Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Church in Polish People's Republic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Działalność kościoła rzymsko-katolickiego wśród młodzieży na terenie województwa gdańskiego w latach 80. XX w. w świetle dokumentów KW PZPR
    The roman – catholic church activities within the youth in the region of the city of Gdansk in light of the KW PZPR documents
    Autorzy:
    Wąsowicz, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496282.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    Polish history of the 20th century
    Church in Polish People's Republic
    Youth priesthood
    Gdansk Diocese
    repressions of authorities in accordance with Church in Polish People's Republic
    Opis:
    Political changes in the 1980’s could happen largely due to involvement of the youth in opposition activities. One of the reasons for that was the openness of the youth towards formation proposals which were proposed by the Polish church in the years 1945-1989. In this communist period there was a constant fight with the communist government to protect spirituality of the youth. The last chapter of this clash took place in the 80’s. The communist government tried to restrict churches’ influence on the young people at all costs. In this article the documents of the communist party of the city of Gdansk were presented. They analyse the influence on the youth through the academic priesthoods, Ruch Światło - Zycie, organisation of cultural events. They also report examples of disobeying, by the school boards and teachers, the so called ‘school secularity’ which is the presence of crosses in the class rooms. At that time for once more the communist authorities ran the campaign of removing religious symbols from the educational establishments in the whole country.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2012, 31; 293-308
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Political Catholicism in Poland in 1945–1948. An Overview of Political Activity of Catholics
    Autorzy:
    Pazik, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953699.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    political Catholicism
    Catholic Church in the Polish People’s Republic
    Christian Democracy
    Opis:
    The article is a reconstruction of the most important strands in the historiography devoted to the political activity of the laity after 1945, especially the period between 1945 and 1948. The author first discusses pre-1989 literature and then the most recent studies devoted to political Catholicism in Poland. In the main part of the article he presents three strands in historiography: research into the Labour Party, research into groups associated with Catholic socio-political weeklies, and biographies and syntheses of the history of the Catholics and the Church.
    Źródło:
    Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 2
    0023-5903
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Historyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O myśleniu życzeniowym w badaniach historycznych… Replika na recenzję Pytania, które nie zostały zadane…
    On Wishful Thinking in Historical Research... A Response to the Review ‘Questions not asked’...
    Autorzy:
    Łatka, Rafał
    Musiał, Filip
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233614.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Henryk Gulbinowicz
    Kościół katolicki w PRL
    Służba Bezpieczeństwa
    rozmowy operacyjne
    Catholic Church in the Polish People’s Republic
    Security Service
    operational talks
    Opis:
    Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki „Dialog należy kontynuować…”, w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.
    This text is a reply to a review of the source volume “Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced and edited by Rafał Łatka and Filip Musiał (Warsaw–Cracow, 2020), which is actually introduction to the volume by Wojciech Polak and Włodzimierz Suleja. The authors of this text contest the theses of the reviews which challenge Father Gulbinowicz’s 16-year-long operational dialog with the Security Service (Służba Bezpieczenstwa, SB). They reinforce the contested Polak’s and Suleja’s claims from “Dialog należy kontynuować…”, on previously unused source materials, indicating that the image of the relentless hierarch that had functioned for years in the public sphere needs to be corrected.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 4; 105-121
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historia Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski „Księżówka” w Zakopanem w latach 1945–1990
    The History of the “Księżówka” Retreat House of the Polish Bishops Conference in Zakopane in 1945–1990
    Autorzy:
    Szczepaniak, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595450.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    Catholic Church in the Polish People’s Republic
    Polish Bishops Conference
    Zakopane
    retreat house
    “Księżówka”
    Kościół w PRL
    Konferencja Episkopatu Polski
    domy rekolekcyjne
    „Księżówka”
    Opis:
    Artykuł jest kontynuacją historii „Księżówki” – Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski w Zakopanem. Autor ukazuje w nim funkcjonowanie domu w peerelowskim okresie zmagań z władzami administracyjno-politycznymi o byt w warunkach narzucanych przez totalitarny ustrój.
    The article is continuation of the history of “Księżówka” – the retreat house of the Polish Bishops Conference in Zakopane. The author shows the functioning of the house during the time of the Polish People’s Republic and the struggles with the administrative-political authorities for existence under conditions imposed by the Communist regime.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 2; 191-208
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pytania, które nie zostały zadane… „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020, Instytut Pamięci Narodowej, ss. 262
    Questions that Were Not Asked… "Dialog należy kontynuować…" Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced, and prepared by Rafał Łatka, and Filip Musiał, IPN, Warszawa–Kraków, 2020, 262 pp.
    Autorzy:
    Polak, Wojciech
    Suleja, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233541.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Henryk Gulbinowicz
    Kościół katolicki w PRL
    Służba Bezpieczeństwa
    rozmowy operacyjne
    Catholic Church in the Polish People’s Republic
    Security Service
    operational talks
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na polemice z obszernym wstępem, który Rafał Łatka i Filip Musiał zamieścili na początku omawianego wydawnictwa źródłowego. Autorzy tekstu podważają tezę o mocno obciążającym dla Henryka Gulbinowicza charakterze rozmów z funkcjonariuszami SB. Podkreślają też, że ksiądz prowadził ze służbami rodzaj gry i to on określał ramy swoistego dialogu. Gra ta niekoniecznie toczyła się bez wiedzy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Autorzy artykułu zgadzają się natomiast w pełni z twierdzeniem redaktorów książki, że ks. Gulbinowicz nie był nigdy osobowym źródłem informacji SB.
    The article focuses on the polemic with a comprehensive introduction by Rafał Łatka and Filip Musiał to the analysed source edition. The authors of the present text question the thesis about the highly incriminating character of Henryk Gulbinowicz’s conversations with functionaries of the Security Service (SB). They also emphasise that Gulbinowicz played a certain game with the Service, and it was he who defined the framework of the specific dialogue. This game was not necessarily played without the knowledge of Primate Stefan Wyszyński. The authors of the article, however, fully agree with the opinion of the book’s editors that Henryk Gulbinowicz was never a personal source of information to SB.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 1; 327-340
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbigniew Bonawentura Fróg (1920–1986) – ksiądz, publicysta, działacz Stowarzyszenia PAX, tajny współpracownik i major Służby Bezpieczeństwa na etacie niejawnym
    Zbigniew Bonawentura Fróg (1920–1986) – Priest, Publicist, PAX Association Activist, Secret Collaborator and Clandestine Major of the Security Service
    Autorzy:
    Krzysztofiński, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/20306792.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
    Tematy:
    security apparatus
    PAX Association
    Catholic Church in the Polish People’s Republic
    disintegration activities of the Security Service
    Ancora
    aparat bezpieczeństwa
    Stowarzyszenie PAX
    Kościół katolicki w PRL
    działania dezintegracyjne SB
    „Ancora”
    Opis:
    Artykuł ukazuje powstanie i funkcjonowanie periodyku „Ancora. Pismo katolików poświęcone zagadnieniom odnowy soborowej Kościoła” w ujęciu personalnym i strukturalnym. W tym przedsięwzięciu główną rolę odegrał ks. Zbigniew Bonawentura Fróg (1920–1986), kapłan diecezji przemyskiej od 1943 r., osobowe źródło informacji SB, wreszcie jej funkcjonariusz na etacie niejawnym. Tekst jest przyczynkiem do dalszych pogłębionych badań nad działalnością dezintegracyjną prowadzoną przez różne struktury aparatu represji w PRL ze szczególnym uwzględnieniem znaczenia na tym polu Departamentu IV SB MSW.
    The article shows the creation and functioning of the periodical Ancora. Pismo katolików poświęcone zagadnieniom odnowy soborowej Kościoła in personal and structural terms. Father Zbigniew Bonawentura Fróg (1920–1986), a priest of the Przemyśl diocese since 1943, a personal information source of the Security Service, and finally its clandestine officer, played a major role in this endeavour. The text is a contribution to further in-depth research into the disintegration activities carried out by various structures of the repressive apparatus in the Polish People’s Republic, with particular emphasis on the significance of Department IV of the Security Service of the Ministry of the Interior in this field.
    Źródło:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 481-522
    1733-6996
    Pojawia się w:
    Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)
    A father and a shepherd. Activities of Cardinal Stefan Wyszynski, the Primate of Poland, at the polish bishops’ Conference Main Committee
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2077219.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-14
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Cardinal Stefan Wyszynski
    Primate of Poland
    Polish Bishops Conference
    Main Committee of the Polish Bishops Conference
    Catholic Church in the Polish People's Republic
    Kardynał Stefan Wyszyński
    Prymas Polski
    Episkopat Polski
    Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski
    Konferencja Episkopatu Polski
    Kościół katolicki w Polsce
    Opis:
    Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.
    Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2021, 55; 37-71
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kościół – Partia – teatr: Cenzura rozproszona w PRL
    Church–Party–Theater: Diffuse Censorship in the Polish People’s Republic
    Autorzy:
    Kościelniak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29430912.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    censorship after 1945
    self-censorship
    Polish People’s Republic
    Catholic Church
    Teatr Powszechny in Warsaw
    Zygmunt Hübner
    Władysław Terlecki
    Jasna Góra Monastery
    cenzura po 1945
    autocenzura
    PRL
    Kościół katolicki
    Teatr Powszechny w Warszawie
    Jasna Góra
    Opis:
    Tekst jest analizą wydarzeń związanych z podjętą przez hierarchów Kościoła katolickiego próbą zablokowania premiery spektaklu Odpocznij po biegu w reż. Zygmunta Hübnera (prem. 11 listopada 1976 w Teatrze Powszechnym w Warszawie). Autor ukazuje mechanizmy działania cenzury w PRL na podstawie częściowo nieznanej korespondencji na linii Kościół – rząd – teatr oraz zestawienia medialnych przekazów na temat spektaklu z instrukcjami i raportami państwowej cenzury. Stawia tezę, że obowiązujące w narracjach dotyczących Polski Ludowej utożsamienie cenzury z instytucją GUKPPiW jest niewystarczające i błędne. W zamian proponuje ujęcie zgodne z koncepcją cenzury rozproszonej, rozumianej jako praktyka wynikająca z powiązań i zależności pomiędzy Kościołem, Partią i teatrem, w których urząd państwowej cenzury nie był jedyną instancją. Powiązania te miały szczególne znaczenie w przypadkach dotyczących ochrony uczuć religijnych.
    This article analyzes the events around the attempt of Catholic Church officials to block the premiere of Odpocznij po biegu (Rest after the Race), a play based on Władysław Terlecki’s novel, directed by Zygmunt Hübner (prem. 11 November 1976 in Teatr Powszechny, Warsaw). The author demonstrates the mechanisms of censorship in the Polish People’s Republic based on correspondence, partly unknown before, between the Church, the government, and the theater, as well as juxtaposing media accounts about the play and the instructions and reports of state censorship. He posits that the identification of censorship with the institution of the Chief Office for the Control of the Press, Publications, and Public Performances (GUKPPiW), established in narratives about People’s Poland, is insufficient and erroneous. Instead, he proposes an approach drawing on the concept of diffuse censorship, understood as a practice resulting from the interconnections and interdependencies between the Church, the Party, and the theater, in which the office of state censorship was not the only agent. These interconnections were particularly important in cases involving the protection of religious feelings.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 139-163
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nadzór państwa nad punktami katechetycznymi na przykładzie działań administracji w Zielonej Górze wobec Kościoła gorzowskiego
    State supervision over religious instruction centres - an example of state administration in Zielona Gora and its activities toward the church organization in Gorzow Wielkopolski
    Autorzy:
    Mazurkiewicz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912692.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    freedom of religion
    law on religion
    religious freedom
    Catholic Church - communist authorities conflicts (Poland)
    church-state relations (People' Republic of Poland)
    clergy
    freedom of conscience and religion
    Peoples Republic of Poland
    relations between the state and churches
    religion education in Polish school
    kościoły i inne związki wyznaniowe
    nauka religii
    prawo wyznaniowe
    relacje państwo - kościół
    wolność sumienia i wyznania
    PRL
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Opis:
    Bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej władze komunistyczne przystąpiły do ograniczania wpływu Kościoła na środowisko szkolne. Pomimo zobowiązania do nieutrudniania nauczania religii w szkołach, podjętego w „Porozumieniu” z 1950 r., przystąpiły do zmniejszania godzin lekcji religii i usuwania katechetów. W związku z tym, już w roku szkolnym 1952/1953, Kościół przystąpił do organizowania punktów katechetycznych. Chwilowa zmiana nastąpiła na fali „odwilży” w roku 1956, kiedy to szkoły stały się na nowo miejscem nauczania religii. Stan ten trwał jednak tylko do roku 1961, bowiem wtedy wraz z ustawą z dnia 15 lipca ostatecznie usunięto katechezę ze szkoły, a wszelką działalność oświatowo – wychowawczą poddano nadzorowi Ministerstwa Oświaty. Na jej podstawie wydane zostało zarządzenie w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych i instrukcja w sprawie ich rejestracji. Stały się one podstawą do uzurpowania sobie przez władze komunistyczne prawa do wizytowania i kontrolowania zajęć prowadzonych w punktach katechetycznych. W parafiach Kościoła gorzowskiego znajdujących się na terenie województwa zielonogórskiego władze wyznaniowe i oświatowe próbowały zmusić księży do podporządkowania się wydanym przepisom, jednak zdecydowana postawa Kurii gorzowskiej powodowała, że jedynie nieliczni księża rejestrowali punkty katechetyczny i pobierali wynagrodzenie za nauczanie religii. Również niewielu księży godziło się na wizytowanie lekcji religii odbywających się w pomieszczeniach kościelnych i składanie sprawozdań z nauczania. Widząc nieskuteczność zarówno działań administracyjnych, jak i bezprawnych nacisków polegających na zastraszaniu, szantażowaniu i karaniu księży nauczających w punktach katechetycznych, w połowie lat 70-tych władze państwowe praktycznie zrezygnowały z nadzoru nad punktami katechetycznymi, a w październiku 1981 r. uchyliły krzywdzące Kościół przepisy uznając przy tym, że katecheza parafialna jest wewnętrzną sprawą kościołów i związków wyznaniowych.
    Immediately after World War 2, the communist authorities began to curb the Church's influence on the educational environment. Despite the commitment not to obstruct religious education in schools, undertaken in the Church-State Agreement of 1950, the authorities decided to reduce the number of religion classes and expel the instructors. In response, already in the school year 1952/1953, the Church initiated the establishment of religious instruction centres. A temporary change occurred during the political 'thaw' in 1956, when religion was re-established as a school subject. This condition, however, lasted no longer than until 1961; according to the newly enacted law of 15 July 1961, religious instruction was ultimately removed from educational establishments, and the supervision over the entire educational activity was to be exercised by the Ministry of Education. The provisions of the new law provided for the management of religious instruction centres and instructed on their official registration. Consequently, the communist authorities were vested with special powers to visit and monitor the activities of such centres. In the parishes of the Gorzow Church located in the Zielona Gora region, the authorities responsible for handling denominational and educational affairs tried to make priests comply with the regulations, but the unyielding stance of the Gorzow Curia resulted in merely few priests registering their religious instruction classes and accepted remuneration for the teaching. Also, few priests consented to the authorities visiting religion classes held in the church premises and reporting on the instruction. Confronted with the ineffectiveness of both administrative action and unlawful pressure involving intimidation, blackmailing and punishing the priests conducting religion classes in the centres, in the mid-1970s, the authorities practically abandoned the control of such establishments, and in October 1981 repealed the unfair regulations recognizing that any religious instruction in parishes is an internal matter of churches and religious associations.
    Źródło:
    Studia z Prawa Wyznaniowego; 2011, 14; 111-139
    2081-8882
    2544-3003
    Pojawia się w:
    Studia z Prawa Wyznaniowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce w 1972-1978. Pomiędzy bullą «Episcoporum Poloniae coetus» a wyborem Kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową
    Autorzy:
    Białkowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830543.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-20
    Wydawca:
    Wydawnictwo Bernardinum
    Tematy:
    Catholic Church in the People’s Republic of Poland
    Vatican II
    Polish Bishops’ Conference
    liturgical reform
    synodality
    ecumenism
    religious life renewal
    higher catholic education renewal
    lay movements
    Kościół katolicki
    Kościół katolicki w PRL
    Sobór Watykański II
    recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce
    specjalistyczne Komisje Episkopatu Polski
    aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej
    reforma liturgii i pogłębienie studiów biblijnych
    Opis:
    Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego.  Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum IIpióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
    The period 1972-1978 concludes the early stage of the Vatican II implementation in Poland with its peculiar characteristics, given the socio-political conditions of a totalitarian state. It was marked by such phenomena as the changes in the Polish piety forms, the atomisation of the laity, the growing usage of the mass media by the Church, the ties with the political opposition and the efforts to normalise the Polish - Holy See diplomatic relations. Moreover, some achievements were made when it comes to the post-Vatican II Theology. We should mention here the works of Karol Wojtyla, Stanislaw Olejnik (Moral Theology), Wincenty Granat (Dogmatic Theology), Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgy), Stanislaw Celestyn Napiorkowski (Ecumenism), Feliks Zaplata (Missiology) and Eugeniusz Waron (Theology of Laity). The liturgical reform was applied with the new books printed, liturgical space alterations made and the lay ministers trained. The new, revised edition of the Scripture called The Poznan Bible was published in 1975. Synods were held in Warsaw, Cracow, Katowice, Gdansk, Czestochowa, Lublin and Gniezno. Some new regulations were introduced to the Catholic university institutions, most notably to the Catholic Theological Academy in Warsaw. There was a growth of the Church movements and associations such as the Light-Life Movement. That time was characterised by the effort to develop the new conceptual framework of the Vatican II renewal in Poland and to establish its institutional applications. 
    Źródło:
    Studia Pelplińskie; 2018, 52; 29-80
    0239-4456
    Pojawia się w:
    Studia Pelplińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies