Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Descartes Rene" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    The Cartesianism and Anti-Cartesianism of Locke’s Concept of Personal Identity
    Kartezjanizm i antykartezjanizm locke’owskiej koncepcji tożsamości osobowej
    Autorzy:
    Grzeliński, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791104.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    René Descartes
    Kartezjusz
    John Locke
    tożsamość osobowa
    racjonalizm
    empiryzm
    personal identity
    rationalism
    empiricism
    Opis:
    Niniejszy artykuł koncentruje się na zależnościach pomiędzy Locke’owskim i kartezjańskim pojmowaniem tożsamości osobowej. Wbrew częstym odczytaniom, różnica pomiędzy nimi nie daje się sprowadzić do prostego przeciwstawienia substancjalizmu i empiryzmu. Locke nie rezygnuje ze stanowiska substancjalistycznego, jednakże rozgranicza dwie sfery — naturalnego, bazującego na doświadczeniu poznania oraz filozoficznych spekulacji, w których stara się przedstawić racjonalną i zgodną ze swym programem epistemologicznym interpretację dogmatów religijnych. Krytyka Locke’a dotyczy możliwości istnienia rzeczy myślącej jako substancji istniejącej niezależnie od ciała, natomiast rozbudowaniu w stosunku do filozofii kartezjańskiej ulega opis różnicowania się doświadczenia i ludzkiej subiektywności, zaś pojęcie tożsamości osobowej zyskuje eksplikację na czterech uzupełniających się poziomach: psychologicznym, biologicznym, społeczno-prawnym i religijnym.
    This article focuses on the relationship between the conceptions of personal identity presented by Descartes and by Locke. Contrary to common readings, I claim that the difference between them cannot be reduced to a simple contrast between rational substantialism and genetic empiricism. Locke does not resign from the substantialist position but delimits the two spheres: natural cognition with its foundation in experience and philosophical speculations, in which he tries to present a rational interpretation of religious dogmas which is consistent with his epistemological programme. Locke’s criticism is directed against the Cartesian notion of a thinking thing as a substance independent of the body and his description of the differentiation of experience and his depiction of human subjectivity is expanded in relation to Cartesian philosophy: personal identity gains explication at four complementary levels: psychological, biological, socio-legal, and religious.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 195-212
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Integralność poznania ludzkiego w ujęciu Błażeja Pascala. Z dziejów filozofii zdrowego rozsądku
    The integral character of human knowledge according to Blaise Pascal. on the history of the philosophy of common sense
    Autorzy:
    Janeczek, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431241.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Pascal Blaise
    Descartes Rene
    Reid Thomas
    Kartezjusz
    Opis:
    Artykuł omawia koncepcję poznania w ujęciu Błażeja Pascala na tle dyskusji epistemologicznych XVII i XVIII wieku. Wskazuje na integralność ludzkiej wiedzy postulowanej przez Pascala. Winna ona zespalać z jednej strony rozum, pojęty w sensie operacji dyskursywnej, z intuicją i instynktem, a z drugiej – poznanie naturalne z wiarą. Pascal wychodzi poza zestaw prawd dostępnych w poznaniu ugruntowanym na dyskursie ('raison'). Szczególną rolę wyznaczał intuicji określanej w kategoriach 'sentir' czy nawet 'instinct', operując takimi kategoriami jak 'esprit de finesse', utożsamiany z 'sens droit' czy 'esprit de justesse', istotnymi w odniesieniu do poznania 'principes'. Równocześnie tak pojęte wyposażenie ludzkiego umysłu ('lumière naturelle') odpowiada aspektywnie wiedzy ugruntowanej na 'cœur, przeciwstawianej interpretowanemu racjonalistycznie 'raison', gdy na gruncie religii 'lumière naturelle 'jest komplementarne wobec 'inspiration' czy 'révélation'. Podejście to, opozycyjne wobec przejawów naturalistycznie pojętego racjonalizmu, wydaje się wpisywać w długi ciąg filozofii zdrowego rozsądku liczącej się z realiami ludzkiej natury. Sięga ona myśli Arystotelesa, mimo nowożytnej kontestacji jego nauki. Punktem odniesienia rozważań Pascala nade wszystko jest jednak epistemologia Kartezjusza podkreślającego znaczenie apriorycznych elementów poznania, traktowanych jako naturalne wyposażenie ludzkiego umysłu, do których odwołuje się intuicja czy instynkt. Konsekwencją integralności poznania jest akceptacja maksymalistycznie pojętej filozofii, nawet jeśli w nowożytności zmienił się paradygmat – z metafizycznego na epistemologiczny. Traktowanie ówczesnych ograniczeń w zakresie wykładu metafizyki jako przejawu minimalizmu, a nawet swoistego agnostycyzmu, nie wydaje się jednak uprawnione dlatego, że ze względu na zmianę nowożytnego paradygmatu to epistemologia była głównym terenem, na którym rozgrywały się podstawowe spory filozoficzne. Owocowały one określonymi rozstrzygnięciami światopoglądowymi, istotnymi w perspektywie ówczesnej dominacji kultury religijnej. Być może nawet, że to właśnie religijne milieu wymuszało podjęcie wątków metafizycznych, które stanowiłyby fundament światopoglądu religijnego. W tym kontekście wymóg ten aktualizowało ówczesne szkolnictwo, preferując u schyłku wieku oświecenia szkocką filozofię zdrowego rozsądku, broniącą integralności ludzkiej wiedzy wobec przejawów filozoficznego minimalizmu, a nawet swoistego sceptycyzmu, groźnego dla ładu kulturowego.
    This paper discusses the conception of knowledge according to Blaise Pascal against the backdrop of epistemological discussions in the seventeenth and eighteenth centuries. It indicates the integral character of human knowledge as postulated by Pascal. This knowledge should combine reason, conceived in the sense of discourse, with intuition and instinct; on the other hand, it should combine natural knowledge and faith. Pascal goes beyond an array of truths accessible in the knowledge based on discourse (raison). He attributed a special role to intuition defined in terms of sentir or even instinct, using such categories as esprit de finesse, identified with sens droit or esprit de justesse, the categories essential in the knowledge of principes. At the same time this kind of endowment of the human mind (lumière naturelle) corresponds in some respects to the knowledge grounded on cœur, the knowledge set in opposition to raison, rationalistically understood, whereas in religion lumière naturelle is complementary to inspiration or révélation. This approach, opposite to the naturalistic manifestations of rationalism, seems to belong to a long history of common sense philosophy that takes into account the realities of human nature. It goes back to Aristotle, despite the modern contestation of his doctrine. The point of reference for Pascal is, above all, Descartes’s epistemology. The French philosopher stressed the importance of the a priori elements of knowledge, the elements treated as a natural endowment of the human mind, to which intuition or instinct refer. As a result of the integral character of knowledge one approves of a philosophy that is conceived in a maximalist manner, even though this paradigm changed in modernity from metaphysical to epistemological. Now treating the then limitations with regard to metaphysics as a manifestation of minimalism, or even a peculiar agnosticism, does not seem to be justified. This is because of the fact that the modern paradigm had changed; it was epistemology that became the main territory on which basic philosophical debates were conducted. They brought about some definite solutions in worldview, solutions essential in view of the then domination of culture by religion. Perhaps it was the religious milieu that enforced metaphysical questions which would make up the foundation of religious worldview. In this context, the era’s education implemented this requirement. At the end of the Enlightenment it preferred the Scottish school of common sense philosophy, the school that defended the integral character of human knowledge up against any manifestations of philosophical minimalism, or even peculiar skepticism, in itself dangerous for the cultural order.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2015, 51, 4; 5-73
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagadnienie pochodzenia idei Boga w ujęciach Kartezjusza i J. L. Wolzogena
    The issue of the origin of the concept of God: The Views of Descartes and Wolzogen Summary
    Autorzy:
    Kosiński, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/460198.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Fundacja Pro Scientia Publica
    Tematy:
    Natywizm kartezjański
    Bóg
    Umysł
    Socynianizm
    René Descartes
    Jan Ludwik Wolzogen
    Cartesian nativism
    God
    Mind
    Socinianism
    Johann Ludwig Wolzogen
    Opis:
    Temat artykułu dotyczy koncepcji wrodzoności idei Boga przedstawionej przez René Descartesa i krytyki tego poglądu dokonanej przez Jana Ludwika Wolzogena. Poddałem szczegółowej analizie treść Medytacji o pierwszej filozofii Kartezjusza oraz treść Uwag do Medytacji Metafizycznych René Descartesa Wolzogena, na tej podstawie dokonałem rekonstrukcji poglądów Wolzogena i Kartezjusza. Niezbędne było również ukazanie kontekstu historycznego rozważań obu filozofów. Kartezjusz twierdził, że idea bytu doskonałego i nieskończonego została umieszczona w umyśle przez Boga. Wolzogen chciał pokazać, że Kartezjusz nie dowiódł wrodzoności tej idei. Uważał, że wszystkie idee pochodzą z doświadczenia zmysłowego i idea Boga została ukształtowana przez umysł. Moim głównym celem było wykazanie, że Wolzogen przyjmował tomistyczny pogląd, zgodnie z którym ludzki umysł dysponuje niedoskonałym pojęciem Boga.
    My paper concerns René Descartes’s conception of innate idea of God and Johann Ludwig von Wolzogen’s critique of Descartes’s view. I gave a detailed analysis of the content of Meditations on First Philosophy by René Descartes and the content of Obiections to Descartes' Meditations by Wolzogen, and on that basis, I reconstructed Descartes and Wolzogen’s views. It was also necessary to show the historical context of both philosophers’ ideas. Descartes argued that the idea of a perfect and infinite being was placed in mind by God. Wolzogen wanted to show that Descartes didn’t prove the idea of innate God. He believed that all ideas derive from sense experience and the mind generates idea of God. My main purpose was to show that Wolzogen accepted Thomistic’s view in which the human mind has imperfect concept of God.
    Źródło:
    Ogrody Nauk i Sztuk; 2015, 5; 23-31
    2084-1426
    Pojawia się w:
    Ogrody Nauk i Sztuk
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Thomasa Reida interpretacja „teorii idei”. Pytanie o bezpośredni przedmiot poznania
    Thomas Reid’s Interpretation of the “Theory of Ideas.” The Question of the Direct Object of Perception
    Autorzy:
    Kucharski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22770693.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Thomas Reid
    Kartezjusz
    reprezentacjonizm
    idea
    spostrzeżenie zmysłowe
    René Descartes
    representationalism
    sensation
    Opis:
    Thomas Reid, twórca szkockiej szkoły zdrowego rozsądku, głosił tezę, że wszystkie wcześniejsze systemy filozoficzne obciążone są tym samym „grzechem pierworodnym” – przyjęciem (w różnych formach) reprezentacjonistycznej teorii spostrzeżenia zmysłowego. Nazywał ją „teorią idei”, której konsekwencją miało być oddzielenie podmiotu i przedmiotu poznania nieusuwalną „zasłoną idei”. Konstruowanie własnej filozofii poprzedził analizą historii tego zagadnienia od starożytności do czasów sobie współczesnych, usiłując wykazać zasadność swego stanowiska. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o trafność poglądów Reida, wyrażonych w przyjmowanej teorii spostrzeżenia. Chodzi więc przede wszystkim o pogląd charakterystyczny dla tradycji arystotelesowsko-tomistycznej, tradycyjnie interpretowany jako prezentacjonizm, oraz poglądy Kartezjusza dotyczące statusu „idei” w procesie poznawania tzw. świata zewnętrznego. Przeprowadzone analizy wskazują jednocześnie na uproszczenia w Reidowskiej interpretacji poglądów jego poprzedników na naturę spostrzeżenia oraz na cechy krytykowanych teorii, które w pewnym stopniu usprawiedliwiają tę krytykę.
    Thomas Reid, founder of the Scottish school of common sense, held the thesis that all previous philosophical systems were tainted by the same “original sin” – the adoption (in various forms) of a representationalist theory of sense perception. He called it the “theory of ideas,” the consequence of which was to separate the subject and object of perception by an irremovable “veil of ideas.” Before formulating his own account Reid considered this issue from a historical perspective, attempting to demonstrate the validity of his position. The purpose of this article is to answer the question of the relevance of Reid’s views to the theory that perception is direct or immediate. It is primarily concerned with the view characteristic of the Aristotelian-Thomistic tradition, traditionally interpreted as presentationalism, and Descartes’ views on the status of “ideas” in the process of knowing the so-called external world. At the same time, the analysis carried out points to simplifications in the Reidian interpretation of his predecessors’ views on the nature of perception and to features of the theories criticized that justify it to some extent.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 2; 53-74
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przeciw dualizmowi psycho-fizycznemu. Analiza i porównanie stanowisk Johna Searle'a i George'a Lakoffa
    Against psycho-physical dualism. An Analysis and comparison of George Lakoff's and John Searle's accounts
    Autorzy:
    Milewski, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691106.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    John Searle
    George Lakoff
    Rene Descartes
    mind-body problem
    biological naturalism
    embodied mind
    cognitive metaphor
    first-person ontology
    philosophy of mind
    philosophy of cognitive science
    Opis:
    This paper discusses John Searle’s biological naturalism and George Lakoff’s embodied mind hypothesis. These theories are presented as examples of a certain part of the philosophy of mind that breaks with the tradition launched by Descartes. In both cases, the break from this tradition is indicated to be a radical one as the theories argue not only against Cartesian dualism - the basic philosophical categories utilized by Descartes are being questioned. This attempt of departure from distinctions that seem to form a great part of the contemporary philosophy of mind may stand for a chance to provide a new perspective for some old philosophical problems.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2014, 56; 57-92
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cartesian Social Epistemology? Contemporary Social Epistemology and Early Modern Philosophy
    Kartezjańska epistemologia społeczna? Współczesna epistemologia społeczna a wczesna filozofia nowożytna
    Autorzy:
    Schmitter, Amy M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791097.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    René Descartes
    François Poulain de la Barre
    Mary Astell
    indywidualizm epistemologiczny
    uprzedzenie
    egalitaryzm epistemologiczny
    świadectwo
    metoda
    epistemological individualism
    prejudice
    epistemological egalitarianism
    testimony
    method
    Opis:
    Wielu współczesnych epistemologów społecznych uważa, że tocząc batalię z indywidualistycznym podejściem do wiedzy, walczy tym samym z podejściem do wiedzy opisanym przez Kartezjusza. Choć wypada się zgodzić, że Kartezjusz przedstawia indywidualistyczny obraz wiedzy naukowej, niemniej trzeba dodać, że wskazuje on na istotne praktyczne funkcje odnoszenia się do świadectw i przekonań innych osób. Jednakże zrozumienie racji Kartezjusza za zaangażowaniem się w indywidualizm pozwala nam na identyfikację kluczowych wyzwań, z jakimi spotka się epistemologia społeczna, m.in., że poleganie na świadectwach innych może propagować uprzedzenia oraz hamować autentyczne zrozumienie. Implikacje zawarte u Kartezjusza zostały opracowywane i rozwinięte przez niektórych z jego bezpośrednich spadkobierców. W prezentowanym tekście zostanie przedstawione, jak np. François Poulain de la Barre oraz w pewnym skrócie przez Mary Astell analizują uwarunkowania społeczne kształtujące podmiot epistemiczny rozumiany w duchu Kartezjusza.
    Many contemporary social epistemologists take themselves to be combatting an individualist approach to knowledge typified by Descartes. Although I agree that Descartes presents an individualist picture of scientific knowledge, he does allow some practical roles for reliance on the testimony and beliefs of others. More importantly, however, his reasons for committing to individualism raise important issues for social epistemology, particularly about how reliance on mere testimony can propagate prejudices and inhibit genuine understanding. The implications of his views are worked out more fully by some of his immediate successors; I examine how François Poulain de la Barre, and (briefly) Mary Astell analyze the social conditions for epistemic agency in a Cartesian vein.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 2; 155-178
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies