- Tytuł:
-
Emanuel Wurstisen, his Tablature and Links to Poland. Lute Music with Medicine in the Background
Emanuel Wurstisen, jego tabulatura i ich związki z Polską. Muzyka lutniowa z medycyną w tle - Autorzy:
- Leszczyńska, Agnieszka
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28327947.pdf
- Data publikacji:
- 2020
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
- Tematy:
-
Bazylea
Diomedes Cato
Fridericus de Drusina
Amandus Polanus a Polansdorf
Basel - Opis:
-
The lute tablature CH-Bu F IX 70 was compiled by Emanuel Wurstisen (1572–1616), a Basel University student, who became a physician in Biel toward the end of his life. His biography has been supplemented here so as to include new information concerning, among other things, his collaboration with German surgeon Wilhelm Fabricius Hildanus during the first decade of the seventeenth century. When commencing his tablature, in 1591, Wurstisen planned to divide it into eight books, each devoted to works of a similar genre. The manuscript comprises nearly five hundred works, mostly anonymous, while among those of known attribution, compositions by Orlando di Lasso take pride of place. Composers mentioned by name include Amandus Polanus a Polansdorf, a professor of theology at Basel University, who wrote his Was Gott will most likely after the death of his wife, in 1605, which thus becomes the hypothetical terminus post quem for the completion of the tablature. There are many Polish elements in the manuscript. Piotr Poźniak long since identified the works signed with the initials C.S. as written by Kasper Sielicki, and noted that the two works by Wojciech Długoraj, as well as the Fantasia by Diomedes Cato, differ from the versions published by J. B. Besard (1603). Hence they may have reached Wurstisen not through printed editions, but in some other way. The author studies how these and other pieces from the Polish repertoire (including Polish dances) could have found their way to Basel. Among those who could have played some part in this ‘import’ of music, she points, first and foremost, to students and residents who came to Basel from Poland, such as Marcin Chmielewski, a professor of Basel University, the medical student Orestes Cato, brother of Diomedes, and the poet Daniel Naborowski, who frequently returned to Switzerland. The attributions of works from CH-Bu F IX 70 are complemented by the identification of the composer of works signed in the tablature with the initials F.D.D (F.D.D.D.) as Fridericus de Drusina Dantiscanus, a lutenist from Royal Prussia, son of Benedict de Drusina. The pieces by this composer found in Wurstisen’s manuscript (Exercitium and a pair of dances, Passomezo and Saltarello) are his only known works.
Tabulaturę lutniową CH-Bu F IX 70 sporządził Emanuel Wurstisen (1572–1616), student Uniwersytetu w Bazylei, a pod koniec życia lekarz w Biel. Jego życiorys został uzupełniony o nowe dane, m.in. dotyczące współpracy z niemieckim chirurgiem Wilhelmem Fabriciusem Hildanusem w pierwszej dekadzie XVII wieku. Wurstisen, zaczynając w roku 1591 pracę nad tabulaturą, zaplanował jej podział na osiem ksiąg, z których każda poświęcona została utworom pokrewnym pod względem gatunku. Rękopis zawiera prawie pół tysiąca kompozycji, głównie anonimowych, a wśród tych o znanym autorstwie prym wiodą utwory Orlando di Lasso. Do wymienionych z nazwiska twórców należy Amandus Polanus a Polansdorf, profesor teologii na Uniwersytecie w Bazylei, autor Was Gott will. Przypuszczalnie skomponował ten utwór po śmierci żony w roku 1605, co można hipotetycznie uznać za terminus post quem dla momentu ukończenia tabulatury. Rękopis zawiera liczne ślady polskie. Piotr Poźniak zidentyfikował już dawno temu utwory oznaczone inicjałami C.S. jako kompozycje Kaspra Sielickiego. Stwierdził też, że zapisane w CH-Bu F IX 70 dwa utwory Wojciecha Długoraja i Fantazja Diomedesa Cato odmienne są od wersji opublikowanych przez J.B. Besarda (1603). Kompozycje te mogły dotrzeć do Wurstisena nie za pośrednictwem druku. Potencjalne drogi przepływu do Bazylei tego i innego polskiego repertuaru (w tym tańców polskich) są przedmiotem dalszych dociekań autorki. Wśród osób, które mogły się w różny sposób przyczynić do takiego importu wskazani zostali przede wszystkim przybyli z Polski studenci i rezydenci bazylejscy, m.in. profesor miejscowego uniwersytetu, Marcin Chmielewski, jak też studiujący tam medycynę Orestes Cato, brat Diomedesa oraz poeta Daniel Naborowski, wielokrotnie zresztą powracający do Szwajcarii. Do zestawu atrybucji związanych z CH-Bu F IX 70 został dodany autor utworów sygnowanych w tabulaturze inicjałami F.D.D (F.D.D.D.), zidentyfikowany jako wywodzący się z Prus Królewskich lutnista Fridericus de Drusina Dantiscanus, syn Benedicta de Drusina. Kompozycje z rękopisu Wurstisena – Exercitium oraz Passamezo i Saltarello – są jedynymi znanymi jego utworami. - Źródło:
-
Muzyka; 2020, 65, 2; 3-24
0027-5344
2720-7021 - Pojawia się w:
- Muzyka
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł