Temat: Czwartorzęd - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Warunki rozwoju i wiek krasu w gipsach Niecki Soleckiej
The development and age of the karst in gypsum deposits of the Niecka Solecka (Solec Basin) area
Autorzy:: Urban, J.
Chwalik-Borowiec, A.
Kasza, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061915.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: kras
gipsy
jaskinie
neogen
czwartorzęd
Niecka Solecka
karst
gypsum
caves
Neogene
Quaternary
Niecka Solecka (Solec Basin)
Opis:: W neogeńskich gipsach Niecki Soleckiej występują następujące typy form krasowych: duże obniżenia krasowo-denudacyjne, krasowe (ślepe) doliny, leje oraz liczne, choć niewielkie jaskinie, stanowiące pojedyncze lub słabo rozgałęzione korytarze bądź komory (głównie typu branchwork i rudimentary branchwork). Większość z tych form reprezentuje epigenetyczny kras odkryty, który rozwinął się w czwartorzędzie i nadal jest aktywny. Największe obniżenia krasowo-denudacyjne zaczęły powstawać prawdopodobnie już w późnym neogenie. Rozwój form krasowych Niecki Soleckiej, w tym większości jaskiń, w warunkach krasu epigenetycznego różni ten region od zachodniej Ukrainy, gdzie w gipsach neogeńskich występują wielkie labiryntowe systemy jaskiniowe powstałe w wyniku głębokich przepływów międzywarstwowych. Na terenie Niecki Soleckiej tylko pojedyncze jaskinie reprezentują kras międzywarstwowy powstały w warunkach freatycznych, poniżej napiętego zwierciadła wód podziemnych, prawdopodobnie w późnym neogenie.
A variety of types of karst forms has been identified in Neogene gypsum of the Niecka Solecka (Solec Basin), including large karstic-denudational depressions, karst (blind) valleys, sinkholes, and numerous but short and simple (branchwork and rudimentary branchwork type) caves. Most of these forms represent the epigenic, exposed karst, that developed during the Quaternary and is still active. The largest karst-denudational depressions could have started to develop in the Late Neogene. The epigenic character of karst forms (and most of caves) in gypsum of the Niecka Solecka makes this region distinctive from Western Ukraine, where large maze cave systems representing intrastratal karst occur. In the Niecka Solecka region only a few caves represent intrastratal karst formed in confined, freatic conditions probably in the Late Neogene.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 462; 125--152
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The nature of the Pleistocene-Holocene palaeosols in the Gaza Strip, Palestine
Autorzy:: Ubeid, Khalid F.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94360.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: hamra
palaeosols
palaeoclimate
Quaternary
Gaza
gleby kopalne
paleoklimat
czwartorzęd
Opis:: The Pleistocene to Holocene succession in the Gaza Strip, Palestine, consists of an alternation of calcareous sandstones and reddish fine-grained deposits (palaeosols). The palaeosols can be subdivided into two main groups based on the sand-sized versus clay- to silt-sized grains: (1) the sandy hamra palaeosols, and (2) the loess and loess-derived palaeosols. The hamra palaeosols can, in turn, also be subdivided into two main types according to their colour and grain size: (1) light brown loamy to sandy hamra palaeosols, and (2) dark brown sandy clay hamra palaeosols. The hamra palaeosols are polygenetic and originated in humid environments. Their red colour results from ferric oxides coating the sand grains, but also by illuviation. The various pedogenitic units and their gradual transition to loess palaeosols are due to different phases of dust accretion. Both groups of palaeosols developed during the last glacial. They are considered to represent different climate environments: hamra palaeosols represent humid climates, whereas the loess and loess-derived palaeosols represent dry and semi-dry climates.
Źródło:: Geologos; 2011, 17, 3; 163-173
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Sejsmostratygrafia osadów czwartorzędowych w polskiej części Bałtyku
Seismostratigraphy of Quaternary sediments in the Polish part of the Baltic Sea
Autorzy:: Przezdziecki, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063361.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Bałtyk
sejsmoakustyka
model przestrzenny
sejsmostratygrafia
czwartorzęd
Morze Bałtyckie
3D model
seismoacoustics
seismostratigraphy
Quaternary
Baltic Sea
Opis:: W pracy przedstawiono budowę pokrywy osadów czwartorzędowych polskiej części Morza Bałtyckiego opracowaną na podstawie analizy materiałów sejsmoakustycznych. Wykorzystując zmiany cech obrazu rejestracji sejsmoakustycznych opracowano kryteria rozdzielenia osadów czwartorzędowych od ich podłoża oraz wydzielenia głównych, złożonych jednostek pozwalających prześledzić zasadnicze rysy budowy pokrywy czwartorzędowej. Jednostki te określono jako kompleksy sejsmostratygraficzne. W rejonie polskiej części Bałtyku, w obrębie czwartorzędu wydzielono trzy główne kompleksy, które geologicznie zinterpretowano następująco: kompleks A - jego geneza związana jest z okresem glacjacji obszaru, obejmuje również osady starsze od ostatniego zlodowacenia, w tym osady interglacjalne; kompleks B - do tego kompleksu należą osady różnej genezy powstałe od momentu deglacjacji, aż do chwili przykrycia ich osadami morskimi; kompleks C - genetycznie związany z procesami sedymentacji morskiej. Podział pokrywy osadowej na kompleksy przedstawiono na przykładach rejestracji z różnych części rejonu badań. W obrębie kompleksów, na podstawie wewnętrznego zróżnicowania ich zapisu, wyróżniono mniejsze jednostki, które zostały skorelowane z wydzieleniami litologiczno-genetycznymi odpowiadających im osadów. Opisano cechy obrazu tych jednostek na rejestracjach i zilustrowano przykładami. Sposób zalegania kompleksów (głównych, złożonych jednostek) - przedstawiono na przekrojach i mapach. Mapy prezentują ukształtowanie powierzchni rozgraniczających kompleksy oraz miąższość kompleksów i ich podział na mniejsze jednostki odpowiadające wydzieleniom litologiczno-genetycznym.
The study focuses on seismostratigraphy of Quaternary seabed deposits in the Polish part of the Baltic Sea, as derived from the analysis of seismoacoustic records. The analysis allowed to identify three major units that can be interpreted in the following way. Unit A is made up by glacial and fluvioglacial sediments deposited during the glacial period as well as by older, interglacial formations. Unit B consists of deposits of various origin, formed after the glacier had retreated and the sea transgressed. Unit C is a result of marine sedimentation in progress since the transgression. The major units are further subdivided into subunits, differing in their lithology and genesis. The distribution of the major units is presented on geological profiles and maps. The maps illustrate morphology of the major units, their thickness, and the subunit patterns.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2005, 413; 81-126
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Rola procesów glacjalnych w kształtowaniu rzeźby południowego obrzeżenia Kotliny Kolskiej
The role of glacial processes in landscape evolution of the south margin of the Koło Basin (Central Poland)
Autorzy:: Rdzany, Zbigniew
Szmidt, Aleksander
Tarnawska, Katarzyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1038292.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: rzeźba glacjalna
zlodowacenie Warty
czwartorzęd
metody GIS
Kotlina Kolska
Polska Środkowa
pradolina Bzury-Neru
oscylacje lądolodu
kemy
glacial relief
Warta Glaciation
Quaternary
GIS
Koło Basin
Central Poland
Bzura-Ner Spillway
glacial oscillations
kames
Opis:: The article analyses the southern part of the expansion of the Bzura-Ner Spillway (Bzura-Ner Pradolina), called the Koło Basin as well as neighbouring areas of the Łask Upland Plain and the Turek Upland Plain. The purpose of the study was to present the role of Pleistocene glaciations, especially the Warta Glaciation and, in particular, their role in the evolution of land relief in this area. It was noted that morphological activity of continental glaciers depended on morphology, lithology and dynamics of the bedrock. Special attention was paid to effects characteristic of the transgression and disappearance of the Warta ice sheet. A survey of geological and geomorphological literature, analyses of archival data, mainly the accounts of geological drillings as well as results of geomorphological and palaeogeomorphological research constitute the basis for the presented data and views. It was found that successive continental glaciers had reduced height differences of the Pleistocene bedrock without obliterating the main forms in the area. Despite the genetic diversity of forms, postglacial forms and sediments – which emerged during the glaciation of the Warta (the last glaciation in this area) – play a predominant part in the described area. The features of glacial tills and fluvioglacial and limnoglacial sediments which form Wartian mounds, hills, and ridges prove that at the end of the Warta glaciation, during deglaciation (in the Bzura sub-phase), the dynamics of glacial processes was intensified. Accumulation of ice in the lower part of the current Koło Basin was conducive to increased dynamics of the ice lobe through oscillations and, possibly, through glacial surges. However, activity of the ice sheet edge has been blurred as a result of areal deglaciation, which is documented by numerous kames – the most widespread convex glacial forms in the area.
Źródło:: Biuletyn Uniejowski; 2013, 2; 5-22
2299-8403
Pojawia się w:: Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Pozycja chronostratygraficzna granicy neogen/czwartorzęd
Chronostratigraphic setting of the Neogene/Quaternary boundary
Autorzy:: Marks, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062792.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: chronostratygrafia
czwartorzęd
plejstocen
gelas
GSSP
chronostratigraphy
Quaternary
Pleistocene
Gelasian
Opis:: Spełniając wieloletnie postulaty badaczy czwartorzędu, Komitet Wykonawczy Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych (IUGS) ratyfikował propozycję Międzynarodowej Komisji Stratygrafii obniżenia dolnej granicy czwartorzędu do dolnej granicy piętra gelas (2,588 Ma), a dolna granica plejstocenu została obniżona do tego samego poziomu. Dotychczasowa dolna granica czwartorzędu i plejstocenu, wyznaczona przez stratotyp Vrica w południowych Włoszech i datowana astronomicznie na 1,806 Ma, została utrzymana, ale jako dolna granica piętra kalabr, czyli piętra drugiego od dołu w zrekonstruowanym oddziale plejstocen. Nowa dolna granica czwartorzędu odzwierciedla moment kluczowych zmian klimatu Ziemi w pobliżu granicy epok paleomagnetycznych Gauss i Matuyama. Punkt krytyczny tych zmian został przekroczony około 2,7 Ma, kiedy nastąpiła drastyczna przebudowa cyrkulacji oceanicznej, spowodowana ostatecznym zamknięciem przesmyku panamskiego oraz zmniejszeniem zasolenia wód powierzchniowych Oceanu Arktycznego. Sprzyjało to utworzeniu stałej pokrywy lodowej w Arktyce, a wywołany tym wzrost albedo doprowadził do dramatycznej i jak dotąd nieodwracalnej ewolucji Ziemi, zdominowanej od tego czasu przez epokę lodową, z wielokrotnymi transgresjami lądolodów na kontynentach półkuli północnej.
Many years’ consequent postulates of Quaternary scientists resulted in a decision of the Executive Committee of the International Union of Geological Sciences (IUGS) to ratify a proposal of the International Commission on Stratigraphy to lower the base of the Quaternary to the lower boundary of the Gelasian stage. Simultaneously, the lower boundary of the Pleistocene has been moved to the same position. The previous lower chronostratigraphic boundary of the Quaternary, represented by the Vrica stratotype in southern Italy, has been hardly recognizable outside the Mediterranean Region and neither biostratigraphic indices nor traces of extreme geological events could be found in this very place. On the other hand, an establishment of the Vrica site as the stratotype for the Neogene/Quaternary boundary (equivalent to the Pliocene/Pleistocene boundary) was a driving force to create the Gelasian as a new and uppermost stage of the Pliocene. The Gelasian filled a hiatus between the upper boundary of the Piacenzian stage at Castell Arquato and the boundary of the so-called Plio-Pleistocene at Vrica. The lower boundary of the Gelasian was defined at 2.588 Ma, close to a boundary of the palaeomagnetic epochs Gauss and Matuyama. The new lower boundary of the Quaternary reflects a principal transformation of the climate on the earth. A critical change occurred at about 2.7 Ma, when a severe reconstruction of the thermohaline circulation took place, caused by a final closure of the Panama Straits and inflow of freshwater to the Arctic Ocean. The latter favoured development of constant ice covers in the Arctic, a higher albedo of which resulted in initiation of the ice ages in the northern hemisphere.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 438; 93--97
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Plejstocen w profilu Kończyce (Kotlina Oświęcimska) - analiza genezy i wieku na tle schematów podziału stratygraficznego czwartorzędu
Pleistocene in the Kończyce profile (Oświęcim Basin) - sediment genesis and age analysis at the background of stratigraphic schemes of the Quaternary
Autorzy:: Wójcik, A.
Nawrocki, J.
Nita, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063323.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: paleomagnetyzm
palinologia
glacjał
interglacjał
plejstocen
czwartorzęd
Kotlina Oświęcimska
palaeomagnetic investigation
pollen analysis
glacial
interglacial
Pleistocene
Quaternary
Oświęcim Basin
Opis:: W południowej części Kotliny Oświęcimskiej, na terenie żwirowni w Kończycach odsłaniają się utwory czwartorzędowe o różnej genezie. Wykonane badania pozwoliły na ich rozpoziomowanie. Stwierdzono sześć serii osadowych leżących na osadach mioceńskich. Wyróżniono dolną serię rzeczną przykrytą przez serię osadów glacigenicznych, powyżej których lokalnie stwierdzono serię dolnych mułków organicznych z florą interglacjalną, charakteryzujących się odwrotną polarnością magnetyczną. Opisana seria mułków reprezentuje fragment sukcesji ciepłego interglacjału, którą powiązano z I interglacjałem kompleksu kromerskiego. Na ściętych osadach glacigenicznych i mułkach organicznych leży górna seria rzeczna przykryta górnymi mułkami organicznymi, w obrębie których zarejestrowano granicę Brunhes-Matuyama (B/M). Bezpośrednio powyżej tej granicy, w obrębie mułków, na podstawie badań palinologicznych stwierdzono występowanie fragmentów dwóch interglacjałów rozdzielonych piętrem zimnym. Utwory reprezentujące te ciepłe odcinki plejstocenu leżą bezpośrednio powyżej granicy B/M, co pozwala je łączyć z II i III interglacjałem kromerskim. Całość przykryta jest kilkumetrową serią utworów lessopodobnych ze śladami gleb kopalnych. Osady glacigeniczne, leżące poniżej granicy B/M i utworów interglacjalnych, są starsze od kompleksu kromerskiego i nie mogą być korelowane ze zlodowaceniem Elstery lub Mindel, jak dotychczas uważano. Reprezentowane przez nie nasunięcie lądolodu należy raczej korelować z Günzem i z najstarszymi przedkromerskimi śladami zlodowaceń w Europie Zachodniej. W Polsce być może odpowiada ono zlodowaceniu podlaskiemu. W omawianym profilu mamy zatem fragmenty sukcesji trzech interglacjałów, przy czym najniższy jest starszy od granicy Brunhes-Matuyama. Sukcesja pyłkowa jest inna niż w dotychczas znanych stanowiskach interglacjalnych w Polsce. Otrzymane wyniki sugerują konieczność nieco innego niż dotychczas spojrzenia na zasięg i wiek maksymalnego nasunięcia lądolodu.
In the southern part of the Oświęcim Basin, in the area of the Kończyce quarry, the Quaternary deposits of different genesis crop out. Thanks to the performed investigations, particular horizons of these deposits have been identified. The lower fluvial series is overtopped with the glacigenic sediments. Above the latter, the lower series of organic mud with the interglacial flora occurs in places. This series is characterised by the reverse magnetic polarity. The discussed mud series represents a fragment of the warm interglacial succession and corresponds to the lst interglacial of the Cromerian Complex. The upper fluvial series overlain by an upper organic mud series, in which Brunhes-Matuyama boundary is registered, rests on the cut-off glacigenic deposits and organic muds. Directly above this boundary, in the organic muds, fragments of two interglacials separated by a cold stage have been identified by palynological methods. All the deposits are covered with the series of the loess-like sediments with the traces of the fossil soils. The glacigenic deposits occurring below the B/M boundary and interglacial sediments are older than the Cromerian Complex, and thus cannot be correlated with the Elster and Mindel glaciations as it has been accepted until now. This ice-sheet advance, in its maximum extent in southern Poland, is older and should rather be correlated with the Gunz and with the oldest, pre-Cromerian traces of glaciations in Western Europe. In Poland it might correspond to the Podlasie Glaciation. Thus, in the discussed profile there are fragments of three interglacials, and the lowermost one is older than the Brunhes-Matuyama boundary. The pollen succession differs from those known from interglacial sites in Poland. The obtained results suggest a new insight into the extent and age of the maximum ice-sheet advance than it has been accepted until now. The performed studies allow to infer that the oldest ice-sheet advance had also the largest extent in Poland. The performed study has cognitive aspects and the obtained results are a new input to the state of knowledge, thus can serves as a reference for further studies on the range of the Scandinavian Glaciation in its maximum extent. The Kończyce profile should be treated as a benchmark for the Quaternary stratigraphy of Western and Middle Europe.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 409; 5-50
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Participation of quaternary aquifers in groundwater inflow to mines in the Upper Silesian Coal Basin (USCB)
Udział wodonośnych utworów czwartorzędowych w procesie zawodnienia kopalń górnośląskich
Autorzy:: Różkowski, K.
Różkowski, A.
Sołtysiak, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/219528.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: USCB
Quaternary sediments
mining of hard coal
ore and sand deposits
water inflow to mines
Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW)
czwartorzęd
eksploatacja górnicza
zawodnienie kopalń
Opis:: The Upper Silesian Coal Basin (USCB) is situated within Variscean depression in the southern Poland. Mining of the hard coal, ore and sand deposits in the USCB has a long-lasting tradition. Exploitation Has been carried out with both – open pit and mainly underground operations. The intensity of water inflows to mines depends on geogenic and technological factors. Among geogenic factors the main one is occurrence of thick water – bearing Quaternary sediments in the roof of Carboniferous ore deposits. Among technological factors the essential influence on the inflows to the mine workings have: time, depth and surface of exploitation, as well as drainage intensity.
Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW) jest niezależnym regionem hydrogeologicznym. W jego zasięgu wydziela się dwa subregiony hydrogeologiczne: północno-wschodni ( I) i południowo-zachodni (II), o odmiennych układach i warunkach hydrogeologicznych. Granicę między subregionami wyznacza zasięg występowania zwartej pokrywy ilastych, izolujących podłoże, utworów miocenu. W zasięgu subregionu I czwartorzędowe poziomy wodonośne znajdują się w więzi hydraulicznej z poziomami wodonośnymi karbonu lub triasu. W subregionie II więź hydrauliczna między karbońskimi i czwartorzędowymi poziomami wodonośnymi występuje tylko w zasięgu erozyjnych okien hydrogeologicznych w utworach miocenu. Na obszarze GZW obserwuje się wyraźne zróżnicowanie miąższości i wykształcenia litologicznego pokrywy utworów czwartorzędowych. Wspomniane utwory są reprezentowane przez piaszczysto-gliniaste osady, których miąższości wahają się w granicach od dziesiętnych metra do ponad 120 m. W zasięgu rejonów górniczych czwartorzędowe poziomy wodonośne są intensywnie drenowane przez wyrobiska górnicze kopalń głębinowych węgla i rud cynkowo-ołowiowych oraz odkrywkowych surowców okruchowych. Eksploatacja górnicza prowadzona jest na skalę przemysłową przez okres ponad dwustu lat. Zawodnienie kopalń jest zróżnicowane i uzależnione od czynników geogenicznych oraz górniczo-technicznych prowadzonej eksploatacji. Przeprowadzone badania wykazały, iż w zawodnieniu kopalń głębinowych podstawowe znaczenie posiada infiltracja wód z czwartorzędowego nadkładu w przepuszczalne podłoże. Aktywność procesu przesączania się wód w podłoże jest uwarunkowana przepuszczalnością, miąższością i wodonośnością utworów czwartorzędowych, udrożnieniem skał serii złożowej długotrwałą eksploatacją oraz odwadnianiem skał aktywnym drenażem górniczym. Utwory czwartorzędowe w obrębie GZW podlegają drenażowi nie tylko w wyniku pośredniego wpływu górnictwa węgla kamiennego, czy rud cynku i ołowiu, ale także są bezpośrednim obiektem eksploatacji, podlegając koniecznemu odwodnieniu. Nagromadzenia bilansowe piasków podsadzkowych udokumentowano, bądź tylko wstępnie rozpoznano dla potrzeb górnictwa węgla kamiennego, wskazując jako najzasobniejsze rejony kopalnych i współczesnych dolin rzecznych Białej i Czarnej Przemszy. Fragmenty dolin i kotlin wypełnionych plejstoceńskimi osadami klastycznymi o wysokiej przewodności objęto granicami Głównych Zbiorników Wód Podziemnych: GZWP nr 453 Biskupi Bór, GZWP nr 455 Dąbrowa Górnicza.
Źródło:: Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 419-437
0860-7001
Pojawia się w:: Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Morena szaflarska w świetle nowych danych z odsłonięć i wierceń w 100-lecie jej odkrycia
Szaflary moraine in the light of new data from exposures and drilling on the 100th anniversary of its discovery
Autorzy:: Wójcik, Antoni
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2087064.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: Czwartorzęd
Podhale
tatrzańskie lodowce
morena
kamieniołom w Szaflarach
Quaternary
Podhale Region
Tatra glaciers
moraine
quarry in Szaflary
Opis:: In the northern part of the Podhale Region, nearly 100 years ago, Matkowski (1924, 1928) described gravels exposed in a quarry in Szaflary and considered them to be moraine sediments - Szaflar moraine. Romer (1929) confirmed this interpretation of the sediments. Later studies of Halicki (1930), Klimaszewski (1948, 1988), Birkenmajer (1976) and Birkenmajer and Stuchlik (1975) completely excluded the possibility of moraines in this area and showed that these sediments have are of fluvioglacial origin. Comparing the quarry's ranges due to exploitation, it was found that the authors could observe various deposits exposed during the progress of exploitation towards the west. In the profiles of trenches for new buildings to the NW from the quarry, clays containing sands and gravels and individual boulders and blocks of quartzite and granite with a diameterof0.8 to 1.2m were found. The exposed erratics exactly correspond to the description of the moraine by Matkowski (1924, 1928) from the quarry in Szaflary. In addition, in the recently drilled Nowy Targ PIG-2 borehole, similarly developed pieces were found at a depth of19.7-69.5 m. Combining archival data and new facts from drilling and exposures, a view can be proposed that, during the Southern Polish Glaciations, the Tatra glaciers reached the Nowy Targ Basin and perhaps the foothills of the Gorce Mts, which was already suggested by Rehman (1895), Zapatowicz (1913) and Matkowski (1928).
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 6; 458--467
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Mikromorfologia utworów pyłowych w profilu Kończyce (Kotlina Oświęcimska)
Micromorphology of the silt sediments at the Kończyce profile (Kotlina Oświęcimska)
Autorzy:: Budek, A.
Drewnik, M.
Kacprzak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063338.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: mikromorfologia
iluwiacja
oglejenie
gleby kopalne
utwory lessopodobne
czwartorzęd
Kotlina Oświęcimska
micromorphology
illuviation
gleyic processes
palaeosols
loess-like sediments
Quaternary
Oświęcim Basin
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki badań mikromorfologicznych sześciometrowej serii osadów pyłowych, budującej górną część profilu osadów czwartorzędowych, odsłaniających się w żwirowni w Kończycach w południowej części Kotliny Oświęcimskiej. Celem badań była próba stwierdzenia, czy w profilu występują kopalne poziomy glebowe. Przeprowadzono analizy mikromorfologiczne na płytkach cienkich wykonanych z próbek o nienaruszonej strukturze, reprezentujących poziomy różniące się makroskopowo. Stwierdzono występowanie ilastych nacieków o różnym wykształceniu i stopniu zachowania, mogących reprezentować trzy generacje stref iluwiacji, w tym współczesną. W profilu stwierdzono liczne efekty działalności plejstoceńskich procesów mrozowych. Stwierdzono także wyraźne i liczne ślady działania glejowych procesów redukcyjnych, prawdopodobnie związanych z pedogenezą. W świetle przedstawionych wyników badań wydaje się, że w omawianym profilu zachowały się pozostałości dwóch generacji kopalnych gleb płowych. Ze względu na silny wpływ procesów glejowych i diagenetycznych określenie ich wieku jest jednak trudne i wymaga dalszych badań.
The paper presents the results of micromorphological analyses concerning the 6 m thick series of silty material constituting the upper part of the profile of the Quaternary sediments exposed in the gravel pit at Kończyce in the southern part of Oświęcim Basin. The aim of the study was an attempt to investigate if any buried soil horizons occur in the profile. The micromorphological analyses were performed on thin sections made from undisturbed soil samples representing horizons that varied macroscopically. The occurrence of clay coatings of different development and preservation was observed. The coatings represent three illuviation zones, including the contemporaneous, Holocene soil. Numerous effects of the action of Pleistocene frost processes were described. Prominent and common effects of the action of redox processes, probably simultaneous with pedogenesis, were also described. In the light of the presented results, it seems possible to state that two generations of buried Albeluvisols can be observed in the profile. Due to the strong influence of gleyic and diagenetic processes, the determination of the age of paleosols in the studied profile is difficult and calls for further research.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 409; 63-73
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Makroskopowe szczątki roślinne z czwartorzędowych osadów odkrywki Bełchatów, środkowa Polska
Macroscopic plant remains from Quaternary deposits of the Bełchatów outcrop, Central Poland
Autorzy:: Pyszyński, W.
Krzyszkowski, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2074841.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: czwartorzęd
odkrywki Bełchatów
makroskopowe szczątki roślinne
Quaternary
Bełchatów outcrop
macroscopic plant remains
Opis:: The paper presents results of studies on macroscopic remains of wood, herbs and sporophyte plants ound in Quaternary deposits of the Bełchatów outcrop. Their taxonomic position was defined along with condition of wood remains in relation to type of deposits. In Pliocene/ Pleistocene (Praetiglian) sand deposits, the large and well-preserved fragment of poplar wood and in Pilica Interstadial (Chojny series) sands pine branches were discovered. In the latter the compression wood was very well preserved, whereas the normal wood appears highly pressed and the regular ray rows were remaining only in the late wood. Many small fragments of alder wood were also found in Vistulian/Holocene peats and juniper and spruce - in Holocene deposits. Generative and vegetative remains of herbs from Vistulian/Holocene peat deposits were also investigated. In Vistulian/Holocene deposits small fragments of alder wood (Alnus Mill.) were found and in Holocene deposits - small fragments of scotsch pine (Pinus sylvestris L.), common spruce (Picea abies Karst), common juniper (Juniperus communis L.) and alder wood (Alnus Mill.). Besides, some sedge (Carex L.) and buckbean (Menyanthes trifoliata L.) were discovered in these deposits.
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2011, 59, 12; 785-792
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Krzemienie w czwartorzędowym nadkładzie pokładu węgla brunatnego w Sieniawie
Flints in quaternary overburden of the brown coal bed in Sieniawa
Autorzy:: Bzowski, Z.
Dawidowski, A.
Kropornicki, Z.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/372276.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:: krzemień
czwartorzęd
badania
flint
Quaternary
researches
Opis:: W pracy zaprezentowano na tle warunków geologicznych charakterystykę znalezionych krzemieni pochodzących z piasków szczytów wzgórz morenowych oraz z gliny zwałowej w czwartorzędowym nadkładzie pokładu węgla brunatnego w Sieniawie. Krzemienie składają się z drobnoziarnistego autogenicznego kwarcu, trudno identyfikowanej ilości amorficznego chalcedonu oraz śladowej ilości goethytu i być może moganitu. Krzemienie zawierają od 0,15 do 0,36% węgla organicznego oraz w ilościach śladowych takie metale jak mangan, stront, tytan i cynk. Trudno jest jednoznacznie wyznaczyć, które z badanych metali mogą być związane z genezą krzemieni, ich wiekiem lub taką cechą jak barwa i jej strefowe zmiany. Przypuszczalnie badane krzemienie mogą pochodzić z utworów węglanowych kredy i/lub jury występujących w północno-zachodniej Polsce lub w rejonie na północ od wybrzeża (dno Bałtyku).
In the paper, geological conditions and characteristics of found flints originated from sands and boulder clay are presented. Flints are present in Quaternary overburden of the brown coal bed in Sieniawa, Poland and they consist of fine-grained authigenic quartz, hard to identify amount of amorphous chalcedon and trace amounts of goethite and possibly moganite. Flints contain from 0,15 to 0,36% of total organic carbon and trace amount of metals such as manganese, strontium, titanium and zinc. Presumably, investigated flints may origin from Jurassic and/or Cretaceous carbonate formations occurring in the North-Western parts of Poland or in the region due north from polish coast line (bottom of the Baltic Sea).
Źródło:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2010, 137 (17); 56-64
1895-7323
Pojawia się w:: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Geology of the lower Vistula region, northern Poland
Autorzy:: Gałązka, D.
Marks, L.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1182753.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: transgresje lądolodu
morze eemskie
zlodowacenie Wisły
czwartorzęd
Dolina Dolnej Wisły
Polska
ice sheet advances
Eemian sea
Vistulian
Quaternary, Lower Vistula Region
Polska
Opis:: Depression in the Quaternary bedrock in the Lower Vistula Region was a main route for the Scandinavian ice sheets advancing into the Polish Lowland. At the end of the Elsterian Glaciation the receding ice sheet dammed the meltwaters in the Lower Vistula Valley and in its vicinity. The Holstein sea presumably occupied the Gulf of Gdańsk as indicated by brackish deposits of this age in the Kaliningrad District. During the Eemian Interglacial an extensive sea bay existed in the Lower Vistula Region. The Lower Vistula Region is a stratotype area for the Vistulian Glaciation (Weichselian), with several ice sheet advances, also before the Last Glacial Maximum.
Źródło:: Polish Geological Institute Special Papers; 2009, 25; 13-20
1507-9791
Pojawia się w:: Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Geochemiczny zapis diagenezy szczątków kostnych z Jaskini Deszczowej (Wyżyna Częstochowska)
Geochemical record of diagenesis of bone remains fromDeszczowa Cave (Częstochowa Upland)
Autorzy:: Krajcarz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2066279.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: diageneza szczątków kostnych
osady jaskiniowe
czwartorzęd
Polska
Deszczowa Jaskinia
bone diagenesis
cave sediments
Quaternary
Polska
Deszczowa Cave
Źródło:: Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 2; 163-172
0033-2151
Pojawia się w:: Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Evolution of Early Pleistocene fluvial systems in central Poland prior to the first ice sheet advance – a case study from the Bełchatów lignite mine
Autorzy:: Goździk, J.
Zieliński, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/94398.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:: Quaternary
preglacial
fluvial-aeolian interaction
heavy minerals
quartz grain morphology
sedimentology
palaeoclimate
Czwartorzęd
preglacjał
minerały ciężkie
morfologia ziarna kwarcu
sedymentologia
paleoklimat
Opis:: Deposits formed between the Neogene/Pleistocene transition and into the Early Pleistocene have been studied, mainly on the basis of drillings and at rare, small outcrops in the lowland part of Polish territory. At the Bełchatów lignite mine (Kleszczów Graben, central Poland), one of the largest opencast pits in Europe, strata of this age have long been exposed in extensive outcrops. The present paper is based on our field studies and laboratory analyses, as well as on research data presented by other authors. For that reason, it can be seen as an overview of current knowledge of lowermost Pleistocene deposits at Bełchatów, where exploitation of the Quaternary overburden has just been completed. The results of cartographic work, sedimentological, mineralogical and palynological analyses as well as assessment of sand grain morphology have been considered. All of these studies have allowed the distinction of three Lower Pleistocene series, i.e., the Łękińsko, Faustynów and Krzaki series. These were laid down in fluvial environments between the end of the Pliocene up to the advance of the first Scandinavian ice sheet on central Poland. The following environmental features have been interpreted: phases of river incision and aggradation, changes of river channel patterns, source sediments for alluvia, rates of aeolian supply to rivers and roles of fluvial systems in morphological and geological development of the area. The two older series studied, i.e., Łękińsko and Faustynów, share common characteristics. They were formed by sinuous rivers in boreal forest and open forest environments. The Neogene substratum was the source of the alluvium. The younger series (Krzaki) formed mainly in a braided river setting, under conditions of progressive climatic cooling. Over time, a gradual increase of aeolian supply to the fluvial system can be noted; initially, silt and sand were laid down, followed by sand only during cold desert conditions. These fluvio-periglacial conditions are identified in the foreground of the advance of the oldest ice sheet into this part of central Poland. The series studied have been compared with other fluvial successions which accumulated in the Kleszczów Graben during subsequent glaciations so as to document general changes in fluvial systems as reactions to climatic evolution. Thus, a palaeoenvironmental scenario has emerged which could be considered to be characteristic of central Poland during the Early Pleistocene.
Źródło:: Geologos; 2017, 23, 2; 89-107
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:: Geologos
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: DC resistivity studies of shallow geology in the vicinity of Vistula River flood bank in Czernichów village (near Kraków in Poland)
Autorzy:: Mościcki, W. J.
Bania, G.
Ćwiklik, M.
Borecka, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/178678.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: DC resistivity
shallow geology
Quaternary
geophysics in civil engineering
electrical sounding
electrical resistivity tomography
flood bank
sondowanie elektrooporowe
wał przeciwpowodziowy
czwartorzęd
geofizyka w inżynierii lądowej i wodnej
Opis:: DC resistivity methods, soundings and Electrical Resistivity Tomography, were applied to study shallow geology in the place of planned construction of an experimental flood bank. The geoelectrical surveys provided quantitative information about the spatial presence of the various geoelectrical/geological layers: alluvial soils, sands, gravels and clays. ERT allowed maps to be constructed showing subsurface structure. A combination of geoelectrical and geological information resulted in a much better identification of the geological structure.
Źródło:: Studia Geotechnica et Mechanica; 2014, 36, 1; 63-70
0137-6365
2083-831X
Pojawia się w:: Studia Geotechnica et Mechanica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Czwartorzęd" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język