Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Czech language" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Родовые компоненты в процессе перевода топонимических терминов в русском и чешском языках
Generic Components in the Process of Translation of Toponymic Terms (on the Example of Russian and Czech Languages)
Terminy toponimiczne w języku rosyjskim i czeskim (aspekt komparatywny)
Autorzy:
Плесник, Лукаш
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1181962.pdf
Data publikacji:
2021-06-18
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
топонимика, топоним, родовой элемент, родовой термин, перевод, русский язык, чешский язык
toponimia, toponim, element rodzajowy, termin rodzajowy, tłumaczenie, język rosyjski, język czeski
toponymy, toponym, generic element, generic term, translation, Russian language, Czech language
Opis:
Статья посвящена проблематике родовых компонентов топонимических терминов русского и чешского языков. В фокусе внимания находятся как главные термины исследуемой проблематики (топонимика, топоним, родовой компонент), так и процесс перевода конкретных родовых элементов и родовых терминов. Анализ осуществляется в русско-чешском сопоставительном плане, исследуются родовые компоненты топонимических терминов, относящиеся, главным образом, к хоронимам, оронимам и гидронимам. Процесс перевода реализуется соответствующими терминами принимающего языка. С одной стороны, большинство исследуемых родовых компонентов имеет в процессе перевода прямую эквивалентность, однако, с другой стороны, имеются также родовые компоненты, которые при переводе заменяются не вполне совпадающими переводными родовыми компонентами, т. е. они переводятся с помощью семантически друг с другом близлежащих лексических единиц.
Artykuł poświęcony jest problematyce składników rodzajowych terminów toponimicznych języka rosyjskiego i czeskiego. W centrum uwagi znajdują się zarówno główne terminy badanego problemu (toponimia, toponim, składnik rodzajowy), jak i proces tłumaczenia poszczególnych elementów rodzajowych i terminów rodzajowych. Analizę przeprowadza się w rosyjsko-czeskim planie porównawczym, badane są składniki rodzajowe terminów toponimicznych, związanych głównie z choronimami, oronimami i hydronimami. Proces tłumaczenia jest realizowany w odpowiednich warunkach języka docelowego. Z jednej strony większość badanych składników rodzajowych ma bezpośrednią równoważność w procesie tłumaczenia, jednak z drugiej strony są też składniki rodzajowe, które podczas tłumaczenia zastępowane są przez niezupełnie pasujące składniki rodzajowe, tj. są tłumaczone z pomocą semantycznie bliskich jednostek leksykalnych.
The article is devoted to the problems of generic components of toponymic terms of the Russian and Czech languages. The focus of attention is both on the main terms of the studied problem (toponymy, toponym, generic component), and the process of translation of specific generic elements and generic terms. The analysis is carried out in the Russian-Czech comparative plan, the generic components of toponymic terms, related mainly to choronyms, oronyms and hydronyms, are investigated. The translation process is implemented in the appropriate terms of the host language. On the one hand, most of the generic components under study have direct equivalence in the translation process, however, on the other hand, there are also generic components, which are replaced during translation by a not quite matching generic component, i.e. they are translated with the help of semantically nearby lexical units.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2021, 3 (175); 172-184
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Современные славянские языки в академической славистике: процессы, тенденции, коммуникация и деривация. Rec.: „Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku" („Prace Slawistyczne – Slavica", 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.
Autorzy:
Кульпина [Kul'pina], Валентина [Valentina] Г. [G.]
Татаринов [Tatarinov], Виктор [Viktor] А. [A.]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678939.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
lexis
derivation
contemporary language
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Slovak language
Czech language
Slavic languages
Opis:
Modern Slavic languages and academic Slavic Studies: processes, tendencies, communication and derivation (review)The article is a review of the volume Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku (“Prace Slawistyczne – Slavica” series, vol. 136), ed. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 pp. Współczesne języki słowiańskie a akademicka slawistyka: procesy, tendencje, komunikacja i derywacja (recenzja)Artykuł stanowi recenzję pracy Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku („Prace Slawistyczne – Slavica”, 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ПЕРВЫЙ ЧЕШСКО-УКРАИНСКИЙ ЮРИДИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ
THE FIRST CZECH-UKRAINIAN LEGAL DICTIONARY
PIERWSZY CZESKO-UKRAIŃSKI SŁOWNIK PRAWNICZY
Autorzy:
ГАЗДОШОВА, Оксана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/920352.pdf
Data publikacji:
2012-01-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Чешско-украинский юридический словарь
юридический язык
правовой терминологии
czesko-ukraiński słownik prawniczy
jeżyk prawny
język prawniczy
terminologia prawna
terminologia prawnicza
Czech-Ukrainian legal dictionary
legal language
legal terminology
Opis:
В докладе презентируется Чешско-украинский юридический словарь (Česko-ukrajinský právnický slovník / Чесько-український юридичний словник) Галины Мыроновой и Оксаны Газдошевой, изданый в 2009 году в Брно, в Чехии, который является первым произведением / публикацией своего рода как в чешской, так и в украинской лексикографии. Словарь вмещает приблизительно 15000 чешских статей, многословных названий и закрепленных словосочетаний, которые часто появляются в юридических текстах и которым соответсвуют около 20 000 украинских эквивалентов. В докладе тоже представлена робота и самие частые и болшие лингвистические, а тоже экстралингвистические проблемы, связаные со составлением этого словаря.
Artykuł omawia problemy związane z przygotowaniem pierwszego czesko-ukraińskiego słownika prawniczego przygotowanego przez Halynę Myronovą i Oxanę Gazdosovą. Słownik został wydany w 2009 roku. Autorka omawia kwestie związane z doborem właściwych ekwiwalentów z ciągów synonimicznych, problem hiponimii i hiperonimii pól znaczeniowych terminów w obu jezykach, a także przekład internacjonalizmów, zapożyczeń i terminów bezekwiwalentowych.
The paper presents Halyna Myronova and Oxana Gazdosova´s Czech-Ukrainian Legal Dictionary (Česko-ukrajinský právnický slovník) published in 2009. There are also given problems that appeared while compiling the dictionary, the most difficult being the necessity to choose the relevant equivalent from a synonymy chain. Further, hypernymous and hyponymous relations among the legal terms had to be analyzed – paronymy and homonymy. An attention is focused on translation of words of foreign origin, internationalisms or translation of realia.
Źródło:
Comparative Legilinguistics; 2012, 11, 1; 47-54
2080-5926
2391-4491
Pojawia się w:
Comparative Legilinguistics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wolność kontrolowana” — o (nie)zależności tłumacza. Uwagi do polskiego przekładu powieści Petry Hůlovej Umělohmotný třípokoj
Kontrolovaná svoboda” — o (ne)závislosti překladatele Poznámky k polskému překladu románu Petry Hůlové Umělohmotný třípokoj
„Controlled freedom” — about the (in)dependence of a translator. A few comments about the Polish translation of Petra Hůlová’s Umělohmotný třípokoj
Autorzy:
Żygadło‑ Czopnik, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486864.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
česká literatura
překlad
jazyk
interpretace
volnost
Czech literature
translation
language
interpretation
freedom
literatura czeska
tłumaczenie
język
interpretacja
wolność
Opis:
V roce 2002 se v České republice objevil zajímavý fenomén — neznámá dívka Petra Hůlová vydala knihu, která se stala největším literárním pozdvižením posledních let. Spisovatelčin debut Paměť mojí babičce získal cenu Magnesia Litera v kategorii Objev roku a zvítězil v anketě „Lidových novin” jako Kniha roku. Próza Umělohmotný třípokoj získala Cenu Jiřího Ortena. Hůlová získala v roce 2008 Cenu Josefa Škvoreckého za román Stanice Tajga. Spisovatelka je v každé knize jiná, což však neznamená, že by její tvorba neměla svůj osobitý styl. Dnes je zřejmě nejoceňovanější mladou autorkou. Upozornila na sebe jazykem, jenž je směsicí obecne češtiny a překvapivých přirovnání, ale ojedinělá je i fabulační odvahou. Kniha, která nás zajímá — Umělohmotný třípokoj — je čtvrtým románem mladé prozaičky. Polská překladatelka Julia Różewicz byla oceněna jako „Nová tvář” literárního měsíčníku „Literatura na Świecie” („Světová literatura”) za překlad této knihy Petry Hůlové (polsky Plastikowe M3, czyli czeska pornografia). Cílem této práce je analýza specifického autorského jazyka, který česká spisovatelka v knize vytvořila, a jeho následná konfrontace s jazykem, který pro jeho „českou mutaci“ zvolila překladatelka Julia Różewicz.
In 2002 in the Czech Republic a very interesting phenomenon occured — an unknown young woman named Petra Hůlová published a book, which caused the biggest literary stir of recent years. The writer’s debut Paměť mojí babičce received the Magnesia Litera Award in the Objev roku (Discovery of the Year) category and won the Lidove noviny’s poll as Kniha roku (Book of the Year). The prose of Umělohmotný třípokoj won the Jiry Orten Award. In 2008, Hulova was awarded with the Josef Škvorecký Award for the novel Stanice Tajga. In every book the writer seems different, which does not mean that she has no individual style. She is undoubtedly the most award‑winning young author today. She captured readers’ attention with the language used, which is a mixture of colloquial Czech and surprising similes. Quite unique is also the bravery of her storytelling. The book we are interested in, Umělohmotný třípokoj, is the fourth novel by the young writer. The Polish translator Julia Różewicz was awarded for the “New face” category of the literary magazine Literatura na Świecie for her translation of the Petra Hulova’s book (in Polish: Plastikowe M3, czyli czeska pornografia, Afera 2013). The goal of this study is to analyze the Czech author’s specific language and to later confront it with the language chosen for its “Czech mutation” by the translator, Julia Różewicz.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 105-119
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Corpus approach to teaching Czech as a foreign language in university courses
Korpusový přístup k výuce češtiny jako cizího jazyka na vysokoškolských kurzech
Autorzy:
Zasina, Adran Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192741.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech
corpus linguistics
DDL
foreign language teaching
morphology
Opis:
The corpus approach to teaching Czech as a foreign language has not gained its stable place in academic language teaching practice in spite of growing interest in the last years. A comprehensive framework of corpus-based exercises usage and their influence on students' language development is still missing. This article aims to verify the data-driven learning (DDL) method in teaching Czech at university level. The analysis was based on an experiment in which an experimental group using the corpus approach was examined in comparison with a control group. The research was conducted in the form of a one-semester course for Polish students of Czech studies. The results have proven that thanks to DDL activities, students accomplished positive outcomes and, in several areas, had even better results in comparison with control group. They substantially improved in terms of grammatical gender, vocalisation of prepositions, and genitive singular and plural. For these three language phenomena concrete application of corpus exercises was presented. The study confirmed that the clear and systematic procedure presented in the corpus approach to teaching contributed to the fixation of taught material. Employment of DDL methods in university language courses has a chance to become a permanent means used by teachers and students in language discovery in the future.
Korpusový přístup k výuce češtiny jako cizího jazyka si přes rostoucí zájem v posledních letech nezískal v akademické jazykové praxi své stabilní místo. Stále chybí ucelený rámec využití korpusových cvičení a jejich vlivu na jazykový rozvoj studentů. Tento článek si klade za cíl ověřit metodu učení řízeného daty (DDL) ve výuce češtiny na univerzitní úrovni. Analýza byla založena na experimentu, ve kterém byla zkoumána experimentální skupina využívající korpusový přístup ve srovnání s kontrolní skupinou. Výzkum byl proveden formou jednosemestrálního kurzu pro polské studenty bohemistiky. Výsledky prokázaly, že studenti díky aktivitám DDL dosahovali pozitivních výsledků a v několika oblastech měli dokonce lepší výsledky ve srovnání s kontrolní skupinou. Podstatně se zlepšili z hlediska gramatického rodu, vokalizace předložek a genitivu jednotného a množného čísla. Pro tyto tři jazykové jevy byla představena konkrétní aplikace korpusových cvičení. Studie potvrdila, že jasný a systematický postup prezentovaný v korpusové výuce přispěl k fixaci probrané látky. Využití metod DDL ve vysokoškolských jazykových kurzech má v budoucnu šanci stát se trvalým prostředkem využívaným učiteli i studenty při objevování jazyka.
Źródło:
Bohemistyka; 2022, 3; 435-462
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chrzest Polski w oczach historyka języka
The Baptism of Poland from the perspective of historical linguistics
Autorzy:
Walczak, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911265.pdf
Data publikacji:
2018-11-26
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
baptism of Poland
Polish writing system
the emergence of the literary language
Czech and Latin influences
chrzest Polski
pisownia polska
powstanie języka literackiego
wpływy czeskie i łacińskie
Opis:
W zwięzłym szkicu autor zwraca uwagę na następujące konsekwencje chrztu Polski: wzmocnienie państwa (jako głównego czynnika sprawczego powstania języka polskiego), przyjęcie pisma w postaci alfabetu łacińskiego, przyjęcie łaciny w funkcji pierwszego (chronologicznie) języka literackiego i uniwersalnego języka kultury chrześcijańskiej w jej wariancie rzymskim, przyjęcie europejskich wzorców oświatowych, rozstrzygającą rolę Kościoła w ukształtowaniu podstaw polskiego języka literackiego oraz ogólne usytuowanie Polski w kręgu kultury Zachodu.
The author of this brief article draws attention to the following consequences of the baptism of Poland: empowering of the country (as a main causative factor of the emergence of the Polish language), the adoption of the Latin alphabet for the writing system, establishing Latin as the first literary language (chronologically) and as the universal language of the Christian culture in its Roman variant, adopting European educational patterns, the crucial role of the Church in creating the foundation for the Polish literary language and the general situation of Poland in the Western cultural heritage.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2017, 33
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staročeské interjekce hněvu a posměchu
The Old Czech interjections of anger and derision
Autorzy:
Voleková, Kateřina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/568074.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
Old Czech language
interjections
onomatopoeia
acceptance
expressivity
Opis:
The paper focuses on the Old Czech interjections expressing anger and derision, present in texts from the 14th and 15th century. Two main types of interjections are discussed: the interjections based on physiological processes of a speaker (fí, pfí, pfuj) and the interjections imitating the animal voice (bú and mrau).
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 203-209
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staročeské sumáře v biblích 15. století
Autorzy:
Voleková, Kateřina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678676.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Czech
Bible
translation
summaries
biblical language
vocabulary
Opis:
Old Czech Summaries in Fifteenth-Century BiblesThis article focuses on some non-biblical texts accompanying Old Czech Bible translations in the Middle Ages. The oldest translation of the entire Bible into Old Czech, which comes from the 1350s, included a particular type of non-biblical texts: prefaces to biblical books. The following Old Czech revisions and new translations of the Bible were provided, to varying degrees, with other textual aids, such as the lists of Mass readings. In this paper, we focus on the so-called capitula, summaries of individual chapters of particular biblical books. In the Middle Ages, the capitula were an aid providing orientation in the text for the study of the Holy Writ in Latin. During the revision of the Czech biblical translation at the turn of the fourteenth and fifteenth centuries, chapter summaries in Latin were also translated. However, they are only preserved in their entirety in one manuscript, the second volume of the Litoměřice-Třeboň Bible. Other Old Czech Bibles included biblical summaries only exceptionally and selectively; the Old Czech chapter summaries survived in nine biblical manuscripts, mainly before individual chapters of selected books of the Old Testament. They were primarily intended to familiarise readers with the content of the text. The biblical summaries deserve a critical edition and further research, especially for their Old Czech vocabulary, reflecting the formation of biblical language and style in the late Middle Ages.Staroczeskie streszczenia w piętnastowiecznych tłumaczeniach BibliiNiniejszy artykuł jest poświęcony tekstom towarzyszącym staroczeskim przekładom Biblii z okresu średniowiecza. Pierwszy staroczeski przekład całej Biblii, pochodzący z lat pięćdziesiątych XIV wieku, zawierał również szczególny rodzaj tekstu: przedmowy do poszczególnych ksiąg. Zarówno jego zmodyfikowane wersje, jak i nowe przekłady, były (w różnym stopniu) zaopatrzone w teksty pomocnicze, na przykład listy czytań mszalnych. Przedstawiona analiza omawia tzw. capitula, czyli streszczenia poszczególnych rozdziałów ksiąg biblijnych. W średniowieczu stanowiły one jedyną w swoim rodzaju pomoc, umożliwiającą orientację w treści łacińskiego tekstu Pisma Świętego. Podczas modyfikacji czeskiego przekładu Biblii na przełomie XIV i XV wieku przetłumaczono również łacińskie streszczenia; zachowały się one w całości tylko w jednym manuskrypcie – drugim tomie Biblii litomierzycko-trzebońskiej. Inne biblie staroczeskie zawierały takie streszczenia tylko w wybranych rozdziałach; zachowały się one w dziewięciu manuskryptach, gdzie w większości przypadków poprzedzają poszczególne rozdziały wybranych ksiąg Starego Testamentu. Ich głównym celem było zapoznanie czytelnika z treścią tekstu biblijnego. Streszczenia, o których mowa, zasługują na krytyczne opracowanie i dalsze badania, zwłaszcza ze względu na staroczeskie słownictwo, odzwierciedlające formowanie się języka i stylu biblijnego w okresie późnego średniowiecza.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Percepce výslovnostních chyb učiteli českého jazyka
Perception of pronunciation errors in a Czech language teacher
Autorzy:
Vlčková-Mejvaldová, Jana
Štěpáník, Stanislav
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/908864.pdf
Data publikacji:
2019-05-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Czech language
didactics
orthoepy
phonetics
phonetic aspects
pronunciation
pronunciation error
teacher’s subject matter knowledge
český jazyk
didaktika
ortoepie
fonetika
učitelova znalost obsahu
výslovnost
výslovnostní chyba
zvuková stránka
Opis:
Dobrá výslovnost je jedním ze základních rysů řečové kultivovanosti mluvčího. Vyučování mateřskému jazyku by mělo vést k rozvoji řečových dovedností, jejichž součástí je zvládnutí ortoepické normy. Jednou z podmínek tohoto procesu je sama učitelova znalost a praktické ovládání české ortoepie. Článek přináší výsledky studie, jíž se zúčastnilo 148 učitelů na 1., 2. a 3. vzdělávacím stupni. Studie zjišťovala schopnost učitelů detekovat výslovnostní chyby v souvislé promluvě. Výsledky naznačují, že povědomí o české ortoepické normě je mezi učiteli spíše nedostačující a že může existovat souvislost mezi učitelovou znalostí ortoepické normy a kvalitou mluveného projevu žáka.
Pronunciation is one of the basic characteristics of one’s speech culture. L1 teaching should lead to the development of speaking skills, whose part is also mastering the orthoepic norm. One of the preconditions of that is the teachers’ subject matter knowledge, their own practically mastery of Czech orthoepy. The paper brings the results of a study conducted with a sample of 148 teachers from Czech primary and lower- and upper-secondary schools which researched the teachers’ ability to detect pronunciation errors in a segment of continuous speech. The results indicate that the awareness of the orthoepic norm among Czech language teachers is rather insufficient, and that there is quite strong correlation between the teachers’ knowledge of the orthoepic norm and the pronunciation errors their pupils make.
Źródło:
Bohemistyka; 2019, 2; 239-268
1642-9893
Pojawia się w:
Bohemistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stylizacja na potoczność w przekładzie literatury czeskiej na język polski
Stylizace hovorovosti v překladech české literatury do polštiny
Stylization of colloquial language in Polish translations of Czech literature
Autorzy:
Vítová, Lenka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486866.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
stylizacja
język potoczny
polskie przekłady literatury czeskiej
stylization
colloqial language
Polish translations of Czech literature
Opis:
Česká literatura s bohatou tradicí využití příznakové stylizace hovorovosti a nářečnosti klade na překladatele do jazyků s méně rozvrstvenou stylistikou nemalé tvůrčí nároky — překladatelé musí nalézt vhodný protějšek pro vyjádření expresivity originálu. Autorka článku sledovala překladatelské strategie při řešení tohoto problému na příkladech překladů děl autorů, kteří různým způsobem využívají stylizace hovorovosti: Jaroslava Haška, Bohumila Hrabala, Jáchyma Topola a Ireny Douskové. Na základě srovnání originálu a překladu popsala, jak a nakolik se pokusili o vyjádření odpovídající originálu jednotliví překladatelé: v případě Haška Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków a Antoni Kroh, v případě Hrabala Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski a Piotr Godlewski, v případě Topola Leszek Engelking a v případě Douskové Joanna Derdowska. Autorka v závěru navrhla klasifikaci stylizace hovorovosti (dle formy a cíle užití): lidová (Hašek), estetizující (Hrabal), naturalistická (Topol), humoristická (Dousková) a poukázala na sílící potřebu jak nejpřesnějšího přeložení všech aspektů textu, včetně těch lišících se od národní tradice — shodně s názorovými proudy posledních let se v překladech objevuje stále více Jiného, v překladu dochází ke koperníkovskému obratu, před osvojením (světem viděným národním prizmatem) upřednostňujeme exotizaci (vlastní domov spatřený přes brýle celého světa).
Czech literature has traditionally made use of a distinctive stylization of colloquial language and dialect. This represents a significant challenge for translators into languages with less diverse stylistics as they seek to find a mode of capturing the original’s emotionality. This article explores translators’ strategies when dealing with this problem and uses examples of works by Jaroslav Hašek, Bohumil Hrabal, Jáchym Topol and Irena Dousková who stylize colloquial language in a variety of ways. The author uses a comparative analysis of the original and the translation to determine how and to what extent the individual translators achieved an adequate rendering of the original. The translators in question are Paweł Hulka-Laskowski, Józef Waczków and Antoni Kroh in the case of Hašek; Andrzej Czcibor-Piotrowski, Jan Stachowski and Piotr Godlewski in the case of Hrabal; Leszek Engelking in the case of Topol and Joanna Derdowska in the case of Dousková. In the conclusion the author suggests four categories of stylization of colloquial language (depending on its form and aim): folk (Hašek), aestheticizing (Hrabal), naturalist (Topol) and humorous (Dousková). She also argues that it is increasingly more important to provide as accurate a translation as possible of all the aspects of the text, including those that differ from the national tradition. This is in line with the latest trends when translations incorporate increasingly more of the Other and are characterized by a significant shift from adaptation (viewed through the national prism) to exoticization (viewing one’s home through the lenses of the whole world).
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2011, 2, 1; 175-187
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Education and, in consequence, the Czech language hidden in the value orientations of Czech learners in the United States of America
Autorzy:
Venterová, Lenka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956126.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
szkoła z czeskim językiem nauczania
czeski język i jego spuścizna
orientacje wartościujące
edukacja międzykulturowa
badanie jakościowe
Czech school
Czech language as a heritage
value orientation
intercultural education
qualitative research
Opis:
Rozważania podjęte w artykule dotyczą orientacji wartościujących przejawianych przez czeskich uczniów, na stałe zamieszkujących w Stanach Zjednoczonych Ameryki. W ostatnich kilkudziesięciu latach język czeski w tym kraju znajduje się w regresie. Nasi rodacy, którzy przybyli tu w trakcie głównej fali emigracyjnej w większości już się zamerykanizowali, dlatego jest niezwykle ważne, by szkoły z czeskim językiem nauczania nadal prowadziły naukę języka czeskiego oraz przekazywały informacje o czeskich realiach, co pozwoli na włączenie tego języka do systemu wartości nie tylko osób niedawno przybyłych, ale i pozostałych generacji. W badaniach własnych wykorzystano metody projekcji, służące opisowi przez uczniów preferowanych wartości, jak również pogłębionego wywiadu, umożliwiającego poznanie znaczenia języka czeskiego dla uczniów żyjących poza granicami kraju.
This study discusses the value orientation of Czech pupils living permanently in the United States of America. The Czech language is on the decline in this country in the last decades. Our countrymen who came to this country in the major migration wave are already to a greater extent Americanized, and for this reason it is very important for the Czech schools to continue teaching the Czech language so that this language is embedded in the value orientation of not only new immigrants, but also further generations. In the research part, the projection method was applied first in which the pupils described the values that are important for them and in-depth interviews were subsequently conducted in which we penetrated under the surface of these values and found elements of education and significance of the Czech language for the Czech pupils living outside the Czech Republic.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2019, 11, 2; 151-161
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Third culture children in the Czech Republic: the influence of parents’ cultures on preparing for school
Autorzy:
Venterová, Lenka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956009.pdf
Data publikacji:
2018-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dzieci
język angielski
partnerstwo międzykulturowe
przygotowanie do nauki szkolnej
Republika Czeska
trzecia kultura
analiza sytuacyjna
children
English language
intercultural partnership
school preparation
Czech Republic
third culture
situational analysis
Opis:
Dzieci trzeciej kultury są stosunkowo nowym podmiotem badań w Republice Czeskiej. Niniejsze badania jakościowe obejmują dzieci, których językami ojczystymi są czeski i angielski, a każdy z rodziców ma inne zaplecze kulturowe. Ich dzieci uczęszczające do szkół podstawowych w Republice Czeskiej muszą często pokonać innego rodzaju problemy dotyczące przygotowania się do nauki szkolnej niż ich jednokulturowi rówieśnicy. W części metodologicznej staram się zidentyfikować te problemy oraz powody zamieszkania tego typu rodzin mieszanych w Republice Czeskiej, mimo że nie zawsze jest to dla ich dzieci łatwe.
Third culture children are relatively a new research topic in the Czech Republic. This qualitative study pursues children, whose native languages are Czech and English, and each of their parent is from different cultural backround. Their children attend primary schools in the Czech Republic, often encounter different problems in preparing for school education than their monocultural peers. In the methodological part, attermpts are made to identify these problems, together with the reasons why these families live in the Czech Republic, although it is not always easy for their children.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2018, 9, 2; 179-192
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czeskie Vánoce ‘Boże Narodzenie’ w perspektywie etnolingwistycznej (czeskie wartości i słowa klucze)
Autorzy:
Vanková, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611318.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Vánoce
Christmas
values
Czech
Czech culture
cognitive ethnolinguistics
cultural key words
Czech sign language
Boże Narodzenie
wartości
język czeski
kultura czeska
etnolingwistyka kognitywna
kulturowe słowa klucze
czeski język migowy
Opis:
The paper introduces a pilot study from ongoing ethnolinguistic research into the Czech concept of VÁNOCE ‘Christmas’. It is placed in the context of the theory of cultural key words referring to the author’s previous studies on the concepts of DOMOV ‘home, homeland’ and POHODA ‘well-being, comfort, rest, peace’. In the paper, the meaning of the concept of VÁNOCE is summarized in accordance with Czech monolingual dictionaries, the rituals and scenarios associated with the Christmas Eve are described using empirical research data, analysed are social discussions of Christmas (esp. of the baby Jesus) as well as examples of the conceptualization of Christmas in popular songs. The paper also includes several remarks on the Christmas stereotype in Czech sign language.
Artykuł jest pilotażową próba etnolingwistycznego opisu czeskiego pojęcia VÁNOCE ‘Boże Narodzenie’. Zostaje ono umieszczone w kontekście innych słów kluczy, z odwołaniem do wcześniejszych badań autorki dotyczących pojęć DOMOV ‘dom, ojczyzna’ i POHODA ‘wygoda, komfort, odpoczynek, spokój’. W niniejszej pracy pojęcie to jest opisane zgodnie z definicjami w jednojęzycznych słownikach języka czeskiego; uwzględniono także, na podstawie danych empirycznych, rytuały i scenariusze zachowań związane z Wigilią Bożego Narodzenia; poddano analizie dyskusje społeczne na temat świat (zwłaszcza dotyczące postaci dzieciatka Jezus) oraz przykłady konceptualizacji Bożego Narodzenia w popularnych  piosenkach. Artykuł zamykają wstępne uwagi na temat stereotypu świat w czeskim języku migowym.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Česká i-kmenová feminina na -n a jejich vývoj ve starší češtině (od r. 1300 do r. 1900)
Czech i-Stem Feminine Nouns Ending in -n and Their Development in Older Czech (from 1300 to 1900)
Czeskie rzeczowniki żeńskie z tematem -i zakończone na -n i ich rozwój w starszych okresach rozwoju języka czeskiego (1300–1900)
Autorzy:
Vajdlová, Miloslava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697967.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
i-stem feminine nouns ending in -n
Proto-Slavic suffixes *-snь
*-znь
*-nь
suffix -(e)ň
word formation
deverbal nouns
denominatives
Old Czech period
Middle Czech period
Czech in the period 1775–1900
development of language
Opis:
In this paper we follow both the functional and formal development of word-formative formants *-snь, *-znь, *-nь during the Old and Middle Czech periods and during the period of the National Revival and afterwards, and the word-formative and formal development of Czech i-stem feminines with the component -n- during the same period. These nouns are formed by derivation using the suffixes mentioned above or by conversion using the grammatical formant *-ь, and, after the disappearance of the softness correlation, they identically end in the form of direct singular cases on the -n nasal. In order to eliminate alternations of the morphological base, they change their ending in these forms from -(e)n to -(e)ň during their development. As a result, in the later developmental stages of the language, they converge formally to the Old Czech ja-stem feminines originally ending in -ně or -ně/-eň, which also changed their forms nom./acc. sg. in favour of the ending -eň during the development. At the same time, the no longer productive suffixes -n, -ně (in Proto-Slavic *-nьja) and partly also -sn, -zn (Modern Czech -seň, -zeň) merge into a new, self-applying suffix -(e)ň.
Niniejszy artykuł pokazuje zarówno funkcjonalny i formalny rozwój formantów słowotwórczych *-snь, *-znь, *-nь w okresie staro- i średnioczeskim oraz w okresie odrodzenia narodowego i poodrodzeniowym, jak również słowotwórczy i formalny rozwój czeskich rzeczowników żeńskich z tematem -i z komponentem -n- w tym czasie. Analizowane rzeczowniki są tworzone przez derywację za pomocą wymienionych sufiksów lub przez konwersję za pomocą formantu gramatycznego *-ь, a po zaniku miękkości w przypadkach niewymagających przyimka kończą się w liczbie pojedynczej spółgłoską nosową -n. W toku dalszego rozwoju, w celu wyeliminowania zmienności podstawy morfologicznej zmieniają swoje zakończenie w tych formach z -(e)n na -(e)ň. W rezultacie na późniejszych etapach rozwoju języka zbiegają się one formalnie ze staroczeskim tematem -ja rzeczowników żeńskich zakończonych pierwotnie na -ně lub -ně/-eň, które również zmieniły formy w mianowniku/bierniku liczby pojedynczej na końcówkę -eň. Jednocześnie nieproduktywne już sufiksy -n, -ně (prasłowiańskie *-nьja) i częściowo także -sn, -zn (współczesne czeskie -seň, -zeň) łączą się w nowy sufiks -(e)ň.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2022, 57
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proměny slovníkové definice ve slovnících Daniela Adama z Veleslavína (na českém jazykovém materiálu)
Autorzy:
Vajdlová, Miloslava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678727.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
historical lexicography
Humanistic Czech
Daniel Adam of Veleslavín
dictionary definition
development of language
Opis:
Changes in Czech Dictionary Definitions in Dictionaries by Daniel Adam of VeleslavínDaniel Adam of Veleslavín was an outstanding Czech humanist who compiled four multilingual dictionaries published between 1579 and 1598. He employed a broad range of different lexicographic means and techniques to render foreign language sections of his entries in Czech: one-word equivalents, synonyms, phrases, periphrases or their combinations. In his descriptions of word meanings, Veleslavín used both deictic and meronymic explanations as well as definitions with limited value, and – in later vocabularies – explanations which emphasise distinctive semantic features of the words.Zmiany w czeskich definicjach słownikowych w słownikach Daniela Adama z VeleslavínaDaniel Adam z Veleslavína był wybitnym czeskim humanistą, który opracował cztery wielojęzyczne słowniki, wydane w latach 1579–1598. Zastosował w nich szeroką gamę środków i technik leksykograficznych mających na celu oddanie obcojęzycznej treści haseł w języku czeskim: ekwiwalenty jednowyrazowe, synonimy, frazy, peryfrazy lub ich kombinacje. Aby opisać znaczenie słów, Veleslavín stosował zarówno wyjaśnienia deiktyczne, jak i meronimiczne oraz definicje o ograniczonej wartości, a także – w późniejszych słownikach – wyjaśnienia podkreślające charakterystyczne cechy semantyczne. 
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies