Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Communist regime" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 33
Tytuł:
"An Offer Not to Be Refused": Ideology and Communist Party Membership before 1968 in the Narratives of the Czechoslovak Officer Corps
Autorzy:
Hlaváček, Jiří
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943389.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
army
ideology
oral history
Czechoslovakia
communist regime
party membership
1960s
Opis:
This study focuses on the reflection of the relationship between the army and ideology in Czechoslovakia in the 1960s. The main attention is paid to the issue of membership of Czechoslovak People's Army officers in the Communist Party of Czechoslovakia before 1968. Through the analysis of oral-historical interviews, the author follows the narrative and legitimizing strategies of rejecting or accepting party membership, which was one of the conditions of career growth in the military during the period under review. An important factor in (re) constructing narrators’ memories in this case is the current media image of the communist regime in Czech society.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2018, 8; 81-105
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W obronie życia nienarodzonych”. Głos Kościoła i środowisk katolickich w debacie okołoaborcyjnej w okresie Wielkiej Nowenny (1956–1966)
In defense of the unborn life. The voice of the Church and Catholic community in the debate around abortion during the Great Novena (1956–1966)
Autorzy:
Jarkiewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477724.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół katolicki
reżim komunistyczny
prawo aborcyjne
kard. Stefan Wyszyński
polityka reprodukcyjna
Catholic Church
communist regime
abortion laws
Card. Stefan Wyszyński
reproductive policy
Opis:
The Church and the Catholic community during the Great Novena (1956–1966) contested the liberal abortion laws introduced by the Communists, arguing that it led to the depopulation of Poland. Formed of pronatalist attitudes based on the experiences of the previous epoch: Catholic parish counseling was developed, spouses were trained on natural family planning methods. Poles were integrated around the Millenium program proclamation of Card. Wyszyński, in which conscience of women through prayer, pilgrimage and preaching. Particular attention has been paid to single mothers and to large families, offering them social and organizational assistance in their parenting. The program of reception of church teaching in the field of marriage and the family was transferred to the forum of the council debate, actively developing the content of the document “Humanae vitae”. In this regard, the effect of the Church and the Catholic community was to strengthen the image of Poland as a country in which it struggled in defense of life and effectively countered the government’s reproductive policy.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 137-175
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Albumy rockowe z lat 80. – medium w walce z reżimem PRL-u (studium z dziennikarstwa muzycznego)
Rock Albums of the 80s – the Medium in the Fight Against the Regime of PRL (the Study of Music Journalism)
Autorzy:
Trudzik, Artur Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/514308.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wydział Teologiczny
Tematy:
Journalism and media music
Rock in the 80'
Fight against the communist regime in PRL
Dziennikarstwo i media muzyczne
Rock w latach 80
Walka z reżymem PRL-u
Opis:
This article concerns new sub-discipline of science media, ie. music and media journalism. Its primary purpose is to analyze texts forming rock artists in the 80s, and for the fight against the regime of PRL, totalitarianism, slavery societies and individuals by the Communist system. Another equally important aspect, especially in the perspective of music media studies, is systematization of Polish rock in the decade of 80, which – contrary to popular belief - was not a uniform phenomenon. As a result of review of these two issues, we were able to establish a very interesting implication (broader: the socio-political context), namely the relationship between the intensity and the forms of contestation of socialism and then authorities (including power in genere) by representatives of the various strands of rock and typology established intra-musical.
Artykuł dotyczy nowej subdyscypliny nauk o mediach, tj. dziennikarstwa i mediów muzycznych. Jego podstawowym celem jest analiza tekstów artystów rockowych tworzących w latach 80., a dotyczących walki z reżymem PRL-u, totalitaryzmem, zniewoleniem społeczeństwa i jednostek przez system komunistyczny. Drugim, nie mniej istotnym aspektem pracy, zwłaszcza w perspektywie badań nad mediami muzycznymi, jest usystematyzowanie polskiego rocka w dekadzie lat 80, który – wbrew powszechnemu mniemaniu - nie był zjawiskiem jednorodnym. W rezultacie zestawienia tych dwóch zagadnień, udało się ustalić bardzo ciekawą implikację (o szerszym: społeczno-politycznym kontekście), a mianowicie zależność pomiędzy intensywnością oraz formami kontestacji socjalizmu i ówczesnych władz (także władzy in genere) przez reprezentantów poszczególnych nurtów rocka a ustaloną typologią wewnątrz-muzyczną.
Źródło:
Kultura – Media – Teologia; 2015, 21; 53 - 87
2081-8971
Pojawia się w:
Kultura – Media – Teologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alternatywy dla katolicyzmu politycznego na Węgrzech po 1945 roku na przykładzie Józsefa Mindszentyego i Gyuli Szekfű
The Alternatives to the Political Catholicism in Hungary after 1945 on the Example of József Mindszenty and Gyula Szekfű
Autorzy:
Hatos, Pál
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971825.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
reżim komunistyczny
Węgry
Kościół katolicki
József Mindszenty
Gyula Szekfű
Communist régime
Hungary
Catholic Church
Opis:
The Alternatives to the Political Catholicism in Hungary after 1945 on the Example of József Mindszenty and Gyula Szekfű 1945 was a watershed year for Hungary and Hungarian Catholicism alike. The Ancient Regime of the interwar period has totally collapsed in the wake of the crushing defeat that the humiliated country the shameful last ally of the Nazi Reich suffered from the ‘liberating’ Soviet troops. The Liberation soon to be proved nothing else but a ruthless and full scale occupation and Soviets’ proxies, the Communists gradually took control over the whole political and social system of the country. The Catholic Churches lost not just her centuries old privileged status but also her entire wealth in the wake of the 1945 land reform initiated by the Communist Party. But it remained a powerful social force capable to articulate the voice of millions of faithful for the years to come. Amidst the epochal changes two different strategies were articulated by Catholic clery and the laymen intelligentsia: 1) that of the resistance moral and uncompromising standoff represented by the newly appointed Cardinal József Mindszenty (1892–1975), Archbishop of Esztergom and most of the clergy and 2) that of a rather hopeless ralliement with Christian Democratic overtones which was expressed by the first ambassador of Hungary to the Soviet Union the Catholic historian and influential publicintellectual of the interwar period Gyula Szekfű (1883–1955). The historical controverse over the oeuvre of Mindszenty reaches back to his time as active head of the Hungarian Catholics in the late 1940s, continued to be unabatted throughout of the Détente and Ostpolitik years in the 1960s and 1970s, and revived vigourously after 1990 when Mindszenty’ s name and fate ceased to be an untouchable political taboo. Mindszenty undertook a very active public life right from the beginning of his carrier and his arrest at Christmas 1948 followed by an internationally echoed show trial that ended with a life sentence made him once for all an emblematic and at the same time a highly controversial figure of the Hungarian Catholic Church. His memory is still bears this original divide. His partisans praise Mindszenty because of infatigable his brave and uncompromising anti-communism and his passionate vision of Catholicism blended with Hungarian national identity, and since his tragic fate symbolises with strength the sufferings of the ‘silent church’ beyond the Iron Curtain. But he is vehemently contested because of his political ambitions, because of his his well–known royalist symphaties and Habsburg affinities even after 1945, because of his emphasis on Hungary as Regnum Marianum implies an exclusivist catholic nationalism and last but not least since his intrasignance did not take account of the needs of the ordinary and feeble beliver not ready for martyrdom. This was indeed the forceful argument for the persons of the compromise like Gyula Szekfű who feared a large scale secularization of the masses under duress lest the Church accepts the new status quo dictated by the Communist régime. The paper explores these alternatives and try to asses the inherent contradictions in both with a view of the symbolical importance of the oppression of the Church for future generations.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 185-198
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność cenzury w Wadowicach w okresie komunistycznym od pierwszej połowy lat 50. XX w. do 1990 r.
Censorship activity in Wadowice during the communist period (1946-1990) from the early 1950s to 1990
Autorzy:
Nowakowski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37505155.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
Tematy:
Wadowice
county
communist regime
preventive censorship
reżim komunistyczny
cenzura
Opis:
Preventive censorship was officially introduced in Poland by a decree on July 5, 1946. The central authority overseeing this was the Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (the Main Office for Control of the Press, Publications, and Performances) based in Warsaw. The regional and county offices were subordinate to this authority. In Wadowice, censorship operated within the county structures, initially under the county administration and later under the Prezydium Powiatowej Rady Narodowej (Urzędzie Powiatowym) (the Presidium of the County National Council – County Office) until the abolition of the county in 1975. The county censor was a trusted member of the Communist Party, typically the head or another official of the Wydziału Spraw Wewnętrznych (the Internal Affairs Department). Their responsibilities included supervising all printing facilities and granting permissions for the publication of various materials, stage performances, and other public appearances in the Wadowice county. After the dissolution of the counties, the censorship office for Wadowice was relocated to Bielsko-Biała. Censorship in Poland was ultimately abolished by the law of April 11, 1990.
Oficjalnie cenzurę prewencyjną wprowadzono w Polsce dekretem z 5 lipca 1946 r. Organem centralnym nadzorującym ten proces był Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z siedzibą w Warszawie. Władzy tej podlegały urzędy wojewódzkie i powiatowe. W Wadowicach cenzura funkcjonowała w strukturach powiatowych, początkowo w ramach administracji powiatowej, a później w ramach Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, aż do kasacji powiatu w 1975 r. Cenzorem był zaufany członek partii komunistycznej, zazwyczaj szef lub inny urzędnik Wydziału Spraw Wewnętrznych. Do jego obowiązków należało nadzorowanie wszystkich drukarni oraz wydawanie zezwoleń na publikację różnorodnych materiałów, występy sceniczne i inne wystąpienia publiczne na terenie powiatu wadowickiego. Po kasacji powiatów urząd cenzury wadowickiej przeniesiono do Bielska-Białej. Cenzurę w Polsce ostatecznie zniesiono ustawą z 11 kwietnia 1990 r.
Źródło:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2023, 26; 108-131
1505-0181
Pojawia się w:
Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w okresie pierwszych miesięcy „karnawału Solidarności” (sierpień–grudzień 1980)
Ideological and political evolution of PAX Association during the first months of “Carnival of Solidarność” (August–December 1980)
Autorzy:
Sikorski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943278.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
myśl polityczna
publicystyka polityczna
koncepcje ideowopolityczne
system polityczny
opozycja demokratyczna
ruch katolicki
reżim komunistyczny
związek zawodowy “Solidarność”
akcja strajkowa
political thought
political journalism
ideological and political concepts
political system
democratic opposition
Catholic movement
communist regime
trade union “Solidarity”
strike actions
Opis:
W prezentowanym artykule omówiona została ewolucja ideowo-polityczna Stowarzyszenia PAX w pierwszych miesiącach tzw. „festiwalu Solidarności” (sierpień–grudzień 1980). Przedstawiono podstawowe założenia ideologii i programu ruchu katolików postępowych w okresie, gdy kierował nim nieprzerwanie do zakończenia II wojny światowej Bolesław Piasecki, i ich rewizję po jego śmierci. Skoncentrowano się zwłaszcza na lansowanych przez stowarzyszenie koncepcjach „socjalizmu całego narodu”, samorządności, demokratyzacji, poszerzenia „bazy rządzenia”, wypracowania płaszczyzn do porozumienia narodowego (od Ruchu Porozumienia Narodowego do Wielkiej Koalicji). Analizie poddano również relacje pomiędzy PAX a niezależnymi związkami zawodowymi (NSZZ „Solidarność) oraz aparatem partyjno-rządowym. W programie PAX „Solidarność” nie była typowym związkiem zawodowym, ale społecznym (ogólnonarodowym) ruchem rewindykacji praw obywatelskich, dlatego przewidywano, że powinien on uczestniczyć jako podmiot w podejmowaniu decyzji państwowych, tworząc nową „oś pionową” struktur państwowych. W okresie „festiwali Solidarności” z niezależnymi związkami zawodowymi związało się wielu członków PAX. Stowarzyszenie włączyło się czynnie w pomoc przy zakładaniu struktur związkowych.
This paper presents political and ideological evolution of PAX Association in the early months of the so-called “Carnival of Solidarność [Solidarity]” (August–December 1980). It concentrates on basic assumptions of ideology and program of progressive Catholics’ movement under continuous leadership of Bolesław Piasecki until the end of World War II and on their modifications after his death. It also focuses on the concept of “socialism of the whole nation”, promoted by the Association, self-government, democratization, widening of the so-called “government base”, and development of common ground for national consensus (from the National Agreement Movement to the Great Coalition). It analyses relationships between PAX Association, independent trade unions (NSZZ “Solidarność”) and government apparatus. According to PAX’s program, “Solidarność” was not just a typical trade union, but a social, nation-wide movement for reclaiming of civil laws. Therefore it was supposed to participate in decision making at government level as an independent being, this creating a new “vertical axis” of state structures. During the period of “Carnival of Solidarność” many PAX members joined independent trade unions. The Association contributed significantly to establishment of trade union structures.
Źródło:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2017, 54; 99-136
1505-2192
Pojawia się w:
Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjna zasada oddzielenia państwa od kościoła w działalności Wydziału do Spraw Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie wobec Kościoła Katolickiego
The constitutional principle of separation of church and state in the operation of the Department of Religious Affairs in the Voivodeship office in Krosno against the Catholic Church
Autorzy:
Dyda, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043972.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Polish People’s Republic
Department for Religious Affairs
Catholic Church
separation of Church and State
sacred architecture
Church-State relations
religious organization
religious freedom
freedom of conscience and religion
religious communities
communist regime
Polska
budownictwo sakralne
oddzielenie państwa od kościoła
Wydział do Spraw Wyznań
związek wyznaniowy
wolność sumienia i religii
wolność sumienia i wyznania
relacje państwo-kościół
PRL
Polska Rzeczpospolita Ludowa
rozdział kościoła i państwa
Kościół w PRL
kościoły i związki wyznaniowe
Krosno
reżim komunistyczny
Polska Ludowa
Opis:
Przedmiotem artykułu jest analiza działań Wydziału do Spraw Wyznań w Krośnie wobec Kościoła Katolickiego w perspektywie realizacji konstytucyjnej zasady oddzielenia państwa od kościoła. Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 22 lipca 1952 roku stanowiła, że kościół jest oddzielony od państwa (art. 70 ust. 2) i jednocześnie może swobodnie wypełniać swoje funkcje religijne (art. 70 ust. 1). Regulacja ta dotyczyła także innych związków wyznaniowych. Ówczesna nauka prawa konstytucyjnego pojmowała tę swobodę jako wolność głoszenia doktryny, organizowania zgromadzeń religijnych, udzielania posług, nauczania, tworzenia zakonów, utrzymywania kontaktów z zagranicznymi współwyznawcami. Swoistym standardem wobec Kościoła Katolickiego stało się dyskryminujące stosowanie prawa. Za przykład takiej sytuacji można uznać blokowanie i ograniczanie budownictwa sakralnego za pomocą środków prawnych – zwłaszcza karnych i administracyjnych. Wydział do Spraw Wyznań w Krośnie zasadę oddzielenia państwa od kościoła pojmował jako pełną laicyzację życia społecznego prowadząc m.in. akcję przeciwdziałania rozwojowi budownictwa sakralnego oraz podejmowania inicjatyw duszpasterskich przez kler katolicki (zwłaszcza w zakresie duszpasterstwa młodzieży).
The subject matter of this article is the analysis of the action of the Department for Religious Affairs in Krosno against the Catholic Church in the light of the constitutional principle about Church and State separation. The Constitution of the Polish People’s Republic of 22 July 1952 set forth the separation of Church and State (Art. 70, para. 2) and stipulated that the Church can freely carry out its religious functions (Art. 70, para. 1). This provision applied also to other religious associations. Under the constitutional law at that time, this freedom was understood as the freedom to proclaim doctrine, organize religious assemblies, provide ministry and teaching, establish religious orders, and maintain contacts with the believers abroad. The law was used to discriminate against the Church, which became a kind of standard. For example, legal measures, especially penal and administrative sanctions, were employed to block and restrict the construction of buildings used for religious purposes. The constitutional principle concerning Church and State separation was understood by the Department of Religious Affairs in Krosno as a total secularization of social life. For example, it was used to justify taking actions against the development of buildings used for religious purposes or against any pastoral activities undertaken by the Catholic clergy, especially concerning the youth ministry.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2017, 20; 335-372
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marian Jurczyk in the so-called “trial of eleven” (1981–1984)
Autorzy:
Maziakowski, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590951.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
democratic opposition
Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”
martial law
repression under martial law
political process
communist regime
opozycja demokratyczna
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”
stan wojenny
represje w stanie wojennym
proces polityczny
reżim komunistyczny
Opis:
W prezentowanym artykule omówiony został udział Mariana Jurczyka w tzw. „procesie jedenastu” w latach 1981–1984. Przedstawiono dramat bohatera na płaszczyźnie życia osobistego, rodzinnego, społeczno-politycznego oraz zawodowego, który był efektem uczestnictwa Mariana Jurczyka w wydarzeniach związanych z tzw. „procesem jedenastu”. Ukazano ciąg wydarzeń prowadzący do włączenia Mariana Jurczyka w krąg osób objętych aktem oskarżenia. SkoncentroWano się zwłaszcza na opisie działań śledczych związanych z postawieniem w stan oskarżenia późniejszego prezydenta Szczecina, a następnie poddano analizie materiał dowodowy, który miał prowadzić do skazania oskarżonego, a więc przesłuchania świadków, wyjaśnienia oskarżonego oraz treści z okresu legalnej działalności „Solidarności” które, zdaniem śledczych, miały godzić w ówczesny ustrój. W omawianym artykule ukazano również działania obozu władzy zmierzające do zakończenia, kłopotliwego pod względem politycznym, w kontekście sytuacji międzynarodowej, procesu działaczy opozycyjnych, wyrażające się w próbach skłonienia oskarżonych do emigracji oraz projektowanych wariantach amnestii.
The presented article discusses Marian Jurczyk’s participation in the so-called “process of eleven” from 1981 to 1984. It presents the protagonist’s drama on the level of personal, family, socio-political and professional life, which was the result of Marian Jurczyk’s participation in events related to the so-called “process of eleven”. A sequence of events leading to Marian Jurczyk’s inclusion in the circle of people covered by the indictment is shown. The focus was particularly on the description of investigative activities related to the indictment of the later President of Szczecin, and then the analysis of evidence that was to lead to the conviction of the accused, i.e. the questioning of witnesses, the explanation of the accused and the content from the period of legal activity of “Solidarity”, which, according to the investigators, was to be reconciled with the then system. The article also shows the activities of the power camp aimed at ending the politically troublesome, in the context of the international situation, trial of the opposition activists, expressed in attempts to get the accused to emigrate and the planned variants of amnesty.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 4; 123-148
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modification of the legal basis of the activity of religious orders in Poland introduced by the communist authorities in 1949
Zmiana podstawy prawnej działalności zakonów w Polsce dokonana przez władze komunistyczne w 1949 r.
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043645.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
zakony
prawo o stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności
religijnej w prl
zgromadzenia zakonne w prl
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
freedom of thought
conscience and religion
anti-religious activities
repression against religious orders
Poeple's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law of Association's
Communist regime
freedom of association
Opis:
This study casts light on the circumstances and effects of changes to the legal acts defining the legal framework of the activities of religious orders in post-war Poland. Until 1949, religious orders had not been covered by the regulations on the creation and legalization of secular associations. Pursuant to the decree of 5 August 1949, however, they were obligated to comply with the provisions of the Law on Associations. Failure to apply for the registration resulted in the dissolution of the order and the forfeiture of its assets by the state. Still, despite the submission of the applications as provided by law, the authorities refused to registered orders and did not maintain an official register of such entities, either. In point of fact, the communist regime only intended to develop such a legal context in which the law might be used as a tool of repression against religious orders. The actual aim of the 1949 amendment was not the intent to clarify the legal status of religious orders, which remained uncertain in the aftermath of the Resolution of the Provisional Government of National Unity of 12 September 1945 invalidating the 1925 Concordat. The authorities only intended to establish a strict state control over religious organizations and, by extension, gradually reduce their activity until their complete disappearance from public life. The content relies primarily on the analysis of the legislation and archival material gathered in the state and ecclesiastical archives in Poland.
Artykuł pokazuje okoliczności i skutki zmiany aktów prawnych, określających prawne ramy działalności zakonów w Polsce po II wojnie światowej. Do roku 1949 zakony nie podlegały przepisom dotyczącym tworzenia i legalizacji zrzeszeń świeckich. Na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. zostały zobowiązane do podporządkowania się przepisom Prawa o stowarzyszeniach. Brak wniosku o rejestrację skutkować miał rozwiązaniem zgromadzenia zakonnego i przejęciem jego majątku na rzecz państwa. Pomimo złożenia przewidzianych prawem wniosków, władze nie dokonały rejestracji zakonów, nie prowadziły również formalnego rejestru tych podmiotów. W rzeczywistości bowiem władzom zależało jedynie na ukształtowaniu takiego stanu prawnego, który można byłoby wykorzystać jako narzędzie represji wobec zakonów. Jak pokazują materiały archiwalne, prawdziwym celem nowelizacji z 1949 r. nie było dążenie do uregulowania stanu prawnego zakonów, który w tamtym okresie pozostawał niepewny ze względu na uchwałę Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 12 września 1945 r. deklarującą nieobowiązywanie Konkordatu z 1925 r. Władzom zależało jedynie na objęciu zakonów skrupulatnym nadzorem państwowym, a w konsekwencji stopniowe ograniczanie ich działalności, aż do zupełnego usunięcia z życia społecznego. Tekst oparty został przede wszystkim na analizie aktów prawnych oraz na materiałach archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach państwowych i kościelnych.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2014, 17; 193-208
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NSZZ “Solidarity’s” notions for the state’s role in social life. Their social and political roots and status in 3rd Republic of Poland
Ideały NSZZ „Solidarność” dotyczące roli państwa życiu społecznym. Ich społeczne i polityczne korzenie oraz ich realizacja w III Rzeczypospolitej Polskiej
Autorzy:
Krawiec-Złotkowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1041609.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ideały Solidarności
postulaty robotnicze
wolność
godność ludzka
rząd komunistyczny
reżim
historyczny paradoks
ideals of “Solidarity”
workers’ demands
freedom
human dignity
communist government
regime
historic paradox
Opis:
The paper portrays the origins and ideological foundations of NSZZ “Solidarity” (Independent Self-governing Trade Union “Solidarity”) and their meaning in social life at the time of the communist regime in PRL (Polish People’s Republic). There are references to strikes (June ‘56 in Poznan, polish March ’68, June ’76, July ’80 in Lublin and Swidnica and August ’80) and, in 1980, the creation of Inter-Enterprise Strike Committee, which developed and published 21 demands aimed at the authorities. In the study, it is acknowledged that those demands are the ideological sources of Solidarity. The author of the text thinks that John Paul II sermons and encyclicals as well as Fr. Józef Tischner’s texts (published in the book Etyka solidarności oraz Homo sovieticus – Solidarity’s ethics and homo soviecticus) also had an influence on the formation of these ideas, which could bring back moral order, the rule of law, dignity and freedom for the society enslaved by Soviets. “Solidarity” also desired to improve the economic status of the country, particularly by ending the crisis. Those thoughts were, and are, beautiful; unfortunately, nowadays many of them exist only in the sphere of ideas or demands written in NSZZ Solidarity’s statute. Therefore, the article contains a sad conclusion, that in the 3rd Republic of Poland’s reality, “Solidarity’s” ideas are not attractive anymore. It happened because modern society is guided by consumerism and has become banausic. Trade union membership is not beneficial anymore, sometimes even being bothersome and seen as exceptional. That is why people, for the sake of keeping their jobs or other benefits, are leaving NSZZ “Solidarity”. Considering the ideas behind trade unions (especially the protection of worker’s affairs) – it is a peculiar paradox.
W artykule zostały przedstawione geneza i ideologiczne podstawy Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” i jego znaczenie w życiu społecznym w czasach PRL. Genezę organizacji wywodzi się od sekwencji strajków (Czerwiec ’56 w Poznaniu, Polski Marzec ’68, Czerwiec ’76, Lipiec ’80 w Lublinie i Świdnicy oraz Sierpień ’80). W 1980 roku utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który opracował i opublikował 21 żądań skierowanych do władz. W artykule uzasadniono, że żądania te są ideologicznymi źródłami „Solidarności”. Autorka uważa, że kazania i encykliki Jana Pawła II oraz teksty ks. Józefa Tischnera (wydane w książce Etyka solidarności oraz Homo sovieticus) również miały wpływ na tworzenie tych żądań. Były to idee, które mogły przywrócić porządek moralny, praworządność, godność i wolność społeczeństwa zniewolonego przez sowietów. Solidarność pragnęła również poprawić status ekonomiczny kraju, zwłaszcza poprzez zakończenie kryzysu. Te myśli były – i są – piękne; niestety, obecnie wiele z nich istnieje tylko w sferze pomysłów lub żądań zapisanych w statucie NSZZ „Solidarność”. Stąd artykuł kończy smutny wniosek, że w rzeczywistości III Rzeczypospolitej idee „Solidarności” nie są już atrakcyjne. Stało się tak, ponieważ współczesne społeczeństwo kieruje się konsumpcjonizmem i staje się banalne. Działanie w związkach zawodowych nie jest już opłacalne, czasem wręcz kłopotliwe i postrzegane jako wyjątkowe. Dlatego ludzie dla zachowania pracy lub innych zysków opuszczają NSZZ „Solidarność”. Biorąc pod uwagę idee stojące za związkami zawodowymi (zwłaszcza ochronę spraw pracowniczych) – jest to swoisty paradoks.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2019, 8; 207-226
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddział Samoobrony AK „Szerszeń” ppor./por. cichociemnego Feliksa Perekładowskiego ps. „Przyjaciel” i jego działalność na Podhalu w 1945 roku
The Activities of the Self-Defence Unit of the Home Army codenamed „Szerszeń” in Podhale in 1945 – commanded by Second Lieutenant /Lieutenant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” of the Silent Unseen
Die Tätigkeit der von Unterleutnant/Leutnant der Cichociemny Feliks Perekładowski befehligten Selbstverteidigungseinheit der Heimatarmee „Szerszeń” in Podhale 1945
Autorzy:
Golik, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202890.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Armia Krajowa
oddziały samoobrony
cichociemni
Podhale
działalność partyzancka
reżim komunistyczny w powojennej Polsce
Home Army
Self-Defence Units
Silent Unseen
communist regime in post-war Poland
partisan activities
Heimatarmee
Selbstverteidigungseinheit
Cichociemni
kommunistisches Regime im Nachkriegspolen
Partisanentätigkeit
Opis:
Wraz z końcem okupacji niemieckiej i chwilą wkroczenia na tereny Polski Armii Czerwonej rozpoczął się nowy okres funkcjonowania polskiego podziemia niepodległościowego, czego najlepszym przykładem są schyłkowe miesiące działalności Armii Krajowej (AK), proces jej likwidacji po styczniu 1945 r. oraz próby tworzenia zupełnie nowych, poakowskich struktur nastawionych na walkę z komunistami. Jednym z charakterystycznych dla tego okresu elementów było powstawanie tzw. oddziałów samoobrony AK, takich jak działająca na Podhalu od wiosny do lata 1945 r. grupa o kryptonimie „Szerszeń” dowodzona przez ppor./por. cichociemnego Feliksa Perekładowskiego ps. „Przyjaciel”. Stanowiła ona znaczący na terenie południowej Małopolski przejaw oporu wobec „nowej władzy”, była też punktem wyjścia do dalszej działalności podziemnej dla wielu związanych z nią ludzi. Dla innych z kolei okazała się ostatnim etapem walki przed decyzją o opuszczeniu kraju i przedostaniu się na Zachód.
With the end of the German occupation and the entry of the Red Army into Poland, a new period regarding the functioning of the Polish independence underground began. The best example of which concerns the final months of the Home Army’s (Armia Krajowa, AK) activity, the process of its liquidation after January 1945, and the attempts to create completely new structures aimed at fighting the communists. One of the elements characteristic of this period was the creation of the so-called AK Self-Defence Units, such as the group codenamed „Szerszeń” that operated in Podhale from spring to summer 1945, commanded by second lieutenant/lieutenant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” of the Silent Unseen. The group’s actions were a significant manifestation of the resistance to the „new government” in southern Małopolska, and also provided the catalyst for further underground activities by individuals associated with the resistance movement. For others, it turned out to be the last stage of the fight before they decided to leave the country and head to the west.
Mit dem Ende der deutschen Besatzung und dem Einmarsch der Roten Armee in Polen begann eine neue Periode des polnischen Unabhängigkeitsuntergrunds, die am besten durch die abnehmenden Monate der Tätigkeit der Heimatarmee (Armia Krajowa, AK), den Prozess ihrer Auflösung nach Januar 1945 und die Versuche zur Schaffung völlig neuer, Strukturen zur Bekämpfung der Kommunisten veranschaulicht wird. Eines der charakteristischen Elemente dieser Periode war die Bildung der so genannten Heimatarmee-Selbstverteidigungseinheiten, wie z. B. die vom Frühjahr bis zum Sommer 1945 in der Region Podhale operierende Gruppe mit dem Codenamen „Szerszeń”, die von Cichociemny Unterleutnant/Leutnant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” befehligt wurde. Sie war ein bedeutender Ausdruck des Widerstands gegen die „neuen Machthaber” im südlichen Kleinpolen und bildete für viele der Beteiligten den Ausgangspunkt für weitere Untergrundtätigkeiten. Für andere wiederum war es die letzte Etappe des Kampfes vor der Entscheidung, das Land zu verlassen und in den Westen zu gehen.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 123-163
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odnos komunističkog režima prema Katoličkoj crkvi u Hrvatskoj od 1945. do 1952. godine
Relation of the Communist Regime Towards the Catholic Church in Croatia Between 1945 and 1952
Autorzy:
Josipović Batorek, Slađana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951741.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Catholic Church
communist regime
People’s Republic of Croatia
land reform
religious education
class associations
archbishop Stepinac
Opis:
Based on historical facts, published and unpublished archival materials, this work provides concise analysis of relations between the Church and the state in Croatia between 1945 and 1952, that is from the period when the Communist Party of Yugoslavia became the ruling party until the break-up of diplomatic relations with the Holy See. Since this was a quite dynamic period in terms of socio-political changes, as well as Church-state relations, the article emphasizes only those aspects that constitute the foundation of the conflict between the Catholic Church and the communist regime such as religious education in schools and catholic clergy’s class associations. Moreover, in the introductory part of the work ideological and political causes of the conflict are briefly explained, as well as relations of the Church and the state in the post-war period with a view to better understanding of the position of the Catholic Church and the overall context of the catholic religious life in time to come.  
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2016, 10; 129-144
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poles in Suceava County during Nicolae Ceausescu’s nationalist-communist regime. Contributions
Autorzy:
Hrenciuc, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2178794.pdf
Data publikacji:
2023-02-01
Wydawca:
Instytut im. gen. Władysława Andersa
Tematy:
Romania
Security
communist regime
Nicolae Ceaușescu
Poles
Opis:
This study was carried out on the basis of the original documents discovered during the research carried out in the Archives of the National Council for the Study of Security Archives in Bucharest (ACNSAS), Romania. The analysis of these documents shows us the fact that the Poles from Suceava county (Romania) were monitored by the Securitate during the nationalist-communist regime of Nicolae Ceaușescu. Officially, Romania and Poland were allies within the political-military alliance called the Warsaw Treaty Organization. The totalitarian regime led by Nicolae Ceaușescu was extremely conservative and restrictive towards the groups of cohabiting nationalities (national minorities), repressing and discouraging any form of expression of ethnic-national and religious identity. The Poles were no exception to the measures adopted by the regime, although the Hungarians were especially targeted by the policies of the communist regime in Romania. The documents analyzed in the present study reflect the official position of the regime towards the Polish community in Suceava County, as well as the efforts made by the diplomats of the Republic of Poland accredited in Romania to stimulate the efforts of their compatriots to preserve their language, traditions and school without the process of ethnic homogenization. In this case, the Roman Catholic Church, the school, the teachers of Polish ethnicity were the opinion leaders of the Polish communities in Solonețu Nou, Pleșa and Poiana Micului.
Źródło:
Polonia Inter Gentes; 2022, 3; 71-87
2719-8871
2956-3224
Pojawia się w:
Polonia Inter Gentes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozycja prawna katolickich wydziałów teologicznych na terytorium Republiki Czeskiej od 1950 roku
The Legal Position of Catholic Theological Faculties on the Territory of the Czech Republic since 1950
Autorzy:
Menke, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892303.pdf
Data publikacji:
2019-10-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wydziały teologiczne w Republice Czeskiej
wydziały kościelne
reżim komunistyczny
nadzór państwowy nad Kościołem
faculty of theology in the Czech Republic
Church faculties
Communist regime
state supervision over the Church
Opis:
Katolickie wydziały teologiczne na obecnym terytorium Republiki Czeskiej były aktem normatywnym w 1950 r. jednostronnie wydzielone z grona uniwersytetów, na których funkcjonowały często od ich historycznych początków. Jedynym oficjalnym wydziałem teologicznym do 1990 r. był Wydział Teologiczny Cyryla i Metodego w Pradze z siedzibą w Litomerice (którego oddział był częściowo zlokalizowany w Ołomuńcu w latach 1968-1974 jako miejsce pracy tego wydziału). Do grona uniwersytetów był możliwy powrót dopiero w 1990 r. po tzw. aksamitnej rewolucji. Od tego czasu ma miejsce stopniowe budowanie wydziałów teologicznych i poszukiwanie ich specyficznego miejsca w czeskim społeczeństwie. Artykuł podsumowuje proces ich wydzielenia i powrotu w perspektywie historii i prawa kanonicznego. Utworzenie wydziałów teologicznych ze strony Kościoła jest jednak w obecnym systemie prawnym Republiki Czeskiej ponownie jednym z wielu przejawów autonomii kościołów i związków wyznaniowych gwarantowanych przez prawo.
In 1950, Catholic faculties of theology on the territory of the present-day Czech Republic were unilaterally excluded from the university structures by statute, despite their frequent affiliation with universities from the beginning. Until 1990, the only official theological faculty was the Saints Cyril and Methodius Faculty of Theology in Prague, with its seat in Litoměřice (the branch of which was partially located in Olomouc in 1968-1974 as an actually operating facility). The reincorporation of those faculties was not possible until 1990, after the Velvet Revolution. Since then we observe a gradual growth of theological faculties and a search for their unique place within the Czech society. The article recapitulates the process of their isolation and reincorporation in the historical and canon law perspective. However, the Church’s establishment of theological faculties is again one of the many manifestations of the autonomy of the Church and religious organisations, which is guaranteed by law in the current legal order of the Czech Republic.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2019, 8 (21), 1; 29-50
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo o stowarzyszeniach jako instrument nadzorowania działalności zgromadzeń zakonnych w latach 1949-1989
Law on Associations as an instrument to supervise the activities of religious congregations in the years 1949-1989
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043938.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
People's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law on Associations
freedom of conscience and religion
freedom of association
associations in Poland
anti-religious activities
communist regime
repression against religious orders
Church-State relations
religious organization
religious freedom
Law on Religion
PRL
Marxist-Leninist ideology
ideologia marksistowsko-leninowska
kościoły i związki wyznaniowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
zakony
Prawo o Stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności religijnej w PRL
Polska Ludowa
zgromadzenia zakonne w PRL
relacje państwo-kościół
komunizm
Kościół w PRL
Opis:
W Polsce po II wojnie światowej, prowadzona wówczas przez władze komunistyczne polityka wyznaniowa miała swe źródło w założeniach systemu marksistowsko-leninowskiego, ateistycznego w swej istocie, a w konsekwencji tego, wrogiego kościołom i związkom wyznaniowym. Ponieważ w Polsce przeważającą większość społeczeństwa stanowili wierni Kościoła katolickiego, toteż właśnie przeciwko instytucjom tego Kościoła skierowany został niemal cały impet antyreligijnej kampanii ówczesnych władz. Jedną z metod walki było instrumentalne stosowanie przepisów prawa stanowionego. Artykuł ukazuje takie właśnie wykorzystywanie przepisów rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Wszystkie zgromadzenia zakonne zostały podporządkowane przepisom tego prawa po wejściu w życie dekretu z 5 sierpnia 1949 r. Środkiem represji wobec zgromadzeń zakonnych Kościoła katolickiego stały się wówczas przepisy dotyczące nie tylko legalizacji zrzeszeń, czy likwidacji już działających, ale nawet te określające sprawowanie nadzoru nad działalnością tych zalegalizowanych zrzeszeń. W niniejszym opracowaniu pokazane zostały przykłady instrumentalnego wykorzystywania przepisów Prawa o stowarzyszeniach do kontrolowania i utrudniania działalności zgromadzeniom zakonnym.
In Poland, after World War II, religious policy, led then by the communist government, was rooted in the Marxist-Leninist system that was atheistic in nature and, as a consequence, hostile to churches and religious associations. In Poland, the vast majority of the population were Catholic, so almost full brunt of anti-religious campaign of the then authorities was directed against the institutions of the Catholic Church. One of the methods of fighting was instrumental application of the provisions of statutory law. The article describes such an application of the Regulation of the President of the Republic of Poland of 27 October 1932 - Law on Associations. All congregations had to comply with the provisions of this law after the entry into force of the Decree of 5 August 1949. Thus, the rules relating not only to legalization or liquidation of the associations already operating, but even those defining supervision over the activities of these legalized associations  have become the means of repression against religious congregations of the Catholic Church. In this paper, the author presented examples of the instrumental application of the provisions of the Law on Associations to monitor and obstruct the activities religious orders.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2016, 19; 237-261
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 33

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies