- Tytuł:
-
Polska i Polacy w myśli politycznej Jana Ludwika Popławskiego na tle krytyki Polski Michała Bobrzyńskiego
Poland and Poles in the Political Thought of Jan Ludwik Popławski in Relation to Michał Bobrzyński’s Critique of Poland - Autorzy:
- Puszkow-Bańka, Agnieszka
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2057718.pdf
- Data publikacji:
- 2021-12-30
- Wydawca:
- Akademia Ignatianum w Krakowie
- Tematy:
-
Popławski
Bobrzyński
Narodowa Demokracja
zapóźnienie
krytyka Polski i Polaków
National Democracy
backwardness
criticism of Poland and Poles - Opis:
-
Celem artykułu jest porównanie krytyki Polski i Polaków w myśli wczesnoendeckiej (na przykładzie J.L. Popławskiego) i szkoły krakowskiej (na przykładzie M. Bobrzyńskiego). Problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytanie o Polskę w kontekście Europy: według jakich wzorców dokonać ewaluacji polskiej kultury politycznej, skoro obaj myśliciele zgadzają się co do tego, że wzorce polskiej kultury politycznej są odmienne od europejskich i generują wadliwe status quo? Podstawową metodę stanowi analiza tekstów źródłowych oraz ich interpretacji przez późniejszych autorów. Bobrzyński punktem wyjścia czyni Europę, Popławski – Polskę. Różnica tej perspektywy generuje dwa odmienne projekty budowy nowoczesnego społeczeństwa polskiego. Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o wewnętrznym charakterze krytyki Polski i Polaków w myśli J.L. Popławskiego, który wprawdzie formułuje tezę o „zapóźnieniu” Polski, a tym samym potrzebie „modernizacji”, jednakże punktem wyjścia czyni zasoby rodzimej kultury. Artykuł pokazuje różnice w umiejscowieniu „cnót ekonomicznych” na płaszczyźnie powinności człowieka i obywatela. Opisuje oddolne, „gminowładcze” uwarunkowania skutecznej władzy w Polsce oraz postuluje zniwelowanie rozdźwięku społecznego między elitami intelektualnymi („cywilizacja pańska”) a resztą społeczeństwa („cywilizacja chłopska”). Artykuł może się przysłużyć refleksji nad współczesnymi przemianami modernizacyjnymi zachodzącymi w społeczeństwie polskim; z jednej strony sugeruje potrzebę zmiany cywilizacyjnej, z drugiej pokazuje granice tej zmiany.
The aim of this article is to compare the criticism of Poland and Poles in the thought of the early National Democracy (on the example of J.L. Popławski) and the Cracow school (on the example of M. Bobrzyński). The research problem is an attempt to answer the question about Poland in the context of Europe: according to which patterns should Polish political culture be evaluated, since both thinkers agree that the patterns of Polish political culture are different from European ones and generate a faulty status quo? The basic method is the analysis of source texts and their interpretation by later authors. Bobrzyński’s starting point is Europe, while Popławski’s is Poland. The difference in perspective generates two different projects for building a modern Polish society. The main conclusion of the analysis is the thesis about the internal character of criticism of Poland and Poles in the thought of J.L. Popławski. He formulates a thesis about the “backwardness” of Poland, and thus the need for “modernization,” i.e. the modernization of Polish patriotism but the starting point of analysis is Polish political culture. The article shows the differences in the placement of “economic virtues” in the catalog of human and civil duties. It’s describes the grassroots, “power of the commons” (gminowładcze) conditions of effective political power in Poland and postulates bridging of the social gap between the intellectual elite (“lordly civilization”) and the rest of society (“civilization of commons”). The article may prompt a reflection on contemporary modernization changes taking place in Polish society; on one hand side, it suggests the need for civilization change, on the other hand side, it shows the limits of it. - Źródło:
-
Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 415-436
2081-1446
2719-8014 - Pojawia się w:
- Perspektywy Kultury
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł