Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Czech phraseology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Исследования о чешской фразеологии и паремиологии
    Badania nad czeską frazeologią i paremiologią
    Research on Czech Phraseology and Paroemiology
    Autorzy:
    Мокиенко, Валерий
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38709985.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    phraseology
    Czech phraseology
    phraseological unit
    paroemiology
    Czech paroemiology
    paroemia
    Opis:
    This article is a review of a bibliographic reference book on Czech phraseology and paroemiology compiled by Professor of Kyiv University Liudmyla Danylenko. The rich material included in the volume is organised into five main sections: I. Monographs. Thematic collections; II. Dictionaries; III. Articles; IV. Linguodidactic potential of Czech phraseology and paroemiology; V. Reviews. The book also includes an index, which helps the reader to navigate this rich material effectively. The review offers general information about each section.
    Artykuł jest recenzją kompendium bibliograficznego dotyczącego czeskiej frazeologii i paremiologii opracowanego przez profesor Uniwersytetu Kijowskiego Ludmiłę Danylenko. Bogaty materiał zawarty w tomie został ujęty w pięciu częściach: I. Monografie. Publikacje tematyczne; II. Słowniki; III. Artykuły; IV. Potencjał lingwodydaktyczny czeskiej frazeologii i paremiologii; V. Recenzje. Książka zawiera również indeks, który pomaga czytelnikowi w sprawnym poruszaniu się po obszernym materiale. Recenzja przedstawia ogólne informacje o poszczególnych częściach omawianego kompendium.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intensification Functions of Phrasemes with the Base Words čert ‘devil’, král ‘king’, and drak ‘dragon’
    Autorzy:
    Křivancová, Michaela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908872.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-10
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech phraseology
    phraseological unit
    base word
    intensifying function of phrasemes
    Fairy-tale creatures
    propozice
    Opis:
    This contribution focuses on phrasemes with an intensification function. The emphasis is laid on phrasemes with the so-called base word čert ‘devil’, král ‘king’, and drak ‘dragon’. We will attempt to show that the bearer of an intensification function is in some phrasemes the base word itself and in other cases the whole proposition. On several illustrative examples we will prove different formal types of phraseological units which perform an intensification function with the given base words. Furthermore, we will attempt to show that an identical or similar form of phraseological units differing only in the base word (although from one thematic unit) need not have an identical or similar semantic-functional structure.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2019, 2; 159-168
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The notional and pragmatic components of literal, figurative, and/or transferred meaning of phrasemes
    Autorzy:
    KŘIVANCOVÁ, Michaela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909175.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech phraseology
    phraseological unit
    notional meaning
    pragmatic meaning
    literal meaning
    figurative meaning
    transferred meaning
    Opis:
    This paper examines the notional and pragmatic components of the meaning of the Czech phrasemes containing names of fairy-tale creatures. We do not aim for exhaustive evidence of phrasemes from thematic unit Names of fairy-tale creatures, but we are trying to prove on a few concrete examples that phrasemes 1) can solely convey literal meanings (either notional or pragmatic, or both notional and pragmatic), or, 2) in addition to verbatim meaning, they can also acquire figurative and/or transferred meaning (namely notional, or pragmatic, or both national and pragmatic concurently). In this paper, we prove that the traditionally postulated concept of Czech phraseology does not apply, namely that each phrasemes is represented by both (a notional and a pragmatic) component of meaning. On the contrary, it appears that some phraseological units can only be of notional significance, other phrasemes can only have pragmatic significance.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2020, 3; 425-435
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Burza we frazeologii czeskiej
    Storm in the Czech phraseology
    Autorzy:
    Balowska, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908873.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-10
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech phraseology
    linguistic picture of the world
    phraseological units with component
    bouřka
    blesk
    hrom
    vítr
    frazeologia czeska
    językowy obraz świata
    jednostki frazeologiczne z komponentem
    Opis:
    Przedmiotem analizy są jednostki frazeologiczne prezentujące obraz burzy jako zjawiska meteorologicznego w języku czeskim. Przedstawione zostały frazeologizmy z nadrzędnym komponentem bouřka i komponentami blesk, hrom, vítr, określającymi zjawiska towarzyszące burzy, stanowiące równocześnie jej podstawowe oznaki utrwalone w języku. Omówione w artykule jednostki frazeologiczne służą wyrażaniu głównie negatywnego wartościowania, które wypływa z ludzkiego doświadczenia, z kontaktu z groźnymi zjawiskami przyrodniczymi. Opisują one przede wszystkim cechy fizyczne człowieka, jego zachowania, emocje oraz relacje międzyludzkie, rzadziej natomiast elementy otaczającego świata, i utrwalają takie cechy przypisywane zjawiskom burzowym, jak: ‘głośny’, ‘niespokojny’, ‘gwałtowny’, ‘gniewny’, ‘nagły’, ‘bardzo szybki’, ‘niebezpieczny’, ‘niszczący’.
    The subject of the analysis of this paper are phraseological units presenting the picture of a storm as a meteorological phenomenon in the Czech language. Phraseologies with the superior component bouřka and components blesk, hrom, vítr have been presented. Those components describe phenomenons accompanying the storm. Together they are the basic symptoms of the storm recorded in the language. The phraseological units discussed in the paper are used to express mainly negative evaluation, which comes from human experience and from contact with dangerous natural phenomena. They primarily describe the physical characteristics of a human being, his behavior, emotions and interpersonal relationships, while less often the elements of the surrounding world and they maintain the following attributes of storm phenomenons: ‚loud‘, ,turbulent‘, ,violent‘, ‚angry‘, ‚sudden‘, ‚very fast‘, ‚dangerous‘, ‚destructive‘. 
    Źródło:
    Bohemistyka; 2019, 2; 143-158
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Na co všechno můžeme narazit?
    What can we come across?
    Autorzy:
    Škodová, Svatava
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1627414.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech
    verbs of motion
    phraseology
    čeština
    slovesa pohybu
    frazeologie
    Opis:
    The article deals with the current use of the verb narazit na “to come across” in contemporary Czech. Based on examples from the Czech National Corpus, it analyses the types of collocations and points out their specifics. The analysis focuses on the non-primary, resp. abstract meanings of this verb.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2021, 2
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak se odrazízájem o téma zdraví a nemocí v užití vybraných kolokací v českých textech
    Reflexion o f the Attention Paid to the Themes o f Health (zdraví) and Illness (nemoc) in Various Czech Texts
    Autorzy:
    KOLÁŘOVÁ, IVANA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953438.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-12
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski
    Tematy:
    Czech National Corpus
    collocatiun
    phraseology
    adjective
    using in various types oj texts
    Opis:
    Themes of “health” and “illness” háve been always very popular in spoken and written communication in Czech. In the corpora o f spoken Czech the words zdraví (health), nemoc, choroba, and onemocnění (illness) are often infrequent, depending on the smáli range of those corpora. In the corpus o f written texts SYN (1.3 billion words and tokens), words were found in a lot o f thousands seutences. That is wh> we háve decided to research the words zdrávi, nemoc, choroba, onemocněni in the collocations 'adjective + zdraví', 'adjective + nemoc', adjective + choroba', 'adjective + onemocnění'. We presuppose the fřequency o f the collocations can reflect how much attention is paid to the themes of “health” and “illness” (what kind of illness are spoken about, what problems of health are discussed, etc.). Those collocations are ušed in ioumalistic texts, and some ot them háve been found in scientific texts. We háve tried to fínd the fřequency of those collocation reflexes interests o f various themes of health and illness. We found that the use o f the most ťřequent collocations reflect the problems of i lnesses that people are mos mterested in: for example, Alzheimer’s disease, Parkinson’s disease, Creutzfeldt-Jakob disease, in generál mental illnesses, and mental and physical health. The name o f diseases oř the characteristics of illnesses and diseases are onen used in joumalistic texts dealing with medical matters that are intended for laypersons, and that are characterized by persuasive components.    
    Źródło:
    Stylistyka; 2012, 21; 253-27
    1230-2287
    2545-1669
    Pojawia się w:
    Stylistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    My jsme tři, jich je pět
    There are three of us, there are five of them
    Autorzy:
    Hrdlička, Milan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1627417.pdf
    Data publikacji:
    2021-04-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Czech grammar
    numerals
    genitive
    declension
    phraseology
    česká mluvnice
    číslovky
    genitiv
    skloňování
    frazeologie
    Opis:
    V češtině hraje důležitou roli množství (počet) pět. Tato skutečnost souvisí s vnímáním okolního světa lidským mozkem. Ten je schopen vnímat jednotlivé prvky jako nespojité, individuální, do množství čtyři včetně. Počtem pět počínaje ovšem mozek přestává ony prvky rozlišovat jako jednotlivé, splývají mu, a proto pojímá příslušnou množinu globálně, jako celek. To se projevuje jak v deklinaci (po číslovce pět a vyšších následuje počítaný předmět v genitivu plurálu), tak v užívání některých výrazů (rok, léta) či ve frazeologii.
    The number “five” plays an important role in Czech. This is caused by the perception of the world by human brain. It can perceive particular elements as unconnected, individual, up to the amount of four, inclusive. Starting with the number five, the brain stops to differentiate such elements as individual; they merge and therefore the brain perceives the given set of elements globally as a whole. This is manifested both in the declension (the number five and higher numbers are followed by plural nouns in genitive) and in the use of certain expressions (“rok” [year], “léta” [years]) or phraseology.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2021, 2
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz husy v české lidové frazeologii
    The image of the goose in Czech folk phraseology
    Autorzy:
    Šipková, Milena
    Ireinová, Martina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850478.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialect
    phraseology
    phraseme
    dialectology
    Dictionary of Czech Dialects
    frazeologie
    frazém
    dialektologie
    Slovník nářečí českého jazyka
    dialekt
    nářečí
    Opis:
    Příspěvek pojednává o frazémech s komponentem husa; jeho cílem je jednak ukázat, jak se výraz husa reflektuje v českých nářečích, jednak popsat motivaci vybraných frazémů a jejich význam. V české lidové frazeologii patří jednotky s tímto zooapelativem k těm bohatěji zastoupeným. Materiál pochází z Archivu lidového jazyka a je postupně zpracováván ve Slovníku nářečí českého jazyka.
    The article focuses on phrasemes with the component husa (goose); its aim is to show how the word husa is reflected in Czech dialects, and to describe the motivation of the selected idioms and their meaning. In Czech folk phraseology, the units with this zoo-appellative are among the more commonly represented. The material, coming from the Archive of Folk Language, is being gradually processed in the Dictionary of Czech Dialects.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2023, 16; 113-120
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię: czesko-górnołużyckie paralele
    The Influence of the German Language on Czech and Upper Sorbian Phraseology: Czech-Upper Sorbian Parallels
    Autorzy:
    Bura, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38703967.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    German language
    Czech language
    Upper Sorbian language
    phraseology
    language contact
    phraseological calque
    phraseological semi-calque
    phraseological hybrid
    Opis:
    The article is an attempt to assess the influence of the German language on Czech and Upper Sorbian phraseology. Research on this topic is motivated by the fact of the very long contact of Czech and the constant contact of Upper Sorbian with German, as well as Upper Sorbian-Czech contacts. The study analyses idioms of German origin in contemporary Upper Sorbian and Czech languages – primarily calques, but also semi-calques and idioms containing a German component. A separate place is devoted to the so-called winged words of German origin belonging to the phraseological resources of these two languages. The collected material shows that all the mentioned types of idioms significantly enrich these resources.
    Artykuł jest próbą oceny wpływu języka niemieckiego na czeską i górnołużycką frazeologię. Do podjęcia tego tematu skłania bardzo długi kontakt czeszczyzny i stały kontakt górnołużycczyzny z językiem niemieckim, a także kontakty górnołużycko-czeskie. Przedmiotem analizy są frazeologizmy pochodzenia niemieckiego we współczesnych językach górnołużyckim i czeskim – przede wszystkim kalki, ale także półkalki i frazeologizmy zawierające komponent niemiecki. Osobne miejsce poświęca się tzw. skrzydlatym słowom pochodzenia niemieckiego należącym do zasobów frazeologicznych tych dwóch języków. Zgromadzony materiał pokazuje, że wszystkie wymienione typy frazeologizmów istotnie te zasoby wzbogacają.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2023, 58
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jak je český národ charakterizován v kinematografii (Glosa s využitým etnonymickým názvoslovím)
    How the Czech nation is perseived in cinematography (A gloss using ethnonymous terminology)
    Autorzy:
    Hampl, Lubomír
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908787.pdf
    Data publikacji:
    2018-08-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Identity
    stereotypes of Czech people (see
    auto stereotypes)
    cinematography
    cultural reality
    phraseology and idiomatic expressions
    Totožnost
    stereotyp Čecha (viz. autostereotypy)
    kinematografie
    kulturní reálie
    frazeologie a idiomatika
    Opis:
    Autor článku chce především ukázat, jak jsou Češi obecně vnímáni a charakterizováni v okruhu popisované domény kinematografie. Vybral si pro účel tohoto příspěvku český komediální televizní seriál pojmenovaný Hospoda, ve kterém je hodně příkladů týkajících se autocharakteristiky vlastností českého etnika. Všechny uvedené českojazyčné příklady s vyprofilovaným „národnostním komponentem” jsou vážně brány současnou lingvistikou jako ukazatel stereotypu, který je pevně zakotven v kulturně jazykovém kódu. Ve většině analyzovaných příkladů všichni herci v tomto zaprezentovaném seriálu poukazovali na lidské vady a jejich nedokonalosti a právě díky nim si český divák (reprezentující příslušníky zmíněného národa) může své nedostatky lépe uvědomovat. 
    The author of this article above all wishes to show how the Czech are perceived and characterized within the described domain of cinematography. For the purpose of this article the author had chosen a Czech sitcom entitled Hospoda (The Inn), which contains numerous examples of self characteristics of the Czech ethnic group. All the Czech language examples with the highlighted „national component” placed here are treated by modern linguistics seriously as the stereotype coefficient, which is deep-set in cultural linguistic code. In most of the analyzed examples all the actors of the presented sitcom were able to accurately point human faults and imperfections. It is thanks to them that Czech audience (the representatives of the nation) are able to realize their shortcomings.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2018, 1; 30-45
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kolor niebieski we frazeologicznym obrazie świata Białorusinów i Czechów
    Autorzy:
    Kalita, Inna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081359.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    phraseology
    Belarusian language
    Czech language
    comparative analysis
    colour blue
    frazeologia
    język białoruski
    język czeski
    analiza porównawcza
    kolor niebieski
    фразеалогія
    беларуская мова
    чэшская мова
    кампаратыўны аналіз
    сіні колер
    Opis:
    The following article is dedicated to a comparative analysis of the colour blue in Belarusian and Czech phraseology. The objects of research are phraseological units with coloronym (сіні/modrý). The main goal is to compare the representation of the colour blue using both synchronic and diachronic approaches in order to identify equivalents and lacunae and describe their national and cultural specifics. The main comparative method is supplemented by etymological and linguistic-cultural commentaries, the method of continuous sampling of material from significant phraseological dictionaries is also implemented. Observations of the development of phraseological semantics of the colour blue confirm the idea of semantic ambivalence of any colour. Phraseologisms in which the colour blue is subject to the process of metaphorization reflects the social tendencies created by man. Outdated units prevail in the „blue phraseology” of both languages. Neological tendencies are connected to globalization trends and national realities. The analysis showed that in Belarusian and Czech phraseology blue is not dominant, but in the phraseological stock of both languages, it occupies its niche and carries a specific semantic load. The article is a contribution to the development of phraseological comparative research of Belarusian and Czech, the topic of phraseological representation of blue being compared in these two languages has not been previously examined.
    Artykuł został poświęcony analizie komparatystycznej prezentacji koloru niebieskiego w białoruskiej i czeskiej frazeologii. Podstawę do analizy stanowią frazeologizmy z koloronimem (сіні/modrý). Głównym założeniem było synchroniczno-diachroniczne porównanie frazeologizmów dwóch języków w celu ukazania ekwiwalentów i luk oraz opisanie ich narodowo-kulturowej specyfiki. Wykorzystane zostały metody z zakresu komparatystyki, uzupełnione etymologicznymi i lingwokulturoznawczymi komentarzami, a także metoda ekscerpcji materiału z wielkich słowników frazeologicznych. Badania nad rozwojem semantyki koloru niebieskiego potwierdzają ideę ambiwalentności semantycznej dowolnej barwy. Frazeologizmy, w których koloronim metaforyzował się, odzwierciedlają zjawiska socjalne, których twórcą jest człowiek. W „niebieskiej frazeologii” obydwu języków przeważają jednostki przestarzałe. Neologiczne procesy związane są z trendami globalizacji oraz realiami wewnątrznarodowymi. Analiza wykazała, że zarówno w białoruskim, jak i czeskim języku kolor niebieski nie odgrywa roli dominującej, ale we frazeologicznym zasobie leksykalnym zajmuje swoją niszę i niesie konkretny semantyczny ładunek. Artykuł jest wkładem w rozwój białorusko-czeskiej komparatywistyki w badaniach nad frazeologią, a zaprezentowana w nim analiza porównawcza koloru niebieskiego w języku białoruskim i czeskim nie była dotąd badana.
    Артыкул прысвечаны кампаратыўнаму аналізу прэзентацыі сіняга колеру ў беларускай і чэшскай фразеалогіі. Аб’ектам даследавання служаць фразеалагізмы з каларонімам (сіні/modrý). Асноўная задача – сінхронна-дыяхроннае параўнанне фразеалагізмаў дзвюх моў з мэтай выяўлення эквівалентаў і лакун, апісання іх нацыянальна-культурнай спецыфікі. У якасці асноўнага выкарыстаны кампаратыўны метад, дапоўнены этымалагічным і лінгвакультурным каментарамі, а таксама метад суцэльнай выбаркі матэрыялу з вялікіх фразеалагічных слоўнікаў. Назіранні над развіццём семантыкі сіняга колеру пацвярджаюць ідэю семантычнай амбівалентнасці любога колеру. Фразеалагізмы, у якіх каларонім сіні метафарызаваўся, адлюстроўваюць сацыяльныя з’явы, творцам якіх з’яўляецца чалавек. У „сіняй фразеалогіі” абедзвюх моў пераважаюць устарэлыя адзінкі. Неалагічныя працэсы звязаны з трэндамі глабалізацыі і ўласна нацыянальнымі рэаліямі. Аналіз паказаў, што ў беларускай і чэшскай фразеалогіі сіні колер не з’яўляецца дамінуючым, але ў фразеалагічным запасе абедзвюх моў ён займае сваю нішу і нясе канкрэтную семантычную нагрузку. Артыкул з’яўляецца ўнёскам у развіццё беларуска-чэшскіх кампаратыўных даследаванняў фразеалогіі, прадстаўленая ў ім прэзентацыя сіняга колеру ў міжмоўным супастаўленні дагэтуль не разглядалася.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 291-309
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Чешский фразеологизм modré pondělí ‘синий понедельникʼ на иноязычном фоне: от архаики до неологии
    Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ on a foreign background: from archaic to neology
    Autorzy:
    Danilenko, Ljudmiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/909313.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    phraseology
    etymology
    Czech-German contacts
    semantic borrowing
    dialects
    custom of Ukrainian non-working Monday
    new phraseological meaning
    фразеология, этимология
    чешско-немецкие контакты
    калька, диалекты
    обычай украинского нерабочего понедельника
    новое фразеологическое значение
    Opis:
    Статья посвящена вопросу о происхождении чешского фразеологизма modré pondělí ʻсиний понедельникʼ в двух его значениях: архаическом ʻне работать в понедельникʼ и новом ʻсамый депрессивный день в годуʼ. Благодаря изучению документов и работ по истории ремесел в Богемии, а также диалектной лексики выясняются истоки обычая. Автор развивает этимологическую гипотезу братьев Гримм. Название „синий” связано с обрядами средневекового карнавала перед началом Великого поста. Впервые проводится сопоставление с традицией свободного от работы понедельника, которая существовала в украинской народной культуре только для замужних женщин, причем это право оговаривалось в брачном договоре. На основе совокупности лингвистических, исторических и этнографических данных автор приходит к выводу, что общий для германцев и славян мотив „синего понедельника” развивался дважды: в одном случае как фрагмент средневековой традиции, а в другом – как элемент современного маркетингового приема с учетом символики синего цвета и суеверного представления о понедельнике как тяжелом дне недели.
    The article is dedicated to the origin of the Czech phraseological unit modré pondělí ‘blue Monday’ within its two meanings: an archaic one ‘not to work on a Monday’ and a new one ‘the most depressing day of the year’. Through the study of documents and works on the history of crafts in Bohemia, as well as dialect vocabulary, the origins of this custom are clarified. The author develops the etymological hypothesis by the Brothers Grimm. The name ‘blue’ is connected with the rites of medieval carnival before the beginning of the Lent. For the first time, a comparison is made with the tradition of a work-free Monday, which existed in Ukrainian folk culture only for married women, and this right was stipulated in the marriage contract. Based on a combination of linguistic, historical and ethnographic data, the author comes to a conclusion that the common theme of a „Blue Monday” for Germanic and Slavic people has developed twice: in one case, as a fragment of the medieval tradition, and in the other, as an element of the modern marketing technique, taking into account the blue symbols and a superstitious view of Monday as a hard day of the week.
    Źródło:
    Bohemistyka; 2021, 1; 67-80
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies