Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-50 z 79
Tytuł:
Nowe stronice (nie)znanej historii
New Pages of the [un]known story
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636181.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
literary Bulgarian language
New Bulgarian language
history of language
university didactic
textbook
Opis:
The article discusses the book by Diana Ivanova История на новобългарския книжовен език – a new textbook on the history of literary Bulgarian language. Starting from a discussion of terminology related to concepts the Old Bulgarian and New Bulgarian language, first presents the history of the scientific discipline as the history of the New Bulgarian literary language (NBKE), and then the textbooks used so far in the university didactics. It is necessary to indicate a new content of the discussed monograph, in which a significant novum is the different perception of the beginnings of NBKE and chapters on the activities of the literary society from Brasov and biblical translations into a language understandable to the reader in the 19th century.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 357-364
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vanina Sumrova, "New feminitives in Bulgarian", published by the Bulgarian Academy of Science “Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, pp. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677265.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
feminitives
Bulgarian language
neologisms
neosemantisms
Opis:
Vanina Sumrova, New feminitives in Bulgarian, published by the Bulgarian Academy of Science “Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, pp. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)This investigation by Vanina Ivanova Sumrova is the first independent and comprehensive study of a lexico-semantic group of neologisms in Bulgarian: new terms denoting women – known as feminitives – that have appeared within the twenty-five years since 1989. More than 1,400 terms are covered; single-word terms, as well as open or closed two-element compounds (of the type biznes sekretarka or bg mama), some of them until now unattested to in studies or dictionaries. The terms are analysed from several perspectives: morphology, semantics, stylistics, codification, sociolinguistics, social culturology, lexicography, and possibilities for future development; all contributing to the multifaceted character of the study. Vanina Sumrova, Nowe feminatywa  w języku bułgarskim, Wydawnictwo Bułgarskiej Akademii Nauk „Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, ss. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)Recenzowana tu monografia jest pierwszym – powstałym ponad ćwierć wieku po 1989 roku – i kompletnym studium obejmującym nowe feminatywa w języku bułgarskim. Ilustruje i obejmuje egzemplifikacją ponad 1400 przykładów, które pozwoliły ukazać szerokie spektrum zjawisk dotyczących jednostek feminatywnych. Rzetelny sposób prezentacji materiału, a także przejrzysty język stanowią dodatkowy walor monografii, która z pewnością przedstawia cenne naukowe źródło informacji nie tylko dla językoznawców - bułgarystów i slawistów, ale także dla wszystkich zainteresowanych poprawną komunikacją językową Bułgarów (studentów, dziennikarzy, pasjonatów i zwykłych użytkowników języka). To także dobry materiał dla socjologów i badaczy współczesnego feminizmu.
Źródło:
Cognitive Studies; 2019, 19
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rec.: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, T. 1: A–D, Sofija 2012, ss. 1055
Autorzy:
Waniakowa, Jadwiga
Bijak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678545.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Bulgarian language
dictionary
ideography
dialectology
Opis:
Review: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, Vol. 1: A–D, Sofija 2012, 1055 pp.The article is a review of the first volume of An ideographic dialectal dictionary of the Bulgarian language. One of the crucial distinguishing features of the dictionary are the entry words, which are lexemes of literary Bulgarian naming the particular concepts. The entries are listed alphabetically but in keeping with the conceptual, onomasiological order. The particular entries contain all the registered dialectal forms along with their phonetic and morphological variants and information on the variants’ geographical distribution. Such way of presentation is supposed to provide a full picture of the equivalents of the general-language lexeme (concept) and demonstrate the diversity, lexical richness and nominational capabilities of Bulgarian dialects, while the choice of particular motivational features in the formation of words is supposed to reflect the specifics of the language users’ culture. The dictionary also contains words with no equivalents in the general language, a fact that allows for establishing the thematic groups (or semantic circles) in which Bulgarian dialects developed lexis that is peculiar to them. Rec.: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, T. 1: A–D, Sofija 2012, ss. 1055Artykuł stanowi recenzję pierwszego tomu Ideograficznego słownika dialektów języka bułgarskiego. Jednym z podstawowych wyróżników omawianego słownika są wyrazy hasłowe – leksemy języka literackiego, nazywające poszczególne pojęcia. Artykuły hasłowe są uporządkowane alfabetycznie, ale z zachowaniem układu pojęciowego, onomazjologicznego. Poszczególne hasła zawierają zarejestrowane formy gwarowe i ich warianty fonetyczne oraz morfologiczne z uwzględnieniem rozmieszczenia terytorialnego danych postaci. Taka prezentacja ma dawać pełny obraz ekwiwalentów gwarowych danego leksemu (pojęcia) z języka ogólnego oraz pokazać różnorodność, leksykalne bogactwo i możliwości nominacyjne gwar bułgarskich, a wybór określonych cech motywacyjnych w kreacji wyrazów ma oddawać specyfikę kulturową użytkowników języka. W słowniku można też odnaleźć szereg specyficznych wyrazów, które nie mają odpowiedników w języku ogólnym, co pozwala ustalić, w jakich grupach tematycznych (czy też kręgach semantycznych) gwary wykształciły swoją własną leksykę.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012
Autorzy:
Siedlecka, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677606.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bibliography
Bulgarian literature
Bulgarian language
Bulgarian history
Bulgarian culture
Opis:
An annotated bibliography of academic works in the field of Bulgarian studies published in Poland between 1947 and 2012The bibliography of Bulgarian studies includes publications by Polish and foreign authors published in Poland in the period 1947–2012. The main language of the works cited in the bibliography is Polish, a small portion (approx. 5%) is written in Bulgarian. The following bibliography is of a subject selective nature. It takes into account monographs – excluding continuous publications the inclusion of which would involve the planning of work over several years at least. The scope of the bibliography is limited to scientific publications which include studies on Bulgarian literature, Bulgarian cultural studies and research on Bulgarian history and society. Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012Bibliografia bułgarystyczna obejmuje publikacje autorów polskich i zagranicznych, wydane na terenie Polski w latach 1947–2012. Podstawowym językiem przywołanych w bibliografii prac jest polski, niewielka część (ok. 5%) została napisana w języku bułgarskim. Poniższa bibliografia ma charakter przedmiotowy selektywny. Uwzględnia wydawnictwa zwarte – z pominięciem wydawnictw ciągłych, których umieszczenie wiązałoby się z pracą zaplanowaną na co najmniej kilka lat. Zakres bibliografii ograniczono do publikacji naukowych, które obejmują literaturoznawstwo bułgarskie, kulturoznawstwo bułgarskie, badania nad historią i społeczeństwem bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańską
Autorzy:
Kryzia, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677834.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Ivan Petrov
Bulgarian language
paleotypes
Opis:
An important contribution to the study of South Slavic palaeotypesA review of the new monograph on history of the Bulgarian language: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015. Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańskąRecenzja nowej monografii z zakresu historii języka bułgarskiego: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, ss. 268.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwołania do świata zwierząt w bułgarskich nazwach roślin zielnych
References to the animal world in the bulgarian names of herbaceous plants
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694519.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
herbs
Bulgarian language
folk terminology
animal world
Opis:
The names of herbaceous plants belong to the oldest layer of vocabulary in Slavic languages, so many studies have been conducted so far. In addition to the official and scientific nomenclature, there is also a rich folk terminology regarding herbaceous plants. The subject of consideration are just such names, rooted in the language and created by the Bulgarian language users themselves, and especially the part of them which somehow refers to the broadly understood world of animals. The analysis will be limited to the names of herbaceous plants found in Bulgaria. This limitation is dictated by the certainty that we are dealing with a native name, not a borrowing from another language, and the role of these plants in the folk culture. From this point of view both the construction and the word formation motivation are considered.
-
Źródło:
Slavica Lodziensia; 2018, 2; 31-43
2544-1795
Pojawia się w:
Slavica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Описание на формоизменителните типове при числителните имена в българския език (като част от работата над нормативна граматика)
Autorzy:
Микова [Mikova], Лора [Lora]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677452.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
numerals
inflection types
normative grammar
Bulgarian language
Opis:
Description of inflected numeral types in Bulgarian (as applied in the work on a normative grammar) This article describes the principles of defining the types of inflected numerals in Bulgarian which are used in the work on a normative grammar of the language. The numerals are divided into types according to the form of the article, possibility of shifting the stress to the article and presence of two codified variants. Eight formal types of numerals are thus formed. Opis typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim (jako część gramatyki normatywnej)W artykule opisano zasady definiowania typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim, które zostały zaproponowane w pracy nad gramatyką normatywną. Liczebniki podzielono na typy według form rodzajnika, możliwości przesunięcia akcentu na rodzajnik i występowania dwóch skodyfikowanych wariantów. W ten sposób uzyskano osiem formalnych typów liczebników.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dynamika współczesności w zwierciadle leksyki
The Dynamic of the Present Day in the Lexicon Mirror
Autorzy:
Długosz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068003.pdf
Data publikacji:
2021-02-23
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
dynamics of language processes
lexical innovations
Bulgarian language
Opis:
This review is a short presentation and an analysis of the book Динамика и иновации в лексикалната система на българския език, published in 2019 in Plovdiv. The book consists of nine parts, each dealing with a different type of linguistic processes (archaisation, terminologisation and determinologisation, lexicalisation, univerbation, neologisation, internationalisation) occurring in the lexical system of contemporary Bulgarian. Linguistic changes in the lexical sphere are presented in the context of dynamic changes in the methods of communication, determined by non-linguistic reality. The monograph deals with new vocabulary, from the end of the 20th century to the present day. It contains a synthetic review of certain positions within the scope of the discussed linguistic processes. An effort was also made to organise the terminology used in Bulgarian linguistic studies. The advantage of the monograph resides in the original propositions for the interpretation of individual phenomena and the author’s own propositions for definitions. What makes the publication particularly interesting is the presentation of an experimental study in the field of examining language competence and language memory of those Bulgarian language users who represent the generation of today’s students.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 421-427
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rejestry w bułgarskim dyskursie dziennikarskim. Rec.: Андреана Ефтимова, "Регистри в журналистическия дискурс", Университетско издателство „Св. Климент Охридски”, София 2018, 244 ss.
Autorzy:
Genew-Puhalewa, Iliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678763.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Bulgarian language
stylistics
language of the media
Opis:
Registers in Bulgarian Journalist Discouse: Review: Andreana Eftimova, Registri v zhurnalisticheskiia diskurs, Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”, Sofiia 2018, 244 pp.The article is a review of Andreana Eftimova’s study Registri v zhurnalisticheskiia diskurs [Registers in Journalistic Discourse].Rejestry w bułgarskim dyskursie dziennikarskim. Rec.: Андреана Ефтимова, Регистри в журналистическия дискурс, Университетско издателство „Св. Климент Охридски”, София 2018, 244 ss.Artykuł stanowi recenzję pracy Andreany Eftimowej Регистри в журналистическия дискурс [Rejestry w dyskursie dziennikarskim].
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
За един нов подход при описанието на прилагателните имена в българския език (с оглед на разработването на нормативна граматика)
Autorzy:
Томов [Tomov], Милен [Milen]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677439.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
adjectives
morphology of inflected morphemes
Bulgarian language
Opis:
On a new approach in describing adjectives in Bulgarian (with the ontext of the development of a normative grammar) The article presents a new approach in the description of adjectives in Bulgarian, one that is based on strict differentiation between form and semantics by applying a purely morphological criterion. The relevant features of the adjectives are grouped in separate inflection types based on the presence of ending or lack thereof, the lexeme’s ending combinations, the presence of morphonological (including stress) changes (alterations) in inflection, as well as on the presence of doublet forms. The formation of inflectional types according to the above specified relevant features is illustrated with examples, followed by a proposal of changes to the traditional classification of the parts of speech. O pewnym nowym podejściu w opisie przymiotników w języku bułgarskim (w kontekście opracowania gramatyki normatywnej) Artykuł przedstawia nowe podejście do opisu przymiotników w języku bułgarskim, oparte na wyraźnym rozróżnieniu formy i znaczenia poprzez zastosowanie wyłącznie kryterium morfologicznego. Relewantne cechy przymiotników są pogrupowane w typy fleksyjne na podstawie obecności lub braku końcówki, kombinatoryki końcówek w leksemie, występowania zmian morfonologicznych (w tym akcentu), alternacji we fleksji, oraz form obocznych. Formowanie typów fleksyjnych zgodnie z wyżej wymienionymi cechami dystynktywnymi zilustrowano przykładami, a następnie zaproponowano zmiany w tradycyjnej klasyfikacji części mowy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New South Slavic Translations of Aesop’s Fairy Tales
Nowe południowosłowiańskie przekłady bajek Ezopa
Autorzy:
Walczak-Mikołajczakowa, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/635853.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Aesop’s fairy tales
translations
Bulgarian language
Macedonian language
Opis:
In 2006 for the first time after more than 30 years a new translation of Aesop’s fairy tales into Bulgarian by Vladimir Atanasov was published. Aesop’s tales were also translated into Macedonian for the first time (by Valerij Sofronievski) and published in 2008. The article contains discussion and comparison of both translations. A collection of both volumes and classic editions of Aesop’s tales were described and translations were made from them. The authoress precedes her arguments with a short outline of the history of Aesop’s translations into Bulgarian. Particular attention is paid to the translation of bishop Sofroni from the early 19th century, because both discussed contemporary translations clearly refer to this work.
Źródło:
Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
2084-3011
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Slawistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
New Bulgarian, Polish, and Ukrainian phraseology and language corpora
Autorzy:
Sosnowski, Wojciech Paweł
Blagoeva, Diana
Tymoshuk, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677161.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
new phraselogy
Bulgarian language
Polish language
Ukrainian language
electronic corpora
Opis:
New Bulgarian, Polish, and Ukrainian phraseology and language corporaThis article examines phraseological innovations in the Bulgarian, Polish and Ukrainian languages. Particular attention is paid to trends in the development of phraseology and to the sources of the enrichment of the phraseology of the three studied languages. The role of corpus technologies in research on language dynamics is described. Nowa bułgarska, polska i ukraińska frazeologia a korpusy językoweW artykule zostały przeanalizowane innowacje frazeologiczne w językach bułgarskim, polskim i ukraińskim. Szczególną uwagę autorzy zwracają na tendencje rozwojowe frazeologii oraz źródła wzbogacania zasobu frazeologicznego w trzech analizowanych językach. W artykule została przedstawiona rola technologii korpusowych w dziedzinie badania dynamiki rozwoju języka.
Źródło:
Cognitive Studies; 2018, 18
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tłumacz-dokumentalista wobec wyzwań współczesności
Interpreter-documentalist in view of the challenges of today
Autorzy:
Karpińska, Hanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694531.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Bulgarian language
Polish language
oral interpreter
sworn interpreter
terminology
lexicography
Opis:
The paper shows issues related to the work of Polish-Bulgarian non-literary interpreters. The challenges they face are owing to organizational, work-related and economic reasons. Their number is small and the work they do doesn’t pay well. The influx of new terminology and legal norms makes the need for dictionary and specialized queries ever increasing. The need of training is required (including English language). Also the current state of Bulgarian language lexicography is confronted with user needs and the current state of both languages.
-
Źródło:
Slavica Lodziensia; 2018, 2; 51-58
2544-1795
Pojawia się w:
Slavica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielotomowa gramatyka konfrontatywna języka bułgarskiego i polskiego
Autorzy:
Koseska-Toszewa, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677715.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian language
Polish language
confrontative grammar
tertium comparationis
semantics
interlanguage
Opis:
Multi-volume Polish-Bulgarian Confrontative GrammarPolish-Bulgarian Confrontative Grammar (GKBP) is the first and so far the only expanded attempt to make the semantic confrontation with the gradually developed interlanguage. GKBP consists of 9 volumes which were published in 12 volumen. It was decided to arrange the description of Polish-Bulgarian confrontative grammar in the direction from the contents to the form. The semantic interlanguage enabled the emergence of two equivalent grammars: the grammar of the modern Bulgarian language and the grammar of the modern Polish language. The analysis of semantic categories, which was applied in GKBP, ensures the coherent confrontative description, irrespective of whether the described languages have grammatical exponent of meanings or not. GKBP falls into the stream of modern theoretical confrontative research based on the logical theory of quantification, on the modern theory of processes titled „Petri nets”, and on the theory of logical predicate-argument structures. Our research removes the exact division into grammatical and lexical levels, thanks to which our research has introduced a lot of new observations of the examined phenomena. Universal semantic linguistic categories such as the time, the modality, the definiteness / the indefiniteness and the semantic case – which are essential for the language description, but have not yet been examined and have not been sufficiently described in the academic grammars of the Polish and Bulgarian languages – have been selected. The sequence of description in this synthesis was established not on the basis of order of developed volumes of GKBP, but on the basis of the generally accepted order of elements of the semantic structure of the sentence. The most external in the semantic structure of the sentence is its modal characteristics. Thereafter, the time, quantifiers and their order in the semantic structure of the sentence as well as the predicate-argument items are placed. Therefore, it is not an abbreviated summary of the issues analyzed in GKBP volumes. It is the description of selected semantic categories organized in accordance with the semantic order of the semantic structure of the Polish and Bulgarian sentences.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2010, 10
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approach
Autorzy:
Dimitrova, Tsvetana
Stefanova, Valentina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677351.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
WordNet
Bulgarian language
lexical semantics
semantic classification
adjectives
Opis:
The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approachThe paper presents an attempt at semantic classification of adjectives in the Bulgarian wordnet. Although designed for the Bulgarian wordnet, the classification can be applied to other wordnets which are developed in parallel to the Princeton WordNet. The classification relies on information that is already available in WordNet from other synsets (noun, verb, and other adjective synsets) that are linked to the adjective synsets via lexico-semantic relations - including their semantic classes, as well as definitions and usage examples. The first stage of the work was already presented at the workshop "Challenges for WordNets" within the conference "Language, Data and Knowledge 2017". The continuation of the effort as described in this article, covers a proposal for introducing additional semantic classes to the adjective synsets (if applicable). Semantyczna klasyfikacja przymiotników w bułgarskim Wordnecie: w kierunku podejścia wielopłaszczyznowegoW pracy przedstawiono próbę semantycznej klasyfikacji przymiotników w bułgarskim wordnecie. Chociaż została ona zaprojektowana dla wordnetu bułgarskiego, klasyfikacja może być zastosowana w innych wordnetach, które są rozwijane równolegle do Princeton WordNet. Klasyfikacja opiera się na informacjach, które są już dostępne w bułgarskim wordnecie pozyskanych z innych synsetów (rzeczownikowych, czasownikowych i innych przymiotnikowych), powiązanych z synsetami przymiotnikowymi poprzez relacje leksykalno-semantyczne, w tym ich klasy semantyczne, a także definicje i przykłady użycia. Pierwszy etap pracy został już przedstawiony, a kolejny obejmuje propozycję wprowadzenia dodatkowych klas semantycznych w synsetach przymiotnikowych (w stosownych przypadkach).
Źródło:
Cognitive Studies; 2018, 18
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odmianki znaczeniowe czasowników w opisie semantyczno‑syntaktycznym i w praktyce leksykograficznej (na przykładzie języka bułgarskiego)
Autorzy:
Korytkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677719.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantics
syntax
lexicography
homonymy
dictionary entry
Bulgarian language
Opis:
The exponents of the category of definiteness / indefiniteness and a certain type of expressive expressions in Bulgarian and PolishThe paper focuses on the functions of the pronoun exponents of the semantic category of definiteness / indefiniteness in Bulgarian examples of the following type: Свършихме я. Тънко я преда. Свърши се вашата, etc. Their reference to sentences such as Свършихме я тази работа. allows interpreting the function of the phrase as thematic. This type of sentences was confronted with examples such as Тя му я изтърси една… И ти ми ги говориш едни… The features of intonation and the semantic features of the double object phrase indicate its rhematic nature. Specific formal traits of such sentences, including the usage of the exponents of the category of definiteness / indefiniteness, are related with their expressive markedness.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2010, 10
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Славянски съответствия на английския термин sustainability
Autorzy:
Генев-Пухалева [Genew-Puhalewa], Илияна [Iliana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678714.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
terminology
sustainable development
sustainability
Bulgarian language
semantic progression
Opis:
Slavic equivalents to the English term sustainabilityThe paper examines the issue of how the term sustainable development (sustainability), coined exactly 30 years ago by the United Nations World Commission on Environment and Development, has been reproduced in the Slavic languages. The history of the primary English term’s first use as well as its source have been discussed, with special consideration given to the fact that both English and Slavic terms expressing the concept of sustainability have native components. Using a semasiological approach to the studied terminological units, the author analyzes their outer and inner form of the terms in relation to their meaning (definition). The study emphasizes the semantic progression within the various Slavic words used as terms expressing the contemporary idea of sustainable development. This semantic evolution is observable, among other things, in the component of positive evaluation inherent in the terms’ meanings and definitions. Słowiańskie odpowiedniki terminu sustainabilityArtykuł porusza kwestię sposobów oddawania w językach słowiańskich terminu sustainable development (‘zrównoważony rozwój’), ukutego 30 lat temu przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Omówiono historię powstania angielskiego terminu i jego źródło, zwracając uwagę szczególnie na to, że zarówno angielski termin sustainability, jak i jego słowiańskie odpowiedniki wywodzą się z rodzimych elementów. Stosując semazjologiczne podejście do badanych jednostek terminologicznych, autorka analizuje ich zewnętrzną i wewnętrzną formę w odniesieniu do ich znaczenia (definicji). W wynikach analizy na pierwszy plan wysuwa się progresja semantyczna ogólnosłowiańskich wyrazów użytych jako terminy na określenie współczesnej idei zrównoważonego rozwoju. Tę semantyczną ewolucję można zaobserwować m.in. w pozytywnym wartościowaniu, które stanowi wewnętrzny komponent znaczenia i definicji terminów.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Някои типове съществителни имена в българския език с оглед на формалното им описание
Autorzy:
Кунева [Kuneva], Илияна [Iliiana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677495.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nouns
inflection forms
formal description
normative grammar
Bulgarian language
Opis:
Some types of nouns in Bulgarian in view of their formal description This article presents a part of the formal description of nouns in Bulgarian made for the purposes of the Normative grammar of modern Bulgarian. It reviews the descriptive approach that has been adopted and some issues that can be solved through its implementation. In particular, cases of variation of forms within the paradigm of the nouns as well as types of nouns with “defective” paradigm are discussed. Niektóre typy rzeczowników w języku bułgarskim ze względu na ich opis formalny W artykule przedstawiono część formalnego opisu rzeczowników w języku bułgarskim. Opis został sporządzony na potrzeby Gramatyki normatywnej współczesnego języka bułgarskiego. Zaprezentowano przyjęte kryteria opisu oraz ich zastosowanie na wybranych przykładach. W szczególności omówiono przypadki wariancji form wewnątrz paradygmatu rzeczownikowego i przeanalizowano typy rzeczowników o „wadliwym” paradygmacie.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wokół problemów semantycznej kategorii określoności/nieokreśloności i struktury tematyczno-rematycznej w języku bułgarskim i polskim
Around issues of the semantic category of definiteness/indefiniteness and thematic-rhematic structure in Bulgarian and Polish
Autorzy:
Banasiak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694537.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish language
Bulgarian language
semantics
definiteness/indefiniteness
thematic-rhematic structure
Opis:
The paper discusses the interplay between the semantic category of definiteness/indefiniteness and thematic-rhematic structure. Special attention is paid to the semantic requirements that must be met by phrases that may undergo thematization. The “thematizability” of both general and unique phrases is stressed and considered an argument in favour of the common treatment of generality and uniqueness.
-
Źródło:
Slavica Lodziensia; 2018, 2; 45-50
2544-1795
Pojawia się w:
Slavica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантичен речник на роднинските названия в българския език
Autorzy:
Георгиева [Georgieva], Цветелина [TSvetelina]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678841.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantic dictionary of kinship denominations
Bulgarian language
digital code
Opis:
Semantic dictionary of kinship denominations in the Bulgarian languageThe article is a presentation of Semantic dictionary of kinship denominations in the Bulgarian language, which is integral part of my monograph Kinship and kinship denominations in the Bulgarian language (semantics and lexicographic presentation). The dictionary is organized according to digital codes (ideal terms), then a metalanguage in the form of definitions, and finally the particular language signs themselves. 111 particular kinship-related referents are presented (men, women, children and couples), for whom we have at least one denomination. The article provides information about a range of potential theoretical and scientific applications of the dictionary. Semantyczny słownik nazw stopnia pokrewieństwa w języku bułgarskimArtykuł jest prezentacją Semantycznego słownika nazw stopni pokrewieństwa w języku bułgarskim, stanowiącego integralną część mojej monografii Pokrewieństwo i nazwy stopni pokrewieństwa w języku bułgarskim (semantyka i opis leksykograficzny). Słownik zorganizowany jest według kodów cyfrowych (terminy idealne), następnie według tworzących metajęzyk definicji, w końcu zaś według samych poszczególnych znaków językowych. Prezentuję w nim 111 desygnatów-stopni pokrewieństwa, dla których dysponujemy choć jedną nazwą (kobiety, mężczyzny, dziecka czy pary). Artykuł wskazuje także szereg potencjalnych teoretycznych i naukowych zastosowań słownika.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A contrastive analysis of feminitives in Bulgarian, Polish and Russian
Autorzy:
Sosnowski, Wojciech Paweł
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677308.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
feminitives
Bulgarian language
Polish language
Russian language
language asymmetry
contrastive analysis
androcentrism
Opis:
A contrastive analysis of feminitives in Bulgarian, Polish and RussianThe subject of this article is the contemporary usage of feminitives (specifically the names of occupations and functions), which traditionally are most often derived from masculine names. The article presents a contrastive analysis of feminitive usage in three Slavic languages: Bulgarian, Polish and Russian. The article examines the problem of linguistic asymmetry in the creation of feminine names in the three languages and presents the views of renowned linguists on the issue. Konfrontacja językowa feminatywów w języku bułgarskim, polskim i rosyjskimW niniejszym artykule przedmiotem badania stały się współczesne feminatywa (w szczególności nazwy zawodów i funkcji), najczęściej tradycyjnie tworzone od nazw męskich i ich konfrontacja w trzech językach słowiańskich: bułgarskim, polskim i rosyjskim. Autorzy omawiają w artykule problem asymetrii językowej w tworzeniu nazw żeńskich w trzech językach słowiańskich oraz przytaczają poglądy na ten problem wybitnych językoznawców.
Źródło:
Cognitive Studies; 2019, 19
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Clitic doubling of the proposed direct object in Bulgarian
Autorzy:
Ovcharova, Bilyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677629.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
accusative clitic doubling
preposing
word order
emphatic focus
Bulgarian language
Opis:
Clitic doubling of the proposed direct object in Bulgarian The presence or absence of accusative clitic doubling in Bulgarian clauses with direct object preposing serves grammatical or pragmatic purposes and falls within the discussion on word order, in particular the analysis of clauses exhibiting marked word order.Grammatical doubling occurs in clauses where the clitics are part of the verb’s morphological make-up and in clauses where the clitics serve as case markers for disambiguating the syntactic function of the initial noun phrase (NP). Pragmatic clitic doubling does not affect the clause grammaticality or in terms of semantics: it serves as a topicality marker, signaling the discourse-old status of the preposed NPs’ referents or is used to activate such referents. Pragmatic clitic doubling may occur with focused discourse-old NPs, which at first sight may appear as an inconsistency: one would expect that the topic and focus should be identified differently. In Bulgarian pragmatic accusative clitic doubling is not admissible only when the preposed NP realizes contrastive, emphatic focus. Podwajanie klityki zaimkowej dopełnienia bliższego w języku bułgarskim Podwajanie klityki zaimkowej dopełnienia bliższego w języku bułgarskim (jej obecność lub brak) służy funkcji gramatycznej lub pragmatycznej i wiąże się z zagadnieniem szyku wyrazów, zwłaszcza we frazach nacechowanych na szyk.Repryza występuje w funkcji gramatycznej w wyrażeniach, w których klityki stanowią część frazy werbalnej i służą ujednoznacznieniu funkcji składniowej frazy nominalnej, występującej w pozycji inicjalnej w zdaniu. Czynniki pragmatyczne nie naruszają kształtu gramatycznego czy semantyki frazy: pragmatyczne podwajanie służy topikalizacji, sygnalizując status referenta poprzedzającej frazy nominalnej, lub służy do aktywacji takiego referenta. Pragmatyczna repryza może wystąpić po frazie nominalnej, która jest specjalnie wyróżniona (in focus), co na pierwszy rzut oka może się wydawać niekonsekwencją: oczekiwalibyśmy raczej, że temat (topic) i fokus (specjalny akcent) powinny być identyfikowane językowo w sposób różny. W języku bułgarskim pragmatyczne podwajanie obiektu jest niedopuszczalne jedynie wówczas, gdy poprzedzająca fraza nominalna służy funkcji kontrastywnej, tj. wyrażaniu specjalnej emfazy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kilka uwag o formalizacji argumentu propozycjonalnego pCaus w zdaniach z przyimkowymi kauzatywnymi wyrażeniami predykatywnymi w języku bułgarskim
Autorzy:
Banasiak, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677857.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian language
syntax
causativity
predicate-argument structure
preposition
nominalization
semantics
Opis:
Some remarks on the formalization of the propositional argument pCaus in sentences with prepositional causative predicative expressions in Bulgarian The paper focuses on the means of expressing propositional arguments in sentences with prepositional causative predicative expressions. Special attention is devoted to the causal argument (pCaus) and the processes of syntactic condensation and decondensation. Kilka uwag o formalizacji argumentu propozycjonalnego pCaus w zdaniach z przyimkowymi kauzatywnymi wyrażeniami predykatywnymi w języku bułgarskim W artykule skoncentrowano się na środkach wyrażania argumentów propozycjonalnych w zdaniach z przyimkowymi kauzatywnymi wyrażeniami predykatywnymi. Więcej miejsca poświęcono argumentowi przyczynowemu (pCaus) oraz procesom kondensacji i dekondensacji składniowej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rec. „Речник на книжовния български език на народна основа от ХVII век (върху текст от Тихонравовия дамаскин). Гл. ред. Е. И. Дьомина. София: Валентин Траянов, 2012. 1143 стр.
Autorzy:
Мирчева [Mircheva], Елка [Elka]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678941.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Bulgarian language
17th century
damaskin
Tikhonravov damaskin
dictionary
Opis:
Review: Речник на книжовния български език на народна основа от ХVII век (върху текст от Тихонравовия дамаскин), гл. ред. Е. И. Дьомина, Валентин Траянов, София 2012, 1143 стр.The article is a review of Речник на книжовния български език на народна основа от ХVII век (върху текст от Тихонравовия дамаскин), edited by E. I. Dyomina (Sofia 2012) – a dictionary of 17th-century Bulgarian language, compiled on the basis of the material of the Tikhonravov damaskin.  Rec.: Речник на книжовния български език на народна основа от ХVII век (върху текст от Тихонравовия дамаскин), гл. ред. Е. И. Дьомина, Валентин Траянов, София 2012, 1143 стр.Artykuł stanowi recenzję słownika XVII-wiecznego języka bułgarskiego opartego na tekście Tichonrawowego damaskinu: Речник на книжовния български език на народна основа от ХVII век (върху текст от Тихонравовия дамаскин), red. E. I. Djomina, Sofia 2012.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Vanina Sumrova, Nowe feminatywa w języku bułgarskim, Wydawnictwo Bułgarskiej Akademii Nauk „Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, ss. 196.
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197225.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
feminatywy
język bułgarski
neologizmy
neosemantyzm
feminatives
Bulgarian language
neologisms
neosemantisms
Opis:
Recenzja dotyczy wydanej niedawno w Bułgarii książki Vaniny Sumrovej. Prowadzone przez autorkę badania są pierwszym niezależnym i kompletnym leksykalno-semantycznym zestawieniem grup neologizmów w języku bułgarskim, odnoszących się do nazw kobiet, ich działalności i ról społecznych. Są to głównie określenia, które pojawiły się w języku bułgarskim w ostatnim ćwierćwieczu, w sumie 1400 przykładów. Zgromadzony przez badaczkę materiał analizowany jest na kilku płaszczyznach: morfologicznej, semantycznej, stylistycznej, kodyfikacyjnej, socjolingwistycznej, kulturowej, społecznej, leksykograficznej i dotyczącej możliwości przyszłego rozwoju.
This investigation of Vanina Ivanova Sumrova is the first independent and complete study of a lexico-semantic group of neologisms in the Bulgarian language: the new terms denoting women that have appeared throughout the quarter century that has passed since 1989. The terms covered are more than 1.400; single-word terms as well as open or closed two-element compounds (of the type biznes sekretarka or bg mama), part of them until now unattested in studies or dictionaries. The terms are analysed from several points of view: morphology, semantics, stylistics, codification, sociolinguistics, social culturology, lexicography, and possibilities for future development; all contributing to the multifaceted character of the study.
Źródło:
Językoznawstwo; 2019, 13; 243-251
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Заемките от албански език в съвременните славянски диалекти в Албания
Loanwords from the Albanian language in modern Slavic dialects in Albania
Autorzy:
Антонова-Василева, Лучия
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498460.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
български език
албански език
диалекти
заемки
Bulgarian language
Albanian language
dialects
loanwords
Opis:
Съвременните български говори в Албания са един от случаите, в които диалектът се явява единствена форма за речева изява на българските общности. В диалектната реч може да се проследи както заемането на елементи от албански, така и влиянието от страна на съседните контактни славянски езици. Проучването на процеса на заемане и адаптация към регионалната езикова система може да допринесе за обяснението на хода на езиковите контакти с оглед на специфичните езикови средства за реализация на адаптацията.
Modern Bulgarian dialects in Albania are one of those instances where a dialect is the only form of the part of the neighbouring Slavic languages can be traced in the dialectal speech. A study of the process of borrowing and adaptation to the regional language system can contribute to an explanation of the development of linguistic contacts in view of the specific linguistic means behind the adaptation.
Źródło:
Gwary Dziś; 2017, 9; 9-36
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ЗА БЪЛГАРО-ПОЛСКАТА АСИМЕТРИЯ В ОБЛАСТТА НА АРХАИЧНАТА ЛЕКСИКА
Autorzy:
Sotirov, Petar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681633.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Bulgarian language, Polish language, asymmetry, vocabulary, archaic
język bułgarski, język polski, asymetria, leksyka, archaiczna
Opis:
The study uses as its basis a collection of 237 words categorised as archaic in Bulgarian which are nevertheless actively used in Modern Polish. The aim of the research is to determine the origin of these units and the degrees of similarity between Bulgarian and Polish words regarding their lexical form and semantic properties. The analysis demonstrates that the examined material is mainly of the Slavic origin, but it also includes words of French, Latin, Italian, Romanian, German and English origins. Three Bulgarian-Polish lexical pairs can be distinguished with relation to their form: 1) identical pairs, 2) pairs of minimum difference, 3) pairs of larger formal difference. By investigating their semantic properties, the lexical pairs can be grouped into: 1) words with identical or similar meaning, 2) words with distant semantic similarities, 3) words with no semantic similarities. Research on the Bulgarian-Polish lexical asymmetry regarding lexical archaisation contributes to an in-depth description of the factors that determine the lifespan of a word – i.e. whether it remains in use or wanes in time. These factors may be of linguistic or extra-linguistic nature and are specific to each of the reported cases.
Obiektem badawczym w artykule jest grupa leksemów (237), które w języku bułgarskim uległy archaizacji, natomiast są one aktywnie używane we współczesnym języku  polskim. Celem badań jest ustalenie pochodzenia tych jednostek oraz ujawnienie stopni podobieństwa bułgarskich i polskich leksemów z punktu widzenia formy i semantyki.  Analiza pokazuje, że opisywane leksemy są przede wszystkim słowiańskie, spotykają się również słowa francuskie, łacińskie, włoskie, rumuńskie, niemieckie i angielskie. W stosunku do formy obserwowane są 3 grupy bułgarsko-polskich par leksemów: 1) jednakowe, 2) o minimalnej różnicy, 3) o większej różnicy. Z punktu widzenia semantyki można wyodrębnić następujące grupy par: 1) o podobnym znaczeniu, 2) o dalekim podobieństwie semantycznym, 3) bez podobieństwa semantycznego. Badania nad bułgarsko-polską asymetria leksykalną w zakresie archaizacji przyczynia się do dogłębnego opisania czynników, które decydują o życiu pewnego leksemu – czy pozostaje on w użyciu lub umiera. Niektóre z czynników maja charakter językowy, inne – pozajęzykowy, są one specyficzne przy każdym z opisywanych przypadków.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2016, 5
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Неологизми със суфикс ‑[а]джиj(а) в бъл- гарския език
Autorzy:
Георгиева [Georgieva], Цветелина [TSvetelina]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677542.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
neologisms
names of persons
Bulgarian language
suffix -[а]джий(а)
trends
Opis:
Neologisms with suffix -[а]джий(а) in BulgarianThe article examines the Bulgarian neologisms with suffix -[а]джий(а) in the end of the 20th century and the beginning of the 21st century. The study is carried out on a material from two Bulgarian dictionaries of neologisms. The trend to nationalization is one of the leading trends in Bulgarian. Neologizmy z przyrostkiem -[а]джий(а) w języku bułgarskimAutorka bada bułgarskie neologizmy utworzone za pomocą przyrostka -[а]джий(а) pod koniec XX oraz na początku XXI wieku. Podstawę studium stanowi materiał z dwóch słowników neologizmów w języku bułgarskim. Tendencja do nacjonalizacji jest jedną z naczelnych tendencji w języku bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2013, 13
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Habitualne czasowniki wyrażające czystą kauzację w języku bułgarskim: w ujęciu syntaktyczno-leksykograficznym
Habitual Verbs Expressing Pure Causativity in the Bulgarian Language: A Syntactic-Lexicographic Approach
Autorzy:
Banasiak, Jakub Lubomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695718.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian language
habituality
verb
predicate-argument theory
causal relation
syntactic condensation
Opis:
This article presents the semantics and syntax of habitual verbs expressing pure causativity in Bulgarian. The linguistic data is modelled according to the predicate-argument theory with a particular focus on syntactic condensation processes. The lexical units under investigation are presented in the form of a semantic-syntactic dictionary with examples of different types of formalisations of the two opened argument positions (“cause” and “effect”). The latter of the two positions is less compatible with non-abstract nouns as the only formal exponent of the proposition. The following units were selected for the study: Bul. води, довежда, докарва, идва от (причината), предизвиква, причинява, произлиза, произтича.
W artykule omówiono semantykę i składnię habitualnych czasowników wyrażających czystą kauzację w języku bułgarskim. Dane językowe zostały wymodelowane w oparciu o teorię predykatowo-argumentową ze szczególnym naciskiem położonym na procesy kondensacji syntaktycznej. Zbadane jednostki zostały zaprezentowane w formie semantyczno-syntaktycznego słownika z przykładami różnych typów formalizacji obu otwartych pozycji argumentowych („przyczyny” i „skutku”). Druga z omawianych pozycji jest mniej kompatybilna z rzeczownikami nieabstrakcyjnymi w funkcji jedynego wykładnika propozycji. Do badania wybrano następujące jednostki: bg. води, довежда, докарва, идва от (причината), предизвиква, причинява, произлиза, произтича.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czasowniki mentalne i czasowniki emocji w opisie semantyczno-syntaktycznym
Autorzy:
Korytkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678666.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantic classes of verbs
syntax
lexicography
contrastive studies
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Opis:
Mental and emotional verbs in semantic and syntactic descriptionThe main issue of this article concerns relations between the semantic plane of the sentence, which is presented by means of notions of predicate argument structure, and the plane of formal realisation of this structure. The existing attitudes to the studied verb classes are presented. Then rules governing the model of description used are specified (the article has been written within an elaborate scientific grant concerning Bulgarian, Polish and Russian). Obligatory semantic features of both classes are pointed out, followed by an elaboration on the scope of analysis of semantic and syntactic phenomena. This scope is determined by basic semantic sentence categories on which comparative, including contrastive, research is based. Drawing on examples of particular units studied, I then discuss the effectiveness of the analysis which enables comparing differences between sets of sentence structures allowable for each class studied. Those differences stem from semantic differences typical of those classes. Czasowniki mentalne i czasowniki emocji w opisie semantyczno-syntaktycznymTematyka artykułu dotyczy relacji między płaszczyzną semantyczną zdania, ujętą w terminach struktury predykatowo-argumentowej, a płaszczyzną realizacji formalnej tej struktury. Zarysowane zostały dotychczasowe podejścia do opisu badanych klas czasowników oraz sprecyzowano ustalenia dotyczące zastosowanego w artykule modelu opisu (artykuł powstał w związku z realizacją obszernego grantu dotyczącego języka bułgarskiego, polskiego i rosyjskiego). Wskazano obligatoryjne dla obu klas cechy semantyczne oraz scharakteryzowano zakres analizy zjawisk semantyczno-składniowych. Zakres ten wyznaczają podstawowe semantyczne kategorie zdaniowe, których badanie stanowi podstawę dla porównań, także porównań konfrontatywnych. Zaprezentowane zostały przykłady opracowania wybranych jednostek oraz wskazana skuteczność analizy, która pozwala ukazać różnice między zbiorami dopuszczalnych dla każdej z badanych klas struktur zdaniowych. Różnice te wynikają z charakteryzujących te klasy różnic semantycznych.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Склонение на съществителните имена в българските говори в областта Гора, Републикa Албания
The Declination of the Nouns in the Bulgarian Dialect of the Gora Region, Republic of Albania
Autorzy:
Антонова-Василева, Лучия
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971341.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Диалектология
морфология
история на българския език
Dialectology
morphology
History of bulgarian language
Opis:
The paper aims to study the realization of the nous declination in the Bulgarian dialects in Gora region. The relatively better registration of the nouns inflection to the names for persons and of the names for animals is given. In the other lexical groups of names only some traces from the declination are registered. That is typical feature of the Bulgarian language.
В статията се разглежда употребата на падежни форми в българските говори в Кукъска Гора, Република Албания. Установява се, че тя е ограничена предимно при имената за лица и при названията за животни. В другите лексикотематични групи се откриват само следи от именната деклинация. Това е характерна особеност на българския език.
Źródło:
Gwary Dziś; 2015, 7; 35-42
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contemporary Contrastive Studies of Polish, Bulgarian and Russian Neologisms versus Language Corpora
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677236.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
neologisms
neosemantisms
internationalisms
language corpora
parallel corpora
contrastive studies
Polish language
Bulgarian language
Russian language
Opis:
Contemporary Contrastive Studies of Polish, Bulgarian and Russian Neologisms versus Language CorporaIn the field of Slavonic linguistics contrastive studies of neologisms occupy little place, the newest words are insufficiently described and classified. The aim of this article is to draw attention to the need for contrastive description of the newest lexis and checking exclusively one of many possibilities of obtaining Polish, Bulgarian and Russian neologisms. Language corpora, as this possibility is in question, are not the only source from which the author obtains her research material, yet a growing interest in corpora has inspired her to also use this method. The author wants to show the reader to what degree language corpora can help in building the thesaurus of Polish, Bulgarian and Russian neologisms. Making an attempt to confront a collection of neologisms of contemporary Polish, Bulgarian and Russian language, the author points out the need to standardize the description (identical for each of the analysed languages), which she intends to propose in another publications on neologisms in Polish, Bulgarian and Russian language. The application of contrastive method to three different but related languages from the Slavonic group will help, in her opinion, to discover more mechanisms of new words coming into existence and examine the newest derivative processes and their productivity.
Źródło:
Cognitive Studies; 2013, 13
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Современные славянские языки в академической славистике: процессы, тенденции, коммуникация и деривация. Rec.: „Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku" („Prace Slawistyczne – Slavica", 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.
Autorzy:
Кульпина [Kul'pina], Валентина [Valentina] Г. [G.]
Татаринов [Tatarinov], Виктор [Viktor] А. [A.]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678939.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
lexis
derivation
contemporary language
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Slovak language
Czech language
Slavic languages
Opis:
Modern Slavic languages and academic Slavic Studies: processes, tendencies, communication and derivation (review)The article is a review of the volume Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku (“Prace Slawistyczne – Slavica” series, vol. 136), ed. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 pp. Współczesne języki słowiańskie a akademicka slawistyka: procesy, tendencje, komunikacja i derywacja (recenzja)Artykuł stanowi recenzję pracy Specyfika leksyki i słowotwórstwa języków słowiańskich na przełomie XX i XXI wieku („Prace Slawistyczne – Slavica”, 136), red. Zofia Rudnik-Karwatowa, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 2012, 188 ss.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A lexicographical approach to the contrastive analysis of Bulgarian and Polish phraseology
Autorzy:
Blagoeva, Diana
Jaskot, Maciej Paweł
Sosnowski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677310.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
contrastive analysis
phraseology
phraseography
bilingual dictionary of idioms
interlingual equivalence
Bulgarian language
Polish language
Opis:
A lexicographical approach to the contrastive analysis of Bulgarian and Polish phraseologyThis article discusses the concept behind The Lexicon of Active Bulgarian and Polish Phraseology [Leksykon aktywnej frazeologii bułgarskiej i polskiej] and provides an overview of the key aspects of the methodology used for selecting and composing the dictionary’s entries. The authors outline the theoretical underpinnings of this project, touching on the issue of interlingual equivalence, and explain both the process of selecting and verifying phraseological material and the methodology of presenting lexicographical information in the Lexicon. The article includes various examples of active phraseological units from both languages. Konfrontacja językowa bułgarskiej i polskiej frazeologii – podejście leksykograficzneW artykule przedstawiono podstawowe założenia koncepcji i metodologii układania Leksykonu aktywnej frazeologii bułgarskiej i polskiej. Autorzy prezentują teoretyczne podstawy badania, poruszają problem ekwiwalencji międzyjęzykowej, zasad wyboru i weryfikacji prezentowanego materiału frazeologicznego, metodologii przedstawienia informacji leksykograficznej w Leksykonie. Materiał jest zilustrowany różnorodnymi przykładami aktywnych jednostek frazeologicznych w języku bułgarskim i polskim.
Źródło:
Cognitive Studies; 2019, 19
2392-2397
Pojawia się w:
Cognitive Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Парадигмата на презумптива в съвременния български език (върху материали от интернет)
Autorzy:
Aleksova, Krasimira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681396.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
presumptive, contemporary Bulgarian language, paradigm, Internet
tryb presumptywny, współczesny język bułgarski, paradygmat, internet
Opis:
The paper deals, firstly, with the question of the semantics of the presumptive mood and its epistemic character, and secondly, it compares three opinions regarding the presumptive verb paradigm in contemporary Bulgarian language. On the base of this comparison a maximal model of the Bulgarian presumptive paradigm is proposed. The paper advocates that there are two sub-paradigms in the past frame of the Bulgarian presumptive – for a non-vouched for and a vouched for action. Given that, the study aims at researching which presumptive forms of the proposed maximal model are likely to appear in internet communication (blogs, forums, online articles, posts and chats in social networks).
Paradygmat trybu presumptywnego we współczesnym języku bułgarskim (na podstawie materiałów z internetu)Jednym z celów artykułu jest przedstawienie semantyki trybu presumptywnego oraz jego epistemicznego charakteru. Ponadto dokonano w nim wzajemnej konfrontacji trzech tez o paradygmacie presumptywnym we współczesnym języku bułgarskim. Porównanie to posłużyło jako podstawa do budowy jak najpełniejszego paradygmatu bułgarskiego trybu presumptywnego w stronie czynnej i biernej. Autorka formułuje tezę, że w planie przesłości istnieją dwa rodzaje form – świadka i nieświadka. Głównym celem opracowania jest ustalenie które ze wskazanych form są używane w komunikacji sieciowej (blogi, fora, publikacje online zawierające komentarze użytkowników, sieci społecznościowe).
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2018, 7
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Словник "Исторической Палеи" по списку синодального собрания № 591 второй половины ХV века – глоттометрическая характеристика
Towards a glottometric analysis of the vocabulary of the Historical Palaea
Autorzy:
Илиева, Татяна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682326.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Historical Palaea
glottometric analysis
statistical analysis of language data
Old Bulgarian vocabulary
Preslav Literary School
Old Bulgarian language and literature
Opis:
The present study is an attempt to apply statistical methods in investigating the vocabulary of Old Bulgarian on the basis of lexical material from the Historical Palaea. Tables and charts are used to present a glotometric characterization of the lexical material under study. A comparison is made with data from other Old Bulgarian written monuments that have already been the object of similar studies.
-
Źródło:
Studia Ceranea; 2015, 5; 107-154
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy reprezentacji argumentu propozycjonalnego w bułgarskich, polskich i rosyjskich zdaniach ufundowanych na predykacie emotywnym
The representation forms of propositional argument in Bulgarian, Polish and Russian sentences with emotive predicate
Autorzy:
Kiklewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031498.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
semantic syntax
explicative syntax
valence of verb
contrastive linguistics
emotive verbs
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 1; 157-173
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Translations of “The Life of Adam and Eve” as a Research Problem: An Analysis of Translation Strategies
Przekłady Słowa o Adamie i Ewie na język polski jako problem badawczy. Analiza strategii tłumaczenia
Autorzy:
Stelmach, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33321778.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
translation
Old Bulgarian language
Modern Bulgarian language
Polish language
Agata Kawecka
Teresa Dąbek-Wirgowa
“The life of Adam and Eve”
przekład
język starobułgarski
język nowobułgarski
język polski
Słowo o Adamie i Ewie
Opis:
This paper presents the results of translatological research into Teresa Dąbek-Wirgowa and Agata Kawecka’s translations of the Old Church Slavonic apocrypha “The Life of Adam and Eve” into modern Polish. The two texts were examined independently of each other, since they do not form a translation series. The translations were compared with the Bulgarian and Old Church Slavonic sources, which made it possible to follow closely how the translators applied the fundamental techniques of translation. Using selected examples, the article discusses the types of translation transformations used, and characterises the dominant elements presented in the translations. Some errors are also pointed out, especially those that change the meaning of the translated text. The final part of the paper contains general conclusions about the translators’ work and indicates possible directions of future research, including further research into anthologies of ancient literature as translations and into the skills exhibited by translators of such literature.
Artykuł prezentuje wyniki badań translatologicznych nad przekładami staro-cerkiewno-słowiańskiego apokryfu Słowo o Adamie i Ewie na współczesny język polski, których autorkami są Teresa Dąbek-Wirgowa i Agata Kawecka. Oba teksty zostały zbadane niezależnie od siebie, ponieważ nie tworzą serii przekładowej. Przekłady zestawiono ze źródłami (bułgarskim oraz staro-cerkiewno-słowiańskim), co umożliwiło dokładne prześledzenie sposobu pracy tłumaczek z podstawami tłumaczenia. W artykule na wybranych przykładach zostały omówione typy transformacji przekładowych wykorzystane przez tłumaczki, a ponadto przedstawiono charakterystykę dominant obecnych w przekładach. Wskazano także nieliczne błędy, w tym przede wszystkim te, które zmieniają sens tłumaczonego tekstu. W podsumowaniu przedstawiono ogólne wnioski dotyczące pracy tłumaczek oraz perspektywy badawcze obejmujące dalsze badania nad antologiami literatury dawnej jako przekładami oraz nad warsztatem tłumaczy tej literatury.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy reprezentacji argumentu propozycjonalnego w bułgarskich, polskich i rosyjskich zdaniach ufundowanych na predykacie mentalnym
Autorzy:
Kiklewicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678910.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantic syntax
explicative syntax
valence of verb
contrastive linguistics
mental verbs
Bulgarian language
Polish language
Russian language
Opis:
Forms of Representation of Propositional Argument in Bulgarian, Polish and Russian Expressions Based on the Mental PredicateThis article offers a discussion of Bulgarian, Polish and Russian mental verbs from the perspective of syntactic valence. The author examines grammatical forms of propositional argument in sentences with mental verbs which represent predicate-argument structure P (x, q). All syntactic forms in the focus of this study are classified into several patterns: observance, compression and splitting. The author demonstrates that what they involve is analogical reflection of propositional structure, greater or smaller compression of propositional argument, or its segmentation and doubling of syntactic position. The author examines the regularity of implementation of each grammatical form in Bulgarian, Polish and Russian on the basis of relevant quantitative data.Formy reprezentacji argumentu propozycjonalnego w bułgarskich, polskich i rosyjskich zdaniach ufundowanych na predykacie mentalnym Tematem prezentowanego artykułu są bułgarskie, polskie i rosyjskie czasowniki mentalne, badane w perspektywie walencji syntaktycznej. Autor analizuje gramatyczne formy realizacji argumentu propozycjonalnego w zdaniach z czasownikami mentalnymi w pozycji orzeczenia, które reprezentują strukturę predykatowo-argumentową P (x, q). Wszystkie formy syntaktyczne podzielono na kilka typów: przestrzeganie, kompresja i rozszczepienie. Autor pokazuje, że w tym zakresie mamy do czynienia z kalkowaniem struktury propozycjonalno-semantycznej, z mniej lub bardziej intensywną kompresją argumentu propozycjonalnego lub z jego rozczłonkowaniem i podwojeniem pozycji syntaktycznej. Została zbadana regularność realizacji każdej formy gramatycznej w systemie trzech języków. Wnioski są oparte na danych kwantytatywnych.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Диалектни успоредици между славянския север и юг
The dialectal parallels between the Slavic North and South.
Autorzy:
Антонова-Василева, Лучия
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854176.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialectology
phonetics
nasalization
Bulgarian language
Slavic languages
диалектология
фонетика
назализация
български език
славянски езици
Opis:
Докладът разглежда произношението на назални гласни като специфично фонетично явления, разпространено днес в южния и в северозападния дял на славянските езици. Разглеждат се примери за назализация в българските говори от различни части на българското езиково землище. Обсъждат се схващанията за произхода на назалите в славянските и в индоевропейските езици във връзка с въпроса за наличието на назализация в съседните на българските селища области, населени с носители на албански, арумънски и гръцки диалекти, в които са отбелязани фонетични явления, сходни със славянския назализъм.
The paper considers the pronunciation of nasal vowels as a specific phonetic phenomenon prevailing in the Southern and NorthWestern parts of the Slavic language region. Examples of nasalization in the Bulgarian dialects from different parts where Bulgarian is spoken, have been considered. Conceptions about the origin of nasals in the Slavic languages and in the Indo-European languages are discussed in connection with the issue of nasalization in the neighbouring Bulgarian settlements, inhabited by speakers of Albanian, Aromanian and Greek dialects, in which phonetic phenomena similar to Slavic nasalisation have been noted.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 45-57
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kulturowy obraz Ukrainy. Bułgarzy jako mniejszość narodowa
Autorzy:
Krasowska, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678162.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian-language media
religious life of the Bulgarians
Northern Azov Sea region
Ukrainian-Russian border
Bulgarians
Bulgarian minority
Opis:
Cultural image of Ukraine. Bulgarians as a national minorityThe text is a review of Jerzy Hatłas’ book Bulgarians in the Northern Azov Sea region. The forgotten Diaspora. This review provides a brief overview of the seven chapters contained in the book. The book that is reviewed raises relevant and important issues of differentiation of the social world, migration, and sense of separateness and alienation proceeding from them, but also brings up questions of creating a community despite the differences experienced in the daily life. This book contributes to a better consideration of the phenomenon of national minorities in its various manifestations (linguistic, cultural, social, political) by people belonging to the world of science and social experts (politicians, public leaders, and activists). The book can be useful in a teaching process at different levels and in various specialties of education in different countries of Central Europe. Kulturowy obraz Ukrainy. Bułgarzy jako mniejszość narodowaTekst jest recenzją książki Jerzego Hatłasa, Bułgarzy w północnym Nadazowiu. Zapomniana diaspora. Recenzja ta zawiera krótkie omówienie siedmiu rozdziałów zawartych w książce. W recenzowanej książce podjęta jest stale aktualna i ważna problematyka zróżnicowania świata społecznego, migracji i idącego za tym poczucia odrębności, wyobcowania, ale też budowania wspólnoty pomimo dzielących i doświadczanych w toku codziennego życia różnic. Książka ta przyczynia się do lepszego rozpoznania fenomenu mniejszości narodowej w różnych jej aspektach (językowym, kulturowym, społecznym, politycznym) przez osoby należące do świata nauki oraz przez praktyków społecznych (polityków, działaczy i aktywistów). Poszczególne partie książki mogą być pomocne w procesie dydaktycznym na różnych szczeblach i kierunkach kształcenia w różnych krajach Europy Środkowej.
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejawianie się cech struktury semantycznej verba sentiendi w procesach nominalizacyjnych (na podstawie języka polskiego i bułgarskiego)
Manifestation of traits of semantic structure of the verba sentiendi in nominalization processes (based on the Polish and Bulgarian languages)
Autorzy:
Korytkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375752.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
semantics
syntax
verba sentiendi
causality
Polish language
Bulgarian language
semantyka
składnia
verba sentendi
kauzacja
język polski
język bułgarski
Opis:
The component of the cause for the emotional state of the person experiencing the emotion is built into the structure of the class of verba sentiendi. Most emotive verbs can be classed as P(x, q) predicates, where q is the position of the propositional argument in which the content qualifying the causal component is expressed. The syntactic characteristics of sentences (conjunctions, prepositions) often do not communicate unequivocally the causal function. This paper demonstrates the existence in languages of contextual syntactic conditions which foster the use of explicit exponents of causality (e.g., Pol. ponieważ / bo // z powodu; Bulg. защото / понеже // поради / заради / по повод), appearing in alteration with the exponents of cohesion typical of the given verb. Also brought to attention is the use in sentence structures of other lexical means serving a similar function, like Pol. wynikający / płynący; Bulg. причинен / предизвикан. In conclusion it is stated that the research which takes into account the semantic structure of the predicate allows for analyzing phenomena that are usually not included in descriptions of case government of verbs.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2018, 67; 25-38
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Перевод топонимов как проблема обучения художественному переводу (на материале переводов студентов и учеников старших классов)
Translation of Toponimes as a Problem of Teaching Literary Translation (by the Material of Translations of Students and High School Pupils)
Autorzy:
Иванова, Ваня
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46617115.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
перевод
топонимы
урбанонимы
переводческие ошибки
русский язык
болгарский язык
translation
toponyms
urbanonyms
translation errors
Russian language
Bulgarian language
Opis:
Настоящая статья посвящена переводу топонимов и основным трудностям, с которыми сталкиваются в этом процессе молодые переводчики. Цель настоящей статьи – выявить некоторые ошибки при переводе топонимов, в частности, одного из их видов – урбанонимов (названий внутригородских объектов) с русского языка на болгарский язык. Настоящее исследование реализовано на материале переводов студентов и учеников старших классов. Основными методами, используемыми в ходе исследования, являются дескриптивный, сопоставительный анализ перевода с оригиналом на лексическом и семантическом уровнях, обзор переводческих ошибок с точки зрения их сущности и причин возникновения. Анализ настоящих переводов учащихся позволил отметить следующие ошибки в области передачи топонимических названий – урбанонимов с русского на болгарский язык: неточную передачу названий, входящих в разряд национально-специфических реалий, собственно реалий и аббревиатур; несоблюдение пунктуационных правил болгарского языка при написании топонимов, обозначающих улицы, площади и т.п.; неточности, связанные с графической формой названий. Результаты анализа актуальны для обучения художественному переводу и помогут исправить ошибки данного типа в процессе подготовки молодых переводчиков.
This article is devoted to the translation of toponyms and the main difficulties that young translators face in this process. The purpose of this article is to identify some errors in the translation of toponyms and, in particular, their category – urbanonyms (names of intracity objects) from Russian into Bulgarian. This study is carried out on the basis of student translations and translations of high school students. The main method used in this article is a comparative analysis of the translation with the original at the lexical and semantic levels; the descriptive method and the method of analyzing translation errors from the point of view of their essence and causes are also applied. The analysis of translations of students made it possible to identify the following errors in the transfer of toponymic names – urbanonyms from Russian into Bulgarian: inaccurate transfer of names included in the category of national-specific realities and abbreviations; non-compliance with the punctuation rules of the Bulgarian language in the spelling of the names of urbanonyms denoting streets, squares, etc.; errors associated with language proficiency at the level of morphology and with the perception of the graphic form of toponyms. The results of the analysis are relevant for teaching literary translation and will help overcome errors of this type in the process of training young translators.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2023, 22; 105-119
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
О некоторых ошибках в переводе с русского на болгарский язык (на материале переводных статей общественно-политического характера)
On Selected Mistakes in the Translation from Russian into Bulgarian (Based on Translated Articles on Social and Political Matters)
Autorzy:
Иванова, Ваня
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2134522.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
переводческая ошибка
искажение
неточность
неясность
русский язык
болгарский язык
translation error
change of meaning
inaccuracy
ambiguity
Russian language
Bulgarian language
Opis:
Статья рассматривает некоторые ошибки в переводе с русского на болгарский язык материалов общественно-политического характера. Цели исследования: выявить причины возникновения переводческих ошибок и определить самые распространенные типы ошибок в соответствии с требованиями к адекватности перевода, принятыми в русской транслатологии. Методом исследования служит сопоставительный анализ перевода – анализ формы и содержания текста перевода в сопоставлении с формой и содержанием текста оригинала. В качестве основы систематизации обнаруженных ошибок используются два типа классификации. Первая из них базируется на причинах их возникновения и выявляет уровни в переводческом процессе, на которых происходят ошибки. Во второй классификации ведущими являются степень искажения оригинального текста и специфика ошибок в переводе. В этом плане выделяются разные виды содержательных несоответствий: немотивированные добавления или опущения, неудачные формулировки, непереведенные единицы, «ложные друзья переводчика», нарушение общей, предметной или текстовой логики и т.д. В результате проведенного анализа устанавливается, что в основном допущены ошибки на уровне знак – понятие, преимущественно из-за непонимания смысла слов в оригинале; наблюдаются также ошибки на этапе перевыражения системы смыслов, по причине недостаточно мастерского владения переводчиками как языком оригинала, так и языком перевода. На материале рассмотренных переводных статей самыми распространенными оказываются ошибки классификационных типов искажения и неточности.
The article examines some errors in the translation of articles on social and political matters from Russian into Bulgarian. The aims of the study were: to identify the causes of translation errors and the most common types of errors in accordance with the requirements of translation adequacy, as adopted in Russian translatology. The method of research was a comparative analysis of the translation – an analysis of the form and content of the translated text in comparison with the form and content of the original text. Two types of classification are used as a basis for systematizing identified errors. The first one looks at the reasons for their occurrence and identifies the levels of the translation process at which such errors occur. In the second classification, the leading errors are the degree of distortion of the original text and the aspects of errors in translation. In this regard, different types of content inconsistencies are distinguished: unmotivated addition or omission of elements, irrelevant wordings, untranslated units, “false friends of the translator”, violation of the general subject or textual logic, etc. As a result of the analysis, it was established that the main mistakes occurred at the sign-concept level, mainly due to the misunderstanding of the meaning of certain words in the original; errors are also observed at the stage of re-expression of the semantic system due to translator’s poor command of both the original language and the language of translation. Based on the material from the reviewed articles, the most common errors that were classified were “misinformative change of meaning” and “inaccuracy”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2021, 20; 33-47
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O imionach i współczesnych nazwach zawodów w perspektywie płci – poglądowy szkic konfrontatywny
On the issue of names and contemporary names of occupations in the gender perspective – a contrastive outline
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197246.pdf
Data publikacji:
2018-12-28
Wydawca:
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:
maskulinizacja
język polski i język bułgarski
asymetria językowa
językoznawstwo konfrontatywne
masculinization
Polish language
Bulgarian language
linguistic asymmetry
contrastive linguistics
Opis:
Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule uczyniono imiona i nazwy zawodów, a dokładnie proces i jego odbiór w związku z tworzeniem żeńskich imion i nazw zawodów od nazw męskich, często od dawna już istniejących. Przyglądanie się współczesnym tendencjom poprowadzi do różnych wniosków, które niewątpliwie mają związek z obecnym postrzeganiem przez użytkowników języka naturalnego, rzeczywistości, hierarchii ważności współczesnego człowieka czy obecnych relacji społecznych, które tworzą ludzie. I to ludzie (zwykli użytkownicy języka, nie specjaliści), co pokazuje praktyka, decydują o ostatecznym kształcie komunikacji językowej. Dotyczy to także relacji między płciami, ich sposobu rozumowania, komunikowania się, przypisywania sobie wzajemnie cech i roli w społeczeństwie.
The paper discusses the process of creating feminine names derived from pre-existing masculine names (including names of occupations) and its reception. An outlook of contemporary tendencies leads to conclusions that have to do with how the users of natural languages perceive such phenomena and reality including their hierarchy of values and social relations.It is the people (common language users, non-specialists) that (as demonstrated by practice) decide the final shape of language communication. Intergender relations, communication and social role assignment (and the reasoning behind them) are also considered.
Źródło:
Językoznawstwo; 2018, 12; 61-72
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:
Językoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пирог и баница: сходство и различие лингвокультурных концептов
Linguistic and cultural similarities and peculiarities of concepts of ‘pie’ and ‘banica’
Autorzy:
Стоянова, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665356.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
язык и культура
лингвокультурная ситуация
концерт
русский и болгарский языки
language and culture
language and culture situation
concept
Russian and Bulgarian language
Opis:
The purpose of this paper is to establish the linguistic and cultural similarities and peculiarities of the Russian concept of pie and the Bulgarian concept of banica. The similarities and differences of the concepts are assessed by factual plan and by mapping the cultural component of spiritual value as the basis of formation and development of models of attitude and moral values encoded in the semantics of the concept.
Целью статьи является установление лингвокультурного сходства и своеобразия русского концепта пирог и болгарского концепта баница. Сходство и различие концептов оценивается на уровне фактуального плана и путем сопоставления культурной составляющей как духовной ценностной основы формирования и развития моделей мировосприятия и нравственных ориентиров, кодируемых в семантике концепта.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 163-175
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Once Again on Tertium Comparationis in the Confrontative Study of Linguistic Images of the World
Jeszcze raz o tertium comparationis w konfrontatywnym badaniu językowych obrazów świata
Autorzy:
Maldjieva, Viara
Tobolski, Norbert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33317071.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
linguistic image of the world
confrontation
tertium comparationis
Polish language
Bulgarian language
językowy obraz świata
konfrontacja językowa
język polski
język bułgarski
Opis:
The work contains a preliminary proposal for fulfilling the demands placed before the tertium comparationis in linguistic confrontation, especially those related to the preparation of operational steps for building a basis for comparing concepts in different languages so that parallel (and de facto monolingual) descriptions can be replaced by sensu stricto comparisons. According to the authors, the application of the basic theoretical assumptions of linguistic confrontation will make it possible to create tools for comparing linguistic images of the world. The proposal is supported by the results of a preliminary comparative analysis of the concept of ‘faith’ in Polish and Bulgarian.  
Praca zawiera wstępną propozycję spełnienia postulatów stawianych przed tertium comparationis w konfrontacji językowej, zwłaszcza tych związanych z opracowaniem operacjonalnych kroków budowania podstawy porównania konceptów w różnych językach tak, żeby paralelne (i de facto jednojęzyczne) opisy zastąpić porównaniem sensu stricto. W opinii jej autorów zastosowanie podstawowych teoretycznych założeń konfrontacji językowej pozwoli stworzyć narzędzia do porównania językowych obrazów świata. Propozycja jest poparta wynikami wstępnej porównawczej analizy pojęcia ‘wiara’ w języku polskim i bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O problematyce kobiecej na płaszczyźnie językowej w kontekście zagadnienia równych szans w Polsce, Rosji i Bułgarii
On women’s issues in the linguistic sphere from the perspective of equality of opportunity in Poland, Russia and Bulgaria
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna Cecylia
Sosnowski, Wojciech Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475723.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
feminatywa
język bułgarski
język polski
język rosyjski
asymetria językowa
konfrontacja językowa
androcentryzm
feminitives
Bulgarian language
Polish language
Russian language
language asymmetry
contrastive analysis
androcentrism
Opis:
W artykule celem obserwacji stały się zagadnienia równego statusu kobiet i mężczyzn obserwowane na płaszczyźnie językowej w Polsce, Rosji i Bułgarii. Dotychczas języki polski, rosyjski i bułgarski nie były ze sobą konfrontowane pod kątem feminatywów. Badania przeprowadzone na podstawie obszernego materiału językowego wskazują na problem asymetrii językowej w tworzeniu nazw żeńskich w trzech językach słowiańskich z grupy zachodniej, wschodniej i południowej. Przeprowadzono konfrontację językową nazw zawodów i funkcji oraz wybrane zwyczaje językowe właściwe analizowanym językom.
This article aims to outline issues related to equal treatment of women and men that can be observed at the language level in Poland, Russia and Bulgaria. So far, the Polish, Russian and Bulgarian languages have not been subjected to a comparative analysis with regard to the use of feminitives. The article provides a contrastive analysis of names for professions and functions as well as certain linguistic conventions in the languages in question. Drawing on extensive linguistic material, the authors’ research exposes the problem of linguistic asymmetry in the creation of female names in the three Slavic languages representing the Western, Western and Southern groups respectively.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 127-147
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co komunikują nazwy bułgarskich hoteli?
What do hotel names communicate?
Autorzy:
Borowiak, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911233.pdf
Data publikacji:
2016-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bulgarian language
names of hotels
chrematonyms
names of establishments
onomastics
język bułgarski
chrematonimia
firmonimy
nazwy hoteli
onomastyka
Opis:
Artykuł dotyczy nazw marketingowych hoteli w bułgarskim kurorcie czarnomorskim Słoneczny Brzeg. Ma on charakter przeglądowy i jedynie klasyfikuje nazwy hoteli w wybranym przeze mnie kurorcie. Zostały przeprowadzone analizy: formalna i semantyczna, co jest niezbędne do dalszych badań nad bułgarskimi nazwami marketingowymi, w tym nazwami miejsc noclegowych, które zamierzam kontynuować, uwzględniając zupełnie nową metodologię badawczą.
This article is devoted to hotel names in Sunny Beach, a Bulgarian Black Sea resort. The article provides a review of the names and merely classifies the hotel names in the resort in question. Formal and semantic analyses have been carried out as essential for further research into Bulgarian brand names, including accommodation place names which I intend to pursue by means of a new research methodology.
Źródło:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2016, 32; 127-136
2082-9825
2450-0259
Pojawia się w:
Poznańskie Spotkania Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bulgarian Evidential Forms and Wierzbicka’s NSM
Bułgarskie formy ewidencjalne i naturalny metajęzyk semantyczny A. Wierzbickiej
Autorzy:
Genew-Puhalewa, Iliana
Popova, Gergana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33315295.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
natural semantic metalanguage
evidentiality
dubitativity
inferentiality
Bulgarian language
grammar
naturalny metajęzyk semantyczny
ewidencjalność
dubitatywność
inferencjalność
język bułgarski
gramatyka
Opis:
Our focus in this paper is on the semantics of a particular grammatical category of Bulgarian, namely evidentiality. Our starting point is the account of evidentiality in Macedonian and Bulgarian in Wierzbicka (in Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). We elaborate and expand on this proposal by suggesting semantic formulae for the renarrative, dubitative, inferential, and mirative forms, incorporating Wierzbicka’s universal semantic primitives know and think. Our aim is to provide a stepping stone towards precise intra- and inter-linguistic comparisons.  
Artykuł skupia się na semantyce specyficznego obszaru gramatyki języka bułgarskiego, znanego jako ewidencjalność. Wywód opiera się na dyskusji z koncepcją Anny Wierzbickiej dotyczącą ewidencjalności w językach bułgarskim i macedońskim (w: Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). Autorki próbują określić znaczenie bułgarskich form renaratywnych, dubitatywnych, inferencjalnych i miratywnych, korzystając z proponowanych przez Wierzbicką uniwersalnych jednostek semantycznych ‘wiem’ i ‘myślę’. W rezultacie artykuł rewiduje oraz weryfikuje metodologię Wierzbickiej, ukazując jej przydatność w opisie kategorii gramatycznych oraz w badaniach międzykulturowych.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-50 z 79

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies