Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Śląsk Cieszyński w refleksjach humanistów – poszukiwanie klucza do zrozumienia narracji o przygranicznym mikroświecie
Cieszyn Silesia in reflections of authorities in humanities – searching for a key to understanding a narration about the borderland microworld

Autorzy:

Bortliczek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044568.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

borderland
Cieszyn Silesia
Zaolzie
metaphor

Opis:

Searching for metaphors that allow us to understand the linguistic picture of Cieszyn Silesia and their residents, I refer to the anthology of conversations experienced by people with authority. The conversations influence the change and development of Cieszyn’s microcommunity and borderland (microworld). I analyse the language (common words, terms, names, and especially metaphors). The work includes three parts: the picture of space in metaphors, man in the space of Cieszyn Silesia (truths and myths) and names and brand names in the local microworld. I reach the conclusion that the metaphors describing the local community, one the one hand, grow it on tradition, culture and history and, on the other hand, express the current observations, for example about Cieszyn Silesia and its esotericism. The phenomenon of esotericism serves people’s judgment (as it is stated by some interlocutors) and sustains the opposition: autochthons are from here while strangers are not. The architectural icons of Cieszyn Silesia (for example Rotunda, Piast’s Tower) coexist with, e.g. the local taste (for example, Cieszyn cookies). Out of concern for Cieszyn Silesia identity, the knowledge about the borderland microworld should consciously be passed on from generation to generation.

Źródło:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2019, 26, 2; 41-60
1233-8672
2450-4939

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Religijność mieszkańców Śląska Cieszyńskiego w ujęciu statystycznym
Religiousness of the inhabitants of Cieszyn Silesia in statistical terms

Autorzy:

Żebrok, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2043865.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

society
religiosity
Cieszyn Silesia
statistics

Opis:

In recent years Poland has been undergoing rapid socio-cultural changes. Along with these changes one can observe a systematic decline in the importance of religious life. This leads to reflection on the direction and depth of transformations, and consequently on the place of religion in the life of future generations. The study attempts to statistically present the religious situation of the inhabitants of Cieszyn Silesia. This is a very specific region mainly due to the diversity of confessions. Historical conditions, as well as the current religious structure make this subject difficult to study, but at the same time very interesting. For a more complete picture, the data from the beginning of the 20th century, as well as from the present day, were used.

Źródło:

Człowiek i Społeczeństwo; 2021, 52; 211-227
0239-3271

Pojawia się w:

Człowiek i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Participation of youth from Lesser Poland and Cieszyn Silesia in the fight for the Cieszyn Region and in Silesian Uprisings in the years 1919–1921

Autorzy:

Wojtycza, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2189024.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

Galicia
Cieszyn Silesia
Upper Silesia
Silesian uprisings

Opis:

The article describes the participation of youth from Lesser Poland and Cieszyn Silesia in the fight for the Cieszyn Region and in Silesian Uprisings in the years 1919–1921. Already in November 1918, Polish youth joined Polish military formations in Cieszyn Silesia, and then in January 1919 they took part in the fights with the Czechs for these lands. Later, together with young people from other regions of Lesser Poland, they took part in the fight for Lviv. Subsequent Silesian uprisings were supported by young inhabitants of the whole of Lesser Poland, both through participation in the propaganda campaign, as well as in bloody fights and guard duty at the border. A number of them died, and their heroic deeds are evidenced by the battle decorations awarded to them. Faithful to the idea of fighting for independence, they took part in taking over power in the Polish lands, and then joined the ranks of defenders of these lands in large numbers and contributed to shaping the borders of the Second Polish Republic.

Źródło:

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2022, XLIX, 4; 113-124
1899-6264
2451-0718

Pojawia się w:

Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Współczesne autoidentyfikacje mieszkańców Zaolzia
Contemporary self-identificatons of Zaolzie residents

Autorzy:

Marcol, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/667151.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Cieszyn Silesia
frontier
self-identification
identity

Opis:

For the residents of Cieszyn Silesia, especially Czech, the establishment of national boundaries along the course of the Olza River in 1920, meant that they had to form a new picture of the world and determine their own place in the community, which also had to be redefined. For Zaolzie residents, the process of constructing their own identity depends on mechanisms of competition, negotiation and power (media, education and administration). It also is a consequence of the recognition of the boundary as something natural and “ever” existent. The clash of different self-identifications is seen on the symbolic level, especially linguistic.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2015, 15; 240-250
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Śląsk Cieszyński: spojrzenie na regionalizm z perspektywy geografii społecznej
Cieszyn Silesia: a look at regionalism from the perspective of social geography

Autorzy:

Matykowski, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015748.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

regionalism
identity
regionalism syndromes
Cieszyn Silesia

Opis:

The multidimensionality and multifacetedness of relations between residents and the area they inhabit in the form of regionalism, as well as the activities of organizations aimed at the development of pro-regional attitudes have found themselves in the field of interest of various scholarly disciplines, including geography. Roman Matykowski’s aim in this article is to examine this phenomenon from the perspective of geography, which in various periods of its development also used the achievements of other disciplines (e.g., sociology). In the second part his article, Matykowski uses the perspective of social geography to present selected results of his research on the specific regionalism in Cieszyn Silesia.

Źródło:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 55-82
2353-9658

Pojawia się w:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Początek stosunków czechosłowacko-polskich według czeskiej historiografii

Autorzy:

Schelle, Karel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621791.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Silesia, Cieszyn

Opis:

The paper presents the conclusions of Czech historiography about the beginnings of Czechoslovak-Polish relations in 1918. Czechoslovakia was becoming a new state at that time and its territories had earlier formed a part of the Austro-Hungarian monarchy. In October 1918 the process of creating local organs of a new state began. It also took place in Silesia, where Polish and Czech communities were living together. The Polish community also created its local organs. There were even some contacts established between Polish and Czech local institutions and a provisional territorial agreement was signed. It was not approved by the Prague government, which in November and December 1918 was not able to decide about the future of Silesia. These decisions were taken later.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 11-19
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Konflikt zbrojny polsko-czechosłowacki o Śląsk Cieszyński (styczeń–luty 1919) w polskojęzycznej prasie regionu

Autorzy:

Grzegorz, Wnętrzak,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902299.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

military conflict
Cieszyn Silesia
regional press
propaganda

Opis:

The article shows the role of the Polish press in the military conflict between Poland and Czechoslovakia about Cieszyn Silesia that took place in January and February 1919. The press at that time was of key significance due to many reasons. One of them was that local politicians were often editors and journalists of these magazines. The author analyses the articles of particular press titles, not only those that were pro-Polish, but he also takes into account the Pro-Czechoslovak ones, associated with the Józef Kożdoń’s Movement. The author shows that the press had both an informational and propagandist function. He also points out the similarities and differences in the propagandist activity in the pro-Polish press, determined by the political affiliation of the particular magazine. The author presents the methods of the press propaganda, so that in specific local circles they played a role of the pro-Polish or pro-Czechoslovak factor.

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2016, 9; 60-80
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Miencielowie (Mięcielowie) – dzieje chłopskiego rodu z Marklowic koło Cieszyna od XVIII do początku XX wieku
The Mienciel Family (the Mięciel Family) – the History of a Peasant Family from Marklowice near Cieszyn from the 18th to the Early 20th Century

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057172.pdf

Data publikacji:

2018-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Cieszyn Silesia
genealogy
peasants
Śląsk Cieszyński
genalogia
chłopi

Opis:

The article presents an outline of the history of the peasant family named Mienciel/Mięciel, primarily focusing on the line settled in 1720 in Marklowice near Cieszyn. Its most famous representative was Paweł (born in 1881), a teacher in Międzyświeć and Gruszów and a headmaster of the People's (Evangelical) School in Lviv, who before 1920 was an activist of the pro-German Silesian People's Party. The collected material can be used for research, among others, over the peasant family names and the course of the Counter-Reformation in Cieszyn Silesia (the Mienciel family converted from Protestantism to Catholicism, but after 1781 one of the family members, probably under the influence of the Lutheran mother, converted to Protestantism).
Artykuł przedstawia zarys dziejów chłopskiego rodu Miencielów/Mięcielów, przede wszystkim skupiając się na linii osiadłej od 1720 roku w Marklowicach koło Cieszyna. Jej najbardziej znanym przedstawicielem był Paweł (ur. 1881), nauczyciel w Międzyświeciu i Gruszowie, dyrektor Publicznej Szkoły Ludowej (ewangelickiej) we Lwowie, przed 1920 rokiem działacz proniemieckiej Śląskiej Partii Ludowej. Zebrany materiał może być wykorzystany do badań między innymi nad imiennictwem chłopów i przebiegiem kontrreformacji na Śląsku Cieszyńskim (Miencielowie przeszli z protestantyzmu na katolicyzm, ale jeden z przedstawicieli rodu po 1781 roku, zapewne pod wpływem matki-luteranki, przeszedł na protestantyzm).

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2018, 6, 6; 53-79
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Dzieje rodu Palarczyków z parafii cierlickiej na Śląsku Cieszyńskim od XVIII do początku XX wieku
The History of the Palarczyk Family from the Cierlice Parish in Cieszyn Silesia from the 18th to the Beginning of the 20th Century

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083679.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Śląsk Cieszyński
chłopi
genealogia
Cieszyn Silesia
peasants
genealogy

Opis:

Palarczykowie byli rodem chłopskim wywodzącym się ze wsi Szobiszowice (Soběšovice). Artykuł przedstawia dzieje pierwszych pokoleń rodziny (do końca XVIII w.) oraz losy najbardziej znanej linii rodu, wywodzącej się od Jana (1705–1765), karczmarza w Stanisłowicach (Stanislavice) i Kocobędzu (Chotěbuz). Najsłynniejszym przedstawicielem rodu był Karol (1879–1940), rolnik w Goleszowie, członek Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. Dodatkowo na przykładzie Palarczyków poruszono dwie kwestie ogólne. Pierwszą jest funkcjonowanie elit chłopskich w Księstwie Cieszyńskim, drugą – zagadnienia językowe. Palarczykowie w Szobiszowicach mówili językiem czeskim (morawskim), Palaczykowie z parafii cierlickiej językiem polskim. Szczegółowa analiza potwierdza wyraźną granicę językową czesko/morawsko-polską wskazywaną m.in. przez źródła kościelne i topografię Reginalda Kneifela, a jednocześnie każe odrzucić tezy o rzekomo „terenie przejściowym językowym” na zachód od rzeki Olzy.
The Palarczyk family was a peasant family originating from the village of Szobiszowice (Soběšovice). The article presents the history of the first generations of the family (until the end of the 18th century) and the fate of the most famous family line, descending from Jan (1705–1765), an innkeeper in Stanisłowice (Stanislavice) and Kocobędz (Chotěbuz). The most famous representative of the family was Karol (1879–1940), a farmer in Goleszów, and a member of the National Council of the Duchy of Cieszyn. Additionally, two general issues were raised using the example of the Palarczyk family. The first is the functioning of peasant elites in the Duchy of Cieszyn, the second - language issues. The Palarczyk family in Szobiszowice spoke Czech (Moravian), whereas the Palarczyk family from the Cierlice parish spoke Polish. A detailed analysis confirms the clear Czech/Moravian-Polish linguistic border indicated, among others, by church sources and the topography of Reginald Kneifel. At the same time these findings force us to reject the theses about the supposed "linguistic transition area" to the west of the Olza River.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2023, 11, 11; 133-183
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Między tym, co „nasze” a atrakcją turystyczną. Prywatne kolekcje i izby regionalne na Śląsku Cieszyńskim w perspektywie antropologicznej
Between Components of „Our Heritage” and a Tourist Attraction. Private Collections and Folk Exhibitions in Cieszyn Silesia in an Anthropological Perspective

Autorzy:

Studnicki, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2052190.pdf

Data publikacji:

2014-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Cieszyn Silesia
collecting
regionalism
Śląsk Cieszyński
kolekcjonerstwo
regionalizm

Opis:

The article discusses private folk exhibition rooms, collections and museums founded by non-governmental organizations or enthusiasts of local communities’ past, history, culture and heritage. On the one hand, those places are a kind of sites of memory (lieux de mémoire), on the other, they are tourist attractions. Their appearance can be described as manifestation of cultural identity and response to changes introduced, by modernity and globalization.
Artykuł poświęcony jest prywatnym izbom regionalnym, kolekcjom, muzeom zakładanym przez stowarzyszenia społeczne i osoby będące fascynatami lokalnej przeszłości, historii, kultury i dziedzictwa. Z jednej strony są one rodzajem miejsc pamięci, z drugiej zaś są atrakcją turystyczną. Ich pojawienie się można wyjaśniać jako manifestację tożsamości kulturowej oraz reakcję na zmiany, jakie przyniosła nowoczesność i globalizacja.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2014, 2, 2; 23-69
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

The Reception of the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio in Cieszyn Silesia

Autorzy:

Budniak, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2150789.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

ecumenism
Cieszyn Silesia
Second Vatican Council
history
reception

Opis:

There are certain places throughout the world where ecumenical movements are born and have arisen out of the very essence the sociocultural realities of these places. The Cieszyn region of Silesia is such a place. In Cieszyn, different nationalities, cultures, and religions converge because the region both literally and symbolically contains many borders. Many Christian denominations peacefully coexist within Cieszyn, which is home to the largest community of Lutherans in Poland. The ecumenical movement within Cieszyn arose as a necessary and inevitable consequence of the coexistence of these Churches. For this reason, the Cieszyn region of Silesia is a perfect example of contemporary trends that are occurring within the ecumenical movement. Ecumenism in the Cieszyn region of Silesia has a very long and rich history that began more than five centuries ago, meaning long before the Second Vatican Council issued the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio. Two Christian denominations—Roman Catholic and Lutheran—have coexisted in Cieszyn Silesia and, therefore, have become a symbol of an ecumenism based on faith and tolerance as well as survival and respect. Each of these represent the modern understanding of ecumenism today. The ecumenical movement can serve as a solid foundation that strengthens a sense of unity within local communities that share the same cultural and Christian roots so that these communities can achieve a common goal: to build a civilization of love, peace, and justice. Based on the examples of ecumenical relationships at work provided in this article, it is possible to say that the wise of “today” look back on “yesterday” in order to build a better “tomorrow.” Therefore, it is safe to assert that an ecumenism well-lived in the present that is also firmly rooted in history is a source of hope for the future of Christian Churches and communities. When presenting how the multi-denominational population of Cieszyn Silesia received the Decree on Ecumenism Unitatis Redintegratio, a statement made by one of the most eminent Polish ecumenists, Father Prof. Wacław Hryniewicz, comes to mind: “An authentic reception can be achieved only when the partners differ from each other, because diversity enables the true relationship between giving and taking.”

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2019, 18; 169-181
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Charyzmatycy czy markieranci – obraz pastorów i księży w Dzienniku Andrzeja Cinciały z lat 1846–1853
Charismatics or loafers? – the image of pastors and priests in Andrzej Cinciała’s Journal from 1846–1853

Autorzy:

Bogus-Spyra, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2185323.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny

Tematy:

Cieszyn Silesia
clergy
diary
education
secondary school
studies

Opis:

The notary Andrzej Cinciała (1825–1898) of Cieszyn left behind his Diary, written in 1846–1853. In his notes, which he kept regularly, almost daily in the early years, we find a detailed description of the activities of both the author and his circle of friends, including those forming the Polish national movement in Cieszyn Silesia. Diary contains numerous apt observations on everyday life, including the author’s opinions about the clergy of the time. The article, which is based on analysis of the contents of Diary, attempts to present issues concerning reception of the work of priests and pastors influencing the educational fate of secondary school pupils from Cieszyn Silesia. It would be a truism to point out that for generations the clergy have served as mentors and arbitrators for certain layers of society. However, contrary to the traditional view put forth by Polish historiography, among them therewere not only charismatic leaders, but also people who avoided honest service.

Źródło:

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 2; 49-68
0037-7511
2658-2082

Pojawia się w:

Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

„Los granicznej krainy”. Śląsk Cieszyński w socjologicznej refleksji Jana Szczepańskiego
“The fate of the border land”: Cieszyn Silesia in the sociological reflection of Jan Szczepański

Autorzy:

Sołdra-Gwiżdż, Teresa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015730.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Cieszyn Silesia
conflict
socialization
borderline
Protestantism
Polishness
research paradigms

Opis:

The article is an attempt to reconstruct the image of Cieszyn Silesia contained in the works of Jan Szczepański. The author presents the most important elements of the image of Silesia (the Polish part of Silesia, i.e. the Silesian Voivodeship at that time) drawn by Szczepański in the interwar period, and the image of Cieszyn Silesia in the post-war period. In his opinion, the essence of Silesian reality is conflict and struggle. Treating Cieszyn Silesia as a borderland area with a strongly outlined cultural, religious (Protestant) and aesthetic distinctiveness, he argues about its Polishness, emphasizing that it is a misunderstood region in Poland. The author believes that in Jan Szczepański’s deliberations on Cieszyn Silesia, it is not possible to identify a clear “thinking style”, while Szczepański’s way of thinking about Cieszyn Silesia, despite its fragmentary nature and many understatements, is part of the two most important research paradigms identified in the sociology of Silesia: borderland and multiculturalism.

Źródło:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 231-246
2353-9658

Pojawia się w:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Służba ideologii i ideologia służby w pamiętnikach działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim sprzed końca I wojny światowej
The service of ideology and the ideology of service in the diaries of activists of the Polish national movement in Cieszyn Silesia before the end of World War I

Autorzy:

Szkaradnik, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015743.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Polish national activists
national identity
memoirs
Cieszyn Silesia
ideology

Opis:

In her article, Katarzyna Szkaradnik analyses the memoirs of the pioneers of the Polish national movement in the area of Cieszyn Silesia, and also the memoirs of subsequent social, cultural, and educational activists written before the end of World War I. Szkaradnik examines these texts by focusing on the representations of the idea which the authors were spokesmen for, i.e., Polishness as a cultural legacy as well as Poland as a promised land where the people of Cieszyn Silesiawill gain due rights. The metaphors “awakening” and “rebirth” naturalized the bond between these people and Polishness, which was supposed to last thanks to, among other things, Polish religious publications, despite Silesia’s separation from so-called Motherland. In this respect, the memoirs have persuasive-didactic functions in that they help to build and strengthen the national identity. Szkaradnik examines the rhetorical strategies used by the activists (and scholars) of the said movement as well as the system of values which they propagate. The fact of the national activists’ being servants of an ideology is accompanied by their ideology of service, akin to the positivist idea of educational and economic work. Importantly, most of the authors descended from local people of humble origin and they gave up on the chance of social advancement in order to help their countrymates to attain social, political, and intellectual emancipation.

Źródło:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 126-142
2353-9658

Pojawia się w:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Kościół ewangelicki augsburskiego wyznania na Śląsku Cieszyńskim na przełomie XIX i XX wieku a poszukiwanie tożsamości językowo-narodowej

Autorzy:

Kubok, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678408.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Polishness
identity
language
the Lutheran Church in Cieszyn Silesia

Opis:

The Evangelical Church of the Augsburg Confession in Cieszyn Silesia at the turn of the 20th century and searching for language and national identityThe article analyses the constituent parts of the identity of the Evangelical Church Augsburg Confessions (Lutheran) in Cieszyn Silesia from the 2nd half of the 19th century to 1945 years. The statutory time frames have allowed to trace the correlates of national culture, which is sourced in 19th century national movements. They led to the construction of a retrospective national history, in which in first place was a unique position of the Polish language and the confessional identity was defined in terms of Polishness. This predetermined national-religious pattern set for a period of about 100 years the nature of the Lutheran Church in Cieszyn Silesia. The article, in addition to the theoretical part, was supplemented with a study of the author's own archival documents of the seven Zaolzian Protestant congregations. Kościół ewangelicki augsburskiego wyznania na Śląsku Cieszyńskim na przełomie XIX i XX wieku a poszukiwanie tożsamości językowo-narodowejW artykule przeanalizowane zostały części składowe tożsamości Kościoła ewangelickiego augsburskiego wyznania (luterańskiego) na Śląsku Cieszyńskim od drugiej połowy XIX wieku do 1945 roku. Tak stanowione ramy czasowe pozwoliły prześledzić korelaty kultury narodowej, mające swe źródło w XIX-wiecznych ruchach narodowych. Doprowadziły one do konstruowania retrospektywnej historii narodowej, w której pierwsze miejsce zajmowała wyjątkowa pozycja języka polskiego, a tożsamość konfesyjna została zdefiniowana w kategoriach „polskości”. Ten z góry przyjęty wzorzec narodowo-religijny wyznaczył na okres około 100 lat charakter Kościoła luterańskiego na Śląsku Cieszyńskim. Artykuł, oprócz części teoretycznej, został uzupełniony o badania własne autorki archiwalnych dokumentów siedmiu zaolziańskich zborów protestanckich.

Źródło:

Sprawy Narodowościowe; 2019, 51
2392-2427

Pojawia się w:

Sprawy Narodowościowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Reception of John Paul II’s Encyclical Ut unum sint in Cieszyn Silesia

Autorzy:

Budniak, Józef

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40279386.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

ecumenism
Cieszyn Silesia
encyclical Ut unum sint
history
reception

Opis:

There are places where the ecumenical movement is born and grows out of the very essence of social and cultural reality. Cieszyn Silesia belongs to one of such places. Situated on the meeting point of various nationalities, cultures, and Churches, it constitutes a border region in a literal and symbolic sense. This region has become the home for the largest population of the Lutherans in Poland. The ecumenical movement which has been born and developed here is a necessary and inevitable consequence of such coexistence of Churches — the Roman Catholic Church and the Lutheran. Both Churches have become symbols of ecumenical life based on faith, tolerance, experience and respect. Nowadays all of these factors create a modern ecumenism. Ecumenism in Cieszyn Silesia has a very long and rich history. The phenomenon of Churches’ coexistence appeared almost five centuries ago. It means that the ecumenical movement had existed here long before the Catholic Church promulgated the encyclical Ut unum sint. On the basis of the examples of the ecumenical relationships mentioned in the article, it can be said that the look of the “wise” today at its “yesterday” helps to build a better “tomorrow”. Therefore it can be said that on the basis of a well-lived present, firmly rooted in history, rises a favourable hope for the future of the Church. Presenting the reception of John Paul’s II Ut unum sint among the multi-denominational population of Cieszyn Silesia one could quote Reverend Professor Wacław Hryniewicz, one of the most remarkable Polish ecumenists: “An authentic reception can be achieved only when the partners differ from each other because diversity enables the true relation of giving and taking.”

Źródło:

Ecumeny and Law; 2022, 10, 1; 99-112
2353-4877
2391-4327

Pojawia się w:

Ecumeny and Law

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Testament Jana Śliwki z 1873 roku

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/640593.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Jan Śliwka
evangelical Church in Cieszyn
Cieszyn Silesia
Augsburg evangelical church

Opis:

Jan Śliwka (1823–1874) was a teacher, reporter, author of textbooks, presbyter of the evangelical Church in Cieszyn and also one of the leading Polish nationalist activists in the district of Cieszyn Silesia. The present article contains an edition of a valuable source to Jan Śliwka’s biography which up until now has been unknown to scholars. The source in question is Śliwka’s last will which was drawn up on 23 June 1873 and is currently to be found in the State Archive in Cieszyn. The source may also be used in research on the mentality of the Polish intelligentsia of peasant origin belonging to the Augsburg evangelical church. It also gives one an idea about the quality of the Polish language used by the graduates of the evangelical high school and the six-week teacher training course in Cieszyn.

Źródło:

Prace Historyczne; 2012, 139; 169-174
0083-4351

Pojawia się w:

Prace Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

The ‘Kindred Circle’ of Village Mayors in the Habsburg Monarchy and the Example of Cieszyn Silesia, 1864–1918

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/601631.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Cieszyn Silesia
genealogical consciousness
village mayors
self-government
kindred

Opis:

In Cieszyn Silesia (the eastern part of the crownland of Austrian Silesia) from the time local government was introduced in 1864 until 1918 it is possible to identify 1332 village mayors (German: Gemeindevorsteher; Polish: wójt; Czech: starosta). Of these, at least 1006 (almost 76 per cent) had another village mayor in Cieszyn Silesia in their ‘kindred circle’, which includes second-degree relatives according to canonical computation, as well as witnesses at weddings and baptisms of their closest family (children, parents, siblings). The uninterrupted lineage of these types of relationships connected at least 875 village mayors, or 66 per cent of all those known. Thus the partial democratisation at the level of local self-government led to a kind of oligarchy, with the position of the village head being assumed by wealthy peasant families who all had connections to one another. Outside of the ‘kindred circle’, there were the factory owners and officials of archdukes and counts, who took the position of village mayor in industrialised areas, as well as a few Jewish village mayors and probably the majority of village mayors from the mountain villages. The question examined here is whether the situation looked similar in other parts of the Habsburg monarchy, or whether Cieszyn Silesia stood out in this respect. This question remains unanswered due to the lack of analogous studies on village mayors.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2020, 121
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Sporny charakter Zaolzia w świetle Dziennika Józefa Pilcha oraz innych wybranych narracji autobiograficznych
The debatable nature of Zaolzie in the light of Józef Pilch’s Dziennik (Diary) and other selected autobiographical narratives

Autorzy:

Szkaradnik, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/667036.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

autobiographical narratives
Polish-Czech relations
Zaolzie
Cieszyn Silesia
Józef Pilch

Opis:

The situation of Zaolzie, a historical and geographical part of Cieszyn Silesia, is complicated. Despite the years of appurtenance to Czechia and Chechoslovakia there is still active Polish residence and both nations continue to share their history. In this article I intend to show the tense Polish-Czech relationship in Zaolzie presented in Dziennik. Zapiski bibliofila i dziejopisa 1963–1995 by Jerzy Pilch, a writer and essayist from Ustroń. This will be shown in the context of local memory and activist memory stressing the Polishness of the region. It will be possible to analyze how the ideological dimension of the identity is interwoven with an effort to bring about a narrative restoration of Zaolzie, divided by an arbitrary border.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2016, 16; 55-69
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Współpraca międzynarodowa i rozwój euroregionu na przykładzie przygranicznych miast Cieszyn i Czeski Cieszyn
The international cooperation and the development of the euroregion by the example of border cities Cieszyn and Český Těšín

Autorzy:

Gabryšová, M.
Ciechomski, W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/322539.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej

Tematy:

marketing terytorialny
Euroregion Śląsk Cieszyński
territorial marketing
Euroregion Cieszyn Silesia

Opis:

Artykuł poświęcony jest roli współpracy międzynarodowej w rozwoju miast przygranicznych i Euroregionu Śląsk Cieszyński. W pierwszej części skomentowano teoretyczne podstawy współpracy miast partnerskich, natomiast w drugiej skupiono się na analizie korzyści płynących dla mieszkańców miast Cieszyn i Czeski Cieszyn. W artykule wykorzystano fragmenty wywiadów zrealizowanych osobiście z Burmistrzem Miasta Cieszyna i Wicestarostą Czeskiego Cieszyna.
The article is devoted to the role of the international cooperation in the development of the border cities and the Euroregion Cieszyn Silesia. In the first part of the article the author commented the theoretical bases of the cooperation, however the second part of this article is about the benefits of this cooperation to the residents of the city of Cieszyn and Český Těšín. The author of the article used the literature about the management of the cities development and interviews with the mayor of the city of Cieszyn.

Źródło:

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2018, 129; 89-103
1641-3466

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Branni z Sibicy koło Cieszyna – dzieje rodu chłopskiego od XVIII do początku XX wieku
The Branny Family from the Sibica Village near Cieszyn – the History of the Peasant Family from the 18th Century to the Beginning of the 20th century

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057166.pdf

Data publikacji:

2017-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Cieszyn Silesia
peasant elites
genealogy
Śląsk Cieszyński
elity chłopskie
genealogia

Opis:

The article presents the history of the Branny peasant family, settled in Sibica near Cieszyn (now located within the boundaries of Český Těšín), from the 17th century to the beginning of the 20th century. The Branny family belonged to a group of the so-called „siedlaki”, which was a local term for wealthy peasants. The most distinguished representatives of the family include Jan (1841–1917), a mayor of Sibica and Polish national and social activist, his sons Rudolf (1879–1968), an economist living in Styria, later a tenant of farms in Kostkowice and Simoradz, and Alojzy (1883–1941), a Polish national activist, mayor of Sibica and Żuków Górny (Horní Žukov), and his grandsons Rudolf (1910–1964), a notary and social activist, and Ernest (1898–1937), a fire chief of Sibica. The article provides material for researches on peasant elites living in Cieszyn Silesia, peasant names and their marriage policy. It can be used for writing monographs concerning the village of Sibica.
Artykuł przedstawia losy chłopskiego rodu Brannych, osiadłego w Sibicy koło Cieszyna (obecnie w granicach Czeskiego Cieszyna), od XVII do początku XX wieku. Branni zaliczali się do grona „siedlaków”, czyli bogatych chłopów. Do ważniejszych przedstawicieli rodu należeli Jan (1841–1917), wójt Sibicy, polski działacz narodowy i społeczny, jego synowie Rudolf (1879–1968), ekonom w Styrii, później dzierżawca folwarków w Kostkowicach i Simoradzu, i Alojzy (1883–1941), polski działacz narodowy, wójt Sibicy i Żukowa Górnego, oraz wnukowie Rudolf (1910–1964), notariusz i działacz społeczny, i Ernest (1898–1937), komendant straży pożarnej w Sibicy. Artykuł dostarcza materiału do badań nad elitami chłopskimi na Śląsku Cieszyńskim, imiennictwem chłopów i ich polityką małżeńską. Może być wykorzystany do monografii wsi Sibica.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2017, 5, 5; 63-87
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Polish National School System in Teschen Silesia in 17th–19th Centuries

Autorzy:

Zormanová, Lucie

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/957029.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Cieszyn Silesia
polish school
national consciousness
ethnic structure of the population

Opis:

The article begins by introducing the beginnings of schooling in the Teschen Silesia region. It thencontinues to map the situation after the introduction of compulsory education. The development of schools and the network of schooling institutions are covered, as well as school curricula and the position and competence of teachers in the 17th to 19th centuries. Physical didactic aids of this period are examined, especially textbooks. Finally, the article deals with the issues connected with Germanisation and the national struggle nd awareness of the Polish population in the eschen Silesia region; with the impact of Hasner’s law (Leopold Hasner von Artha) on the development of he national school system in the region; with important figures and organisations that played a ignificant role in the political, cultural and economic changes in society in Teschen Silesia.

Źródło:

Biuletyn Historii Wychowania; 2017, 36; 33-42
1233-2224

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Wychowania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Płaszczyzny i charakter współpracy podmiotów Śląska Cieszyńskiego w procesie kreowania produktów kulturalnych na transgranicznym rynku
The levels and nature of cooperation between Cieszyn Silesia entities in the process of creating cultural products on the cross-border market

Autorzy:

Wróblewski, Łukasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2015739.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Euroregion
culture
cross-border product
cross-border market
relations
Cieszyn Silesia

Opis:

Łukasz Wróblewski’s article is theoretical-empirical in character. In the first part, he focuses on a relatively recent and as yet underresearched category, that of the cross-border market. From the existing definitions of the market, Wróblewski derives a definition of the cross-border market of cultural services. He goes on to discuss the historical conditions of the creation of this market in the Cieszyn Silesia-Těšín Slezsko area. Next, he discusses the structure and specificity of the cross-border cultural product (CBCP). In the third part of the article, Wróblewski examines in detail the levels and nature of cooperation in the process of creating CBCP on the cross-border market of Cieszyn Silesia. He points out that local, regional, and Euroregional organizations and central authorities of the countries sharing the border are involved in the process of creating cultural products on the cross-border market.

Źródło:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 160-180
2353-9658

Pojawia się w:

Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Romantyzm, ezoteryzm, chrześcijaństwo. Ideowe inspiracje Zbioru Pieśni wydawnictwa Hejnał

Autorzy:

Pasek, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/44737625.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Religioznawcze

Tematy:

Cieszyn Silesia
spiritism
Christian esotericism
Hejnał Publishing House
“Zbiór Pieśni” songbook

Opis:

In the 1930s, a songbook entitled “Zbiór Pieśni” (Collection of Songs) was published in Cieszyn Silesia. It is unique for two reasons. First, it is the only Polish cantional related to spiritist meetings during which it was used. Second, an analysis of its content reveals three interesting sources of ideational inspiration. One can find influences of texts by romantics such as Juliusz Słowacki and Ignacy Krasicki, inspirations from Protestant revival songs, as well as the impact of texts written by people ideologically connected with the editorial office of Hejnał Publishing House. The latter were spiritual seekers reinterpreting Christianity in a non-confessional way, inspired by esoteric currents of culture, such as modern gnosis, theosophy, etc. The article analyses the content of the songbook as well as the editorial interference in the published texts, showing it as an example of an important but “suppressed” (Hanegraaff) area of culture in Poland at that time.

Źródło:

Przegląd Religioznawczy; 2022, 4/286; 63-77
1230-4379

Pojawia się w:

Przegląd Religioznawczy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Między Górkami Wielkimi a Skoczowem. Dlaczego Morcinek nazywał Zofię Kossak „matką chrzestną”?
Between Górki Wielkie and Skoczów. Why did Gustaw Morcinek call Zofia Kossak „the godmother”?

Autorzy:

Heska-Kwaśniewicz, Krystyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2216782.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach

Tematy:

Zofia Kossak
Gustaw Morcinek
aksjologia
przyjaźń
Śląsk Cieszyński
axiology
friendship
Cieszyn Silesia

Opis:

W artykule omówiono relacje między pisarzami Zofią Kossak i Gustawem Morcinkiem. Na podstawie materiałów źródłowych i literatury przedstawiono najważniejsze elementy łączącej ich więzi oraz wzajemnych wpływów ich twórczości. Dzięki Zofii Kossak Morcinek uwierzył w swoje możliwości twórcze i rozwinął swój talent. Zofia Kossak natomiast zawdzięcza Morcinkowi głębsze rozumienie Śląska i jego dziejów, fascynacje pejzażem i mieszkańcami ziemi śląskiej.
The article discusses the relationship between the writers Zofia Kossak and Gustaw Morcinek and their mutual influence. The essential elements of their relationship were reconstructed based on source materials and literature. Thanks to Zofia Kossak, Morcinek believed in his creative possibilities and developed his talent. On the other hand, Zofia Kossak owes Morcinek a deeper understanding of Silesia and its history, her fascination with the landscape, and the history of Silesia.

Źródło:

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2021, 2(62); 10-27
2084-5464

Pojawia się w:

Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Praktyki dokumentowania i wykorzystania dziedzictwa kulturowego Śląska Cieszyńskiego od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej
The Documentary Practices and Usage of the Cultural Heritage of Cieszyn Silesia from the beginning of the 19th Century to the Second World War

Autorzy:

Studnicki, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1047562.pdf

Data publikacji:

2020-12-21

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Śląsk Cieszyński
dziedzictwo
etnografia
naród
region
identyfikacja
Cieszyn Silesia
heritage
ethnography
nation
identity

Opis:

This article is devoted to an interest in local folk culture, regional heritage, and the past of Cieszyn Silesia, as well as to methods extending back through the 19th century for the documentation, popularization, and protection of the unique cultural knowledge of the region. Attention is primarily given to the activities of the Cieszyn Silesians themselves. The author examines multiple sources, including local periodicals, for elements of local culture (folklore, dialects, traditional outfits, customs). He tries to capture how the phenomena of cultural heritage is defined both regionally and nationally, and also how it can be used as a resource in tourism and in broadly-understood identity policy.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2020, 20
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Polsko-czesko-niemiecki konflikt o Śląsk Cieszyński w latach 1918-1920
Polish-Czech-German conflict over Cieszyn Silesia in 1918–1920

Autorzy:

Hojka, Zbigniew

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28761864.pdf

Data publikacji:

2023-08-14

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

plebiscyt
Śląsk Cieszyński
konflikt polsko-czeski
Księstwo Cieszyńskie
Śląsk Austriacki
plebiscite
Cieszyn Silesia
Polish-Czech conflict
Duchy of Cieszyn
Austrian Silesia

Opis:

Po I wojnie światowej jednym z czynników decydujących o kształcie granic II Rzeczypospolitej miały być plebiscyty, m.in. między Polską i Czechosłowacją o Śląsk Cieszyński. W tym okresie miał miejsce konflikt polsko-czesko-niemiecki o przynależność państwową tego regionu. Pomimo korzystnej dla Polski umowy z 5 listopada 1918 roku o podziale na zasadach etnicznych Śląska Cieszyńskiego, doszło do interwencji zbrojnej i zajęcia większości terenu przez Czechów. W tej sytuacji na konferencji paryskiej postanowiono poddać go nadzorowi międzynarodowemu a następnie zarządzono przeprowadzenie plebiscytu. Rozpoczęła się akcja plebiscytowa, w trakcie, której władze polskie uzmysłowiły sobie, że głosowanie może wygrać Czechosłowacja. W tej sytuacji zdecydowano się na odwlekanie plebiscytu go a następnie zaproponowano arbitraż. Ostatecznie w czasie wojny polsko-bolszewickiej na konferencji w Spa 28 sierpnia 1920 r. doszło do niekorzystnego dla Polski podziału Śląska Cieszyńskiego.
After World War I, plebiscites were supposed to be one of the factors determining the shape of the borders of the Second Polish Republic, e.g., borders between Poland and Czechoslovakia with respect to Cieszyn Silesia. During this period, there was a Polish–Czech–German conflict over the affiliation of this region. Despite the agreement of November 5, 1918, on the ethnic division of Cieszyn Silesia, which was favourable for Poland, an armed intervention took place, and most of the area was occupied by the Czechs. Therefore, the Paris Peace Conference decided to take the area under international supervision and then carry out a plebiscite. During the plebiscite, Polish authorities realised that Czechoslovakia could win the vote. It was decided to postpone the plebiscite and suggest arbitration. Finally, during the Polish-Bolshevik war, the unfavourable for Poland division of Cieszyn Silesia was decided upon at the Spa conference of August 28, 1920.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 321, 2; 255-279
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Dzieje chłopskiego rodu Zająców z Ogrodzonej koło Cieszyna od XVII do początku XX wieku
The History of the Zając Peasant Family from Ogrodzona near Cieszyn from the 17th to the Early 20th Century

Autorzy:

Morys-Twarowski, Michael

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057002.pdf

Data publikacji:

2016-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

Ogrodzona
Cieszyn
genealogy
Cieszyn Silesia
the Zając family
peasant families
genealogia
Śląsk Cieszyński
rody chłopskie
rodzina Zająców

Opis:

The Zając family was one of the most important peasant families settled in the village of Ogrodzona near Cieszyn. The article presents the fate of the family from Ogrodzona from Jerzy, the progenitor of the family and a blacksmith, who in 1614 acquired land in the village, until the late nineteenth and the early twentieth century. Members of this family include among others Andrzej (1818–1885), a physician in Cieszyn and social activist, Jerzy (1826–1896), a local councilor and social activist, and Jan (1865–1943), a mayor of the village of Ogrodzona and Polish national and social activist, who in 1928 was a candidate in election to the Senate. The collected materials can form the basis for the analysis of the naming tradition of peasant families from Cieszyn Silesia, their religious choices in the era of the Counter-Reformation, marital policy of peasant elites and political choices in second half of the nineteenth and the early twentieth century.
Zającowie byli jedną z najważniejszych rodzin chłopskich osiadłych w Ogrodzonej koło Cieszyna. W artykule przedstawiono losy Zająców z Ogrodzonej od protoplasty rodu Jerzego, kowala, który w 1614 roku nabył grunt w tej miejscowości, aż do przełomu XIX i XX wieku. Z tej rodziny wywodzili się między innymi Andrzej (1818–1885), lekarz w Cieszynie i działacz społeczny, Jerzy (1826–1896), radny Ogrodzonej, działacz społeczny, i Jan (1865–1943), wójt Ogrodzonej, polski działacz narodowy i społeczny, w 1928 roku kandydat w wyborach do Senatu. Zebrany materiał może stanowić podstawę do analizy imiennictwa chłopów na Śląsku Cieszyńskim, ich wyborów religijnych w dobie kontrreformacji i polityki małżeńskiej elit chłopskich oraz wyborów politycznych w 2. połowie XIX i na początku XX wieku.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2016, 4, 4; 99-137
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Psyches iatreion, czyli cieszyńska biblioteka księdza Leopolda Jana Szersznika

Autorzy:

Bogus-Spyra, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/33331191.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

library
Cieszyn
Jesuits
Rev. Leopold Jan Szersznik
Cieszyn Silesia
biblioteka
jezuici
ks. Leopold Jan Szersznik
Śląsk Cieszyński

Opis:

Na postawę życiową i zainteresowania naukowe Leopolda Jana Szersznika (1747-1814) wpłynęły zarówno czynniki związane z wychowaniem domowym, jak i edukacja instytucjonalna, na którą składały się: studia filozoficzne w jezuickiej akademii w Ołomuńcu, nowicjat w konwikcie jezuickim w Brnie, studia w Březnicy, a także nauka w akademickim kolegium św. Klemensa w Pradze, następnie w kolegium w Chebie i studia teologiczne w Pradze. W listopadzie 1775 roku L.J. Szersznik zdecydował o powrocie do Cieszyna. Z Czech przywiózł szereg książek, które były podstawą późniejszych zbiorów. Bazę jego wczesnej kolekcji stanowiły dzieła z dziejów Słowiańszczyzny, historii Towarzystwa Jezusowego oraz życia Bohuslava Balbína. Szersznik, który objął posadę profesora w gimnazjum w Cieszynie, postawił sobie za cel powołanie przy szkole biblioteki godnej nowych czasów. Gdy starania o pozyskanie odpowiednich woluminów okazały się nieskuteczne, postanowił oddać do użytku publicznego własne zbiory. Pozwolenie na urządzenie biblioteki nadeszło w 1801 roku i tę datę eksjezuita uznał za początek swej fundacyjnej biblioteki, która została otwarta w 1802 roku i stała się pierwszą publiczną placówką tego typu na terenie ówczesnego Śląska Austriackiego, a także jedną z pierwszych na obszarze obecnych ziem polskich. Do dziś zaliczana jest do najbardziej wartościowych śląskich zbiorów historycznych. Staraniem Szersznika i dzięki jego środkom finansowym zbiory liczące kilkanaście tysięcy woluminów, w tym manuskryptów, zostały odpowiednio zabezpieczone i uporządkowane według dawnego schematu działowego umożliwiającego orientację w księgozbiorze, który ostatecznie podzielono na 27 grup tematycznych i formalnych. Najobszerniejszy był dział poświęcony pracom historyków świeckich. Drugi pod względem wielkości to zbiór dzieł poetów, następnie matematyków i teologów, filozofów, prawników, ekonomistów, przyrodników, gramatyków, geografów. Szersznik zadbał, by zgromadzone woluminy służyły nie tylko jego uczniom, ale i kolejnym pokoleniom oraz by pożytek z nich mieli także przyszli mieszkańcy Cieszyna i goście, którzy zechcą odwiedzić to miejsce. Dzięki założonej fundacji zbiory eksjezuity do dziś stanowią chlubę miasta. Zgromadzone przez Szersznika dzieła to często białe kruki, których na próżno szukać w innych instytucjach. Kolekcja stanowi przykład biblioteki barokowo-oświeceniowej posiadającej oryginalny wystrój wewnętrzny, który do dziś można oglądać w Książnicy Cieszyńskiej. Zgodnie z życzeniem fundatora może służyć nie tylko rozwojowi nauki, ale także leczeniu duszy.
The life attitude and scholarly interests of Leopold Jan Szersznik (1747–1814) were influenced both by factors related to his home upbringing and his institutional education, which consisted of philosophical studies at the Jesuit academy in Olomouc, novitiate at the Jesuit convent in Brno, studies in Březnica, study at the academic college of St Clement in Prague, then at the college in Cheb and theological studies in Prague. In November 1775, L.J. Szersznik decided to return to Cieszyn. From Bohemia he brought back a number of books that were the basis for later collections. The basis of his early collection were works on Slavic history, the history of the Society of Jesus and the life of Bohuslav Balbín. Szersznik, who took a position as a professor at a grammar school in Cieszyn, set himself the goal of establishing a library at the school worthy of the new era. When efforts to acquire suitable volumes proved unsuccessful, he decided to put his own collection into the public domain. Permission to set up a library came in 1801, and the ex-Jesuit considered this date the beginning of his foundation library, which opened in 1802 and became the first public institution of its kind in what was then Austrian Silesia, as well as one of the first in what is now Poland. To this day, it ranks among the most valuable Silesian historical collections. Thanks to Szersznik’s efforts and financial support, the collection of several thousand volumes, including manuscripts, was properly secured and organized according to the old section-based scheme that facilitates orientation in the book collection, which was eventually divided into 27 thematic and formal groups. The most extensive section was devoted to the works of lay historians. The second largest section is the collection of works by poets, followed by mathematicians and theologians, philosophers, lawyers, economists, naturalists, grammarians, geographers. Szersznik made sure that the collected volumes would serve not only his students, but also future generations, and that future residents of Cieszyn and visitors who wish to visit the place would also benefit from them. Thanks to the established foundation, the ex-Jesuit’s collection remains the pride of the town to this day. The works collected by Szersznik are often rarities, which cannot be found in other institutions. The collection is an example of a Baroque-Enlightenment library with original interior design, and can still be revered at the Cieszyn library. According to the founder's will, it can serve not only for the development of science, but also for the healing of the soul.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2023, 120; 63-88
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Klerycy z Administratury Apostolskiej w Czeskim Cieszynie studiujący na Wydziale Teologicznym Cyryla i Metodego w Pradze
Clerics from Apostolic Administration in the Czeski Cieszyn studying at the Catholic Theological Faculty of St. Cyril and Methodius in Prague

Autorzy:

Tokarz, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560493.pdf

Data publikacji:

2014-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Zaolzie
Śląsk Cieszyński
seminarium
klerycy
Litomierzyce
Administratura Apostolska
Cieszyn Silesia
seminary
clerics
Apostolic Administration

Opis:

Administratura Apostolska w Czeskim Cieszynie nierozerwalnie łączy się z historią Śląska Cieszyńskiego oraz Polaków, którzy jako mniejszość narodowa znaleźli się poza granicami własnej ojczyzny. Dzieje tej struktury administracyjnej obrazują także skomplikowane losy Kościoła katolickiego w Czechosłowacji pod wpływami rządów komunistycznych w trudnym dla niego okresie po II wojnie światowej. Śląsk Cieszyński jest to region na granicy polsko-czeskiej, podzielony obecnie wzdłuż rzeki Olzy. Początkowo należał do Polski, następnie do Królestwa Czech, a po I wojnie światowej stał się obiektem sporu między nowo powstałymi państwami: Polską i Czechosłowacją. Rejon ten zamieszkiwali w większości Polacy, a po podziale w 1920 roku duża ich część znalazła się po zachodniej stronie rzeki Olzy. Obszar ten z czasem zaczęto nazywać Zaolziem. Kościół katolicki na tym terenie należał do diecezji wrocławskiej. Po II wojnie światowej w 1947 roku powstała Administratura Apostolska w Czeskim Cieszynie, która istniała do roku 1978, aż została oficjalnie włączona do archidiecezji ołomunieckiej. Większą część obszaru tej struktury zajmowało Zaolzie zamieszkałe początkowo w większości przez Polaków. Od roku 1953 do 1990 wszyscy klerycy z tej części Czechosłowacji kształcili się oficjalnie w Wyższym Seminarium Duchownym w Litomierzycach. Przyjeżdżali tam również klerycy z tzw. Administratury Apostolskiej w Czeskim Cieszynie. Wielu z nich wywodziło się z polskiej mniejszości Zaolzia. Część deklarowała się jako Czesi, część jako Polacy. W dokumentach litomierzyckiej uczelni możemy odnaleźć alumnów z nazwiskami polsko brzmiącymi lub po prostu czeskimi. Większość z nich urodziła się jednak na terenie Zaolzia.
Apostolic Administration in the Czeski Cieszyn is inextricably linked with the history of Cieszyn Silesia and the Polish community, which found themselves as a minority beyond the borders of their own country. History of this administrative structure also illustrates the complicated fate of the Catholic Church in Czechoslovakia under the influence of communist authority in the difficult period after World War II. Cieszyn Silesia is a region on the Polish-Czech border, currently divided along the river Olza. Originally belonged to the Poland, then to the Kingdom of Bohemia and after World War I became the object of a strife between the fledging states Poland and Czechoslovakia. This region was inhabited by the majority of Poles and many of them found themselves outside their homeland. Area on the west side of Olza river began to be called Zaolzie. The Catholic Church in this territory belonged to the diocese of Wroclaw. After World War II in 1947, the Apostolic Administration was established in the Czeski Cieszyn. It existed to 1978, when was officially incorporated into the Archdiocese of Olomouc. Zaolzie took the greater part of the area of this structure and was originally inhabited mostly by Poles. From 1953 to 1990, all clerics from this part of Czechoslovakia formally educated in the only official seminary in Litomierzyce. Students from Apostolic Administration in the Czech Cieszyn also came there. Many of them descended from the Polish minority in Zaolzie. Some declared as Czechs, the other as Poles. In documents of seminary in Litomierzyce we can find clerics with Polish-sounding or just Czech surnames. Most of them, however, were born in Zaolzie.

Źródło:

Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 309-317
0867-8294

Pojawia się w:

Folia Historica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Incomplete Intelligentsia: Efforts of Folk Teachers to Improve Their Social Status within the Habsburg Monarchy

Autorzy:

Bogus-Spyra, Marzena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/601625.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

teachers of people’s schools
intelligentsia
Austrian Silesia
Cieszyn Silesia
teachers’ associations
the process of social modernisation

Opis:

As part of the modernisation process, the authorities of major European countries ascribed to teachers of people’s schools the role of educating the lower strata of society (inhabitants of villages, manual workers, etc.). Similarly, they put this professional group in charge of the realisation of the hidden purpose of state education: shaping subjects so that they would accept the social and political order. Given their required education and the social tasks they undertook, it was assumed folk teachers would be associated with opinion-forming groups and the intelligentsia. However, in fact, for a long time, they were denied belonging to either of these groups. During the long nineteenth century, they had to struggle with a negative reception of their efforts in those circles in which the school and the teacher were perceived as unnecessary institutions. In most regions of Central Europe, for example in Austrian Silesia, thanks to the improvements of the professional competencies of the teachers and their dedication in fulfilling their obligations, both at school and outside it, the teachers and their organisations were successful in changing this perception of them. They were also actively involved in the political activities of various national camps. Nevertheless, in most official institutions, they were not the ones making the most important decisions concerning elementary education. At the same time, however, without their cooperation, none of the educational and social plans would have been implemented in practice.Thanks to their participation in the public life of local communities, especially rural ones, over time they became the new opinion-formers, playing the role of an intelligentsia that works among the people. They were not only elementary education specialists, but also pedagogues, activity-inspirers for the adult inhabitants, and experts in dealing with all kinds of situations and emergency issues.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2020, 121
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

O potrzebie i początkach turystyki robotniczej na Śląsku Cieszyńskim w świetle programu i działalności Stowarzyszenia Polskich Robotników i Robotnic „Siła” (1908–1939)
On the need for and the origins of workers’ tourism in Cieszyn Silesia in light of the program and activities of the Association of Polish Male and Female Workers “Siła“ (1908–1939)

Autorzy:

Studnicki, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/18104662.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

tourism
workers’ tourism
politicised body
Cieszyn Silesia
turystyka
turystyka robotnicza
ciało upolitycznione
Śląsk Cieszyński

Opis:

W artykule omówiono popularyzację turystyki i sportu wśród młodzieży robotniczej Śląska Cieszyńskiego w pierwszych dekadach XX w. Analiza treści dotyczących aktywności fizycznej publikowanych w miesięczniku „Oświata” Polskiego Stowarzyszenia Robotniczego Oświatowo-Gimnastycznego „Siła” pozwala zaobserwować, w jaki sposób owa aktywność nabierała politycznego wymiaru, a jej formy, np. sport i turystyka, stawały się narzędziem emancypacji klasy robotniczej.
The article focuses on the popularisation of tourism and sports among the working-class youth of Cieszyn Silesia in the first three decades of the 20th century. The author attempts to demonstrate how physical activity took on a political dimension and how its forms, for example sport and tourism, were understood as a tool for the education and emancipation of the working class. For this purpose, press articles on physical activity published in “Oświata”, a monthly journal of Polskie Stowarzyszenie Robotnicze Oświatowo-Gimnastyczne “Siła” (Polish Worker’s Association for Education and Gymnastics “Siła”), were analysed.

Źródło:

Łódzkie Studia Etnograficzne; 2023, 62; 237-251
2450-5544

Pojawia się w:

Łódzkie Studia Etnograficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Śląsk Cieszyński w wizjach własnych państwowości przed i w trakcie czechosłowacko-polskiego konfliktu zbrojnego
Śląsk Cieszyński In The Vision Of Own Countries Before And In The Tradition Of The Czechosłowacko-Polskie Archian Conflict

Autorzy:

Mika, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/449451.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

Tematy:

state
Polska
Czechoslovakia
Cieszyn Silesia
military conflict
safety
państwo
Polska
Czechosłowacja
Śląsk Cieszyński
konflikt
bezpieczeństwo

Opis:

Celem artykułu jest opisanie roli, jaką odegrał Śląsk Cieszyński w polskiej i czechosłowackiej wizji własnej państwowości w okresie odzyskania przez Polskę niepodległości i powstania Czechosłowacji. Zbrojna konfrontacja słowiańskich narodów w 1919 roku, późniejsze działania nieregularne okresu międzywojennego, które z punktu widzenia obecnej terminologii można określić mianem zamachów terrorystycznych, czy też militarne zajęcie Zaolzia w 1938 roku miały znaczący wpływ na poczucie bezpieczeństwa mieszkańców regionu bez względu na ich obywatelstwo, narodowość, przekonania. Warto podkreślić, że w wyniku działań zbrojnych w 1919 roku i Decyzji Rady Ambasadorów w Spa tysiące Polaków znalazły się poza granicami Polski.
The aim of the paper is to present the role Cieszyn Silesia played in the Polish and Czechoslovakian vision of independent state. The military confrontation of Slavic nations in 1919, later actions in the interwar period, that can be recognized as terrorist incidents, military occupation of Zaolzie in 1938 had a great influence on the sense of safety to the region residents no matter their citizenship, nationality, beliefs. Due to the military actions in 1919 and the Spa’s Council of Ambassadors decision thousands of Polish people stayed outside the Polish borders.

Źródło:

Polonia Journal; 2018, 7; 117-139
2083-3121

Pojawia się w:

Polonia Journal

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Z badań nad genezą przemian wyznaniowych na Śląsku Cieszyńskim w początkowym okresie kontrreformacji na przykładzie podcieszyńskiej parafii Puńców
From the studies on the origin of religious transformations in Cieszyn Silesia at the beginning of the Counter-Reformation - the case of the parish in Puńców near Cieszyn

Autorzy:

Zbylut-Jadczyk, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1876878.pdf

Data publikacji:

2020-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Śląsk Cieszyński
czasy nowożytne
szlachta
rekatolizacja
Puńców
Dzięgielów
Cieszyn Silesia
Modern Ages
nobility
re-catholisation

Opis:

Wielowyznaniowe oblicze Śląska Cieszyńskiego jest jednym z elementów tworzących jego charakter Pogranicza. Stawia to pytanie o genezę tego zjawiska. Próbę uchwycenia fenomenu kształtowania się wyznaniowości na tym terenie podjęto na przykładzie dwóch wybranych wiosek - Dzięgielowa i Puńcowa, wchodzących w skład parafii w Puńcowie i znajdujących się w omawianym okresie w rękach dwóch różnych właścicieli. Analiza tekstów sprawozdań wizytacyjnych sporządzonych na potrzeby administracji kościelnej w II połowie XVII i na początku XVIII wieku nie pozostawia wątpliwości, że w procesie kształtowania się mapy wyznaniowej tych miejscowości decydującą rolę odgrywało wyznanie i zaangażowanie religijne konkretnych właścicieli dóbr.
A multidenominational image of Cieszyn Silesia is one of the elements forming the character of the borderland. This raises the question of the genesis of this phenomenon. An attempt to capture it was made using an example of two selected villages - Dzięgielów and Puńców, which are part of the parish in Puńców and in the discussed period were in the hands of two different owners. The visitation report analysis, prepared for the needs of the church administration in the second half of the seventeenth and the beginning of the eighteenth century, leaves no doubt that in the process of shaping the denominational map of these places, the decisive role was played by the confession and religious commitment of specific owners of the goods.

Źródło:

Edukacja Międzykulturowa; 2020, 13, 2; 196-211
2299-4106

Pojawia się w:

Edukacja Międzykulturowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Modyfikacje i zmiany kodu językowego na przykładzie mowy młodzieży polskiej z Zaolzia
Modifications and changes to language codes exemplified by young people from the Czech part of Cieszyn Silesi

Autorzy:

Bogocz, Irena
Bortliczek, Młgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511111.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

the Czech part of Cieszyn Silesia
dialect
Polish
bilingualism
diaglossia
interference
code-switching
mixed language

Opis:

In the article the subject of attention is the comm unication strategies of pupils in schools with Polish as the language of instruction in the Czech part of Cieszyn Silesia. The pupils know more than one language code – at a minimum, th e local dialect, Polish and Czech, and they alternating between these codes in linguistic communication daily. The article presents excerpts from interviews with these pupils conducte d by the authors (and researchers), in which the causes, methods and consequences of such specific communication strategies are revealed. The main triggers of code changes were found to be mainly changes of conversation topics and changes in the language of communication partners. The article also touches upon other issues: the conceptualization of the wor ld through traditional dialect, the utility of dialects in the contemporary world of technological, scientific and cultural progress and the emergence of mixed supranational spoken languages, etc.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2016, 1(17); 213-241
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Aktywność edukacyjna seniorów zamieszkującychpolską i czeską część Śląska Cieszyńskiego na przykładzie Cieszyńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego w Czeskim Cieszynie
Educational activeness of senior citizens inhabiting the Polish and Czech part of Cieszyn Silesia – the case of the Third Age University and the Cross-Generation Regional University in Czech Cieszyn

Autorzy:

Jas, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1956338.pdf

Data publikacji:

2017-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

uniwersytet trzeciego wieku
edukacja ustawiczna
osoby starsze
third age university
lifelong education
senior citizens
Cieszyn Silesia

Opis:

Kwestia aktywności edukacyjnej seniorów jest istotnym zagadnieniem, gdyż dynamika zachodzących w różnych sferach życia przemian wymaga od osób starszych systematycznego zdobywania oraz aktualizowania wiedzy. Wiele organizacji, instytucji i placówek stwarza dogodne warunki do rozwijania umiejętności, podnoszenia kwalifikacji oraz przyswajania wiedzy najstarszej grupie wiekowej. Szczególne znaczenie w tym zakresie przypisuje się uniwersytetom trzeciego wieku. Celem tego opracowania jest zwrócenie uwagi na znaczenie Cieszyńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku oraz Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego w Czeskim Cieszynie w edukacji całożyciowej seniorów zamieszkujących polską i czeską część Śląska Cieszyńskiego. Uniwersytety te stają się miejscem zacieśniania więzi oraz kontaktów międzygeneracyjnych. W odniesieniu do teorii aktywności zapewniają seniorom wypełnianie alternatywnych ról społecznych, a co za tym idzie, przyczyniają się do samorozwoju osób starszych.
Educational activeness of senior citizens is an important issue as the dynamics of the changes taking place in various spheres of life requires from them the systematic acquisition and updating of knowledge. Many organizations and institutions create favourable conditions for the oldest age group to develop skills, increase qualifications and acquire knowledge. A lot of significance in this respect is attributed to the third age universities.The presented study is aimed at drawing attention to the role of the Third Age University in Cieszyn and the Cross-Generation Regional University in Czech Cieszyn in lifelong education of senior citizens inhabiting both parts of Cieszyn Silesia. These universities have become a place for deepening the bonds and cross-generation contacts. Referring to the theory of activeness, both institutions enable the elderly fulfilling alternative social roles and, in this way, enhance their self-development.

Źródło:

Edukacja Międzykulturowa; 2017, 7, 2; 296-308
2299-4106

Pojawia się w:

Edukacja Międzykulturowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Partyzancka epopeja. Dzieje Hellerów z Huty – górali śląskich z Brennej na Śląsku Cieszyńskim
The Guerrilla Epic. The History of the Heller family from Huta – the Highlanders from Brenna in Cieszyn Silesia

Autorzy:

Grajewski, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2057024.pdf

Data publikacji:

2015-12

Wydawca:

Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Tematy:

genealogy
Brenna
Cieszyn Silesia
Silesian Beskids
the Heller family
genealogia
rodzina Hellerów
Śląsk Cieszyński
Beskid Śląski

Opis:

The Heller family, who originated most likely from Moravian Germany, were glassworkers by profession. They resided in Brenna, a village located in the Silesian Beskids. While adopting the lifestyle of the local highlanders, they took their Wallachian culture, Slavic language and Catholic religion. After the liquidation of the glass factory, the Heller family became peasants and started to farm on a small piece of land, due to which they were classified as a local middle class, the so-called. “Free farmers”. In the course of time the representatives of this family divided into several distinct branches, settled among others on the land No. 44, ie. na Hucie (Eng. glass factory; at factory) and No. 73 – u Filipa. (Eng. at Philip’s) They performed a key role in formation of the modern society of this mountain village. Standing out against the general culture and having strong national awareness that predestined them to perform public and social functions, during the war the Heller family organized a grassroots resistance movement against the occupier. The article attempts to present the life and work of six generations of the Heller family from Huta (No. 44) while studying various aspects of existence of the local highlanders. Dramatic events of World War II, when the ninth generation of the Heller family by their actions sealed the ideological choices concerning the Polish and Catholic character of the family, were the last stage of evolution and the formation of the new face of the family. The article describes, among others, the fate of Karol Heller, who formed a guerilla troop called “Wędrowiec” (Eng. “Wanderer”) that operated within the Home Army, his brothers – Stanisław and Wincent, who died in the fight with Germans, and their sister – Maria Kawik – nicknamed: “Beskids Antigone” or “Mother of Guerillas”, whose poems and diaries are an extraordinary witness of history crowning three centuries of the residence of the Heller family at the foot of the Beskids
Hellerowie, z pochodzenia najpewniej morawscy Niemcy, z zawodu – hutnicy szkła, zamieszkując w leżącej w Beskidzie Śląskim Brennej, zaadoptowali się do stylu życia miejscach górali, przyjmując ich wołoską kulturę, słowiański język i katolicką religię. Hellerowie po likwidacji huty gospodarujący jako chłopi na niewielkim kawałku ziemi zaliczani byli do grona miejscowej klasy średniej jako tzw. „wolni zagrodnicy”. Przedstawiciele tego rodu z czasem podzieli się na kilka odrębnych gałęzi osiadłych m.in. na gruntach nr 44, tj. „na Hucie” i 73 – „u Filipa”. Mieli oni znaczny udział w budowie nowoczesnego społeczeństwa tej górskiej miejscowości, wyróżniając się na tle ogółu kulturą i silnym uświadomieniem narodowym, co predestynowało ich do pełnienia funkcji publicznych oraz społecznych, zaś w czasie wojny – do zorganizowania oddolnego ruchu oporu przeciw okupantom. W artykule przedstawiono bliżej życie i działalność sześciu pokoleń Hellerów „z Huty” (nr 44), śledząc różne aspekty egzystencji miejscowych górali. Ostatnim etapem ewolucji i formowania się nowego oblicza tego rodu były dramatyczne wydarzenia czasów II wojny światowej, kiedy to dziesiąte z kolei pokolenie Hellerów swoją postawą przypieczętowało ideowe wybory – polski i katolicki charakter rodziny. W artykule opisano m.in. losy Karola Hellera, twórcy oddziału partyzanckiego ZWZ AK „Wędrowiec”, oraz jego braci – Stanisława i Wincentego, którzy ponieśli śmierć w walce z Niemcami, a także ich siostry – Marii Kawik – „Beskidzkiej Antygony”, „Matki Partyzantów”, której wiersze i zapisy pamiętnikarskie są niezwykłym świadectwem historii, wieńczącym trzy stulecia bytności rodu Hellerów u stóp Beskidu.

Źródło:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"; 2015, 3, 3; 52-102
2353-2734

Pojawia się w:

Rocznik Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Ślązacy Cieszyńscy jako „nasi–Obcy” / „my–Inni” w pismach Jana Szczepańskiego
Cieszyn Silesians as ‘Our Foreigners’ / ‘We Others’ in the Writings of Jan Szczepański

Autorzy:

Szkaradnik, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1373412.pdf

Data publikacji:

2016-03-21

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Jan Szczepański
Cieszyn Silesia
Silesians
otherness
borderland
Protestantism
Indians
Śląsk Cieszyński
Ślązacy
inność
pogranicze
protestantyzm
Indianie

Opis:

The aim of this article is to reconstruct and interpret the vision of Silesians as Others contained in the texts of the sociologist Jan Szczepański. The article begins by pointing out Silesia’s lack of homogeneity and complex relation with Poland, as well as Szczepański’s predominant identification of Silesia with his native Cieszyń and his mythologizing of it as a borderland mainstay of Polishness. In this context, there is a clear parallel in Szczepański’s writings between Silesians and Indians (that is, the maintenance of a separate culture by the autochthonous people in spite of efforts to discourage their otherness). At the same time, Szczepański shows the culture of Cieszyń to be different from the dominant Polish model, being based mainly on values connected with the Protestant ethos: industry, reliability, order, and rationality. The author explains how presentation of an idealized Cieszyń community emerges in Szczepański’s writings as the project of ‘becoming another’, a path toward understanding one’s own cultural roots in order to use them creatively to shape real conditions.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2016, 60, 1; 9-31
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Pogranicze cieszyńskie, pogranicza identyfikacji – wymiary inności i obcości w tekstach Jana Wantuły, Jana Szczepańskiego i Józefa Pilcha
Cieszyn Borderland, Borderlands of Identification: the Dimensions of Otherness and Strangeness in Texts of Jan Wantuła, Jan Szczepański, and Józef Pilch

Autorzy:

Szkaradnik, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1807147.pdf

Data publikacji:

2020-01-03

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

autobiografizm
inność
obcość
pogranicze
polskość
Śląsk Cieszyński
wspólnota
autobiographism
borderland
Cieszyn Silesia
community
otherness
Polishness
strangeness

Opis:

W artykule zaprezentowano różne odniesienia kategorii inności i obcości pojawiające się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Postacie te łączyło pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim, a ponadto więzi rodzinno-przyjacielskie. Autorka rozważa, jaki wpływ na funkcjonowanie tytułowych kategorii w ich pismach ma wychowanie na pograniczu państw i kultur, jak z perspektywy południowych kresów konstruują oni figurę Obcego, a równocześnie wyobrażenie własnej inności wobec Polski. Owa inność zasadza się m.in. na identyfikacji z odmiennym modelem kultury, związanym z etosem protestanckim. Na tym tle widać również problem stosunku bohaterów szkicu do innych religii, który odsyła do kwestii solidarności, ujrzenia w innym drugiego „ja” oraz ujrzenia inności w sobie. Tę ostatnią Szczepański, Pilch i Wantuła usiłują zgłębiać w tekstach autobiograficznych, a drogą ku temu okazuje się specyfika Śląska Cieszyńskiego. Autorka pokazuje, że inność nie tylko wewnętrzne naznacza tożsamość, ale też dzięki temu pozwala lepiej zrozumieć, kim się jest.
The article’s aim is to present different applications of the categories of otherness and strangeness appearing in texts of a sociologist Jan Szczepański as well as book-lovers and historians-amateurs Jan Wantuła and Józef Pilch. Each of them was born in an evangelical peasant family in Ustroń in Cieszyn Silesia, and they were connected by family ties and friendship. The authoress considers how their growing up on cultural and national border influenced functioning of title categories in their writings, and also how they build the figure of Stranger from a perspective of borderland as well as the image of their own otherness to Poland. It consists i.a. of identification with the different model of culture, related to Protestant ethos. On this background the problem of their relation to different religions appears which leads to the matter of solidarity, seeing in the Other the second “me” and otherness in “me.” The latter is probed in Szczepański’s, Pilch’s and Wantuła’s autobiographical texts, and the way toward that is Cieszyn Silesia’s specific. The authoress shows that otherness not only marks identity but also permits better understanding who one is.

Źródło:

Roczniki Kulturoznawcze; 2016, 7, 3; 171-193
2082-8578

Pojawia się w:

Roczniki Kulturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Euroregion śląsk cieszyński jako przykład współpracy transgranicznej ze szczególnym uwzględnieniem lat 2007-2013
Cieszyn Silesia Euroregion as an Example of Cross-Border Cooperation with Particular Reference to Period 2007-2013

Autorzy:

Herman, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2096426.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii

Tematy:

Euroregions
Cieszyn Silesia Euroregion
borderland
Polish-Czech relations
Euroregiony
Euroregion Śląsk Cieszyński
pogranicze
stosunki polsko-czeskie

Opis:

W artykule głębszej analizie została poddana współpraca w ramach Euroregionu Śląsk Cieszyński. Stanowi ona ciekawy obiekt badawczy ze względu na zaszłości historyczne – spory o tereny Śląska Cieszyńskiego. Znamiennym symbolem regionu są przedzielone granicą miasta Cieszyn i Czeski Cieszyn. Celem artykułu jest analiza współpracy transgranicznej między Polską a Republiką Czeską na terenie euroregionu. Przyjęto hipotezę, że rozwija się ona systematycznie po wstąpieniu Polski i Czech do Unii Europejskiej, a także, że rozwija się obecnie przede wszystkim dzięki funduszom pozyskiwanym z Unii Europejskiej. Założono także, że  uwarunkowania historyczne oraz kulturowe mają niekorzystny wpływ na rozwój współpracy. Do zweryfikowania hipotez wykorzystane zostały przede wszystkim dane urzędowe publikowane po zakończeniu projektów realizowanych przez Euroregion Śląsk Cieszyński.
The article is focused on the cooperation within the Euroregion Cieszyn Silesia. It is an interesting area for research because of the difficult history of the region, including military confrontations over territory of Cieszyn Silesia. Towns Cieszyn and Český Těšín (Czech Cieszyn) are divided by a border on the Olza River and still are a significant symbol of the region. The aim of the article is to analyse cross-border cooperation between Poland and Czech Republic in the Euroregion Cieszyn Silesia. First hypothesis of the article says that cooperation has been developing systematically since the accession of Poland and Czech Republic to the European Union and it is primarily based on the European Funds. It is also said that historical and cultural determinants have negative impact on the cooperation development. First and foremost, to verify hypotheses mentioned above, there have been used official data published by the administrators of the projects that were implemented in the Euroregion Cieszyn Silesia.

Źródło:

Konteksty Społeczne; 2015, 3, 2; 46-62
2300-6277

Pojawia się w:

Konteksty Społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Śmierć kapitana Cezarego Hallera
The death of capt. Cezary Halller

Autorzy:

Korbel, Daniel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2052563.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity

Tematy:

Poland-Czechosovakia War
Cieszyn Silesia or Teschen Silesia
Cezary Haller
Józef Haller
wojna polsko-czechosłowacka
Śląsk Cieszyński
Cieszyn
kpt. Cezary Haller
gen. Józef Haller

Opis:

The Czechoslovak-Polish War, which lasted 8 days (January 23-30, 1919), is still unknown to the majority of the public. Capt. Cezary Haller, younger brother of General Jozef Haller, remains one of the few figures more widely known or even "associated" with this battle. The circumstances of his death, despite available archival documents and publications discussing them, still remain a field for speculation and manipulation of historical facts. The false myth repeated for 100 years about the killing of this Polish officer by Czechoslovak soldiers is part of the lack of knowledge about this war. This article will be another attempt to deflate this issue and at the same time to familiarize readers with the most probable course of the battle of Zebrzydowice and Kończyce Małe on January 26, 1919. It will also be an opportunity to once again draw attention to the fact that Captain Cezary Halller was not killed or killed but died on the battlefield. The death of Capt. Cezary Halller also became an important symbol of the fight for Polishness of Cieszyn Silesia, and popularization of the history of his heroic deed will allow to recall many other often nameless heroes of the fight for independence of the Republic of Poland.
Wojna czechosłowacko-polska, która trwała 8 dni (23-30 stycznia 1919 r.), jest nadal nieznana dla większości społeczeństwa. Kpt. Cezary Haller, młodszy brat gen. Józefa Hallera, pozostaje jedną z nielicznych postaci bardziej znanych, a nawet „związanych” z tą bitwą. Okoliczności jego śmierci, mimo dostępnych dokumentów archiwalnych i omawiających je publikacji, nadal pozostają polem do spekulacji i manipulacji faktami historycznymi. Fałszywy mit powtarzany przez 100 lat o zabiciu tego polskiego oficera przez żołnierzy czechosłowackich jest częścią braku wiedzy o tej wojnie. Artykuł ten jest kolejną próbą przybliżenia czytelnikom najbardziej prawdopodobnego przebiegu bitwy pod Zebrzydowicami i Kończycami Małymi w dniu 26 stycznia 1919 r. Jest to także okazja do ponownego zwrócenia uwagi na fakt, że kpt. Cezary Halller nie został zabity, ale zginął na polu bitwy. Śmierć kpt. Cezarego Halllera stała się także ważnym symbolem walki o polskość Śląska Cieszyńskiego, a popularyzacja historii jego bohaterskiego czynu pozwoli przypomnieć sobie wielu innych, często bezimiennych bohaterów walki o niepodległość Rzeczypospolitej.

Źródło:

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny; 2021, 24; 19-55
1505-0181

Pojawia się w:

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Poezie Wilhelma Przeczka v českých a německých překladech

Autorzy:

Martinek, Libor

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/777197.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish poetry
Polish minority
Czech Cieszyn Silesia
Wilhelm Przeczek
transations
Czech language
German language
intercultural communication

Opis:

In this article, we are presenting the work of a Polish poet from a Polish minority the Czech Cieszyn Silesia Wilhelm Przeczek (7. 4. 1936 v Karviná, Czechoslovakia - 10. 7. 2006 Třinec, Czech Republic) into the Czech and German language, as the author’s poetry was published not only in journals but also in books. We understand translation as an expression of intercultural communication, and especially in the area of the literature of a national minority, which is undoubtedly a Polish ethnic group in the Czech Cieszyn Silesia, it is a paramount phenomenon comparing the quality of literary life in the area with majority culture (Czech); as far as translations into German are concerned, it shows the interest of translators in the work of a poet from the Polish national minority, without this witnessing the emanation of a typical Polish soul in Polish literature in the Czech Republic and former Czechoslovakia, but it is evidence that it is fully competitive in total Polish national culture.

Źródło:

Slavia Occidentalis; 2017, 74/2; 135-159
0081-0002

Pojawia się w:

Slavia Occidentalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

W „mechanizmach swoich czasów”. O napięciach między perspektywą prywatną a ideologiczną w tekstach Jana Szczepańskiego, Jana Wantuły i Józefa Pilcha
“The Mechanisms of Their Times” – the Tensions Between Private and Ideological Perspectives in the Works of Jan Szczepański, Jan Wantuła and Józef Pilch

Autorzy:

Szkaradnik, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/413664.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

autobiografizm
dzienniki
ideologia
Śląsk Cieszyński
Jan Szczepański
Jan Wantuła
Józef Pilch
autobiographism
diaries
ideology
Cieszyn Silesia

Opis:

Temat artykułu stanowią dynamiczne relacje między perspektywą prywatną a ideologiczną, jakie pojawiają się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Wymienione postacie łączy pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim i więzi rodzinno-przyjacielskie, a zinternalizowane w dzieciństwie wzory kulturowe przejawiają się w ich tekstach i wpływają na treść obydwu perspektyw. Ideologia bowiem jest w artykule rozumiana nie tylko jako doktryna narzucona np. przez władze PRL, lecz jako zespół poglądów służących orientowaniu zbiorowego działania. Z takiego stanowiska autorka przygląda się zarówno dziennikom, wspomnieniom, listom, jak artykułom i esejom bohaterów szkicu, aby udowodnić brak odpowiedniości: zapiski osobiste – perspektywa prywatna, publikacje – ideologiczna. Rozważa najpierw kwestię prawdy diarystyki, cele pisania dzienników oraz zależność ich treści od zamierzonego wykorzystania np. w publikacjach. Szczepański, Pilch i Wantuła nie tylko zawarli w oficjalnych wydawnictwach wizje rzeczywistości niezupełnie zgodne z oficjalną ideologią, ale przede wszystkim w ramach owej ideologii krzewili ideologię przez siebie wybraną. Mobilizowali społeczeństwo do dbania o dobro wspólne przez rzetelną pracę, gospodarność, oszczędność itp., wiążąc te cechy z etosem protestanckim i cieszyńskim. Na koniec autorka wskazuje, jak teksty bohaterów artykułu oraz ich biografie symboliczne są obecnie używane do kształtowania wspólnoty lokalnej w ich rodzinnych stronach.
The subject of this article is the dynamic relations between the private and ideological perspectives which appear in the works of sociologist Jan Szczepański, as well as book-lovers and historians Jan Wantuła and Józef Pilch. The figures were colligated by a background, namely evangelical peasant families in Ustroń in Cieszyn Silesia, and also family ties and friendship. The cultural patterns assimilated by them in childhood are manifested in their texts and influence the character of the perspectives mentioned. In this article an ideology is understood not only as a doctrine imposed, for example, by the Polish People’s Republic’s authorities, but as a combination of beliefs serving to orient collective activities. From this viewpoint the article explores the diaries, memoirs, letters, articles and essays of this study’s heroes to show the lack of an connective thread in the paradigm: personal notes – private perspective; publications – ideological perspective. Firstly, the article examines the question of diaries’ truth, the aims of journal writing, as well as the dependence of its content on planned uses, including in publications. Szczepański, Pilch and Wantuła not only offered visions of reality contained in official publications which were not completely in line with the official ideology, but above all as part of this ideology they promoted an ideology chosen by them. That is, they mobilized the society to care for the common good by means of solid work and thriftiness, what they associated with their Protestant and Cieszyn Silesia ethos. Then the article demonstrates how the texts of this article’s heroes and their symbolic biographies are being used to shape the local community in their homeland at the present time.

Źródło:

Przegląd Socjologiczny; 2015, 64, 4; 83-101
0033-2356

Pojawia się w:

Przegląd Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Creating an image of a region – Euroregion Beskydy and Euroregion Cieszyn Silesia examples

Autorzy:

Wróblewski, Ł.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972454.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej

Tematy:

culture
image
Euroregion Beskydy
Euroregion Cieszyn Silesia
tourism
kultura
obraz
Euroregion Beskidy
Euroregion Śląsk Cieszyński
turystyka

Opis:

In the discussion of communication in management studies, more and more attention is being given to research on an image of a product as well as a brand of an institution. In times when the value of great corporations is mainly based on well promoted and maintained brands, any activity without care of reputation is unimaginable. This rule also applies to cities, communes or regions. Image is currently of strategic significance for these subjects. It can be stated that there is a type of relationship. When an image of a certain region is positive, achievement of complex goals is easier. Therefore, when the region fulfils its goals, it is easier to gain respect of current and potential citizens, tourists, and investors. Thus, a positive image is one of the greatest advantages that a region can have, as it is directly transferred into social and economic development. In the article, on the basis of the literature of the subject, the process of creating an image of a region is presented.According to the survey conducted among Polish and Czech respondents related to Euroregion Beskydy and Euroregion Cieszyn Silesia, by place of residence, workplace or place of education image of the regions appeared to be one of the most distinguishing of their features.

Źródło:

Ekonomia i Zarządzanie; 2016, 8, 1; 91-100
2080-9646

Pojawia się w:

Ekonomia i Zarządzanie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Środowisko rodzinne a poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie Śląska Cieszyńskiego

Autorzy:

Jas, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/614755.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

family
identity
people in late adulthood
Cieszyn Silesia
rodzina
tożsamość
osoby w wieku późnej dorosłości
Śląsk Cieszyński

Opis:

The aim of the following study is to pay attention to a family role and importance in creating an identity of people in their late adulthood. In Cieszyn Silesia family used to be and still is a significant issue in citizens’ lives. It is considered as a place of upbringing, intergenerational contacts, source of tradition, values transmission and creation of children’s and youth identity and people in late adulthood as a result. Family life becomes an engine for taking up diverse activity by people in late adulthood. It leads the elderly to entrenchment of existing identity and considering themselves in some new perspectives.
Celem niniejszego opracowania jest zwrócenie uwagi na rolę rodziny w kształtowaniu tożsamości osób w wieku późnej dorosłości. Na Śląsku Cieszyńskim rodzina zajmowała i zajmuje znaczące miejsce w życiu mieszkańców. Jest miejscem wychowania, kontaktów międzypokoleniowych, źródłem tradycji, transmisji wartości oraz kształtowania tożsamości dzieci i młodzieży, a także osób w wieku późnej dorosłości. Życie rodzinne staje się dla osób w wieku późnej dorosłości motorem, który napędza do podejmowania wielostronnej aktywności, a ta z kolei przyczynia się do ugruntowania istniejącego już poczucia tożsamości lub postrzegania własnej osoby w nowych kategoriach.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia; 2019, 32, 2
0867-2040

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Polskie działania nad Olzą po podziale Śląska Cieszyńskiego w 1920 roku w świetle doniesień czeskich agentów
Polish Actions at the Olza River After the Division of Cieszyn Silesia in 1920, According to Czech Reports

Autorzy:

Tokarz, Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/666221.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Śląsk Cieszyński
Wojsko Polskie
agent
Polska
Czechosłowacja
okres międzywojenny
Cieszyn Silesia,
Polish Army
spy
Polska
Czechoslovakia
interwar period

Opis:

Cieszyn Silesia is a region which occupies both sides of the current Czech-Polish border. However, in the past, for many centuries it constituted a cohesive administrative unit belonging to Poland, Czech and Austria. After the I World War, Europe saw the formation or rebirth of several nations, such as Czechoslovakia and Poland. At that time, the region in question presented a rich cultural mosaic, even though the majority of the inhabitants were of Polish descent. The region was dedicated primarily to heavy engineering and coal mining.At the end of 1918, a conflict arose between the First Republic and the Second Polish Republic for this patch of Silesia, which ended with the decree of the Council of Ambassadors of 28 July 1920, ordering the division of the disputed area along the Olza river. The authorities in Warsaw did not come to terms with this verdict, and for a few months they entertained the prospect of regaining the land west of the Olza. The Czechoslovak government, in turn, carefully observed at the actions of its northern neighbour, while its agents sent reports to Prague about the current situation. The relations between the two countries had not stabilized until 1922.

Źródło:

Wieki Stare i Nowe; 2017, 12, 17; 145-160
1899-1556
2353-9739

Pojawia się w:

Wieki Stare i Nowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie południowej części pogranicza polsko-czeskiego

Autorzy:

Jas, Katarzyna Zofia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/606545.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

identity
people in their late adulthood
Cieszyn Silesia
borderline
tożsamość
osoby w wieku późnej dorosłości
Śląsk Cieszyński
pogranicze

Opis:

Identity is created throughout the whole life of a person, however, after sixties self-perceptions undergoes significant metamorphosis. At the stage of development, a human being searches for contacts with another person, finds aspects in common, things which may connect, and uniqueness and otherness of a person are moved to the background. The research and deliberating about the issue of identity creation are based on distinguishing aspects whichare identical and those which are different. The study is a statement of a research conducted in Cieszyn and Czech Cieszyn – the southern part of Polish – Czech borderline. Quantity and quality strategies were used as complimentary ones. The aim of deliberating was to know the sense of identity among people in their late adulthood who reside Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia. The results of research conducted allow to notice similarities and differences in sense of identity declarations amongpeople in their late adulthood who live in Cieszyn and Czech Cieszyn. Identity creation is a long-term process, time-consuming, contemplative, with elements of inner retrospection. People in their late adulthood develop their sense of identity against the background of differenced which are noticed in their childhood, adolescence, youth, and adulthood.
Tożsamość kształtuje się przez całe życie jednostki, jednak po 60. roku życia postrzeganie samego siebie ulega znaczącym przeobrażeniom. Na tym etapie rozwoju człowiek szuka kontaktów z drugą osobą, odnajduje to, co wspólne, co łączy, na dalszy plan schodzi niepowtarzalność i odmienność jednostki. Badania oraz rozważania nad problemem kształtowania się tożsamości bazują na dokonaniu rozróżnienia między tym, co identyczne a tym, co odmienne. Opracowanie jest komunikatem z badań przeprowadzonych w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie – południowej części pogranicza polsko-czeskiego. Strategia ilościowa i jakościowa zastosowano jako komplementarne względem siebie. Celem podjętych rozważań było poznanie poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej oraz czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają dostrzec podobieństwa i różnice w deklaracjach poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie. Kształtowanie się tożsamości to proces długotrwały, czasochłonny, refleksyjny z elementami wewnętrznej retrospekcji. Osoby w wieku późnej dorosłości kształtują swoje poczucie tożsamości na tle różnic, które dostrzegają w okresie dzieciństwa, adolescencji, młodości oraz dojrzałości.

Źródło:

Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2019, 38, 4
0137-6136

Pojawia się w:

Lubelski Rocznik Pedagogiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

School environment and sense of identity of people in their late adulthood by the example of Cieszyn Silesia
Środowisko szkolne a poczucie tożsamości osób w wieku późnej dorosłości na przykładzie Śląska Cieszyńskiego

Autorzy:

Jas, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628957.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane

Tematy:

szkoła
edukacja
osoby w wieku późnej dorosłości
tożsamość
Śląsk Cieszyński
school
education
elderly
late adulthood
identity
Cieszyn Silesia

Opis:

W opracowaniu wskazuję na związek między szkołą a poczuciem tożsamości osób w wieku późnej dorosłości, mieszkających w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Ukazuję edukację szkolną jako jedną z dróg prowadzących do wszechstronnego rozwoju człowieka. Zaprezentowane wyniki badań wskazują, że zaszczepione w jednostce w okresie dzieciństwa dobre praktyki edukacyjne owocują w życiu dorosłym i w starości. Niniejsze opracowanie jest komunikatem z badań przeprowadzonych w Cieszynie oraz Czeskim Cieszynie w 2013 roku. Strategia ilościowa i jakościowa zastosowane zostały jako komplementarne względem siebie. Posłużono się ankietą, wywiadem oraz analizą danych jakościowych. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że pozytywne postawy sprzyjające uczeniu się przez całe życie kształtowane są na poziomie szkoły podstawowej i kolejnych szczeblach edukacji. W opiniach osób w wieku późnej dorosłości szkoła oraz personel pedagogiczny zajmują znaczące miejsce w kształtowaniu tożsamości. Dla osób starszych edukacja ustawiczna to zdobywanie umiejętności, kwalifikacji, poszerzanie swoich zainteresowań, ale przede wszystkim droga do wyrażania samego siebie, kreowania poczucia własnej tożsamości.
The following study depicts a relation between school and identity of people in their late adulthood, who live in the Polish and Czech part of Cieszyn Silesia. The author shows education as the only way to personal development. The results presented point the fact that if positive educational habits are implemented when a person is young, they benefit in adulthood and elderly age. The following study is to present research results conducted in Cieszyn and Czech Cieszyn in 2013. Quality and quantity strategy were used and they were complementary. A questionnaire, interview and quality data analysis were chosen as the research tools. The results confirm that positive attitudes enhancing life-long learning are created in primary education and further. According to elderly, school and pedagogical staff were significant in creating their identity. For the elderly continuing education means gaining new skills, qualifications, deepening interests, what is even more important it is the way of self-expression and own identity creation.

Źródło:

Podstawy Edukacji; 2017, 10; 171-181
2081-2264

Pojawia się w:

Podstawy Edukacji

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Poczucie tożsamości narodowej osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego

Autorzy:

Jas, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040393.pdf

Data publikacji:

2020-06-24

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

tożsamość narodowa
osoby w wieku późnej dorosłości
Śląsk Cieszyński
national identity
people in their late adulthood
Cieszyn Silesia

Opis:

W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczące poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości żyjących w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego. Rozważania dotyczą szczególnego regionu ze względu na jego zróżnicowanie religijne, kulturowe, a także tradycje kształtowania wielokulturowej tożsamości. W opracowaniu ukazano wieloaspektowość pojęcia tożsamość, które rozwijane jest na gruncie filozofii, psychologii i socjologii. Tożsamość to konstrukt, który łączy elementy indywidualnego systemu wartości z wartościami danej grupy, do której jednostka należy, świadome uczestnictwo w życiu grupy regionalnej, narodowej, europejskiej i globalnej przyczynia się do kształtowania się poczucia tożsamości osób w wieku późnej dorosłości. Wyniki przeprowadzonych badań własnych wskazują, że osoby żyjące w polskiej i czeskiej części Śląska Cieszyńskiego wykazują silne więzi z narodem.
The paper presents the results of research into the sense of identity in people in late adulthood living in the Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia. The discussion concerns a region which is special due to its religious and cultural diversity as well as traditions of forming multicultural identity. The paper presents the multi-faceted concept of identity, which is developed on the basis of philosophy, psychology and sociology. Identity is a construct which combines an individual system of values with the values of a group which an individual belongs to. A conscious participation in the life of a regional, national, European and global group contributes to forming the sense of identity in people in their late adulthood. The study results show that people in their late adulthood, who live in the Polish and Czech parts of Cieszyn Silesia, have strong bonds with their nations.

Źródło:

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2020, 10, 1; 137-156
2450-4491

Pojawia się w:

Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Obraz ženy v protestantských kázáních XVIII. století na Těšínsku
The image of a woman in Protestant sermons from XVIII. century in Cieszyn Silesia

Autorzy:

Raclavská, Jana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2172246.pdf

Data publikacji:

2021-12-29

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

žena v protestantismu
smuteční řeč
kázání
Jan Traugott Bartelmus
Těšínsko
woman in protestantism
mourning speech
sermon
Cieszyn Silesia

Opis:

The article serves as a contribution to the role of women in Protestant culture. An analysis of five manuscripts by Jan Traugott Bartelmus proves that a woman is gradually gaining a new position in society. Still, the main mission of a woman is motherhood and bringing up children in faith, which is manifested in many word combinations in the form of epithets (faithful mother, gracious, kind, faithful wife, etc.). However, other roles emerge, such as supporting the poor or material help for the church. The analysis also showed that educated Cieszyn women were held in high esteem.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2021, 16; 166-172
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce