Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dorpat/Tartu" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Archiwum Konwentu Polonia — dokumentacja dorpacka
    The Archive of the Konwent Polonia — the Dorpat records
    Autorzy:
    Dowgiało, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474849.pdf
    Data publikacji:
    2017-11-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Konwent Polonia,
    korporacje akademickie,
    archiwistyka,
    Dorpat
    academic corporations,
    academic fraternities,
    archival science,
    Dorpat (Tartu)
    Opis:
    Konwent Polonia — the oldest academic corporation existing to this day, was founded in 1828 in Dorpat. Its history before restitution of Poland’s sovereignty was turbulent — full of confl icts with German students and the Russian authorities — but also not without time for fun and self-education. Unfortunately, materials that directly documented corporation’s activity between 1828 and 1882 were destroyed. This paper presents preserved documentation from the period 1883–1918, a time when Konwent Polonia existed in Tartu — in the absence of Polish State. The article also presents a brief history of the corporation’s archive. These collections are currently held in two institutions, the Archdiocesan Archive of Warsaw and the Wroblewski Library of the Lithuanian Academy of Sciences in Vilnius. They document the activity of the Polish academic corporation during the period of Partition of Poland.
    Konwent Polonia - najstarsza, istniejąca do dziś korporacja akademicka, powstał w 1828 r. w Dorpacie. Jego dzieje, aż do odzyskania przez Polskę niepodległości, były burzliwe – pełne konfliktów z niemieckimi studentami oraz rosyjskimi władzami, ale także niepozbawione czasu na zabawę i samokształcenie. Niestety, materiały, które w sposób bezpośredni dokumentowałyby jego działalność w latach 1828-1882, zostały zniszczone. Niniejsze opracowanie prezentuje zachowaną dokumentację z okresu 1883-1918, a więc z czasów, kiedy Konwent Polonia działał w Dorpacie – w sytuacji braku Państwa Polskiego, a także skrócone dzieje archiwum tejże korporacji. Zbiory te przechowywane są obecnie w dwóch instytucjach: Archiwum Archidiecezjalnym Warszawskim oraz Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie. Stanowią jedyny tak dobrze zachowany obraz działalności polskiej korporacji akademickiej z okresu zaborów.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2017, 24; 35-44
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uniwersytet Dorpacki w dziejach protestantyzmu na ziemiach polskich w XIX i początku XX wieku w świetle dokumentacji z Estońskiego Archiwum Historycznego w Tartu
    Dorpat University’s role in history of Protestantism in Poland in 19th and 20th century in light of documents preserved in Estonian Historical Archive in Tartu
    Autorzy:
    Stegner, Tadeusz
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942707.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Dorpat
    Tartu
    Uniwersytet Dorpacki
    studenci polscy
    Estonia
    Juliusz Bursche
    protestanci
    archiwa estońskie
    Opis:
    Uniwersytet w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii) był miejscem kształcenia wielu studentów z ziem polskich, także tych, którzy zamierzali się poświęcić karierze duchownej jako pastorzy ewangeliccy. Niektórzy z nich, np. biskup Juliusz Bursche, obejmowali najważniejsze stanowiska w kościołach ewangelickich w Polsce. Na wydziale teologicznym do 1914 r. studiowało 228 studentów z terenów dawnej Rzeczypospolitej. Ich akta personalne zachowały się w Estońskim Archiwum Historycznym w Tartu (dawniej Dorpat) w Estonii, głównie w tzw. fondzie [=zespole archiwalnym] uniwersyteckim. Najważniejsze są teczki osobowe studentów, zawierające ich podania o przyjęcie na studia, akt urodzenia, szkolne świadectwa, zaświadczenia o stosunku do służby wojskowej, opinie pastora z parafii, z której pochodził kandydat, świadectwa egzaminacyjne, egzemplarze prac semestralnych, dyplomowych, magisterskich, doktorskich, próbne kazania studentów teologii. Wiemy na jakie zajęcia uczęszczali i jakie otrzymywali oceny. Mamy też materiały na temat organizacji studenckich działających na uniwersytecie w tym tych istniejących na fakultecie teologicznym np. Koła Teologów Polskich, jest statut, sprawozdania z pracy Koła. Są to cenne zbiory, ważne dla dziejów protestantyzmu na ziemiach polskich.
    University of Dorpat (currently Tartu in Estonia) was an educational centre frequented by many students from the territory of Poland, including those who intended to devote themselves to a career in clergy as Evangelical pastors. Some of them, like e.g. Bishop Juliusz Bursche, have later held the most important positions in Evangelical churches in Poland. Faculty of theology, as of 1914, had 228 students from the territory of former Polish-Lithuanian Commonwealth. Their personal records were preserved in Estonian Historical Archive in Tartu (formerly Dorpat), mostly in the university fond. The most important materials are personal files of the students, containing their applications for enrolment, birth certificates, school reports, military service clearance certificates, opinions of pastors of the candidate’s parish, exam certificates, copies of term papers, diploma dissertations, master’s and PhD dissertations, sample sermons of theology students. We know what classes they attended and what their grades were. We also have materials pertaining to students’ organizations active at the university, including those at theology faculty, e.g. the Circle of Polish Theologians; there is a statute available, as well as reports from the work of the Circle. These are valuable fonds, important for history of Protestantism in Poland.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 490-506
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyprawa zbrojna Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna” w Inflantach zimą 1579 roku
    The Military Expedition of Krzysztof Radziwiłł „Perkūnas” to Livonia in the Winter of 1579
    Autorzy:
    Łopatecki, Karol
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1075893.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Itinerarium
    military cartography
    Kirempe
    Dorpat
    Tartu
    Livonia
    the 15th century
    Opis:
    The article presents the Lithuanian expedition carried out in Livonia in the winter of 1579. On the basis of the itinerary [itinerarium] and iconographic and written sources it has been established that three regiments were to act in a coordinated manner to conduct the military action against the Russian Empire. All the three regiments were to set off from Kieś [Wenden] and through different ways reach Dorpat [Tartu] occupied by the Russians. The whole expedition included about 200 cavalry soldiers and about 400 common infantry soldiers [Polish: drab] along with several light artillery and a numerous lager. Owing to the activities undertaken by the three regiments, destructions were much more extensive, more loot was acquired and military successes were more significant – the castle of Kierepeć was conquered. The activity of three separate regiments confused the enemy and prevented them from undertaking the effective defence. The expedition was carried out from 16 February to 6 March, which also affected its outcome. The late winter provided the best conditions for the land communication, while the upcoming thaw made it impossible for the enemy to launch the counter-defence. It resulted in the safe return to Kieś and a lack of Moscovite units sent from Dorpat. To my way of thinking, the winter expedition of 1579 to Livonia was the best example of the manoeuvre art of the Polish-Lithuanian army in the 16th century. The routes of two regiments (the left one and the central one) ran close to each other, while the third one (the right one) had a totally different route entering the Russian lands from the back. The right regiment was commanded by the Oberst [Colonel] of Courland Jürgen Buttler, who conquered the castle of Kierepeć [Kirempe]. The main unit was commanded by Krzysztof Radziwiłł nicknamed “Perkūnas”, who plundered the vicinities of Dorpat. The analysis of the itinerary of 1579 prepared by Krzysztof Radziwiłł indicates that the mile recorded there corresponded to 8 kilometres. The average daily velocity of the expedition Kieś–Dorpat–Kieć amounted to 21.55 km, which corresponded to 2.7 miles. During the expedition the regiments covered from 250 to 310 km, which along with the return journey amounted to 500 km.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2018, 83, 1; 39-67
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In extrema fere Livonia: Jezuickie kolegium w Tartu w korespondencji Piotra Skargi
    Autorzy:
    Danieluk, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/448717.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Society of Jesus
    Jesuit education
    Tartu (Dorpat)
    Piotr Skarga
    college
    Towarzystwo Jezusowe, szkolnictwo jezuickie, Tartu (Dorpat), Piotr Skarga, kolegium
    Opis:
    In the relation addressed to his monastic confreres written in 1583, the Jesuit chronicler wrote that Tartu (Dorpat), where the Jesuit had recently moved to, was a city located in the most remote part of Livonia, as the territories belonging to today’s Latvia and Estonia were then called (Torpatum urbs est in extrema fere Livonia) (Kurtz 1925: 12).[1] The present article reminds us why the Jesuits arrived in these lands, which were little-known to Europeans at that time (and perhaps even today), and what Piotr Skarga wrote about them in his letters. The subject literature and archival sources available in Rome reveal that their arrival was aimed at the recatholicisation of Livonia undertaken by King Stefan Batory after his victorious wars with Russia. Regardless of the king’s obvious political goals, the Jesuits’ presence in the region was primarily linked with the evangelisation mission of the Order, whose tools included education, which, alongside direct pastoral work, was the leading form of its activity both in Livonia and elsewhere.[1]  The book contains Latin relations called litterae annuae, which were sent by the Jesuits to Rome, and their German translation. 
    Jezuicki kronikarz z 1583 r. pisał w swej relacji przeznaczonej dla współbraci zakonnych, że Tartu (Dorpat), gdzie od niedawna Jezuici zamieszkiwali, jest miastem położonym w najbardziej oddalonej części Liwonii, czyli Inflant, jak wówczas określano tereny dzisiejszej Łotwy i Estonii (Torpatum urbs est in extrema fere Livonia) (Kurtz 1925: 12)[1]. Niniejszy artykuł ukazuje przyczyny, dla których jezuici znaleźli się w tych niezbyt dobrze znanych ówczesnym (a może także współczesnym) Europejczykom stronach oraz to, co na ten temat pisał w swoich listach Piotr Skarga. Istniejąca literatura przedmiotu oraz dostępne w Rzymie źródła archiwalne dowodzą, że główną przyczyną ich przybycia na te tereny była akcja rekatolicyzacji Inflant podjęta przez króla Stefana Batorego po zwycięskich wojnach z Rosją. Niezależnie od oczywistych celów politycznych władcy, dla jezuitów główną racją obecności w regionie była misja ewangelizacyjna zakonu, a jednym z jej narzędzi było szkolnictwo, które obok bezpośredniego duszpasterstwa stanowiło wiodącą formę ich działalności tak w Inflantach, jak i gdzie indziej.[1]  Książka zawiera łaciński tekst relacji zwanych litterae annuae, przesyłanych przez jezuitów do Rzymu, oraz ich niemieckie tłumaczenie.
    Źródło:
    Studia Paedagogica Ignatiana; 2019, 22, 4
    2450-5358
    2450-5366
    Pojawia się w:
    Studia Paedagogica Ignatiana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsce szczecińskiego Pedagogium Książęcego / Królewskiego Gimnazjum Karolińskiego w szwedzkim systemie kształcenia medycznego w latach 1646-1713
    The place of the Szczecin Princely Pedagogium / Royal Carolingian Gymnasium in the Swedish system of medical education in 1646–1713.
    Autorzy:
    Nieznanowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590955.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    medical education
    circulation of the medical knowledge
    17th century
    Marian Gymnasium in Szczecin
    Swedish Crown
    Uppsala
    Dorpat/Tartu
    Åbo/Turku
    Greifswald
    Lund
    kształcenie medyczne
    cyrkulacja wiedzy medycznej
    XVII wiek
    Gimnazjum Mariackie w Szczecinie
    Korona Szwedzka
    Opis:
    Celem artykułu było scharakteryzowanie kształcenia medycznego prowadzonego w siedemnastowiecznym Szczecinie, w kontekście szwedzkiej sieci akademickiej z tego okresu, obejmującej pięć uczelni z wydziałami lekarskimi (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Analizie porównawczej poddane zostały: liczba i ciągłość obsadzenia katedr medycyny, dostępność i jakość infrastruktury wykorzystywanej w dydaktyce i badaniach naukowych prowadzonych przez profesorów medycyny, liczba i tematyka dysput i dysertacji medycznych przeprowadzanych z udziałem studentów oraz aktywność naukowa profesorów medycyny z poszczególnych ośrodków. Jedynym analizowanym ośrodkiem, któremu gimnazjalna katedra medycyny w Szczecinie nie mogła dorównać w żadnym z analizowanych aspektów, był wydział lekarski w Uppsali. Najistotniejszą różnicą między Szczecinem i Greifswaldem było to, że greifswaldzki wydział lekarski posiadał uprawnienia do nadawania tytułów doktorskich. Natomiast nowym ośrodkom, założonym w omawianym okresie (Dorpat, Åbo, Lund), Szczecin nie tylko dotrzymywał kroku, ale dzięki zaangażowaniu i aktywności działających tu profesorów, niejednokrotnie je wyprzedzał.
    The purpose of the present study is to describe the medical education provided in the 17th century Szczecin in the context of the Swedish academic network of the time, comprising five universities with the medical faculties (Uppsala, Dorpat/Tartu, Åbo/Turku, Greifswald, Lund). Subject to comparative analysis were: the number and continuity of the personnel of the chairs of medicine, the availability and quality of the infrastructure used in didactics and the scientific research carried out by the professors of medicine, the number and topics of the medical discussions and dissertations presented with the participation of students, and the scientific activity of the professors of medicine from various centres. One of the analyzed centres with which the Gymnasium chair of medicine couldn’t be on a par in neither of the analyzed aspects was the faculty of medicine in Uppsala. The most significant difference between Szczecin and Greifswald was the Greifswald faculty’s of medicine right to grant the Ph.D. degree. However, Szczecin could not only equal with the new centres, established in the discussed period (Dorpat, Åbo, Lund), but often surpassed them thanks to the commitment and activity of the professors working there.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 47-75
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    By whom and when was the foundation of the Cistercian nunnery in Dorpat initiated?
    Kto i kiedy zainicjował fundację klasztoru cysterek w Dorpacie?
    Autorzy:
    Gąssowska, Maja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2106510.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
    Tematy:
    Cistercian nuns
    Dorpat (Tartu)
    Livonia
    Frederick von Haseldorf
    bishop
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu była próba odpowiedzi na pytanie, kto i kiedy zainicjował fundację żeńskiego klasztoru cysterskiego w estońskiej diecezji dorpackiej. Nie ulega wątpliwości, że zakładanie klasztorów żeńskich nie było sprawą priorytetową w świeżo chrystianizowanych, słabo zaludnionych i peryferyjnych Inflantach. Pierwsze klasztory męskie na tych ziemiach powstały w pierwszej dekadzie XIII w., klasztory żeńskie – dopiero na początku drugiej połowy XIII w. Fundatorami wszystkich byli lokalni władcy terytorialni – król duński i inflanccy biskupi (ryski, dorpacki i ozylski). Należy więc uznać, że podobnie było w wypadku klasztoru cysterek dorpackich, i szukać jego fundatora wśród dorpackich hierarchów. Wydaje się, że inicjatorem tej fundacji, która po raz pierwszy była wzmiankowana źródłowo dopiero w 1345 r., mógł być biskup dorpacki Frederick von Haseldorf, sprawujący tę godność w latach 1268 – ok. 1289. Sprzyjały temu stosunkowo długi czas jego pontyfikatu, potwierdzone źródłowo wcześniejsze zainteresowanie biskupa monastycyzmem kobiecym (jego rodzinny Holsztyn, Meklemburgia, Pomorze Zachodnie) oraz wysoka pozycja społeczna i majątkowa. Wydaje się, że zamiar fundacji powstał dopiero w ostatnich latach życia biskupa Fredericka von Haseldorfa i po jego śmierci przeznaczono na ten cel pieniądze sprowadzone przez dorpacką kapitułę katedralną ze Stralsundu, a stanowiące spuściznę po zmarłym biskupie. Samo powstanie klasztoru zapewne było rozciągnięte w czasie, podobnie jak w wypadku nieco lepiej oświetlonych źródłowo i wcześniejszych fundacji żeńskich klasztorów cysterek w Rydze i Rewalu, ale być może zaczął on funkcjonować jeszcze w XIII w. – zamykając okres chrystianizacji Inflant – do którego przynależały wszystkie fundacje cysterskie na terenie Dawnych Inflant.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 75-95
    2544-2562
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Średniowiecza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies