Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitutional Interpretation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-35 z 35
    Tytuł:
    Prawotwórczy charakter judykatów Sądu Najwyższego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    The Law-Making Character of the Supreme Court’s Judgments in the Jurisprudence of the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Dębowska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1369673.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-08
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Krakowski Instytut Prawa Karnego
    Tematy:
    Constitutional Tribunal
    Supreme Court
    constitutional interpretation
    Opis:
    In view of the constitutional crisis that has been going on since 2015, the issue of locating the Supreme Court and the Constitutional Court within the system of State organs seems to be particularly important. One of the questions that should be answered is to what extent the ideas adopted in the 1990s appear to be helpful for the proper positioning of the Supreme Court and the Constitutional Tribunal within the system. The issue of the origins of the aforementioned ideas should also be examined. Answering these questions enables the identification of essential problems related to the way in which the legislator shaped the relationship between the Constitutional Tribunal and the Supreme Court. The topic of this paper is to present the general assumptions the legislator relied on when setting the position of the Constitutional Tribunal, and the question of whether these assumptions remain fully valid – especially with regard to the possibility of reviewing the interpretation of the Supreme Court.
    Źródło:
    Przegląd Konstytucyjny; 2021, 1; 57-82
    2544-2031
    Pojawia się w:
    Przegląd Konstytucyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pro-Constitutional Interpretation of Statutes. A Few Remarks Related to the Dispute about Judicial Activism
    Autorzy:
    Kaczmarczyk, Hubert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1597368.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    judicial activism, limits of legal interpretation, pro-constitutional interpretation of statutes
    Opis:
    The article presents an opinion in the discussion on the limits of judicial activism. The active attitude of judges in the law-making process according to the so-called concept of ‘pro-constitutional interpretation of the law’ can be observed more and more often. While we may agree with the view that the role of a judge is to pronounce a fair verdict based on the applicable law and judges may give meaning to statutory provisions supplemented with an axiology of the Constitution, the problem appears with particular sharpness when such a pro-constitutional interpretation leads to a specific application of the provisions contra legem.
    Źródło:
    Review of European and Comparative Law; 2021, 46, 3; 93-107
    2545-384X
    Pojawia się w:
    Review of European and Comparative Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aggressive Judicial Review, Political Ideology, and the Rule of Law
    Autorzy:
    J, Segall, Eric
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/902971.pdf
    Data publikacji:
    2019-05-04
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    U.S. Supreme Court
    Constitutional Law
    Constitutional Interpretation
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    prawo konstytucyjne
    interpretacja konstytucji
    Opis:
    For over one-hundred and fifty years, the United States Supreme Court has been the most powerful judicial body in the world with life-tenured judges consistently invalidating state and federal laws without clear support in constitutional text or history. This paper focuses on what should be the appropriate role of life-tenured, unelected federal judges in the American system of separation of powers. The tension is between wanting judges to enforce the supreme law of the Constitution while at the same time keeping judges within their assigned roles of enforcing not making the law. Much of constitutional scholarship in the United States is devoted to resolving this tension. This article argues that the Court should take a set back and defer more to elected leaders and voters. Although structural reform might help, most needed changes would require a constitutional amendment and are therefore unlikely to occur. The Justices should take it upon themselves to act with more humility and modesty and only overturn laws where there is strong evidence of clear constitutional error.
    Źródło:
    Studia Iuridica; 2019, 79; 68-77
    0137-4346
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przesłanka zubożenia w nadpłacie podatku a wykładnia prokonstytucyjna – refleksje na tle uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. akt I GPS 1/11
    The Premise of Impoverishment in Tax Overpayment vs. Pro-constitutional Interpretation – Reflections Against the Background of the Resolution of the Supreme Administrative Court, file ref. no. I GPS 1/11
    Autorzy:
    Skwirowska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51451328.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    tax law
    interpretation of law
    overpayment
    pro-constitutional interpretation
    wykładnia prawa
    prawo podatkowe
    nadpłata
    wykładnia prokonstytucyjna
    Opis:
    This article undertakes an analysis of the correctness of the pro-constitutional interpretation presented in the resolution of the Supreme Administrative Court of June 22, 2011, file ref. no. I GPS 1/11. In the resolution in question, the Supreme Administrative Court, citing constitutional norms, came to the conviction that the right to a tax overpayment is limited by the premise of the taxpayer’s impoverishment. The considerations made therein were met with much criticism from representatives of the literature. And for many years there was also a dispute over the scope of being bound by it, which indirectly may also indicate the negative attitude of the judicature as to the interpretation contained therein. Within the scope of the article, I will express my position as to the correctness of this type of interpretation provided by the Supreme Administrative Court.
    W niniejszym artykule podjęto się analizy prawidłowości przeprowadzenia wykładni prokonstytucyjnej zaprezentowanej w uchwale NSA z 22 czerwca 2011 r., o sygn. akt I GPS 1/11. W przedmiotowej uchwale NSA powołując się na normy konstytucyjne doszedł do przekonania, że prawo do nadpłaty podatkowej jest ograniczone przez przesłankę zubożenia podatnika. Rozważania w niej podjęte spotkały się z liczną krytyką ze strony przedstawicieli piśmiennictwa. A przez wiele lat występował również spór co do zakresu związania nią, co pośrednio może wskazywać również na negatywny stosunek judykatury co do interpretacji w niej zawartej. W ramach artykułu wyrażę swoje stanowisko co do poprawności tego rodzaju wykładni przedstawionej przez NSA.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 3(79); 171-182
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi de lege lata na tle stosowania art. 168B K.P.K.
    Autorzy:
    Szmurło, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131386.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    Article 168b of the Code of Criminal Procedure
    evidence
    operating surveillance
    pro-constitutional interpretation
    derivative interpretation
    Opis:
    The article presents the issue of so-called “subsequent consent” for evidence obtained in thecourse of operating surveillance, and interpretation of Art. 168b of the Code of Criminal Procedure(CCP). The analysis covers, inter alia, the nature of the prosecutor’s decision on the use of evidencein criminal proceedings as well as the issue of meaning of expression “an offence prosecuted ex officio or a fiscal offence other than the offence, against which the control was directed” in the context of its constitutionality and the possibility of its pro-constitutional interpretation.
    Źródło:
    Civitas et Lex; 2022, 35, 3; 45-60
    2392-0300
    Pojawia się w:
    Civitas et Lex
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekazanie ustawy Sejmowi przez Prezydenta RP do ponownego rozpatrzenia a dyskontynuacja prac parlamentarnych
    Presidential referral of a bill to the Sejm for reconsideration vs discontinuation of parliamentary proceedings
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/50371194.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    konstytucja
    prezydent
    weto
    zasada podziału władz
    dyskontynuacja
    wykładnia konstytucji
    constitution
    president
    veto
    separation of powers
    discontinuation
    constitutional interpretation
    Opis:
    Jeżeli Prezydent nie wystąpił z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie danej ustawy przed jej podpisaniem, może z umotywowanym wnioskiem przekazać ustawę Sejmowi do ponownego rozpatrzenia. Tak ukształtowane weto prezydenckie ma charakter zawieszający, co odpowiada konstytucyjnemu modelowi relacji między Prezydentem a parlamentem, wynikającemu z zasady podziału władz. W praktyce zdarza się skierowanie ustawy do ponownego rozpatrzenia krótko przed zakończeniem kadencji Sejmu – tak, że izba nie zdąży odnieść się do wniosku Prezydenta. W takiej sytuacji zgodnie z zasadą dyskontynuacji postępowanie w sprawie weta zostanie zakończone, a weto prezydenckie z zawieszającego zostaje przekształcone w absolutne. Wykładnia Konstytucji uzasadniająca transformację weta nie uwzględnia konsekwencji zasady podziału władz, która wyklucza powierzenie głowie państwa ostatecznej i nieodwołalnej decyzji o losie ustawy. Wątpliwości interpretacyjne dotyczące stosowania zasady dyskontynuacji wobec weta prezydenckiego należy rozstrzygać na rzecz respektowania podstawowych wartości i zasad konstytucyjnych wyznaczających reguły racjonalności ustrojowej.
    If the President, prior to signing a bill, has not referred it to the Constitutional Tribunal, he may return the said bill, with a memorandum of explanation attached, to the Sejm for reconsideration. This kind of presidential veto has the effect of suspending the bill, in line with the constitutional model of the president-parliament relationship, as arising from the principle of separation of powers. In practice, it may happen that a bill has been sent for reconsideration shortly before the end of the Sejm’s term and the law makers had no time to respond to the presidential referral. In such case, in accordance with the principle of discontinuation, the veto proceedings are closed, and the president’s suspending veto turns into an absolute veto. The constitutional interpretation in support of such veto transformation fails to allow for the consequences of the separation-of-powers principle, which rules out vesting the head of state with non-appealable and irrevocable decision-making powers in respect of a bill. The interpretative ambiguity over application of the discontinuation principle to the presidential veto should be resolved in such a way as to respect the basic constitutional values and principles that underpin system-of-governance rationality.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 104; 129-140
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityczność w polskiej analitycznej teorii prawa. Zarys problematyki
    The Political in the Polish Analytical Legal Theory
    Autorzy:
    Stambulski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/531643.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-01
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    teoria prawa
    polityczność
    legitymizacja
    źródła prawa
    interpretacja konstytucji
    theory of law
    the political
    legitimacy
    sources of law
    constitutional interpretation
    Opis:
    Artykuł bada ujęcie problemu polityczności w polskiej analitycznej teorii prawa. Tematyka ta nie była bezpośrednim obiektem rozważań autorów zaliczanych do tej tradycji. Jednak problemy legitymizacji systemu prawnego, źródeł prawa oraz interpretacji konstytucji można uznać za problemy związane z politycznością. Zadaniem autora tworzą one problematykę polityczności w obrębie polskiej analitycznej teorii prawa. Teoria analityczna rozważając te problemu kreśli wizję pożądanego społeczeństwa. Otwarte przyznanie się do problematyki polityczności w teorii analitycznej otwiera nowe pole badawcze. Wymaga to jednak zmiany przyzwyczajeń teoretyków i teoretyczek prawa w obszarze używanego języka. Takie otwarcie niesie ze sobą konieczność wprowadzenia języka filozofii polityki w obręb prawoznawstwa i wypracowanie nowych kryteriów walidacji twierdzeń teoretycznych.
    The article examines the concept of the political in the Polish analytical theory of law. This subject was not a direct object of considerations of the authors who worked in this vein. However, the legitimisation of the legal system, sources of law, and the interpretation of the constitution can be considered as problems related to the political. They give rise to the issues surrounding the political within the Polish analytical theory of law. When these problems are considered from the perspective of analytical theory, a vision of the desired society emerges. Frank admission to the problems of the political in analytical theory opens up a new field of research. However, this requires theoreticians of law to change the language they habitually use. Such an opening implies the need to introduce the language of political philosophy within the theory of law and to develop new criteria for validating theoretical statements.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2018, 3(18); 64-73
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O możliwości kształtowania świadomości konstytucyjnej przez sądy administracyjne
    On the Possibility of Administrative Courts Shaping Constitutional Consciousness
    Autorzy:
    Chmielarz-Grochal, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2085212.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    pro-constitutional interpretation
    constitutional reasoning
    świadomość konstytucyjna
    świadomość prawna
    tożsamość konstytucyjna
    bezpośrednie stosowanie konstytucji
    wykładnia prokonstytucyjna
    argumentacja konstytucyjna
    sądy administracyjne
    constitutional consciousness
    legal consciousness
    constitutional identity
    direct application of the constitution
    administrative courts
    Opis:
    Artykuł ma na celu pokazanie, jak sądy administracyjne (w szczególności Naczelny Sąd Administracyjne) uczestniczą w kształtowaniu świadomości konstytucyjnej obywateli. Główna teza artykułu sprowadza się do tego, że sądy administracyjne kształtują świadomość konstytucyjną przez bezpośrednie stosowanie postanowień ustawy zasadniczej. Tak postawiona teza koresponduje z założeniem, że uzasadnienia orzeczeń będących efektem stosowania konstytucji mają walor edukacyjny. Przykłady z praktyki sądowego stosowania art. 2, przepisów o prawach podstawowych (w tym mających charakter zasad – art. 30 i art. 32) oraz art. 45 w zw. z art. 184 Konstytucji RP pokazują, że uzasadnienia mogą spełniać rolę nośnika wiedzy o ustawie zasadniczej, uregulowanych w niej instytucjach prawnych i istocie praw podstawowych, z uwzględnieniem roli sądu jako gwaranta ochrony praw jednostki.
    The article aims to show how administrative courts (in particular the Supreme Administrative Court) participate in shaping the constitutional consciousness of citizens. The main thesis of the article boils down to the statement that administrative courts shape constitutional consciousness through direct application of the provisions of the fundamental law. This thesis corresponds to the assumption that justifications of the judgments being the effect of the application of the constitution have an educational value. Examples from the practice of judicial application of Article 2, provisions on fundamental rights (including those that have the nature of principles: Article 30 and Article 32), and Article 45 in conjunction with Article 184 of the Polish Constitution show that the justifications may fulfil the role of a carrier of knowledge about the fundamental law, the legal institutions regulated by it, and the essence of fundamental rights, taking into account the role of a court as a guarantor of the protection of individual rights.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 2(31); 22-37
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
    Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    judiciary
    constitution
    democracy
    constitutional interpretation
    judicial independence and independence of judges
    władza sądownicza
    konstytucja
    demokracja
    wykładnia konstytucji
    niezależność sądów i niezawisłość sędziów
    Opis:
    The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
    Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
    Źródło:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
    0035-9629
    2543-9170
    Pojawia się w:
    Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O POJĘCIU INFORMACJI PUBLICZNEJ RAZ JESZCZE
    One more Remark on the Concept of Public Information
    Autorzy:
    Jaśkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096583.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    informacja publiczna; standardy międzynarodowe; standardy wykładnia celowościowa.
    public information; international standards; EU standards; constitutional standards; teleological interpretation.
    Opis:
    Na podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej sformułowano w literaturze i orzecznictwie dwa sposoby ujmowania informacji publicznej, podmiotowe i przedmiotowe. Pierwsze z nich, odwołując się do art. 61 Konstytucji RP, wiąże to pojęcie z wszystkim co dotyczy szeroko rozumianej działalności podmiotów publicznych, niezależnie do jakiego podmiotu się ona odnosi i kto jest autorem informacji. Drugie, nawiązując do pojęcia sprawy publicznej z art. 1 ust. 1 ustawy, łączy je jedynie ze sprawami zbiorowości, wyłączając z tego zakresu informacje pochodzące od osób prywatnych. W artykule przedstawiono szeroko argumenty przemawiające za ujęciem podmiotowym. Wynikają one zarówno ze standardów międzynarodowych i unijnych, podkreślających prawno-naturalny rodowód prawa do informacji, które jest podstawowym prawem człowieka, jak i ze standardów konstytucyjnych, wskazujących na jego wolnościowy charakter. Przemawia to zatem za szerokim ujmowaniem informacji będących przedmiotem tego prawa. Za takim rozumieniem pojęcia informacji publicznej przemawia też wykładnia systemowa i celowościowa ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ujęcie przedmiotowe może skutkować bowiem zarówno ograniczeniem jawności życia publicznego, jak i naruszeniem obowiązujących w tym zakresie standardów.
    As the formulations of “public information” presented in the publications and in the jurisdiction show, in Polish law there are two different ways in which the concept may be understood on the grounds of Ustawa o dostępie do informacji publicznej (the Access to Public Information Act). The first sense of the concept pertains to rights and is applicable to public bodies and their activities in a broad sense of the term, no matter  which public body is involved and who has created the information. The second is the subjective sense and refers to the concept of public information as defined in Art. 1 Part 1 of the Act, in which it applies only to matters concerning a group or community, not information generated by private individuals. This article presents the arguments for the concept of public information in the sense of a right. These arguments are derived from international and EU standards, which say that the right to information comes from natural law and is one of the fundamental human rights. Other reasons may be derived from the standards embedded in the Polish Constitution, which show that the right to public information is a freedom. This implies that there should be a broad scope to cover the types of information that come under this right. Another point in favour of this understanding of “public information” is the systemic and teleological interpretation of the Act. The subjective sense could lead to a restriction of the transparency of public affairs and infringe the applicable standards.
    Źródło:
    Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 3; 205-236
    2353-8139
    Pojawia się w:
    Zeszyty Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An Argument from Comparative Law in the Jurisprudence of the Polish Constitutional Tribunal1
    Autorzy:
    Paprocka, Ada
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/684836.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    constitutional law
    the Constitutional Tribunal
    constitutional adjudication
    comparative law
    comparative
    interpretation
    comparative interpretation
    Opis:
    The use of references to foreign law and jurisprudence by the constitutional courts around the world currently gains more and more attention from scholars. The admis-sibility and usefulness of conducting such a horizontal dialogue between various juris-dictions raises controversies in other countries, but not in Poland, where no significant academic discussion on the legal basis and justification for using comparative arguments in constitutional jurisprudence has been conducted. The reasons for this lack of contro-versy seem to lie in the roots of the 1997 Constitution, and the way in which the Polish legal system is constructed. The Polish Constitutional Tribunal is quite prone to using comparative references in its reasoning. However, it rarely clearly indicated their role or significance for the resolution of the case before it. The analysis of the case-law of the Tribunal indicates that references to foreign law concern constitutional provisions, legislation, and the judgments of other constitutional courts. The purpose of the refer-ences stresses the universality of particular constitutional norms and deciphering their meaning, as well as gathering data significant for the assessment of the proportionality of a national law, as well as at drawing inspiration from the decisions taken by foreign courts. However, the persuasive use of a comparative argument demands that the meth-odological problems which can be noticed in the case-law should be addressed. They in-volve in particular: the need to justify the choice of comparative material that is analysed, the fragmented nature of the analysis, and the lack of a clear indication what role these kind of arguments have in constitutional argumentation.
    Źródło:
    Adam Mickiewicz University Law Review; 2018, 8; 237-248
    2450-0976
    Pojawia się w:
    Adam Mickiewicz University Law Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Retroaktywne stosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania w opiniach Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania
    Retroactive application of the GAAR in the opinions of the Polish Tax Anti-avoidance Council
    Autorzy:
    Kondej, Mikołaj
    Stępień, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2123431.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    GAAR
    klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania
    przepis intertemporalny
    retroaktywność
    Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania
    wykładnia prokonstytucyjna
    niezgodność z Konstytucją
    general anti-avoidance rule
    intertemporal rule
    retroactive law
    Tax Antiavoidance Council
    pro constitutional interpretation of the law
    unconstitutionality
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest krytyczna analiza rozumowania Rady PUO w zakresie kwestii intertemporalnych związanych ze stosowaniem GAAR, w tym zwłaszcza w zakresie możliwości retroaktywnego jej stosowania. Autorzy wskazują konieczność dokonania prokonstytucyjnej wykładni normy intertemporalnej przez Radę PUO. Podkreślają, że zgodnie z praktycznie jednolitymi poglądami doktryny normy tej nie można stosować retroaktywnie. Tym samym podważają zasadność twierdzeń Rady PUO o dopuszczalności stosowania klauzuli do zdarzeń, które rozpoczęły oddziaływanie na wymiar podatku przed 16 lipca 2016 r.
    The article contains analysis of the Polish Tax Anti-avoidance Council reasoning relating to intertemporal issues connected with general anti-avoidance rule application. It concentrates on the fact that the council came to the conclusion that intertemporal rule may be applied, in respect to taxes calculated on calendar year basis, for the whole 2016, while the regulation itself came into force as of 16 July 2016. The authors challenge the Council view that it is not entitled to interpret GAAR intertemporal regulation in view of constitutional principals, claiming that the law should be read in such way not to breach rules resulting from this act. As a consequences in their view the Polish GAAR may not be applied to taxable events that were recognized before 16 July 2016.
    Źródło:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego; 2020, 4; 39-54
    1509-877X
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Prawa Podatkowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Polish Constitutional Tribunal and the Judicial Europeanization of the Constitution
    Autorzy:
    Kustra, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/706683.pdf
    Data publikacji:
    2016-07-26
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    Europeanization
    Constitution
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    constitutional identity
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    Opis:
    This article examines the process of the judicial Europeanization of the Polish Constitution. In Poland the judicial method of Europeanizing the Constitution is currently the primary way of adjusting constitutional norms to requirements resulting from EU law. The phenomenon of re-interpretation of constitutional provisions in light of the new and changing realities is a characteristic feature of contemporary constitutionalism. It has been a long time since most national constitutions have undergone significant textual changes. In Poland, the scope of judicial Europeanization of the Constitution is connected, to a great extent, with the inflexible procedure required for constitutional amendments. In this situation, these so-called “silent changes” of constitutional norms are the easiest and fastest way of reacting to requirements stemming from Poland’s EU membership. In the Polish case not only have the norms regarding the political system of the state changed, but also constitutional standards relating to the protection of fundamental rights and freedoms have undergone the process of the Europeanization. To some extent, these changes relate to procedural norms as well.
    Źródło:
    Polish Yearbook of International Law; 2015, 35; 193-216
    0554-498X
    Pojawia się w:
    Polish Yearbook of International Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Oryginalizm interpretacyjny czy żyjące źródła prawa? Polityczny wymiar aktywizmu sędziowskiego
    Originalism or Living Sources of Law? The Political Side of Judicial Activism
    Autorzy:
    Ciepły, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/519057.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
    Tematy:
    constitutional law
    justice system
    legal interpretation
    judicial activism
    originalism
    Opis:
    The aim of this article is to guide the Justice Antonin Scalia’s originalism concept of the interpretaion of the Constitution of the United States, in contrast to the views on the interpretation of constitutional provisions, in particular the concept of judicial activism and a living (breathing) constitution. The author points out the danger of increasing the significance of the political dimension of judges’ activism on the level of interpreting constitutional and international law.
    Źródło:
    Forum Prawnicze; 2018, 2 (46); 42-52
    2081-688X
    Pojawia się w:
    Forum Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    REFUSAL OF THE POLISH CONSTITUTIONAL TRIBUNALTO APPLY THE ACT STIPULATINGTHE CONSTITUTIONAL REVIEW PROCEDURE
    Autorzy:
    Radziewicz, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/915872.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Constitutional Tribunal
    constitutional review
    interpretation of the Constitution
    constitutional crisis in Poland
    comission of a statute
    CT Act
    Opis:
    One of the politically momentous and legally precedential constitutional problems of recent years which had to be faced by the Polish constitutional court has been the dispute whether it is possible to exclude the applicable statute defining the organization and procedure of the CT proceedings as a basis for adjudication.An analysis of the judgment of the Tribunal addressing that issue proves that the Polish constitutional court excluded the possibility that the same regulation could serve simultaneously as the object of control and the basis for control proceedings.This results from the essence of constitutional control of the law which in such arrangement of its key elements would simply repeal itself, i.e. would lead to its own invalidation.Subordination of constitutional judges exclusively to the Constitution extends to all actions they perform in serving their office and other consubstantial manifestations of exercising the power to judge.This is a derivative of jurisprudential responsibilities of the Tribunal, which include both passing a final judgment as to compliance of challenged statutes, as well as other acts of application of law.Art. 195 (1) in fine of the Polish Constitution lays down a competence norm for a CT judge to refuse, in specific circumstances, to abide by the CT Act. One of the analytical assumptions is recognition of the finality of CT judgments.The possibility to exclude a provision of the CT Act is an action in the area of application of law.Determination of the legal framework for passing judgments has nothing in common with constitutional control of challenged statutes.Those actions derive from totally different orders and their goals are differe.
    Źródło:
    Review of European and Comparative Law; 2017, 28, 1; 23-40
    2545-384X
    Pojawia się w:
    Review of European and Comparative Law
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucjonalizm przeciwko demokracji konstytucyjnej? Uwagi na tle Against Constitutionalism Martina Loughlina
    Constitutionalism Against Constitutional Democracy? Remarks on Martin Loughlin’s Against Constitutionalism
    Autorzy:
    Włoch, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197704.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    konstytucjonalizm
    demokracja konstytucyjna
    światopogląd
    interpretacja
    constitutionalism
    constitutional democracy
    worldview
    interpretation
    Opis:
    The subject of the article is a polemic with M. Loughlin’s thesis that constitutionalism as a philosophy of governance can be realized only in one form. Referring to the theory of worldviews, it can be said that the styles of constitutional interpretation stem from different experiences and accompany different practices. Although various doctrines may be united by a commitment to democracy, irreducible social pluralism determines the constant dispute over the best interpretation of the constitution. Constitutional democracy can be one of the forms of constitutionalism, if it is perceived as an interpretative concept.
    Przedmiotem artykułu jest polemika z tezą M. Loughlina, iż konstytucjonalizm jako filozofia rządzenia może być urzeczywistniona tylko w jednej formie. Odwołując się do teorii światopoglądów stwierdzić można, że style interpretacji konstytucji wyrastają z odmiennych doświadczeń i towarzyszą odmienny praktykom. Aczkolwiek różnorodne doktryny łączyć może przywiązanie do demokracji, to nieredukowalny pluralizm społeczny determinuje nieustający spór o najlepszą interpretację konstytucji. Demokracja konstytucyjna może stanowić jedną z form konstytucjonalizmu, jeżeli ujmuje się go jako pojęcie interpretacyjne.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 51-62
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Transparency of Constitutional Reasoning: A Text Mining Analysis of the Hungarian Constitutional Court’s Jurisprudence
    O transparentności uzasadnień konstytucyjnych. Analiza tekstowa orzecznictwa węgierskiego Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Sebők, Miklós
    Gárdos-Orosz, Fruzsina
    Kiss, Rebeka
    Járay, István
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31348120.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Hungarian Constitutional Court
    constitutional reasoning
    methods of interpretation
    text mining
    węgierski Trybunał Konstytucyjny
    uzasadnienia konstytucyjne
    metody interpretacji
    analiza tekstowa
    Opis:
    The analysis of constitutional interpretation has received much attention in recent years. This article is a contribution to research using text mining methods to account for markers of constitutional reasoning in big data-sized text corpora. We examine how often the Hungarian Constitutional Court (the HCC) reflected on the various methods of interpretation. For this purpose, we have created a complex corpus covering all HCC decisions and orders between 1990 and 2021. We found evidence that the methodological practice of the HCC is not self-reflexive in general as only 44% of its decisions make a reference to at least one method of interpretation. We also show that the self-reflexive nature is even more prevalent (in fact, ubiquitous) in 100 doctrinally important decisions from the 30 years of jurisprudence in question. While this study is a first step towards the quantitative analysis of the reasoning of the constitutional judiciary, further mixed methods research is needed to account for intertemporal changes in such data and to refine the measurement of constitutional interpretation.
    W ostatnich latach analiza interpretacji konstytucyjnej cieszy się dużym zainteresowaniem. Niniejszy artykuł stanowi wkład do badań z wykorzystaniem metod analizy tekstowej (text mining) celem wyjaśnienia znaczników uzasadnień konstytucyjnych w materiale tekstowym o charakterze big data. Badamy, jak często węgierski Trybunał Konstytucyjny (WTK) rozważał różne metody interpretacji. W tym celu zgromadziliśmy materiał obejmujący wszystkie decyzje i postanowienia WTK z lat 1990–2021. Znaleźliśmy dowody na to, że praktyka metodologiczna WTK generalnie nie jest autorefleksyjna, ponieważ w 44% decyzji powołuje się co najmniej na jedną metodę interpretacji. Wykazujemy także, że autorefleksyjny charakter jest nawet przeważający (wręcz wszechobecny) w 100 doktrynalnie istotnych decyzjach z omawianego 30-lecia orzecznictwa. Chociaż opracowanie stanowi pierwszy krok w kierunku ilościowej analizy rozumowania sądownictwa konstytucyjnego, potrzebne są dalsze badania metodami mieszanymi, aby uwzględnić międzyokresowe zmiany takich danych i udoskonalić pomiar interpretacji konstytucyjnej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 3; 11-44
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiana znaczenia pojęcia małżeństwa w niemieckiej ustawie zasadniczej. O meandrach dynamicznej wykładni postanowień konstytucyjnych
    Change of the Concept of Marriage in the German Constitution. On Meanders of the Dynamic Interpretation of Constitutional Provisions
    Autorzy:
    Łącki, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/518569.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Fundacja Utriusque Iuris
    Tematy:
    marriage
    constitution
    Germany
    dynamic interpretation
    civil unions
    same-sex marriage
    human rights
    fundamental rights
    constitutional adjudication
    Opis:
    On July 20, 2017, the Bundestag has passed a law on the introduction of the right to marry by persons of the same sex. The adopted legislative solution is contro- versial regarding its compliance with the German Basic Law, i.e. with its art. 6 § 1: “marriage and family are under special protection of the State.” The dispute concerns whether the necessary element of the constitutional concept of marriage was – and still is – a difference in the sex of the spouses. This paper has three basic objectives: first, the identification of the essential arguments raised in favour of amendment’s compliance with the Basic Law; secondly, to examine whether the position on the compliance of this amendment with the Basic Law requires adop- tion of a dynamic interpretation of constitutional provisions; thirdly, assuming an affirmative answer to the second question, to identify the process that led to the change in the meaning of the Basic Law in respect to the concept of marriage.
    Źródło:
    Forum Prawnicze; 2018, 2 (46); 25-41
    2081-688X
    Pojawia się w:
    Forum Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utrata prawa do zasiłku chorobowego w świetle prokonstytucyjnej wykładni ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
    Losing entitlement to sickness allowance in the light of the pro-constitutional interpretation of the Act on cash social insurance benefits in respect of sickness and maternity
    Autorzy:
    Maniewska, Eliza
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2096127.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    zasiłek chorobowy
    utrata prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego
    prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy
    prawa socjalne
    prokonstytucyjna wykładnia ustaw
    Konstytucja RP
    sickness allowance
    losing entitlement to social security benefits
    entitlement to social security in the event of incapacity for work
    social rights
    pro-constitutional interpretation of statutes
    Constitution of the Republic of Poland
    Opis:
    Autorka referuje najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego odnoszące się do przesłanek utraty prawa do zasiłku chorobowego. Wskazuje, że Sąd Najwyższy dostrzegając potrzebę prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, znacząco liberalizuje przyjmowane dotąd stanowisko.
    The author of the article presents the latest jurisprudence of the Supreme Court relating to the premises for losing entitlement to sickness allowance. She points out that the Supreme Court, seeing the need for a pro-constitutional interpretation of Article 17 sec. 1 and Article 13 sec. 1 of sickness and maternity allowance Act, significantly liberalizes the position adopted so far.
    Źródło:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne; 2021, 12; 42-45
    0032-6186
    Pojawia się w:
    Praca i Zabezpieczenie Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretation of Constitution or of Constitutional Act by the Constitutional Court of the Slovak Republic
    Interpretacja Konstytucji lub ustawy konstytucyjnej przez Sąd Konstytucyjny Republiki Słowackiej
    Autorzy:
    Dobrovičová, Gabriela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940993.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    power of the Constitutional Court of the Slovak Republic
    interpretation of the constitution or of constitutional acts
    generally binding nature of the interpretation
    uprawnienie Sądu Konstytucyjnego Republiki Słowackiej
    wykładnia konstytucji lub aktów konstytucyjnych
    ogólnie wiążący charakter wykładni
    Opis:
    This paper analyzes the power of the Constitutional Court of the Slovak Republic (hereinafter only as “Constitutional Court”) to provide legal interpretation of the Constitution or of constitutional acts, to ensure the solution of disputes between governmental bodies applying the Constitution of the Slovak Republic. The analysis of the individual decisions confirms that it is not possible to determine that the purpose of these proceedings is fulfilled. The author further states that even after the judgement of the Constitutional Court, the appointing powers of the president in cooperation with other constitutional bodies remain an open problem.
    Niniejszy artykuł analizuje uprawnienia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Słowackiej (zwanego dalej „Trybunałem Konstytucyjnym”) do zapewnienia interpretacji prawnej Konstytucji lub aktów konstytucyjnych, aby zapewnić rozwiązywanie sporów między organami rządowymi stosującymi Konstytucję Republika Słowacji. Analiza po- szczególnych decyzji potwierdza, że nie można ustalić, czy cel tego postępowania został osiągnięty. Autor stwierdza ponadto, że nawet po wyroku Trybunału Konstytucyjne- go, kompetencje prezydenta w zakresie powoływania we współpracy z innymi organa- mi konstytucyjnymi pozostają otwartym problemem.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 6 (52); 157-164
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Counter-limits doctrine in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal (until 2015)
    Autorzy:
    Wróbel, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1788261.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-07
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
    Tematy:
    consistent interpretation
    supranational organisation
    European Union
    Constitutional Tribunal
    counter-limits doctrine
    constitutional identity
    supremacy of the constitution
    supremacy of the EU-law
    secondary legislation
    Solange-Case law
    Opis:
    The analysis herein, while mainly descriptive, presents the main foundations of the Constitutional Tribunal’s jurisprudence in matters of hierarchical control of the constitutionality of laws concerning the EU. It distinguishes some principles, concepts and constitutional theories which, according to the Constitutional Tribunal, set the limits of European integration. The main thesis of the paper is that, in this context, the basic and decisive rule is the supremacy of the Constitution, which does not have exceptions or limitations. A hypothesis was also formulated that the Solange II maxim does not reflect the actual state of European constitutionalism, in which the level of protection of fundamental rights is significantly increased while possible collisions between the level of protection of fundamental rights in the EU and the Member States should be solved by means of the clauses provided in Articles 51–54 of the EU Charter of Fundamental Rights.
    Źródło:
    Studia Prawnicze; 2018, 3 (215); 7-35
    0039-3312
    2719-4302
    Pojawia się w:
    Studia Prawnicze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spór o wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego – głos w dyskusji
    Dispute over the Interpretative Verdicts of the Constitutional Tribunal – the Standpoint in the Discussion
    Autorzy:
    Dąbrowski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940856.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    spór
    Trybunał Konstytucyjny
    Sąd Najwyższy
    wyroki interpretacyjne
    wykładnia prawa
    Konstytucja
    koncepcje wykładni prawa
    litigation
    the Constitutional Tribunal
    the Supreme Court
    interpretative verdicts
    law interpretation
    the Constitution
    methods of law interpretation
    Opis:
    Opracowanie składa się z kilku części. W pierwszej autor przedstawia definicję wyroków interpretacyjnych oraz krótką historię sporu toczącego się pomiędzy Trybunałem Konstytucyjnym a Sądem Najwyższym, który dotyczy ww. orzeczeń. Autor nie cytuje i nie omawia argumentów przedstawionych w literaturze przedmiotu. Wskazuje on, że spór koncentruje się wokół trzech zagadnień: dopuszczalności wydawania wyroków interpretacyjnych, ich wiążącej mocy oraz wyroków interpretacyjnych jako podstaw do wznowienia postępowania sądowego i administracyjnego w trybie art. 190 ust. 4 Konstytucji.W drugiej części artykułu autor przedstawia argumenty przemawiające za ograniczeniem liczby wydawanych przez TK wyroków interpretacyjnych. Spowodowane jest to faktem, iż nie posiadają one swoich podstaw prawnych w przepisach ustawy zasadniczej oraz prowadzą do naruszenia zasady niezawisłości sędziów.W ostatniej części autor prezentuje stanowisko dotyczące jednej z genetycznych przy-czyn powstania sporu pomiędzy TK i SN. Uważa on, iż praprzyczyna konfliktu tkwi w różnych koncepcjach wykładni prawa stosowanych przez TK i przez sądy. Trybunał wykorzystuje koncepcję wykładni derywacyjnej natomiast Sąd Najwyższy z zasady koncepcję wykładnia klaryfikacyjnej. Koncepcje te nie są ze sobą spójne, oparte są na innych założeniach i w konsekwencji stanowią jeden z czynników generujących spór.
    The article consists of few parts. At the beginning, the author discusses a definition of interpretative verdicts and a history of the dispute between The Supreme Court and the Constitutional Tribunal over this kind of judgments. The author doesn’t present arguments that are described in literature but climes that the dispute concerns three problems: legality of interpretative verdicts, their binding force and interpretative verdicts as a base for reopening proceedings.In the second part, two arguments against delivering interpretative verdicts are for-med. The author claims that the Constitutional Tribunal should limit a number of such judgments because there is no legal ground for interpretative verdicts in the Constitution and because they abridge independence of judges of the Supreme Court and other courts.In the last part of the article, the author describes a genetic cause of the litigation be-tween the Tribunal and courts. It is claimed that the dispute has been generated by dissenions between methods of interpretation of legal acts used by the Tribunal and the Supreme Court. The Tribunal takes advantage of the method of derivation and the Supreme Court usually uses the method of clarification. These methods are in contrary to each other and because of this they are the base of the dispute.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2017, 2 (36); 29-54
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wprowadzenie do zagadnienia posłuszeństwa konstytucyjnego
    Introduction to the Fidelity to the Constitution
    Autorzy:
    Gasz, Szymon
    Kaczmarczyk, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050242.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    Konstytucja
    konstytucjonalizm
    posłuszeństwo konstytucyjne
    kryzys konstytucyjny
    interpretacja prawa
    społeczeństwo obywatelskie
    constitution
    constitutionalism
    fidelity to the constitution
    constitutional crisis
    legal interpretation
    civic society
    Opis:
    Czas zmian zachodzących w porządku konstytucyjnym, zarówno tych konstytucyjnych jak i tych prowadzonych metodą faktów dokonanych, stanowi niewątpliwie ciekawą okazję do pogłębionych analiz. Analizy te czynione mogą być z różnych perspektyw. Autorzy skupiają się na trzech podstawowych perspektywach – prawnej, filozoficznej i politologicznej po to, aby zbadać zjawisko, które określają mianem posłuszeństwa konstytucyjnego. Ograniczone ramy tekstu pozwalają jedynie na wprowadzenie do rzeczonego zagadnienia. W niniejszym tekście Autorzy wskażą na podstawowe kategorie dotyczące posłuszeństwa konstytucyjnego, zastanowią się nad wymiarami tego posłuszeństwa i spróbują zaproponować rozwiązanie zagadki przyszłości polskiego konstytucjonalizmu. Cała analiza nawiązuje wielokrotnie do kategorii socjologicznych i poniekąd psychologicznych, gdyż posłuszeństwo konstytucyjne jest przede wszystkim właściwą postawą obywatelską i relacją, której świadomość częstokroć odkrywa się dopiero w kryzysowym momencie.
    The time of changes taking place in the constitutional order, both constitutional and fait accompli changes, is undoubtedly an interesting opportunity for in-depth analyses. These analyses can be made from various perspectives. The authors focus on three basic perspectives – that of law, philosophy and political science – in order to investigate what they refer to as constitutional fidelity. The limited framework of the paper only permits providing an introduction to the subject. In this text, the authors indicate the basic categories of constitutional fidelity, reflect on the dimensions of this fidelity, and try to propose a solution to the puzzle of the future of Polish constitutionalism. The entire analysis repeatedly refers to sociological and, to some extent, psychological categories, because constitutional fidelity is, first of all, a proper civic attitude and a relationship, the awareness of which is often only discovered at a moment of crisis.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 17-32
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Shaping the Relationship Between the Polish Constitution and European Union Law in the Adjudication of the Constitutional Tribunal
    Kształtowanie relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    Autorzy:
    Kos, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162224.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    constitution
    European Union law
    Constitutional Tribunal
    Constitution
    EU-friendly interpretation of the Constitution
    konstytucja
    prawo Unii Europejskiej
    Trybunał Konstytucyjny
    prounijna wykładnia Konstytucji
    Opis:
    In the article, the issue of the relationship between the Polish Constitution and European Union law is analysed from the perspective of its shaping in the adjudication of the Constitutional Tribunal. Firstly, the constitutional regulations that define the relationship between the Constitution and EU law will be analysed. This part of the article also includes the issues relating to the legal basis of the most commonly used instrument that shapes this relationship – the EU-friendly interpretation of the Constitution. Secondly, the contexts in which the Constitutional Tribunal refers to EU law are examined. The case study that is undertaken focuses on the instruments that prevent conflicts between EU law and the Constitution, inter alia legislative and interpretative instruments. The application of these methods in recent controversial judgments Ref. no. P 20/07 and Ref. no. K 3/21 concerning the relationship between the Polish Constitution and the EU law will be analysed.
    W niniejszym artykule kwestia relacji między polską Konstytucją a prawem Unii Europejskiej jest analizowana z perspektywy ewolucji jej kształtowania w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. W pierwszej kolejności przedmiotem analizy są przepisy konstytucyjne definiujące relację między Konstytucją i prawem UE. Ta część artykułu zawiera również rozważania na temat podstaw prawnych najpowszechniej wykorzystywanego instrumentu kształtującego tę relację – prounijnej wykładni Konstytucji. W kolejnych częściach artykułu badane są przypadki, w których Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie odwołuje się do systemu prawa unijnego. Przeprowadzona analiza koncentruje się na instrumentach, które zapobiegają konfliktom między prawem UE i Konstytucją, w tym instrumentom wymuszającym aktywność legislacyjną oraz instrumentom interpretacyjnym. Przedmiotem analizy w artykule jest również ustosunkowanie się do ww. metod w ostatnich kontrowersyjnych orzeczeniach TK o sygn. akt P 20/07 oraz sygn. akt K 3/21 dotyczących relacji między polską Konstytucją i prawem Unii Europejskiej, które zasadniczo zrywają z dotychczasową tendencją orzeczniczą w tym zakresie.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 427-437
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjna zasada ochrony konsumenta (art. 76 Konstytucji RP) w orzecznictwie Sądu Najwyższego
    The Constitutional Principle of Consumer Protection (Article 76 of the Polish Constitution) in the Judgments of the Supreme Court
    Autorzy:
    Dąbrowski, Daniel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6567752.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    ochrona konsumenta
    wykładnia prawa
    sąd najwyższy
    konstytucyjna zasada ochrony konsumenta
    stosowanie prawa
    supreme court
    consumers protection
    constitutional principle of consumers protection
    law application
    law interpretation
    Opis:
    Jedną z zasad konstytucyjnych jest zasada ochrony konsumenta wyrażona w art. 76 Konstytucji. W pracy przyjęto hipotezę badawczą, zgodnie z którą zasada ta pełni istotną rolę w procesie stosowania prawa przez Sąd Najwyższy oraz uzasadniania orzeczeń tego Sądu. Weryfikacji hipotezy badawczej dokonano poprzez analizę kilkudziesięciu wyroków Sądu Najwyższego wydanych w okresie obowiązywania Konstytucji. Analiza ta pozwoliła na konfirmację hipotezy. Sąd Najwyższy przywołuje tytułową zasadę w wielu swoich wyrokach w celach perswazyjnych (by wzmocnić argumentację zawartą w uzasadnieniu), jak i stosuje ją jako wskazówkę interpretacyjną. Rola tytułowej zasady wzrosła po wejściu w życie przepisów o skardze nadzwyczajnej, gdyż odwołanie się do niej stwarza możliwość wzruszania prawomocnych orzeczeń, których wydanie doprowadziło do naruszenia praw konsumenta.
    One of the constitutional principles is the principle of consumer protection expressed in Article 76 of the Constitution. The paper adopts a research hypothesis according to which this principle plays an important role in the process of application of the law by the Supreme Court and justification of its judgments. The hypothesis was verified through the analysis of several dozen judgments issued during the period of the Constitution. This analysis made it possible to confirm the hypothesis. The Supreme Court invokes the title principle in many of its judgments for persuasive purposes (to strengthen the argumentation contained in the justification) and also uses it as an interpretative guideline. The role of the title principle has increased after the entry into force of the provisions on the extraordinary complaint, as recourse to it creates the possibility to set aside final judgments whose issuance has led to the violation of consumer rights.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 3(73); 63-74
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie orzecznictwa niemieckiego Federalnego Sądu Konstytucyjnego dla praktyki orzeczniczej polskiego Trybunału Konstytucyjnego
    Importance of the Case-Law of the German Federal Constitutional Court for the Case-Law of the Polish Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Strzępek, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035985.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    wykładnia prawa
    praktyka orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego
    praktyka orzecznicza Federalnego Sądu Konstytucyjnego
    pojęcia autonomiczne
    prawa i wolności człowieka
    interpretation of law
    case-law of the Constitutional Tribunal
    case-law of the Federal Constitutional Tribunal
    autonomous concepts
    human rights and freedoms
    Opis:
    The aim of this article was to find an answer to the question about the role played by the case-law of the Federal Constitutional Court of Germany in the case-law of the Constitutional Tribunal of Poland, and to the question about the sort of cases heard by the CT, in which references to the FCC case-law occurred most often. An attempt to answer the above-mentioned questions were asked after empirical research. The judgments of the CT, publicly available on the Online Judgment Portal on the website of the CT, served as empirical material. In the case-law of the CT, it was not clearly indicated whether, in the case of referring by the CT to the case-law of the FCC, the Tribunal did it for comparative purposes, whether it was related to the interpretation of legal norms by the CT or for another purpose.
    Celem niniejszego artykułu było znalezienie odpowiedzi na pytanie o rolę, jaką w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego odgrywa orzecznictwo Federalnego Sądu Konstytucyjnego, oraz na pytanie o rodzaj spraw rozpoznawanych przez TK, w których odwołania do orzecznictwa FSK występowały najczęściej. Próba odpowiedzi na ww. pytania została udzielona po przeprowadzeniu badań empirycznych. Jako materiał empiryczny posłużyły orzeczenia TK, ogólnodostępne w Internetowym Portalu Orzeczniczym na stronie TK. W orzecznictwie TK nie zostało jednoznacznie wskazane, czy w wypadku odwoływania się przez TK do orzecznictwa FSK, TK dokonywał tego dla celów porównawczych, czy miało to związek z dokonywaniem przez TK wykładni norm prawnych lub w innym celu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 1 (65); 161-171
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glosa do uchwały Trybunału Stanu z 15 maja 2019 r., sygn. akt TSZP 1/17
    Gloss to the Resolution of the Tribunal of State of May 15, 2019, file ref. no. TSZP 1/17
    Autorzy:
    Radajewski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177722.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Trybunał Stanu
    odpowiedzialność konstytucyjna
    przedawnienie
    przerwanie biegu przedawnienia
    zasadnicza wykładnia ustawy
    limitation
    Tribunal of State
    interruption of the limitation
    constitutional liability
    fundamental interpretation of the law
    Opis:
    The subject of this gloss is an analysis of the resolution of the Tribunal of State of 15 May 2019 (file ref. no. TSZP 1/17) resolving a legal issue, the essence of which boils down to answering the question whether the interruption of the limitation referred to in Art. 23 of the Tribunal of State Act should be understood in such a way that, after the occurrence of such an event, the limitation runs anew. The author, partly polemicising with the findings of the Tribunal of State, points out that this issue cannot be resolved by using the methods of linguistic and systemic interpretation. Only a functional interpretation supports a positive answer to the question under consideration. Thus, the author confirms the correctness of the Tribunal’s decision, while pointing out the deficiencies of its justification.
    Przedmiotem glosy jest analiza uchwały Trybunału Stanu z 15 maja 2019 r. (sygn. akt TSZP 1/17) rozstrzygającej zagadnienie prawne, którego istota sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy przerwanie biegu przedawnienia, o którym mowa w art. 23 ustawy o Trybunale Stanu, należy rozumieć w ten sposób, że po wystąpieniu takiego zdarzenia przedawnienie biegnie od nowa. Autor, częściowo polemizując z ustaleniami Trybunału Stanu, wskazuje, że zagadnienia tego nie można rozstrzygnąć przy zastosowaniu metod wykładni językowej i systemowej. Dopiero wykładnia funkcjonalna przemawia za pozytywną odpowiedzią na przedmiotowe pytanie. Tym samym Autor potwierdza słuszność rozstrzygnięcia Trybunału Stanu, jednocześnie wskazując na niedostatki jego uzasadnienia.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 427-435
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The U.S. Supreme Court Jurisprudence and Reconsideration of Civil and States’ Rights (Brown v. Board of Education of Topeka)
    Orzecznictwo Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych i zmiana podejścia do praw obywatelskich i praw stanów (Brown v. Board of Education of Topeka)
    Autorzy:
    Sokalska, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2123378.pdf
    Data publikacji:
    2022-08-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    segregation
    legal interpretation
    jurisprudence
    civil rights
    the Supreme Court of the United States
    constitutional doctrine
    orzecznictwo
    segregacja
    wykładnia prawa
    prawa obywatelskie
    doktryna konstytucyjna
    Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
    Opis:
    The U.S. Supreme Court jurisprudence has often delineated the borders of American racial politics. In some way, the Supreme Court decisions reflected economic, political, cultural, and ideological values of the contemporary society. The decision of Plessey v. Ferguson was a symbolic establishment of the separate but equal doctrine. It was also significant from the perspective of American federalism. In the 1950s, several rulings of the U.S. Supreme Court influenced American racial politics and paved the way for changes in the context of the development of civil rights. The decision of Brown v. Board of Education of Topeka was victory of the civil rights movement. It was perceived as a model for the subsequent cases. The U.S. Supreme Court rejected the right of interposition. It was assumed that the power to declare federal laws unconstitutional applied not to the state but only to federal judiciary.
    Orzecznictwo Sądu Najwyższego USA często wyznaczało granice amerykańskiej polityki rasowej. W pewnym sensie decyzje Sądu Najwyższego odzwierciedlały ekonomiczne, polityczne, kulturowe i ideologiczne wartości ówczesnego społeczeństwa. Orzeczenie w sprawie Plessey v. Ferguson było symbolicznym ustanowieniem doktryny separate but equal. Było również ważne z punktu widzenia federalizmu amerykańskiego, gdyż dotyczyło autonomii praw stanowych w kontekście regulacji dotyczących spółek działających w stanie. W latach 50. XX w. część orzeczeń Sądu Najwyższego wpłynęło na amerykańską politykę rasową i utorowało drogę zmianom w kontekście rozwoju praw obywatelskich. Decyzja w sprawie Brown v. Board of Education of Topeka była zwycięstwem ruchu na rzecz praw obywatelskich. Postrzegano ją jednocześnienjako wzór dla kolejnych spraw. Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych odrzucił prawo do interposition. Uznano, że uprawnienie do uznania ustaw federalnych za niekonstytucyjne nie przynależy stanom, lecz sądownictwu federalnemu.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 363-374
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nauka o dobru prawnym i jej rola w badaniu konstytucyjności regulacji prawa karnego
    Theory of Legal Good as a Constitutional Control Method of a Criminal Law
    Autorzy:
    Filipczak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/596536.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    nauka o dobru prawnym
    wykładnia konstytucji
    teoria prawa
    prawa karne
    kontrola konstytucyjności
    theory of legal good
    interpretation of constitution
    theory of law
    criminal law
    constitutional control
    Opis:
    W opracowaniu podjęto tematykę zastosowania nauki o dobru prawnym jako narzędzia kontroli zgodności z konstytucją regulacji o charakterze prawnokarnym. Omówiono pojęcie dobra prawnego, które wyznacza zarówno granice zewnętrzne prawa karnego, jak i granice wewnętrzne prawa karnego. Wyjaśniono, że dobro prawne powinno być rozumiane jako wartość społeczna, czyli jak interes. Podjęto również polemikę ze źle rozumianym prawem karnym interesu. Przytoczono nurt tzw. transpozytywnej nauki o dobru prawnym, która wiąże termin dobra prawnego z konstytucją. Z teoretycznego punktu widzenia podniesiono problem tzw. kryterialnej nierozstrzygalności w prawie karnym. Jako konkluzję wskazano, że art. 31 ust. 3 Konstytucji RP powinien być interpretowany w kontekście nauki o dobru prawnym.
    The issue of this paper is a using of theory of legal good as a tool for constitutional control in criminal law. It discussed a concept of legal good, which designates both the external borders of the criminal law and internal borders of the criminal law. It was explained that the legal good ought to be understand as social value, which means as interest. It was in dispute over a incorrectly understanding of a interest criminal law. It quoted a transpositive theory of the legal good, which assume a connection between the legal good and Constitution. With regards to theoretical point of view, in this paper was raised a criterion undecidable problem in the criminal law. In conclusion was said that art. 31 passage 3 Constitution RP ought to be interpreted in context of the theory of legal good.
    Źródło:
    Studia Prawno-Ekonomiczne; 2017, 102; 23-36
    0081-6841
    Pojawia się w:
    Studia Prawno-Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości – kooperacja czy konfrontacja?
    Judicial dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU – cooperation or confrontation?
    Autorzy:
    Haczkowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30097997.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    the Constitutional Court
    the Court of Justice of the EU
    the judicial dialogue
    pro-EU interpretation
    common values
    Trybunał Konstytucyjny
    Trybunał Sprawiedliwości UE
    dialog orzeczniczy
    wykładnia prounijna
    wspólne wartości
    Opis:
    Dialog orzeczniczy między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości kształtował się ponad 20 lat. Początkowo, jeszcze przed akcesją Polski do UE, przybrał formę dokonywania wykładni przyjaznej integracji europejskiej i prawu unijnemu. Następnie przybierał różne formy konstytucyjnej rozmowy, w tym współpracy z Trybunałem Sprawiedliwości w ramach pytań prejudycjalnych. Dialog odbywał się z poszanowaniem pozycji ustrojowych i wzajemnych jurysdykcji oraz respektowaniem zasady lojalnej współpracy i pierwszeństwa prawa unijnego. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego po 2020 roku widoczne jest odejście od dialogu na rzecz postawy konfrontacyjnej. Trybunał Konstytucyjny wybrał bowiem „kolizyjny kurs” w dialogu z Trybunałem Sprawiedliwości UE. Wydaje się, że pożądanym rozwiązaniem jest poszukiwanie wspólnego mianownika w postaci wspólnych wartości konstytucyjnych, które stanowią podstawę aksjologii systemów prawnych państw członkowskich oraz fundament funkcjonowania UE. Prawo UE opiera się bowiem na tradycjach konstytucyjnych państw członkowskich. Wspólne wartości konstytucyjne państw członkowskich powinny stanowić podstawę poszukiwania kompromisu, niwelowania napięć, które w organizacji ponadnarodowej o tak wielowarstwowej strukturze, jaką jest Unia Europejska, są nieuniknione. Celem publikacji jest przedstawienie procesu kształtowania się dialogu orzeczniczego między Trybunałem Konstytucyjnym a Trybunałem Sprawiedliwości UE. W niniejszej publikacji zastosowano metodę prawno-dogmatyczną oraz metodę historyczno-prawną.
    The jurisprudential dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU has developed over more than 20 years. Initially, before Poland’s accession to the EU, it took the form of making interpretations friendly to European integration and EU law. It then took on various forms of constitutional dialogue, including cooperation with the Court of Justice in the context of preliminary questions. The dialogue took place with respect for constitutional positions and mutual jurisdictions, and with respect for the principle of loyal cooperation and the primacy of Union law. The jurisprudence of the Constitutional Court after 2020 shows a departure from dialogue towards confrontation. The Constitutional Court has chosen a “collision course” in dialogue with the Court of Justice of the EU. It would seem desirable to seek a common denominator in the form of common constitutional values that underpin the axiology of the legal systems of the Member States and underpin the functioning of the EU. EU law is in fact based on the constitutional traditions of the Member States. The common constitutional values of the Member States should form the basis for a search for compromise and for the elimination of tensions that are inevitable in a supranational organization with such a multi-layered structure as the European Union. The aim of the publication is to present the process of shaping the judicial dialogue between the Constitutional Court and the Court of Justice of the EU. This publication uses the legal-dogmatic method and the historical-legal method.
    Źródło:
    Acta Iuris Stetinensis; 2023, 44; 59-77
    2083-4373
    2545-3181
    Pojawia się w:
    Acta Iuris Stetinensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Judicial Activism in Poland - Remarks against the Background of a Resolution of the Formation of the Combined Civil Chamber, Criminal Chamber and Labor Law and Social Security Chamber of the Supreme Court of 23 January 2020 (BSA I-4110-1/20)
    Aktywizm sędziowski w Polsce - uwagi na tle uchwały składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
    Autorzy:
    Szydzik, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1920431.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    judicial activism
    resolution of the Supreme Court
    divergences in the interpretation of law
    constitutional crisis in Poland
    aktywizm sędziowski
    uchwała Sądu Najwyższego
    rozbieżności w wykładni przepisów prawa
    kryzys konstytucyjny w Polsce
    Opis:
    The paper aims at analyzing the phenomenon of judicial activism in Poland against the background of a resolution of the formation of the combined Civil Chamber, Criminal Chamber and Labor Law and Social Security Chamber of the Supreme Court of 23 January 2020 (BSA I-4110-1/20). The author discusses the Supreme Court’s powers to resolve divergences in the interpretation of law and then provides an analysis of the nature of the resolution of the Supreme Court. The considerations made in the context of the paper lead to the conclusion that in situations of a threat to the rule of law the courts not only have a right but also an obligation to take active measures to protect the common good.
    Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/20) Celem artykułu jest analiza zjawiska aktywizmu sędziowskiego w Polsce na tle uchwały składu połączonych izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. (BSA I-4110-1/20). Autor omawia kompetencję Sądu Najwyższego do rozstrzygania rozbieżności w wykładni przepisów prawa, a następnie dokonuje oceny znaczenia uchwały Sądu Najwyższego w kontekście zjawiska aktywizmu sędziowskiego. Rozważania podjęte na gruncie niniejszej pracy prowadzą do wniosku, że w sytuacji zagrożenia dla praworządności, sądy nie tylko mają prawo, lecz także obowiązek podjąć aktywne działania na rzecz ochrony dobra wspólnego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 177-189
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Instrumentalizacja prawa a kryzys konstytucyjny – refleksja na gruncie kilku aktualnych ustaleń Profesora Piotra Winczorka
    Instrumentalization of Law and the Constitutional Crisis: Reflection on the Basis of Several Topical Findings of Professor Piotr Winczorek
    Autorzy:
    Romanowicz, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050251.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
    Tematy:
    instrumentalizacja prawa
    typologia aktów instrumentalizacji
    aksjologia prawa
    wartości prawne
    wartości konstytucyjne
    zasady prawne
    wykładnia aksjologiczna
    instrumentalization of law
    typology of instrumentalization acts
    legal axiology
    legal values
    constitutional values
    legal principles
    axiological interpretation of law
    Opis:
    Instrumentalizacja prawa jest jednym z ważniejszych zagadnień badawczych, które przynależą do dorobku myśli Profesora Piotra Winczorka. Łącząc problem granic dopuszczalnej instrumentalizacji prawa z zagadnieniem aksjologii prawa, Autor ten przyjął stanowisko nieredukcjonistyczne i wskazał autoteliczne wartości prawa oraz realizowane przez system prawny wartości pozaprawne jako kryteria oceny aktów instrumentalizacji prawa. W oparciu o wnikliwą obserwację praktyki prawa, przede wszystkim działań prawodawcy, zaproponował typologię różnych przypadków patologicznej instrumentalizacji prawa. Zestawienie poszczególnych aktów tworzenia i stosowania prawa, które można odnaleźć w trwającym w Polsce kryzysie konstytucyjnym, z typami wskazanymi przez Prof. P. Winczorka prowadzi do wniosku, że jego typologia jest nie tylko aktualna, ale stanowi trafne narzędzie pogłębionej deskrypcji trwającego kryzysu. Ponadto, pozwala na wskazanie innego zagrożenia dla porządku prawnego, tj. próby instrumentalizacji wartości konstytucyjnych. W obliczu tego niebezpieczeństwa zasadnym wydaje się sformułowanie postulatu przeprowadzania wykładni aksjologicznej konstytucji, której celem byłoby odczytanie danej zasady prawnej w hermeneutycznym kontekście systemu aksjologicznego, z którego genealogicznie wywodzi się dana zasada prawna.
    The instrumentalization of law is one of the most important research issues that belong to the achievements of Professor Piotr Winczorek. Combining the problem of the limits of permissible instrumentalization of law with the issue of the axiology of law, he adopted a non-reductionist position and indicated the autotelic values of law, as well as non-legal values implemented by the legal system as the criteria for assessing acts of instrumentalization of law. Based on careful observation of the legal practice, primarily the actions of the legislature, he proposed a typology of various cases of pathological instrumentalization of law. A list of individual acts of enacting and applying the law that can be distinguished in the ongoing constitutional crisis in Poland, broken down by the types indicated by Prof. Winczorek, leads to the conclusion that not only is his typology still valid, but it also can be used as an adequate tool for an in-depth description of the ongoing crisis. Moreover, it enables the indication of yet another threat to the legal order, i.e. attempts to instrumentalize constitutional values. In the face of this danger, it is justified to formulate the postulate of giving the constitution an axiological interpretation, the aim of which would be to read a given legal principle in the hermeneutic context of the axiological system from which said legal principle derives genealogically.
    Źródło:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2022, 1(30); 74-90
    2082-3304
    Pojawia się w:
    Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    LE RÔLE D’UNE BASE DE DONNÉES TERMINOLOGIQUE AU SERVICE DE LA TRADUCTION JURIDIQUE : LOI FONDAMENTALE DE LA HONGRIE
    TERMINOLOGY DATABASE IN THE SERVICE OF LEGAL TRANSLATION: BASIC LAW OF HUNGARY
    ROLA BAZ TERMINOLOGICZNYCH W PRZEKŁADZIE PRAWNICZYM: WĘGIERSKA USTAWA ZASADNICZA
    Autorzy:
    NOVÁK, Barnabás
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/920572.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    clarification et l’interprétation des notions juridiques
    Loi fondamentale
    droit constitutionnel hongrois
    processus législatif
    terminologie et législation
    termes juridiques
    terminologie juridique
    outils terminologiques
    uporządkowanie systemu terminologii języka prawa
    konstytucja
    konstytucja węgierska
    prawodawstwo
    terminologia prawna
    bazy terminologiczne
    clarification and interpretation of legal notions
    Basic Law
    hungarian constitutional law
    legislative process
    terminology and legislation
    legal terms
    legal terminology
    terminological tools
    Opis:
    La réflexion proposée dans cette étude est inspirée par trois questions. Après un bref rappel de la naissance de la nouvelle Loi Fondamentale, nous nous proposons dans la deuxième section de présenter la nécessité d’une base de données terminologique juridique nationale. Dans un cas comme dans l’autre, le terminologue par la base de données terminologique se retrouve en première ligne pour fournir, harmoniser et normaliser les termes juridiques sans lesquels il n’y a pas de communication nationale efficace, en répondant en même temps, à des critères absolus de fiabilité, pertinence, exhaustivité, et sûreté d’utilisation. L’objectif général de plus est de mettre en comparaison la convergence et la divergence éventuelle du sens entre les emprunts et les mots d’origine aussi bien que la construction des définitions dans les deux langues en mettant l’accent sur l’interdépendance de la terminologie harmonisée multilingue. Dans l’optique de la traduction, cette comparaison montre l’absence d’homogénéité et la difficulté de transmission des sens juridiques parmi les deux versions, mais aussi à l’intérieur d’original.   Dans la troisième section, nous visons étudier les divers étapes du travail terminologique dans le domaine de droit constitutionel pour mieux comprendre ce que comporte une activité complexe comme celle de l’harmonisation terminologique. Dans les conclusions, nous revenons sur la banque de données terminologique juridique en mettant en valeur son utilité et ses implications pour d’éventuels projets futurs.
    Po wejściu w życie nowej konstytucji węgierskiej wzrosła potrzeba stworzenia nowych terminów prawnych, a co za tym idzie, konieczność stworzenia terminologii wielojęzycznej dostosowanej do nowej terminologii węgierskiej. Prawodawstwo niesie za sobą wymaganie stałości terminologicznej w celu utrzymania ciągłości prawa, oraz wymaganie komunikatywności tworzonego tekstu. Artykuł stanowi studium porównawcze trzech terminów. Przeprowadzona analiza ma charakter interdyscyplinarny, łącząc prawo z translatologią, wskazuje na potrzebę uporządkowania krajowego systemu terminologii języka prawa, a ponadto, do jednego z istotnych celów należy umożliwienie oceny węgierskiej konstytucji przez środowisko zagraniczne.
    Throughout the process of legislation many terminological questions have been raised that lawyers – as professionals of the given field – are trying to arrange themselves within the framework of law in a comprehensible way. Difficulties that appear during the clarification and interpretation of notions marked by legal terms might and should be handled via the principles and notions of terminology. In case terminology is used in an incorrect or inaccurate way in a legislative process, professional communication and legal certainty gets violated within the given state. As a result of current scientific and technological development, knowledge acquired in particular areas of expertise is continually expanding, the transmission of this cognition is becoming quicker and quicker, there is an ever-growing cooperation between distinct fields of expertise and the usage of ICT tools is getting more and more active. In the light of the above, this study has a double goal. One of them is to present the possible correlations in terminology and legislation (section II.), the other one is to point out that information technologies are also used as tools of terminology in the form of databases, softwares (section III). The proper management of notions marked by legal terms, achieved by the spreading of terminological knowledge and a wider use of terminological tools, may have a positive effect on the process of legislation and would lead to a better linguistic quality of laws and statutes to be prepared in the future. 
    Źródło:
    Comparative Legilinguistics; 2014, 19, 1; 61-76
    2080-5926
    2391-4491
    Pojawia się w:
    Comparative Legilinguistics
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wykładnia konstytucji jako proces konkretyzacji
    Autorzy:
    Jakuszewicz, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524246.pdf
    Data publikacji:
    2014-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    dynamiczna wykładnia konstytucji
    konkretyzacja norm konstytucji
    metoda realistyczno-duchowa
    metoda topiczna
    metoda hermeneutycznej konkretyzacji
    teoria konstytucji
    dynamic interpretation of the constitution
    concretion of the constitutional norms
    realistic-scientific method
    topic method
    method of the hermeneutic concretion
    theory of the constitution
    Opis:
    Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod wykładni (konkretyzacji) konstytucji oraz zbadanie ich oddziaływania na normatywny charakter postanowień konstytucji. Punktem wyjścia jest założenie, iż ogólnikowość przepisów konstytucji oraz ich syntetyczne ujęcie sprawia, że klasyczne reguły wykładni stosowane przy interpretacji ustaw zwykłych okazują się niewystarczające dla wykładni konstytucji. Ze względu na swoją otwartą strukturę przepisy konstytucji wymagają nie tylko wykładni eksplikacyjnej, lecz przede wszystkim interpretacji konkretyzującej. Elementy normy, które nie zostały wyraźnie wysłowione w tekście konstytucji, odkrywane są w procesie argumentacji przy uwzględnianiu rzeczywistości społecznej oraz poglądów podmiotu dokonującego wykładni. Proces ten z trudem poddaje się dyrektywom metodologicznym, dlatego w celu zakreślenia granicy swobody interpretatora oraz stworzenia gwarancji obiektywnego charakteru wykładni niezbędne jest odwołanie się do teorii konstytucji w jej tekście.
    The article discusses some methods of interpretation of the constitution aimed at concretization of its precepts and analyzes their implications for the normative character of the constitution. The author departs from the assumption that traditional directives of interpretation designed for the interpretation of statutory laws prove insufficient for the construction of constitutional precepts. Due to their general character, synthetic wording and structural openness constitutional provisions require not only an explicatory but also a concretizing construction. The elements of a norm which have not been explicitly expressed in the text of the constitution are discovered in the process of argumentation in which elements of social reality as well as subjective stances of an interpreter play a considerable role. This process can be subjected to methodological directives only with difficulty that is why in order to define the scope of the interpreter’s latitude and to ensure the objective character of the interpretation there is a need to resort to a theory of the constitution enshrined in the text of the constitution.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 73-92
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archiwa i archiwiści łącznikiem teraźniejszości z przeszłością i przyszłością
    Archives and archivists as a link between the present, the past and the future
    Autorzy:
    Stępniak, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30146940.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    archiwa
    archiwiści
    funkcje archiwów
    wiarygodność źródeł
    interpretacja źródeł
    polityczne wykorzystywanie archiwaliów
    prawo konstytucyjne w Polsce a archiwa
    etos zawodu archiwisty
    UNESCO a archiwa
    archives
    archivists
    functions of archives
    reliability of sources
    interpretation of sources
    political use of archives
    constitutional law in Poland vs. archives
    ethos of the archival profession
    UNESCO vs. archives
    Opis:
    Since the dawn of history, archival activities have been associated with the level of cultural and civilizational development of the societies concerned and their cultural characteristics. These were established along with the development of state institutions. For centuries they owed their existence to the types of media in which they were created, and favorable circumstances. By documenting the past, they became one of the most important components of the primary source base, underpinning professional historical research. However, they often, if not usually, attracted the attention of political agents interested in interpreting the past to suit their own ends. The duty of archives and archivists, however, is to strive to build an objective picture of the past, just as it is in day-to-day operations to manage the documentation produced on an ongoing basis in such a way that it reflects the totality of political, social, cultural problems and the activities of all authorities, political institutions and subjects of economic and social life. It is on this basis that the primary source base for future historical research is created. In this way, and this is the basic thesis of the article, archives and archivists become a link between the present and both the past and the future, whose research requirements and cultural needs they are obliged to satisfy in their record-keeping policies. For these activities to be fully possible, archivists as a professional group must demonstrate a high degree of professionalism and strive to meet the ethical requirements adopted by the international community.
    Działalność archiwalna od zarania dziejów związana była z poziomem rozwoju cywilizacyjnego danych społeczeństw oraz ich cech kulturowych. Archiwa tworzono wraz z rozwojem instytucji państwa. Możliwość swego trwania przez wieki zawdzięczały rodzajom nośników, na których powstawały oraz sprzyjającym okolicznościom. Dokumentując przeszłość, stawały się jednym z najważniejszych elementów bazy źródłowej, leżącym u podstaw profesjonalnych badań historycznych. Często jednak, o ile nie zazwyczaj, skupiały na sobie uwagę czynników politycznych zainteresowanych interpretacją przeszłości odpowiadającą ich celom. Powinnością archiwów i archiwistów jest jednak dążenie do budowania obiektywnego obrazu przeszłości, podobnie jak w bieżącej działalności takie zarządzanie wytwarzaną na bieżąco dokumentacją, by odzwierciedlała całokształt problemów politycznych, społecznych, kulturalnych oraz działalność wszystkich organów władz, instytucji politycznych i podmiotów życia gospodarczego i społecznego. Na tej drodze właśnie powstaje baza źródłowa przyszłych badań historycznych. W ten sposób, i to jest tezą podstawową artykułu, archiwiści (i archiwa) stają się łącznikiem teraźniejszości z przeszłością oraz przyszłością, której wymogi badawcze i potrzeby kulturowe zobowiązani są zaspokajać w prowadzonej przez siebie polityce gromadzenia zbiorów. By te działania w pełni były możliwe, archiwiści – jako grupa zawodowa – wykazywać się muszą wysokim profesjonalizmem oraz starać się sprostać przyjętym przez społeczność międzynarodową wymogom etycznym.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 13-32
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-35 z 35

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies