Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Calvinism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-27 z 27
    Tytuł:
    Anglicans, Presbyterians, Quakers and other British Religious Groups in Gdansk in the 17th-18th Centuries
    Autorzy:
    Kościelak, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195660.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    coexistence between religions
    ethnic minorities
    Calvinism
    Opis:
    This article presents the religious aspects of the community of emigrants from the British Isles, mainly Scots, in Gdańsk. They tried to provide for their religious needs already in the Middle Ages, as evidenced by the existence of chapels and altars in some of the churches in Gdansk. After the success of the Reformation, mainly Scottish Presbyterians settled in Gdansk. Clergymen from their home country were brought in for their ministry. Both the Presbyterian clergy and the wealthy Scottish merchant elite of this denomination ruled the sacred building acquired in 1707, called the English Church. However, only few of the Presbyterians living in Gdansk identified with this building - according to legal arrangements, having the character of an “ethnic” temple - together with the Anglicans. Most Scots - by entering into family relationships - slowly melted into the community of the city on the Motława, using other Calvinist facilities. In addition to Presbyterians and very few Anglicans and Catholics there, English radicals, Chialists and Quakers, also tried to settle in Gdansk, but the city's unfavourable legislation and deterrent actions effectively prevented this transfer.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 89-102
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Écrire contre l’intolérance: l’Historia de Morte Serveti de Sébastien Castellion
    Statement againsy intolerance: Historia Morte Serveti
    Autorzy:
    Wierciochin, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050649.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-11
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Reformation
    Heterodoxy
    Scriptural knowledge
    Calvinism
    Tolerance
    Opis:
    The lutheran Reformation causes a explosion of different sects in the 16th century. In view of the many heresies that arise, religious tolerance becomes an urgent issue. The French reformer Sébastien Castellion, living in exile in Basel, refers to scriptural knowledge in order to face the widespread excessive violence in the name of orthodoxy. He takes Jean Calvin’s case against Michael Servetus in 1553 in Geneva as an occasion to write his Historia de Morte Serveti, a short pamphlet, in which he criticizes emphatically the death sentence in one of the first reformed trials of reformed heterodoxy.
    Źródło:
    Studia Romanica Posnaniensia; 2015, 42, 3; 97-113
    0137-2475
    2084-4158
    Pojawia się w:
    Studia Romanica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Conservadorismo religioso na política brasileira: A discreta presença da teologia política calvinista na esfera pública
    Autorzy:
    Bahia, Joana
    Ladeira Kitagawa, Sergio Tuguio
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2131627.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Bolsonaro
    evangelicals
    Calvinism
    conservatism
    elective affinity
    Opis:
    O texto aborda as conexões por afinidade eletiva entre o calvinismo e o conservadorismo moral, político e econômico em vigor no Brasil contemporâneo, que sustenta a construção de identidades e representações do bolsonarismo. O foco recai não sobre uma denominação evangélica, mas sobre a teologia política calvinista que defende a participação ativa do cristão evangélico na esfera pública professando sua fé sem necessariamente fazê-lo em linguagem religiosa. Assim, o trabalho mapeia e analisa redes de relacionamento com presença calvinista afim de compreender a difusão de ideias religiosas que apresentam afinidade eletiva com o conservadorismo bolsonarista. São destacadas quatro redes de relacionamento com presença calvinista: 1) entre religiões cristãs (IBDR); 2) entre juristas evangélicos (ANAJURE); 3) entre pensadores conservadores (Burke Instituto Conservador); e 4) entre denominações evangélicas (Coalizão pelo Evangelho).
    The text addresses the connections by elective affinity between Calvinism and the moral, political and economic conservatism in force in contemporary Brazil, which sustains the construction of identities and representations of bolsonarism. The focus falls not on an evangelical denomination, but on the Calvinist political theology that advocates active participation of evangelical Christians in the public sphere professing their faith without necessarily doing so in religious language. Thus, the article maps and analyzes relationship networks with Calvinist presence in order to understand the diffusion of religious ideas that have elective affinity with Bolsonarist conservatism. Four relationship networks with Calvinist presence are highlighted: 1) among Christian religions (IBDR); 2) among Evangelical jurists (ANAJURE); 3) among conservative thinkers (Burke Conservative Institute); and 4) among Evangelical denominations (Coalition for the Gospel).
    Źródło:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review; 2022, 29; 243-266
    1641-4713
    Pojawia się w:
    Revista del CESLA. International Latin American Studies Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do dziejów zborów ewangelicko-reformowanych w Piaskach Luterskich (Wielkich) koło Lublina i Tursku Wielkim oraz kontaktów między Jednotami Małopolską i Litewską na przełomie XVIII i XIX wieku
    Contribution to the History of the Evangelical Reformed Congregations at Piaski Luterskie (Wielkie) near Lublin and Tursko Wielkie, and the Contacts between the Calvinist Unities of Lesser Poland and Lithuania at the Turn of the Nineteenth Century
    Autorzy:
    Cherner, Ewa
    Bem, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2212017.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    kalwinizm w Małopolsce
    kalwinizm na Litwie
    kler kalwiński
    Calvinism in Lesser Poland
    Calvinism in Lithuania
    Reformed Clergy
    Opis:
    Niniejszy artykuł przedstawia nieznane dotychczas listy dotyczące obsadzenia zboru w Tursku Wielkim i ks. Jana Herowskiego (z 1798 i 1799 r.), a także zboru ewangelicko-reformowanego w Piaskach Luterskich (Wielkich) z 1806 r. oraz dwóch pastorów z nim związanych: Adama Huissona i Józefa Kühna. Korygują one i uzupełniają wiedzę o obu zborach i wspomnianych wyżej duchownych oraz ukazują kontakty między kalwińskimi Jednotami Małopolską i Litewską na przełomie XVIII i XIX w.
    The article presents unknown letters concerning the filling of pastoral vacancy at Tursko Wielkie written by Rev. Jan Herowski (from 1798 and 1799), and the letters about the Evangelical Reformed Congregation at Piaski Luterskie (Wielkie) from 1806 by two pastors associated with it: Adam Huisson and Józef Kühn. The letters correct and complement our knowledge about the two congregations and the pastors mentioned above as well as reveal contacts between the Calvinist Unities (Churches) of Lesser Poland and of Lithuania at the turn of the nineteenth century.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 105-122
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spirit of capitalism: Weber, Grossman and Marx
    Autorzy:
    Tittenbrun, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1178573.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
    Tematy:
    Calvinism
    Protestantism
    capitalism
    history
    primitive accumulation
    social class
    Opis:
    The topic of the paper is the origin of the capitalist mode of production as seen by two giants of the social sciences: Max Weber and Karl Marx. In other words, first Weber's famous theory of the capitalist spirit is examined in-depth, not restricting oneself to the overview of the critical literature, but adding a couple of novel counter-arguments put forward by the present author himself. Weber's treatment is then compared with an equally famous Marxian theory of primitive capitalist accumulation. Better to bridge the two approaches in question, Grossman's essay has been used to that end. It is also pointed out that from the perspective of modern historical studies, Marx was largely right, and his theory is compelling to this day.
    Źródło:
    World Scientific News; 2017, 70, 1; 1-50
    2392-2192
    Pojawia się w:
    World Scientific News
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The economic ethics of Calvinism. The reconciliation of piety and wealth
    Autorzy:
    Chmielewska, Lucyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/652722.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Calvinism
    predestination
    social and political thought
    work
    capitalism
    Opis:
    The doctrine of predestination in the Lutheran and Calvinist theology, along with the assumption of a radical separation of nature and grace as well as the material and spiritual realm, had a significant impact on social life. The salvation of the soul, the soteriological dimension of human destiny, remained dependent on the grace of God (predestination), undeserved and unfathomable. The earthly reality, the institution of the Church and good works could in no way contribute to the salvation of the soul. Martin Luther, especially at the initial stage of his reformation activities, focused on private spirituality, considering the earthly dimension of reality to be the domain of the secular power. John Calvin and his successors justified in their teachings a different attitude manifested in the interest in the earthly world based on religious ethics. The doctrine of predestination, therefore, did not result in, as one would expect, quietism but in activism. The Calvinists believed that predestination was not manifested in single good deeds but in a certain methodology of systematised life based on religious ethics. Religiousness was supposed to be expressed through activity in the world and was meant to show the glory of its Creator. Work, thrift and honesty were supposed to lead to the rebirth, i.e. “sanctification” of the world, and were the essence of what Max Weber called the spirit of capitalism. Calvinism led to changes in the approach to such economic issues as money lending at interest, work or enrichment.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2017, 20, 7; 77-89
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theological Post-Calvinism
    Autorzy:
    Jaskóła, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036505.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Calvinism
    predestination
    Reformed orthodoxy
    Puritanism
    neo-orthodoxy
    liberation theology
    Opis:
    The article first presents several theories illustrating John Calvin’s influence on the contemporary theological legacy of his teaching. Four levels of visible influence are then enumerated. These in turn are linked to the development of Reformed orthodoxy, Puritanism, neo-orthodoxy, and liberation theology.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 7 English Online Version; 35-43
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wizjonerstwo historyczne w tekstach pisarzy innowierczych
    Historical Visionary in the Writings of Dissident Authors
    Autorzy:
    Zema, Valerii
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2156689.pdf
    Data publikacji:
    2021-09-27
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    Antiquity
    Calvinism
    historical legend
    falsifi cation
    Renaissance
    Reformation
    Rus
    Opis:
    This article reviews the creation and the roots of two historical legends about the trip of Ivan Smera to Alexandria and the privilege of Alexander Macedon to Slavs. The methodology of current research is based on the comparison of historical narratives. Two versions of the legend about the trip to the Orient were composed on the ground of old Kyivan chronicle which narrates the story about the choice of religion by Kyivan prince Volodimer in the last decades of the Xth century when several ambassadors were sent to study the peculiarities of Judaism, Islam, Latin and Byzantine Christianity. During the second half of the XVI century, a new version of this tale was composed by Calvinists in Polish-Lithuanian Commonwealth. It narrates the visit of a certain person (Jolash or Ivan Smera) who arrived at Alexandria in North Africa to investigate the customs of the local Christian community. Ivan Smera found that the customs and the rite of the local community reflect the ideals of simple Christian service, without icons and church decoration. The rite of this religious community responds to the customs and the service of Calvinism. Smera has reported about the customs of Alexandria’s Christians to Volodimer but the Kyivan price ignored the ambassador’s notes and accepted Christianity in the byzantine rite. The other legend, which circulated in East and Central Europe during the Renaissance, narrates about the privilege of Alexander Macedon that was inscribed by golden letters on the tables in Alexandria. This imagined document relates that Slavic tribes arrived from the lands of Illyria and Dalmatia under the rulership of chieftains Lech, Roxolan, and Czech. It seems that both legends are rooted in Alexandria because Arianism prevailed in this city during late antiquity and Calvinism leaders supposed to establish good relations with orthodox patriarchs of this city in the second half of the XVI century. Religious life in ancient Alexandria was treated by the authors of the legend about the trip to North Africa as an example of perfect Christianity.
    Źródło:
    Studia Polsko-Ukraińskie; 2021, 8; 197-211
    2353-5644
    2451-2958
    Pojawia się w:
    Studia Polsko-Ukraińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Myśl ekonomiczna kalwinizmu
    The Economic Thought of Calvinism
    Autorzy:
    Chmielewska, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965201.pdf
    Data publikacji:
    2016-09
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Calvinism
    work
    economy
    nature
    grace
    A13
    Z12
    Opis:
    The aim of the paper is to present the economic thoughts of John Calvin and his followers, referring to current issues, such as money lending, usury, or work. The latter, according to the famous thesis of Max Weber, received spiritual value by acting as a bridge between God's will and daily life. The hypothesis of this article differs somewhat from this conviction, assuming that the main economic elements of Calvinist thought have been the consequence of the release of temporal realities from the influence of the direct action of God, according to the protestant theology of the radical separation of nature and grace. Initiated by Protestantism, the dichotomy of nature and grace seems to have important consequences for economic thought. The salvific dimension of human fate remained in the hands of God, he depends entirely on its favour in connection with the dogma of predestination. In the earthly life, a human being was treated as a part of nature, his survival depended on skill and determination. in the struggle with nature, devoid of the grace of God, ruled by the law of necessity. Survival and a better life depended primarily on human labour and effort. The flourishing of economic life has resulted not only from the ethical role of work, but also from the fact that it was no longer inhibited by religious restrictions. Thus, modern man was born, more and more aware of his subjectivity, subordinating nature to himself building the human world in place of the natural world. Building a modern society and economy is part of the Protestant ethos of mastering nature.
    Źródło:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym; 2016, 19, 3
    1899-2226
    2353-4869
    Pojawia się w:
    Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Always Faithful? Confessional Situation in Sixteenth-Seventeenth-Century University of Cracow
    Autorzy:
    Machaj, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/953904.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    confessional relations
    Cracow Academy
    Protestant Reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Opis:
    The article aims at showing in a new light the confessional situation of the University of Cracow in the sixteenth and seventeenth centuries, using sources omitted in previous research into the topic and thanks to a more detailed analysis of the sources used by other scholars (e.g., Acta rectoralia, university conclusions, rectors’ and professors’ diaries). The Academy of Cracow (as it was called then) was a Catholic institution, thus portraying the attitude of the university’s authorities to non-Catholics in a period of confessional struggle in Cracow and in the Commonwealth seemed promising. Another point was to analyse the possibilities for non-Catholics to function within the walls of the University in different periods of time, as well as to describe the most important events and regulations, which influenced the University’s policy. The author also tried to bring to light the subsequent stages of administrative exclusion (on various levels) of non-Catholic students. However, the contacts of the Academy with religious minorities in Cracow is a matter so complex, that it remained beyond the scope of the article.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krakowski drukarz Stanisław Murmelius i jego księgozbiór (1571)
    Autorzy:
    Kowalski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602750.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    drukarstwo
    renesans
    typografia
    Kraków
    luteranizm
    kalwinizm
    printing
    Renaissance
    typography
    Cracow
    Lutheranism
    Calvinism
    Opis:
    Drukarz Stanisław Murmelius, którego aktywność poświadczona jest od lat czterdziestych do siedemdziesiątych XVI w., związany był głównie z Krakowem, choć okresowo kierował typografiami w innych miastach Rzeczypospolitej, m.in. w Brześciu w latach 1558–1565. Na publikowany tu jego księgozbiór, zinwentaryzowany w Krakowie w 1571 r., składają się w większości dzieła autorów różnych nurtów luteranizmu (43,66%) oraz teologów z kręgu ewangelicko-reformowanego (22,53%), na ogół występujące w tym źródle w więcej niż jednym egzemplarzu. Inwentarz sporządzony został z nakazu krakowskiego wójta, a książki miały być przekazane lubelskiemu kupcowi Jakubowi Konopnicy jako rozliczenie długu.Printer Stanisław Murmelius, who was active from the 1540s to the 1570s, developed his professional career mainly in Cracow. Nevertheless, at times, he managed typographies in other cities of the Commonwealth, including that at Brest (Brześć) in 1558–1565. His book collection that is presented here, and which was registered in Cracow in 1571, is made up of texts by authors of various Lutheran denominations (43.66 per cent), and theologians of the Evangelical Reformed Church (22.53 per cent), present usually in more than one copy. The inventory was prepared on the order of the Cracow justice, and the books were to be handed over to the Lublin merchant Jakub Konopnica as discharge of a debt.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2018, 62
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieograniczone odkupienie i odparta łaska. Klasyczny arminianizm we współczesnej teologii ewangelikalnej
    Unlimited Atonement and Resistible Grace. A Classical Arminianism in the Contemporary Evangelical Theology
    Autorzy:
    Dorocki, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494341.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    Arminianizm
    Ewangelikalizm
    Kalwinizm
    Łaska
    Predestynacja
    Zbawienie
    Arminianism
    Evangelicalism
    Calvinism
    Grace
    Predestination
    salvation
    Opis:
    Teologia ewangelikalna w pewnych obszarach nie pozostała monolitem. Jednym z dowodów takiego stanowiska jest istnienie dwóch wielkich tradycji w łonie ewangelikalizmu, a mianowicie: kalwinizmu i arminianizmu. Artykuł ten prezentuje ewangeliczny arminianizm by ukazać go jako alternatywną stronę ewangelikalnego protestantyzmu. Autor wychodzi od historyczno-teologicznej perspektywy, przedstawiając soteriologię Jakuba Arminiusza i jego naśladowców (tzw. remonstrantów) jako główne źródło współczesnej ewangelikalnej arminiańskiej myśli. Dalsza część zawiera ekspozycję poglądów arminiańskich teologów (F. Leroy Forlines, Robert E. Picirilli, Jack Cottrell, I. Howard Marschall, Roger E. Olson). Poczyniona analiza wskazuje, że reprezentanci tego nurtu wierzą w totalną deprawację ludzkiej natury; uniwersalne odkupienie Chrystusa oraz partykularną jego aplikację; konieczność Bożej łaski, która nie jest nieodparta w swej naturze, jak i w warunkową predestynację, realizującą się w zbawczej unii z Chrystusem. Autor ponadto włączył arminiańską egzegezę trzech biblijnych perykop, odnoszących się do działania łaski (J 6,37.39.44); odwiecznej predestynacji (Ef 1,3-14); i zasięgu powszechnej zbawczej woli Boga oraz odkupienia (1Tm 2,1-6).
    The evangelical theology is not monolith in some areas. One of the evidence for such statement is the existence of two great traditions in evangelical bosom, namely Calvinism and Arminianism. The article presents the evangelical Arminianism in order to show that it is an alternative side of the evangelical Protestantism. The author starts from historical-theological perspective, exposing the soteriology of Jacob Arminius and his followers (so-called Remonstrants) as the main source of modern evangelical Arminian thought. The next part contains the presentation of views of Arminian theologians (F. Leroy Forlines, Robert E. Picirilli, Jack Cottrell, I. Howard Marschall, Roger E. Olson). The analysis, which has been made, indicates that the representatives of this theological stream believe in total depravity of human nature, Christ’s universal atonement and the particular application of redemption, the necessity of God’s grace, which is not irresistible in its nature, and in conditional predestination, which is realized in the saving union with Christ. Moreover, the author includes the Arminian exegesis of three biblical passages that relate to the operation of grace (John 6: 37.39.44); eternal predestination (Eph 1: 3-14); and the extent of the universal salvific will of God and the atonement (1Tim 2: 1-6).
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2016, 58, 1; 37-58
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stan badań nad reformacją na Mazowszu – zarys problematyki i postulatów badawczych
    Autorzy:
    Paduch, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1195716.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    Mazowsze
    reformacja
    kontrreformacja
    protestantyzm
    kalwinizm
    luteranizm
    Mazovia
    reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Lutheranism
    Opis:
    Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie stanu badań nad reformacją na Mazowszu po 1945 roku do czasów współczesnych na różnych płaszczyznach. Wśród historyków badających proces przenikania religii protestanckich na Mazowszu można wyróżnić kilka problemów badawczych. Pierwszy z nich to działania diecezji płockiej i kapituły katedralnej wobec rozwijającej się na Mazowszu reformacji oraz inicjatywy podejmowane przez biskupów płockich zarówno w okresie reformacji, jak i w okresie kontrreformacji. Kolejny problem badawczy to rozwój wyznań protestanckich na konkretnych ziemiach Mazowsza.
    This article aims to present the state of research on the reformation in Mazovia after 1945 to modern times on various levels. Among the historians investigating the process of permeating Protestant religions in Mazovia, several research problems can be distinguished. The first of these may be the activities of the diocese of Płock and the cathedral chapter towards the reforming in Mazovia and the initiatives taken by the Płock bishops both during the Reformation and the Counter-Reformation period. Another research problem is the development of Protestant denominations in specific lands of Mazovia. Historians undertaking the problem of reformation in Mazovia also dealt with the book during the Reformation in Mazovia.
    Źródło:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 1; 249-263
    1232-1575
    Pojawia się w:
    Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologiczny postkalwinizm
    Theological Post-Calvinism
    Autorzy:
    Jaskóła, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2036701.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kalwinizm
    predestynacja
    ortodoksja reformowana
    purytanizm
    neoortodoksja
    teologia wyzwolenia
    Calvinism
    predestination
    reformed orthodoxy
    Puritanism
    neo-orthodoxy
    liberation theology
    Opis:
    Artykuł ukazuje kilka teorii ilustrujących wpływ Jana Kalwina na teologiczne dziedzictwo jego nauki. Wylicza cztery płaszczyzny widocznych wpływów. Związane są one z rozwojem ortodoksji reformowanej, purytanizmu, neoortodoksji oraz teologii wyzwolenia.
    Article first depicts some theories illustrating the influence of John Calvin on contemporary theological heritage of his teaching. Four levels of visible influence were then enumerated. These in turn arc connected to the development reformed orthodoxy, Puritanism, neoorthodoxy and to liberation theology.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 7; 75-83
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbór ewangelicko-reformowany w Oksie (ok. 1566–1679) i jego pastorzy
    The Reformed Congregation at Oksa (c. 1566–1679) and Its Pastors
    Autorzy:
    Bem, Kazimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2211973.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Oksa
    Małopolska
    protestanci
    kalwinizm
    Rejowie
    duchowni kalwińscy
    kontrreformacja
    Lesser Poland
    Protestantism
    Calvinism
    Rej family
    Reformed clergy
    Counterreformation
    Opis:
    W siedemnastowiecznej Małopolsce wśród kalwińskich wspólnot ważną funkcję pełnił zbór w Oksie. Przez ponad sto lat (ok. 1566–1679) był nie tylko siedzibą zgromadzenia ewangelicko-reformowanego, ale także jednym z ważniejszych małopolskich ośrodków, ze szkołą, murowanym kościołem i jako miejsce obrad wielu synodów. Posługę pełniło tu kilku wybitnych pastorów, jak Franciszek Stankar Młodszy (1562–1621) i Jerzy Laetus (1609–ok. 1656), którzy sprawowali opiekę duchową nad rodziną patronów – Rejów – oraz mieszczanami ewangelikami. Artykuł systematyzuje losy tegoż zboru oraz koryguje pojawiające się na jego temat nieścisłości, w szczególności dotyczące okresu po 1660 r., przybliżając także okoliczności jego likwidacji w 1679 r.
    The Reformed congregation in Oksa played an important role in the history of 17th century Calvinism in Lesser Poland. Throughout its over 100 years of existence and under the continued patronage of the Rej family the town was not only the place of numerous synods, the location an impressive church edifice, a Reformed school but also the seat of may influential pastors of the Church: Franciszek Stankar the Younger (1562–1621) and Jerzy Laetus (1609–c. 1656). The article traces the history of the congregation, the clergy who ministered there, its last 20 years and the circumstances surrounding its suppression in 1679.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 71-103
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Małżeństwo i rozwód w Kościele waldensów we Włoszech w perspektywie małżeństwa mieszanego
    Marriage and divorce in the Waldensian Church in Italy in the perspective of mixed marriage
    Autorzy:
    Lewandowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/957758.pdf
    Data publikacji:
    2015-11-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    the Waldensian Church Calvinism
    mixed marriages
    indissolubility of marriage divorce
    Kościół waldensów
    kalwinizm
    małżeństwa mieszane nierozerwalność małżeństwa rozwód
    Opis:
    The article presents the institution of marriage in the Waldensian Church, which is part of Evangelical churches. Their doctrine constitutes the basis for the inception of the theology of marriage subordinated to the norms of the Italian civil law. Despite the fact that the Waldensian Church supports the durability of marriage, it also allows it to be dissolved if mutual forgiveness and remaining in the brotherly communion within the bosom of the church are preserved. The relations between members of the Waldensian Church and Catholics have led to the development of common principles regarding mixed marriages. These principles are intended to explain the notion of marriage from the perspective of each church, identify conjoint points and discrepancies and establish pastoral guidelines for dealing with this type of marriage from the perspective of Waldensians.
    Artykuł przedstawia instytucję małżeństwa w Kościele waldensów przynależącym do Kościołów ewangelickich. Na ich doktrynie wypracowano teologię małżeństwa pod- porządkowaną normom włoskiego prawa cywilnego. Mimo że Kościół ten popiera trwałość małżeństwa, to jednak dopuszcza możliwość rozwodu na podstawie wzajemnego prze- baczenia i trwania w komunii braterskiej na łonie Kościoła. Związki wiernych Kościoła waldensów z katolikami doprowadziły do wypracowania wspólnych zasad w zakresie małżeństw mieszanych. Nawiązują one do wyjaśnienia pojęcia małżeństwa z perspektywy każdego z Kościołów, ustalenia punktów wspólnych i rozbieżności oraz wyznaczają wska- zówki duszpasterskie dla tego typu małżeństw ukazanych w tej publikacji z perspektywy waldensów.
    Źródło:
    Annales Canonici; 2015, 11; 117-133
    1895-0620
    Pojawia się w:
    Annales Canonici
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Forma typograficzna Biblii Brzeskiej na tle druków szesnastowiecznych
    Autorzy:
    Szewczyk, Klaudyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030540.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Brest Bible
    Brest
    typography
    Mikołaj
    Calvinism
    layout
    16th century
    Biblia Brzeska
    Brześć
    typografia
    kalwinizm
    układ
    wiek XVI
    Opis:
       The following article is a comprehensive analysis of the physical layout of the Brest Bible in comparison with the typographical standard model dominant in the 16th century. The author of the article explores the idea that the new edition of The Bible, initiated by Mikołaj "Czarny" Radziwiłł, was valued during its time not only as a pioneering translation of the Holy Text but also as a labour-intensive editorial project. The article is an overview of the text format and page layout. The author focuses on the visual significance of the book, especially the ornamental materials used to create it. The paper shows how the Brest Bible stands out in comparison with other contemporary Protestant prints. The author focuses on the unusual layout of the chapters, which are both rich and complex in terms of the organization and the commentary, as well as the extensive publishing frame and ornate decor. The typographical model used in the creation of the Brest Bible amazes contemporary scholars with its eternal functionality and reveals the astonishing complexity of the design.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 54-66
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reformacja a geneza demokracji szlacheckiej w Polsce
    Reformation and the Genesis of Nobility Democracy in Poland
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494484.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    reformacja
    kalwinizm
    luteranizm
    prawo oporu
    demokracja szlachecka
    ruch egzekucyjny
    reformation
    Calvinism
    Lutheranism
    resistance law
    noble democracy
    execution movement
    Opis:
    Artykuł omawia stan badań oraz potrzeby badawcze w zakresie związków pomiędzy reformacją a genezą demokracji szlacheckiej w Polsce XVI wieku. Omówiono rozwój idei prawa do oporu w ujęciu Marcina Lutra i jego współpracowników. Następnie przedstawiono poglądy na ten temat Jana Kalwina i jego kontynuatorów – protestanckich monarchomachów. Wreszcie omówiono stan badań nad recepcją reformacyjnej idei prawa do oporu w Europie Środkowo-Wschodniej w drugiej połowie XVI wieku oraz jej znaczenie dla budowy i obrony podstaw ustroju demokracji szlacheckiej do początków XVII wieku. Na zakończenie scharakteryzowano odwołujące się do doktryny kalwinizmu poglądy Andrzeja Wolana i Bartłomieja Keckermanna.
    The article discusses the state of research and research needs in the field of relations between the Protestant Reformation and the genesis of nobility democracy in Poland in the 16th century. Th e development of the idea of the right to resistance in the approach of Martin Luther and his collaborators is discussed. Then, the views on John Calvin and his followers – the Protestant Monarchomachs – are presented. Finally, the state of research on the reception of the Protestant concept of the right to resistance in central eastern Europe in the second half of the 16th century is discussed with its significance for building and defending the foundations of the regime of noble democracy until the early 17th century. Finally, the views of Andrzej Wolan and Bartłomiej Keckermann as they refer to the doctrine of Calvinism, are characterized.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 189-219
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawsze wierny? Sytuacja wyznaniowa w Uniwersytecie Krakowskim w XVI i XVII w.
    Autorzy:
    Machaj, Dawid
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/602713.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    stosunki wyznaniowe
    Akademia Krakowska
    reformacja
    kontrreformacja
    protestantyzm
    kalwinizm
    confessional relations
    Kraków Academy
    Protestant Reformation
    Counter-Reformation
    Protestantism
    Calvinism
    Opis:
    Celem artykułu jest ukazanie w nowym świetle sytuacji wyznaniowej Uniwersytetu Krakowskiego w wiekach XVI i XVII, dzięki wykorzystaniu pomijanych w tym kontekście źródeł (głównie albumów studentów) oraz dzięki wnikliwszej analizie tych, z których korzystali wcześniejsi badacze zagadnienia (np. akt rektorskich, konkluzji uniwersyteckich oraz diariuszy profesorów i rektorów). Uniwersytet Krakowski był katolicką instytucją, dlatego interesujące wydaje się przedstawienie stosunku władz uczelni do akatolików w okresie, gdy sprawy wyznaniowe stały się palącym problemem w Krakowie i całej Rzeczypospolitej. Założeniem było także przeanalizowanie możliwości funkcjonowania innowierców w kręgu uczelni w poszczególnych okresach oraz przedstawienie najważniejszych wydarzeń czy regulacji mających wpływ na politykę Uniwersytetu. Kolejnym zadaniem było ukazanie poszczególnych etapów administracyjnego wykluczania (na wielu poziomach) studentów akatolickich. Jednak same kontakty uczelni z mniejszościami religijnymi w Krakowie są kwestią tak złożoną, że pozostały poza granicami tego tekstu.
    The article aims at showing in a new light the confessional situation of the Academy of Cracow in the 16th and 17th centuries, using sources omitted in previous research into the topic and thanks to a more detailed analysis of the sources used by other scholars (e.g., Acta rectoralia, university conclusions, rectors’ and professors’ diaries). The Academy of Cracow was a Catholic institution, thus portraying the attitude of the university’s authorities to non-Catholics in a period of confessional struggle in Cracow and in the Commonwealth seemed promising. Another point was to analyse the possibilities for non-Catholics to function within the walls of the University in different periods of time, as well as to describe the most important events and regulations, which influenced the University’s policy. The author also tried to bring to light the subsequent stages of administrative exclusion (on various levels) of non-Catholic students. However, the contacts of the Academy with religious minorities in Cracow is a matter so complex, that it remained beyond the scope of the article.
    Źródło:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2015, 59
    0029-8514
    Pojawia się w:
    Odrodzenie i Reformacja w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie się pojęcia ofiary w protestantyzmie reformowanym
    Formation of the Concept of Sacrifice in Reformed Protestantism
    Autorzy:
    Bokwa, Ignacy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496090.pdf
    Data publikacji:
    2018-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    protestantyzm reformowany (kalwinizm)
    ofiara
    uczta
    Eucharystia
    rzeczywista obecność
    ekumenizm
    Reformed Protestantism (Calvinism)
    sacrifice
    feast
    Eucharist
    actual presence
    ecumenism
    Opis:
    Niniejsze opracowanie ma przedstawić proces kształtowania się pojęcia ofiary w protestantyzmie reformowanym. Spór z katolikami sprawił, że w odniesieniu do Eucharystii protestanci nie używali pojęcia ofiary, zastępując je pojęciem Wieczerzy Pańskiej (Abendmahl). Rezygnacja z pojęcia ofiary nie oznacza rezygnacji z jego treści. Doktryna ofiary w związku z Eucharystią kształtowała się w ramach sporu, w którym Kalwin występował tak przeciw Lutrowi jak i Zwingliemu. Cechą wspólną tak reformatorów jak i przedstawicieli Kościoła katolickiego było skupienie się głównie na rzeczywistej obecności uwielbionego Ciała i Krwi Jezusa Chrystusa w postaciach ofiarniczych chleba i wina.
    The aim of this elaboration is to present the concept of sacrifice in Reformed Protestantism. In result of a dispute between Roman Catholics and Protestants, the latter did not use the notion of sacrifice with reference to the Eucharist and replaced it with the term “Abendmahl” (Lord’s Supper). Renouncement of the concept as such, however, did not mean renouncing its meaning. The doctrine of sacrifice with regard to the Eucharist was developing in the midst of the Reformation and in the course of a severe dispute in which Calvin was acting against Luther and Zwingli. A common characteristic of both the reformers and representatives of the Catholic Church was their focus on the aspect of the true presence of the glorified Body and Blood of Jesus Christ in the form of sacrificial bread and wine.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 1; 19-31
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Widziane z plebanii. Świat i ludzie w diariuszach dwóch duchownych ewangelickich z Rzeczypospolitej przełomu XVII i XVIII wieku
    Seen from the Clergy House. The World and the People in the Diaries of two Evangelical Clergymen from the Polish-Lithuanian Commonwealth at the Turn of the Seventeenth and Eighteenth Centuries
    Autorzy:
    Kriegseisen, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197827.pdf
    Data publikacji:
    2022-03-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Grand Duchy of Lithuania
    religious relations
    Protestantism
    Calvinism
    mentality
    religious identity
    egodocument
    seventeenth century
    eighteenth century
    Opis:
    In the research on the deteriorating relations between the Evangelical-Reformed (Calvinist) minority and the Catholic majority of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the seventeenth and eighteenth centuries, the problems of mutual perception of the representatives of these denominations, as well as the evaluation of the realities of life in an increasingly Catholic state by the representatives of the Evangelical minority have been investigated the least. Based on two diaries by Evangelical-Reformed clergymen, Gabriel Dyjakiewicz and Jan Krzysztof Kraiński, who were active in Podlasie and the Grand Duchy of Lithuania at the turn of the eighteenth century, the author attempts to present the image of the world as perceived and presented on the pages of these two egodocuments. After analysing the diary entries, it cannot be concluded that their authors found themselves in a social and communicative vacuum, although both of them noticed the progressive isolation of Evangelical circles. According to the records, it also appears that interfaith relations in the everyday life were not as bad as contemporary historical studies suggest. Both authors had a positive attitude towards the state, felt to be its citizens and patriots, combining a strong Evangelical religious identity with a sense of community with the society of the predominantly Catholic Polish Nobles’ Republic. Neither of the diaries reflects on the civilisational and cultural differences between the society of the north-eastern lands of the Polish-Lithuanian Commonwealth and the world of Protestant Europe, known to both authors from their university studies.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2022, 87, 1; 63-89
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tolerancja religijna i integralność społeczeństwa polskiego w Opisie obyczajów za panowania Augusta III Jędrzeja Kitowicza
    Autorzy:
    Magryś, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031021.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-16
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    tolerance
    faith
    Protestantism
    Catholicism
    Judaism
    Lutheranism
    Calvinism
    integrity
    society
    nobility
    tolerancja
    wiara
    protestantyzm
    katolicyzm
    judaizm
    luteranizm
    kalwinizm
    integralność
    społeczeństwo
    szlachta
    Opis:
    In the paper it is argued that the author of Description of Customs…, who was a Catholic priest, showed greater tolerance for non-Christian religions than for Lutheran and Calvinist denominations. This was linked with the fact that Protestants effectively competed with Catholic nobility in the same spheres of public life to gain social and material goods in Poland in the times of the Saxon Dynasty. Kitowicz exhibited an intense dislike for deists as he accused them of a lack of religiousness in its essential aspects involving the cultivation of sacred rituals and ceremonies, and he claimed they were sufficiently satisfied with pure ideology. Generally speaking, the author of Description of Customs… did not attack other religions for reasons related to faith; he did it for pragmatic reasons, paying attention to social interests of Catholic nobility, or in connection with morality, in the case of atheists and nonbelievers.
    Źródło:
    Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 277-293
    2299-8365
    Pojawia się w:
    Tematy i Konteksty
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura protestancka trzech miast Królewca (Stare Miasto, Knipawa i Lipnik) w okresie nowożytnym
    The protestant architecture of three cities of Königsberg (Old Town, Knipau, Löbenicht) in early modern era
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147889.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    sztuka protestancka
    Królewiec
    kościoły luterańskie
    architektura protestancka w Prusach Książęcych
    kalwinizm
    Protestant art
    Königsberg
    Lutheran churches
    protestant architecture in Ducal Prussia
    calvinism
    Opis:
    Artykuł prezentuje wspólne korzenie sztuki protestanckiej w obu częściach Prus, szkicując proces przejmowania substancji materialnej Kościoła rzymskiego przez parafie katolickie przekształcane w parafie ewangelickie a następnie budowy nowych budynków kościelnych. Proces ten odbywał się w Prusach Królewskich pod kontrolą mieszczaństwa a w Prusach Książęcych pod kontrolą szlachty. Dominujące w pierwszych z wymienionych tu części Prus mieszczaństwo decydowało także o wyposażeniu kościołów miejskich i leżących w domenach oraz dbało o status quo luteranizmu i kalwinizmu, szczególnie podczas zdecydowanych działań kontrreformacyjnych szlachty polskiej. Jednocześnie mieszczaństwo i duchowieństwo protestanckie miało intelektualny wpływ na ikonografię sztuki obrazowej we wnętrzach kościelnych i świeckich. W drugiej części Prus przejęcie władzy nad strukturami kościelnymi przez dwór zluteranizowanego władcy Albrechta Hohenzollerna oraz przez szlachtę wykluczyły konflikty o kościoły z hierarchią katolicką. Jednocześnie pozwoliły na bezpośrednią kontrolę nad parafiami i kościołami, czyniąc z wnętrz kościelnych niemal prywatne rodzinne panteony. Wpływ szlachty ograniczył wpływ mieszczaństwa i duchowieństwa na sztukę obrazową, której przekaz we wnętrzach kościołów wiejskich został niemal ograniczony do treści dydaktycznych. Mimo dominacji treści katechetycznych w obydwu częściach Prus pojawiły się także dekoracje malarskie, emblematyczne, związane z pobożnością pietystyczną.
    The article discusses architecture and furnishing of the protestant churches in Królewiec/Königsberg. At the beginning, it introduces terms connected with Reformation and, later, the article familiarizes the reader with the creation of the new approach towards art in church’s interiors. At first, the attitude towards visual arts being present in the places of worship could be characterized with adjectives „prejudiced” and (rarely) „hostile”. The attitude changed abruptly when visual arts became didactic and served that purpose throughout the entire early modern period. Local medieval architecture, which still was used by Lutheran parish as the place of spiritual and parochial life, was also accepted. Furthermore, Königsberg Cathedral became the most important necropolis in Ducal Prussia. The longevity of Gothic architecture forms in Royal Prussia caused future churches in Königsberg to be heavily inspired and borrow from it, and, at the same time, allowed these churches to engage in a dialogue with German countries of Reich. For example, the castle chapel was inspired by castle chapels in Szczecin and Stuttgart. In the seventeenth century, Prussian elites came along with Calvinism and, only after that, in Königsberg and other towns around it many churches inspired by Calvinist Netherlands and (in the eighteenth century) Calvinist church in Charenton (France) were created. However, it did not have much of an impact on churcharchitecture in general – throughout the whole early modern period it remained faithful to the Gothic architecture tradition.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 31-48
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ograniczone odkupienie i skuteczne powołanie. Tezy kalwinizmu dortrechckiego w literaturze współczesnego ewangelikalizmu polskiego
    Limited atonement and effectual calling. Dortrecht Calvinism thesis in the literature of the modern Polish evangelicalism
    Autorzy:
    Karczewski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494310.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    kalwinizm
    reformacja
    ewangelikalizm
    TULIP
    Reformacja w Polsce
    predestynacja
    Dortrecht
    łaska
    zbawienie
    arminianizm
    Calvinism
    Reformation
    evangelicalism
    Reformation in Poland
    predestination
    Dordrecht
    grace
    salvation
    arminianism
    Opis:
    Kalwinizm, dominujący nurt teologii reformowanej, jest głównym źródłem współczesnej teologii ewangelikalnej. Od synodu w Dortrechcie (Holandia) w 1619 r. przedstawiany bywa za pomocą twierdzeń, określanych jako „pięć punktów kalwinizmu” i prezentowany za pomocą akronimu TULIP (od pierwszych liter owych twierdzeń w języku angielskim). Autor niniejszego artykułu prezentuje obecność w polskiej literaturze ewangelikalnej po 1989 r. dwóch pojęć: limited atonement – ograniczone pojednanie oraz irresistible grace (effectual calling) – nieodparta łaska (skuteczne powołanie). Obie tezy są dyskutowane w publikacjach polskich autorów ewangelikalnych (baptyści, wolni chrześcijanie, zielonoświątkowcy). Dogmatyki autorów zachodnich (Ch. C. Ryrie, B. Milne, T.C. Hammond) wydawane przez polskie środowisko ewangelikalne także zawierają omówienie obu punktów. Analiza tekstów prowadzi do wniosku, iż poza wąską grupą autorów z Ewangelicznych Kościołów Reformowanych większość polskich ewangelikalistów jest sceptyczna wobec akceptacji obu doktryn, a zwłaszcza tezy o ograniczonym pojednaniu.
    Calvinism, a dominant trend in the reformed theology, is a main source of modern evangelical theology. Since synod in Dordrecht (Netherlands) in 1619 it is presented through thesis, called “five points of Calvinism” and is presented using acronym TULIP (from first letters of the thesis in English). Author of the article is describing the presence of two of the terms in Polish evangelical literature after 1989: limited atonement and irresistible grace (effectual calling). Both thesis are disputed in publications of Polish evangelicals (Baptists, Brethren, Pentecostals). Dogmatics of Western authors (Ch. C. Ryrie, B. Milne, T.C. Hammond), published by Polish evangelical circle, have included description of both terms, also. Texts analysis is leading to the conclusion, that except narrow group of authors from Evangelical Reformed Chrurches, majority of Polish evangelicals is skeptical to accept both doctrines, especially the thesis of limited atonement.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2014, 56, 2; 169-182
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dziedzictwo Jana Kalwina
    Legacy of John Calvin
    Autorzy:
    Jaskóła, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494531.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    kalwinizm
    kapitalizm
    etyka pracy
    polityka
    predestynacja
    ortodoksja kalwińska
    purytanizm
    teologia wyzwolenia
    Calvinism
    capitalism
    ethics of work
    politics
    predestination
    Calvinist orthodoxy
    Puritanism
    liberation theology
    Opis:
    Artykuł najpierw ukazuje kilka teorii ilustrujących wpływ Jana Kalwina na współczesne społeczeństwo, by następnie skoncentrować się na ściśle teologicznym dziedzictwie jego nauki. Wyliczono sześć płaszczyzn widocznych wpływów. Związane są one z rozwojem kapitalistycznej gospodarki, etyką pracy, procesami demokratycznymi w polityce, purytanizmem, ortodoksją i neo-ortodoksją reformowaną oraz teologią wyzwolenia.
    The article depicts, firstly, several theories illustrating the influence of John Calvin on contemporary society, then focuses on the strictly theological legacy of his teaching. Six levels of visible influence are then enumerated. These in turn are connected to the development of the capitalist economy, ethics of work, democratic processes in politics, Puritanism, reformed orthodoxy and neo-orthodoxy as well as to liberation theology.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2018, 03; 329-346
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Marriage and Family in Protestant and Evangelical Understanding
    Małżeństwo i rodzina w rozumieniu protestanckim i ewangelikalnym
    Autorzy:
    Perzyński, Andrzej Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595210.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    marriage and family
    protestant and evangelical family models
    Reformation
    Lutheranism
    Calvinism
    Anglicanism
    małżeństwo i rodzina
    protestanckie i ewangelikalne modele rodziny
    Reformacja
    luteranizm
    kalwinizm
    anglikanizm
    Opis:
    The sixteenth-century Protestant Reformation was a watershed in the history of the Western theology and law of marriage – a moment and movement that gathered several streams of classical and Catholic legal ideas and institutions, remixed them and revised them in accordance with the new Protestant norms and forms of the day. The Lutheran, Calvinist, and Anglican branches of the Reformation gave birth to three Protestant models of marriage. Like Catholics, Protestants retained the naturalist perspective of marriage as an association created for procreation and mutual protection. They also retained the contractual perspective of marriage as a voluntary association formed by the mutual consent of the couple. Unlike Catholics, however, Protestants rejected the subordination of marriage to celibacy and the celebration of marriage as a sacrament. The Lutheran tradition, from 1517 forward, developed a social model of marriage, grounded in Martin Luther’s doctrine of the heavenly and earthly kingdoms. Marriage, Luther and his colleagues taught, was a social estate of the earthly kingdom of creation, not a sacred estate of the heavenly kingdom of redemption. Marriage, John Calvin and his followers taught, was not a sacramental institution of the church, but a covenantal association of the entire community. The Anglican tradition, of the sixteenth and seventeenth centuries, brought forth a commonwealth model of marriage. This model embraced the sacramental, social, and covenantal models inherited from the Continent but went beyond them. Marriage was at once a gracious symbol of the divine, a social unit of the earthly kingdom, and a solemn covenant with one’s spouse. Evangelical Christianity understands marriage and the family in light of biblical understanding and Christian experience. Christian marriage and family life is regarded as a sacred and creative calling by all Christians. It is a basic biblical teaching. Marital union in Christ appeals to divine grace for support and fulfillment of a natural union of a man and a woman.
    Szesnastowieczna protestancka Reformacja stanowi przełom w historii zachodniej teologii i prawa małżeńskiego – był to moment i ruch, który zebrał kilka strumieni klasycznych i katolickich prawnych koncepcji i instytucji, zmieszał je i odnowił zgodnie z nowymi protestanckimi normami i formami obowiązującymi w tamtych czasach. Luterańskie, kalwińskie i anglikańskie odłamy Reformacji dały początek trzem protestanckim modelom małżeństwa. Podobnie jak katolicy, protestanci utrzymali naturalistyczną perspektywę na małżeństwo jak na związek stworzony dla potrzeb prokreacji i wzajemnej ochrony. Ponadto zachowali kontraktowy aspekt małżeństwa jako dobrowolnego związku zawartego za obopólną zgodą pary. Jednak, w odróżnieniu od katolików, protestanci odrzucili nadrzędność celibatu nad małżeństwem i celebrację małżeństwa jako sakramentu. Od 1517 r. luterańska tradycja rozwinęła społeczny model małżeństwa zakorzeniony w doktrynie Marcina Lutra o ziemskim i niebieskim królestwie. Luter i jego naśladowcy głosili, że małżeństwo jest społeczną instytucją ziemskiego królestwa stworzenia, a nie świętą instytucją niebiańskiego królestwa odkupienia. Jan Kalwin i jego uczniowie uczyli, że małżeństwo nie jest instytucją sakramentalną Kościoła, ale mającym charakter przymierza związkiem całej społeczności. Tradycja anglikańska XVI i XVII w. przedstawiła wspólnotowy model małżeństwa. Obejmował on sakramentalne, społeczne i mające charakter przymierza modele odziedziczone z Europy, a jednocześnie je przekroczył. Małżeństwo stało się pełnym łaski symbolem tego, co boskie, społeczną komórką ziemskiego królestwa i uroczystym przymierzem ze współmałżonkiem. Chrześcijaństwo ewangelikalne widzi małżeństwo i rodzinę w świetle biblijnego rozumienia i doświadczenia chrześcijańskiego. Chrześcijańskie małżeństwo i życie rodzinne są postrzegane jako święte i twórcze powołanie dla wszystkich chrześcijan. Jest to podstawowe nauczanie biblijne. Związek małżeński w Chrystusie odwołuje się do boskiej łaski o wsparcie i dopełnienie naturalnego związku mężczyzny i kobiety.
    Źródło:
    Studia Oecumenica; 2017, 17; 117-132
    1643-2762
    Pojawia się w:
    Studia Oecumenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pomnik upamiętniający Annę z Leszczyńskich Potocką w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu
    The Monument to Anna Potocka née Leszczyńska in the Saint Mary’s Assumption Church in Toruń
    Autorzy:
    Saar-Kozłowska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/425336.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
    Tematy:
    Anna Potocka Leszczyńska
    protestants in Poland
    Calvinism
    Saint Mary’s Assumption Church in Toruń
    Polish sepulchral art
    inscription epitaphs
    symbolic architecture
    baroque pompa funebris
    baroque funerals in Poland
    Opis:
    Regarding its size, references to the royal headstone of Anna Vasa of Sweden and the person’s rank, the monument to Anna Potocka née Lesz-czyńska (1615-1653) is one of the greatest sepulchral artworks in the Saint Mary’s Church in Toruń.It was created after 1653 and funded by the de-ceased’s husband, Jan Teodor Potocki.Potocka descended from a reli¬giously diverse family.Her father converted to Catholicism.Potocka was raised in her mother’s faith and was considered a zealous Calvinist.Her family held great offices in Respublica Poloniae both in catholic and pro¬testant communities.Her grandfather Rafał Leszczyński (ca. 1526-1593) was one of the most active supporters of the Reformation.Her father’s nephew Rafał Leszczyński (1597-1636) was a leader of Protestants called “a Calvinist pope in Poland”. Potocka deceased in Łowicz; however, her body was buried in Toruń due to her faith and the rank of the church, which was used by the Lutherans in the years 1557-1724 and during the Counter-Reformation it was a refuge to Protestants living in the southern part of Royal Prussia.In 16th and 17th century, Toruń, along with Gdańsk and Elbląg, was one of the most prestigious centres of Protestantism in Poland.It is probable that the heroine’s funeral ceremonies were modelled on the Anna Vasa’s funeral (1636) at which both Potocki and Leszczyński families were present. The monument to Potocka is located at the wall closing the fourth yoke of the nave, counting from the East.It consists of a portal frame with Leszczyński and Potocki’s family coats of arms. Under its semi-circular ar-cade, there is an inscription board with the family’s genealogy, Potocka’s characteristics and the name of the founder. The Potocka’s monument fits into the category of inscription epitaphs associated with the portal.It integrates two functions: commemoration and glorification. The latter is expressed by the portal as a door: a motive of symbolic passage into another reality, or as a triumphal arch, an element of exaltation, similarly to the arcade and columns. The monument was made of limestone of Dębnik and alabaster, artifi-cial stone, lime mortar imitating the black marble and alabaster.In 2009, it was restored back to its former splendour.Nodocumentation of theformer repair works have been preserved. As a result of unprofessional restoration, the object’s plastic and aesthetical qualities changed entirely.Before the recent restoration, gold plating and fragments of polychromy were visible, which provided the basis for their reconstruction.
    Źródło:
    Gdański Rocznik Ewangelicki; 2015, 9; 38-61
    1898-1127
    Pojawia się w:
    Gdański Rocznik Ewangelicki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-27 z 27

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies