Temat: Chorał gregoriański - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: The Hymn Rex sanctorum angelorum in Notated Missal ms. 387 and its Partial Meaning in the Search of the Provenance of the Manuscript
Autorzy:: Bednáriková, Janka
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1790944.pdf
Data publikacji:: 2020-12-23
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: rękopisy średniowieczne
chorał gregoriański
tradycja liturgiczna
mszał
hymn
medieval manuscripts
Gregorian chant
liturgical tradition
missal
Opis:: Hymn Rex sanctorum angelorum w missale notatum sygn. rkp. 387 i jego znaczenie w poszukiwaniu proweniencji rękopisu Hymn Rex sanctorum angelorum jest śpiewem Wigilii Paschalnej przeznaczonym na błogosławieństwo wody przed chrztem katechumenów. Obecność tego śpiewu w średniowiecznych rękopisach nie jest powszechna. W Missale notatum zanotowano go również na wigilię uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Jego wersja różni się jednak od większości przebadanych manuskryptów. W porównaniu z nimi rkp. 387 zachowuje w większym stopniu tradycję niemiecką. Biorąc pod uwagę niektóre zawarte w nim obrzędy, np. związane z chrztem dziecka, wielce prawdopodobne jest duńskie pochodzenie tego rękopisu.
Amongst the 18 notated manuscripts (today located in Slovak depositories as part of our precious cultural heritage), we can find Notated Missal ms. 387 from the former Evangelical College Library in Bratislava. It is preserved in the Central Library of the Slovak Academy of Sciences in Bratislava. Currently it is the subject of deeper research. Its most disputable aspect is its provenance. According to many scholars, it dates back to the 13th century, because it does not include the Feast of Corpus Christi. On the basis of a later note in the calendar (f. 5) we may also assume that the manuscript was written (or, at least, utilised) in the city of Lund, Sweden. For confirmation or refutation of such a hypothesis, the author will take into account the considerations regarding the hymn Rex sanctorum angelorum, that may represent one of the clues in order to get closer to the truth.
Źródło:: Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 12; 7-24
0035-7707
Pojawia się w:: Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Tadeusz Miazga’s Two Articles: The Scripters of Plainchant Books in Poland and The Contribution of the Clergy to Music in the History of Poland
Dwa artykuły Tadeusza Miazgi: „Skryptorzy ksiąg choralnych w Polsce” i „Wkład duchowieństwa w muzyczną kulturę Polski”
Autorzy:: Bisztyga, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2040387.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: skryptorzy
księgi liturgiczno-muzyczne
chorał gregoriański
duchowni muzycy
scripters
musical and liturgical manuscripts
Gregorian chant
clergy-musicians
Opis:: Artykuł omawia w sposób syntetyczny wyniki prac zawarte w dwóch artykułach ks. Tadeusza Miazgi (1906–1988): „Skryptorzy ksiąg choralnych w Polsce” i „Wkład duchowieństwa w muzyczną kulturę Polski”. Drugi z tych tekstów zachował się jedynie w maszynopisie i jest przechowywany w Bibliotece Seminarium Duchownego w Sandomierzu. Omawiając dziedzictwo skryptorów ksiąg choralnych w Polsce, Miazga prezentuje podstawowe informacje o ich życiu i twórczości, jak również bardziej ogólne refleksje na temat roli skryptora w dziejach muzyczno-liturgicznych manuskryptów. Katalog wymienia 203 osoby pochodzące zarówno z diecezjalnych, jak i zakonnych środowisk, tworzących od XIII do XIX wieku. Podobny charakter nosi drugie studium Miazgi dotyczące wkładu duchowieństwa w muzyczną kulturę Polski w ciągu wieków. Ten katalog z kolei zawiera 325 nazwisk duchownych działających od XII do XIX wieku. Swoje analizy Miazga opiera głównie na dostępnych w czasie powstawania artykułu informacjach zawartych w słownikach muzycznych Ibińskiego, Sowińskiego, Mizgalskiego i innych. Warto podkreślić, że obydwa artykuły stanowiły publikacje o pionierskim charakterze w polskiej muzykologii.
Rev. Tadeusz Miazga (1906–1988) was a Polish priest, musicologist and musician. He was incardinated into the diocese of Sandomierz, one the dioceses in the south-eastern part of Poland led at present by Bishop Krzysztof Nitkiewicz. Miazga’s musicological legacy includes 12 books and several articles devoted mostly to the theory and history of Gregorian chant. He also composed numerous pieces of liturgical music and lectured in some Polish universities and seminaries. The study offers a short summary of the two Miazga’s articles: “The scripters of plainchant books in Poland” and “The contribution of the clergy in music in the history of Poland.” The latter work has never been published and still remains only in its typed version.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 13; 197-200
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Gregoriańskie śpiewy procesji palmowej po Soborze Watykańskim II oraz ich polskie odpowiedniki
Gregorian chants used during the palm sunday procession after the second Vatican counciland their polish counterparts
Autorzy:: Bodzioch, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/495976.pdf
Data publikacji:: 2014-08-31
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
Tematy:: Niedziela Palmowa
procesja
chorał gregoriański
polskie pieśni
Palm Sunday
procession
Gregorian chant
Polish hymns
Opis:: Scientific research on the Palm Sunday procession, specifically focusing on the characteristic chants used therein, began in Poland only in the 20th century. After the Second Vatican Council not only were there changes to the procession rite, but there were also far-reaching reductions in the former repertoire of chants. Polish church hymnals of the post-Council period are rather varied, de-pending on the hymnal editor’s vision. In the repertoire of ten hymnals researched and analyzed for this paper, only two chants can be found in common. Both are translations from Latin. Altogether, in the presented hymnal editions we find as many as twenty-four different chants. Polish editions contain many more chants than hymnals from other European countries.
Źródło:: Seminare. Poszukiwania naukowe; 2014, 35, 3; 39-56
1232-8766
Pojawia się w:: Seminare. Poszukiwania naukowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Officium gratiarum actionis pro victoria ex turcis obtenta zachowane w antyfonarzach rodziny Piotrkowczyków (cz. II – melodie)
Officium gratiarum actionis pro victoria ex turcis obtenta anno 1621Retained in the Antiphonaries of the Piotrkowczyk Family (Part II – Melodies)
Autorzy:: Bodzioch, Beata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2036101.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: wojna chocimska
oficjum dziękczynne
chorał piotrkowski
chorał gregoriański
liturgia
historia
historia muzyki
the Chocim War
Officium divinum
Gregorian chant
church music
liturgical monody
Opis:: Melodie Officium gratiarum actionis pro victoria ex Turcis obtenta anno 1621 opublikowano w ostatniej edycji tzw. antyfonarza Piotrkowczyka (1645), nie wiadomo, kto jest ich autorem. Kompozycje (12 antyfon, 2 responsoria, 1 hymn) nie są jednolite stylistycznie. W grupie 15. melodii odnajdujemy elementy klasycznego chorału gregoriańskiego, stylu neogreriańskiego oraz stylu pseudogregoriańskiego. Całość odpowiada estetyce epoki późnego średniowiecza i kończy etap polskiej twórczości monodycznej do łacińskich tekstów proprium sanctorum.
The melodies were published in the last edition of the antiphonaries of the Piotrkowczyk family (1645). The author is unknown. The compositions (12 antiphons, 2 responsories, 1 hymn) are not stylistically uniform, which is not strange considering the fact that artists living in the Baroque period combined the heritage of the several centuries in which the liturgical singing of the Catholic Church had developed. They also remained under the influence of the achievements of polyphonic singing. In the collection of 15 melodies we can find elements of Gregorian chant, the neo-Gregorian style and the pseudo-Gregorian style. The entire collection is consistent with the aesthetics of the late Middle Ages and concludes the epoch of Polish monody to the Latin texts in proprium sanctorum.
Źródło:: Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 13; 45-55
2353-7272
Pojawia się w:: Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Beda Czcigodny o wczesnym chorale gregoriańskim w Anglii (Historia ecclesiastica IV 24)
Bede the Venerable on Early Gregorian Chant in England (Historia ecclesiastica IV 24)
Autorzy:: Budzanowska-Weglenda, Dominika Łucja
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/613143.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Beda Czcigodny
chorał gregoriański
Cedmon
Venerable Bede
gregorian chants
Opis:: In the famous work Historia ecclesiastica in Book IV of Chapter 24 Bede the Venerable (672/3-735), an Anglo-Saxon monk and a Doctor of the Church, wrote about the religious brother named Cædmon. Earlier Cædmon avoided secular singing, when he worked as a keeper of draft animals, but God gave him the gift of singing for the glory of God. This man adapted to the monastery by the abbess Hilda arranged in his native language – under the influence of God-Creator inspiration and downloading theological sciences – pious songs connected with biblical events and various theological threads. In this way he encouraged people to convert and strengthen their faith. None of Cædmon’s followers matched him with talent. The notes of Bede may testify not only to strong monasticism at the very beginning of Anglo-Saxon Christianity, but also to care for religious songs, probably the beginning of Gregorian chant in England.
Beda Czcigodny (Wielebny), uczony mnich anglosaski i Doktor Kościoła z przełomu VII/VIII wieku, w słynnym dziele Historia ecclesiastica w księdze IV rozdziale 24. napisał o bracie zakonnym, Cedmonie. Wcześniej – gdy Cedmon pracował jako opiekun zwierząt pociągowych – unikał on świeckich śpiewów. Bóg dał mu jednak dar śpiewania ku chwale Bożej. Przyjęty do klasztoru przez przeoryszę Hildę układał w ojczystym języku – pod wpływem natchnienia Boga-Stwórcy i pobierając nauki z zakresu teologii – pieśni pobożne związane z wydarzeniami biblijnymi i różnymi wątkami teologicznymi. Pobudzał w ten sposób ludzi do nawrócenia i umocnienia wiary. Żaden z naśladowców Cedmona mu nie dorównał talentem. Zapis Bedy może świadczyć nie tylko o silnym monastycyzmie w samych początkach anglosaskiego chrześcijaństwa, ale i o dbałości o śpiewy religijne, stanowiące prawdopodobnie początki chorału gregoriańskiego w Anglii.
Źródło:: Vox Patrum; 2019, 71; 69-86
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Muzyka liturgiczna w świetle dokumentów Kościoła
Liturgical music in view of documents of The Church
Autorzy:: Celary, Ireneusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2056661.pdf
Data publikacji:: 2016-12-07
Wydawca:: Wyższe Seminarium Duchowne im. św. Jana Pawła II Diecezji Siedleckiej
Tematy:: chorał gregoriański
liturgia
muzyka
organy
śpiew
Gregorian chant
liturgy
music
pipe organ
singing
Opis:: The Second Vatican Council initiated the process of the renewal of the liturgical music. It explained its task in the service for God and presented the principles of its renewal. This re-newal was prepared by pioneers and promoters of the liturgical movement which existed from the second half of the 19th century. Sacrosanctum Concilium, the Constitution on the Sacred Liturgy, pointed that there is an inseparable connection between music and liturgy. Music was presented as an integral part of the solemn liturgy. Singing in liturgy is a form of active participation in liturgical celebrations. It is a form of the confession of faith and an element of deeper entering to the celebration of the mystery of salvation. The principles of the Constitution define the stage of Church consciousness which inspired and started the era of the renewal of liturgy and church music. Among positive ef-fects of the Council renewal of church music, apart from new liturgical books, there is the fact of existing choirs in Church, cantors and psalterists as well as the extension of music repertoire. Music education of the clergy and the faithful is still an important task. Above all organists should be taught to organize the singing not to replace the participants of liturgical celebrations in singing.
Źródło:: Teologiczne Studia Siedleckie; 2016, XIII/13; 80-90
1733-7496
Pojawia się w:: Teologiczne Studia Siedleckie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Muzyka w statutach synodów diecezji tarnowskiej
Autorzy:: Garnczarski, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669297.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: synod
music
liturgy
Gregorian chant
muzyka
liturgia
chorał gregoriański
Opis:: The diocesan synods summoned by the Tarnów bishops among the many pastoral issues raised also spoke about the issues of singing and music in the liturgy. In the pre-Vatican II period synods showed liturgical music as an addition and decoration of the celebration, and after the Second Vatican Council, as its integral part. In synodal documents it was emphasized the glory of God and the sanctification of the faithful as important goals of liturgical music, its connection with the word, the significance of Gregorian chant and Palestrina polyphony, the sacral nature of works excluding everything secular. Great importance was attached to the existence and service of choirs and other vocal band, to the education of both priests and organists. Synods paid a lot of attention to organist issues (contract employment, pay and living conditions of church musicians).
Zwoływane przez biskupów tarnowskich synody diecezjalne wśród wielu poruszanych zagadnień pastoralnych wypowiadały się też w kwestiach śpiewu i muzyki w liturgii. W okresie przedsoborowym ukazywały muzykę liturgiczną jako ozdobę celebracji, a po Soborze Watykańskim II jako jej integralną część. Podkreślano w dokumentach synodalnych chwałę Bożą i uświęcenie wiernych jako istotne cele muzyki liturgicznej, jej powiązanie ze słowem, znaczenie chorału gregoriańskiego oraz polifonii palestrinowskiej, sakralny charakter wyłączjący wszystko, co świeckie. Dużą wagę przywiązywano do istnienia i posługi chórów i innych zespołów wokalnych, do wykształcenia zarówno duszpasterzy, jak i organistów. Wiele uwagi synody poświęciły kwestiom organistowskim (zatrudnienie na umowę, warunki płacowe i bytowe muzyków kościelnych).
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2018, 37, 1-2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Znaczenie inspiracji religijnej w muzyce
Autorzy:: Garnczarski, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669467.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: religious inspiration
faith
art
Gregorian chant
mass
oratorio
passion
cantata
Bible
liturgy
inspiracja religijna
wiara
sztuka
chorał gregoriański
msza
oratorium
pasja
kantata
Biblia
liturgia
Opis:: The issue of religious inspiration in the music is complex and multifaceted, rooted in the vast area of faith (internal, deeply personal) and art. In the present study was undertaken reflection on two kinds of inspiration: biblical, liturgical or religious text in general and sacred music motives and precisely liturgical.First, a significant source of inspiration is own singing of the Catholic Church – Gregorian chant, which in the Middle Ages was the main stream of sacred music, and became a source of development of polyphony, as its cantus firmus. Culmination of the polyphony development was the work of P. Palestrina. From the religious inspiration drew the composers of all eras in the history of music. In the Baroque period developed next to a popular mass such forms as oratory, its particular variant – passion and cantata. Also the form of instrumental music, especially organ (J.S. Bach, J.F. Handel). In the classicism religious music formed mainly three Viennese classicists: J. Haydn, W.A. Mozart and L. van Beethoven. Composed by them religious music bears the features of instrumental music of the period, as well as signs of secular vocal and instrumental music. The composers of the Romantic period are fulfilled in the form of a classical type of cantata mass or a symphony mass. In Poland in the field of religious music marked S. Moniuszko. Nowadays, the example of the composer inspired by religious contents is Krakow composer J. Łuciuk, forming based on Gregorian chant, biblical and liturgical texts, inspired by the person and the pontificate of John Paul II and the Marian theme. He confirms this, saying, “Poetry and literature, as faith and prayer, are inextricably linked with what I write. Always important and inspiring was the reflection associated with the reading of Scripture, liturgical texts, lives of the saints and papal documents”.
The issue of religious inspiration in the music is complex and multifaceted, rooted in the vast area of faith (internal, deeply personal) and art. In the present study was undertaken reflection on two kinds of inspiration: biblical, liturgical or religious text in general and sacred music motives and precisely liturgical.First, a significant source of inspiration is own singing of the Catholic Church – Gregorian chant, which in the Middle Ages was the main stream of sacred music, and became a source of development of polyphony, as its cantus firmus. Culmination of the polyphony development was the work of P. Palestrina. From the religious inspiration drew the composers of all eras in the history of music. In the Baroque period developed next to a popular mass such forms as oratory, its particular variant – passion and cantata. Also the form of instrumental music, especially organ (J.S. Bach, J.F. Handel). In the classicism religious music formed mainly three Viennese classicists: J. Haydn, W.A. Mozart and L. van Beethoven. Composed by them religious music bears the features of instrumental music of the period, as well as signs of secular vocal and instrumental music. The composers of the Romantic period are fulfilled in the form of a classical type of cantata mass or a symphony mass. In Poland in the field of religious music marked S. Moniuszko. Nowadays, the example of the composer inspired by religious contents is Krakow composer J. Łuciuk, forming based on Gregorian chant, biblical and liturgical texts, inspired by the person and the pontificate of John Paul II and the Marian theme. He confirms this, saying, “Poetry and literature, as faith and prayer, are inextricably linked with what I write. Always important and inspiring was the reflection associated with the reading of Scripture, liturgical texts, lives of the saints and papal documents”.
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2013, 32, 2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Krótka nauka śpiewu z nut kościelnych o. Tadeusza Filka OFM (Lwów 1887) w kontekście tradycji nauczania śpiewu chorałowego na ziemiach polskich
A short lecture of singing from the church notes by father Tadeusz Filek OFM (Lviv 1887) in the context of the tradition of teaching Gregorian chant on the territory of Poland
Autorzy:: Grabiec, Dominika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/29432092.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:: Chorał gregoriański
muzyka kościelna
podręczniki chorałowe
potrydenckie rękopisy liturgiczno-muzyczne
XIX-wieczne rękopisy liturgiczno-muzyczne
Bernardynki (OSFB)
Plainchant
Church music
manuals of plainchant
post-Tridentine liturigcal chant manuscripts
19th-century liturgical chant manuscripts
Bernardine nuns (OSFB)
Opis:: Źródła rękopiśmienne i drukowane odnajdywane podczas kwerend wskazują, że śpiew chorałowy na ziemiach polskich w XIX w. był nieprzerwanie nauczany i wykonywany, a jednym ze świadectw trwałości tradycji jest odnaleziony w archiwum klasztoru sióstr bernardynek w Krakowie niewielki, rękopiśmienny podręcznik Krótka nauka śpiewu z nut kościelnych napisany we Lwowie w 1887 r. przez bernardyna, o. Tadeusza Filka. Zawiera on podstawowe informacje na temat kluczy, rodzajów nut i pauz, skal kościelnych, sposobu wykonywania melodii chorałowych, wyznaczania Toniki, Finalis i Dominanty oraz tonacji. Zamieszczone zostały w nim też tony psalmowe, intonacje kantyku Magnificat oraz responsoria Deo gratias. Pod względem języka, treści i metody przekazu wiedzy nie różni się on zasadniczo od podręczników z poprzednich stuleci dla nowicjuszy i nowicjuszek zakonnych z wcześniejszych stuleci, pewne elementy zostały w nim jedynie uwspółcześnione.
The manuscript and printed sources found during the archival researches indicate that the Gregorian chant on the territory of Poland in the 19th century was taught and performed without any break. One of the preserved testimonies of this continuity is a small manuscript manual found in the archive of the convent of sisters Bernardines in Kraków, A short lecture of singing from the church notes, written in Lviv in 1887 by a Bernardine friar, father Tadeusz Filek. The manual contains basic information’s on the keys, types of notes and pauses, church modes, manner of performing Gregorian melodies, and determining Tonic, Finalis and Dominant, as well as the musical scales. The author inserted there also psalm tones, intonations of the Magnificat canticle and the responsories Deo gratias. As regards the content and the method of explaining various issues, it does not differ essentially form the other known manuals from previous centuries dedicated to the monastic novices. Only the language was modernized and the definitions modified to respond to the theory of music at that time, which confirms the sustainability of the tradition of Gregorian chant on the territory of Poland.
Źródło:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2022, 60, 2; 231-247
1234-4214
Pojawia się w:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Polski przekład "Ars et praxis musica" Zygmunta Lauksmina z 1798 roku i problemy nauczania śpiewu chorałowego na ziemiach polskich w XVII i XVIII wieku
The 1798 Polish Translation of Sigismundus Lauxmin’s ‘Ars et praxis musica’ and the Aspects of Plainchant Teaching in the Territory of Seventeenth- and Eighteenth-century Poland
Autorzy:: Grabiec, Dominika
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/26850447.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:: Zygmunt Lauksmin SJ
Ars et praxis musica
traktat teoretyczno-muzyczny
teoria muzyki
podręcznik muzyczny
nauczanie muzyki
chorał gregoriański
cystersi
Szczyrzyc
Zygmunt Lauksmin
a musical-theoretical treatise
music theory
singing handbook
music education
Gregorian chant
the Cistercians
Opis:: W bibliotece oo. Cystersów w Szczyrzycu, pod sygnaturą S.II.8/2, przechowywany jest rękopiśmienny egzemplarz nieznanego dotąd, polskojęzycznego podręcznika do nauki śpiewu chorałowego, sporządzony w 1798 r. w Limanowej i zatytułowany Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie. Tekst ten zidentyfikowany został przez autorkę artykułu jako przekład traktatu Ars et praxis musica jezuity Zygmunta Lauksmina, wydanego w Wilnie w 1667 r. i dwukrotnie wznawianego w 1669 oraz 1693 roku. Recepcja wileńskiego podręcznika nie była do tej pory badana, a z trzech wydań zachowało się do dziś zaledwie kilka egzemplarzy. Odkrycie polskiego tłumaczenia sporządzonego w ostatnich latach XVIII w., a więc po ponad stu latach od ukazania się ostatniego wydania druku, w nowym świetle przedstawia zarówno dzieje wileńskiego podręcznika i jego oddziaływania, wykraczającego poza środowisko jezuickie i epokę baroku, jak również problemy nauczania śpiewu chorałowego u progu XIX wieku. Traktat Lauksmina był przeznaczony dla uczniów i studentów i miał być pomocą w praktycznym opanowaniu umiejętności śpiewu chorałowego, dlatego nie zawierał rozważań teoretycznych i ograniczał się jedynie do najbardziej podstawowych wiadomości oraz praktycznych wskazówek metodycznych. Tłumaczenie traktatu na język polski sporządzone w odmiennych już realiach historycznych, jest jednym ze stosunkowo niewielu zachowanych przykładów kształtowania się i ewoluowania polskiej terminologii muzycznej w XVIII wieku. Jest ono pośrednio także świadectwem ówczesnego stanu szkolnictwa muzycznego i braku nowoczesnych podręczników, który skłaniał do korzystania z materiałów dydaktycznych publikowanych jeszcze w poprzedniej epoce i przystosowywania ich do bieżących potrzeb lokalnych.
The handwritten copy of a hitherto unknown Polish-language plainchant handbook held in the Cistercian Fathers’ Library in Szczyrzyc (shelf mark S.II.8/2), produced in 1798 in Limanowa and entitled Nauka y praktyka muzyczna do używania uczącey się młodzi w Kollegiach Societatis Jesu za pozwoleniem starszych przełożona w Wilnie [The teaching and practice of music for the use of pupils of Jesuit colleges, translated in Vilnius with the permission of superiors] has been identified by the author of this article as a translation of the Jesuit Zygmunt Lauksmin’s handbook Ars et praxis musica. The latter was first published in 1667 in Vilnius, and later reissued twice (1669, 1693). Its reception has not been studied thus far. Of the three editions, only several copies have come down to us. The discovery of a Polish translation made during the last years of the eighteenth century, more than a hundred years after the print’s last edition, sheds new light on the history of the handbook and its impact, which extended beyond Jesuit circles and the Baroque era, and also on aspects of plainchant teaching during the early nineteenth century. Lauksmin’s treatise was addressed to pupils and students as an aid to mastering the practice of plainchant. The author included no theoretical commentary and limited himself to the absolute basics, as well as practical methodological guidelines. The Polish translation was prepared in a different historical reality and is one of the relatively few surviving examples of how Polish musical terminology took shape and evolved during the eighteenth century. Indirectly, it also represents the state of musical education at the time and shows that, due to the lack of contemporary handbooks, teachers turned to educational aids from the previous era, adapting them for their current local needs.
Źródło:: Muzyka; 2021, 66, 1; 81-104
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:: Muzyka
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: CUM ADHUC IUVENCULUS ESSEM. CO WYNIKA Z LISTU NOTKERA DO BISKUPA LIUTWARDA?
"CUM ADHUC IUVENCULUS ESSEM". WHAT DOES THE LETTER FROM NOTKER TO BISHOP LIUTWARD TELL US?
Autorzy:: Grajewski, Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/947241.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
Tematy:: Notker Balbulus
biskup Liutward
księga hymnów
sekwencja
chorał gregoriański
Notker the Stammer
Bishop Liutward
Liber Hymnorum
sequence
Gregorian Chant
Opis:: The article is based on the content of the so called letter from Notker to Bishop Liutward. The letter, written in the Abbey of St. Gall in Switzerland, is a relic of the late 9th century writing. It is an important piece in the history of sacred music. Analyzing the letter, the author of the article reflects on the accuracy of the then musical notation. Did Notker sing his compositions while presenting them to his teachers? Or did the notation alone suffice? Finding the answers to such questions is especially important, as the situation described in the letter indicates how useful the musical notation was in the process of teaching music in 9th-10th century.
Źródło:: Musica Ecclesiastica; 2017, 12; 77-85
2353-6985
Pojawia się w:: Musica Ecclesiastica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Dwie wielkie inicjatywy w historii muzyki kościelnej w I połowie XX wieku
Two grand initiatives in the history of the church music in the 20th century
Autorzy:: Grajewski, Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1201963.pdf
Data publikacji:: 2021-06-24
Wydawca:: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
Tematy:: ks. jules van nuffel
ks. henryk nowacki
chorał gregoriański
akompaniament
liturgia
fr jules van nuffel
fr henryk nowacki
plainsong
accompaniment
liturgy
Opis:: W pierwszej połowie XX w. w dwóch krajach pojawiła się inicjatywa opublikowania akompaniamentu organowego do melodii kościelnych zawartych w Liber Usualis. Pomysł ten, wpisujący się doskonale w nurt ruchu cecyliańskiego, zrealizowali niezależnie od siebie dwaj księża: Jules Van Nuffel (Belg) oraz Henryk Nowacki (Polak). O ile praca J. Van Nuffela została opublikowana pod tytułem Nova Organi Harmonia, o tyle przedsięwzięcie H. Nowackiego nie doczekało się wydania drukiem. Pozostało w rękopisie, który pieczołowicie przepisała s. Margarita Romanowicz z Niegowa nieopodal Warszawy, gdzie autor pracował duszpastersko. Oba ogromne dzieła nie odegrały już, niestety, znaczącej roli w historii muzyki kościelnej z tego powodu, że powstały zbyt późno: reforma liturgiczna Soboru Watykańskiego II znacznie ograniczyła obecność chorału gregoriańskiego w liturgii.
In the first half of the 20th century an initiative was launched in two countries to publish organ accompaniments to church melodies included in Liber Usualis. This idea, perfectly fitting into the Cecilian Movement, was independently implemented by two priests: Jules Van Nuffel, a Belgian, and Henryk Nowacki, a Pole. While Van Nuffel’s work was published under the title Nova Organi Harmonia, Nowacki’s project was not published in print. It was preserved as the manuscript, carefully transcribed by sister Margarita Romanowicz from Niegowo near Warsaw, where the author worked pastorally. Unfortunately, both great works did not assume a significant role in the history of church music, because they were created too late: the liturgical reform of the Second Vatican Council has significantly limited the presence of Gregorian chant in liturgy.
Źródło:: Musica Ecclesiastica; 2021, 16; 67-81
2353-6985
Pojawia się w:: Musica Ecclesiastica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Razem czy osobno? O pewnym aspekcie modalności antyfon Officium Divinum
Together or separate? On a certain aspect of the modality of the antiphons of the officium divinum
Autorzy:: Grajewski, Czesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/585074.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:: chorał gregoriański
modalność
antyfona
Gregorian chant
modality
antiphon
Opis:: Autor analizuje zjawisko porządkowania antyfon Oficjum Godzin według tonacji gregoriańskich (modi). Zasadniczą kwestią jest pytanie: czy antyfony ad Magnificat, ad Nunc dimittis oraz ad Benedictus należy postrzegać jako część szeregu modalnego antyfon, czy też nie. Załączone przykłady są, zdaniem autora, potwierdzeniem tezy o włączeniu tych trzech antyfon do szeregu uporządkowanych antyfon.
The author examines the phenomenon of arranging antiphons of the Liturgy of the Hours by Gregorian tones (modi). The central question is whether or not the antiphons ad Magnificat, ad Nunc dimittis and ad Benedictus should be seen as part of a series of antiphons in modal order. According to the author, the accompanying examples confirm the thesis of those three antiphons being part of a series of modal order.
Źródło:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2016, 22, 47; 177-188
1234-4214
Pojawia się w:: Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: „Pieśń moją śpiewam królowi” (Ps 45, 2). O kategorii muzycznego piękna w celebracji liturgicznej
Autorzy:: Hudek, Wiesław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/668825.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: beauty
liturgical celebration
Gregorian chant
organ music
vocal-and-instrumental music
piękno
celebracja liturgiczna
chorał gregoriański
muzyka organowa
muzyka wokalno-instrumentalna
Opis:: The beauty of music at the service of the liturgical celebration. Derived from the biblical evidence (cf. Ps 45) and theology (cf. J. Ratzinger / Benedict XVI), the beauty of liturgical music leads to an encounter with God, who is the most perfect Beauty. Three types of liturgical music: vocal, instrumental and choral, offer countless opportunities to reach the Beauty. They create not only a richness of touching the Mystery, but direct, intuitive encounter with God. Among the various genres of music associated with the liturgy of the Church the ones that are especially worth noting are those recorded in the traditions and laws: Gregorian chant, Palestrina’s polyphony, Church song, organ music and choral music with its wide range of performing arrangements (soloists, choir, and orchestra). All of these, confirmed by the history of music, and recorded in the documents of the Church, are demanding reliable and aesthetic updates in relation to the knowledge of “the spirit of the liturgy” (cf. Joseph Ratzinger). This requirement calls for a series of actions of formation (on the musical, liturgical and spiritual level). The proposals placed in the article (responsorial psalm, choral music for worship and organ music at the end) are examples of how specifically the beauty called for by the documents, written in the liturgical texts – is to be incarnated into the time and space of the liturgical celebration.
Piękno muzyczne pozostaje na usługach celebracji liturgicznej. Wywiedzione z przesłanek biblijnych (por. Ps 45) i teologicznych (por. J. Ratzinger/Benedykt XVI) piękno muzyki liturgicznej prowadzi do spotkania z Bogiem, który jest najdoskonalszym Pięknem. Trzy rodzaje muzyki liturgicznej: wokalna, instrumentalna i wokalno-instrumentalna dają niezliczoną ilość możliwości docierania do P(p)iękna. Stwarzają one nie tylko bogactwo dotykania Tajemnicy, ale i bezpośredniego, intuicyjnego spotkania z Bogiem. Wśród różnych gatunków muzyki związanej z liturgią Kościoła warto odnotować te szczególnie zapisane w tradycji oraz przepisach: chorał gregoriański, polifonia palestrinowska, pieśń kościelna, muzyka organowa oraz muzyka wokalno-instrumentalna angażująca szeroki aparat wykonawczy (soliści, chór, orkiestra). Te drogi, potwierdzone historią muzyki oraz zapisane w dokumentach Kościoła, domagają się rzetelnej i estetycznej aktualizacji związanej ze znajomością „ducha liturgii” (por. Joseph Ratzinger). Ten postulat domaga się szeregu działań formacyjnych (na poziomie muzycznym, liturgicznym i duchowym). Umieszczone w artykule propozycje (psalm responsoryjny, utwór wokalno-instrumentalny na uwielbienie oraz muzyka organowa na zakończenie) stanowią przykłady tego, jak konkretnie wcielać owo piękno postulowane w dokumentach, zapisane w tekstach liturgicznych w czas i przestrzeń liturgicznej celebracji.
Źródło:: Pro Musica Sacra; 2014, 12
2083-4039
Pojawia się w:: Pro Musica Sacra
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Graduał Priusquam te formarem z Graduału Jana Olbrachta w świetle authenticum fontium gregorianorum
Graduale Priusquam te formarem in the context of Authenticum Fontium Gregorianorum
Autorzy:: Kasprzyk, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2232931.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: Gregorian semiology
gregorian chant
gregorian interpretation
Jan Olbracht graduale
melodic restitution
melodic analisys
semiologia gregoriańska
chorał gregoriański
interpretacja gregoriańska
graduał Jana Olbrachta
restytucja melodyczna
analiza melodyczna
Opis:: Współczesny stan wiedzy na temat śpiewu gregoriańskiego zawdzięczamy przede wszystkim badaniom prowadzonym nad najstarszymi rękopisami. Owocem tych badań jest m.in. możliwość analizowania przekształceń, którym ulegał autentyczny repertuar gregoriański na przestrzeni wieków. Jednym z najcenniejszych zabytków liturgiczno‑muzycznych na gruncie polskim jest datowany na początek XVI wieku Graduał króla Jana Olbrachta, przechowywany w Archiwum Kapituły Katedralnej na Wawelu. Analiza graduału Priusquam te formarem, przeznaczonego na święto Narodzin Jana Chrzciciela, pokazuje, jak pochodząca z VIII wieku melodia została uproszczona na przestrzeni lat, tracąc swój gregoriański charakter.
Contemporary knowledge on Gregorian Chant is mainly attributed to research conducted on oldest manuscripts. As a result we gained abilities to analyze the transformations which a Gregorian repertoire underwent on the course of ages. One of the most precious liturgical and musical monuments preserved in Poland is a 16th-century Graduale of King Jan Olbracht, stored in Archiwum Kapituły Katedralnej on Wawel, Kraków. Analysis of a graduale Priusquam te formarem for the feast of Birth of John the Baptist shows how an 8th-century melody has been simplified, losing its Gregorian characteristics.
Źródło:: Pro Musica Sacra; 2020, 18; 155-166
2083-4039
Pojawia się w:: Pro Musica Sacra
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Chorał gregoriański" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język