Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitution of 3 May" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Konstytucja Trzeciego Maja jako dzieło sztuki (odczyt wygłoszony w Krakowie 3 Maja 1930 r.)
    The 3 May Constitution as a work of art
    Autorzy:
    Gołąb, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2232217.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    Konstytucja 3 maja
    Stanisław Gołąb
    historia ustroju Polski
    the Constitution of 3 May 1791
    history of the Polish legal system
    Opis:
    Kolejne rocznice uchwalenia Konstytucji z 3 maja 1791 r. skłaniały do refleksji - tak od dawien dawna. Refleksji nad wizją Polski, a potem nad stanem Polski. W 2021 r. obchodzimy aż dwie rocznice – 100-lecie Konstytucji marcowej oraz 230-lecie Konstytucji 3-maja. W najnowszym, przygotowywanym, „Głosie Prawa” (nr 7) obydwu poświęcamy nieco miejsca. Z okazji 230. rocznicy uchwalenia Ustawy rządowej przypominamy piękny odczyt na temat Konstytucji, który 3 maja 1930 r. na antenie Polskiego Radia wygłosił prof. Stanisław Gołąb – niedościgniony erudyta i mistrz słowa, a przy tym wybitny cywilista i procesualista Uniwersytetu Jagiellońskiego, o którym pisaliśmy w poprzednim zeszycie. W tekście dokonano jedynie minimalnych korekt ortograficznych.
    Consecutive anniversaries of the adoption of the Constitution of May 3, 1791 provoke reflections – as it has been for a long time. Reflections on the vision of Poland, and then on the state of Poland. In 2021, we are celebrating two anniversaries – the 100th anniversary of the March Constitution and the 230th anniversary of the May 3rd Constitution. In the newest issue of the Voice of Law (no. 7), now in preparation, we devote some space to both of these Acts. On the occasion of the 230th anniversary of the adoption of the Governance Act, we would like to remind you of a beautiful lecture on the Constitution, which was delivered on May 3, 1930 by Professor Stanisław Gołąb – an unmatched erudite and master of words, and at the same time an outstanding Civil Law lawyer from the Jagiellonian university, about whom we wrote in the previous issue. Only minimal spelling corrections are introduced to the text.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 261-270
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anna Grześkowiak-Krwawicz, Czy rewolucja może być legalna? 3 maja 1791 w oczach współczesnych, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012, 226 s.
    Anna Grześkowiak-Krwawicz, Can revolution be legal? May 3rd 1791 in the eyes of contemporaries, Wydawnictwo DiG, Warsaw, 2012, 226 p.
    Autorzy:
    Kuras, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/926063.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Konstytucja 3 maja
    polska rewolucja
    Constitution of 3rd May 1791
    Polish revolution
    Opis:
    The book Could Revolution Be Legal? by Anna Grześkowiak-Krwawicz concerns various aspects of how the Constitution of 3rd May 1791 was established and overthrown. It raises, among others, the question whether the act of passing the Constitution was a revolution for contemporary people and why it was understood as treason by some people, especially from Republican milieus. A lot of attention was paid by the Author to the issue of perception of the Constitution in Poland and abroad as well as to the rise of the myth of 3rd May 1791.
    Źródło:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2013, 6, 3; 313-315
    2084-4115
    2084-4131
    Pojawia się w:
    Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kilka uwag na temat Konstytucji 3 Maja 1791 roku
    Some remarks on the Constitution of May 3, 1791
    Autorzy:
    Baran, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/901994.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
    Tematy:
    Constitution of May 3, 1791
    cultural movement
    Enlightenment European
    Opis:
    The author briefly presents the contents of the document, based on selected excepts of the Constitution of May 3, 1971 in the Enlightenment European cultural movement, created at the end of the free, noble Commonwealth. He stresses the legislation adopted, innovative on the European scale and in the world, which was proposed by the authors of the Constitution. He refers to preceding and succeeding law and compares the Constitution of May 3, 1971 to other international constitutions.
    Źródło:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość; 2011, 8; 343-350
    1731-8440
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Saskie sfery prorządowe i saska opinia publiczna wobec Konstytucji 3 maja
    Saxon pro-government circles and Saxon public opinion towards the Constitution of 3 May
    Autorzy:
    Kocój, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14806165.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Stanisław August period
    diplomacy
    international relations
    Great Sejm
    Constitution of 3 May
    epoka stanisławowska
    dyplomacja
    stosunki międzynarodowe
    Sejm Wielki
    Konstytucja 3 maja
    Opis:
    W artykule przedstawiony jest skomplikowany obraz relacji dyplomatycznych w okresie Sejmu Wielkiego, uchwalania Konstytucji 3 maja i wojny w jej obronie. Osią rozważań obejmujących lata 1788–1792 autor uczynił politykę dworu saskiego, szczególnie zainteresowanego sytuacją w Rzeczypospolitej. Owo zainteresowanie wynikało z faktu, że książę elektor saski, zgodnie z układami i brzmieniem Konstytucji, był następcą tronu i miał objąć władzę po śmierci Stanisława Augusta. Jednak dyplomacja saska tego okresu pełna była zawiłości i niezdecydowana, zwłaszcza w konfrontacji z brutalną polityką mocarstw rozbiorowych, a szczególnie Rosji. Artykuł, oparty na bogatej bazie źródłowej, ukazuje przyczyny i analizuje skutki polityki Saksonii oraz dwuznaczny stosunek tego dworu i saskiej dyplomacji do wydarzeń w Rzeczypospolitej i głównych autorów, którzy odegrali czołową rolę w rozpaczliwej sytuacji ówczesnej Rzeczypospolitej, nad którą zawisło widmo rozbiorów i perspektywa utraty niepodległości.
    The article presents a complicated picture of diplomatic relations during the Great Sejm, the adoption of the Constitution of 3 May, and the wars waged in its defence. The axis of the deliberations presented in the paper cover the policy of the Saxon court between 1788 and 1792, which was particularly interested in the situation in the Polish-Lithuanian Commonwealth. This interest stemmed from the fact that the Prince-elector of Saxony, in accordance with the arrangements and the wording of the Constitution, was the heir to the throne and was to take power after the death of Stanisław August. However, the Saxon diplomacy of the period was meandering and indecisive, especially when confronted with the brutal policy of the partitioning powers, especially Russia. The paper, on the basis of a rich source base, shows the causes and analyzes the effects of the Saxon policy, the highly ambiguous attitude of this court and the Saxon diplomacy towards the events in the Polish-Lithuanian Commonwealth as well as the main authors who played a leading role in the desperate situation of the contemporary Commonwealth, which was approaching the spectre of partitions and the prospect of losing its independence.
    Źródło:
    Czasopismo Prawno-Historyczne; 2022, 74, 2; 117-139
    0070-2471
    Pojawia się w:
    Czasopismo Prawno-Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Comparison between the Polish-Lithuanian Constitution of 3 May 1791 and the Spanish Constitution of 19 March 1812
    Autorzy:
    Ruiz Estévez, María
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913260.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Spanish Constitution of 19 March 1812
    Polish-Lithuanian Constitution of 3 May 1791
    legal act
    rights and freedoms
    ideological context
    hiszpańska Konstytucja z 19 marca 1812 r.
    polsko-litewska Konstytucja z 3 maja 1791 r.
    akt prawny
    prawa i wolności
    kontekst ideologiczny
    Opis:
    The purpose of this article was to make a brief comparative analysis between the Spanish Constitution of 1812 and the Polish-Lithuanian Constitution of 1791. With this intention, the most characteristic features of each constitutional text were set out, and both the historical and social context prior to its promulgation and the circumstances that led to the drafting of both legal acts were analyzed. The similarities and contrasts of the political models established with both constitutions were observed, as well as the rights and freedoms recognized. Reference was also made to the founding fathers of the Constitutions and the ideological context that influenced them. Finally, the author mentioned the fate of both constitutions that were only in force for a short period of time. The article aimed to present these two legal acts that were a milestone in the constitutional and political history of each nation.
    Celem artykułu było przeprowadznie krótkiej analizy porównawczej hiszpańskiej Konstytucji z 1812 r. oraz polsko-litewskiej Konstytucji z 1791 r. W tym celu przedstawiono najbardziej charakterystyczne cechy każdej z nich oraz poddano analizie historyczny i społeczny kontekst poprzedzający ich ogłoszenie, a także okoliczności, które doprowadziły do opracowania projektów obu aktów prawnych. Uchwycono podobieństwa i różnice modeli politycznych oraz praw i wolności ustanowionych w obu konstytucjach. Odniesiono się też do ojców założycieli konstytucji i kontekstu ideologicznego, który na nich wpłynął. Ponadto autorka wspomina o losie obu Konstytucji, które obowiązywały jedynie przez krótki okres. Celem artykułu było przybliżenie tych dwóch aktów prawnych, stanowiących kamienie milowe w konstytucjonalnej i politycznej historii obu narodów.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 237-250
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prasa amerykańska wobec Konstytucji 3 maja
    Autorzy:
    Wiśniewska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1401288.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Konstytucja 3 maja
    prasa amerykańska
    historia Polski
    historia prawa
    XVIII wiek
    „Gazette of the United-States”
    „National Gazette”
    The Governance Act
    Constitution of 3 May 1791
    the American press
    history of Poland
    history of law
    18th century
    Gazette of the United-States
    National Gazette
    Opis:
    Artykuł opisuje sposób przedstawienia Konstytucji 3 maja 1791 r. przez ówczesną prasę amerykańską. Mimo ogromnego dystansu terytorialnego i ograniczeń narzucanych możliwościami technicznymi, treść tego aktu prawnego była szeroko komentowana i spotkała się z pozytywną oceną. Ustawa rządowa obowiązywała od dnia wydania do 17 czerwca 1793 r., kiedy rozpoczęły się obrady ostatniego sejmu I RP, który uznał drugi rozbiór Polski. Została ona bardzo doceniona i entuzjastycznie przyjęta w prasie amerykańskiej, która rozumiała Konstytucję jako naturalną kontynuację procesu demokratyzacji. Jednak artykuły prasowe opisujące ten akt prawny były dość ogólnikowe i zbyt daleko idące w swoim optymizmie. Wynikało z nich, że Konstytucja wprowadzała demokrację oraz przyczyniała się do zmian społecznych i politycznych w Europie. Analizując artykuły prasowe, można pochopnie dojść do wniosku, że król Stanisław August Poniatowski był reformatorem, którego głównym celem było zrównanie wszystkich poddanych, co niekoniecznie było prawdą. Co więcej, Konstytucja nie została dokładnie przetłumaczona, co uprościło i wyidealizowało jej znaczenie w relacjach prasowych.
    The paper investigates the ways the American press of the times portrayed the Constitution of 3rd May 1791. Despite the great distance and the limitations imposed by the technological possibilities of the times, the topic was nonetheless widely commented on at the time and positively received. The Governance Act was valid from the date it was issued, May 3rd 1791, until June 17th, 1793, when the last Sejm, the one which acknowledged the second partition of Poland, was held. It was much appreciated and enthusiastically welcomed in American press, which understood the Constitution as a natural continuation of the process of democratization. However, the articles depicting the document were rather general and far-fetched in their optimism towards introducing democracy, accusing the Constitution of causing social and political changes in Europe. Analyzing press articles, one may jump into hasty conclusion that the king, Stanislaw August Poniatowski, was a reformer whose main goal was to make all his subjects equal, which was not necessarily true. The Constitution was not thoroughly translated, which simplifi ed and idealized its meaning. In the Polish historical and legal literature, the Constitution is regarded as a document of the era in which it was created, focusing on the one hand on introducing minor changes to the social system, and on the other – on much larger reforms in the organization of state power. The authors emphasize that the provisions of this basic law express a clash of different views, both related to the still prevailing feudal relations and the formation of new social and economic conditions. It shows not only the political currents of the time and the postulates of reformist parties, but also the views of the noble masses, who did not agree to too far-reaching system reforms.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 255-265
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Perception of the Constitution of 3 May 1791 in the Contemporaneous American Press
    Konstytucja 3 maja w ówczesnej prasie amerykańskiej
    Autorzy:
    Wiśniewska, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1931248.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    The Governance Act
    Constitution of 3 May 1791
    the American press
    history of Poland
    history of law
    18th century
    Gazette of the United-States
    National Gazette
    Konstytucja 3 maja
    prasa amerykańska
    historia Polski
    historia prawa
    XVIII wiek
    „Gazette of the United-States”
    „National Gazette”
    Opis:
    The paper investigates the ways the American press of the times portrayed the Constitution of 3 May 1791. The Governance Act was valid from the date it was issued, May 3, 1791, until June 17, 1793, when the last Sejm, the one which acknowledged the second partition of Poland, was held. Despite the great distance and the limitations imposed by the technological possibilities of the times, the topic was nonetheless widely commented on at the time and positively received. It was much appreciated and enthusiastically welcomed in American press, which understood the Constitution as a natural continuation of the process of democratization. However, the articles depicting the document were rather general and far-fetched in their optimism towards introducing democracy, accusing the Constitution of causing social and political changes in Europe. Analyzing press articles, one may jump into hasty conclusion that the king, Stanislaw August Poniatowski, was a reformer whose main goal was to make all his subjects equal, which was not necessarily true. The Constitution was not thoroughly translated, which simplified and idealized its meaning.
    Artykuł omawia sposób przedstawienia Konstytucji 3 maja 1791 r. w amerykańskiej prasie epoki. Ustawa rządowa obowiązywała od dnia wydania do 17 czerwca 1793 r., kiedy odbył się ostatni sejm, uznający drugi rozbiór Polski. Pomimo dystansu terytorialnego i ograniczeń narzucanych możliwościami technicznymi, treść tego aktu prawnego była szeroko komentowana i spotkała się z niezwykle entuzjastyczną oceną autorów rozumiejących Konstytucję jako naturalną kontynuację procesu demokratyzacji. Artykuły prasowe opisujące ten akt prawny były ogólnikowe i zbyt daleko idące w swoim optymizmie. Wynikało z nich, że Konstytucja wprowadzała demokrację oraz przyczyniała się do zmian społecznych i politycznych w Europie. Analizując je, można uznać króla Stanisława Augusta Poniatowskiego za czołowego reformatora, którego głównym celem było zrównanie wszystkich poddanych. Konstytucja nie została dokładnie przetłumaczona, a jej znaczenie zostało uproszczone i wyidealizowane.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 173-185
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyskusja wokół reformy ustroju Rzeczpospolitej Obojga Narodów w kontekście 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja – materiały źródłowe w zbiorze książnicy bydgoskiej
    Discussion on the Systemic Reform of the Polish-Lithuanian Commonwealth – in the Context of the 230th Anniversary of the Adoption of the May 3rd Constitution – Source Materials in the Collection of the Bydgoszcz Library
    Autorzy:
    Matyasik, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52781022.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    Konstytucja 3 maja 1791
    biblioteka
    Bydgoszcz
    materiały do dziejów Polski
    Constitution of the May 3rd
    1791
    library
    materials for the history of Poland
    Opis:
    2021 will be the 230th anniversary of the May 3rd Constitution. In connection with the jubilee, the resources of the Provincial and Municipal Public Library in Bydgoszcz were reviewed in search of collections related to the discussion on the reform of the Polish-Lithuanian Commonwealth and the adoption of the constitution. The selected library units included eighteenth-century manuscripts and prints, as well as iconographic, cartographic and social materials. The collection consists of six parts, concerning such issues as: the political system of the state and attempts to improve it, with particular emphasis on the deliberations of the Grand Seym, the adoption of the Constitution and the fall of the Republic of Poland, the tradition of the Constitution of May 3.
    Źródło:
    Tabularium Historiae; 2020, 8; 163-190
    2543-8433
    Pojawia się w:
    Tabularium Historiae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawa i wolność chłopów w Konstytucji 3 maja
    The rights and freedom of peasants in the Costitution of May 3
    Autorzy:
    Wątor, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28011667.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
    Tematy:
    chłopi
    Konstytucja 3 maja
    prawo i wolność
    pańszczyzna
    idee społeczne i narodowe
    peasants
    Constitution of May 3
    rights and freedom
    serfdom
    social and national ideas
    Opis:
    Celem niniejszej pracy było ukazanie praw i wolności chłopów w artykułach Konstytucji 3 maja. Przedstawiono jak wyglądała pańszczyzna i status prawny najniższego stanu przed uchwaleniem Ustawy Rządowej. W artykule opisano również czy próba wprowadzenia zmian miała wpływ na zmiany społeczne na ziemiach polskich i czy były one poparte przez społeczeństwo. Ponadto poddano pod rozważania tezę, czy Konstytucja 3 maja miała wpływ na rozwój idei społecznych i narodowych wśród chłopstwa.
    The aim of this study was to prezent the rights and freedoms of peasants in the articles of the Constitution of May 3. It presents serfdom and the legal status of the lowest state before the adoption of the Government Act. The article also describes whether the attempt to introduce changes had an impact on social changes in Poland and whether they were supported by the society. More over, it was considered whether the Constitution of May 3 had an impact on the development of social and national ideas among the peasants.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne; 2022, 18, 1; 27-43
    1896-4087
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rzeczpospolita wobec Rosji w ostatniej fazie obrad Sejmu Wielkiego (1791–1792)
    The Commonwealth of Poland towards Russia in the final stage of the Great Diet (1791–1792)
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/688983.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Sejm Wielki
    Konstytucja 3 maja
    Straż Praw
    polityka zagraniczna Rzeczypospolitej
    stosunki polsko-rosyjskie w latach 1791–1792
    Great Diet
    Constitution of May 3
    Guardians of the Laws
    foreign policy of the Commonwealth
    Russian-Polish relations in 1791–1792
    Opis:
    When the Constitution was ratified on May 3, 1791, establishing good relations with Russia was the most important issue for the security of the Commonwealth. As leaders of the Great Diet noticed that prosperous situation in the Polish-Lithuanian state’s international relations was ending, they suggested Stanisław August to turn to Russia. Because of their initiative, the king introduced several members of the St. Petersburg court to the Guardians of the Laws. Yet, it did not reorient Polish foreign policy. Having strengthened his position, Stanisław August was delaying direct talks with the empress. He was convinced, that to avoid Russian intervention in the Commonwealth’s internal affairs, one should not provoke Russians and appease any internal conflicts. That assumption turned to be wrong, though. Contrary to the views of the vast majority of Polish historians, who believed that Russian intervention in Poland was predetermined, the St. Petersburg court was divided, when it came to the policy on the Polish-Lithuanian state. Some advisers of Catherine II believed, that without a final agreement with German courts, one should not start a war with the Commonwealth, because it would be hard, long-lasting and costly. Yet, views of Polish malcontents and empress’s favorite, Platon A. Zubov, were taken into account, and a military operation was launched, without looking at Vienna and Berlin’s position. A passive diplomacy turned out to be a fatal mistake of the Polish king and his advisers. The concept of a limited warfare was equally wrong. The weak resistance of the Polish army strengthened the position of the empress’s favorite. When Stanisław August’s letter to Catherine II arrived at St. Petersburg, already in the course of war, at the Russian court a group of war opponents took a final attempt to stop hostilities, and start negotiations with the Commonwealth’s ruler. However, successes of empress’s troops, that rapidly moved towards Warsaw after the withdrawing Poles, favored supporters of an armed intervention. The king and his advisers ceased to believe in the possibility of victory too soon, and capitulated at the time, when there was still a chance to continue the war, a prolongation of which by several weeks might have prompted the empress to start peace negotiations. It was a great political mistake, which turned out to be the beginning of the end of the First Republic.
    Po uchwaleniu Konstytucji 3 maja ułożenie stosunków z Rosją było najważniejszą kwestią z punktu widzenia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Widząc wygasanie pomyślnej dla państwa polsko-litewskiego koniunktury w stosunkach międzynarodowych, przywódcy Sejmu Wielkiego zasugerowali Stanisławowi Augustowi dokonanie zwrotu ku Rosji. To z ich inicjatywy król wprowadził do Straży Praw kilku stronników dworu petersburskiego. Nie pociągnęło to jednak za sobą reorientacji polskiej polityki zagranicznej. Umocniwszy swoją pozycję, Stanisław August zwlekał z nawiązaniem bezpośrednich rozmów z cesarzową. Był przekonany, że wystarczy nie prowokować Rosjan i łagodzić wszelkie konflikty wewnętrzne, żeby uniknąć rosyjskiej interwencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej. Założenie to okazało się błędne. Wbrew twierdzeniu ogromnej większości historyków polskich, którzy uważali, że rosyjska interwencja w Polsce była z góry przesądzona, na dworze petersburskim do ostatniej chwili trwały spory i dyskusje dotyczące kształtu polityki wobec państwa polsko-litewskiego. Część doradców Katarzyny II była zdania, że bez ostatecznego porozumienia z dworami niemieckimi nie należy zaczynać wojny z Rzecząpospolitą, gdyż będzie ona ciężka, długotrwała i kosztowna. Namowy polskich malkontentów sprawiły jednak, że ostatecznie zwyciężyła, lansowana przez faworyta cesarzowej – Płatona A. Zubowa, koncepcja rozpoczęcia działań zbrojnych bez oglądania się na stanowisko Wiednia i Berlina. Bierność dyplomatyczna okazała się fatalnym błędem polskiego króla i jego doradców. Równie błędna była koncepcja prowadzenia wojny w ograniczonym tylko zakresie. Słaby opór polskich armii umacniał bowiem pozycję faworyta cesarzowej. Już w trakcie działań wojennych, po nadejściu do Petersburga listu Stanisława Augusta do Katarzyny II, grupa przeciwników wojny na dworze rosyjskim podjęła ostatnią próbę przerwania działań zbrojnych i rozpoczęcia rozmów z władcą Rzeczypospolitej. Sukcesy wojsk cesarzowej, które w ślad za wycofującymi się Polakami zmierzały szybko w kierunku Warszawy działały jednak na korzyść zwolenników zbrojnej interwencji. Król i jego doradcy zbyt szybko przestali wierzyć w możliwość odniesienia zwycięstwa i skapitulowali w chwili, kiedy wciąż istniały szanse na kontynuowanie wojny, której przedłużenie o kilka tygodni mogło skłonić cesarzową do wyrażenia zgody na rozpoczęcie negocjacji pokojowych. Był to fatalny błąd polityczny, który okazał się w konsekwencji początkiem końca pierwszej Rzeczypospolitej.  
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Commonwealth of Poland towards Russia in the final stage of the Great Diet (1791–1792)
    Rzeczpospolita wobec Rosji w ostatniej fazie obrad Sejmu Wielkiego (1791–1792)
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689163.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Sejm Wielki
    Konstytucja 3 maja
    Straż Praw
    polityka zagraniczna Rzeczypospolitej
    stosunki polsko-rosyjskie w latach 1791–1792
    Great Diet
    Constitution of May 3
    Guardians of the Laws
    foreign policy of the Commonwealth
    Russian-Polish relations in 1791–1792
    Opis:
    Po uchwaleniu Konstytucji 3 maja ułożenie stosunków z Rosją było najważniejszą kwestią z punktu widzenia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Widząc wygasanie pomyślnej dla państwa polsko-litewskiego koniunktury w stosunkach międzynarodowych, przywódcy Sejmu Wielkiego zasugerowali Stanisławowi Augustowi dokonanie zwrotu ku Rosji. To z ich inicjatywy król wprowadził do Straży Praw kilku stronników dworu petersburskiego. Nie pociągnęło to jednak za sobą reorientacji polskiej polityki zagranicznej. Umocniwszy swoją pozycję, Stanisław August zwlekał z nawiązaniem bezpośrednich rozmów z cesarzową. Był przekonany, że wystarczy nie prowokować Rosjan i łagodzić wszelkie konflikty wewnętrzne, żeby uniknąć rosyjskiej interwencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej. Założenie to okazało się błędne. Wbrew twierdzeniu ogromnej większości historyków polskich, którzy uważali, że rosyjska interwencja w Polsce była z góry przesądzona, na dworze petersburskim do ostatniej chwili trwały spory i dyskusje dotyczące kształtu polityki wobec państwa polsko-litewskiego. Część doradców Katarzyny II była zdania, że bez ostatecznego porozumienia z dworami niemieckimi nie należy zaczynać wojny z Rzecząpospolitą, gdyż będzie ona ciężka, długotrwała i kosztowna. Namowy polskich malkontentów sprawiły jednak, że ostatecznie zwyciężyła, lansowana przez faworyta cesarzowej – Płatona A. Zubowa, koncepcja rozpoczęcia działań zbrojnych bez oglądania się na stanowisko Wiednia i Berlina. Bierność dyplomatyczna okazała się fatalnym błędem polskiego króla i jego doradców. Równie błędna była koncepcja prowadzenia wojny w ograniczonym tylko zakresie. Słaby opór polskich armii umacniał bowiem pozycję faworyta cesarzowej. Już w trakcie działań wojennych, po nadejściu do Petersburga listu Stanisława Augusta do Katarzyny II, grupa przeciwników wojny na dworze rosyjskim podjęła ostatnią próbę przerwania działań zbrojnych i rozpoczęcia rozmów z władcą Rzeczypospolitej. Sukcesy wojsk cesarzowej, które w ślad za wycofującymi się Polakami zmierzały szybko w kierunku Warszawy działały jednak na korzyść zwolenników zbrojnej interwencji. Król i jego doradcy zbyt szybko przestali wierzyć w możliwość odniesienia zwycięstwa i skapitulowali w chwili, kiedy wciąż istniały szanse na kontynuowanie wojny, której przedłużenie o kilka tygodni mogło skłonić cesarzową do wyrażenia zgody na rozpoczęcie negocjacji pokojowych. Był to fatalny błąd polityczny, który okazał się w konsekwencji początkiem końca pierwszej Rzeczypospolitej.
    When the Constitution was ratified on May 3, 1791, establishing good relations with Russia was the most important issue for the security of the Commonwealth. As leaders of the Great Diet noticed that prosperous situation in the Polish-Lithuanian state’s international relations was ending, they suggested Stanisław August to turn to Russia. Because of their initiative, the king introduced several members of the St. Petersburg court to the Guardians of the Laws. Yet, it did not reorient Polish foreign policy. Having strengthened his position, Stanisław August was delaying direct talks with the empress. He was convinced, that to avoid Russian intervention in the Commonwealth’s internal affairs, one should not provoke Russians and appease any internal conflicts. That assumption turned to be wrong, though. Contrary to the views of the vast majority of Polish historians, who believed that Russian intervention in Poland was predetermined, the St. Petersburg court was divided, when it came to the policy on the Polish-Lithuanian state. Some advisers of Catherine II believed, that without a final agreement with German courts, one should not start a war with the Commonwealth, because it would be hard, long-lasting and costly. Yet, views of Polish malcontents and empress’s favorite, Platon A. Zubov, were taken into account, and a military operation was launched, without looking at Vienna and Berlin’s position. A passive diplomacy turned out to be a fatal mistake of the Polish king and his advisers. The concept of a limited warfare was equally wrong. The weak resistance of the Polish army strengthened the position of the empress’s favorite. When Stanisław August’s letter to Catherine II arrived at St. Petersburg, already in the course of war, at the Russian court a group of war opponents took a final attempt to stop hostilities, and start negotiations with the Commonwealth’s ruler. However, successes of empress’s troops, that rapidly moved towards Warsaw after the withdrawing Poles, favored supporters of an armed intervention. The king and his advisers ceased to believe in the possibility of victory too soon, and capitulated at the time, when there was still a chance to continue the war, a prolongation of which by several weeks might have prompted the empress to start peace negotiations. It was a great political mistake, which turned out to be the beginning of the end of the First Republic.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Ci nawet sami, którzy stróżami praw są postanowieni, najpierwszymi zachowaczami onych być powinni”. O praworządności w debacie i dziele reformatorskim Sejmu Wielkiego (1788–1792)
    „Even the same Ones, who are Established to be Protectors of Law, they Ought to be Their First Preservers”. On the Rule of Law in the Debate and Reform work of Polish Great Sejm (1788–1792)
    Autorzy:
    Tarnowska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927216.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    nadrzędność konstytucji
    praworządność
    odpowiedzialność konstytucyjna
    odpowiedzialność polityczna
    Konstytucja 3 Maja
    supremacy of the constitution
    rule of law
    constitutional responsibility
    political accountability
    3rd of May Constitution
    Opis:
    Choć teoretyczne założenia koncepcji państwa prawa rozwijano w tradycji kontynentalnej dopiero w XIX w., jej systemowe elementy mają korzenie sięgające w głąb historii. W niniejszym przyczynku autorka poddaje analizie wybrane przykłady z zakresu legislacji i kultury prawnej epoki Sejmu Wielkiego (1788–1792). Koncentruje się w szczególności na problemach wyartykułowania i funkcjonowania nadrzędności konstytucji w porządku prawnym oraz innowacyjnym ukształtowaniu odpowiedzialności kluczowych organów państwa, w tym członków egzekutywy. Kwestie te bowiem szczególnie zdają się odzwierciedlać zawieszenie między rodzimym dorobkiem a nowoczesnością konstytucjonalizmu. Jednocześnie oba przypadki pokazują, że ratio legis tych rozwiązań miało przede wszystkim praktyczny, nie koncepcyjny charakter.
    Although the theoretical assumptions of the concept of the rule of law have been developed in the continental tradition only in the 19th century, its systemic elements have their roots deep in history. In this contribution, the author analyses selected examples from the field of legislation and legal culture of the Great Sejm era (1788–1792). She focuses in particular on the problems of articulation and functioning of the supremacy of the constitution in the legal order and the innovative shaping of the responsibilities of key state authorities. These issues notably seem to reflect the suspension between the domestic heritage and the modernity of constitutionalism. At the same time, both cases prove that the ratio legis of these solutions was primarily of a practical, not conceptual nature.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 3 (61); 47-62
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasada podziału i równowagi władz w polskim prawie konstytucyjnym w ujęciu historycznym i w Konstytucji RP z 1997 r.
    The Principle of Separation and Balance of Powers in the Polish Constitutional Law. A Historical View and in the Constitution of the Republic of Poland of 1997
    Autorzy:
    Wiśniewski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38937397.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    podział i równowaga władz
    Monteskiusz
    Druga Rzeczpospolita
    Trzecia Rzeczpospolita
    Konstytucja 3 maja
    konstytucja
    separation and balance of powers
    Montesquieu
    Second Republic of Poland
    Third Republic of Poland
    the Third of May Constitution
    Constitution
    Opis:
    In the 18th century, the doctrine of separation of powers was established as a remedy for tyranny . It is Montesquieu who is commonly regarded as the founder of the classic doctrine of separation and balance of powers. Later, attempts to create more of less original models were also made. It should be noticed that the reception of the principle of separation and balance of powers in Poland was very fast, relative to its formulation. This happened together with the establishment of the Third of May Constitution. Unfortunately, that Constitution was quickly abolished and Poland disappeared from the map of Europe for 123 years. The revived state – the Second Republic of Poland – had two constitutions let alone provisional acts of constitutional rank. The first, March Constitution directly referred to the principle of separation of powers. The other, April Constitution was a contradiction of the former. The political system of the Second Republic of Poland in the years 1935-1939 was called authoritarian. The April Constitution directly speaks of a uniform authority of the state. PRL principally had one constitution (1952) – but we have to remember about its amendments of 1976. The political system of PRL was without any doubt a totalitarian one. The Third Republic of Poland returned to the system based on the separation of powers even before its own constitution was passed (1997). Hence, despite attempts to tear the Polish State off the principle of separation of powers, its perception in the society and attachment to it were so strong and permanent that Poland, especially in the periods when it regained full sovereignty, quickly returned to building its political system basing on this very principle. The constitution of 1997 states explicitly that the Polish state system is based on the division and balance of powers: legislative (exercised by the Sejm and Senate), executive (exercised by the President and the Council of Ministers) and judiciary (exercised by the courts and tribunals) (Article 10 Section 1 and 2.) The Constitutional Tribunal, in its ruling of 1994, stated that the separation of powers cannot be regarded as a separation in the case of the relationship between the legislative and executive powers. This is different for the relationship between the judiciary and other authorities (legislative and executive). Here the separation is obligatory . The concept of the essence of individual powers assumes that there exists a sort of competence core of legislative, executive and judiciary powers. The core cannot be entered by the other powers, because it would mean violating the principle of separation of powers. It is true that acts may transfer specific powers between the powers, but the intrusion into the field belonging to another power cannot be too deep, because such a legal normalization would violate the constitutional principle of the separation of powers. The principle of separation and balance of powers involves a system of checks and balances or a system of mutual restraint and balancing of powers. L. Garlicki writes that there are two basic models of the relationship between the legislative and the executive: the parliamentary one (parliamentary-cabinet) and the presidential one. The Constitution of Poland of 1997 preserved the parliamentary system of government in Poland. Art 10 Section 1 of the Constitution of Poland of 1997 provides for the mutual balance of relations between the legislative and executive powers, subsequent provisions of the constitution give a far stronger position to the parliament, and within it - to the Sejm. This corresponds to the Polish tradition. L. Garlicki talks of the specificity of the current Polish model.
    Źródło:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2009, 5, 1; 181-203
    1896-6365
    Pojawia się w:
    Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies