpropozycję dla ujęcia Gellnera, w którym racjonalizm miał jawić się jako zbalansowane i umiarkowane stanowisko usytuowane pomiędzy przeciwległymi sobie skrajnościami religii i postmodernizmu.
Religion, reason and postmodernism point to differenttypes of attitude towards the world, above all in respect of epistemic concerns. In his book Postmodernism, Reason and Religion Ernest Gellner presented their salient characteristics, describing himself as a supporter of Enlightenment reason. He thus soughtto show reason in a positive light, presenting it as drawing on whatis best in both religion and postmodernism while rejecting theirproblematic elements. However, he failed to attend to certain features common to religion and postmodernism that at the sametime contradict some of the postulates of Enlightenment rationalism. The present paper considers some selected threads of thistype that occur in the context of language, the methodology of science and selected schools of twentiethcentury psychology. Theanalysis proposed shows that religion shares some nontrivial elements with postmodernism that stand in opposition to reason,while at the same time having some elements in common with reason that are opposed to postmodernism. The perspective thus obtained constitutes an alternative to Gellner’s approach, in whichreason was made to appear as a balanced and moderate positionsituated between the opposite extremes of religion and postmodernism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 141-160
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pluralistyczny model prawdy
The pluralistic model of truth
Autorzy:
Skakuj, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144017.pdf
Data publikacji:
2021-02-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
pluralistyczna teologia religii
filozofia oświecenia
pragmatyzm
fenomenologia religii
relatywizm
absolutność
obiektywizm
ortodoksja
ortopraksja
J. Hick
P. F. Knitter
truth
the pluralistic theology of religions
the Philosophy of the Enlightenment
pragmatism
the phenomenology of religion
relativism
absoluteness
objectivism
orthodoxy
orthopraxis
Opis:
On the grounds of the analysis made by the author of the elaboration one can notice a strong tendency to the relativisation of truth performing in the context of the pluralist theology of religion. Representatives of the aforementioned trend want to question the objective character of truth. Such actions are aimed at leading to the statement that all religions are equally exceptional. To clearly understand the theses of pluralists, philosophical foundations of the pluralist theology of religion have been depicted. It must be stated that pluralists use philosophical notions selectively and instrumentally, which makes it possible to reach desirable conclusions. The contestation of the absolute and objective character of truth has serious consequences and exerts an influence upon the understanding of interreligious dialogue. The problem of resignation from one's own religious identity appears. Defending themselves against such an accusation, pluralists introduce the concept of orthopraxis as the criterion of truth. Consequently, the determinant of truth is its ability to realize itself in the proper demeanour. Views presented in the pluralist theology of religion constitute a serious reproach to Christian truth as well as biblical truth.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2013, 5; 177-200
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosophical conditions of modernity in science
Autorzy:
Drozdowicz, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/704526.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Enlightenment modernity, modernity in the perspective of phenomenological philosophy, modernity from the point of view of classicist conservatism
Opis:
In these remarks I recall the attempts of pointing out the relations between philosophy and modernity in sciences in three distinctively differing point of view, that is the achievements of “the Enlightened Age” (in the sense of Ernst Cassirer), phenomenological philosophy (in the sense of Edmund Husserl) and the classicist conservatism (in the sense of Allan Bloom). In each of these cases an importance of those relations is being acknowledged. However it is not just differently evaluated and justified, but also the diagnoses and forecasts related to it look differently either.
Źródło:
Nauka; 2017, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświeceniowa wizja nauki w ujęciu Józefa Sołtykowicza, jako przykład refleksji filozoficznej z kręgu Towarzystwa Naukowego Krakowskiego
Autorzy:
Psica, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/429268.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Cracow Science Society (CSS)
Enlightenment period philosophy
critics of J.J. Rousseau
science and faith
protection of science
, critics of J.J. Rousseau
Opis:
The article concentrates on the analysis of the Enlightenment periods vision of science by Josef Sołtykowicz. His theories are examples of philosophical reflection of the Cracow Science Society. The starting point was the outline of the political and scientific situation from the second part of the XVII century to the first part of the XIX century also referring to the author’s biography.The main part of the article is the analysis of two Dissertations by Sołtykowicz published by the Cracow Science Society their yearly publication, in 1818 and 1820.The following points were taken into account: The roots of the society’s activities, the relationship between science and faith, popularizing knowledge, criticism of Rousseau and anthropological analysis of the roots, of the negative view of knowledge. These theories are worth analysing, unfortunately so far the philosophical thought of the members of CSS, has not encouraged work on them as they deserved. At the same time we can expect that the work of the scientists from the CSS significantly impacted on the progress of the philosophical reflection in Cracow, and also the wider picture of modern polish scientific culture.
Źródło:
Semina Scientiarum; 2018, 17
1644-3365
Pojawia się w:
Semina Scientiarum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświeceniowa kultura naukowa w kontekście filozoficznym. Z dziejów Komisji Edukacji Narodowej (cz. 2)
Learned Culture in the Enlightenment in the Philosophical Context. On the History of the Commission of National Education (Part Two)
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488600.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Komisja Edukacji Narodowej
Rzeczpospolita Obojga Narodów
wiek oświecenia
historia oświaty
historia filozofii
historia nauki
Commission of National Education
Polish–Lithuanian Commonwealth
Age of Enlightenment
History of Education
History of Philosophy
History of Science
Opis:
Artykuł przestawia dydaktykę KEN w zakresie sformułowań programowych, podręczników i praktyki dydaktycznej, ukazanych na tle reform charakterystycznych dla ówczesnej szkoły europejskiej. W ukazaniu realiów kultury naukowej funkcjonującej w szkolnictwie zarządzanym przez Komisję skupiono się na oddaniu specyfiki styku filozofii i nowożytnej nauki, nieraz znacznie odbiegającego od realiów współczesnych. Nauczanie w szkołach KEN należy niewątpliwie do programowo eklektycznej kultury intelektualnej oświecenia, godzącej szkołę tradycyjną z postulatami nowożytnymi. Postawa ta ujawniła się w całym szkolnictwie europejskim, a więc nie tylko we Francji, przodującej przynajmniej w zakresie deklaracji programowych, ale zwłaszcza w centralistycznie reformowanej oświacie w monarchii habsburskiej. Jest ona także właściwa tak reprezentacyjnemu świadectwu ówczesnej kultury naukowej, jakim była Wielka Encyklopedia Francuska, do której KEN wprost nawiązywała. Szkoły KEN odchodzą od utożsamiania kształcenia realnego z kursem filozofii, co nasili się wraz z upowszechnianiem się empirystycznej epistemologii, owocującego fenomenalizmem rugującym podejście ufundowane na filozofii, w szkole tradycyjnej właściwe nowożytnemu arystotelizmowi chrześcijańskiemu. W szkole europejskiej wzbogacano studium językowo-humanistyczne o kształcenie matematyczno-przyrodnicze, zachowując kurs filozofii w duchu philosophia recentiorum, przynajmniej na poziomie uniwersyteckim. Filozofia ta krytycznie asymilowała elementy nowożytnej epistemologii, a zwłaszcza osiągnięcia nowożytnego przyrodoznawstwa. Postawa ta była charakterystyczna także dla szkoły zreformowanej w połowie wieku XVIII na teranie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zwłaszcza przez zakon pijarów i jezuitów. KEN wprowadziła natomiast samoistne przedmioty matematyczno-przyrodnicze, co zaowocowało ograniczeniem wykładu filozofii, którą w szkołach średnich sprowadzono do kursu logiki i ukierunkowanej praktycznie etyki, a na uniwersytetach do prawa naturalnego z odniesieniami społecznymi, politycznymi i ekonomicznymi. Zaowocowało to nawet odejściem od tradycyjnej struktury uniwersytetu, z propedeutycznym wydziałem filozoficznym, gdy w duchu fizjokratycznego porządku fizycznego i moralnego ukonstytuowano dwuczłonową strukturę szkół wyższych. Tym niemniej presja tzw. długiego trwania (longue durée) tłumaczy zachowanie elementów filozoficznych nawet w przyrodoznawstwie, dzielone z ówczesną szkołą europejską, a więc w formie interpretacji korzystającej z kategorii substancji i jej właściwości, a nawet koncepcji duszy zwierzęcej.
The paper depicts the didactic approach of the Commission of National Education (Pol. KEN). It shows curricula policy, textbooks, and didactic practice against the backdrop of reforms characteristic of the then European school. In presenting the reality of learned culture in education managed by the Commission attention is focused on the specific borderline between philosophy and modern science, the areas that many a time diverged from contemporary circumstances. Teaching in the KEN schools undoubtedly belongs to the policy of eclectic intellectual culture of the Enlightenment that seeks to reconciliate the traditional school with modern postulates. This attitude was manifested throughout European education, therefore not only in France, which was leading at least in her policy declarations, but especially in the Habsburg monarchy whose education was under centralistic reformation. It was also proper to the then learned culture of the Encyclopaedia, or a Systematic Dictionary of the Sciences, Arts, and Crafts, on which the KEN would directly draw. The KEN schools diverge from the identification real education with a course of philosophy, a fact became more prominent together with the popularisation of empiristic epistemology that resulted in phenomenalism; the latter eliminated the approach founded on philosophy in the traditional school, the approach proper to modern Christian Aristotelianism. The European school of linguistic and humanistic studies was enriched by mathematics and natural sciences, whereas a course in philosophy in the spirit of philosophia recentiorum was maintained, at least at the university level. This philosophy assimilated some elements of modern epistemology in a critical manner, especially the accomplishments of modern natural science. Such attitude was also characteristic of the school reformed in the mid-eighteenth century in the Polish-Lithuanian Commonwealth, especially by the Piarists and Jesuits. The KEN introduced independent mathematical and natural science subjects, a fact that resulted in limitation of the course of philosophy which in secondary education was reduced to a course in logic and practical ethics, and at universities to natural law with some social, political, and economic references. This resulted in departure from the traditional structure of university, with a propaedeutic faculty of philosophy, where a two-part structure of higher education was constituted in the spirit of physiocratic physical order and moral order. Nevertheless the pressure of the socalled long duration (longue durée) accounts for the maintenance of philosophical elements in Enlightenment school, even in natural science, in the form of interpretation that takes advantage of the category of substance and its properties, and even of the conception of animal soul.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 4; 67-114
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświeceniowa kultura naukowa w kontekście filozoficznym. Z dziejów Komisji Edukacji Narodowej (Cz. 1)
Learned Culture in the Enlightenment in the Philosophical Context. On the History of the Commission of National Education (Part One)
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488429.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Komisja Edukacji Narodowej
Rzeczpospolita Obojga Narodów
wiek oświecenia
historia oświaty
historia filozofii
historia nauk
Commission of National Education
Polish–Lithuanian Commonwealth
Age of Enlightenment
History of Education
History of Philosophy
History of Science
Opis:
Artykuł przestawia dydaktykę KEN, koncentrując się na ukazaniu reform oświatowych charakterystycznych dla epoki oświecenia. W szczególności ukazuje specyfikę styku ówczesnej filozofii i nowożytnej nauki, stopniowo wyzwalającej się z hegemonii filozofii. Wskazuje na dominujący podówczas duch utylitaryzmu, a w warstwie metodologicznej – programowy eklektyzm. Postawa ta ujawniła się w całym szkolnictwie europejskim, a więc nie tylko we Francji, przodującej przynajmniej w zakresie deklaracji programowych, ale zwłaszcza w centralistycznie reformowanej oświacie w monarchii habsburskiej. Jest ona także właściwa tak reprezentacyjnemu świadectwu ówczesnej kultury naukowej, jakim była Wielka Encyklopedia Francuska, do której nawiąże wprost KEN. W szkole europejskiej wzbogacano studium językowo-humanistyczne o kształcenie matematyczno-przyrodnicze, zachowując kurs filozofii w duchu philosophia recentiorum, przynajmniej na poziomie uniwersyteckim. Filozofia ta krytycznie asymilowała elementy nowożytnej epistemologii, a zwłaszcza osiągnięcia nowożytnego przyrodoznawstwa. Podejście to było typowe dla szkolnictwa reformowanego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez środowiska wyznaniowe, zwłaszcza zakon pijarów i jezuitów. Z czasem coraz bardziej upowszechni się empirystyczna epistemologia, owocująca fenomenalizmem kwestionującym możliwość uprawiania maksymalistycznie pojętej filozofii w formie nowożytnego arystotelizmu chrześcijańskiego funkcjonującego w szkole tradycyjnej. Mimo krytyki tego modelu kształcenia, presja tzw. długiego trwania (longue durée) tłumaczy zachowanie w szkole oświeceniowej elementów filozoficznych nawet w przyrodoznawstwie, w formie interpretacji korzystającej z kategorii substancji i jej właściwości, a nawet koncepcji duszy zwierzęcej.
This paper depicts the didactic approach of the Commission of National Education (Pol. KEN). It focuses on the educational reforms characteristic of the Age of the Enlightenment. In particular, it shows the specific character of the then philosophy and modern science that gradually liberated itself from the hegemony of philosophy. It pinpoints the spirit of utilitarianism that dominated at that time, and in its methodological aspect policy eclecticism. This attitude was manifested throughout European education, therefore not only in France, which was leading at least in her policy declarations, but especially in the Habsburg monarchy whose education was under centralistic reformation. It was also proper to the then learned culture of the Encyclopaedia, or a Systematic Dictionary of the Sciences, Arts, and Crafts, on which the KEN would draw. The European school of linguistic and humanistic studies was enriched by mathematics and natural sciences, whereas a course in philosophy in the spirit of philosophia recentiorum was maintained, at least at the university level. This philosophy assimilated some elements of modern epistemology in a critical manner, especially the accomplishments of modern natural science. Such approach was typical of reformed education in the Polish–Lithuanian Commonwealth by religious milieus, especially the Piarists and Jesuits. In the course of time empiristic epistemology became more and more popular and bore fruit in the form of phenomenalism which questioned the pursuit of philosophy maximalistically understood in the form of modern Christian Aristotelianism in the traditional school. Despite criticism of this model of education, the pressure of the so-called long duration (longue durée) accounts for the maintenance of philosophical elements in Enlightenment school, even in natural science, in the form of interpretation that takes advantage of the category of substance and its properties, and even of the conception of animal soul.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 4; 35-65
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
OSIEMNASTOWIECZNA IDEA RELIGII NATURALNEJ I JEJ WSPÓŁCZESNE FORMY
THE 18TH CENTURY IDEA OF NATURAL RELIGION AND ITS CONTEMPORARY FORMS
Autorzy:
Chlewicki, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418701.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Akademia Marynarki Wojennej. Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Tematy:
natural religion
philosophy of religion
philosophy of enlightenment
human rights
Kant
Opis:
The natural religion was of great importance and popular with thinkers, philosophers and writers in the 18th century. According to the message of this idea a religion was treated in moral terms and it was believed that there are moral rules common among all people, and God is a Moral Lawgiver or a symbol of sanctity of these rules. In spite of the fact that the notion of natural religion does not exist today its forms can still be found in European awareness. But as the most important heritage of the 18th century idea of natural religion can be regarded nowadays our Western belief in human rights and their universality. In our value system these rights are supreme and „sacred”. It can be said that they are our new religion modeled on the natural religion and as its continuity.
Źródło:
Colloquium; 2015, 7, 3; 7-18
2081-3813
2658-0365
Pojawia się w:
Colloquium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od kosmografii do „systemu świata”. Rosyjska kosmologia wieku Oświecenia
Autorzy:
Artiemjewa, Tatiana W.
Mikeszin, Michał J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691120.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Copernicus Center Press
Tematy:
russian philosophy
Enlightenment
cosmology
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2009, 45; 140-151
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O tym, jak dawna myśl może żyć współcześnie, czyli refleksje na kanwie Słownika krytyki utopii czasów Oświecenia
How an old thought can live on today – reflections on the Dictionary of criticism of the Enlightenment’s utopias
Autorzy:
Kuźmicz, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621492.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
filozofia, krytycyzm, utopia, Oświecenie
philosophy, criticism, utopia, Enlightenment
Opis:
Today the importance of the Age of Enlightenment is undeniable. The cult of Reason and Nature not only contributed to the development of culture and science, but also to the development of the state, law and society. According to the Dictionnaire critique de l’utopie au temps des Lumières (Critical Dictionary of Utopia in the Age of Enligh- tenment), XVIII century utopian thought may carry influence in the present era. This monumental tome, published in Geneva in 2017, is written in French and has more than 1400 pages. It is the product of the joint-effort of more than 50 scholars from different countries, all gathered round the dictionary’s creator and editor, Professor Bronislav Baczko (1924–2016). In 2011, Baczko received the Balzan Prize for his studies on the works of J.J. Rousseau and Enlightenment. The dictionary is his crowning achievement and serves as a fitting tribute to his lifetime contribution to philosophy. It contains some 54 terms concerning the Enlightenment’s utopia, each having been the subject of critical analysis research. The issues addressed in the dictionary may be of interest if, not value, to specialist from a wide variety of disciplines including lawyers. In this latter respect the dictionary discusses such legal expressions as: the legislation, the law, the state, the police, crime and punishment, human rights and war and peace. The interdisciplinary nature of the dictionary is not its sole attribute. This is one of the latest studies on Utopia and the Age of Enlightenment, and the message Baczco’s delivers is both humanistic and universal.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2017, 16, 2; 229-243
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Moses Mendelssohn a judaizm i kultura żydowska
Moses Mendelssohn to Judaism and Jewish Culture
Autorzy:
Pilarczyk, Krzysztof
Dublański, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558513.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Moses Mendelssohn
oświecenie
judaizm
Żydzi
Biblia
filozofia niemiecka
Enlightenment
Judaism
Jews
the Bible
German philosophy
Opis:
Druga połowa XVIII wieku przyniosła istotną zmianę w dziejach Żydów i ich religii – judaizmu. Nowe elity żydowskie, pod wpływem europejskich prądów oświeceniowych, zaczęły kwestionować paradygmaty żydowskiego życia religijnego i społecznego, eksponując takie wartości jak: tolerancja, równouprawnienie i wolność religijna. Dążono do obywatelskiego zrównania praw Żydów oraz odrzucenia tradycji ukształtowanej przez judaizm rabiniczny. Do głosu doszły także nurty racjonalistyczne. Tendencje te dały początek nowej kulturze żydowskiej zwanej haskalą, która w początkowej fazie znalazła swe centrum w Berlinie, a za jej prekursora i lidera uznano Mosesa Mendelssohna, wybitnego ilozofa żydowskiego doby oświecenia okresu „pre-Kantowskiego”, zwanego „żydowskim Sokratesem”. Na jego stosunek do judaizmu i kultury żydowskiej miała wpływ (1) zdobyta w młodości formacja religijna i intelektualna, (2) presja otoczenia domagającego się zmiany modelu kształcenia językowego Żydów i wewnętrzna tego potrzeba, (3) chęć dążenia do zachowania żydowskiej tożsamości religijnej przez reinterpretację tradycji za pomocą narzędzi ilozoii oświeceniowej. Autorzy artykułu opisują te trzy czynniki, charakteryzując w ten sposób początkową fazę haskali żydowskiej.
The second half of the eighteenth century brought a significant change in the history of the Jews and their religion – Judaism. The new Jewish elite, influenced by European currents of the Enlightenment, began to question the paradigms of Jewish religious and social life, exposing values such as tolerance, equality and religious freedom. They sought to equate civil rights of Jews and rejection of tradition shaped by rabbinic Judaism. They came to the fore as the rationalist currents. These trends have given rise to a new culture called the Jewish Haskalah, which in the initial phase found its center in Berlin, and for its forerunner and leader was Moses Mendelssohn, the famous Jewish philosopher of the Enlightenment period “pre-Kantian” called “Jewish Socrates.” On his relationship to Judaism and Jewish culture have an impact: (1) acquired in his youth, religious formation and intellectual, (2) peer pressure, demanding a paradigm shift in education language of the Jews and the inner of this need, (3) the desire to strive to maintain a Jewish religious identity through reinterpretation tradition of using tools Enlightenment philosophy. The authors of article describe these three factors, characterizing thus the initial phase of the Jewish Haskalah.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2016, 38; 75-87
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modern moral reinterpretation of Jesus and its value to the philosophy of religion
Autorzy:
Torzewski, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437448.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
morality
ethics
religion
moral religion
contemporary philosophy
Immanuel Kant
Jesus
Gotthold Ephraim Lessing
Ludwig Feuerbach
reinterpretation
German philosophy
Enlightenment
Opis:
The moral reinterpretation of Jesus conducted by Kant, Lessing and Feuerbach, is an interesting matter when it comes to the philosophy of religion. The abovementioned German philosophers claimed that Jesus ought to be understood only as a moral archetype and a revolutionist in morality. This concept arose on the grounds of moral religion which was one of the most interesting ideas of the Enlightenment. Thus, exploring this moral reinterpretation of Jesus is just an excuse to study the concept of moral religion. Despite the fact that this idea is no longer current, it has immense influence on the contemporary philosophy of religion. Therefore, understanding the concept of moral religion can broaden the context of the contemporary discussion.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2019, 9, 2; 253-269
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies