Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian culture" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
Эмотивная составляющая современной вкусовой метафоры (на материале русских и болгарских медиатекстов)
The emotional connotation of gustatory metaphor in Russian and Bulgarian Media Texts
Autorzy:
Stoyanova, Elena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968296.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
language and culture
metaphor
media discourse
Russian and Bulgarian media texts
российские и болгарские медиатексты
медиадискурс
метафора
язык и культура
Opis:
The article examines the emotive connotation of gustatory metaphor in Russian and Bulgarian media texts. Area source of gustatory metaphors is relatively constant in time, because the taste sensation is characterized by a certain stability and relative permanence. Emotive connotation as an emotional and the evaluated characteristics of the object, transmitted by metaphorical way, seems to be one of the most important ways of implicit or explicit impact on the intellect, the will and the emotional state of the recipient. The main task of the article is to outline the second frame of submetaphor ‘Evaluation of taste sensations’, which consists of two main slots: ‘positive / negative evaluation’ and ‘complementary evaluation’. The analyzed material shows the simulated emotive connotation of modern taste metaphors in inherent and adherent forms.
В статье рассматривается эмотивная коннотация вкусовой метафоры в русских и болгарских медиатекстах. Сфера источника вкусовой метафоры является относительно постоянной во времени, поскольку вкусовые ощущения характеризуется определенной стабильностью и относительным постоянством. Эмотивная коннотация как эмоциональная и оценочная характеристика объекта, транслируемая метафорическим образом, представляется одним из важнейших путей имплицитного или эксплицитного воздействия на интеллект, волю и эмоциональное состояние адресата. Основной задачей статьи является анализ второго фрейма метафорической модели «Оценка вкусовых ощущений», который состоит из двух основных слотов: «Позитивная / негативная оценка» и «Дополнительная оценка». Анализируемый материал медиадискурса демонстрирует моделируемую эмотивность современной вкусовой метафоры в ингерентной и адгерентной формах.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2015, 11; 129-139
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Чий е този град? Завладяването на Константинопол и проблематичното османско наследство в българската култура
Autorzy:
Аретов [Aretov], Николай [Nikolaĭ]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677826.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Constantinople
Turkish heritage
Bulgarian culture
Opis:
Whose is this city? The conquest of Constantinople and the problematic Ottoman legacy in Bulgarian cultureOttoman legacy is curious topic in Bulgarian cultural studies. Despite the overall quest for prestigious legacies and heritages (Antique, Thracian, even Byzantine, not to mention Slav and Proto-Bulgarian), it is still neglected and even rejected. Mass-consciousness admits some traces and influences in the field of material culture, in cuisine, rarely in traditional costumes and even more rarely in customs. Ottoman legacy is often seen as ‘legacy of shame’ from witch modern Bulgarians should deliberate themselves.The paper deals with one particular Bulgarian image of the key event in the interrelations between Balkan peoples and Ottomans – the conquest of Constantinople (1453). Starting from the problematic differentiations between the “own” and “alien” the paper presents one odd dramatic work on that topic, written in verses by Svetoslav Milarov in 1871–1873 and published in full text in 1883. The analysis puts this work in the context of other mythical plots such as the Fall of Bulgarian Kingdom and different perspectives toward it.   Czyje jest to miasto? Podbój Konstantynopola i problematyczne osmańskie dziedzictwo w kulturze bułgarskiej Dziedzictwo osmańskie stawia interesujące wyzwania przed bułgarskimi badaczami kultury. W nurcie powszechnych dążeń do wskazywania korzeni nobilitujących Bułgarów (antyk, Tracja, Bizancjum, nie wspominając o Słowianach i Protobułgarach) dziedzictwo osmańskie jest systematycznie pomijane czy wręcz kwestionowane. Potoczna świadomość zbiorowa uznaje obecność osmańskich wpływów i śladów w kulturze materialnej, w kuchni, rzadziej w obyczajach. Dziedzictwo osmańskie uznawane jest zwykle za „wstydliwe”, a zatem za takie, od którego Bułgarzy winni się uwolnić.Autor analizuje różne teksty dotyczące kluczowego wydarzenia w stosunkach między Bułgarami i innymi narodami bałkańskimi a Otomanami – zdobycia Konstantynopola (1453). Punktem wyjścia jest refleksja na temat zmienności kategorii „swoje” i „obce”, zwłaszcza w odniesieniu do najważniejszego miasta Półwyspu Bałkańskiego. Podobną dynamikę można dostrzec w greckich pieśniach ludowych na temat wspomnianego wydarzenia, ciekawy jest też sposób jego przedstawienia w bułgarskim folklorze (pieśni i podania ludowe). Szczególną uwagę poświęcono osobliwym, mało znanym dramatom i wierszom Swetosława Miłarowa z lat 1871–1873, w całości opublikowanym w 1883 roku. Autor artykułu sytuuje te utwory w kontekście innych mitologii (zwłaszcza dotyczących upadku pierwszego państwa bułgarskiego) z różnych perspektyw, zestawia je też z analogicznymi konstrukcjami narodowych mitologii Serbów oraz innych bałkańskich narodów chrześcijańskich.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2011, 11
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Сопоставительный анализ употребления невербальных средств общения в русской и болгарской культурах
Comparative analysis of the use o f non-verbal means of communication in Russian and Bulgarian cultures
Autorzy:
Kapinova, Elizaveta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481303.pdf
Data publikacji:
2013-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
non-verbal elements
communication
comparative analysis
foreign tourism
competence
Russian culture
Bulgarian culture
Opis:
This article investigates the problem of the comparative analysis of the non-verbal means thatboth Bulgarian and Russian native speakers use in business communication in the sphere of international tourism ("server" - customer intercourse). The problem has not been solved to the fulland requires careful, serious and detailed study. It’s the first time such an analysis has been carriedout by the author. The study aimed at finding the differences and similarities between Russian and Bulgarian non-verbal means of communication for educational purposes. The analysis gives grounds for selective and gradual introduction of non-verbal communication techniques into classactivities.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2013, 1, XVIII; 57-65
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Пирог и баница: сходство и различие лингвокультурных концептов
Linguistic and cultural similarities and peculiarities of concepts of ‘pie’ and ‘banica’
Autorzy:
Стоянова, Елена
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/665356.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
язык и культура
лингвокультурная ситуация
концерт
русский и болгарский языки
language and culture
language and culture situation
concept
Russian and Bulgarian language
Opis:
The purpose of this paper is to establish the linguistic and cultural similarities and peculiarities of the Russian concept of pie and the Bulgarian concept of banica. The similarities and differences of the concepts are assessed by factual plan and by mapping the cultural component of spiritual value as the basis of formation and development of models of attitude and moral values encoded in the semantics of the concept.
Целью статьи является установление лингвокультурного сходства и своеобразия русского концепта пирог и болгарского концепта баница. Сходство и различие концептов оценивается на уровне фактуального плана и путем сопоставления культурной составляющей как духовной ценностной основы формирования и развития моделей мировосприятия и нравственных ориентиров, кодируемых в семантике концепта.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica; 2016, 12; 163-175
1731-8025
2353-9623
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
КУКЛА, ФУКЛА, ГАДЖЕ ТРЕПАЧКА – CZYLI O JĘZYKOWYM OBRAZIE KOBIETY W TEKSTACH BUŁGARSKICH PIOSENEK POPFOLK
Autorzy:
Długosz, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/697026.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
chalga;
the language image of women
Bulgarian pop culture;
Opis:
The purpose of this article is to present the language picture of the woman on the basis of the lyrics of songs classified as a genre known as chalga. The image reconstructed in this manner seems to be particularly interesting from the perspective of the figurative meaning of the lexeme chalga in the Bulgarian language. It then appears as a type of exemplar of anticulture, in which the representation of women’s beauty and the model of male-female relations are displayed in an extremely evocative and archetypal way.  
Źródło:
Studia et Documenta Slavica; 2019, 1; 53-65
2658-1620
Pojawia się w:
Studia et Documenta Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Българската реформация? За хибридизацията на идеите в процеса на модернизацията на културата
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677700.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Reformation
Modernity
Bulgarian culture
history of ideas
Protestantism
Todor Ikonomov
Opis:
Bulgarian Reformation? On hybridization of ideas in the process of modernization of cultureThe paper raises the question of the Bulgarian notion of Reformation both as a particular historical event and its local reinterpretations and adaptations. The focus is on the history of the concepts of “Reformation” and “Protestant propaganda” in Bulgarian culture as well as on the cultural influences of the protestant thought in nineteenth-century Bulgaria. Particular interest is given to the Bulgarian scientific discourse, especially the Marxist one, as a dominant in the Bulgarian historiography. The paper studies in depth the case of Todor Ikonomov (1835–1892), a Bulgarian enlightener involved in religious and Church matters during the National Revival, perceived as an example of meaningful hybridization of ideas of Protestant and Enlightenment origins. The main question is about the relation between secular and religious power, and thus between religion and nation, as a sign of the Modern thinking. Bułgarska reformacja? O hybrydyzacji idei w procesie modernizacji kultury W artykule podjęto problem bułgarskiego rozumienia reformacji zarówno w sensie wydarzenia historycznego, jak i jego lokalnych reprezentacji i adaptacji. Przedmiotem uwagi jest historia pojęć „reformacja” i „propaganda protestancka” w kulturze bułgarskiej, jak również wpływy myśli protestanckiej w Bułgarii w XIX wieku. Szczególne miejsce poświęcono bułgarskiemu dyskursowi naukowemu, zwłaszcza marksistowskiemu jako dominującemu w bułgarskiej historiografii. Szczegółowo przeanalizowano przypadek Todora Ikonomowa (1835–1892), bułgarskiego działacza na rzecz oświecenia narodu, który w okresie odrodzenia zaangażowany był w sprawy religijne i kościelne. Jego poglądy zostają uznane za przykład znaczącej hybrydyzacji idei o protestanckiej i oświeceniowej proweniencji. Stawiane w konkluzji pytanie dotyczy relacji między władzą świecką i religijną, a także – między religią a narodem – jako wyrazem myślenia nowoczesnego.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Dead Female Body and Necropolitics. The Topos of a Walled-up Woman in Bulgarian Modernist Plays
Martwe kobiece ciało i nekropolityka. Topos wmurowanej kobiety w bułgarskich sztukach modernistycznych
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33299235.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian culture
drama
folklore
walled-up women
necropolitics
kultura bułgarska
dramat
folklor
kobieta wmurowana
nekropolityka
Opis:
In Bulgarian folk tradition, the topos of a woman entombed in a wall is a remnant of a dead myth that is still commemorated in the canon of that culture. In the 19th and 20th centuries, it became the subject of creative recycling in literature and visual arts. The article presents the results of my research on the topos of a walled-up woman in four plays written in the first four decades of the 20th century by Petko Todorov (Зидари), Anton Strashimirov (На безкръстните гробове), Ana Karima (Яниният извор), and Stilyan Chilingirov (Мост на река Струма). The analysis focuses on the issue of the protagonists assigning meaning (determined by cultural gender) to women’s remains “acquired” through the ritual of immurement. It also discusses the ways in which authors employed this “remnant” of national/folk archaic material, which continued to raise moral concern throughout the 20th century and in the 21st century may prove an interesting topic for post-humanist reflection.  
W bułgarskiej tradycji ludowej topos wmurowanej kobiety jest pozostałością martwego mitu, który nadal jest upamiętniany w kanonie tej kultury. W XIX i XX wieku stał się on przedmiotem twórczego recyklingu w literaturze i sztukach wizualnych. Artykuł prezentuje wyniki moich badań nad toposem wmurowanej kobiety w czterech sztukach napisanych w pierwszych czterech dekadach XX wieku przez Petko Todorova (Зидари), Antona Strashimirowa (На безкръстните гробове), Any Karimy (Яниният извор) oraz Stilyana Chilingirova (Мост на река Струма). W centrum uwagi stawiam kwestię zdeterminowanego przez płeć kulturową znaczenia, jakie bohaterowie nadają szczątkom kobiecym pozyskanym w wyniku rytuału wmurowania. Omawiam także sposoby, jakimi autorzy wykorzystali tę „pozostałość” narodowej/ludowej archaiczności, która przez cały XX wiek budziła moralny niepokój, a w XXI wieku może okazać się ważnym tematem refleksji post-humanistycznej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Continuity and Discontinuity. The Question of Territorialism and Double Identity from the Perspective of 20th Century Macedonia
Autorzy:
Sujecka, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508938.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Macedonian idea
Macedonian identity
Misirkov Krste
Bulgarian culture
territorialism
Opis:
The Contuinity and Discontinuity. The Question of Territorialism and Double Identity from the Perspective of 20th Century MacedoniaThe sense of territorial identity gains force whenever political means of solving the Macedonian Question, a repugnant legacy of the Eastern issue, become scarce. This attitude is reflected in the articles published by the representatives of the Macedonian diaspora in journals of its different centres. Due to space constraints I decided to present only (and at least) the views of Krste Misirkov, a very complex figure indeed, who in contemporary Macedonia belongs to the undisputable national pantheon. His opinions on the Macedonian Question were far from explicit and his statements delivered at different stages of his life do not fit into a cohesive whole as the national purists would want it. However, it is difficult to imagine a better mirror for “Macedonian matters” in the 20th century and a more comprehensive picture of the twisted paths that the Macedonian Slavs took to reach the concept of ‘Macedonian’ understood as an ethnos, not only in its territorial aspect.A bond with the territory has never disappeared from Macedonian self-perception. Only the constant presence of territorial identity explains the assimilation of the ancient heritage, which is in fact heritage of a territory, into the Macedonian national canon. It is further confirmed by the most recent Macedonian history textbooks for high school students where the ancient tradition is treated as a part of their own heritage. While the bond with the territory is still an integral part of the Macedonian elite’s consciousness, the question of double identity remains less obvious. In Misirkov’s time double identity, expressed through various ethnic configurations, on the one hand shaped Macedonian self-identity and on the other proved the distinctiveness of a ‘Macedonian’ at that time (i.e. in the first half of the 20th century) from a ‘Serb’ in Serbia proper and a ‘Bulgarian’ in Bulgaria proper, thus creating favourable conditions for the emergence of separatist understanding of Macedonianness, allowing even non-Slavs to be Macedonians. Macedonianness began to be founded on Slavicness relatively late and this dependence was propagated quite naturally mainly by Slavophile circles (the circle of Nace Dimov) and by the communists in the 1920’s and 1930’s. However, in the first half of the 20th century there still existed alternatives, such as, for instance, the above-described project of Krste Misirkov. The most evident connection between the term ‘Macedonian’ and Slavicness crystallised in Tito’s post-war Macedonia, de facto undermining the notion of double identity in the sense in which it had functioned in the first half of the 20th century.Ciągłość i jej brak. Kwestia terytorializmu i podwójnej tożsamości z perspektywy macedońskiejPoczucie tożsamości terytorialnej odzywa się ze szczególną siłą w sytuacjach, kiedy wyczerpują się polityczne możliwości rozwiązania problemu macedońskiego, jako niedobrego spadku po kwestii wschodniej. Potwierdzają to wypowiedzi przedstawicieli macedońskiej diaspory publikowane na łamach czasopism, wychodzących w różnych miejscach jej skupisk. Zdecydowałam się na przedstawienie jedynie (i aż) poglądów Krste Misirkova, należącego w dzisiejszej Macedonii do niekwestionowanego panteonu narodowego, w istocie postaci wielce skomplikowanej. Jego poglądy w kwestii macedońskiej były dalekie od jednoznaczności, a wypowiedzi wygłaszane na różnych etapach życia nie układają się w całość, jakiej chcieliby narodowi puryści, natomiast trudno sobie wyobrazić lepsze zwierciadło „spraw macedońskich” w XX wieku i pełniejszy obraz krętych dróg, jakimi macedońscy Słowianie dochodzili do pojęcia „Macedończyk” rozumianego jako éthnie, a nie tylko terytorialnie.Więź z terytorium nigdy nie zniknęła z macedońskiego myślenia o sobie samych. Jedynie stałą obecnością tożsamości terytorialnej można wytłumaczyć asymilację dziedzictwa antycznego, czyli faktycznie dziedzictwa terytorium, do macedońskiego kanonu narodowego. Potwierdzają to najnowsze macedońskie podręczniki do nauki historii dla szkół średnich, w których tradycja antyczna jest traktowana jako część tradycji własnej. O ile jednak więź z terytorium jest nadal integralną częścią świadomości macedońskich elit, to zupełnie inaczej wygląda kwestia podwójnej tożsamości. W czasach Misirkova podwójna tożsamość, wyrażająca się poprzez różne etniczne konfiguracje, z jednej strony kształtowała macedońską tożsamość własną, z drugiej zaś to dzięki niej pojęcie „Macedończyk” w tym czasie (tzn. w pierwszej połowie wieku XX) potwierdzało swoją odrębność od Serba z Serbii właściwej i od Bułgara z Bułgarii właściwej i tym samym sprzyjało kształtowaniu się separatystycznego rozumienia macedońskości. Ten sposób widzenia umożliwiał bycie Macedończykiem także nie-Słowianom. Oparcie pojęcia macedońskości o słowiańskość nastąpiło stosunkowo późno i było propagowane w sposób naturalny głównie przez środowiska słowianofilskie (petersburski krąg Nace Dimova), ale w latach dwudziestych i trzydziestych XX w. także przez środowiska komunistyczne. Jednak w pierwszej połowie XX wieku miało wciąż alternatywne propozycje, jak chociażby omówiony przeze mnie projekt K. Misirkova. Najwyrazistsze powiązanie pojęcia „Macedończyk” ze słowiańskością nastąpiło w powojennej Macedonii czasów Josipa Broz Tity i w istocie podważyło pojęcie podwójnej tożsamości, w tym sensie w jakim funkcjonowała ona w okresie wcześniejszym, tzn. w pierwszej połowie wieku XX.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2012, 1
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola carycy Marii-Ireny Lekapeny w recepcji elementów bizantyńskiego modelu władzy w pierwszym państwie bułgarskim
The role of empress Maria-Irene Lekapene in the reception of the elements of Byzantine model of power in the first Bulgarian state
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611898.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Maria-Irena Lekapena
Piotr I
pierwsze państwo bułgarskie
stosunki bizantyńsko-bułgarskie
pokój z 927 r.
bizantyńska myśl polityczna
wpływ bizantyński na kulturę starobułgarską
Maria-Irene Lekapene
Peter I of Bulgaria
First Bulgarian State
Byzantine-Bulgarian relations
peace treaty of 927
Byzantine political thought
Byzantine influence on Old Bulgarian culture
Opis:
Maria Lekapene was the granddaughter of Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos. In 927 she married Peter I of Bulgaria. Her marriage in Constantinople aimed to strengthen the newly signed Byzantine-Bulgarian peace treaty. Historians attributed to the Empress a significant impact on the political moves of her husband. The Empress was also to introduce a lot of elements of the Byzantine theory of power in Bulgaria and even to play the role of spy of Constantinople at the Preslav court. These views have not been corroborated in surviving source material. The Byzantine authors, who provided a lot of information about the wedding of Maria and Peter, did not write anything about the subsequent behavior of the Empress in her new homeland. The political activity of the wife of Peter is not mentioned in indigenous Bulgarian sources or foreign ones (e.g. Liutprand of Cremona). The thesis that Maria wielded real political power can be confirmed only in sigillographic materials. In 927-945 the Bulgarian ruler was always represented on his own official seals accompanied by his wife. However it was not a reflection of her status as a real co-emperor. These seals were propagandic artifacts which were made to commemorate the peace of 927. The seals could also be seen as a tool legitimizing the imperial title of Peter. It is hard to consider Mary as the initiator of the Byzantinization of the culture of tenth-century Bulgaria. In 927 Lekapene arrived at the court, which was already quite familiar with the Byzantine civilization. This does not exclude the possibility of her personal impact on the new court. However, most likely the impact did not go beyond the walls of the Emperor’s headquarters.
Źródło:
Vox Patrum; 2016, 66; 443-458
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reception of the Bible in Modern Bulgarian Culture: The (Post)Secular and the National
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Lipszyc, Adam
Sławek, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/985654.pdf
Data publikacji:
2019-02-22
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
modernity
postsecular
national
Bible
Bulgarian culture
Opis:
The paper raises the question of the Bible’s reception in modern Bulgarian literature and literary studies in the perspective of postsecular thought. The main question is interpreted with relation to the place of the Bible in the Orthodox cultural context, as well as the well-established autostereotype of Bulgarian literature as reflecting the pragmatism and religious indifference of Bulgarians. Focusing on the case of Nikolay Raynov’s (1889–1954) blasphemous novel Between desert and life (1919) and the discussion on Pencho Slaveykov’s (1866–1912) ‘religiosity’, the paper reveals the problems with both the notion of ‘religious’ within the framework of modernity and the pressing issue of the Bulgarians’ (ir)religiosity from the point of view of national identity. In this context, the question of how Bulgarian literary studies are bound by the secularization narrative manifests itself as fundamental. The history of the interpretation of the ‘religious’ in literature seems to be a very good indicator of the Bulgarian path to modernity.
Źródło:
The Experience of Faith in Slavic Cultures and Literatures in the Context of Postsecular Thought; 145-165
9788323537175
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perwersyjny wymiar świętości, czyli o jurodiwych i nie tylko...
The perverse dimension of sanctity, that is about the yurodivys and more…
Autorzy:
Lis-Wielgosz, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1202359.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
Sanctity
Eastern (Orthodox) Christianity
phenomenon of yurodstvo
Old Russian culture/literature
Old Bulgarian culture/literature
Old Serbian culture/literature
Opis:
In the article, the phenomenon of yurodstvo has been recalled, which is a characteristic and perhaps the brightest realization of the Eastern Christian ideal of sanctity as a clear projection of its irrational or even specifically perverse potential. The examples which are quoted in the considerations and selected from a rich literary corpus (Old Russian, Old Bulgarian and Old Serbian), are colourful manifestations of sanctity in Eastern Christian terms, which can be defined only in a specific religious or socio-cultural context. For that reason, it was considered that this specially designed sanctity should be interpreted in the key of negative theology which is typical of the Eastern (Orthodox) Christianity. Also known as apophatic, this theology assumes the impossibility of a positive knowledge of God, which entails a specific helplessness of reason towards the phenomenon that exceeds all applicable established standards. In the discussed case, the reflection intentionally goes beyond the limits of exemplification of the sainted yurodstvo, since it also covers other types of sanctity, recognized and perpetuated in the Eastern Christian (including Church Slavonic) tradition, and shows the proximity of all projections of the so-called parenetic sanctity along with the relationship between the yurodstvo itself and eremitism and  Monasticism. In this wide exemplification range, it seems justified that the incarnated sanctity of the yurodivy, a hermit or a monk, revealing itself in the socio-cultural reality in an unusual, incomprehensible or even perverse way, is an emanation of the numinous mystery which escapes the rational orders. This emanation should be, therefore, regarded as a phenomenon going beyond the boundaries of intellectual cognition, socio-cultural sphere, or a fixed standard.
Źródło:
Studia et Documenta Slavica; 2019, 9, 3; 17-38
2658-1620
Pojawia się w:
Studia et Documenta Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On (Quasi-)Gnostic Strategies for Overcoming Cognitive Dissonance. The Bulgarian Case
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Gucio, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682244.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Gnosis
Orthodox Christianity
anti-Semitism
Bulgarian culture
cultural transfer
Opis:
The article poses a research question, important not only in the studies on (neo-)gnosticism, concerning the relationship between the gnostic strategies of interpreting the world (and especially its typical rules of classifying people, based on the externalization of evil) and the tendency to construct a figure of “hylic” as a person embodying evil, and thus “unworthy of life”. In this context, the author is interested in the dynamics of the relationship between the religious worldview declared by the authors, the one they actually profess, and their attitude towards the so-called Jewish question. Bulgarian material, which is a case of a particular kind of aporia, cognitive dissonances emerging due to tension between the pressure of cultural stereotypes, pragmatic (economic), religious, parareligious and humanistic thinking, has been analyzed on the basis of post-secular thought. The investigator posits that Bulgarian culture, despite the “economic” anti-Semitism that exists within it, did not produce a figure of a Jew the hylic that absorbs all evil and that could be inscribed (as is the case in popular Polish culture, among others) in every troublesome local political and symbolic context.
Źródło:
Studia Ceranea; 2019, 9; 89-105
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O sladkom v jazyke i kult’ture Bolgar
ON SWEET IN THE BULGARIAN LANGUAGE AND CULTURE
Autorzy:
Sedakova, Irina A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611275.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
traditional Bulgarian culture
beliefs and rituals
sweet foods
sweet is unequivocally good
euphemism
disease prevention
tradycyjna kultura bułgarska
wierzenia i obrzędowość
słodkie produkty
słodkie jest dobre
eufemizm
zapobieganie chorobom
Opis:
W tradycyjnej kulturze bułgarskiej to, co słodkie, jest jednocześnie dobre. Słodkie produkty (surowe, jak i gotowane), stanowią swoiste znaki kulturowe, w których zawarte są archaiczne treści symboliczne i mitologiczne. Stąd bierze się ich znacząca rola w wierzeniach i obrzędowości (rodzinnej i dorocznej – por. ścisły związek miodu z korowajem). Słodkie produkty są częstym atrybutem obrzędowego goszczenia. Słodkie łączy ze światem przodków, służy jako eufemizm dla nazywania demonów – sładki medeni, błagi medeni itp., w magii leczniczej miód i cukier są wykorzystywane do diagnozowania i zapobiegania chorobom, szczególnie epidemicznym, jak np. ospa wietrzna. Słodką wodą podlewa się miejsca nieczyste. W ludowej kulturze bułgarskiej „słodkie” produkty o bogatej treści symbolicznej, mają wyrazistą geografię: koncentrują się na obszarach południowych są wyróżnikiem kultury bałkańskiej. Na poziomie semiotycznym w kulturze bułgarskiej „słodki” wchodzi nie tylko w opozycje typu słodki – gorzki, słodki – słony, ale także przyjemny – nieprzyjemny i szerzej dobry – niedobry, dobry – zły.
In traditional Bulgarian culture, sweet things are good. Sweet foods, both raw and processed, are peculiar cultural signs containing archaic symbolic and mythological content. Hence their significant role in beliefs as well as family and social customs (cf. a strong link between honey and korovay, a kind of pie). Sweet food is a frequent attribute of ritualistic hosting. Sweet things serve as links with the world of ancestors, the term for sweet is used as a euphemism for demons (sladki medeni, blagi medeni, etc.). In healing magic, honey and sugar are used to diagnose and prevent illnesses, especially communicable diseases like chickenpox; sweet water is poured over impure places. In folk Bulgarian culture, sweet products of rich symbolic content exhibit specific geography: they are a distinctive feature of the Balkan culture in the south of the country. At the semiotic. level, sweet in Bulgarian culture is not only present in oppositions of the type „sweet : sour” or „sweet : salty”, but also in „pleasant : unpleasant” or even more generally „good : not good”, „good : bad”.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2000, 12; 155-166
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kalin Yanakiev as a Writer of Apocrypha? Remarks on the Essay "Дебат върху теодицеята" ("A Debate on Theodicy")
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Szymczak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682146.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Theodicy
Orthodox Christianity
apocrypha
Bulgarian culture
Opis:
The article engages with the philosophical and theological notion of theodicy as formulated by Kalin Yanakiev in Дебат върху теодицеята (A Debate on Theodicy), an essay which appeared in Yanakiev’s book Философски опити върху самотата и надеждата (Philosophical Essays on Solitude and Hope,2008). The article uses the category of apocryphalness to analyse the ideas sparked off in Yanakiev’s work by a passage from Dostoevsky’s The Brothers Karamazov, along with a series of Yanakiev’ s philosophical and poetic images which are interpreted in the biblical and philosophical context. The article also touches on the relationships between Yanakiev’s ideas and Orthodox Christian theodicy.
Źródło:
Studia Ceranea; 2014, 4; 219-231
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Góry Hemos a bizantyńskie wpływy kulturowe i gospodarcze na wczesnośredniowieczną Bułgarię
The Hemos mountains in the context of Byzantine cultural and economic influences on Early Medieval Bulgaria.
Autorzy:
Marinow, Kirił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910226.pdf
Data publikacji:
2019-02-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Byzantium
medieval Bulgaria
Byzantine-Bulgarian relationships
the Balkans
Haemus mountains
natural borders
cultural influence
cultural exchange
medieval economy
medieval culture
Bizancjum
średniowieczna Bułgaria
relacje bizantyńsko-bułgarskie
Bałkany
góry Hemos
granice naturalne
wpływ kulturowy
wymiana kulturowa
gospodarka średniowieczna
kultura średniowieczna
Opis:
Tekst omawia znaczenie górskiego łańcucha Hemosu (współcześnie odpowiadającego masywom Przedbałkanu, Starej Płaniny i Srednej Gory), który rozdzielał jądro terytorialne wczesnośredniowiecznej Bułgarii znajdujące się na północy od ziem bizantyńskich leżących na południu (prawie przez cały tzw. pogański okres państwa bułgarskiego, a zatem pomiędzy końcem VII. a połową IX. w.), i dzielił państwo na dwa geograficznie odrębne obszary przez pozostałą część istnienia tzw. Pierwszego Państwa Bułgarskiego (od drugiej połowy IX. do końca X. i początków XI. w.). Analiza źródłowa wskazuje, że szczególnie w pierwszej części omawianego okresu chronologicznego – w tzw. okresie pogańskim lub barbarzyńskim – góry rzeczywiście, do pewnego stopnia, odgrywały rolę bariery dla wpływów bizantyńskich na Bułgarów. Wynikało to z różnic ideologicznych (politycznych) i konfesyjnych pomiędzy oboma państwami.
The text discusses the importance of the Hemos mountain range (nowadays including Pre-Balkan, Stara Planina and Sredna Gora massifs) which separated the core territory of the early medieval Bulgaria in the North from the Byzantine lands in the South (almost through the entire so-called pagan or barbarian period of the Bulgarian state, i.e. from the end of 7th to the middle of 9th centuries), and divided the state in two geographically separated territories during the rest part of the existence of the so-called First Bulgarian Empire (from the second half of the 9th to the end of 10th and beginning of 11th centuries). The source investigation shows that especially during the first half of the period in consideration – the mentioned pagan (barbarian) period – the mountains really acted, to a certain degree, as a barrier for the Byzantine influences on the Bulgarians. That was because of the ideological (political) and religious differences between both the states.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2018, 25, 1; 7-42
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies