Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Communist Poland (PRL)" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Museum of Lemko Culture at Zyndranowa
Autorzy:
Drozd, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27678669.pdf
Data publikacji:
2023-03-02
Wydawca:
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Tematy:
Museum of Lemko Culture
Lemkos
Ukrainians
Communist Poland (PRL)
Zyndranowa
Teodor Gocz
Opis:
In 1947, as the result of the Vistula Operation, Lemkos were resettled to the Western and Northern Territories of Poland, this making them abandon their material possessions which remained at their former domicile prone to devastation. Certain Lemkos resented those developments to the extent that following 1956 some returned to their native land, determined to save their tangible and intangible culture. Amateur artistic projects were revived, and it was decided that traces of Lemko tangible heritage were to be taken care of. This led to the concept of creating an ethnographic Lemko museum. In 1968, using Teodor Gocz’s farmstead at Zyndranowa, a memento hall was created; it later assumed the name of the Museum of Lemko Culture. The institution continuously faced challenges: it lacked financing and factual supervision for its operation. Despite this, the Museum collection continued growing, and new buildings were safeguarded for the purpose. The Museum’s creators aimed not only at preserving and displaying traces of Lemko tangible heritage, but also at maintaining bonds of the displaced Lemkos with their former homeland. With time, the Museum also began playing an important role in preserving the Lemko ethnic identity.
Źródło:
Muzealnictwo; 2023, 64; 15-22
0464-1086
Pojawia się w:
Muzealnictwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przepis na kościół. Dyskusje o współczesnej architekturze sakralnej w Polsce w latach 80. XX wieku
A Recipe for a Church. Discussions on Contemporary Sacral Architecture in Poland in the 1980s
Autorzy:
Głowacki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582257.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architektura w PRL
architektura sakralna
budownictwo polskie po 1945
lata 80. XX w.
krytyka architektoniczna
Sobór Watykański II
Kościół Katolicki
architecture in Communist Poland (PRL)
sacral architecture
Polish construction projects after 1945
the 1980s
architectural criticism
Vatican Council II
Catholic Church
Opis:
Od około połowy lat 70. XX nastąpił bezprecedensowy wzrost liczby budowanych w Polsce kościołów, osiągając kulminację w latach 80. Wzmożonemu ruchowi budowlanemu towarzyszył rozwój krytyki architektonicznej. Uprawiali ją projektanci, artyści, inwestorzy i teoretycy. Artykuł wskazuje głównych uczestników debat toczonych w ostatniej dekadzie istnienia PRL, a dotyczących projektowanych i budowanych wówczas kościołów, omawia kluczowe praktyczne i teoretyczne aspekty projektowania i wznoszenia świątyń poruszane przez nich, takie jak: stosunek do tradycji, jakość sztuki sakralnej, podstawowe zasady projektowania kościołów i inspiracje zagraniczne.
In the 20th century, particularly after the Second Vatican Council (1962-1965), journalism gained essential impact on sacral architecture in Western Europe. Around that time criticism of sacral architecture in Poland was poorly developed, becoming important only as of around the mid-1970s. It was then that an unprecedented increase in the number of churches raised in Poland occurred, the phenomenon climaxing in the 1980s. The intensified construction efforts were accompanied by the development of architectural criticism. It was conducted at the time by designers, artists, investors, and theoreticians. The identified critical voices published in Poland reveal a rift between design demands raised by architects’ circles and the final forms of the erected churches.   The authors of the discussed texts coincided in the recognition of an urgent need to raise many churches and in an unfavourable opinion on the majority of sacral construction projects in Poland. They argued as for the evaluation of the architecture’s formal language. Some defended Modernism, others were tempted to accept Post-Modernism, which was gradually gaining prominence. The regular benchmark for the debaters was the tradition of the Catholic Church and its building, and the concordance with it was one of the basic principles in designing a church. Critics also discussed architectural projects from Western countries wondering what the most appropriate forms for Polish churches involving reference to Polish heritage should be. In view of the construction projects implemented at the time what was of high importance were remarks made by the debaters on high spatial, aesthetical, and technological values which the church designs introduced into Poland’s native architectural landscape. Furthermore, the debaters did not fail to mention practical and technical aspects of sacral structures and the necessity to economize resources. What proved quite controversial was the churches’ furnishing and the quality of artworks placed inside   However, despite many objections as for the quality of the erected churches, the future of sacral architecture loomed optimistic to the debaters in the Poland of the 1980s. The period was considered of breakthrough character. The herald of a positive transformation was seen in the church in Warsaw’s Ursynów District (Church of the Ascension, designed by Marek Budzyński, in cooperation with Zbigniew Badowski and Piotr Wicha, 1982–1989). A peculiar conditioning of the designs, a symbolic importance of churches and their political impact made this sphere of architects’ activity different than the remaining ones of their work in Communist Poland. Polish debates on church architecture from the 1980s, much later than those conducted in Western Europe, also differed in the sense that they were more pragmatic than ideological.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 1; 171-198
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Encounters with Antisemitism
Spotkania z antysemityzmem
Autorzy:
Kamusella, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339654.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
antysemityzm
nieobecna obecność
Polska postkomunistyczna
PRL
wyparta pamięć
absent presence
antisemitism
communist Poland
post-communist Poland
repressed memory
Opis:
The Holocaust destroyed Jewish communities across Europe and in Poland. Subsequently, in the Soviet bloc, most Jewish survivors were expelled from or coerced into leaving their countries, while the memory of the millennium-long presence of Jews in Poland was thoroughly suppressed. Through the lens of a scholar’s personal biography, this article reflects on how snippets of the Jewish past tend to linger on in the form of absent presences, despite the national and systemic norm of erasing any remembrance of Poles of the Jewish religion. This norm used to be the dominant type of antisemitism in communist Poland after 1968, and has largely continued unabated after the fall of communism.
Zagłada zniszczyła społeczności żydowskie w Europie i w Polsce. Następnie w bloku sowieckim większość Żydów, która przeżyła, wygnano lub zmuszono do wyjazdu, a pamięć o tysiącletniej obecności Żydów w Polsce została całkowicie stłumiona. Artykuł ten, z perspektywy osobistej biografii badacza, stanowi zadumę nad tym, jak fragmenty żydowskiej przeszłości mają tendencję do trwania w formie nieobecnej obecności, pomimo systemowo-narodowej normy wymazywania jakiejkolwiek pamięci o Polakach religii żydowskiej. Norma ta była dominującym rodzajem antysemityzmu w komunistycznej Polsce po roku 1968. Po upadku komunizmu raczej nic się nie zmieniło w tym względzie.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2020, 9; 289-308
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Afryka Subsaharyjska w polityce zagranicznej PRL
Autorzy:
Knopek, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230835.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
PRL
Afryka Subsaharyjska
polityka zagraniczna
Communist Poland
Sub-Saharan Africa
foreign policy
Opis:
W artykule autor wskazuje cele i zadania polskiej polityki zagranicznej w stosunku do Afryki Subsaharyjskiej w latach 1944–1989. Polityka ta zaczęła być formułowana po 1956 r., gdy w wyniku dekolonizacji na omawianym obszarze powstały niepodległe państwa. W pierwszym okresie opierała się na założeniach ideologicznych, tj. preferowano państwa, które miały charakter komunizujący bądź lewicowy. Później, w wyniku niestabilności politycznej, licznych zamachów stanu i puczów wojskowych w Czarnej Afryce, można odnotować w omawianej polityce zarówno cele ideologiczne, jak i pragmatyczne, odwołujące się do np. interesów gospodarczych Polski, w tym handlu. Podstawowe cele polityki PRL wobec Afryki Subsaharyjskiej obejmowały następujące zadania: 1) podejmowanie szeroko zakrojonej akcji dyplomatycznej i ideologicznej na rzecz propagowania sił o charakterze antyzachodnim; 2) świadczenie pomocy technicznej w postaci delegowania lekarzy, inżynierów i rzemieślników wykwalifikowanych; 3) przydzielanie stypendiów dla młodzieży afrykańskiej, która miała podejmować naukę na wybranych uczelniach; 4) tworzenie organizacji o orientacji komunistycznej lub lewicowej, których zadaniem byłoby przenikanie dalej do lokalnych i regionalnych związków zawodowych. Natomiast starano się unikać udzielania pomocy bezpośredniej w postaci dotacji lub kredytów. Mimo zmian dokonujących się Polsce, jak również zmieniającej się rzeczywistości międzynarodowej, cele te nie ulegały większym modyfikacjom aż do 1989 r.
In this article, the author identifies the objectives and tasks of Polish foreign policy towards sub-Saharan Africa between 1944 and 1989. This policy began to be formulated after 1956, when independent states were established in this area as a result of decolonisation. In the first period, this foreign policy was based on ideological foundations, i.e. preference was given to states that were either communist or leftist. Later, as a result of political instability, namely the numerous political and military coups in Black Africa, it is possible to note both ideological and pragmatic objectives in the discussed policy, which referred, for example, to Poland’s economic interests, including trade. The basic objectives of the policyof communist Poland towards sub-Saharan Africa included the following tasks: 1. undertaking extensive diplomatic and ideological action to promote anti-Western forces; 2. providing technical assistance in the form of the secondment of doctors, engineers and skilled craftsmen; 3. awarding scholarships for African youth to study at selected universities; 4. establishing organisations with communist or leftist orientations, with the goal of penetrating local and regional trade unions. At the same time, efforts were made to avoid providing direct aid in the form of grants or loans.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 26-48
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Młodzież dla postępu”. Działalność ZMS a polskie projekty modernizacyjne czasów komunizmu
"Youth for progress". ZMS activity in the context of polish modernization projects of the communist era
Autorzy:
Sadowska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340849.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
PRL
ZMS
młodzież
socjalizm
modernizacja
communist Poland
Union of Socialist Youth
socialism
modernization
Opis:
Związek Młodzieży Socjalistycznej był organizacją polityczno-wychowawczą działającą w PRL w latach 1957–1976. Z założenia był zorientowany na nowoczesność i podejmował działania, które miały służyć modernizacji gospodarki i społeczeństwa, a zwłaszcza industrializacji i urbanizacji. Kluczowe pytanie dotyczy efektywności tych akcji. Działania w dziedzinie gospodarki, takie np. jak podnoszenie wydajności pracy, zwiększanie innowacyjności czy wspieranie wielkich inwestycji przemysłowych poprzez werbowanie młodych pracowników, miały słabą skuteczność. Większe znaczenie miało wsparcie młodzieży w migracji ze wsi i pomoc w adaptacji w środowisku miejskim, propagowanie edukacji, a także wdrażanie do aktywności i elastyczności. Kierunek działań ZMS świadczy o stopniowym odchodzeniu od komunistycznego modelu modernizacji w stronę zachodniego, nastawionego na sukces indywidualny i konsumpcję.
The Union of Socialist Youth (ZMS) was a political and educational organization operating in Poland from 1957 to 1976. It undertook a number of activities to modernize the economy and society, especially to support industrialization and urbanization. Among other things, the ZMS organized campaigns to raise labor productivity and innovation in the economy, and supported large industrial investments by recruiting young workers. The effectiveness of these activities was small, some of them even perpetuated the defects of the socialist economy. Of greater modernization significance was the promotion of education and, above all, the support given to young people migrating from the countryside to the cities and helping them adapt to the urban environment. The direction of the ZMS's activities testified to the gradual shift away from the communist model of modernization toward a Western model focused on individual success and consumption. It is important that ZMS members were expected to be active and flexible, which, after the overthrow of communism, helped them adapt to new conditions in a rapidly modernizing country.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 27, 2; 145-159
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prometeizm Janosika Podlaskiego w relacjach przyjaciół. Źródła do biografii Józefa Koryckiego
Prometheism of Janosik Podlaski in the accounts of friends. Sources for the biography of Józef Korycki
Autorzy:
Kamiński, Marek M.
Szum, Ernest
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564115.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Józef Korycki
Janosik
Podlasie
anti-communist opposition
crime in Poland
ideological banditry.
PRL
przestępczość w Polsce
bandytyzm ideowy.
Opis:
The article presents Józef Korycki, called Janosik Podlaski, described in the accounts of his three friends. The source material was developed with the biographical method and subjected to critical analysis. The accounts revealed the axiological ambiguity of Korycki’s activities, as well as the differ- ences in opinions about his activities. In the eyes of the communist propaganda, Janosik Podlaski was a common criminal. However, in the memory of friends he remained a good man, loyal to his homeland and devoted to the Podlasie community. In addition to presenting the recollections of Korycki, the article offers a clear interpretation of activities of this outstanding man.
Artykuł prezentuje postać Józefa Koryckiego, zwanego Janosikiem Podlaskim, opisaną na podstawie relacji trójki jego przyjaciół. Pozyskany w ten sposób materiał został opracowany w oparciu o metodę biograficzną i poddany krytycznej analizie. Relacje uwidoczniły niejednoznaczność aksjologiczną działalności Koryckiego, a także wynikającą z tego rozbieżność ocen prowadzonych przezeń działań. Ukazały zależność dotyczących jego osoby i czynów sądów wartościujących od perspektywy postrzegania. W ujęciu propagandy komunistycznych władz, Janosik Podlaski przedstawiany był, jako pospolity kryminalista. Natomiast w pamięci przyjaciół pozostał dobrym człowiekiem, wiernym ojczyźnie i oddanym podlaskiej społeczności. Artykuł ma na celu, oprócz prezentacji wspomnień o Koryckim, także przybliżenie rozstrzygnięcia dylematu w historycznej ocenie tej nieprzeciętnej postaci.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2020, 18; 119-145
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczna percepcja wyborów w PRL w świetle listów nadesłanych do władz podczas konsultacji projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 roku
Social Perception of Elections in the Polish People’s Republic in the Light of Letters sent to the Authorities during a Consultation of the Draft of a New Electoral Law to the Sejm in 1985
Autorzy:
Siedziako, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950952.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
elections in People’s Poland
Polish United Workers’ Party
Polish Sejm
social perception of the communist regime in Poland
wybory w PRL
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Sejm PRL
percepcja społeczna rządów komunistycznych w Polsce
Opis:
The article presents a survey of opinions expressed in the letters sent to the authorities of the Polish People’s Republic during the so-called social consultations of the draft of a new electoral law to the Sejm in 1985. A majority of people wrote critically not only about the project itself but also about the whole electoral system of the Polish People’s Republic. After a comparison of these opinions with other letters known from the period of building of a communist system in Poland, the author puts forward a thesis that in the successive decades of the rule of the Polish Workers’ Party/Polish United Workers’ Party, even if they had voted in universal elections, the Polish people were aware of their window-dressing nature.
Artykuł prezentuje przegląd opinii, które zawierają listy przesłane władzom PRL podczas tzw. konsultacji społecznych projektu nowej ordynacji wyborczej do Sejmu w 1985 r. Większość nadawców pisała krytycznie nie tylko o samym projekcie, ale także o systemie wyborczym PRL w ogóle. Zestawiając te opinie ze znanymi z innych publikacji listami z okresu budowy w Polsce systemu komunistycznego, autor stawia tezę, iż przez kolejne dziesięciolecia trwania rządów PPR/PZPR Polacy nawet jeśli brali udział w powszechnych głosowaniach, zdawali sobie sprawę z ich fasadowego charakteru.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 4; 181-200
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w okresie nacjonalizacji rynku książki w Poznaniu (1946–1955)
The Provincial Office for Control of the Press, Publications and Entertainment at the time of
Autorzy:
Nowak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911553.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
History of Communist Poland
History of the book
Publishing system in Poznan
Preventive censorship
Historia PRL
Historia książki
Ruch wydawniczy w Poznaniu
Cenzura prewencyjna
Opis:
Po przedstawieniu struktury i zasad funkcjonowania Wojewódzkiego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (WUKPPiW) w Poznaniu autor artykułu opisuje rolę tej placówki w procesie likwidacji spółdzielczych oraz prywatnych wydawnictw poznańskich. Udowadnia, że przez istnienie stalinowskiej cenzury prewencyjnej ówczesnym władzom udało się przyspieszyć nacjonalizację wspomnianych sektorów wydawniczych. W artykule wykorzystano bardzo obszerny zespół archiwalny pozostały po WUKPPiW w Poznaniu, przechowywany w poznańskim Archiwum Państwowym.
Following the presentation of the organizational structure and the rules governing the performance of the local branch of the Central Office for Control of the Press, Publications and Entertainment in Poznań, the author focuses on the role of the office in the process of nationalization of private and cooperative printing and publishing sector in Poznań. The article proves that through the very existence of the preventive censorship imposed by the communists of the Stalin era, the communist authorities were in position to accelerate nationalization of the publishing sector. The source material for the article is provided by available vast and extensive records and files made at the Office for Control in Poznań currently held in the State Archives in Poznań.
Źródło:
Biblioteka; 2011, 15(25); 161-191
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poland’s Women’s League in 1945–1949: A record of its activities presented in "Kobieta Dzisiejsza" and "Kobieta"
Działalność Ligi Kobiet na obszarze kraju w świetle czasopism organizacji — „Kobiety Dzisiejszej” (1946–1947) i „Kobiety” (1947–1949)
Autorzy:
Dajnowicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075759.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press after 1945
women’s magazines
women’s issues in communist-ruled Poland
Women’s League
„Kobieta Dzisiejsza”
„Kobieta”
czasopisma kobiece
Liga Kobiet
organizacje kobiece w PRL
komunizm
Opis:
This article looks at the record of the activities of Poland’s Women’s League, first registered in 1945 under the name Social and Civic League of Women, presented in its two magazines, Kobieta Dzisiejsza [Today’s Woman] and Kobieta [Woman] published in 1946–1947 and 1947–1949 respectively. Their approach and choice of stories were to demonstrate the new organization’s concern with the lives of their readers. The magazines offered advice on how to cope with problems of everyday life, both at home and in the workplace. The broad range of themes was intended to appeal to a broad audience from all walks of life, including those that were not members of the new organization.
Artykuł traktuje o kierunkach działalności Społeczno-Obywatelskiej Ligi Kobiet, ukazywanych na łamach dwóch czasopism kierowanych do Polek, to jest „Kobiety Dzisiejszej” i „Kobiety”. Periodyki te wychodziły w początkach działalności LK (1946–1949). Organizacja poprzez prezentowane treści ukazać chciała swoją „użyteczność”, przydatność w rozwiązywaniu codziennych spraw kobiet oraz ich różnorodnych problemów życia prywatnego i zawodowego. Tematyka ta świadczyć miała o uniwersalności czasopism, których treści, w założeniu redakcji, zainteresować powinny Polki z różnych grup społecznych, również kobiety nie zrzeszone w Lidze.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 57-74
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Powojenna mediewistyka polska wobec dziedzictwa dziewiętnastowiecznej myśli historycznej
Die polnische Nachkriegsmediävistik über das Erbe des historischen Denkens im neunzehnten Jahrhundert
The post-war Polish medieval studies in relation to the nineteenth-century historiography
Autorzy:
Boroń, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1018594.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
mediewistyka
historiografia
myśl historyczna XIX wieku
historiografia polska po II wojnie światowej
historiografia PRL
medieval studies
historiography
nineteenth-century historical thought
post-war Polish historiography
historiography in communist Poland
Opis:
W artykule przedstawiono uwagi dotyczące obecności w polskiej mediewistyce historycznej czasów powojennych (po 1945 roku) przekonań i wizji przeszłości wypracowanych jeszcze w XIX stuleciu, czyli u progu tworzenia się nowoczesnej, krytycznej historiografii. Z praktycznych względów szkic dotyczy tylko mediewistyki historycznej, bez odwoływania się do innych nauk zajmujących się średniowieczem. Autor zwrócił uwagę na liczne odwołania historiografii do wypracowanych w XIX wieku paradygmatów postrzegania przeszłości. Jednym z nich był paradygmat opisywania przeszłości „narodowej”. Zasygnalizowano także zastosowanie dość archaicznych sposobów opisu przeszłości w okresie po II wojnie światowej oraz utylitarny charakter części prac historycznych. 
The article presents reflection on the presence of the nineteenth-century convictions and visions of the past in the Polish post-war medieval studies practiced on the historical ground. The nineteenth century was the time when modern critical historiography started to be created. For practical reasons the article discusses only the field of history, without referring to other fields that also practice medieval studies. The author emphasizes numerous historiographic references to the nineteenth-century paradigms of perceiving the past. One of them was the paradigm of describing the “national” past. What is also signaled in this study are rather archaic manners of describing the past in the post-war period and the utilitarian character of some historical studies.
Der Artikel beschäftigt sich mit den in der polnischen Nachkriegsmediävistik (nach 1945) vorhandenen Ansichten und Vorstellungen über die Vergangenheit, die noch im neunzehnten Jahrhundert verankert waren, als sich die moderne, kritische Geschichtsschreibung erst zu entwickeln begann. Aus praktischen Gründen betrifft die Skizze nur die historische Mediävistik, ohne sich auf andere Wissenschaften vom Mittelalter zu beziehen. Der Autor macht auf zahlreiche historiographische Bezüge auf die aus dem neunzehnten Jahrhundert stammenden Paradigmen über die Wahrnehmung der Vergangenheit aufmerksam. Eines der Paradigmen war die Betrachtung der Vergangenheit von einem „nationalen“ Standpunkt aus. Darüber hinaus wurde auf die Anwendung von ziemlich archaischen Methoden der Vergangenheitsbeschreibung in der Nachkriegszeit sowie auf einen utilitären Charakter mancher historischen Arbeiten hingewiesen. 
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2020, 12; 227-244
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawodowy Związek Federacyjny „Wolność” – działalność i myśl społeczno-polityczna
The Vocational Association of the Federation “Freedom” - Activity and Sociopolitical Thought
Autorzy:
Bień, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/558596.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Gdańskie Seminarium Duchowne
Tematy:
Zawodowy Związek Federacyjny „Wolność”
anarchizm
anarchosyndykalizm
opozycja w PRL
ekologia
służba wojskowa
Professional Association of Federal “Freedom”
anarchism
anarcho-syndicalism
the opposition in communist Poland
ecology
military service
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie działalności oraz myśli społeczno-politycznej Zawodowego Związku Federacyjnego „Wolność” od momentu jego powstania w 1989 roku do zaniknięcia około roku później. Posłużą do tego dokumenty i wydawnictwa sygnowane przez ZZF „W”. Na ich podstawie stworzony zostanie katalog zagadnień podejmowanych przez związek obejmujący m.in. tematykę energetyki jądrowej i spraw pracowniczych. Omówione zostaną inspiracje filozoficzne (m.in. myśl Leszka Nowaka) i ideowe (anarchizm, syndykalizm, program „pierwszej Solidarności”) zawarte w wydawnictwach ZZF. Wskazane zostanie również miejsce Związku na mapie opozycji politycznej schyłkowego PRL (obok Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, Ruchu Wolność i Pokój a także Federacji Młodzieży Walczącej).
The aim of the article is to present the activities and sociopolitical ideas of the Vocational Association called “Freedom” from its creation in 1989 to its disappearance about a year later. For this purpose, documents and publications signed by ZZF “W” are used. On the basis of these documents, a catalogue of matters raised by the Association is created, covering, for instance, nuclear energy and employees’ issues. Inspirations stemming from philosophy (Leszek Nowak’s ideas) and ideology (anarchism, syndicalism, “first Solidarity” program) and present in the ZZF publications are discussed. The place of the Association on the map of late communist political opposition in the People’s Republic of Poland (including the Alternative Society Movement, the Freedom and Peace Movement and the Federation of Fighting Youth) is indicated.
Źródło:
Studia Gdańskie; 2015, 36; 219-229
0137-4338
Pojawia się w:
Studia Gdańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowni katoliccy zaangażowani w działalność obwodu buskiego "Służba Wolnej Polsce" w świetle dokumentów aparatu bezpieczeństwa
Catholic priests engaged in the activity of Busko district " Service to the Free Poland" inthe lignt of documents of the security apparatus
Autorzy:
Trepka, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1218095.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
duchowni
Służba Wolnej Polsce
ks. Stanisław Połetek
diecezja kielecka
aparat bezpieczeństwa
urząd bezpieczeństwa
dyktatura komunistyczna
PRL
indoktrynacja
clericals
Service Free Poland
P. Stanisaw Połetek
diiocese of Kielce
security apparatus
Security Service
communist dictatorschip
indoctrination
Opis:
Działalność księży Stanisława Połetka oraz Stefana Rzemieńca stanowiła przykład bezkompromisowej walki z dyktaturą komunistyczną w Polsce. Byli oddanymi sługami nauki Kościoła katolickiego oraz obrońcami suwerenności i demokracji. Zapłacili za to wysoką cenę. Skazani na kary bezwzględnego pozbawienia wolności mieli poddać się indoktrynacji Polski „ludowej”. W latach 1949-1955 duchowni stanowili cel numer jeden dla władz partyjno-państwowych, których próbowano zmarginalizować za wszelką cenę, m.in. poprzez podkopywanie ich autorytetu i poparcia społecznego. Mimo nagonki na polskich duchownych, pozostali oni aż do 1989 roku najbardziej nieprzejednanymi oponentami poprzedniego systemu.
The activity of priests Stanisław Połetka and Stefan Rzemieniec was an example of an uncompromising fight with the communist dictatorship in Poland. They were devoted servants of the Catholic teaching and defendants of the sovereignty and democracy, for which they paid a high price. Sentenced to absolute imprisonment, they were to be subjected to indoctrination of the “People’s” Poland. In the years 1949 - 1955 clergy constituted the main aim for the state and party authorities, which tried to marginalise them as much as possible, among others by undermining their authority and social support. Despite the smear campaign, Polish priest remained the most intransigent opponents of the system until 1989.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2016, 125; 263-282
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniformed Services Pension Amendment Acts in Poland as Part of State Politics of Memory
Zmiany w przepisach regulujących emerytury służb mundurowych w Polsce jako element państwowej polityki pamięci
Autorzy:
Grabarczyk, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531525.pdf
Data publikacji:
2019-12-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
Uniformed Services Pension Amendment Acts in Poland
politics of memory
institutionalization of collective memory
decommunization
reducing pensions of communist officials
transitional justice
tzw. ustawy dezubekizacyjne
polityka pamięci
instytucjonalizacja pamięci zbiorowej
dekomunizacja
obniżanie emerytur funkcjonariuszom PRL
sprawiedliwość tranzycyjna
Opis:
The article is an analysis of the regulations regarding the reduction of pensions of former officers of the People’s Republic of Poland’s security services as an element of state politics of memory, presenting the Uniformed Services Pension Amendment Acts of 2009 and 2016 from the perspective of transitional justice. Whilst investigating the admissibility of using such a retribution mechanism, the author draws attention to the purpose of this type of regulation. Reducing pensions has, in fact, two goals – a retrospective one and a prospective one. The retrospective goal is about administering historical justice by penalizing a specific group of people using various mechanisms (in this case administrative sanctions). In the prospective aspect, it is an element of institutionalizing memory and building a specific political narrative. As a consequence, apart from commemorative practices, it aims to produce and disseminate knowledge in public space, while clearly rejecting the past regime. In relation to the Uniformed Services Pension Amendment Acts, while the Act of 2009 was to some extent aimed at the retrospective goal, the 2016 Act is primarily an element of politics of memory used by authorities to control the recollection of past events by explicitly condemning the previous system and all persons in any way related to it. For this reason, the author focuses on the mechanism of reducing pensions as one of the elements of politics of memory in Poland.
Artykuł stanowi analizę regulacji dotyczących obniżenia uposażenia emerytalnego byłym funkcjonariuszom organów bezpieczeństwa PRL jako elementów polityki pamięci państwa, przedstawiając tzw. ustawy dezubekizacyjne z 2009 i 2016 r. z perspektywy sprawiedliwości tranzycyjnej. Nawiązując do dopuszczalności zastosowania takiego mechanizmu rozliczeń w artykule autor wskazuje przede wszystkim na cel tego typu regulacji. Obniżanie emerytur ma w istocie dwa cele – retrospektywny i prospektywny. W płaszczyźnie retrospektywnej przede wszystkim chodzi o wymierzenie sprawiedliwości dziejowej poprzez swego rodzaju rozliczenie określonej grupy osób z zastosowaniem różnych mechanizmów (w tym wypadku sankcji administracyjnych). W aspekcie prospektywnym jest to element instytucjonalizacji pamięci i budowania określonej narracji politycznej. W konsekwencji, obok komemoratywnych praktyk, ma na celu wytwarzanie i upowszechnianie wiedzy w przestrzeni publicznej, przy jednoczesnym jednoznacznym odcięciu się od minionego reżimu. W odniesieniu do tzw. ustaw dezubekizacyjnych, to o ile ustawa z 2009 roku była w jakimś stopniu nakierowana na cel retrospektywny, o tyle ta z 2016 jest przede wszystkim elementem polityki pamięci, mającym na celu ukształtowanie przez władzę określonej narracji o przeszłych wydarzeniach poprzez jednoznacznie potępienie poprzedniego ustroju oraz wszystkich osób w jakikolwiek sposób z nim związanych. Z tego względu autor skupia się na mechanizmie obniżania emerytur jako jednym z elementów polityki pamięci w Polsce.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 67-80
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawo o stowarzyszeniach jako instrument nadzorowania działalności zgromadzeń zakonnych w latach 1949-1989
Law on Associations as an instrument to supervise the activities of religious congregations in the years 1949-1989
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043938.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
People's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law on Associations
freedom of conscience and religion
freedom of association
associations in Poland
anti-religious activities
communist regime
repression against religious orders
Church-State relations
religious organization
religious freedom
Law on Religion
PRL
Marxist-Leninist ideology
ideologia marksistowsko-leninowska
kościoły i związki wyznaniowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
zakony
Prawo o Stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności religijnej w PRL
Polska Ludowa
zgromadzenia zakonne w PRL
relacje państwo-kościół
komunizm
Kościół w PRL
Opis:
W Polsce po II wojnie światowej, prowadzona wówczas przez władze komunistyczne polityka wyznaniowa miała swe źródło w założeniach systemu marksistowsko-leninowskiego, ateistycznego w swej istocie, a w konsekwencji tego, wrogiego kościołom i związkom wyznaniowym. Ponieważ w Polsce przeważającą większość społeczeństwa stanowili wierni Kościoła katolickiego, toteż właśnie przeciwko instytucjom tego Kościoła skierowany został niemal cały impet antyreligijnej kampanii ówczesnych władz. Jedną z metod walki było instrumentalne stosowanie przepisów prawa stanowionego. Artykuł ukazuje takie właśnie wykorzystywanie przepisów rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Wszystkie zgromadzenia zakonne zostały podporządkowane przepisom tego prawa po wejściu w życie dekretu z 5 sierpnia 1949 r. Środkiem represji wobec zgromadzeń zakonnych Kościoła katolickiego stały się wówczas przepisy dotyczące nie tylko legalizacji zrzeszeń, czy likwidacji już działających, ale nawet te określające sprawowanie nadzoru nad działalnością tych zalegalizowanych zrzeszeń. W niniejszym opracowaniu pokazane zostały przykłady instrumentalnego wykorzystywania przepisów Prawa o stowarzyszeniach do kontrolowania i utrudniania działalności zgromadzeniom zakonnym.
In Poland, after World War II, religious policy, led then by the communist government, was rooted in the Marxist-Leninist system that was atheistic in nature and, as a consequence, hostile to churches and religious associations. In Poland, the vast majority of the population were Catholic, so almost full brunt of anti-religious campaign of the then authorities was directed against the institutions of the Catholic Church. One of the methods of fighting was instrumental application of the provisions of statutory law. The article describes such an application of the Regulation of the President of the Republic of Poland of 27 October 1932 - Law on Associations. All congregations had to comply with the provisions of this law after the entry into force of the Decree of 5 August 1949. Thus, the rules relating not only to legalization or liquidation of the associations already operating, but even those defining supervision over the activities of these legalized associations  have become the means of repression against religious congregations of the Catholic Church. In this paper, the author presented examples of the instrumental application of the provisions of the Law on Associations to monitor and obstruct the activities religious orders.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2016, 19; 237-261
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modification of the legal basis of the activity of religious orders in Poland introduced by the communist authorities in 1949
Zmiana podstawy prawnej działalności zakonów w Polsce dokonana przez władze komunistyczne w 1949 r.
Autorzy:
Ordon, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043645.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
zakony
prawo o stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności
religijnej w prl
zgromadzenia zakonne w prl
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
freedom of thought
conscience and religion
anti-religious activities
repression against religious orders
Poeple's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law of Association's
Communist regime
freedom of association
Opis:
This study casts light on the circumstances and effects of changes to the legal acts defining the legal framework of the activities of religious orders in post-war Poland. Until 1949, religious orders had not been covered by the regulations on the creation and legalization of secular associations. Pursuant to the decree of 5 August 1949, however, they were obligated to comply with the provisions of the Law on Associations. Failure to apply for the registration resulted in the dissolution of the order and the forfeiture of its assets by the state. Still, despite the submission of the applications as provided by law, the authorities refused to registered orders and did not maintain an official register of such entities, either. In point of fact, the communist regime only intended to develop such a legal context in which the law might be used as a tool of repression against religious orders. The actual aim of the 1949 amendment was not the intent to clarify the legal status of religious orders, which remained uncertain in the aftermath of the Resolution of the Provisional Government of National Unity of 12 September 1945 invalidating the 1925 Concordat. The authorities only intended to establish a strict state control over religious organizations and, by extension, gradually reduce their activity until their complete disappearance from public life. The content relies primarily on the analysis of the legislation and archival material gathered in the state and ecclesiastical archives in Poland.
Artykuł pokazuje okoliczności i skutki zmiany aktów prawnych, określających prawne ramy działalności zakonów w Polsce po II wojnie światowej. Do roku 1949 zakony nie podlegały przepisom dotyczącym tworzenia i legalizacji zrzeszeń świeckich. Na podstawie dekretu z dnia 5 sierpnia 1949 r. zostały zobowiązane do podporządkowania się przepisom Prawa o stowarzyszeniach. Brak wniosku o rejestrację skutkować miał rozwiązaniem zgromadzenia zakonnego i przejęciem jego majątku na rzecz państwa. Pomimo złożenia przewidzianych prawem wniosków, władze nie dokonały rejestracji zakonów, nie prowadziły również formalnego rejestru tych podmiotów. W rzeczywistości bowiem władzom zależało jedynie na ukształtowaniu takiego stanu prawnego, który można byłoby wykorzystać jako narzędzie represji wobec zakonów. Jak pokazują materiały archiwalne, prawdziwym celem nowelizacji z 1949 r. nie było dążenie do uregulowania stanu prawnego zakonów, który w tamtym okresie pozostawał niepewny ze względu na uchwałę Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z dnia 12 września 1945 r. deklarującą nieobowiązywanie Konkordatu z 1925 r. Władzom zależało jedynie na objęciu zakonów skrupulatnym nadzorem państwowym, a w konsekwencji stopniowe ograniczanie ich działalności, aż do zupełnego usunięcia z życia społecznego. Tekst oparty został przede wszystkim na analizie aktów prawnych oraz na materiałach archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach państwowych i kościelnych.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2014, 17; 193-208
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies