Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Cieszyn Silesia," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 89
Tytuł:
Modyfikacje i zmiany kodu językowego na przykładzie mowy młodzieży polskiej z Zaolzia
Modifications and changes to language codes exemplified by young people from the Czech part of Cieszyn Silesi
Autorzy:
Bogocz, Irena
Bortliczek, Młgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/511111.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
the Czech part of Cieszyn Silesia
dialect
Polish
bilingualism
diaglossia
interference
code-switching
mixed language
Opis:
In the article the subject of attention is the comm unication strategies of pupils in schools with Polish as the language of instruction in the Czech part of Cieszyn Silesia. The pupils know more than one language code – at a minimum, th e local dialect, Polish and Czech, and they alternating between these codes in linguistic communication daily. The article presents excerpts from interviews with these pupils conducte d by the authors (and researchers), in which the causes, methods and consequences of such specific communication strategies are revealed. The main triggers of code changes were found to be mainly changes of conversation topics and changes in the language of communication partners. The article also touches upon other issues: the conceptualization of the wor ld through traditional dialect, the utility of dialects in the contemporary world of technological, scientific and cultural progress and the emergence of mixed supranational spoken languages, etc.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2016, 1(17); 213-241
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mowa Polaków na Zaolziu (w kontekście języków ogólnonarodowych i ich odmian)
The speech of Poles in the Zaolzie region (in the context of ethnic languages and their varieties
Autorzy:
Bogoczová, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594251.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
czeski Śląsk Cieszyński
język polski
język czeski
gwara
język mieszany
Czech part of Cieszyn in Silesia
Polish language
Czech language
dialect
mixed language
Opis:
Artykuł dotyczy sytuacji językowej na Śląsku Cieszyńskim w Republice Czeskiej, który zamieszkuje m.in. polska mniejszość narodowa. W pierwszej kolejności zostały podane i wyjaśnione podstawowe pojęcia odnoszące się do omawianego regionu i opisane wydarzenia historyczne, które doprowadziły do obecnej sytuacji językowej. Następnie przytoczono cechy typowego członka polskiej mniejszości na Śląsku w Republice Czeskiej. W dalszej kolejności poświęcono uwagę językom i ich odmianom, które kształtowały lokalną mowę potoczną, szczególnie zaś samej mowie „po naszymu”, przedstawionej we fragmentach autentycznych tekstów. W artykule zawarto również informacje o tym, jak przebiegały spory o afiliację gwary zachodniocieszyńskiej do czeskiego lub polskiego języka etnicznego.
This article deals with the language situation in the Czech part of Cieszyn in Silesia, where, among others, members of a Polish national minority live. First, the author introduces and explains basic notions concerning the region and offers a brief description of the historical development that has led to its present state. She presents the basic properties of a typical member of the Polish minority in the Czech part of Silesia. Subsequently, the author devotes attention to the languages and their varieties which have shaped the local common language, especially the speech itself, which is presented in the form of extracts from authentic texts. The third part of the article contains information about how disputes about the affiliation of the West Cieszyn dialect to the Czech or Polish ethnic language took place.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 7-18
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Psyches iatreion, czyli cieszyńska biblioteka księdza Leopolda Jana Szersznika
Autorzy:
Bogus-Spyra, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33331191.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
library
Cieszyn
Jesuits
Rev. Leopold Jan Szersznik
Cieszyn Silesia
biblioteka
jezuici
ks. Leopold Jan Szersznik
Śląsk Cieszyński
Opis:
Na postawę życiową i zainteresowania naukowe Leopolda Jana Szersznika (1747-1814) wpłynęły zarówno czynniki związane z wychowaniem domowym, jak i edukacja instytucjonalna, na którą składały się: studia filozoficzne w jezuickiej akademii w Ołomuńcu, nowicjat w konwikcie jezuickim w Brnie, studia w Březnicy, a także nauka w akademickim kolegium św. Klemensa w Pradze, następnie w kolegium w Chebie i studia teologiczne w Pradze. W listopadzie 1775 roku L.J. Szersznik zdecydował o powrocie do Cieszyna. Z Czech przywiózł szereg książek, które były podstawą późniejszych zbiorów. Bazę jego wczesnej kolekcji stanowiły dzieła z dziejów Słowiańszczyzny, historii Towarzystwa Jezusowego oraz życia Bohuslava Balbína. Szersznik, który objął posadę profesora w gimnazjum w Cieszynie, postawił sobie za cel powołanie przy szkole biblioteki godnej nowych czasów. Gdy starania o pozyskanie odpowiednich woluminów okazały się nieskuteczne, postanowił oddać do użytku publicznego własne zbiory. Pozwolenie na urządzenie biblioteki nadeszło w 1801 roku i tę datę eksjezuita uznał za początek swej fundacyjnej biblioteki, która została otwarta w 1802 roku i stała się pierwszą publiczną placówką tego typu na terenie ówczesnego Śląska Austriackiego, a także jedną z pierwszych na obszarze obecnych ziem polskich. Do dziś zaliczana jest do najbardziej wartościowych śląskich zbiorów historycznych. Staraniem Szersznika i dzięki jego środkom finansowym zbiory liczące kilkanaście tysięcy woluminów, w tym manuskryptów, zostały odpowiednio zabezpieczone i uporządkowane według dawnego schematu działowego umożliwiającego orientację w księgozbiorze, który ostatecznie podzielono na 27 grup tematycznych i formalnych. Najobszerniejszy był dział poświęcony pracom historyków świeckich. Drugi pod względem wielkości to zbiór dzieł poetów, następnie matematyków i teologów, filozofów, prawników, ekonomistów, przyrodników, gramatyków, geografów. Szersznik zadbał, by zgromadzone woluminy służyły nie tylko jego uczniom, ale i kolejnym pokoleniom oraz by pożytek z nich mieli także przyszli mieszkańcy Cieszyna i goście, którzy zechcą odwiedzić to miejsce. Dzięki założonej fundacji zbiory eksjezuity do dziś stanowią chlubę miasta. Zgromadzone przez Szersznika dzieła to często białe kruki, których na próżno szukać w innych instytucjach. Kolekcja stanowi przykład biblioteki barokowo-oświeceniowej posiadającej oryginalny wystrój wewnętrzny, który do dziś można oglądać w Książnicy Cieszyńskiej. Zgodnie z życzeniem fundatora może służyć nie tylko rozwojowi nauki, ale także leczeniu duszy.
The life attitude and scholarly interests of Leopold Jan Szersznik (1747–1814) were influenced both by factors related to his home upbringing and his institutional education, which consisted of philosophical studies at the Jesuit academy in Olomouc, novitiate at the Jesuit convent in Brno, studies in Březnica, study at the academic college of St Clement in Prague, then at the college in Cheb and theological studies in Prague. In November 1775, L.J. Szersznik decided to return to Cieszyn. From Bohemia he brought back a number of books that were the basis for later collections. The basis of his early collection were works on Slavic history, the history of the Society of Jesus and the life of Bohuslav Balbín. Szersznik, who took a position as a professor at a grammar school in Cieszyn, set himself the goal of establishing a library at the school worthy of the new era. When efforts to acquire suitable volumes proved unsuccessful, he decided to put his own collection into the public domain. Permission to set up a library came in 1801, and the ex-Jesuit considered this date the beginning of his foundation library, which opened in 1802 and became the first public institution of its kind in what was then Austrian Silesia, as well as one of the first in what is now Poland. To this day, it ranks among the most valuable Silesian historical collections. Thanks to Szersznik’s efforts and financial support, the collection of several thousand volumes, including manuscripts, was properly secured and organized according to the old section-based scheme that facilitates orientation in the book collection, which was eventually divided into 27 thematic and formal groups. The most extensive section was devoted to the works of lay historians. The second largest section is the collection of works by poets, followed by mathematicians and theologians, philosophers, lawyers, economists, naturalists, grammarians, geographers. Szersznik made sure that the collected volumes would serve not only his students, but also future generations, and that future residents of Cieszyn and visitors who wish to visit the place would also benefit from them. Thanks to the established foundation, the ex-Jesuit’s collection remains the pride of the town to this day. The works collected by Szersznik are often rarities, which cannot be found in other institutions. The collection is an example of a Baroque-Enlightenment library with original interior design, and can still be revered at the Cieszyn library. According to the founder's will, it can serve not only for the development of science, but also for the healing of the soul.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 120; 63-88
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charyzmatycy czy markieranci – obraz pastorów i księży w Dzienniku Andrzeja Cinciały z lat 1846–1853
Charismatics or loafers? – the image of pastors and priests in Andrzej Cinciała’s Journal from 1846–1853
Autorzy:
Bogus-Spyra, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185323.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Cieszyn Silesia
clergy
diary
education
secondary school
studies
Opis:
The notary Andrzej Cinciała (1825–1898) of Cieszyn left behind his Diary, written in 1846–1853. In his notes, which he kept regularly, almost daily in the early years, we find a detailed description of the activities of both the author and his circle of friends, including those forming the Polish national movement in Cieszyn Silesia. Diary contains numerous apt observations on everyday life, including the author’s opinions about the clergy of the time. The article, which is based on analysis of the contents of Diary, attempts to present issues concerning reception of the work of priests and pastors influencing the educational fate of secondary school pupils from Cieszyn Silesia. It would be a truism to point out that for generations the clergy have served as mentors and arbitrators for certain layers of society. However, contrary to the traditional view put forth by Polish historiography, among them therewere not only charismatic leaders, but also people who avoided honest service.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 2; 49-68
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Incomplete Intelligentsia: Efforts of Folk Teachers to Improve Their Social Status within the Habsburg Monarchy
Autorzy:
Bogus-Spyra, Marzena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601625.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
teachers of people’s schools
intelligentsia
Austrian Silesia
Cieszyn Silesia
teachers’ associations
the process of social modernisation
Opis:
As part of the modernisation process, the authorities of major European countries ascribed to teachers of people’s schools the role of educating the lower strata of society (inhabitants of villages, manual workers, etc.). Similarly, they put this professional group in charge of the realisation of the hidden purpose of state education: shaping subjects so that they would accept the social and political order. Given their required education and the social tasks they undertook, it was assumed folk teachers would be associated with opinion-forming groups and the intelligentsia. However, in fact, for a long time, they were denied belonging to either of these groups. During the long nineteenth century, they had to struggle with a negative reception of their efforts in those circles in which the school and the teacher were perceived as unnecessary institutions. In most regions of Central Europe, for example in Austrian Silesia, thanks to the improvements of the professional competencies of the teachers and their dedication in fulfilling their obligations, both at school and outside it, the teachers and their organisations were successful in changing this perception of them. They were also actively involved in the political activities of various national camps. Nevertheless, in most official institutions, they were not the ones making the most important decisions concerning elementary education. At the same time, however, without their cooperation, none of the educational and social plans would have been implemented in practice.Thanks to their participation in the public life of local communities, especially rural ones, over time they became the new opinion-formers, playing the role of an intelligentsia that works among the people. They were not only elementary education specialists, but also pedagogues, activity-inspirers for the adult inhabitants, and experts in dealing with all kinds of situations and emergency issues.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2020, 121
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śląsk Cieszyński w refleksjach humanistów – poszukiwanie klucza do zrozumienia narracji o przygranicznym mikroświecie
Cieszyn Silesia in reflections of authorities in humanities – searching for a key to understanding a narration about the borderland microworld
Autorzy:
Bortliczek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044568.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
borderland
Cieszyn Silesia
Zaolzie
metaphor
Opis:
Searching for metaphors that allow us to understand the linguistic picture of Cieszyn Silesia and their residents, I refer to the anthology of conversations experienced by people with authority. The conversations influence the change and development of Cieszyn’s microcommunity and borderland (microworld). I analyse the language (common words, terms, names, and especially metaphors). The work includes three parts: the picture of space in metaphors, man in the space of Cieszyn Silesia (truths and myths) and names and brand names in the local microworld. I reach the conclusion that the metaphors describing the local community, one the one hand, grow it on tradition, culture and history and, on the other hand, express the current observations, for example about Cieszyn Silesia and its esotericism. The phenomenon of esotericism serves people’s judgment (as it is stated by some interlocutors) and sustains the opposition: autochthons are from here while strangers are not. The architectural icons of Cieszyn Silesia (for example Rotunda, Piast’s Tower) coexist with, e.g. the local taste (for example, Cieszyn cookies). Out of concern for Cieszyn Silesia identity, the knowledge about the borderland microworld should consciously be passed on from generation to generation.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 2; 41-60
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekumenizm na Śląsku Cieszyńskim z perspektywy końca XX stulecia i początku XXI wieku
Ecumenism in Cieszyn Silesia seen from the perspective of the end of 20th century and the beginning of 21st century
Autorzy:
Budniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950426.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Śląsk Cieszyński
diecezja bielsko-żywiecka
ekumenizm
inicjatywy ekumeniczne
Kościół katolicki
Kościół ewangelicko-augsburski
cieszyn silesia
bielsko-żywiec diocese
ecumenism
ecumenic
initiatives
roman catholic church
evangelical church of the augsburg
confession
Opis:
Over the years from 16th century up to our times, Protestants, Catholics and Jews lived peacefully together in the region of Cieszyn Silesia. At the beginning of the third millenium one can follow the words of the Swiss Reformed theologian, Karl Barth, that “although we believe otherwise, we don’t belive in another God”. According the the words everybody’s religion and values must be respected. Cieszyn Sliesia has always been associated with everything what is Christian. For centuries it has been the cradle of faith and the love for God. Cieszyn, as the capital of the region, is a town in which ecumenism – not the theological, but the everyday, practical one – makes sense of people’s lives. Due to historical conditions, this land was rich in clergy and lay people for whom the welfare of other human beings, help for those in need, the social, economical and intellectual developement of the capital town were matters of overriding importance. Today – tradition, history, cultural and intellectual heritage connected with this town speak clearly to everybody. The inhabitants of this land value in a really special way the great gift of unity which was given to them in the spirit of God’s love. No social or cultural activity is impossible here thanks to the true engagement of Catholics and Protestants who are motivated by the idea of developement of this magic place. In Cieszyn Silesia, where “ecumenism is the matter of social life”, the ecumenical awarness is more and more promoted. It can easily be said that the region, in terms of its ecumenical activity in all its dimensions (spiritual, intellectual, pastoral and practical), could be a guiding light for Europe.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2015, 14, 2
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reception of John Paul II’s Encyclical Ut unum sint in Cieszyn Silesia
Autorzy:
Budniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40279386.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
ecumenism
Cieszyn Silesia
encyclical Ut unum sint
history
reception
Opis:
There are places where the ecumenical movement is born and grows out of the very essence of social and cultural reality. Cieszyn Silesia belongs to one of such places. Situated on the meeting point of various nationalities, cultures, and Churches, it constitutes a border region in a literal and symbolic sense. This region has become the home for the largest population of the Lutherans in Poland. The ecumenical movement which has been born and developed here is a necessary and inevitable consequence of such coexistence of Churches — the Roman Catholic Church and the Lutheran. Both Churches have become symbols of ecumenical life based on faith, tolerance, experience and respect. Nowadays all of these factors create a modern ecumenism. Ecumenism in Cieszyn Silesia has a very long and rich history. The phenomenon of Churches’ coexistence appeared almost five centuries ago. It means that the ecumenical movement had existed here long before the Catholic Church promulgated the encyclical Ut unum sint. On the basis of the examples of the ecumenical relationships mentioned in the article, it can be said that the look of the “wise” today at its “yesterday” helps to build a better “tomorrow”. Therefore it can be said that on the basis of a well-lived present, firmly rooted in history, rises a favourable hope for the future of the Church. Presenting the reception of John Paul’s II Ut unum sint among the multi-denominational population of Cieszyn Silesia one could quote Reverend Professor Wacław Hryniewicz, one of the most remarkable Polish ecumenists: “An authentic reception can be achieved only when the partners differ from each other because diversity enables the true relation of giving and taking.”
Źródło:
Ecumeny and Law; 2022, 10, 1; 99-112
2353-4877
2391-4327
Pojawia się w:
Ecumeny and Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Reception of the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio in Cieszyn Silesia
Autorzy:
Budniak, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2150789.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
ecumenism
Cieszyn Silesia
Second Vatican Council
history
reception
Opis:
There are certain places throughout the world where ecumenical movements are born and have arisen out of the very essence the sociocultural realities of these places. The Cieszyn region of Silesia is such a place. In Cieszyn, different nationalities, cultures, and religions converge because the region both literally and symbolically contains many borders. Many Christian denominations peacefully coexist within Cieszyn, which is home to the largest community of Lutherans in Poland. The ecumenical movement within Cieszyn arose as a necessary and inevitable consequence of the coexistence of these Churches. For this reason, the Cieszyn region of Silesia is a perfect example of contemporary trends that are occurring within the ecumenical movement. Ecumenism in the Cieszyn region of Silesia has a very long and rich history that began more than five centuries ago, meaning long before the Second Vatican Council issued the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio. Two Christian denominations—Roman Catholic and Lutheran—have coexisted in Cieszyn Silesia and, therefore, have become a symbol of an ecumenism based on faith and tolerance as well as survival and respect. Each of these represent the modern understanding of ecumenism today. The ecumenical movement can serve as a solid foundation that strengthens a sense of unity within local communities that share the same cultural and Christian roots so that these communities can achieve a common goal: to build a civilization of love, peace, and justice. Based on the examples of ecumenical relationships at work provided in this article, it is possible to say that the wise of “today” look back on “yesterday” in order to build a better “tomorrow.” Therefore, it is safe to assert that an ecumenism well-lived in the present that is also firmly rooted in history is a source of hope for the future of Christian Churches and communities. When presenting how the multi-denominational population of Cieszyn Silesia received the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio, a statement made by one of the most eminent Polish ecumenists, Father Prof. Wacław Hryniewicz, comes to mind: “An authentic reception can be achieved only when the partners differ from each other, because diversity enables the true relationship between giving and taking.”
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2019, 18; 169-181
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja książki: Świat naszych przodków. Tradycje letniego cyklu obrzędowego
Book review: The world of our ancestors. Traditions of the summer ritual cycle
Autorzy:
Czubala, Dionizjusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078263.pdf
Data publikacji:
2019-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
field research
regional traditions
intangible cultural heritage
summer ritual cycle
regionalism
regional education
Culture Researchers' Club
Municipal Culture Center in Czechowice-Dziedzice
folklore of Cieszyn Silesia
review
badania terenowe
tradycje regionalne
niematerialne dziedzictwo kulturowe
letni cykl obrzędowy
regionalizm
edukacja regionalna
Koło Badaczy Kultury
Miejski Dom Kultury w Czechowicach-Dziedzicach
folklor Śląska Cieszyńskiego
recenzja
Opis:
The text is a review of the fourth volume of the publishing series The world of our ancestors, subtitled: Traditions of the summer ritual cycle, developed by young researchers gathered in the Culture Researchers’ Circle at the Municipal Culture Center in Czechowice-Dziedzice under the direction of its founder and supervisor – Dr. Agnieszka Przybyła-Dumin, a folklorist and cultural anthropologist with considerable scientific achievements. The book was developed based on field research carried out in 2017–2019 with 116 people aged 11 to 95 living in Bronów, Ligota, Zabrzeg and Czechowice-Dziedzice. Their purpose was to archive remembered and cultivated customs, rituals, magical beliefs and practices, as well as the transferred narratives. The volume in question is a collection of several articles, including two volumes prepared by the editor of the volume: introducing the theoretical issues Regional idea – regional education – Regional Culture Archive and the second one being an editorial commentary to the entire publication and the project. The remaining texts were written by young people well prepared in terms of content and methodology. They have been devoted to the consecutive annual holidays of the summer ritual cycle and developed according to a set pattern – holiday history or life of a saint, results of field research in the municipality of Czechowice-Dziedzice, examples from other times and regions. The collection is supplemented by: narrator index, research questionnaire, tables and bibliography, as well as short notes presenting the authors of the articles and other members of the Culture Researchers' Circle. The work of the whole team is located in the cultural trend called regionalism and has been highly rated as valuable in the context of strengthening the intergenerational message transfer, preservation of intangible cultural heritage and as a source text for further research on the regional culture.
Tekst stanowi recenzję czwartego tomu serii wydawniczej pt. Świat naszych przodków z podtytułem Tradycje letniego cyklu obrzędowego, opracowanego przez młodych badaczy skupionych w Kole Badaczy Kultury przy Miejskim Domu Kultury w Czechowicach-Dziedzicach pod kierunkiem jego założycielki i opiekunki – dr Agnieszki Przybyły-Dumin, folklorystki i antropologa kulturowego z dużym dorobkiem naukowym. Książka została opracowana w oparciu o badania terenowe realizowane w latach 2017–2019 z 116 osobami w wieku od 11 do 95 lat zamieszkującymi Bronów, Ligotę, Zabrzeg lub Czechowice-Dziedzice. Ich celem była archiwizacja pamiętanych i kultywowanych zwyczajów, obrzędów, wierzeń i praktyk magicznych, a także znajdujących się w przekazie narracji. Omawiany tom jest zbiorem kilkunastu artykułów, w tym dwóch opracowanych przez redaktorkę tomu: wprowadzającego w zagadnienia teoretyczne pt. Idea regionalna – edukacja regionalna – Archiwum Kultury Regionalnej oraz będącego komentarzem redakcyjnym do całej publikacji oraz projektu. Pozostałe teksty zostały napisane przez przygotowaną merytorycznie i metodologicznie młodzież. Poświęcone zostały kolejno po sobie następującym świętom dorocznym letniego cyklu obrzędowego i opracowane według ustalonego wzoru – historia święta lub żywot świętego, wyniki badań terenowych w gminie Czechowice-Dziedzice, przykłady z innych czasów i regionów. Zbiór uzupełniają: indeks narratorów, kwestionariusz badawczy, tabele i bibliografia, a także krótkie notki prezentujące autorów zamieszczonych artykułów i innych członków Koła Badaczy Kultury. Praca całego zespołu lokuje się w nurcie kulturowym nazwanym regionalizmem i została wysoko oceniona jako wartościowa w kontekście wzmacniania przekazu międzypokoleniowego, zachowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz jako tekst źródłowy do badań nad kulturą regionalną.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2019, 7, 7; 147-151
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inny w przestrzeni instytucji kultury. „Zmagania” z dostępnością na przykładzie Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie
The Other in the space of cultural institutions. „Struggle” for accessibility – the case of the Museum of Cieszyn Silesia in Cieszyn
Autorzy:
Drożdż, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234010.pdf
Data publikacji:
2024-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
muzeum
instytucja kultury
dostępność architektoniczna
dostępność cyfrowa
dostępność komunikacyjna
Muzeum Śląska Cieszyńskiego
museum
cultural institution
architectural accessibility
digital accessibility
communication accessibility
the Museum of Cieszyn Silesia
Opis:
In the increasingly diversified world, openness to difference becomes a priority. This difference can be understood broadly. It may refer to people with foreign cultural experiences, with other cultural resources or with their shortage. It may also concern individuals or entire groups with special needs. Opening to the needs of such people and educating the society in this regard is one of the many tasks of cultural institutions. The need to make an institution more accessible is becoming a constantly growing challenge for its employees. The text addresses the problem of adapting cultural institutions to the legislative requirements introduced by the Act of 19th July 2019 on ensuring accessibility to people with special needs and the Act of 4th April 2019 on the digital accessibility of websites and mobile applications of public entities. This issue was discussed in reference to the research results obtained with the use of the case study method in the research conducted in the Museum of Cieszyn Silesia in Cieszyn. What was taken into account in those studies was architectural, communication-information and digital accessibility. The interviews conducted with museum employees were analysed.
W coraz bardziej zróżnicowanym świecie otwartość na odmienność staje się priorytetowa. Odmienność ta może być rozumiana szeroko. Może odnosić się do osób z obcym bagażem kulturowym, innymi zasobami kulturowymi czy ich niedoborem. Może dotyczyć także jednostek czy całych grup wykazujących specjalne potrzeby. Otwarcie na potrzeby takich osób i edukowanie społeczeństwa w tym zakresie należy do jednego z wielu zadań instytucji kultury. Potrzeba czynienia instytucji bardziej dostępną staje się coraz większym wyzwaniem dla jej pracowników. W tekście został podjęty problem dostosowywania instytucji kultury do wymogów ustawodawczych wprowadzonych przez ustawę z dnia 19.07.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. 2020, poz. 1062) oraz ustawę z dnia 4.04.2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. 2019, poz. 848). Zagadnienie to zostało rozpatrzone w oparciu o wyniki badań przeprowadzonych metodą studium przypadku w Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie. W prowadzonych badaniach pod uwagę wzięto dostępność architektoniczną, komunikacyjno-informacyjną i cyfrową. Analizie poddano wywiady przeprowadzone z pracownikami muzeum. W tekście została podjęta próba odpowiedzi na pytanie o ocenę dostępności badanej jednostki zarówno z perspektywy zwiedzającego (obserwacja uczestnicząca), jak i pracowników.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2024, 24, 1; 73-87
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca międzynarodowa i rozwój euroregionu na przykładzie przygranicznych miast Cieszyn i Czeski Cieszyn
The international cooperation and the development of the euroregion by the example of border cities Cieszyn and Český Těšín
Autorzy:
Gabryšová, M.
Ciechomski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/322539.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
marketing terytorialny
Euroregion Śląsk Cieszyński
territorial marketing
Euroregion Cieszyn Silesia
Opis:
Artykuł poświęcony jest roli współpracy międzynarodowej w rozwoju miast przygranicznych i Euroregionu Śląsk Cieszyński. W pierwszej części skomentowano teoretyczne podstawy współpracy miast partnerskich, natomiast w drugiej skupiono się na analizie korzyści płynących dla mieszkańców miast Cieszyn i Czeski Cieszyn. W artykule wykorzystano fragmenty wywiadów zrealizowanych osobiście z Burmistrzem Miasta Cieszyna i Wicestarostą Czeskiego Cieszyna.
The article is devoted to the role of the international cooperation in the development of the border cities and the Euroregion Cieszyn Silesia. In the first part of the article the author commented the theoretical bases of the cooperation, however the second part of this article is about the benefits of this cooperation to the residents of the city of Cieszyn and Český Těšín. The author of the article used the literature about the management of the cities development and interviews with the mayor of the city of Cieszyn.
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 129; 89-103
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cieszyńskie bibliografie terytorialne od końca wieku XIX do początku wieku XXI
Cieszyn Territorial Bibliographies from the Turn of 19th Century to the Beginning of 21th Century
Autorzy:
Gębołyś, Zdzisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/472443.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
Tematy:
current bibliography
retrospective bibliography
database
catalogue online
Cieszyn
Cieszyn Silesia
Polska
Czech Republic
Germany
Austria
bibliografia bieżąca
bibliografia retrospektywna
baza danych
katalog online
Śląsk Cieszyński
Polska
Czechy
Niemcy
Opis:
The paper will present the most important accomplishments on the field of documentation and registering of literature from Cieszyn Silesia, firstly bibliographical lists, which were prepared in 19th century to 20th century. Next I would like to describe collective (teamwork) bibliographies, Polish, Czech and German, which register literature from Cieszyn Silesia. Registration of publishing production from Cieszyn Silesia will be showed within the context of complicated and various political, economical an cultural conditions. Critical review of literature revevals the need of registering prints from Cieszyn Silesia. Polish and Czech activities in this field are will be discussed, as well as planned ones concerning a complete database of Cieszyn Silesia publishing production.
Źródło:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, 11; 333-357
1897-0788
2544-8730
Pojawia się w:
Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Upodmiotowienie ucznia w kontekście ewangelickiej edukacji religijnej
The empowerment of a learner in the context of Evangelical religious education
Autorzy:
Gnat, Karina Sabina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956041.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
upodmiotowienie ucznia
Śląsk Cieszyński
ewangelicka edukacja religijna
edukacja międzykulturowa
empowering of the student
Cieszyn Silesia
Evangelical religious education
intercultural education
Opis:
Problematyka artykułu dotyczy sfery upodmiotowienia ucznia w ewangelickiej edukacji religijnej w szkołach ponadpodstawowych na terenie Śląska Cieszyńskiego. Podejmuję tematykę edukacji podmiotowej, która umożliwia pedagogom religii i uczniom wspólne poszukiwanie wartości, sensu życia i dochodzenie do prawdy. Podmiotowo kreowana przestrzeń edukacyjna winna wspierać dochodzenie jednostki do pełnej autonomii i autentyczności, do pełnej tożsamości. W przestrzeni wolności dokonuje się również odkrywanie potencjonalności jednostki ludzkiej, która podejmuje twórczą aktywność na drodze do pełnej i świadomej samorealizacji w świecie. Osoba – podmiot zmierza ku pełnej dojrzałości, przejmując odpowiedzialność za siebie i swoje wybory.
The issue of the article concerns the sphere of empowering the student in Evangelical religious education in secondary schools in Cieszyn Silesia. I undertake the issue of subject education, which enables religion educators and students to search for values, the meaning of life and reaching the truth. The subjectively created educational space should support the individual’s investigation into full autonomy and authenticity, to full identity. In the space of freedom, one also discovers the potential of the human individual who undertakes creative activity on the path to full and conscious self-fulfillment in the world. The person – the subject is moving to full maturity, taking responsibility for themselves and their choices.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2019, 10, 1; 254-266
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Partyzancka epopeja. Dzieje Hellerów z Huty – górali śląskich z Brennej na Śląsku Cieszyńskim
The Guerrilla Epic. The History of the Heller family from Huta – the Highlanders from Brenna in Cieszyn Silesia
Autorzy:
Grajewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057024.pdf
Data publikacji:
2015-12
Wydawca:
Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Tematy:
genealogy
Brenna
Cieszyn Silesia
Silesian Beskids
the Heller family
genealogia
rodzina Hellerów
Śląsk Cieszyński
Beskid Śląski
Opis:
The Heller family, who originated most likely from Moravian Germany, were glassworkers by profession. They resided in Brenna, a village located in the Silesian Beskids. While adopting the lifestyle of the local highlanders, they took their Wallachian culture, Slavic language and Catholic religion. After the liquidation of the glass factory, the Heller family became peasants and started to farm on a small piece of land, due to which they were classified as a local middle class, the so-called. “Free farmers”. In the course of time the representatives of this family divided into several distinct branches, settled among others on the land No. 44, ie. na Hucie (Eng. glass factory; at factory) and No. 73 – u Filipa. (Eng. at Philip’s) They performed a key role in formation of the modern society of this mountain village. Standing out against the general culture and having strong national awareness that predestined them to perform public and social functions, during the war the Heller family organized a grassroots resistance movement against the occupier. The article attempts to present the life and work of six generations of the Heller family from Huta (No. 44) while studying various aspects of existence of the local highlanders. Dramatic events of World War II, when the ninth generation of the Heller family by their actions sealed the ideological choices concerning the Polish and Catholic character of the family, were the last stage of evolution and the formation of the new face of the family. The article describes, among others, the fate of Karol Heller, who formed a guerilla troop called “Wędrowiec” (Eng. “Wanderer”) that operated within the Home Army, his brothers – Stanisław and Wincent, who died in the fight with Germans, and their sister – Maria Kawik – nicknamed: “Beskids Antigone” or “Mother of Guerillas”, whose poems and diaries are an extraordinary witness of history crowning three centuries of the residence of the Heller family at the foot of the Beskids
Hellerowie, z pochodzenia najpewniej morawscy Niemcy, z zawodu – hutnicy szkła, zamieszkując w leżącej w Beskidzie Śląskim Brennej, zaadoptowali się do stylu życia miejscach górali, przyjmując ich wołoską kulturę, słowiański język i katolicką religię. Hellerowie po likwidacji huty gospodarujący jako chłopi na niewielkim kawałku ziemi zaliczani byli do grona miejscowej klasy średniej jako tzw. „wolni zagrodnicy”. Przedstawiciele tego rodu z czasem podzieli się na kilka odrębnych gałęzi osiadłych m.in. na gruntach nr 44, tj. „na Hucie” i 73 – „u Filipa”. Mieli oni znaczny udział w budowie nowoczesnego społeczeństwa tej górskiej miejscowości, wyróżniając się na tle ogółu kulturą i silnym uświadomieniem narodowym, co predestynowało ich do pełnienia funkcji publicznych oraz społecznych, zaś w czasie wojny – do zorganizowania oddolnego ruchu oporu przeciw okupantom. W artykule przedstawiono bliżej życie i działalność sześciu pokoleń Hellerów „z Huty” (nr 44), śledząc różne aspekty egzystencji miejscowych górali. Ostatnim etapem ewolucji i formowania się nowego oblicza tego rodu były dramatyczne wydarzenia czasów II wojny światowej, kiedy to dziesiąte z kolei pokolenie Hellerów swoją postawą przypieczętowało ideowe wybory – polski i katolicki charakter rodziny. W artykule opisano m.in. losy Karola Hellera, twórcy oddziału partyzanckiego ZWZ AK „Wędrowiec”, oraz jego braci – Stanisława i Wincentego, którzy ponieśli śmierć w walce z Niemcami, a także ich siostry – Marii Kawik – „Beskidzkiej Antygony”, „Matki Partyzantów”, której wiersze i zapisy pamiętnikarskie są niezwykłym świadectwem historii, wieńczącym trzy stulecia bytności rodu Hellerów u stóp Beskidu.
Źródło:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 52-102
2353-2734
Pojawia się w:
Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 89

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies