Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 79
Tytuł:
Asyndetic Complementation in the Light of Explicative Syntax (Exemplified with Bulgarian, Polish and Ukrainian)
Komplementacja asyndetyczna w świetle składni eksplikacyjnej (na przykładzie języka bułgarskiego, polskiego i ukraińskiego)
Autorzy:
Kiklewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33317070.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
explicative syntax
valency
verb syntax
sentential actant
conjunction
asyndetic complementation
Bulgarian language
Polish language
Ukrainian language
składnia eksplikacyjna
walencja
składnia czasowników
aktant syntaktyczny
spójnik
dopełnienie asyndetyczne
język bułgarski
język polski
język ukraiński
Opis:
The subject of the study is Bulgarian, Polish and Ukrainian syntactic constructions in which the position of the clausal complement is realized in an asyndetic manner. The analysis of language material is based on the theory of explicative syntax, the foundations of which were developed by S. Karolak. The author shows that the asyndetic complement is one of the forms of realization of the propositional argument that is conditioned by the valence of the matrix verb. A given syntactic form is a valence characteristic of a limited group of semantic classes of verb, namely mental, emotive, perceptive and deliberative verbs. The author also shows that there are other factors that favor or, conversely, do not favor the use of conjunctionless sentences, such as negation, ellipsis, coreference, and others. The author concludes that the frequency of asyndetic constructions in Slavic languages can vary.
Przedmiotem badania są bułgarskie, polskie i ukraińskie konstrukcje składniowe, w których pozycja dopełnienia klauzulowego jest realizowana w sposób asyndetyczny. Analiza materiału językowego opiera się na teorii składni eksplikatywnej, której podstawy opracował S. Karolak. Autor pokazuje, że dopełnienie asyndetyczne jest jedną z form realizacji argumentu propozycjonalnego, uwarunkowaną walencją czasownika matrycowego. Dana forma składniowa stanowi charakterystykę walencyjną ograniczonej grupy semantycznej czasowników, a mianowicie czasowników mentalnych, emotywnych, percepcyjnych i deliberatywnych. Autor pokazuje również, że istnieją inne czynniki, które sprzyjają lub odwrotnie nie sprzyjają używaniu zdań bezspójnikowych, takie jak: negacja, elipsa, koreferencja. Autor dochodzi do wniosku, że częstość występowania konstrukcji asyndetycznych w językach słowiańskich jest większa lub mniejsza.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bulgarian Evidential Forms and Wierzbicka’s NSM
Bułgarskie formy ewidencjalne i naturalny metajęzyk semantyczny A. Wierzbickiej
Autorzy:
Genew-Puhalewa, Iliana
Popova, Gergana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33315295.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
natural semantic metalanguage
evidentiality
dubitativity
inferentiality
Bulgarian language
grammar
naturalny metajęzyk semantyczny
ewidencjalność
dubitatywność
inferencjalność
język bułgarski
gramatyka
Opis:
Our focus in this paper is on the semantics of a particular grammatical category of Bulgarian, namely evidentiality. Our starting point is the account of evidentiality in Macedonian and Bulgarian in Wierzbicka (in Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). We elaborate and expand on this proposal by suggesting semantic formulae for the renarrative, dubitative, inferential, and mirative forms, incorporating Wierzbicka’s universal semantic primitives know and think. Our aim is to provide a stepping stone towards precise intra- and inter-linguistic comparisons.  
Artykuł skupia się na semantyce specyficznego obszaru gramatyki języka bułgarskiego, znanego jako ewidencjalność. Wywód opiera się na dyskusji z koncepcją Anny Wierzbickiej dotyczącą ewidencjalności w językach bułgarskim i macedońskim (w: Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). Autorki próbują określić znaczenie bułgarskich form renaratywnych, dubitatywnych, inferencjalnych i miratywnych, korzystając z proponowanych przez Wierzbicką uniwersalnych jednostek semantycznych ‘wiem’ i ‘myślę’. W rezultacie artykuł rewiduje oraz weryfikuje metodologię Wierzbickiej, ukazując jej przydatność w opisie kategorii gramatycznych oraz w badaniach międzykulturowych.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Digital Approaches to Studying Mathematical Terms in Bulgarian School Books from the Beginning of the 19th Century
Cyfrowe podejścia do studiowania terminów matematycznych w bułgarskich podręcznikach szkolnych z początku XIX wieku
Autorzy:
Stoykova, Velislava
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33322765.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
mathematical terms
terms formation
school books in mathematics
digital humanities
old pritnted books
history of education
Bulgarian language
tworzenie terminów
terminy matematyczne
podręczniki do matematyki
humanistyka cyfrowa
stare drukowane książki
historia edukacji
język bułgarski
Opis:
The paper presents an analysis and survey of the content of digitized copies of three school mathematics books published in the Bulgarian language during the first half of the 19th century. The study offers the first overview and outline of the pedagogical approaches used to teach mathematics through mathematical term formation in that period based on the text of school mathematics books. The analysis includes a comparative description of the approach and study content as well as related topics and exercises connected to them. Finally, a conclusion regarding the structure and origin of the terms used to teach mathematical concepts in the Bulgarian language at the time is outlined.
W artykule przedstawiono analizę treści zdigitalizowanych kopii trzech podręczników z matematyki, opublikowanych w języku bułgarskim w pierwszej połowie XIX wieku. Badanie stanowi pierwszy w swoim rodzaju przegląd podejść pedagogicznych stosowanych w nauczaniu matematyki z punktu widzenia tworzenia terminów matematycznych. Analiza zawiera porównawczy opis podręczników pod względem podejścia i treści, jak również związanych z nimi tematów i ćwiczeń. Na koniec przedstawiono wniosek dotyczący struktury i pochodzenia terminów używanych do nauczania pojęć matematycznych w języku bułgarskim w badanym okresie.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Expressing Veracity Reserve in the Secret Service Records of the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria (on the Example of the CHS Bolek and CHS Sabina Files)
Wyrażanie rezerwy prawdziwościowej w aktach tajnych służb Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii (na przykładzie akt TW Bolka i TW Sabiny)
Autorzy:
Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33317066.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
language of security services
security service
language of denunciations
imperceptivity
evidentiality
epistemic modality
veracity reserve
Bulgarian language
Polish language
język służb bezpieczeństwa
wywiad
język donosów
imperceptywność
ewidencjalność
modalność epistemiczna
rezerwa prawdziwościowa
język bułgarski
język polski
Opis:
The analysis of the language of the security service employees in the Polish People’s Republic and the People’s Republic of Bulgaria, made on the basis of the CHS “Bolek” and the CHS “Sabina” files, showed that there is a certain feature that appears extremely often in the examined files, even though its occurrence in administrative and legal texts should be pretty sporadic. It is a very high frequency of using forms that express the veracity reserve. This shows how much the authors of the notes wanted to emphasise their own reserve to the truthfulness of the content provided by the confidential human sources (CHS).
Analiza języka służb bezpieczeństwa Polskiej Republiki Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii przeprowadzona na podstawie tzw. teczek TW Bolek i TW Sabina wykazała, że istnieje pewna cecha, która pojawia się w obydwu dokumentach niezwykle często, mimo że w tekstach administracyjnych i prawnych jej występowanie powinno być sporadyczne. Tą cechą jest duża częstotliwość występowania form wyrażających rezerwę prawdziwościową. Pokazuje to, jak bardzo autorzy notatek chcieli podkreślić swoją rezerwę co do prawdziwości treści przekazywanych przez poufne źródła osobowe.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Once Again on Tertium Comparationis in the Confrontative Study of Linguistic Images of the World
Jeszcze raz o tertium comparationis w konfrontatywnym badaniu językowych obrazów świata
Autorzy:
Maldjieva, Viara
Tobolski, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33317071.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic image of the world
confrontation
tertium comparationis
Polish language
Bulgarian language
językowy obraz świata
konfrontacja językowa
język polski
język bułgarski
Opis:
The work contains a preliminary proposal for fulfilling the demands placed before the tertium comparationis in linguistic confrontation, especially those related to the preparation of operational steps for building a basis for comparing concepts in different languages so that parallel (and de facto monolingual) descriptions can be replaced by sensu stricto comparisons. According to the authors, the application of the basic theoretical assumptions of linguistic confrontation will make it possible to create tools for comparing linguistic images of the world. The proposal is supported by the results of a preliminary comparative analysis of the concept of ‘faith’ in Polish and Bulgarian.  
Praca zawiera wstępną propozycję spełnienia postulatów stawianych przed tertium comparationis w konfrontacji językowej, zwłaszcza tych związanych z opracowaniem operacjonalnych kroków budowania podstawy porównania konceptów w różnych językach tak, żeby paralelne (i de facto jednojęzyczne) opisy zastąpić porównaniem sensu stricto. W opinii jej autorów zastosowanie podstawowych teoretycznych założeń konfrontacji językowej pozwoli stworzyć narzędzia do porównania językowych obrazów świata. Propozycja jest poparta wynikami wstępnej porównawczej analizy pojęcia ‘wiara’ w języku polskim i bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Translations of “The Life of Adam and Eve” as a Research Problem: An Analysis of Translation Strategies
Przekłady Słowa o Adamie i Ewie na język polski jako problem badawczy. Analiza strategii tłumaczenia
Autorzy:
Stelmach, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33321778.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
translation
Old Bulgarian language
Modern Bulgarian language
Polish language
Agata Kawecka
Teresa Dąbek-Wirgowa
“The life of Adam and Eve”
przekład
język starobułgarski
język nowobułgarski
język polski
Słowo o Adamie i Ewie
Opis:
This paper presents the results of translatological research into Teresa Dąbek-Wirgowa and Agata Kawecka’s translations of the Old Church Slavonic apocrypha “The Life of Adam and Eve” into modern Polish. The two texts were examined independently of each other, since they do not form a translation series. The translations were compared with the Bulgarian and Old Church Slavonic sources, which made it possible to follow closely how the translators applied the fundamental techniques of translation. Using selected examples, the article discusses the types of translation transformations used, and characterises the dominant elements presented in the translations. Some errors are also pointed out, especially those that change the meaning of the translated text. The final part of the paper contains general conclusions about the translators’ work and indicates possible directions of future research, including further research into anthologies of ancient literature as translations and into the skills exhibited by translators of such literature.
Artykuł prezentuje wyniki badań translatologicznych nad przekładami staro-cerkiewno-słowiańskiego apokryfu Słowo o Adamie i Ewie na współczesny język polski, których autorkami są Teresa Dąbek-Wirgowa i Agata Kawecka. Oba teksty zostały zbadane niezależnie od siebie, ponieważ nie tworzą serii przekładowej. Przekłady zestawiono ze źródłami (bułgarskim oraz staro-cerkiewno-słowiańskim), co umożliwiło dokładne prześledzenie sposobu pracy tłumaczek z podstawami tłumaczenia. W artykule na wybranych przykładach zostały omówione typy transformacji przekładowych wykorzystane przez tłumaczki, a ponadto przedstawiono charakterystykę dominant obecnych w przekładach. Wskazano także nieliczne błędy, w tym przede wszystkim te, które zmieniają sens tłumaczonego tekstu. W podsumowaniu przedstawiono ogólne wnioski dotyczące pracy tłumaczek oraz perspektywy badawcze obejmujące dalsze badania nad antologiami literatury dawnej jako przekładami oraz nad warsztatem tłumaczy tej literatury.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semantic Structure of the Sentence and Its Realisations (Bulgarian “аха” and Its Polish Equivalents)
Struktura semantyczna zdania i jej realizacje (bułg. аха i polskie ekwiwalenty)
Autorzy:
Korytkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33307869.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantics
semantic condensation
semantic category of degree
semantic confrontation
Bulgarian language
Polish language
translation
semantyka
kondensacja semantyczna
semantyczna kategoria stopnia
konfrontacja semantyczna
język bułgarski
język polski
Opis:
The aim of the paper is to establish the relevant semantic features of the Bulgarian particle аха in the predicative function. It is thought that its semantic structure includes a potential and a temporal component. Hence, the function of the analysed particle is a specific result of semantic condensation. Possibilities to form Polish semantic equivalents of Bulgarian sentences with аха are indicated. Polish language does not have any synonymous lexical unit with the Bulgarian аха, so equivalent sentences have the form of an analytical paraphrase. According to the model of semantic syntax, the categories of modality (M) and temporality (T) are not parts of the Dictum (D), which dominates the predicate (P) and its arguments (in the model of the elementary sentence structure). Therefore, the same semantic structures are realized as different formal structures in both languages.  
Celem artykułu jest ustalenie relewantnych cech semantycznych partykuły bułgarskiej аха о funkcji orzeczenia. Przyjęto, że struktura semantyczna zawiera element potencjalności oraz decydujący o znaczeniu leksemu element temporalny. Funkcja badanej partykuły jest więc specyficznym efektem kondensacji semantycznej. Wskazano możliwości tworzenia semantycznych ekwiwalentów zdań bułgarskich w języku polskim. W polskim brak tożsamego odpowiednika leksykalnego, więc struktura synonimicznych zdań ma cechy parafrazy analitycznej. W semantycznym modelu struktury zdań elementarnych komponenty M (modalność) i L (lokalizacja) nie należą do Dictum, które dominuje nad P – predykatem i jego argumentami. Tak więc w obu językach strukturze semantycznej omawianych jednostek odpowiadają odmienne realizacje formalne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Перевод топонимов как проблема обучения художественному переводу (на материале переводов студентов и учеников старших классов)
Translation of Toponimes as a Problem of Teaching Literary Translation (by the Material of Translations of Students and High School Pupils)
Autorzy:
Иванова, Ваня
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46617115.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
перевод
топонимы
урбанонимы
переводческие ошибки
русский язык
болгарский язык
translation
toponyms
urbanonyms
translation errors
Russian language
Bulgarian language
Opis:
Настоящая статья посвящена переводу топонимов и основным трудностям, с которыми сталкиваются в этом процессе молодые переводчики. Цель настоящей статьи – выявить некоторые ошибки при переводе топонимов, в частности, одного из их видов – урбанонимов (названий внутригородских объектов) с русского языка на болгарский язык. Настоящее исследование реализовано на материале переводов студентов и учеников старших классов. Основными методами, используемыми в ходе исследования, являются дескриптивный, сопоставительный анализ перевода с оригиналом на лексическом и семантическом уровнях, обзор переводческих ошибок с точки зрения их сущности и причин возникновения. Анализ настоящих переводов учащихся позволил отметить следующие ошибки в области передачи топонимических названий – урбанонимов с русского на болгарский язык: неточную передачу названий, входящих в разряд национально-специфических реалий, собственно реалий и аббревиатур; несоблюдение пунктуационных правил болгарского языка при написании топонимов, обозначающих улицы, площади и т.п.; неточности, связанные с графической формой названий. Результаты анализа актуальны для обучения художественному переводу и помогут исправить ошибки данного типа в процессе подготовки молодых переводчиков.
This article is devoted to the translation of toponyms and the main difficulties that young translators face in this process. The purpose of this article is to identify some errors in the translation of toponyms and, in particular, their category – urbanonyms (names of intracity objects) from Russian into Bulgarian. This study is carried out on the basis of student translations and translations of high school students. The main method used in this article is a comparative analysis of the translation with the original at the lexical and semantic levels; the descriptive method and the method of analyzing translation errors from the point of view of their essence and causes are also applied. The analysis of translations of students made it possible to identify the following errors in the transfer of toponymic names – urbanonyms from Russian into Bulgarian: inaccurate transfer of names included in the category of national-specific realities and abbreviations; non-compliance with the punctuation rules of the Bulgarian language in the spelling of the names of urbanonyms denoting streets, squares, etc.; errors associated with language proficiency at the level of morphology and with the perception of the graphic form of toponyms. The results of the analysis are relevant for teaching literary translation and will help overcome errors of this type in the process of training young translators.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2023, 22; 105-119
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lakunarność we frazeologii na przykładzie języka bułgarskiego i polskiego
Lacunarity in phraseology on the example of Bulgarian and Polish
Autorzy:
Blagoeva, Diana
Sosnowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2192183.pdf
Data publikacji:
2022-12-21
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
frazeologia
lakunarność
ekwiwalencja międzyjęzykowa
bezekwiwalentne jednostki frazeologiczne
język bułgarski
język polski
phraseology
lacuna
interlingual equivalence
non-equivalent phraseological units
Bulgarian language
Polish language
Opis:
W artykule podjęto problematykę lakunarności jednostek frazeologicznych w języku bułgarskim i polskim. W tekście przedstawione są różne poglądy na temat typów i stopni ekwiwalencji międzyjęzykowej we frazeologii. Autorzy podkreślają, że obecność lub brak ekwiwalencji międzyjęzykowej w jednostkach frazeologicznych powinny być ustalane na podstawie semantyki. Badanie zostało przeprowadzone na obszernym materiale ilustracyjnym, obejmującym idiomy, utrwalone porównania i inne typy jednostek frazeologicznych.
The article deals with the issue of gaps in phraseological units in the Bulgarian and Polish languages. Different views on the types and degrees of interlinguistic equivalence in phraseology are commented on. It is emphasized that the presence or absence of interlingual equivalence in phraseological units should be determined through semantic analysis. Rich illustrative material, including idioms, stable comparisons and other types of set phrases, were examined.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 49-56
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nominalizacji na polsko-bułgarskim przykładzie na podstawie książki Jakuba Banasiaka, Procesy nominalizacyjne w zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową (na materiale języka polskiego i bułgarskiego)
Processes of nominalization in sentences expressing a cause-effect relationship as discussed by Jakub Banasiak (on the material of the Polish and Bulgarian languages)
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2085389.pdf
Data publikacji:
2022-07-11
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
relacja przyczynowo-skutkowa
język polski
język bułgarski
semantyka
składnia
struktura predykatowo-argumentowa
nominalizacja
gramatyka konfrontatywna
causal relation
Polish language
Bulgarian language
semantics
syntax
predicate-argument structure
nominalization
confrontative grammar
Opis:
Tekst dotyczy wydanej przed dwoma laty książki Jakuba Banasiaka. W książce Jakub Banasiak opisuje interesujące dla bułgarystów, i slawistów w ogóle, procesy nominalizacyjne w określonych zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową. Poza prezentowanymi w monografii przykładami oraz ich omówieniem warte uwagi są rozważania teoretyczne, będące niejako przypomnieniem i wprowadzeniem do części praktycznej.
This article considers Jakub Banasiak’s book, published two years ago. Banasiak describes the nominalization processes in sentences expressing a causal relation drawing on material from the Polish and Bulgarian languages that are interesting for Bulgarists and Slavists. In addition to the examples presented in the monograph and their discussion, the theoretical considerations are noteworthy, and constitute a reminder and introduction to the practical part.
Źródło:
Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 79-85
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ pandemii na polską, bułgarską i czeską leksykologię w roku 2020 i na początku 2021
The influence of the pandemic on Polish, Czech and Bulgarian lexicography in 2020 and early 2021
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127811.pdf
Data publikacji:
2022-02-03
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
pandemia
leksykologia
słowo roku
neologizmy
teorie spiskowe
częstotliwość użycia
rok 2020
język polski
język bułgarski
język czeski
pandemic
lexicology
word of the year
neologism
conspiracy theory
frequency of use
the year 2020
Polish language
Bulgarian language
Czech language
Opis:
Przedmiotem uwagi są szybko następujące, podczas pandemii, konsekwencje językowe – leksykalne (nowe słowa, zwielokrotniona częstotliwość użycia istniejących słów) i komunikacyjne, stanowiące dla językoznawców ciekawą podstawę badań współczesnych języków, z których trzy: polski, bułgarski, czeski stały się fundamentem analizy i badań frekwencyjnych. Mimo, że omawiane procesy językowe mają charakter globalny, to tendencje leksykalne w poszczególnych językach, jak i funkcje mowy, realizowane są w różny sposób, z heterogenicznym natężeniem, dlatego warto przyjrzeć im się bliżej. Prezentowany w artykule materiał został wyekscerpowany z dostępnych w sieci i na bieżąco notujących jednostki języka źródeł. Były nimi korpusy językowe: Narodowy korpus języka polskiego, Bułgarski narodowy korpus, Czeski narodowy korpus, autorski Polsko-bułgarsko-rosyjski korpus równoległy, którego autorka artykułu jest współautorką i przeglądarki typu: frazeo.pl czy slowanaczasie oraz słowniki elektroniczne, np.: miejski.pl. Pomocne stały się polskie, bułgarskie i czeskie programy publicystyczne i informacyjne, a także najmłodsza, choć nieliczna, literatura naukowa.
I discuss the linguistic consequences of the current pandemic, such as the emergence of new words and/or an increase in the frequency of use of some pre-existing words, and issues linked to communication. The paper refers to the Polish, Bulgarian and Czech languages. A frequentative approach is applied. Although the outlined linguistic processes are global in nature, several key aspects differentiate the three chosen languages in terms of frequency (including the occurrence of words and functions of speech). The linguistic data was gathered using online resources, including: The National Corpus of Polish, the Czech National Corpus, the Bulgarian National Corpus, the Polish-Bulgarian-Russian parallel Corpus (co-authored by the author of this paper), popular word browsers (frazeo.pl, slowanaczasie) and digital dictionaries (miejski.pl), journalism and information programs, and some of the most recent academic literature.
Źródło:
Językoznawstwo; 2021, 15; 23-37
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантични особености на глаголния префикс ув родопските диалекти на българския език
Semantic features of the verb prefix y- in the Rhodopes dialects of the Bulgarian language
Autorzy:
Кочева, Ана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850460.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
verb
prefix
Rhodope
dialects
Bulgarian
language
глагол
префикс
родопски
диалекти
български
език
Opis:
Въпросът за семантичното разграничаване на двата префикса у- и о- в общобългарски план (книжовен език и диалекти) най-общо е решаван така: представката о-, произхождаща от старобългарския предлог о (объ, обь), и днес означава ‘докосване до повърхността’ или ‘външно обхващане на предмета’, докато представката у- означава ‘място на действие’ или ‘действие, насочено към//или във вътрешността на предмета’, а също така и ‘центробежно действие от предмета’. В диалектите обаче най-вече поради фонетични причини, тези основни значения на префиксите често претърпяват промени. Ситуацията не е еднаква дори в самите родопски говори. В северните (предимно християнски) говори по-типична е наставката от лабиален тип (у-, о-), в южните (предимно българо-мохамедански) – от нелабиален тип (ạ или а).
The issue of the semantic distinction between the two prefixes: у- and о- in the all-Bulgarian plan (literary language and dialects) is generally solved in the following manner: the prefix о-, originating from the old Bulgarian preposition о (об, обь) still denotes ‘touching the surface’ ‘or ‘ external coverage of an object’ while the prefix y- means ‘place of action’ or ‘action directed towards // or inside the object’, as well as ‘centrifugal action of an object’. In dialects, however, mostly for phonetic reasons, these basic meanings of prefixes often change. The situation is not the same even in the Rhodope dialects. In the northern (mostly Christian) dialects, the labial suffix (y-, o-) is more typical, in the south (mostly Bulgarian-Mohammedan) – of the non-labial type (ạ or a).
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 119-126
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Преходен“ език на юг от Екватора. Предефиниране на езика на българските емигранти в Австралия въз основа на предаването му между поколенията
A “Transitional” Language South of the Equator: Redefining the Language of Bulgarian Immigrants in Australia Based on Its Transmission Between Generations
Język „przejściowy” na południe od równika. Redefinicja języka bułgarskich imigrantów w Australii na podstawie jego przekazu międzypokoleniowego
Autorzy:
Исса [Issa], Катя [Katia]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388040.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian expat community in Sydney
transitional language
intergenerational transmission
language disappearance
linguistic conversion
bułgarscy emigranci w Sydney
język przejściowy
przekaz międzypokoleniowy
zanikanie języka
konwersja językowa
Opis:
In the terminological apparatus of sociolinguistics, there are many unambiguous and ambiguous concepts that refer to the non-first language of different social groups. In line with the new European tendency, Bulgarian sociolinguistics names the language of Bulgarian emigrants around the world using terms offered in the theoretical papers of famous authors or schools working in the field of sociolinguistic emigration. The text proposed here is an attempt to redefine all these concepts and summarize them into one which indicates the hereditary Bulgarian emigrant language that is characteristic of the language of the Bulgarian immigrant community in Australia.
W aparacie terminologicznym socjolingwistyki istnieje wiele pojęć, zarówno jednoznacznych, jak i nie w pełni jednoznacznych, odnoszących się do języka niebędącego językiem prymarnym różnych grup społecznych. Zgodnie z najnowszymi tendencjami w nauce europejskiej bułgarska socjolingwistyka określa język bułgarskich emigrantów na całym świecie z wykorzystaniem terminów proponowanych w pracach teoretycznych znanych autorów lub szkół zajmujących się emigracją z punktu widzenia socjolingwistyki. Proponowany tekst stanowi próbę przedefiniowania wszystkich tych pojęć i sprowadzenia ich do ujęcia, w którym wskazuje się na dziedziczony przez emigrantów język bułgarski jako czynnik wyróżniający społeczność bułgarskich imigrantów w Australii od strony językowej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika współczesności w zwierciadle leksyki
The Dynamic of the Present Day in the Lexicon Mirror
Autorzy:
Długosz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068003.pdf
Data publikacji:
2021-02-23
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dynamics of language processes
lexical innovations
Bulgarian language
Opis:
This review is a short presentation and an analysis of the book Динамика и иновации в лексикалната система на българския език, published in 2019 in Plovdiv. The book consists of nine parts, each dealing with a different type of linguistic processes (archaisation, terminologisation and determinologisation, lexicalisation, univerbation, neologisation, internationalisation) occurring in the lexical system of contemporary Bulgarian. Linguistic changes in the lexical sphere are presented in the context of dynamic changes in the methods of communication, determined by non-linguistic reality. The monograph deals with new vocabulary, from the end of the 20th century to the present day. It contains a synthetic review of certain positions within the scope of the discussed linguistic processes. An effort was also made to organise the terminology used in Bulgarian linguistic studies. The advantage of the monograph resides in the original propositions for the interpretation of individual phenomena and the author’s own propositions for definitions. What makes the publication particularly interesting is the presentation of an experimental study in the field of examining language competence and language memory of those Bulgarian language users who represent the generation of today’s students.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 421-427
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From the History of the Bulgarian Animalistic Lexis. Names of Animals in the Oldest Bulgarian Translation of Aesop’s Fables
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1890602.pdf
Data publikacji:
2021-09-22
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Aesop’s fables
animalisms
development of the lexical system
New Bulgarian literary language
Opis:
Bulgarian works of a non-religious nature began to be written in the 19th century. They popularized a specific vision of a new literary language and contained suggestions of terms from various fields. Sophronius, bishop of Vratsa belonged to the group of writers who significantly influenced the shape of New Bulgarian literary language. By translating Aesop’s fables into a language understandable to Bulgarians, he laid the foundations of Bulgarian animalistic terminology. The author analyses 66 names of animals contained in the fables translated by Sophronius, indicates their origin and the reasons for using a specific term. She further examines which of these terms are still used, and which have become archaisms or have survived only in folk dialects.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2021, 20; 21-35
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 79

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies