Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Diocese of Cracow" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
The Influence of the Catholic Church in Cracow on the Cathedral Chapter of Vilnius from the Fifteenth through Eighteenth Centuries
Autorzy:
Kasabuła, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2149988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Catholic Church
Polska
Lithuania
Cracow
Vilnius
Diocese of Cracow
Diocese of Vilnius
cathedral chapter
cathedral
bishop
prelate
canon
Opis:
Like the entire Diocese of Vilnius, the Cathedral Chapter of Vilnius drew considerably from the experience of the ecclesiastical environment of the Diocese of Cracow, which had already existed for four centuries when the Vilnius Chapter began and was establishing and organizing its own institutions and structures. Although the Diocese of Vilnius had remained part of the organizational structures of the ecclesial province of Gniezno from the beginning of the fifteenth century, it looked to Wawel and not to Wzgórze Lecha’s example. From the fourteenth century onward, Vilnius and Cracow were the capital cities of the Polish-Lithuanian state. For this reason, it was fitting that both of the dioceses, including their cathedral chapters, were organized, looked, and functioned similarly. When the local Church was being established and organized in Lithuania, Cracow naturally served as a model for Vilnius because the local church in Cracow had already existed for more than four centuries and was, therefore, more organized, dynamic, and greatly exposed to the world in every respect than the ecclesiastical environment of Gniezno. This was also due to the fact that the Diocese of Cracow was at the center of royal power: it supported the throne of the Commonwealth directly; it sanctioned the court’s actions; it provided the monarch with expert and intellectual help necessary to conduct internal politics and engage in diplomacy. It is also significant that the person responsible for establishing the Church in Lithuania was, in fact, Lithuanian—King Władysław II Jagiełło was the first Jagiellonian to ascend the Polish throne. His successors continued his policies in the religious realm in Lithuania. It is not surprising, therefore, the Jagiełłoes were solicitous to ensure that Vilnius enjoyed the proper place in the hierarchy of Polish-Lithuanian dioceses under their jurisdiction in accordance with the belief that “Vilnius annot stand out from Cracow.” The Lithuanian King Władysław II Jagiełło provided materially for the Church in Vilnius, and he ensured that the capital of the Grand Duchy of Lithuania had the proper position within the structures of the Polish-Lithuanian state, which has becoming increasingly more integrated. Although the Diocese of Vilnius drew from the Diocese of Cracow’s example, it did not blindly imitate it. After it had been established and organized, the Vilnius Cathedral Chapter was able to develop its own models, unique identity, and manner of functioning as a completely self-sufficient corporation that no longer needed to refer so strongly to the model of Cracow.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2021, 20; 89-101
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renesansowe medale biskupa krakowskiego Franciszka Krasińskiego herbu Ślepowron
Autorzy:
Górczyk, Wojciech Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676702.pdf
Data publikacji:
2022-01-05
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
medal portretowy
medalierstwo
diecezja krakowska
portrait medal
art of medal making
diocese of Cracow
Opis:
Renaissance medals of the Bishop of Cracow Franciszek Krasiński (1574) are extremely rare and can be considered as truly unique. Eight specimens are known to have been preserved until today. Four bronze medals make part of the collection of the National Museum in Warsaw, three silver items are kept at the National Museum in Cracow while one is included in the collection of the Museum of Romanticism in Opinogóra.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2022, 30, 4; 77-89
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Earliest Ecclesiastical Connections of the Territory Between the Vistula and Wieprz Rivers (Poland)
Najwcześniejsze powiązania kościelne terenu międzyrzecza Wisły i Bugu
Autorzy:
Marczewski, Jarosław R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038262.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Lubelszczyzna
państwo Piastów
chrześcijaństwo metodiańskie
diecezja poznańska
diecezja krakowska
diecezja lubelska
Lublin region
Piast state
Methodian Christianity
the Diocese of Poznań
the Diocese of Cracow
the Diocese of Lublin
Opis:
Celem artykułu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie o najwcześniejszą kościelną przynależność administracyjną obszaru między rzekami Wisłą i Wieprzem. Zagadnienie to było już przedmiotem kontrowersji akademickich w zakresie możliwego wpływu chrześcijaństwa metodiańskiego nie tylko na wskazanym obszarze, ale w ogóle na ziemiach polskich. Zdecydowana większość autorów – nawet jeśli niektórzy z nich dopuszczają przekonanie o jakimś oddziaływaniu metodiańskim – stanowczo odrzuca obecność jakiejkolwiek zorganizowanej struktury tego obrządku na ziemiach na północ od Karpat. Organizacja terytorialna Kościoła między rzekami Wisłą i Wieprzem może być bez wątpienia wiązana dopiero z poznańskim biskupstwem łacińskim. Było ono dla omawianego terenu bezsprzecznie pierwszą trwałą strukturą diecezjalną, zależną zresztą bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej. Co prawda, jeśli założymy polityczną przynależność tego terenu w drugiej połowie X wieku do Czech, należałoby uznać jego jeszcze wcześniejsze uzależnienie od diecezji praskiej i metropolii mogunckiej oraz nieco późniejszą przynależność do diecezji ołomunieckiej. Formalny charakter tego związku pozbawiony byłby jednak trwałych lokalnych struktur chrześcijaństwa, co musiało być zresztą charakterystyczne także dla pierwszych dekad zależności od biskupstwa w Poznaniu. Wydaje się więc, że dopiero wejście ziem między Wisłą i Wieprzem w kościelno-administracyjną zależność od biskupów krakowskich i metropolitów gnieźnieńskich na przełomie X i XI wieku okazało się stabilnym związkiem pod względem materialnym i duchowym.
The purpose of this study is to find the answer to the question of ecclesiastical administrative affiliation regarding the area between the Vistula and Wieprz Rivers. This relatively narrow aspect of the research was the subject of academic controversy over the possible influence of the organization of Methodian Christianity, not only on the designated area, but in general on Polish soil. The vast majority of authors – even if some of them allow for a wide geographic range of Methodian influence – firmly opposes the idea of the presence of any structure of the Methodian rite in the lands north of the Carpathian Mountains, regarding this idea as unsubstantiated. The form of territorial organization of the Church involving the land between the Vistula and Wieprz Rivers could only be in the Latin bishopric of Poznań, which was undoubtedly a permanent diocesan structure that depended directly on the Holy See from its earliest period. Theoretically, if the area between the Vistula and the Wieprz Rivers had been included in the territory that on the Czechs in the second half of the tenth century, it would have also belonged to the Diocese of Prague and the Metropolis of Mainz, or, a bit later, to the Diocese of Olomouc. The formal nature of that membership would have probably involved a lack of durable local structures of Christianity, which also had to be a characteristic of the first decades of their dependence on the Diocese of Poznan. It seems that it was only the entrance of the lands between the Vistula and Wieprz Rivers into an administrative relationship to the Bishops of Cracow and the Metropolitans of Gniezno in the late tenth and eleventh centuries, which proved to be a stable association that would be strengthened in material and spiritual significance in the coming decades and centuries.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 4; 13-27
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pensjonariusze parafii szpitalnych diecezji krakowskiej w wizytacji bp. Kajetana Sołtyka (1781–1785). „W potrzebach życia opatrzenie, a do zbawienia duszy przewodnictwo”
The boarders of the hospital parishes of the diocese of Cracow in the visitation of Bishop Kajetan Sołtyk (1781–1785) “In the needs of life providence, and for the salvation of the soul guidance”
Autorzy:
Chromy, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30148797.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
history of the Church
visitations
18th century
hospital parishes
diocese of Cracow
historia Kościoła
wizytacje
XVIII wiek
parafie szpitalne
diecezja krakowska
Opis:
W polskiej części diecezji krakowskiej funkcjonowało 50 parafii szpitalnych. Każda z nich miała swojego proboszcza, swój kościół i uposażenie. Integralną częścią każdej fundacji był szpital i zamieszkujący go ubodzy. Pod koniec XVIII wieku było ich około 200. Kilkudziesięciu spośród nich możemy poznać z imienia i nazwiska. W przypadku kilkunastu znamy miejsce pochodzenia, wiek i stan. Życie pensjonariuszy miało swój rytm. Wyznaczała go codzienna modlitwa wyuczona przez prepozyta, praca ręczna i chodzenie po jałmużnie.
There were 51 hospital parishes in the Polish part of the Diocese of Cracow. Each had its own pastor, church and endowment. An integral part of each foundation was the hospital and the poor living there. At the end of the 18th century, there were about 200 of them, of whom we can recognise by name. In the case of a dozen or so, we know their place of origin, age and condition. The residents’ lives had their own rhythm. It was marked by daily prayers learned by the preceptor, manual work, and almsgiving.
Źródło:
Analecta Cracoviensia; 2022, 54; 177-205
2391-6842
0209-0864
Pojawia się w:
Analecta Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parafia Targoszyce- Mierzęcice do schyłku XVIII wieku ( w ówczesnej diecezji krakowskiej)
Parish church in Targoszyce-Mierzęcice (by this time part of the Archdiocese of Kraków) until the end of 18 th century
Autorzy:
Cichoń, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1217748.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
Targoszyce
Mierzęcice
ziemia siewierska
diecezja krakowska
wiek XVI
parafia
kościół
plebania
Mierzęcin
ground of Siewierz
diocese of Cracow
XVI century
parish
church
parsonage
Opis:
Tematem artykułu jest wiejska parafia Targoszyce-Mierzęcice, położona w ziemi siewierskiej, wówczas w diecezji krakowskiej, której początków można upatrywać w XIV stuleciu. W świetle analizy dostępnych przekazów podjęto próbę ustalenia czasu powołania parafii oraz scharakteryzowano wątek początków wsi, od których nazw określano parafię. Omówiono także wszelkie kwestie związane z obszarem i wskazaniem osad należących do parafii. Przedstawiono również temat zamieszkującej w jej obrębie ludności, nie pomijając , administracji i kwestii utrzymania lokalnego kościoła. Skoncentrowano się przy tym na odtworzeniu majątku należącego do miejscowego kościoła, że szczególnym wyeksponowaniem obiektów sakralnych i miejsc temu podobnych. Wydarzenia z początku XVI w. we wsi Targoszyce pogrążyły ją, czego następstwem był upadek rangi parafii i jej reorganizacja, widoczna chociażby w przeniesieniu siedziby parafii do Mierzęcice. Dopiero u schyłku XVIII w., staraniem miejscowego administratora zapoczątkowano próbę odbudowy wsi Targoszyce, zapoczątkowanej budową plebanii w pobliżu kościoła w tejże miejscowości.
This articles touches upon a parish church in Targoszyce-Mięrzecice, a village situated in the region of Siewierszczyzna (Severia), which in XVIII lay within the Archdiocese of Kraków (Cracow). Its beginnings supposedly date back to 14th century. In the course of analysis of accessible records an attempt was made to determine the date on which the parish church was erected. Furthermore, the article aimed at portraying the villages situated within its scope. Apart from that, the community living under ecclesiastical care of this parish was described, including the administrator and the issue of parish’s financial maintenance. Particular attention was paid to determining the asset size (mainly consisting of sacred buildings and architecture of the kind) belonging to the local church. Events which occurred at the outset of 16th century in Targoszyce brought about its ruin. What followed was a huge drop in parish’s value, as well as certain reorganization measures put into effect inter alias by transferring its site to Mierzęcice. It was only at the close of 18th century that owing to the initiative of the local administrator steps were taken to rebuild Targoszyce, the first measure being the construction of a new parish house in the village.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2015, 124; 57-103
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieczęcie w opactwach cysterskich z diecezji krakowskiej do początku czasów nowożytnych. Próba rekonstrukcji systemów sfragistycznych
Seals in Cistercian abbeys in the Cracow Diocese to the beginning of the early modern era. An attempt to reconstruct sphragistic systems
Autorzy:
Szymoniak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520792.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
system sfragistyczny
cystersi
diecezja krakowska
pieczęć opacka
pieczęć konwentu
pieczęć większa
pieczęć mniejsza
sphragistic system
abbatial seal
convent seal
great seal
minor seal
Cistercians
Diocese of Cracow
Opis:
W niniejszym tekście zaprezentowano próbę rekonstrukcji systemów sfragistycznych opactw cysterskich z diecezji krakowskiej do początku czasów nowożytnych. Materiał źródłowy (pieczęcie i dokumenty, w których o nich informowano) pozwolił na wydzielenie kilku etapów kształtowania się tych systemów. Wskazano pieczęcie tworzące dany system oraz, w miarę możliwości, ustalono ich hierarchię, kompetencje prawne i okoliczności, w jakich po nie sięgano. Wyniki badań skonfrontowano także z ustawodawstwem zakonnym na temat pieczęci.
The present text attempts to reconstruct the sphragistic systems of the Cistercian abbeys from the Diocese of Cracow to the beginning of the early modern era. The source material (seals and the documents in which they are mentioned) has made it possible to distinguish several stages in the formation of these systems. The author indicates the seals that make up a given system, and, as far as possible, determines their hierarchy and legal competencies, and describes the circumstances in which they were used. The research results are also confronted with monastic legislation on seals.
Źródło:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes; 2022, 60; 27-55
0081-7147
Pojawia się w:
Studia Źródłoznawcze. Commentationes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Druk ulotny na temat objawień Maryjnych w Dzierzgowie w roku 1664
Autorzy:
Kwaśniewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/686381.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
The diocese of Cracow
King Jan Kazimierz
the parish of Dzierzgów
Jerzy Lubomirski
the Battle of Beresteczko (1651)
the Marian cult
Polish religious culture
Diecezja krakowska
król Jan Kazimierz
parafia Dzierzgów
bitwa pod Beresteczkiem (1651)
kult Maryjny
polska kultura religijna
Opis:
Jan Myszkowski received the icon of the Byzantine Mother of God during the Battle of Beresteczko (1651). The icon was made at the turn of the 16th and 17th centuries. The painting was placed in the parish church in Dzierzgów in the diocese of Cracow. In 1664, tears appeared in the painting, which was considered as a wonderful phenomenon. The Cracow Bishop Andrzej Trzebicki delegated the commission to Dzierzgów whose aim was to examine the circumstances of the event. In addition, an anonymous story about these events was printed. The story of the apparitions in Dzierzgów was published in the form of a two-card print, which is currently known only from one copy. The work devoted to this source consists of a discussion and critical edition. Wespazjan Kochowski, while working on the history of Poland, made his own interpretation of the wonderful event. In his opinion, tears appeared in the painting due to the unjust treatment of a Polish magnate Jerzy Lubomirski by the royal court. In this interpretation, Our Lady cried in Dzierzgów when King Jan Kazimierz and Queen Ludwika Maria Gonzaga unfairly accused Jerzy Lubomirski of betrayal.
Jan Myszkowski w czasie bitwy pod Beresteczkiem (1651) otrzymał bizantyjską ikonę Matki Bożej. Ikona była wykonana na przełomie XVI i XVII wieku. Obraz ten trafił do kościoła parafialnego w Dzierzgowie na terenie diecezji krakowskiej. W roku 1664 na obrazie pojawiły się łzy, które uznano za zjawisko cudowne. Biskup krakowski Andrzej Trzebicki wydelegował do Dzierzgowa komisję, która badała okoliczności wydarzenia. W związku z objawieniami wydrukowano anonimowe opowiadanie o tych wydarzeniach. Opowieść o objawieniach w Dzierzgowie została wydana w postaci druku złożonego z dwóch kart. Druk obecnie znany jest tylko z jednego egzemplarza. Praca poświęcona temu źródłu złożona jest z omówienia i edycji krytycznej. Wespazjan Kochowski, opracowując dzieje Polski, dokonał własnej interpretacji cudownego wydarzenia. Jego zdaniem łzy pojawiły się na obrazie z powodu niesprawiedliwego traktowana polskiego magnata Jerzego Lubomirskiego przez dwór królewski. W tej interpretacji Matka Boża płakała w Dzierzgowie, gdy król Jan Kazimierz i królowa Ludwika Maria Gonzaga przygotowywali skierowane pod adresem Jerzego Lubomirskiego niesprawiedliwe oskarżenie o zdradę. 
Źródło:
Orientalia Christiana Cracoviensia; 2018, 10
2450-2936
2081-1330
Pojawia się w:
Orientalia Christiana Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Księgozbiór parafii we Wrzawach w świetle wizytacji generalnej z 1748 roku
Book collection of the parish in Wrzawy in the light of the general visitation in 1748
Autorzy:
Moskal, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/449906.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
parish collections
Wrzawy
Cracow diocese
archdiocese of Zawichost
Opis:
The article presents the parish library in Wrzawy in 1748. Information about it was provided by the protocol of the general visitation of the archdeaconry of Zawichost in the diocese of Cracow, realized by the archdeacon of that time, Józef Cyprian Lange (+1757). The collection of 15 books had a typically pastoral character. Texts of the Holy Scriptures, homiletic works of Alexander Lorencowicz, Sebastian Stryjewicz, Jan Osorius, Didacus Nisenus theological-moral Jan Busaeus, Robert Bellarmine, Ludwik of Granada and ascetic Tomasz and Kempis, helped to work on the pulpit or in the confessional. Thus, although it was not a collection of books, it was varied in content.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2018, 25; 239-245
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prepozytura kielecka w XVI stuleciu. Wierni i ich duszpasterze
The Provostry of Kielce in the Sixteenth Century: The Faithful and the Clergy
Autorzy:
Kowalski, Waldemar Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1602487.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
diecezja krakowska
reforma Kościoła
duszpasterstwo
biblioteki
testamenty
dyscyplina kościelna
Cracow diocese
Church reform
cure of souls
libraries
testaments
Church discipline
Opis:
W artykule przedstawiono duszpasterstwo parafialne w prepozyturze kieleckiej w XVI wieku. Podstawa źródłowa to przede wszystkim rejestr taksacyjny dochodów kleru diecezji krakowskiej z 1529 r., akta oficjała kieleckiego oraz księgi metrykalne kieleckiej kolegiaty zachowane od lat 60. XVI wieku, a ponadto wizytacje z lat 90. W XVI wieku prepozytura liczyła 29 parafii, w większości wiejskich. Nieliczne na tym obszarze małe miasta miały znaczenie gospodarcze i administracyjne wyłącznie jako centra okolicznych dóbr. Właściciele ziemscy w prepozyturze to z nielicznymi tylko wyjątkami instytucje kościelne, przede wszystkim biskupi krakowscy oraz klasztory: benedyktynów na Świętym Krzyżu i cystersów w Wąchocku. Stąd też, przeciwnie niż na terenach sąsiednich, patronat szlachecki odgrywał marginalną rolę, co skutecznie uniemożliwiało propagowanie idei reformacyjnych. Beneficja parafialne prepozytury kieleckiej należały do najlepiej udotowanych w całej diecezji krakowskiej. Większość plebanów zatrudniała wikariuszy, na ogół jednego, sporadycznie dwu, odsetek zaś parafii z wikariuszami zmniejszył się z 79 do 62% w ciągu stulecia. O ile w 1529 r. wikariusze 44% parafii otrzymywali wynagrodzenie wyższe niż prepozyturalna średnia, to w 1597 r. takich parafii było już tylko 27%. Podejmując decyzję o zatrudnieniu wikariusza, plebani nie kierowali się przede wszystkim wysokością beneficjalnych wpływów. Podobnie też często nie wiedzieli potrzeby zwiększania salariów swych podwładnych, choć stanowiły one tylko nikły procent dochodów. Istotną częścią dochodów wikariuszy były ofiary związane z szafowaniem sakramentów, o których wiadomo tylko tyle, że miały tendencję malejącą. W 1529 r. salaria wikariuszy kolegiaty kieleckiej to tylko 16% szacunkowych dochodów kapituły. Analiza nielicznych zachowanych testamentów niższego kleru pokazuje, że ich autorzy wiedli życie dalekie od luksusu, ale też od permanentnej nędzy. Proboszczowie i wikariusze pochodzili na ogół ze wsi i małych miast położonych w większości na terenie diecezji krakowskiej; duchowni pochodzenia szlacheckiego to, jak się zdaje, najwyżej 20% badanej populacji. W środowiskach tych edukację kończono w najlepszym razie w parafialnej szkole, czytelnictwo zaś było nieczęste. Najwyżej ok. 15% badanej zbiorowości odebrała wykształcenie w krakowskiej akademii. Przygotowanie do posługi kończyło się więc zapewne na przyuczeniu przez własnego plebana. Do pracy duszpasterskiej w małomiasteczkowych i wiejskich parafiach, bardziej niż ponadprzeciętna erudycja książkowa, przydatna była znajomość środowiska, z którego księża pochodzili i w którym pracowali. Duchowni prepozytury kieleckiej świadomi byli wagi ksiąg dla duszpasterstwa, a pierwszorzędną pomocą był tu brewiarz, niekoniecznie rzymski. Jeszcze z końcem stulecia sięgano bowiem po dawne diecezjalne przewodniki liturgiczne. Stosunkowo rzadko wizytatorzy wzmiankują zbiory kazań, gdyż zapewne poprzestawano na wzorcowych kazaniach publikowanych w agendach diecezjalnych. Księgozbiory parafialne, a także nieliczne prywatne wikariuszy i plebanów, rzadko liczyły więcej niż kilka tomów. Były to na ogół dzieła przydatne w liturgii i duszpasterstwie, choć katechizmy pojawiają się rzadko. O tym, że brak jest prostej zależności między liczbą tomów parafialnej biblioteki, tj. możliwością samokształcenia i podnoszenia kwalifikacji, a zaangażowaniem w pracę duszpasterską, informuje przykład kieleckiej parafii. Od lat 60. do schyłku stulecia, 8 wikariuszy tamtejszej kolegiaty obejmowało swą opieką tylko niewielką część z ok. 5500 parafian. W latach 1597-1598 bractwa religijne odnotowano tylko w ok. 20% parafii, ich aktywizacja zaś w kolejnych latach postępowała opornie. Dostępne źródła sugerują, że nie było łatwo zaangażować świeckich w życie religijne parafii ponad niedzielną naukę podstawowych modlitw i ofertoria. Życie religijne, relacje duchownych i świeckich w prepozyturze kieleckiej drugiej połowy XVI wieku to nadal świat prowincji późnego średniowiecza. Tak bowiem jak na przełomie XIV/XV wieku, tak również dwa stulecia później program reformy życia religijnego sprowadzał się do umocnienia dyscypliny świeckich i duchownych.
The article discusses the cure of souls in the Kielce Provostry in the sixteenth century. The source-base comprises the 1529 benefice taxation register of the Cracow Diocese, the records of the local consistory court, the Kielce collegiate parish registers, which date back to the 1560s, and the 1590s visitation protocols. There were twenty-nine parishes in the territory under the provost of the Kielce collegiate chapter. It was predominantly a rural area with only seven towns, whose economic and administrational roles were limited to the demesnes in which they were located. With a few exceptions, the local landowners were ecclesiastical institutions, first and foremost the Bishop of Cracow, the Benedictine monastery of the Holy Cross and the Cistercian monastery at Wąchock. Thus Reformation ideas did not spread in the Provostry, in contrast to neighbouring lands, where noble patronage played a key role. The parish benefices in the Provostry of Kielce were among the best endowed in the whole diocese. The majority of pastors employed curates, usually one, though occasionally two. The number of parishes with curates fell from 79 to 62 percent between the 1520s and the 1590s. In 1529, 44 percent of curates enjoyed higher incomes than the Provostry average, but in 1597 parish priests with above-average incomes constituted only 27 percent. There is no straight correlation between the level of parish incomes and the decision to employ a curate. Although the salaries of the lower clergy were usually only around 15 percent of the overall annual parish revenues, there was no move to raise them. Salaries were supplemented with fees for administering sacraments, but all we know about them is that they were on the decrease througho ut the century. The salaries of the Kielce lower chapter that substituted for non-resident canons and prelates constituted only 16 per cent of its total annual income. The curates’ testaments confirm the impression that generally, if their lives were far from luxurious, they were certainly not poor. The majority of rectors and curates in the Provostry were born to burgher or peasant families of the Cracow diocese, and those of noble birth constituted at most 20 percent. The lowest reaches of Polish society completed elementary education at most, hence mass literacy was uncommon. As no more than 15 percent of the Provostry clergy enrolled at Cracow University, training under the guidance of the local parish priest was the only route to ordination for most of them. The lower clergy were aware of the importance of books for the cure of souls, and a breviary, not necessarily the Roman Breviary, was commonly relied upon. Pre-Tridentine liturgical manuals were in use in some parishes down to the end of the sixteenth century. Rarely did visitations list sermon collections, which suggests that the priests must have relied on homilies published as part of diocesan guides (agendæ). Parish and private libraries were usually small, mostly containing only liturgical manuals and books useful on an everyday basis; catechisms are rarely mentioned. There is no straight correlation between the variety of books in the parish library and the quality of the cure of souls, as is demonstrated by the case of the Kielce collegiate parish. From the 1560s through to the end of the century the six to eight local chapter vicars exercised care only over a minority of local parishioners, perhaps some 5,500. In 1597–98, religious brotherhoods were active only in around 20 percent of parishes, and efforts to expand their activities were frequently in vain. It was clearly difficult to engage parishioners beyond Sunday mass attendance, and to do more than persuade them to memorise the rudiments of the faith and contribute to bringing offertories. In the second half of the sixteenth century, religious life in the Kielce Provostry was still to a considerable extent a continuation of the mediaeval world, in which the programme of reform was limited to the strengthening of Church discipline.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2021, 115; 197-251
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies