Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dekomunizacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-40 z 40
    Tytuł:
    Najnowsze zmiany w urbanonimii Kijowa (lata 2014–2016)
    The lates changes in urbanonymy of Kiev (2014–2016)
    Autorzy:
    Kojder, Marcin
    Olejnik, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951040.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    urbanonimia
    Kijów
    dekomunizacja
    zmiany polityczne
    zmiany społeczne
    Opis:
    In 2015 Ukrainian Parliament adopted a law condemning the communist and Nazi regime and banned their symbolism. As a result of this act local governments had been obliged to change the names of streets, squares and other urban objects having the names associated with the communist system. In Kiev, so far, had been changed more than 150 urbanonyms and this process continues. The paper analyze urban names given in the city of Kiev as a result of recent changes.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2017, 17
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces dekomunizacji „wojskowych” nazw ulic po 2016 roku na wybranych przykładach = Changing street names as part of the post 2016 decommunization process – selected examples
    Changing street names as part of the post 2016 decommunization process – selected examples
    Autorzy:
    Zawadka, Artur.
    Powiązania:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego 2022, nr 1, s. 189-201
    Data publikacji:
    2022
    Tematy:
    PRL
    Dekomunizacja
    Onomastyka
    Ulice
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    W artykule omówiono obowiązującą w Polsce Ustawę z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki. Autor wskazuje, że ustawa ta miała uzupełnić działania podjęte już w latach 90. XX wieku związane z oczyszczeniem przestrzeni publicznej z nazw i pomników nieadekwatnych do odrodzonej Rzeczypospolitej. W tekście opisano zmiany nazw ulic, które honorowały komunistów ze środowiska wojskowego: Karola Świerczewskiego, Michała Rolę-Żytomierskiego i Zygmunta Berlinga, dąbrowszczaków oraz Iwana Alejnika.
    Bibliografia na stronach 199-201.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukrainian Oeconyms in the Context of Decommunization Processes in Central and Eastern Europe at the End of the 20th and Beginning of the 21st
    Ojkonimia ukraińska w kontekście procesów dekomunizacyjnych Europy Środkowo-Wschodniej końca XX–początku XXI wieku
    Autorzy:
    Belej, Oleg
    Sojka-Masztalerz, Helena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928207.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-10
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    toponimy
    nazwy geograficzne
    Ukraina
    dekomunizacja
    toponyms
    geographic names
    Ukraine
    decommunization
    Opis:
    The article is dedicated to the analysis of ideologically meaningful proper names, mainly oikonyms, and also to the indication and description of the three main tendencies noticed in Ukrainian oikonyms from the end of 1989 until 2016, during the social and political transformations in Ukraine and the decommunization processes connected with it. Using examples, the authors illustrate the phenomenon of korenizatsiya (nativisation), namely the recovery of historical names from before sovietisation, allusiveness, ensuring a neutral nature for names by referring to objects outside the area of politics and ideology, as well as glorification, the honoring and memorializing of events, heroes, and symbols connected with the past and modern history of Ukraine.
    Źródło:
    Onomastica; 2018, 62; 259-272
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielka dekomunizacja : ukraińska polityka historyczna czasu wojny
    Great decommunisation : Ukraines wartime historical policy
    Ukraińska polityka historyczna czasu wojny
    Autorzy:
    Olszański, Tadeusz Andrzej (1950- ).
    Współwytwórcy:
    Olszański, Tadeusz Andrzej (1950- ). Autor
    Duchnowicz, Ilona. Tłumaczenie
    Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia. Wydawca
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Warszawa : Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia
    Tematy:
    II wojna światowa (1939-1945)
    Dekomunizacja
    Polityka historyczna
    Świadomość społeczna
    Opracowanie
    Opis:
    Oprawne w kierunku przeciwstawnym.
    Współwydane: The great decommunisation : Ukraine's wartime historical policy / Tadeusz A. Olszański ; [translation Ilona Duchnowicz].
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Jarosława Kaczyńskiego krytyka Adama Michnika w latach 1979–1993
    Jarosław Kaczyński’s critique of Adam Michnik between 1979–1993
    Autorzy:
    Kratiuk, Krystian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/489543.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    J. Kaczyński
    A. Michnik
    system polityczny RP dekomunizacja
    political system of the Polish Third Republic
    decommunisation
    Opis:
    The article is an analysis of the polemics of Jarosław Kaczyński with Adam Michnik. The first one took place on the pages of the underground paper in 1979. Both this one and further polemics of Kaczyński and Michnik point out a clear ideological division of the “Solidarity” camp, which did not vanish during the 25 years of the existence of the Polish Third Republic. An analysis of direct polemics of Kaczyński on the Michnik texts, television debates of them both and the attacks of the “Tygodnik Solidarność” led by Jarosław Kaczyński on the editorial board of “Gazeta Wyborcza” has been made. An answer has been found to e.g. the questions: what topics were the subject of the discussion between Kaczyński and Michnik in that time? What was the evaluation of the PPR by Michnik in texts referred to by Kaczyński, and vice versa? What was the opinion of both of them towards decommunisation?
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2015, 14; 115-123
    2081-3333
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Względy etyczne dotyczące przemianowań urbanonimów spowodowanych dekomunizacją (na przykładzie zielonogórskich nazw)
    Ethical Considerations Regarding Renaming ofurbanonyms Caused by De-communization (on the Example ofZielona Góra Names)
    Autorzy:
    Żuraszek-Ryś, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798666.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    urbanonimy; dekomunizacja; względy etyczne; prawda i fałsz
    urbanonyms; de-communization; ethical considerations; truth and falsehood
    Opis:
    Artykuł traktuje o względach etycznych towarzyszących przemianowaniom urbanonimów wkontekście dekomunizacji. Skupiono się w nim na kilku kwestiach, dotyczących zwłaszcza uzasadniania zmian nazw ulic i placów, a także traktowania onimów jako nośników wartości, mogących służyć władzy i jej propagowaniu. Zwrócono ponadto uwagę na udział lokalnej społeczności w usuwaniu niepożądanych symboli komunistycznych. Ustalono, że naruszenie norm etycznych dotyczy: nieuwzględniania opinii środowisk lokalnych, zwłaszcza mieszkańców danej ulicy, w kwestii zmiany nazwy oraz wykorzystywania przez władzę swojej uprzywilejowanej w tym względzie pozycji, narzucania przez nią określonego światopoglądu i systemu wartości, a także posługiwania się nieprawdziwymi argumentami.
    This article deals with ethical considerations accompanying the reorganization of urbanonyms in the context of de-communization. It is focused on several issues, in particular concerning the justification of changes in the names of streets and squares, as well as the treatment of onyms as carriers of values that could serve the authority and its propagation. Attention was also paid to the participation of the local community in removing unwanted communist symbols. Based on the observations made, it was established that the violation of ethical norms concerns: disregarding the opinions of local communities, especially residents of a given street, regarding the change of name and the use of its privileged position by the authority, the imposition of a particular worldview and value system, and the use of untrue arguments.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 6; 173-184
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Procedural Vetting - the Case Study
    Postępowanie lustracyjne - studium przypadku
    Autorzy:
    Górka, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1928028.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    vetting
    Institute of National Remembrance
    decommunization
    human rights
    lustracja
    Instytut Pamięci Narodowej
    dekomunizacja
    prawa człowieka
    Opis:
    The issue of vetting has for many years stirred up much emotion in Poland and is closely related to the process of decommunization. In the history of the Third Republic of Poland, lustration was the cause of serious political crises, an example of which was the dismissal of the government of Jan Olszewski. A breakthrough event was adopting the lustration law in 1997, which laid the groundwork for a reliable approach to lustration in Poland. Despite the passage of years and amendments to the regulations, it still seems necessary to amend the law to comply with constitutional rights, such as the right to due process, the right to be heard, the right to defense, and the presumption of innocence. The article indicates the problems related to vetting and reports changes on the example of vetting by Kazimierz Kujda.
    Sprawa lustracji od wielu lat w Polsce wywołuje wiele emocji i jest ściśle związana z procesem dekomunizacji. W dziejach III Rzeczypospolitej lustracja była przyczyną poważnych kryzysów politycznych, czego przykładem było odwołanie rządu Jana Olszewskiego. Przełomowym wydarzeniem było przyjęcie ustawy lustracyjnej w 1997 r., która stworzyła podwaliny do rzetelnego podjęcia problemu lustracji w Polsce. Pomimo upływu lat i nowelizacji przepisów nadal wydają się konieczne zmiany w prawie w celu przestrzegania konstytucyjnych praw, takich jak: prawo do należytego procesu, prawo do wysłuchania czy prawo do obrony i domniemanie niewinności. Artykuł jest próbą wskazania problemów związanych z lustracją oraz zasygnalizowania zmian na przykładzie lustracji Kazimierza Kujdy.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 6 (64); 357-369
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Proces dekomunizacji „wojskowych” nazw ulic po 2016 roku na wybranych przykładach
    Changing street names as part of the post 2016 decommunization process – selected examples
    Autorzy:
    Zawadka, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152484.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
    Tematy:
    dekomunizacja
    zmiany nazw ulic
    dąbrowszczacy
    Alejnik
    Berling
    Świerczewski
    Rola-Żymierski
    decommunization
    street name changes
    Dąbrowszczacy
    Opis:
    W 2016 roku zaczęła obowiązywać w Polsce Ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki. Jej uchwalenie miało dopełnić proces rozpoczęty już na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, polegający na oczyszczeniu przestrzeni publicznej z nazw i pomników nielicujących z wartościami odrodzonej Rzeczypospolitej. Artykuł opisuje działania prowadzone w związku ze zmianami nazw ulic, które honorowały prominentnych komunistów ze środowiska wojskowego: Karola Świerczewskiego, Michała Rolę-Żymierskiego i Zygmunta Berlinga, dąbrowszczaków oraz sowieckiego czołgistę Iwana Alejnika.
    The ‘Act on prohibition of propagation of communism or another totalitarian system by the names of organisational units, auxiliary units of communes, buildings, objects and devices of public utility and monuments’ has been in force in Poland since 2016. Passing of this act was related to the process started in the early 1990s, which involved cleansing public space of names and monuments incompatible with the values of the reborn Poland. The article describes the activities carried out in connection with the renaming streets that honoured prominent communists from the military circles, such as Karol Świerczewski, Michał Rola-Żymierski, Zygmunt Berling, Dąbrowszczacy and the Soviet tank-man Ivan Alejnik.
    Źródło:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2022, 1, 17; 189-201
    2354-0435
    2719-8618
    Pojawia się w:
    Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Balast po komunizmie. Instytucjonalne rozliczenie komunizmu w krajach Europy Środkowej – opis struktur oraz okoliczności ich powstania
    The post-communist burden. Institutional settling accounts with communism in the central European countries – description of structures and circumstances of their emergence
    Autorzy:
    Grajewski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/477100.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    dekomunizacja, lustracja, rozliczenie z komunizmem, organy
    bezpieczeństwa, przejmowanie archiwów służb specjalnych, ściganie sprawców
    zbrodni komunistycznych, debata rozliczeniowa, IPN
    Opis:
    After knocking down communism in 1989, Poland and other countries of  Eastern Europe were burdened with a task of settling accounts with their totalitarian  past both in institutional dimension – through legal compensation for the victims  of crimes and persecutions, trying their perpetrators and developing institutional  standards preventing functionaries of the former communist secret services and  their co-workers from having an impact on public life (lustration) and also  enabling the victims to have an insight into the documents collected in the past on  them. Since, in the centre of the lustration debate an issue of exploring, developing  and settling accounts with one of fundamental pillars of the totalitarian system  i.e. former security forces was placed, one of the elements of settling accounts with  the communist past was the creation of institutions responsible for taking over the  archives of the communist special forces and revealing the network of agents of the  political secret service, as well, as conducting research and educational activities  in that area. The text analyses the conditions in which that process occurred in  Poland and her bordering countries: Germany, the Czech Republic, Slovakia and  Russia. The concluding paragraphs of the article contain the assessment that the  process of creating the institutions responsible for taking over the materials of the  state security organs, their development and making them available was a part  of a political ritual of transformation from totalitarianism to democracy. That  transformation was experienced by all post-communist countries of Central  Europe which chose a democratic variant of social development. The institutions  established in order to accomplish that goal have similar competences apart from  investigative functions possessed only by the Polish Institute of National  Remembrance. Lesser successes were achieved as far as the attempts to legal persecution  of the perpetrators of communist crimes were concerned and it relates to the entire  geographical area. The state of law proved to be an inefficient tool in bringing the  guilty ones to justice within the course of passing years. Settling accounts with communism was never done in Russia. One may think  that  Russian  leaders  came  to  the  conclusion  that  society  is  not  ready  yet  for  such a move since it would entail huge social and political costs and that its full realisation would be possible only after the natural generation exchange has been accomplished.  The author puts forward a thesis that a future researcher of the  history of the post-communist era in Europe will be able to clearly distinguish the  borderlines of the countries which have settled their accounts with a totalitarian  past and of those where this has not been done with all the system, social and  moral consequences of that fact.
    Źródło:
    Pamięć i Sprawiedliwość; 2013, 2(22); 153-182
    1427-7476
    Pojawia się w:
    Pamięć i Sprawiedliwość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekomunizacja to nasz obowiązek : płacimy za dekady bylejakości
    Autorzy:
    Szarek, Jarosław (1963- ).
    Powiązania:
    Do Rzeczy 2020, nr 29, s. 28-29
    Współwytwórcy:
    Pieczyński, Maciej. Wywiad
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Instytut Pamięci Narodowej
    Dekomunizacja
    Polityka historyczna
    Artykuł z czasopisma społeczno-politycznego
    Artykuł z tygodnika opinii
    Wywiad dziennikarski
    Opis:
    Artykuł dotyczy polityki historycznej w Polsce po 1989 roku. Omówiono stan dekomunizacji w przestrzeni publicznej. Wykazano duże znaczenie zmian w świadomości społecznej i pamięci narodowej. Przedstawiono przyczyny powolnego przebiegu procesu dekomunizacji oraz osiągnięcia Instytutu Pamięci Narodowej w utrwalaniu pamięci o zbrodniach systemu totalitarnego. Wskazano działania konieczne do dokończenia tego procesu.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Dylematy wokół zagadnienia rządów prawa w potranzycyjnej Czechosłowacji (Rep. Czeskiej) i na Węgrzech – analiza przypadków
    Dilemmas of Rule of Law in Post-transitional Czechoslovakia (Czech Rep.) and Hungary – Case Study
    Autorzy:
    Cyuńczyk, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/621613.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Czechosłowacja, Węgry, dekomunizacja, rozliczenie z przeszłością
    Czechoslovakia, Hungary, dealing with the past, de-communisation, rule of law after communism
    Opis:
    The main task of this text is to present some general statements and discussions related to the rule of law dilemmas in relation to dealing with past processes in post-transitional Czechoslovakia (now the Czech Republic) and Hungary. One of the main challenges is to answer the question of how deeply disputes were rooted in national memory relating to communist contempt for the law and how influential was the fear of suspicion that dealing with the past in the post-communist era just represents some kind of political revenge.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 1; 75-85
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekomunizacja przestrzeni publicznej w Polsce – zarys problematyki
    Decommunization of the public space in Poland – an outline of the issue
    Autorzy:
    Kałużna, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619450.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    social memory
    collective memory in public sphere
    historical policy
    decommunization
    pamięć społeczna
    upamiętnienia w przestrzeni publicznej
    polityka historyczna
    dekomunizacja
    Opis:
    The analysis presented in the paper examines the process of decommunization of the public space in Poland. The initiatives taken between 1989 and 2016 have been described as well as the act adopted on April 1, 2016, which was the first legislative act banning the propagation of communism and other totalitarian regimes by naming buildings, objects and public utilities as a whole.
    W artykule poddano analizie zjawisko dekomunizacji przestrzeni publicznej w Polsce, tak w formie inicjatyw podejmowanych w latach 1989–2016, jak i przyjętej 1 kwietnia 2016 roku ustawy – pierwszego aktu prawnego całościowo traktującego o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
    Źródło:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2018, 2; 157-171
    1731-7517
    Pojawia się w:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pasikowski’s ‘Pigs’ as an Illustration of Vetting in a Transitional Society
    Autorzy:
    Grabarczyk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1153392.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    pasikowski’s pigs
    security service
    vetting
    dealing with the past
    transitional justice
    decommunization
    psy władysława pasikowskiego
    służba bezpieczeństwa
    weryfikacja
    rozliczenia z przeszłością
    sprawiedliwość tranzycyjna
    dekomunizacja
    Opis:
    Pigs, a 1992 movie directed by Władysław Pasikowski, has become an iconic picture over the years, growing into a source of quotes and becoming a cult classic. The film, while remaining commercially attractive, outlines many problems within transitional justice and opens a discussion regarding the vetting of the SB officers carried out at that time, including the selected model. The plot of the film takes place in 1990, the period of political transformation in Poland after the fall of communism. Before the purely sensational action comes to the fore, the movie is largely about a reform of the MSW and the SB, about vetting of its officers and their fate while trying to find themselves in the new reality. It also shows that it is remarkably difficult to carry out reforms simultaneously in many fields: political, economic and social, and that it may be the source of a crisis. The aim of this article is to present Pasikowski’s Pigs as a film that demonstrates the practical issues related to one of the mechanisms used in the framework of transitional justice, namely the vetting process. The movie as an artistic representation of individuals subjected to vetting opens discourse on transitional justice and the problem of dealing with undemocratic system. The paper concentrates on a general outline of the movie, paying attention to the vetting committees and their function within the framework of transitional justice. While presenting the normative model of officers’ vetting and juxtaposing it with the image shown in the film, the author displays basic moral and social problems related to the vetting.
    Psy, film z 1992 r. w reżyserii Władysława Pasikowskiego z biegiem lat stał się legendą polskiego kina, a także źródłem wielu cytatów i przedmiotem swoistego kultu. Psy, pozostając atrakcyjne komercyjnie, zarysowują także wiele problemów związanych z transformacją ustrojową, otwierając dyskusję dotyczącą przeprowadzonej wówczas weryfikacji oficerów SB. Akcja filmu rozgrywa się w 1990 roku, w okresie przemian ustrojowych w Polsce po upadku komunizmu. Zanim na pierwszy plan wysuwa się czysto sensacyjna akcja, film w dużej mierze opowiada o reformie MSW i SB, procedurze weryfikacji ich oficerów, a także o ich losach podczas próby odnalezienia się w nowej rzeczywistości. Film pokazuje przy tym, że niezwykle trudno jest przeprowadzić reformy jednocześnie na wielu płaszczyznach: politycznej, gospodarczej i społecznej, i że może to być źródłem kryzysu. Celem artykułu jest przedstawienie Psów Władysława Pasikowskiego jako filmu ukazującego praktyczne problemy jednego z mechanizmów stosowanych w ramach sprawiedliwości tranzycyjnej, jakim jest procedura weryfikacji. Film, jako artystyczna prezentacja sytuacja poszczególnych funkcjonariuszy poddanych weryfikacji jest punktem wyjścia do refleksji nad sprawiedliwością tranzycyjną i problemem rozliczeń z niedemokratycznym systemem. Artykuł koncentruje się na ogólnym zarysie filmu, ze szczególnym uwzględnieniem komisji kwalifikacyjnych i ich wykorzystania w ramach sprawiedliwości tranzycyjnej. Przedstawiając normatywny model weryfikacji oficerów SB i zestawiając go z obrazem przedstawionym w filmie, autor ukazuje podstawowe problemy moralne i społeczne związane z tego typu mechanizmami.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2021, 1(26); 100-111
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transformations of the cultural landscape of Donbas during the armed conflict 2015–2017
    Transformacje krajobrazu kulturowego Donbasu w czasie konfliktu zbrojnego w latach 2015–2017
    Autorzy:
    Slyvka, Roman
    Slyvka, Liubov
    Atamaniuk, Yaroslava
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965672.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Donbas
    krajobraz kulturowy
    miasto post-sowieckie
    konflikt militarny
    dekomunizacja
    przemianowanie
    pomnik
    polityka pamięci
    cultural landscape
    post-soviet city
    military conflict
    decomunisation
    renaming
    monument
    policy of memory
    Opis:
    The main objective of the article – to show the different trajectories of the cultural landscape in controlled and uncontrolled parts of the war-torn Donbas. The cultural landscape of Ukraine significantly changed during the twentieth century. The main factors of these transformations were ideological, military and geopolitical. The sub-ordinate position of Ukraine within the USSR allowed communist leaders to enforce sovietisation of the cultural landscape. This policy was especially noticeable in the great industrial region of Donbas. Achievements of independence by Ukraine and democratization of country' public life have led to transformation/conservation of the cultural landscape, which corresponded with political culture of individual regions. The war in the Donbas has become a catalyst for the processes of creating different types of cultural landscape on the different sides of the contact line. The policy of creating a cultural landscape has become an instrument of political socialization and mobilization of the population. This process is not complete, and can contribute to the crystallization of new subregional identities on different parts of contemporary Donbas.
    Głównym celem artykułu jest pokazanie różnych trajektorii krajobrazu kulturowego w kontrolowanych i niekontrolowanych częściach rozdartego wojną Donbasu. Krajobraz kulturowy Ukrainy znacznie się zmienił w XX w. Główne czynniki tych przemian mają charakter ideologiczny, wojskowy i geopolityczny. Podporządkowana pozycja Ukrainy w ZSRR pozwoliła przywódcom komunistycznym na egzekwowanie sowietyzacji krajobrazu kulturowego. Polityka ta była szczególnie widoczna w wielkim przemysłowym regionie Donbasu. Osiągnięcia niepodległości przez Ukrainę i demokratyzacja życia publicznego w kraju doprowadziły do transformacji/zachowania krajobrazu kulturowego, który odpowiadał kulturze politycznej poszczególnych regionów. Wojna w Donbasie stała się katalizatorem procesów tworzenia różnych typów krajobrazu kulturowego po różnych stronach linii styczności. Polityka tworzenia krajobrazu kulturowego stała się narzędziem politycznej socjalizacji i mobilizacji ludności. Proces ten nie jest kompletny i może przyczynić się do krystalizacji nowych subregionalnych tożsamości w różnych częściach współczesnego Donbasu.
    Źródło:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6; 305-326
    2300-0562
    2450-0127
    Pojawia się w:
    Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transformacja ustrojowa w sądach powszechnych – postulaty i ich realizacja
    Systemic transformation in the common courts: postulations and their implementation
    Autorzy:
    Joński, Kamil
    Rogowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40406041.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    transformacja ustrojowa
    wymiar sprawiedliwości PRL
    sądownictwo
    sędziowie
    dekomunizacja sądownictwa
    systemic transformation
    judiciary of the People’s Republic of Poland
    judiciary
    judges
    decommunization of the judiciary
    Opis:
    W artykule zaprezentowano zasadnicze postulaty zgłaszane przez kręgi „solidarnościowe” wobec sądownictwa powszechnego. Autorzy argumentują, że kluczowe znaczenie miały w tym zakresie: (i) kompleksowa reforma organizacji sądów, której fundamentem była koncepcja samorządowa, oraz (ii) usunięcie z szeregów sędziów osób, szczególnie gorliwie zaangażowanych w podtrzymywanie państwa bezprawia. Następnie przeanalizowano strategie zastosowane po 1989 r. w celu realizacji powyższych postulatów. Ostatecznie uzasadnioną wydaje się konstatacja, że nie udało się zrealizować żadnego z nich, przy czym reforma samorządowa – wprowadzona w 1989 r. przez ugrupowania wywodzące się z „Solidarności” – została w kolejnej dekadzie odwrócona przez siły polityczne, które ją wprowadziły. Autorzy argumentują, że przyczyną tej wolty była właśnie nieefektywność działań zmierzających do usunięcia osób, zaangażowanych w ancien regime. Niepowodzenia związane z „oczyszczeniem” środowiska sędziowskiego, oraz z wprowadzeniem modelu opartego na samorządzie sędziowskim, okazały się niejako stronami tej samej monety.
    The article discusses the essential demands advanced by the circles associated with the Solidarity movement with respect to the common courts. The authors argue that the key issues in this regard included (i) comprehensive structural reform of the courts, founded on the concept of self-governance, and (ii) dismissal of those judicial officers who were particularly zealous in upholding the lawless state. Subsequently, the authors analyze the strategies employed after 1989 to implement the above postulations. Ultimately, it seems reasonable to conclude that none of them was accomplished, while the local government reform—instituted in 1989 by the groupings originating from Solidarity—would be reversed in the following decade by the very political forces which had introduced it. It is argued that the volte-face was motivated precisely by the ineffective efforts to remove those involved in the ancien regime. In a sense, the failure of the envisioned “cleansing” of the judicial milieu and the abortive introduction of a model based on judicial self-governance, proved sides of the same coin.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 2 (10); 306-342
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Debata o dekomunizacji na Ukrainie w 2015 roku: jak politycy „wygrali” z intelektualistami
    The Debate on De-Communization in Ukraine in 2015: How Politicians ‘Won’ Against Intellectuals
    Autorzy:
    Stryjek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373592.pdf
    Data publikacji:
    2015-05-12
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    de-communization
    public debate
    mass media
    discourse
    intellectual field
    human rights
    freedom of speech
    dekomunizacja
    debata publiczna
    środki masowego przekazu
    dyskurs
    pole intelektualne
    prawa człowieka
    wolność słowa
    Opis:
    This article analyses the de-communization laws passed in Ukraine in May 2015 and the public debate they evoked. The author presents the circumstances in which the laws were passed and describes the thought processes of their drafters from the Ukrainian Institute of National Remembrance. Three discourses are distinguished in the debate: the expert, the national-liberal, and the deconstructivist. With the exception of representatives of the national-liberal discourse, the debaters were critical of the laws and expected either their rejection by the president or their fundamental amendment. In the end, however, the laws passed into force in their first version. Drawing conclusions from this failure of the participants in the debate, the author analyses the relations between the intellectual field and the political field in Ukraine and also the internal relations of the former—between its participants within the country and abroad. In conclusion, the author ponders the strategy that should be adopted by Ukrainian intellectuals for the purpose of increasing their influence on the decision-making of politicians.
    Źródło:
    Kultura i Społeczeństwo; 2015, 59, 2; 117-145
    2300-195X
    Pojawia się w:
    Kultura i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zanim powstało Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej : refleksje o rozliczaniu przeszłości i traktowaniu akt w Polsce
    Refleksje o rozliczaniu przeszłości i traktowaniu akt w Polsce
    Autorzy:
    Perzyna, Paweł (1967- )
    Powiązania:
    Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej 2020, T. 13, s. 15-58
    Współwytwórcy:
    Oddział w Łodzi (Instytut Pamięci Narodowej) oth
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
    Archiwa służby bezpieczeństwa
    Brakowanie akt
    Dekomunizacja
    Komunizm
    Kultura pamięci
    Postępowanie lustracyjne
    Prawo archiwalne
    PRL
    Artykuł problemowy
    Artykuł z czasopisma archiwistycznego
    Artykuł z czasopisma naukowego
    Opis:
    Artykuł przedstawia działalność edukacyjną i naukową Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Opisuje system przechowywania, gromadzenia oraz w jaki sposób zabezpieczone są dokumenty archiwalne. Wykorzystywanie archiwaliów pozwoliło na rozliczenie komunistycznej przeszłości poprzez przeprowadznie procesu lustracji i udostępnieniem dokumentacji ich ofiarom.
    Bibliografia na stronach 50-57.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Ustawy dekomunizacyjne na Ukrainie
    Autorzy:
    Rybak, Adriana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/686950.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Ukraine, decommunisation laws, decommunisation process in Ukraine, politics of memory
    Ukraina, ustawy dekomunizacyjne, dekomunizacja przestrzeni publicznej, polityka historyczna
    Украина, декоммунизационные законы, декоммунизация в общественном пространстве, историческая политика
    Opis:
    In 2015, the Ukrainian Parliament adopted a series of laws on national remembrance policy, commonly known as ‘decommunisations laws’. This was consequence to the changes taking place in society after the Euromaidan. Laws make important changes in the historical policy, especially in the context of the memory of World War II and fighters for the independence of Ukraine in the twentieth century. It is important to prohibit the propagation of Soviet symbols, which breaks with the Soviet narrative and results in the need to renaming of many places and objects. Therefore, implementation of decommunisation laws may be more time-consuming and complicated than it was assumed.
    W 2015 roku parlament Ukrainy przyjął cztery ustawy dotyczące polityki pamięci narodowej, zwane potocznie ustawami dekomunizacyjnymi. Była to odpowiedź władz na zmiany zachodzące w społeczeństwie po rewolucji Euromajdanu. Ustawy wprowadzają istotne zmiany w polityce historycznej państwa, szczególnie w kontekście pamięci o II wojnie światowej i uczestnikach walk o niepodległość Ukrainy w XX wieku. Istotne jest wprowadzenie zakazu propagowania symboliki radzieckiej, co stanowi zerwanie z sowiecką narracją i skutkuje koniecznością zmian w nazewnictwie wielu miejscowości i obiektów. Dlatego też implementacja zapisów ustawy może być bardziej czasochłonna i skomplikowana niż zakładano.
    В 2015 году в Украине были введены четыре закона, касающиеся политики национальной памяти, которые обычно называют декоммунизационными законами. Это был ответ властей на изменения в обществе после революции Евромайдана. Законы вносят существенные изменения в государственную историческую политику, особенно в контексте памяти о Второй мировой войне и участниках борьбы за независимость Украины в ХХ веке. Значительным представляется введение запрета на пропаганду советской символики, что является разрывом с советским нарративом и приводит к необходимости изменений наименований многих населенных пунктов и объектов. В связи с этим имплементация положений закона оказалась более длительной и сложной, чем ожидалось.
    Źródło:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne; 2016, 2, 2
    2450-4866
    Pojawia się w:
    Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)
    Sprawiedliwość tranzycyjna i kryzys konstytucyjny w Polsce w latach 2015-2019
    Autorzy:
    Krotoszyński, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531510.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    transitional justice
    lustration
    decommunization
    Poland’s constitutional crisis
    Polish Supreme Court
    rule of law
    sincerity principle
    sprawiedliwość tranzycyjna
    lustracja
    dekomunizacja
    kryzys konstytucyjny w Polsce
    Sąd Najwyższy
    rządy prawa
    zasada szczerości
    Opis:
    During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.
    W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 22-39
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nie dopuścić do przedawnienia zbrodni komunistycznych : represjonowani wołają o sprawiedliwość
    Autorzy:
    Kowalski, Hubert (1972- )
    Powiązania:
    Gazeta Polska 2020, nr 23, s. 22-24
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Macierewicz, Antoni (1948- )
    Płóciennik, Waldemar
    Instytut Pamięci Narodowej
    Sąd Najwyższy (Polska)
    Komunizm
    Zbrodnia komunistyczna
    PRL
    Dekomunizacja
    Politycy
    Polityka historyczna
    Prawnicy
    Przedawnienie (prawo)
    Sądownictwo
    Sędziowie
    Artykuł publicystyczny
    Artykuł z tygodnika opinii
    Opis:
    Przedawnienie zbrodni komunistycznych w PRL to temat artykułu. 1 sierpnia 2020 ulega przedawnieniu większość komunistycznych zbrodni. W opinii Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej ustawa o IPN samodzielnie reguluje kwestie przedawnienia wszystkich zbrodni komunistycznych. Sąd Najwyższy, uznał w swojej uchwale, że sprawa jednego z esbeków przedawniła się w 1995 roku. W jednym z orzeczeń SN odniósł się do ustawy o IPN, stwierdzając, że ta regulacja nie może stanowić samodzielnej podstawy do ustalania terminu przedawnienia karalności zbrodni. W sprawie wypowiedział się wiceprezes PiS Antoni Macierewicz zapewniając, że zostanie uchwalona nowelizacja. Również prezydent Duda zadeklarował, że podpisze ustawę, gdyż istnieje potrzeba dalszego ścigania i osądzenia zbrodniarzy komunistycznych.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Uniformed Services Pension Amendment Acts in Poland as Part of State Politics of Memory
    Zmiany w przepisach regulujących emerytury służb mundurowych w Polsce jako element państwowej polityki pamięci
    Autorzy:
    Grabarczyk, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531525.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Uniformed Services Pension Amendment Acts in Poland
    politics of memory
    institutionalization of collective memory
    decommunization
    reducing pensions of communist officials
    transitional justice
    tzw. ustawy dezubekizacyjne
    polityka pamięci
    instytucjonalizacja pamięci zbiorowej
    dekomunizacja
    obniżanie emerytur funkcjonariuszom PRL
    sprawiedliwość tranzycyjna
    Opis:
    The article is an analysis of the regulations regarding the reduction of pensions of former officers of the People’s Republic of Poland’s security services as an element of state politics of memory, presenting the Uniformed Services Pension Amendment Acts of 2009 and 2016 from the perspective of transitional justice. Whilst investigating the admissibility of using such a retribution mechanism, the author draws attention to the purpose of this type of regulation. Reducing pensions has, in fact, two goals – a retrospective one and a prospective one. The retrospective goal is about administering historical justice by penalizing a specific group of people using various mechanisms (in this case administrative sanctions). In the prospective aspect, it is an element of institutionalizing memory and building a specific political narrative. As a consequence, apart from commemorative practices, it aims to produce and disseminate knowledge in public space, while clearly rejecting the past regime. In relation to the Uniformed Services Pension Amendment Acts, while the Act of 2009 was to some extent aimed at the retrospective goal, the 2016 Act is primarily an element of politics of memory used by authorities to control the recollection of past events by explicitly condemning the previous system and all persons in any way related to it. For this reason, the author focuses on the mechanism of reducing pensions as one of the elements of politics of memory in Poland.
    Artykuł stanowi analizę regulacji dotyczących obniżenia uposażenia emerytalnego byłym funkcjonariuszom organów bezpieczeństwa PRL jako elementów polityki pamięci państwa, przedstawiając tzw. ustawy dezubekizacyjne z 2009 i 2016 r. z perspektywy sprawiedliwości tranzycyjnej. Nawiązując do dopuszczalności zastosowania takiego mechanizmu rozliczeń w artykule autor wskazuje przede wszystkim na cel tego typu regulacji. Obniżanie emerytur ma w istocie dwa cele – retrospektywny i prospektywny. W płaszczyźnie retrospektywnej przede wszystkim chodzi o wymierzenie sprawiedliwości dziejowej poprzez swego rodzaju rozliczenie określonej grupy osób z zastosowaniem różnych mechanizmów (w tym wypadku sankcji administracyjnych). W aspekcie prospektywnym jest to element instytucjonalizacji pamięci i budowania określonej narracji politycznej. W konsekwencji, obok komemoratywnych praktyk, ma na celu wytwarzanie i upowszechnianie wiedzy w przestrzeni publicznej, przy jednoczesnym jednoznacznym odcięciu się od minionego reżimu. W odniesieniu do tzw. ustaw dezubekizacyjnych, to o ile ustawa z 2009 roku była w jakimś stopniu nakierowana na cel retrospektywny, o tyle ta z 2016 jest przede wszystkim elementem polityki pamięci, mającym na celu ukształtowanie przez władzę określonej narracji o przeszłych wydarzeniach poprzez jednoznacznie potępienie poprzedniego ustroju oraz wszystkich osób w jakikolwiek sposób z nim związanych. Z tego względu autor skupia się na mechanizmie obniżania emerytur jako jednym z elementów polityki pamięci w Polsce.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 67-80
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kim jest pułkownik od ukrywanych teczek
    Autorzy:
    Wierzchołowski, Grzegorz (1983- ).
    Powiązania:
    Gazeta Polska 2020, nr 43, s. 26-28
    Współwytwórcy:
    Kania, Dorota (1964- ). Autor
    Data publikacji:
    2020
    Tematy:
    Borzym, Andrzej (1948- )
    Gmina Izraelicka (Katowice)
    Instytut Pamięci Narodowej
    Służba Bezpieczeństwa (SB ; Polska)
    Urząd Ochrony Państwa (Polska)
    Gazeta Polska (Warszawa ; 1993- )
    PRL
    Służba bezpieczeństwa
    Oficerowie polityczni
    Inwigilacja
    Dziennikarze i dziennikarki
    Tajni współpracownicy służb specjalnych
    Śledztwo i dochodzenie
    Dekomunizacja
    Archiwa służby bezpieczeństwa
    Gmina żydowska
    Żydzi
    Restytucja (prawo)
    Artykuł publicystyczny
    Artykuł z tygodnika opinii
    Opis:
    Artykuł dotyczy byłego funkcjonariusza Służby Bezpieczeństwa PRL płk. Witolda Z., który nielegalnie przetrzymywał ponad 100 dokumentów SB i materiałów Urzędu Ochrony Państwa. Z nieoficjalnych informacji wynika, że materiały zawarte w teczkach są tajne i dotyczą współpracowników SB ze świata polityki i biznesu. Witold Z. był oficerem wywiadu katowickiej Służby Bezpieczeństwa, został pozytywnie zweryfikowany w trakcie transformacji ustrojowej i w 1990 roku pełnił funkcje zastępcy w katowickiej delegaturze Urzędu Ochrony Państwa. W tekście zwrócono uwagę także na opisywany w „Gazecie Polskiej” przez Andrzeja Borzyma proceder wyłudzania pożydowskich kamienic w Katowicach.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-40 z 40

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies