Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012

Autorzy:

Siedlecka, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677606.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

bibliography
Bulgarian literature
Bulgarian language
Bulgarian history
Bulgarian culture

Opis:

An annotated bibliography of academic works in the field of Bulgarian studies published in Poland between 1947 and 2012The bibliography of Bulgarian studies includes publications by Polish and foreign authors published in Poland in the period 1947–2012. The main language of the works cited in the bibliography is Polish, a small portion (approx. 5%) is written in Bulgarian. The following bibliography is of a subject selective nature. It takes into account monographs – excluding continuous publications the inclusion of which would involve the planning of work over several years at least. The scope of the bibliography is limited to scientific publications which include studies on Bulgarian literature, Bulgarian cultural studies and research on Bulgarian history and society. Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012Bibliografia bułgarystyczna obejmuje publikacje autorów polskich i zagranicznych, wydane na terenie Polski w latach 1947–2012. Podstawowym językiem przywołanych w bibliografii prac jest polski, niewielka część (ok. 5%) została napisana w języku bułgarskim. Poniższa bibliografia ma charakter przedmiotowy selektywny. Uwzględnia wydawnictwa zwarte – z pominięciem wydawnictw ciągłych, których umieszczenie wiązałoby się z pracą zaplanowaną na co najmniej kilka lat. Zakres bibliografii ograniczono do publikacji naukowych, które obejmują literaturoznawstwo bułgarskie, kulturoznawstwo bułgarskie, badania nad historią i społeczeństwem bułgarskim.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Jedność czy różnorodność? Bułgarskie partie lewicowe w latach dziewięćdziesiątych XX wieku
Єдність чи різнорідність? Болгарські ліві партії у 90-х роках ХХ ст.

Autorzy:

Woźnica, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/489498.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Naukowe w Żytomierzu

Tematy:

Bulgarian political scene,
Bulgarian Comunist Party,
Bulgarian Socialist Party,
Bulgarian Euroleft,
New Left coalition, election

Opis:

The Bulgarian Socialist Party (BSP), a successor of the Bulgarian Communist Party, retained a dominant position among left-wing political groups in the country. This position of the post-communist party made it increasingly difficult for other leftist groups to emerge on the Bulgarian political scene. The most successful attempt to break this monopoly was made by the Bulgarian Euroleft (BEL), established in February 1997. Changes in the BSP’s management and the election failure of 1997 made it possible to begin cooperation with other leftist parties, aiming at establishing the New Left coalition. The political treaty signed on 7 January 2001 ended the 100 years of competition between left-wing and centre-left parties and strengthened the position of the BSP as a leader among Bulgarian left-wing parties.

Źródło:

Studia Politologica Ucraino-Polona; 2014, 4; 195-201
2312-8933

Pojawia się w:

Studia Politologica Ucraino-Polona

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Fenomen „bułgarskich głosów” – od archaicznej diafonii do współczesnej chóralistyki
The Phenomenon of ‘Bulgarian Voices’: From Archaic Diaphony to Contemporary Choral Singing

Autorzy:

Grozdew-Kołacińska, Weronika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30147326.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

bułgarskie głosy
bułgarska polifonia
bułgarskie chóry
bułgarski śpiew tradycyjny
obrabotka
Bulgarian voices
Bulgarian polyphony
Bulgarian choirs
Bulgarian traditional singing

Opis:

Polifonia bułgarska kojarzona jest powszechnie z żeńskimi chórami, wykonującymi utwory bułgarskich kompozytorów z lat 50-80 XX wieku, inspirowane pieśnią ludową. Oryginalny styl wykonawczy, wykorzystujący tradycyjne ludowe techniki emisji głosu, przyczynił się do postrzegania tych zespołów oraz twórczości przez nie prezentowanej jako reprezentatywnych form współczesnego bułgarskiego folkloru muzycznego. W artykule została podjęta próba przedstawiania idei i procesów społeczno-kulturowych, które doprowadziły do popularności „bułgarskich głosów” na świecie oraz do powstania charakterystycznego gatunku kompozytorskiego zwanego „obrabotką”. Procesy te – jak się wydaje – mają trojakie podłoże: 1. występowania archaicznych form wielogłosu; 2. ruch społeczno-artystyczny związany ze śpiewem chóralnym i polifonią w duchu zachodnioeuropejskim (na fali budzenia się idei wolnościowo-narodowych i „powracania do Europy”); 3. muzyka religijna – jej najstarsze i reformowane gatunki. W artykule zostały scharakteryzowane wszystkie przejawy tradycyjnego wielogłosu bułgarskiego wraz ze szczegółowym zasięgiem ich występowania oraz  najważniejszymi etapami badań nad nimi. Wyłuszczone zostały cechy i elementy charakterystyczne śpiewów wielogłosowych, często o charakterze reliktowym, które nie tylko stanowią o specyfice tradycyjnej polifonii w Bułgarii, ale także miały znaczenie, jako tworzywo i źródło inspiracji, w powojennej twórczości chóralnej. Opisane zostały także konteksty historyczno-społeczne powstania ruchu chóralistycznego i narodzin nowożytnej muzyki bułgarskiej, która czerpała przede wszystkim z doskonale zachowanych pokładów bardzo zróżnicowanej muzyki ludowej (bo tylko ta mogła się rozwijać w dobie osmańskiego panowania na Bałkanach) oraz cerkiewnej tradycji starobułgarskiej, wykorzystując jednocześnie zdobycze europejskiej sztuki komponowania, do której dostęp mieli twórcy bułgarscy poprzez edukację w zagranicznych konserwatoriach muzycznych oraz w szkołach i gimnazjach, prowadzonych na terenach bułgarskich przez katolickich misjonarzy. Odnotowane zostały także polskie ślady w życiu muzycznym Bułgarów. W artykule przedstawiono również najbardziej charakterystyczne morfologiczne i brzmieniowe cechy twórczości chóralnej wybranych kompozytorów bułgarskich pierwszego i drugiego pokolenia, ze wskazaniem na ewolucję sposobu myślenia o ludowym substracie, będącym źródłem twórczej inspiracji.
Bulgarian polyphony is commonly associated with female choirs which perform pieces by Bulgarian composers of the 1950s to 1980s inspired by folksongs. Their original performance style, making use of traditional folk vocal production techniques, has contributed to perceiving these choirs and their repertoires as representative of contemporary Bulgarian music folklore. My paper is an attempt to discuss the ideas and socio-cultural processes which have resulted in the worldwide popularity of the ‘Bulgarian voices’ and in the emergence of a characteristic genre of music composition known as obrabotka. These processes seem to have had three sources: 1. the presence of archaic polyphonic forms in Bulgaria; 2. a social and artistic movement focused on choral singing and Western-European-style polyphony (developing on the rising tide of national liberation ideology and of a ‘return to Europe’); 3. sacred music, as represented by both its oldest and reformed genres. In my paper I characterise all the forms and manifestations of traditional Bulgarian polyphony, the specific scope of their use, and the main stages in research done on this subject so far. I have discussed the qualities and elements typical of those forms of polyphonic singing, which are frequently relicts of early practice. Not only do those forms decide about the unique character of traditional polyphony in Bulgaria, but they were also important as the material and inspiration for postwar choral writing in that country. I analyse the historical-social contexts of the choral movement, and the birth of modern Bulgarian music, which drew, first and foremost, on very well-preserved strata of highly varied folk music (the only form of Bulgarian music allowed to develop under the Ottoman rule in the Balkans), as well as on Old Bulgarian Orthodox Church music, while at the same time taking advantage of the achievements of European composition techniques, which Bulgarian composers could learn by attending foreign music conservatories as well as primary and secondary schools run in the Bulgarian territories by Catholic missionaries. I also note the Polish traces in Bulgarian music life, and present the most characteristic qualities of the morphology and sound of choral music by selected Bulgarian composers of the 1st and 2nd generations, demonstrating the evolution of thinking about the folk component, which was a source of their artistic inspiration.

Źródło:

Muzyka; 2020, 65, 3; 122-149
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

The day before the crash – Bulgarian‑Soviet relations in the nineteen eighties

Autorzy:

Baeva, Iskra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/653705.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Bulgarian-Soviet relations
Petar Mladenov
Theodor Zhivkov
Eastern Bloc
Bulgarian foreign policy
Bulgarian Communist Party

Opis:

This article is devoted to changes in Bulgarian-Soviet relations in the last decade of the twentieth century. Throughout the whole postwar period the relations between Bulgaria and the Soviet Union were exceptionally close. The connections were rather one-way - the USSR gave Bulgaria economic aid and thanks to that the country became more industrialized and almost until the end of the system could count on Soviet loans and raw materials. Bulgaria in turn repaid the political obedience and the demonstration of particularly close relations binding itself with the USSR, which gave foreign and domestic analysts the bases to name Bulgaria „the most loyal Soviet satellite.” However, along with the end of the Cold War there has been a fundamental geopolitical change. „Special” relations between Bulgaria and the Soviet Union, of which Bulgaria was proud and which were used, were transformed into a barrier and a cause of problems in the Bulgarian transition to market economy. The path, which Bulgaria had to undergo, proved to be longer than in the case of other the Eastern Bloc countries preserving a greater distance of the Soviet Union. Even before the overthrow of Zhivkov, a new trend could be seen - the reorientation of Bulgarian foreign policy from East to West. During the autumn session of the General Assembly of the UN in New York, Petar Mladenov spoke with US Secretary of State, James Baker, and almost openly promised him an immediate implementation of changes in Bulgaria. This indicates that the political forces after Zhivkov in Bulgarian Communist Party were prepared not only to follow Gorbachev, but also to reorient foreign policy of Bulgaria - something that was made by other politicians in the last decade of the twentieth century.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2012, 47
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Procesy europeizacji literatury i kultury bułgarskiej w epoce modernizmu
EUROPEANIZATION PROCESSES OF BULGARIAN CULTURE AND LITERATURE IN THE AGE OF MODERNISM

Autorzy:

Gołek-Sepetliewa, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705095.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

bulgarian Modernism
Europeanization processes

Opis:

This article discusses Europeanization processes (that means adjustment to advanced western models) of Bulgarian culture and literature in the age of modernism. For Bulgarian society the Europeanization processes as an all-encompassing and demanding project generate many problems. During the age of modernism the debate centered on the opposition between traditional and modern, native – European, homely – foreign: a stronger Western orientation marked by a strong emphasis in on the Bulgarian national and identity. In this time appear inferiority complexes and serious difficulty in identifying cultural affiliation.

Źródło:

Pamiętnik Słowiański; 2012, 62, 1-2; 59-76
0078-866X

Pojawia się w:

Pamiętnik Słowiański

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Charakterystyka paradygmatu bułgarskiej poezji odrodzeniowej – przykład twórczości Christo Botewa
CHARACTERISTICS OF PARADIGM OF BULGARIAN REVIVAL POETRY – EXAPMLE OF HRISTO BOTEV’S WORKS

Autorzy:

Gołek-Sepetliewa, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705135.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

bulgarian poetry
Christo Botev

Opis:

In the last two decades bulgarian literary scholars make a lot of new researches focused on Botev’s poetry works. The main aim of the new analysis is the re-reading and re-interpretation of Botev’s poetic legacy. Referring to the findings of the bulgarian literary studies this article undertake the task to describe the paradigm of bulgarian revival poetry, considering Botev’s lyrical achievements as representative of this literary period. Botev is inspired from the wealth of folk traditions, he is proving his own mastery in transposition of folk designs into the new bulgarian poetry. Thematically much of the lines illustrates the pessimistic vision of the oppressed nation, which remain for several centuries under the influence of the turkish domination. The poetic imagination of tormented mother-country Bulgaria is precisely related to this concept. In this context, the poet considers as a duty to promote the patriotic idea, he becomes a teacher of his own generation, and uses poetic texts to express his social philosophy. A lirycal subject repeatedly identifies himself with the figure of a haiduk – brave fighter, rebel and revolutionary - explaining his own existence in the messianic terms. Botev’s poetry gives many original impulses in shaping the modern bulgarian poetry.

Źródło:

Pamiętnik Słowiański; 2011, 61, 1; 83-106
0078-866X

Pojawia się w:

Pamiętnik Słowiański

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Book Review: Lubańska Magdalena, Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (Anti)Syncretism

Autorzy:

Bielenin-Lenczowska, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/508850.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Pomaks
Bulgarian culture
islam

Opis:

Book Review: Lubańska Magdalena, Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (Anti)Syncretism"Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (Anti)Syncretism", a book by Magdalena Lubańska is a summary of her research carried out for many years among the Christian Orthodox and Muslim Pomaks in Rhodope mountains of Bulgaria. There Lubańska conducted in-depth interviews and carried out ethnographic observation about the knowledge regarding neighbours of different religion, their beliefs and religious practices. Recenzja książki: Lubańska Magdalena, Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (Anti)SyncretismKsiążka Magdaleny Lubańskiej jest podsumowaniem jej badań prowadzonych od wielu lat wśród prawosławnych oraz muzułmanów w Rodopach, w Bułgarii. Lubańska przeprowadziła pogłębione wywiady i obserwację etnograficzną, dotyczącą sąsiadowania mieszkańców różnych religii, ich wierzeń i praktyk religijnych.

Źródło:

Colloquia Humanistica; 2015, 4
2081-6774
2392-2419

Pojawia się w:

Colloquia Humanistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Emigracje wyobrażone. Podmiot nomadyczny w „Писма до Гаустин” Georgiego Gospodinowa
IMAGINED EMIGRATIONS. A NOMADIC SUBJECT IN ПИСМА ДО ГАУСТИН BY GEORGI GOSPODINOV

Autorzy:

Pytlak, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/705109.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

nomadism
newest bulgarian literature

Opis:

This article is an attempt to read the cycle Писма и фотографии (Letters and photographs) of bulgarian writer Georgi Gospodinov (part of Писма до Гаустин) as the overall project, whose main idea is to "recover" the travel, to give it a new unusual dimension, by "losing way" in spaces designated by various sites of the foreign countries. Nomad, in opposite to Bauman's tourist or vagabond, is a traveler, for whom moving is not a goal in itself. Nomad is not homeless. He identifies with the place in which he resides, he explore it and leaves it (but not abandon). He has specific kind of respect for the land on which he settled (but not possessed). The metaphor of the nomad means free crossing of the broadly defined boundaries and a certain periodicity, originally associated with the cycle of nature and the seasons. The analyze of Gospodinov's Писма и фотографии shows that subject in Писма до Гаустин can be recognized as a nomadic.

Źródło:

Pamiętnik Słowiański; 2011, 61, 2; 107-126
0078-866X

Pojawia się w:

Pamiętnik Słowiański

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Българската поезия през 90-те години на XX век и културната памет
Bulgarian poetry in the 90. of the XX century and cultural memory

Autorzy:

Gołek-Sepetliewa, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694515.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Bulgarian poetry
cultural memory

Opis:

-
The purpose of the article is to discuss the issues related to Bulgarian poetic works of the 1990s as a medium of cultural memory. Theoretical findings regarding the relationship between literature, memory (A. Nünning, A. Erll) and cultural memory (J. Assmann, A. Assmann) in literary science research have been presented. Тhe current literary studies in the field of relations between the Bulgarian poetry of the 90s and its connections with the past, cultural memory and tradition (P. Doynov, P. Antov) have been discussed. Various roles which Bulgarian poetic works (A. Ilkov, P. Doynov, Z. Zlatanov, P. Antov, B. Bogdanov, G. Gospodinov, B. Penchev) play in the field of the culture of memory have been described: dominate incorporating/refreshing the glorious and eminent national past into the structure of poetic texts, conducting a dialogue with the literary tradition in the form of rewriting it and redefining its meanings, holding a discussion with the national cultural heritage, updating places of cultural memory. It turns out, that poetic texts have the ability to create, reconstruct, affirm and transform memory, propose new versions of memory and form reflections taking place in the area of cultural memory.

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 211-218
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Nowe stronice (nie)znanej historii
New Pages of the [un]known story

Autorzy:

Walczak-Mikołajczakowa, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636181.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

literary Bulgarian language
New Bulgarian language
history of language
university didactic
textbook

Opis:

The article discusses the book by Diana Ivanova История на новобългарския книжовен език – a new textbook on the history of literary Bulgarian language. Starting from a discussion of terminology related to concepts the Old Bulgarian and New Bulgarian language, first presents the history of the scientific discipline as the history of the New Bulgarian literary language (NBKE), and then the textbooks used so far in the university didactics. It is necessary to indicate a new content of the discussed monograph, in which a significant novum is the different perception of the beginnings of NBKE and chapters on the activities of the literary society from Brasov and biblical translations into a language understandable to the reader in the 19th century.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 357-364
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

From The Laboratory Of The 1990s To The Novel Of The 21st Century – Contemporary Bulgarian Literature In Highlights

Autorzy:

Dimitrova, Elka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694499.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

contemporary Bulgarian literature
novel
postmodernism

Opis:

The text presents the main trends in Bulgarian literary development from the 1990s to the present day through the highlights of the lyrical boom of the 1990s and the novel wave since 2001 on. Some lines of continuity are outlined, tracing back to the 1960s (regarding the literary experiment and dissident attitude), and the period before 1944 (the adoption/challenge of the modernist tradition in the 1990s). A separate research topic is the fi xation of the critical interest on certain writers’ personalities.

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2017, 1
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Просвещенските идеи в българския XIX век. Кърджалийската тема в творчеството на Вера Мутафчиева
The Enlightenment Ideas in the Bulgarian 19th Century. The Kardzhalian Topic in the Works of Vera Mutafchieva

Autorzy:

Алипиева, Антоанета

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635434.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Enlightenment
Bulgarian Revival
Kardzhali time

Opis:

The article examines the Enlightenment ideas in the part of Vera Mutafchieva’s work. The time of Kardzhali, a specific period of chaos and marauding in the Ottoman Empire in the 18th and 19th century, is a period of the formation of enlightenment processes that Mutafchieva depicted through images and themes in her novels and scientific studies. The author is an Ottoman specialist known worldwide and one of the greatest novelists in Bulgaria. In her novels, she portrays philosophical and geopolitical ones that characterize the historical epoch embodied in her works.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 15
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Vanina Sumrova, "New feminitives in Bulgarian", published by the Bulgarian Academy of Science “Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, pp. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)

Autorzy:

Satoła-Staśkowiak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677265.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

feminitives
Bulgarian language
neologisms
neosemantisms

Opis:

Vanina Sumrova, New feminitives in Bulgarian, published by the Bulgarian Academy of Science “Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, pp. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)This investigation by Vanina Ivanova Sumrova is the first independent and comprehensive study of a lexico-semantic group of neologisms in Bulgarian: new terms denoting women – known as feminitives – that have appeared within the twenty-five years since 1989. More than 1,400 terms are covered; single-word terms, as well as open or closed two-element compounds (of the type biznes sekretarka or bg mama), some of them until now unattested to in studies or dictionaries. The terms are analysed from several perspectives: morphology, semantics, stylistics, codification, sociolinguistics, social culturology, lexicography, and possibilities for future development; all contributing to the multifaceted character of the study. Vanina Sumrova, Nowe feminatywa  w języku bułgarskim, Wydawnictwo Bułgarskiej Akademii Nauk „Prof. Marin Drinov”, Sofia 2018, ss. 196. (Ванина Сумрова, Новите феминални названия в българския език, Издателство на БАН „Проф. Марин Дринов“, София 2018, cc. 196.)Recenzowana tu monografia jest pierwszym – powstałym ponad ćwierć wieku po 1989 roku – i kompletnym studium obejmującym nowe feminatywa w języku bułgarskim. Ilustruje i obejmuje egzemplifikacją ponad 1400 przykładów, które pozwoliły ukazać szerokie spektrum zjawisk dotyczących jednostek feminatywnych. Rzetelny sposób prezentacji materiału, a także przejrzysty język stanowią dodatkowy walor monografii, która z pewnością przedstawia cenne naukowe źródło informacji nie tylko dla językoznawców - bułgarystów i slawistów, ale także dla wszystkich zainteresowanych poprawną komunikacją językową Bułgarów (studentów, dziennikarzy, pasjonatów i zwykłych użytkowników języka). To także dobry materiał dla socjologów i badaczy współczesnego feminizmu.

Źródło:

Cognitive Studies; 2019, 19
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Чий е този град? Завладяването на Константинопол и проблематичното османско наследство в българската култура

Autorzy:

Аретов [Aretov], Николай [Nikolaĭ]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677826.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Constantinople
Turkish heritage
Bulgarian culture

Opis:

Whose is this city? The conquest of Constantinople and the problematic Ottoman legacy in Bulgarian cultureOttoman legacy is curious topic in Bulgarian cultural studies. Despite the overall quest for prestigious legacies and heritages (Antique, Thracian, even Byzantine, not to mention Slav and Proto-Bulgarian), it is still neglected and even rejected. Mass-consciousness admits some traces and influences in the field of material culture, in cuisine, rarely in traditional costumes and even more rarely in customs. Ottoman legacy is often seen as ‘legacy of shame’ from witch modern Bulgarians should deliberate themselves.The paper deals with one particular Bulgarian image of the key event in the interrelations between Balkan peoples and Ottomans – the conquest of Constantinople (1453). Starting from the problematic differentiations between the “own” and “alien” the paper presents one odd dramatic work on that topic, written in verses by Svetoslav Milarov in 1871–1873 and published in full text in 1883. The analysis puts this work in the context of other mythical plots such as the Fall of Bulgarian Kingdom and different perspectives toward it.   Czyje jest to miasto? Podbój Konstantynopola i problematyczne osmańskie dziedzictwo w kulturze bułgarskiej Dziedzictwo osmańskie stawia interesujące wyzwania przed bułgarskimi badaczami kultury. W nurcie powszechnych dążeń do wskazywania korzeni nobilitujących Bułgarów (antyk, Tracja, Bizancjum, nie wspominając o Słowianach i Protobułgarach) dziedzictwo osmańskie jest systematycznie pomijane czy wręcz kwestionowane. Potoczna świadomość zbiorowa uznaje obecność osmańskich wpływów i śladów w kulturze materialnej, w kuchni, rzadziej w obyczajach. Dziedzictwo osmańskie uznawane jest zwykle za „wstydliwe”, a zatem za takie, od którego Bułgarzy winni się uwolnić.Autor analizuje różne teksty dotyczące kluczowego wydarzenia w stosunkach między Bułgarami i innymi narodami bałkańskimi a Otomanami – zdobycia Konstantynopola (1453). Punktem wyjścia jest refleksja na temat zmienności kategorii „swoje” i „obce”, zwłaszcza w odniesieniu do najważniejszego miasta Półwyspu Bałkańskiego. Podobną dynamikę można dostrzec w greckich pieśniach ludowych na temat wspomnianego wydarzenia, ciekawy jest też sposób jego przedstawienia w bułgarskim folklorze (pieśni i podania ludowe). Szczególną uwagę poświęcono osobliwym, mało znanym dramatom i wierszom Swetosława Miłarowa z lat 1871–1873, w całości opublikowanym w 1883 roku. Autor artykułu sytuuje te utwory w kontekście innych mitologii (zwłaszcza dotyczących upadku pierwszego państwa bułgarskiego) z różnych perspektyw, zestawia je też z analogicznymi konstrukcjami narodowych mitologii Serbów oraz innych bałkańskich narodów chrześcijańskich.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2011, 11
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Some Anti-heretic Fragments in the 14th Century Bulgarian Canon Law Miscellanies

Autorzy:

Tsibranska-Kostova, Mariyana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682152.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Bulgarian anti-heretic texts
Canon Law miscellanies
Medieval Heresies
Orthodox- Catholic relations
Second Bulgarian Empire

Opis:

It is well known that the major anti-heretic written source from the Second Bulgarian Empire is the Tsar Boril’s Synodicon, proved to have been compiled to serve the Synod against the Bogomils, convened in Tărnovo in 1211. However, the subsequent century is also marked by the anti- heretic line in various types of manuscripts which shape the image of the so called Second Golden Age of the Bulgarian literature and culture. The reign of John Alexander (1331–1371) is reputed to be the richest period of compiling miscellanies – encyclopedic, ascetic, and monastic, or for individual reading of the royal family and court. An important account of them is the manuscripts of legal content which vary from functional guides with Canon Law rules to complex compilations of material from diverse sources. They deserve to be investigated not only as a part of the cultural system but also as principal evidences how the mechanism of regulation in the tripartite relationship Law- Society-Culture has functioned. The latest discoveries and the up to day of the catalogued database of Slavonic manuscripts in the Bulgarian repositories and the Russian libraries proved the undisputable role of the Middle Bulgarian written tradition as transmitter of the official attitude against every deviation from the Orthodoxy in three main areas: 1. the traditional so called Christological heresies; 2. the heterodox dualist doctrines of Manicheans, Massalians and Paulicians, including Bogomils; 3. the Latins.

Źródło:

Studia Ceranea; 2014, 4; 261-275
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Polska wersja Wzniesienia Milena Ruskowa
The Polish Version of Milen Ruskov’s Summit

Autorzy:

Rikev, Kamen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486733.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Bulgarian literature
Bulgarian National Revival
Milen Ruskov
Magdalena Pytlak
national exclusivity
translatability of literary works

Opis:

The article comments on Milen Ruskov’s third novel Summit (The Heights / Възвишение, 2011) and its critical acclaim in Bulgaria. Set in 19th-century milieu, the revolutionary struggles and the novel’s unique language have been indicated by critics as its most outstanding aspects that provoke new debates on the national and linguistic identity of contemporary Bulgarians. At the same time the novel’s Polish translation by Magdalena Pytlak (Wzniesienie, 2017) poses other questions concerning the promotion of modern Bulgarian culture abroad, the translatability of Ruskov’s work and the translator’s strategies in terms of successfully “importing” Bulgarian literature into the Polish context.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2019, 9, 3; 17-26
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Някои формообразувателни типове при глаголи от първо спрежение в българския книжовен език

Autorzy:

Александрова [Aleksandrova], Татяна [Tatiana]
Станчева [Stancheva], Руска [Ruska]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677497.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian verbs
formal structure
inflection types in Bulgarian verbs
formal features
classification criteria
normative grammar

Opis:

Inflectional types within first conjugation in standard Bulgarian The article presents the modulation models in some first conjugation verbs in the Bulgarian language based on a certain set of classification characteristics and diagnostic forms. The inflection types within one of the nine classes in which the Bulgarian verbal vocabulary are distinguished according to a procedure which comprises three levels of categorization: 1) by a morphological criterion; 2) by types of morphological (regressive) changes encoded in word-forming or grammatical forms, and 3) by a normative criterion (presence of doublets). Also considered is the combinatorics of the grammatical morphs in the set of verb forms. The presentation of formal types is done in terms of normative grammar, taking into account the dynamism of the norm. The model aims to cover the entire verbal vocabulary by uniting different lexical-grammatical classifications of the Bulgarian verbs. Typy fleksyjne w ramach pierwszej koniugacji w literackim języku bułgarskim W artykule przedstawiono propozycję zmodyfikowania klasyfikacji niektórych czasowników pierwszej koniugacji w języku bułgarskim w oparciu o pewien zestaw cech klasyfikacyjnych i form diagnostycznych. Procedura, według której bułgarskie czasowniki jednej z dziewięciu klas formalnych podzielone zostają na typy fleksyjne, składa się z trzech poziomów kategoryzacji: 1) według kryterium morfologicznego, 2) według rodzajów zmian morfologicznych (regresywnych) zakodowanych w formach słowotwórczych lub gramatycznych, 3) według kryterium normatywnego (obecność dubletów). Uwzględniana jest również kombinatoryka morfów w zbiorze form czasownika. Prezentacja cech formalnych odbywa się w gramatyce normatywnej przy uwzględnieniu dynamiki normy. Model ma na celu opracowanie wszystkich czasowników bułgarskich poprzez kombinację różnych kryteriów leksykalno-gramatycznych klasyfikacji.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Херменевтични бележки за библейските псалми

Autorzy:

Койчева [Koĭcheva], Регина [Regina]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677404.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Psalter
original
translation
Old Bulgarian
Modern Bulgarian
exegesis
Hebraism
phonetic structure of the verse

Opis:

Some hermeneutical notes on the biblical Psalms The article examines two difficult to interpret verses from the Book of Psalms. The analysis compares the Hebrew text, the Septuagint, the Old Bulgarian text (along with its Church Slavonic version) and the Modern Bulgarian synodical translation of the psalms. The proposed reading is based on linguistic, literary and theological observations. In the first analysed verse (Ps. 4:2), semantic illegibility is interpreted as a result of the implicit presence of a specific Hebraism in the translations. In the other case (Ps. 5:9), verbal expression is highly elliptical because of the preference given to the phonetic structure of the verse in the Hebrew original. Hermeneutyczne uwagi o biblijnych PsalmachArtykuł prezentuje dwie różne interpretacje wersów pochodzących z biblijnej Księgi Psalmów. Autorka porównuje przekłady Psalmów, pochodzące z tekstu hebrajskiego, Septuaginty, tekstu starobułgarskiego (wraz z jego cerkiewnosłowiańską wersją) oraz z pierwszego nowobułgarskiego przekładu synodalnego. Zaproponowane odczytanie uwzględnia perspektywę językoznawczą, literaturoznawczą i teologiczną. W pierwszym analizowanym wersie (Ps 4,2) semantyczna nieczytelność jest interpretowana jako wynik bezpośredniej obecności specyficznego hebraizmu w komentowanych przekładach. W innym przypadku (Ps 5,9) ekspresja słowna jest niezwykle eliptyczna z powodu zastosowania obecnej w hebrajskim oryginale fonetycznej struktury wersu.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

(Post)Modern Apocrypha as an Epiphany of Sense (on the Basis of Bulgarian Literary Biblical Paraphrases)

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682108.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

apocrypha
modernity
postmodernity
Bible
Bulgarian literature

Opis:

The paper is devoted to the author’s concept of modern apocrypha in the context of the two main tendencies of (Post)modernity: unmasking and paraphrasing. On the basis of the literary paraphrases of the Evangelical story, found in the Bulgarian (Post)Modern literary, there is shown a hermeneutic passage from “apocrypha as a literary mystification” (“literary apocrypha”), i.e. a concept often applied in literary studies, to “apocrypha as an epiphany of sense”, i.e. a concept which can be useful in cultural studies and in history of ideas. It is suggested that in the light of the postsecular thought, being an individual interpretation of the canon, the (Post)Modern apocrypha has a great epiphanic potential, which means that hiding minority truths, it reveals in fact some crucial, and crypto-theological, problems of the present. Drawing the axiological difference between “the unmasking apocrypha” (pseudo-gospel) and “the paraphrasing apocrypha” (epiphany of sense), the author claims that only the last one does actually incarnate Charles Taylor’s ideal of the authentic (and poetic) expression (of will), which helps in establishing an individual sense-making horizon as a positive response to the “heretical imperative” of (Post)Modernity.

Źródło:

Studia Ceranea; 2014, 4; 35-48
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Kalin Yanakiev as a Writer of Apocrypha? Remarks on the Essay "Дебат върху теодицеята" ("A Debate on Theodicy")

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Szymczak, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682146.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Theodicy
Orthodox Christianity
apocrypha
Bulgarian culture

Opis:

The article engages with the philosophical and theological notion of theodicy as formulated by Kalin Yanakiev in Дебат върху теодицеята (A Debate on Theodicy), an essay which appeared in Yanakiev’s book Философски опити върху самотата и надеждата (Philosophical Essays on Solitude and Hope,2008). The article uses the category of apocryphalness to analyse the ideas sparked off in Yanakiev’s work by a passage from Dostoevsky’s The Brothers Karamazov, along with a series of Yanakiev’ s philosophical and poetic images which are interpreted in the biblical and philosophical context. The article also touches on the relationships between Yanakiev’s ideas and Orthodox Christian theodicy.

Źródło:

Studia Ceranea; 2014, 4; 219-231
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Artefacts on Display: Museum Narrative for the Bulgarian National Revival Period

Autorzy:

Velikov, Iskren

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1200809.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

Bulgarian National Revival
museums
artefacts
narrative

Opis:

Bulgarian museums, which present the National Revival period, form a whole category of exhibitions, the specifics of which are recognizable to a wide range of audiences. Themessages in these museums are not entirely unknown; on the contrary - there are certain preliminary expectations for them, the answer to which leads to satisfaction from the visit. In the minds of many Bulgarians, visiting these exhibitions, as well as the satisfaction of this act, are "mandatory". The artefacts construct an idea of the dynamics of social development, in which the virtues of the "old" society are complemented by modern European ideas of the era, and innovations in the life of Bulgarians happen only for the better. The presence of the exhibits in the museums of the Bulgarian National Revival is completely subordinated to the general presentation idea. Their main function is to illustrate the specific topic - the photograph visualizes a figure or location, the document testifies to them truth, and the personal belonging evokes adoration. From this point of view, artefacts play a supporting rather than a catalytic role - instead of "items with history", museums show "history complemented by items".

Źródło:

Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej; 2020, 7; 185-200
2391-6869

Pojawia się w:

Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Reception of the Bible in Modern Bulgarian Culture: The (Post)Secular and the National

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina
Lipszyc, Adam
Sławek, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/985654.pdf

Data publikacji:

2019-02-22

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

modernity
postsecular
national
Bible
Bulgarian culture

Opis:

The paper raises the question of the Bible’s reception in modern Bulgarian literature and literary studies in the perspective of postsecular thought. The main question is interpreted with relation to the place of the Bible in the Orthodox cultural context, as well as the well-established autostereotype of Bulgarian literature as reflecting the pragmatism and religious indifference of Bulgarians. Focusing on the case of Nikolay Raynov’s (1889–1954) blasphemous novel Between desert and life (1919) and the discussion on Pencho Slaveykov’s (1866–1912) ‘religiosity’, the paper reveals the problems with both the notion of ‘religious’ within the framework of modernity and the pressing issue of the Bulgarians’ (ir)religiosity from the point of view of national identity. In this context, the question of how Bulgarian literary studies are bound by the secularization narrative manifests itself as fundamental. The history of the interpretation of the ‘religious’ in literature seems to be a very good indicator of the Bulgarian path to modernity.

Źródło:

The Experience of Faith in Slavic Cultures and Literatures in the Context of Postsecular Thought; 145-165
9788323537175

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Парадоксалната българска рецепция на Библията през епохата на Възраждането

Autorzy:

Аретов [Aretov], Николай [Nikolaĭ]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677398.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bible
reception
translation
Bulgarian National Revival

Opis:

Paradoxical Bulgarian reception of the Bible during the National RevivalThis paper is focused on the difficulties that Bulgarian reception of the Bible encountered in nineteenth century – the lack of older canonical translations and the opposition of the Ecumenical Patriarchate against new translations, which were associated with Protestantism. Some instances that illustrate the ideas of the Bulgarians from that period are presented. One of them is from Two Brothers (Dvama bratya; 1888–1889) by Iliya Blaskov – a semi-documental novel dealing with the fates of the author’s family. The author concludes that the image of the Holy Scripture that even pious teachers had at that time was vague and closer to folklore than to modern biblical notions. Paradoksalna bułgarska recepcja Biblii w czasie odrodzenia narodowegoArtykuł prezentuje problemy bułgarskiej recepcji Biblii w XIX wieku – brak starszego tłumaczenia kanonicznego, a także opór Patriarchatu Konstantynopola wobec nowego przekładu kojarzonego z protestantyzmem. W pracy omówiono kilka przykładów bułgarskich koncepcji przekładu Pisma Świętego. Jedna z nich pochodzi z utworu Двама братя (1888–1889) Ilii Błyskowa – quasi-dokumentalnej powieści opowiadającej o losach rodziny autora. Okazuje się, że obraz Pisma Świętego, jaki mieli w tamtym czasie działacze bułgarskiego odrodzenia narodowego, był bardzo mglisty i bliższy folklorowi aniżeli nowoczesnym kategoriom.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Rec.: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, T. 1: A–D, Sofija 2012, ss. 1055

Autorzy:

Waniakowa, Jadwiga
Bijak, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678545.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

review
Bulgarian language
dictionary
ideography
dialectology

Opis:

Review: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, Vol. 1: A–D, Sofija 2012, 1055 pp.The article is a review of the first volume of An ideographic dialectal dictionary of the Bulgarian language. One of the crucial distinguishing features of the dictionary are the entry words, which are lexemes of literary Bulgarian naming the particular concepts. The entries are listed alphabetically but in keeping with the conceptual, onomasiological order. The particular entries contain all the registered dialectal forms along with their phonetic and morphological variants and information on the variants’ geographical distribution. Such way of presentation is supposed to provide a full picture of the equivalents of the general-language lexeme (concept) and demonstrate the diversity, lexical richness and nominational capabilities of Bulgarian dialects, while the choice of particular motivational features in the formation of words is supposed to reflect the specifics of the language users’ culture. The dictionary also contains words with no equivalents in the general language, a fact that allows for establishing the thematic groups (or semantic circles) in which Bulgarian dialects developed lexis that is peculiar to them. Rec.: Todor Bojadžiev, Vladimir Žobov, Georgi Kolev, Maksim Mladenov, Darina Mladenova, Vasilka Radeva, Ideografski dialekten rečnik na bălgarskija ezik, T. 1: A–D, Sofija 2012, ss. 1055Artykuł stanowi recenzję pierwszego tomu Ideograficznego słownika dialektów języka bułgarskiego. Jednym z podstawowych wyróżników omawianego słownika są wyrazy hasłowe – leksemy języka literackiego, nazywające poszczególne pojęcia. Artykuły hasłowe są uporządkowane alfabetycznie, ale z zachowaniem układu pojęciowego, onomazjologicznego. Poszczególne hasła zawierają zarejestrowane formy gwarowe i ich warianty fonetyczne oraz morfologiczne z uwzględnieniem rozmieszczenia terytorialnego danych postaci. Taka prezentacja ma dawać pełny obraz ekwiwalentów gwarowych danego leksemu (pojęcia) z języka ogólnego oraz pokazać różnorodność, leksykalne bogactwo i możliwości nominacyjne gwar bułgarskich, a wybór określonych cech motywacyjnych w kreacji wyrazów ma oddawać specyfikę kulturową użytkowników języka. W słowniku można też odnaleźć szereg specyficznych wyrazów, które nie mają odpowiedników w języku ogólnym, co pozwala ustalić, w jakich grupach tematycznych (czy też kręgach semantycznych) gwary wykształciły swoją własną leksykę.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

„Opowieść o krzyżu żelaznym” jako źródło do dziejów wojny bułgarsko-węgierskiej z lat 894-896

Autorzy:

Leszka, Mirosław J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1038206.pdf

Data publikacji:

2016-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Tsar Symeon (893-927)
First Bulgarian Tsardom
Byzantine-Bulgarian War
894-896
Old Church Slavonic literature

Opis:

The Tale of the Iron Cross does not form a primary source for the studies on history of the Bulgaro-Hungarian conflict 894-896. However, it deepens our knowledge on its memory in the Bulgarian society as it presents, to a certain degree, the wiews of the medieval Bulgarians ona war as a notion. The paper is supplemented by the Polish translation of the fragments of the Tale of the Iron Cross (by Jan M. Wolski) with the Old Church Slavonic original.

Źródło:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2016, 57; 77-96
0080-9993

Pojawia się w:

Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Wołosi w średniowiecznej Bułgarii w badaniach uczonych bułgarskich (XX–XXI w.)
Vlachs in medieval Bulgaria in the research of Bulgarian scholars (20th–21st centuries)

Autorzy:

Leszka, Mirosław
Marinow, Kirił

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1490819.pdf

Data publikacji:

2021-07-16

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Vlachs
Bulgarians
Asanids
Second Bulgarian Tsardom
Bulgarian historiography
Wołosi
Bułgarzy
Asenidzi
Drugie Carstwo Bułgarskie
bułgarska historiografia

Opis:

Do wrażliwych problemów naukowych, na które nakładają się czasami współczesne animozje o podłożu nacjonalistycznym, należy kwestia miejsca i znaczenia w dziejach średniowiecznej Bułgarii ludu określanego w źródłach z epoki mianem Wołochów. Gros rozważań dotyczących tego tematu koncentruje się na wydarzeniach związanych z restytucją państwowości bułgarskiej pod koniec XII w., po niemal 170 latach od jej likwidacji przez Bizantyńczyków i dotyczy charakteru etnicznego zarówno przywódców rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej, uczestników tejże oraz nowopowstałego państwa. Historiografia bułgarska okresu XX–XXI w. wypracowała dwa zasadnicze stanowiska wobec kwestii znaczenia i roli tzw. Wołochów i Wołochii w powstaniu i dziejach Drugiego Państwa Bułgarskiego. Pierwsze z nich, reprezentowane przez uczonych tej miary co Wasił Złatarski, Genowewa Caknowa-Petkowa, Borisław Primow, Nikołaj Markow, uznaje realny udział etnicznych Wołochów w restytucji państwowości bułgarskiej, drugie natomiast, przyjęte przez historyków pokroju Petyra Mutafcziewa, Iwana Dujczewa, Iwana Bożiłowa, Georgiego Bakałowa, Georgiego Nikołowa, Aleksandra Nikołowa czy Terweła Popowa, bądź całkowicie neguje ich rzeczywistą obecność w gronie powstańców, bądź skrajnie ją marginalizuje. Co zrozumiałe, żaden z uczonych bułgarskich nie jest skłonny przychylić się do popularnej wśród historyków rumuńskich tezy o wiodącej roli etnicznych Wołochów w restytucji państwa bułgarskiego pod koniec XII stulecia. Nawet zwolennicy ich realnego udziału w tym przedsięwzięciu, w tym szukający kompromisowej formuły Primow, czy wyraźnie starający się przedstawić w pełni obiektywny ogląd sytuacji Markow albo nie zgadzają się z hipotezą o wołoskim rodowodzie przywódców powstania, albo nie decydują się na sformułowanie jasnej konkluzji w tej materii. Oczywiście, poglądy badaczy skupionych wokół każdego z wyżej wskazanych stanowisk rozmijają się ze sobą w szeregu szczegółach, z drugiej zaś strony wszystkich omawianych historyków, z jednym wyjątkiem (Markow), a zatem z obu grup, łączy dość podobna argumentacja, podkreślająca bezapelacyjność bułgarskiego charakteru zarówno sił napędowych rebelii przeciwko władzy bizantyńskiej jak i odnowionego państwa. Gros tej argumentacji sformułowana została jeszcze w okresie międzywojennym (Złatarski, Mutafcziew) i czasach trwania Drugiej Wojny Światowej. (Dujczew), by następnie zostać powieloną i w pewnych kwestiach nieco wzbogaconą przez kolejne pokolenia historyków. 
The question of the place and role of the people referred in sources as Vlachs constitutes one of the most sensitive scientific problems. Sometimes they are influenced by contemporary nationalistic animosities. Most of the deliberations concerning this topic focus on the events connected to the restitution of Bulgarian statehood at the end of the 12th century, almost 170 years after its liquidation by the Byzantines. There are differences about the ethnic character of the leaders of the rebellion against the Byzantine power and its participants. The Bulgarian historiography of the 20th–21st century has developed two basic attitudes on the question of the meaning and role of the so-called Vlachs and Wallachia in the creation and history of the Second Bulgarian State. The first one is  represented by scholars such as Vasil Zlatarski, Genoveva Cankova-Petkova, Borislav Primov, Nikolai Markov. They recognize the participation of ethnic Vlachs in the restitution of Bulgarian statehood. The second attitude (Petar Mutafchev, Ivan Dujchev, Ivan Bozhilov, Georgi Bakalov, Georgi Nikolov, Alexander Nikolov or Tervel Popov) completely negates their real presence among the insurgents or marginalizes it to the extreme. Moreover, none of the Bulgarian scholars are inclined to support the thesis popular among Romanian historians about the leading role of ethnic Vlachs in the restoration of the Bulgarian state at the end of the 12th century. Even the proponents of their real participation in this endeavor, including Primov, who is looking for a compromise formula, or Markov, who is clearly trying to present a fully objective view of the situation, either disagree with the hypothesis of the Wallachian lineage of the uprising’s leaders or choose not to formulate a clear conclusion on the matter. Of course, the views of scholars around each of these positions diverge in a number of details. On the other hand, all the historians in question (with one exception - Markov), hence, the representatives of both groups, share a rather similar argumentation, emphasizing the unquestionable Bulgarian character of both the driving forces behind the rebellion against the Byzantine power and the restored state. Most of this argumentation was formulated in the interwar period (Zlatarski, Mutafchev) and during the Second World War (Dujchev), and was later reproduced, and in some respects, slightly expanded by subsequent generations of historians. 

Źródło:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2021, 28, 1; 225-252
0239-4278
2450-3177

Pojawia się w:

Balcanica Posnaniensia Acta et studia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Identities and Everyday Interethnic Relationships

Autorzy:

Zografova, Yolanda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/623375.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Group Identity
Intergroup Contacts
Ethnic Groups
Interethnic Relations
Group Boundaries
Bulgarian and Bulgarian Turkish Ethnic Groups

Opis:

This article examines the nature of group identity in order to gain insight into the character and quality of intergroup contacts, particularly the conditions for positive contacts between members of different ethnic groups. An important conception underlying the discussion is that identity is not a stable construct or fixed essence, but rather is discursive in nature and turns upon how individuals and collectivities distinguish themselves in their relations with other individuals and collectivities. Both resemblance and difference are thus essential principles of social identity, while ethnic identity is distinct from culture and may be analyzed as a form of social organization. This heightens the importance of the degree of permeability of group boundaries, and of one’s relation with their own ethnic group, in minimizing prejudice and fostering interethnic relations. Analysis of field interviews with members of Bulgarian and Bulgarian Turkish ethnic groups provided the basis for the theoretical discussion concerning intergroup contacts. The interviews also serve to illustrate the inverse relationship between intergroup contacts and prejudices, as well as the fact that insofar as intergroup ethnic conflicts and perceived differences occur between narrative constructs, they can be transformed and resolved through openness towards differences and dialogue.

Źródło:

Qualitative Sociology Review; 2019, 15, 2; 26-43
1733-8077

Pojawia się w:

Qualitative Sociology Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Cesarzowa Bułgarów, augusta i bazylisa – Maria-Irena Lekapena i transfer bizantyńskiej idei kobiety-władczyni (imperial feminine) w średniowiecznej Bułgarii

Autorzy:

Brzozowska, Zofia A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677435.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Maria-Irene Lekapene
Peter I of Bulgaria
First Bulgarian State
Byzantine- Bulgarian relations
peace treaty of 927
Byzantine political thought
Byzantine influence on Old Bulgarian culture

Opis:

Empress of Bulgarians, augusta and basilissa – Maria-Irene Lekapene and the transfer of the idea of imperial feminine in the Medieval BulgariaMaria Lekapene was a granddaughter of Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos. In 927 she married Peter I of Bulgaria. Her marriage, ceremoniously entered into in Constantinople, aimed to strengthen the newly signed Byzantine-Bulgarian peace treaty. Historians attributed to the Empress a significant impact on the political moves of her husband. The Empress was also to introduce a lot of elements of the Byzantine theory of power in Bulgaria. Cesarzowa Bułgarów, augusta i bazylisa – Maria-Irena Lekapena i transfer bizantyńskiej idei kobiety-władczyni (imperial feminine) w średniowiecznej Bułgarii Maria Lekapena była wnuczką cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena. W 927 roku poślubiła władcę Bułgarii, Piotra. Jej małżeństwo, uroczyście zawarte w Konstantynopolu, miało za zadanie umocnić dopiero co podpisany pokój bizantyńsko-bułgarski. Historycy przypisywali carycy znaczny wpływ na polityczne posunięcia jej męża. Władczyni miała też zaszczepić na gruncie bułgarskim wiele elementów bizantyńskiej teorii władzy.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Semantische Entwicklungen bulgarischer Turzismen

Autorzy:

Leschber, Corinna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/700042.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology, Turkish, Bulgarian, semantics, Balkan languages

Opis:

Using the example of Bulgarian colloquial words with a Turkish origin, we trace their semantic development, taking the semantics of the etymon as a starting point and analyze the meaning of this loan in Bulgarian and in some of the neighbouring languages, such as Rumanian, Greek, Albanian and Serbian. For this purpose, we look at the following Bulgarian words: bakšìš, beljà, bìča, bimbàec, brakmà, čarăkčìja, čaršilìja, češìt, džumbušlìja, fukarà, gèle, git, kušìja, manàf, mušamà, siktìr, tajfà, and their derivatives. Besides written lexicographical sources we also use authentic material from sociolinguistic interviews (using the methodological approach, as described in Leschber 2007: 42f.). In doing this, we can show the embodiment/ rootedness of these words in traditional customs, in the history, slang, and complex loan history of every single word, as their semantic development is often rather independent from the original meaning of the lexical loan.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 2
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Членуването на имената в българския език във функционална перспектива (идеи за преподаването му на чуждестранни студенти българисти)
The article of the Bulgarian nouns from a functional perspective (suggestions for teaching foreign students)

Autorzy:

Савова, Димка

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694463.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

article
training methodology
Bulgarian for foreigners

Opis:

-
The paper discusses the practical dimensions of one of the most important and most complex questions in teaching the Bulgarian language to foreigners, which is the article. The author offers a model for teaching the article that includes ten major cases of its usage and is based on personal experience as a Bulgarian language lecturer. The paper’s aim is to suggest new ideas in teaching Bulgarian to foreigners.

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 197-203
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

The Image of the Town: Medieval Sofia in Original Bulgarian Works from the 16th Century

Autorzy:

Tsibranska-Kostova, Mariyana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682268.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Medieval Sofia
original Bulgarian works
hierotopy

Opis:

The paper follows out the way of denomination and description of Sofia town in manuscripts from different genre during the period of the 15th-17th centuries, namely: the original hagiographic and hymnographic works of the men of letters from the 16th century Sofia literary school; the bedrolls; some marginal notes. This type of sources is rich enough not only for shaping the image of the town according to the linguistic evidences it was depicted with, but for making some general conclusions about its place in the so called “linguistic world view” as a semiotic model for approaching the lifestyle, the spiritual culture and the Bulgarian ethnic consciousness during the Ottoman domination. The chosen frame of time is not hazardous. It was a transitory period for both naming process and the creation of a new cultural situation, when the ideological and political dominant of the medieval town (the capital in particular) as an incarnation of the ruler’s institution has been already changed. Moreover, with the fall of Constantinople in 1453 the very Byzantine prototype of the town-mother and the spiritual center of the Orthodox world were destroyed. It is a matter of scholarly interest to give an idea on how another, different (new) model of the town was created in the Bulgarian cultural space to replace the past glorious vision, and how it reproduced the tradition. Briefly, how does the text create an image? It is a way to introduce the notion of hierotopy and its language in the original Bulgarian works of the given period. The specifically Bulgarian material inscribes itself in the common typological frames of the Balkan medieval culture in Ottoman times. The paradigm of holiness and the formation of the holly space require those aspects to be carried out in the light of the complex interdependency between the text, the image and the historical context – a binding triad that will be the base for the attending presentation.

Źródło:

Studia Ceranea; 2015, 5; 337-356
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskich

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677587.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

eschatology
Modernity
apocrypha
Bible
Bulgarian literature

Opis:

The end of eschatology? Searching for a modus existendi according to (post-)modern Bulgarian apocryphaThe paper is an attempt to reflect on the place of eschatological themes in modern and post-modern Bulgarian literature from the viewpoint of the istory of ideas. The objective of the study is literary paraphrases of the evangelical history of the 20th and early 21st centuries, which are perceived as modern apocrypha and thus as evidence of philosophical exploration of the epoch. These are placed in the context of three worldview systems competing in Europe: Judeo-Christian, Gnostic (Esoteric), and rationalistic (the Enlightenment), which considered as a epistemological paradigms (or ideal types) serve only as a hermeneutic perspective. In this light, the authors’ paraphrases about God’s Kingdom (and its Prophet and Messiah) give a diagnosis about the present crisis (of values), and therefore define an evil, speaking in fact about the Bulgarian search for a Modus Existendi. Their soteriological proposal bring about an eschatological perspective, revealing some ethical concepts (hidden in the author’s anthropology). The subject of interest relates to sources of salvation (i.e. the higher good), which manifest itself in the concepts of time (and narrative). Therefore, at the philosophical heart of the paper is Charles Taylor’s idea about the fundamental relation between the concepts of good, self, narrative and society. The analyses are provided in the light of the philosophical reflections of Agata Bielik-Robson, Philip Rieff, Paul Ricoeur, Luis Dupré, and Jacob Taubes.The main aim of the paper is to reveal the progressive process of internalising the sources of salvation, which makes the eschatological perspective disappear. Therefore, after a brief presentation of the Judeo-Christian and Gnostic apocrypha from the first half of the 20th century,in which the promise of (some king of) salvation is still valid, it is shown that most of the Bulgarian apocrypha written after 1989 create an absolutely nihilistic message, since with the help of the positive pattern they give a radically negative interpretation of the world, and thus essentially announce a complete lack of hope for its improvement. Paradoxically however, by creating a world without a good end, by revealing the mechanism of slipping into a Neognostic worldview (based on the reversed Gnostic spiritual monism), the Bulgarian apocrypha illustrate the need for a (re)dynamisation of the axiological sphere, the need for a restoration of multidimensional existence. In consequence, a connection is pointed out – according to Taubes – between the condition of the eschatological man, who pins his hope on the future, and the messianic necessity to approve the ontological leap. Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskichArtykuł jest próbą refleksji nad miejscem motywów eschatologicznych w nowoczesnej i ponowoczesnej literaturze bułgarskiej z punktu widzenia historii idei. Przedmiotem badania są literackie parafrazy wątków ewangelijnych z XX i początku XXI wieku, które postrzegane są jako nowoczesne apokryfy, i w efekcie jako świadectwa poszukiwań światopoglądowych epoki. Teksty umieszone zostały w kontekście trzech konkurujących ze sobą na gruncie kultury europejskiej światopoglądów: judeochrześcijańskiego, gnostyckiego (ezoterycznego) i racjonalistycznego (oświeceniowego), której wszakże pojęte jako paradygmaty epistemologiczne (lub typy idealne) służą jedynie jako perspektywy hermeneutyczne. W tym świetle autorskie parafrazy o Królestwie Bożym (oraz jego proroku i Mesjaszu) budują diagnozę na temat aktualnego kryzysu (wartości) i w efekcie definiują zło, tj. ukazują w istocie bułgarskie poszukiwania Modus Existendi. Ich soteriologiczna propozycja aktualizuje perspektywę eschatologiczną, odsłaniającą koncepcje etyczne (ukryte w autorskiej antropologii). Przedmiotem uwagi są źródła zbawienia (tj. dobro najwyższe), które ujawniają się w koncepcji czasu (i narracji). W konsekwencji, u podstaw badania znajduje się pogląd Charlesa Taylor na temat fundamentalnego związku między koncepcjami dobra, „ja”, narracji i społeczeństwa. Analiza prowadzona jest przez pryzmat refleksji filozoficznej Agaty Bielik-Robson, Philipa Rieffa, Paula Ricoeura, Luisa Dupré i Jacoba Taubesa.Celem artykułu jest ukazanie postępującego procesu uwewnętrzniania źródeł zbawienia, powodującego zanikanie perspektywy eschatologicznej. W konsekwencji, po skrótowej prezentacji apokryfów judeochrześcijańskich i gnostyckich z pierwszej połowy XX wieku, w których to obietnica (jakiegoś) zbawienia jest wciąż aktualna, pokazane jest, że większość apokryfów napisanych po 1989 roku tworzy przekaz absolutnie nihilistyczny, ponieważ za pomocą wzoru pozytywnego oferują radykalnie negatywne ujęcie świata i tak w istocie głoszą kompletny brak nadziei na jego poprawę. Paradoksalnie, jednak poprzez stworzenie świata bez dobrego końca, poprzez ujawnianie mechanizmu osuwania się w światopogląd neognostycka (oparty o odwrócony gnostycki monizm spirytualistyczny), apokryfy bułgarskie ilustrują potrzebę ponownego zdynamizowania sfery aksjologicznej, potrzebę odbudowania wielkowymiarowości egzystencji. W konsekwencji, wskazany jest związek – w myśl Taubesa – między kondycją człowieka eschatologicznego, który lokuje swą nadzieję w przyszłości, a mesjaniczną potrzebą afirmacji ontologicznego odstępu.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańską

Autorzy:

Kryzia, Władysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677834.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

review
Ivan Petrov
Bulgarian language
paleotypes

Opis:

An important contribution to the study of South Slavic palaeotypesA review of the new monograph on history of the Bulgarian language: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015. Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańskąRecenzja nowej monografii z zakresu historii języka bułgarskiego: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, ss. 268.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Quo vadis – poziomy recepcji w Bułgarii
Quo Vadis by Henryk Sienkiewicz – Levels of Reception in Bulgaria

Autorzy:

Daskałow, Nikołaj

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511202.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Henryk Sienkiewicz
Quo Vadis
Bulgarian reception

Opis:

The article deals with the different levels of reception of Henryk Sienkiewicz’s ‘Christian epic’ Quo Vadis in Bulgaria. It focuses on an issue which is of exceptional interest in the Bulgarian context: Quo Vadis is amongst the most widely read and translated novels of the world classics and yet has not been integrated in the ‘repertoire’ of Bulgarian literary science and thought. According to some research statistics its scale of reception is phenomenological, but it has not impacted our literary tradition of novel writing. This is a paradox, which can only be explained as a result of the specificity of the intellectual and religious experience of the Bulgarian people.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2013, 2(12); 137-162
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Najnowsze bułgarskie przekłady Czesława Miłosza
New Bulgarian Translations of Czesław Miłoszs Works

Autorzy:

Bachnewa, Kalina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511311.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Czesław Miłosz
Bulgarian perception of Miłosz

Opis:

Significant for the history of the reception of the Polish poet in Bulgaria are the book published in the Czesław Miłosz year: It (translated by Silvia Borisova and Kamen Rikev). The volume It is discussed from the point of view of the faithfulness of the translation of the poet’s specific philosophical interests. The translation of Native Realm is also of significance to the Bulgarian perception of Miłosz. The artistic value of the translation (Родната Европа, 2012) done by Margreta Grigorova and Mira Kostova is considered with reference to the various meanings of the notion of what it means to be European.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2013, 2(12); 163-175
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Prisoners of War in Early Medieval Bulgaria (Preliminary Remarks)

Autorzy:

Hristov, Yanko M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682336.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

prisoners of war
captives
the First Bulgarian state
Byzantine-Bulgarian relationships
early medieval history
peace/war studies

Opis:

The work is concentrated on the problem of war prisoners in the chronological period of the existance of the so-called First Bulgarian state. The analysis is based predominantly on various Byzantine and selected Latin and Bulgarian sources from the epoch. With some exceptions, mostly for 707/708, 754/755, 763/764 and 774, the notices are concentrated around the events of 811–815/816, 837/838; 894–896, 917–30s and for a moment or two from the period of 971–1018. In his preliminary remarks the author comes to the conclusion that in the Early Middle Ages prisoners of war (in the broadest medieval sense) were an integral part of the efforts to achieve the political objectives of the Bulgarian rulers. Response mechanisms against prisoners of war were highly dependent on the course of the conflict and their attitude towards their own warriors and subjects caught up in enemy hands. They included a wide range of solutions, which could be grouped into three main areas: the first one refers to killing (and/or mutilation) of war prisoners; the second main line was connected with preserving the lives of the captives; the third group of measures was due to the fact that an immediate effect is not always haunted.

Źródło:

Studia Ceranea; 2015, 5; 73-105
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Seria drinowski zbornik – cenny wkład w badaniu diaspory bułgarskiej na Ukrainie

Autorzy:

Hatlas, Jerzy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/681398.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Bulgarian diaspora
Bessarabia
Bulgarian-Ukrainian relations
bułgarsko-ukraińskie związki kulturalne i naukowe
diaspora bułgarska na Ukrainie

Opis:

The article gives a bibliographic review of the scholarly volumes Drinovski sbornik, edited and published by Bulgarian and Ukrainian academic and public institutions. Seven volumes have been published between 2007–2014.
Artykuł omawia serię naukową pod nazwą Drinowski zbornik, redagowaną i wydawaną przez bułgarskie i ukraińskie instytucje społeczne i naukowe. W okresie 2007–2014 roku ukazało się siedem tomów serii, które, według autora, stanowią cenny wkład w badania mniejszości bułgarskiej na Ukrainie.

Źródło:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297

Pojawia się w:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Georgiego Gospodinowa zmagania z kategorią czasu w dobie kryzysu
Georgi Gospodinov’s Struggle with the Category of Time During the Crisis Period

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15582235.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Gospodinov
Bulgarian literature
dystopia
imitation
pop-nationalism

Opis:

The article is devoted to a reflection on the category of time in Georgi Gospodinov’s novel Vremeubežiŝte (2020), where the author undertakes a reflection on the processes of culpable and non-culpable self-destruction of societies that have rejected the rules of Enlightenment rationalism. Using the tools of dystopia, he creates a world gripped by collective madness, the sources of which he derives from extra-literary reality and links to contemporary political and cultural processes. Leszek Kolakowski’s concept of time as the vault of the human home, which is based on four pillars: reason, God, love, death, remains the philosophical point of reference for my deliberations. In turn, the concept of retroutopia of the sociologist of culture Zygmunt Bauman provided me with tools to reflect on a new type of rationalism after the conservative turn. René Girard’s concept of mimetic competition was helpful in considering the structure of the world presented in the novel.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 23; 295-320
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Wisława Szymborska we wspomnieniach Błagi Dimitrowej
Wisława Szymborska in the Memories of Blaga Dimitrova

Autorzy:

Szwedek, Weronika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511317.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Wisława Szymborska
Blaga Dimitrova
friendship
Bulgarian reception

Opis:

The most creative person in the history of Bulgarian literature is Blaga Dimitrova. This article presents her memories of the outstanding Polish poet Wisława Szymborska. Situations she recalls took place in the 50s, 60s and 70s of the 20th century. This was a time when the Polish Nobel Prize Winner in Literature began to create her literary works. The sincere friendship between Dimitrova and Szymborska is also depicted here. It can be proved by the statement of Dimitrova's husband, Jordan Vasilev.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2013, 2(12); 279-284
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

On the most recent edition of an important study of the Bulgarian language
Nowe wydanie ważnej pozycji bułgarystycznej. Rec.: Ruselina Nicolova, Bulgarian grammar. – Berlin: Frank & Timme –Verlag für wissenschaftliche Literatur, 2017. – 714 pp.

Autorzy:

Korytkowska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2084637.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Bulgarian grammar
morphology
semantic categories
formal categories

Źródło:

Rocznik Slawistyczny; 2019, 68; 204-213
0080-3588

Pojawia się w:

Rocznik Slawistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Документалното наследство на Кирила Възвъзова-Каратеодорова в Националната библиотека „Св. Св. Кирил и Методий“

Autorzy:

Божилова, Радина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2046702.pdf

Data publikacji:

2021-02-23

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Kirila Vazvazova-Karateodorova
archivist
Bulgarian Revival
biography

Opis:

Kirila Vazvazova-Karateodorova is a notable Bulgarian archivist, archeographer and an author of numerous studies dedicated to the Bulgarian Revival. A small part of the documents related to her landmark are stored in the National Library ‟St. St. Cyril and Methodius.” Although few of these documents reveal part of her personal and creative path.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 309-318
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

The Memory of the “Revival Process” in the Newest Bulgarian Novel (2011–2017)

Autorzy:

Yanev, Kristiyan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636169.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Revival process
Bulgarian novel
cultural trauma
memory

Opis:

The aim of this article is to explore the most recent literary representations of the so-called “Revival process” in Bulgarian history or the renaming of the Bulgarian Muslim and Turkish minorities in the 1980s in Zlatko Enev’s Requiem for Nobody (Реквием за никого, 2011), Martin Marinov’s The Veil (Булото, 2014), Miroslav Penkov’s The Stork Mountain (Щъркелите и планината, 2016), and Liudmila Mindova’s Novel for the Name (Роман за името, 2017). The analysis focuses on the outlining of the thematic and structural similarities between the novels and the different approaches toward the depiction of trauma. I argue that this new trend is an attempt to rethink the legacy of the communist past and conceptualize collective trauma.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 16; 281-292
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Znaczenie „Historii Słowianobułgarskiej” Paisija Chilendarskiego dla krytyki historiograficzno-literackiej i jej recepcja w perspektywie diachronicznej
The importance of “Slavonic-Bulgarian History” of Paisius of Hilendar for the historiographical and literary critics and her reception in the diachronic perspective

Autorzy:

Zatylnyy, Vitaliy

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694501.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Paisius
history
Slavic
Bulgarian
people
language
reception

Opis:

Formally, Slavonic-Bulgarian History (Istoriya Slavyanobolgarskaya) of Paisius of Hilendar is a manifesto of the era and a source of knowledge for Bulgarians and other Slavic nations. However, the glorification of history and its prominent heroes, presented with the help of emotional rhetoric, indicates the educational and patriotic destiny of the work. Despite some factual inaccuracies, the work has become the second most important book after the Bible for the Bulgarian nation. The author also showed in it interesting facts that arouse discussions in contemporary science. The work cannot be named just a chronicle, because history in it not only enlightens, but is an indispensable foundation for statehood and national identity. The above statement leads to the conclusion that interest in work of Paisius is growing in European society, which underlines the rich past of the Slavs and is a symbol of the struggle of the Bulgarian people for its freedom.
-

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 91-100
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Odwołania do świata zwierząt w bułgarskich nazwach roślin zielnych
References to the animal world in the bulgarian names of herbaceous plants

Autorzy:

Walczak-Mikołajczakowa, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694519.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

herbs
Bulgarian language
folk terminology
animal world

Opis:

The names of herbaceous plants belong to the oldest layer of vocabulary in Slavic languages, so many studies have been conducted so far. In addition to the official and scientific nomenclature, there is also a rich folk terminology regarding herbaceous plants. The subject of consideration are just such names, rooted in the language and created by the Bulgarian language users themselves, and especially the part of them which somehow refers to the broadly understood world of animals. The analysis will be limited to the names of herbaceous plants found in Bulgaria. This limitation is dictated by the certainty that we are dealing with a native name, not a borrowing from another language, and the role of these plants in the folk culture. From this point of view both the construction and the word formation motivation are considered.
-

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 31-43
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Polsko-bułgarskie korpusy IS PAN i CLARIN-PL
Polish-Bulgarian corpora ISS PAS (IS PAN) and CLARIN-PL

Autorzy:

Roszko, Danuta
Roszko, Roman
Sosnowski, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694545.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Polish-Bulgarian Corpora
Parallel Corpora
CLARIN-PL

Opis:

Multilingual corpora have found many applications in arts and humanities and social sciences, as well as in translation. A number of ways exist in which multilingual corpora can be used. Translators and CAT users would predominantly use translation memories (TM). Other users can choose from two ways of accessing the resources produced by The Institute of Slavic Studies. In the first method, the user needs to download the open-source TMX translation memories from CLARIN-PL DSpace repository (https://clarin-pl.eu/dspace) and load it into their preferred computer application. One can found free and proprietary applications that facilitate querying multilingual corpora; CLARIN-PL also offers free tools. The other method of accessing the multilingual data produced by The Institute of Slavic Studies does not require any advanced computer skills from the user. CLARIN-PL webpage includes the KonText search engine, which contains also Polish-Bulgarian resources (https://kontext. clarin-pl.eu/). The Polish-Bulgarian corpus contains the following types of resources: (1) fiction literature, (2) specialist literature (literature that is a reflection of the latest technological and cultural developments); and (3) film dialogues, which are the most similar to spoken language.
-

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 59-70
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Описание на формоизменителните типове при числителните имена в българския език (като част от работата над нормативна граматика)

Autorzy:

Микова [Mikova], Лора [Lora]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677452.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

numerals
inflection types
normative grammar
Bulgarian language

Opis:

Description of inflected numeral types in Bulgarian (as applied in the work on a normative grammar) This article describes the principles of defining the types of inflected numerals in Bulgarian which are used in the work on a normative grammar of the language. The numerals are divided into types according to the form of the article, possibility of shifting the stress to the article and presence of two codified variants. Eight formal types of numerals are thus formed. Opis typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim (jako część gramatyki normatywnej)W artykule opisano zasady definiowania typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim, które zostały zaproponowane w pracy nad gramatyką normatywną. Liczebniki podzielono na typy według form rodzajnika, możliwości przesunięcia akcentu na rodzajnik i występowania dwóch skodyfikowanych wariantów. W ten sposób uzyskano osiem formalnych typów liczebników.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677581.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

progress
enlightenment
development
catching up
Bulgarian culture

Opis:

“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)This paper outlines the main stages in the process through which the notion of “needing to catch up” (a belief that the country was in need of accelerated development) became incorporated into the idea of Bulgarian national identity. Since the mid-19th century, Bulgarians have tended to rely on the notion of “needing to catch up” as a way of conceptualising their place among “the civilised nations,” a concept they regard with varying degrees of desirability. I use the concept of “needing to catch up” in the sense of a culturally and politically functional standard or template, which nonetheless cannot function as an independent concept since it belongs to different systems of ideas with their various economic, geopolitical, religious, psychological and cultural aspects. Inseparably wedded to the idea of “needing to catch up” is the idea of “retardation”, which was floated in discussions on the Bulgarian condition even before the Bulgarian state emerged as a political reality. As the national movement grew in strength, these inferiority complexes morphed into their mirror image: a belief that Bulgarians were capable of catching up with Europe in terms of cultural advancement. From the early fascination with the cultural achievements of the “enlightened nation” felt by the so-called “Orthodox Enlightenment” thinkers, through a replication of the Russian discourse, this line of reasoning culminated in Marxist ideology (including propaganda between 1945 and 1989) and the post-1989 politics of persuasion. The bell may be tolling for the time-bound idea of “needing to catch up”, a notion which has exhausted its potential to excite intellectual conflict or struggle, and has very possibly resulted is a self-poisoning of the cultures which indulged in it, only to become doomed to dull, infantile repetition. "Doganianie". Idea przyspieszonego rozwoju w drodze do cywilizacyjnego raju. Wersja bułgarskaArtykuł poświęcony jest prezentacji głównych etapów procesu inkorporowania w tkankę bułgarskiej idei narodowej pojęcia doganiania (przyspieszonego rozwoju), które od połowy XIX wieku pozostaje narzędziem konceptualizacji przez Bułgarów ich (różnie wartościowanego) miejsca wśród „narodów cywilizowanych”. „Doganianie” rozumiem jako kulturowo i politycznie funkcjonalny wzór rzeczy, który jest konceptem niesamodzielnym, należącym do różnych systemów idei, mającym swój aspekt ekonomiczny, geopolityczny, religijny, psychologiczny, kulturowy. Formuła opóźnienia, zintegrowana z ideą doganiania zagościła w dyskusjach nad statusem Bułgarów jeszcze przed zaistnieniem narodu politycznego. Wraz z rozwojem ruchu narodowego kompleksy otrzymały swój rewers w postaci wiary w możliwość zrównania poziomu cywilizacyjnego z europejskim. Ta linia rozumowania prowadziła od pierwszych fascynacji dorobkiem „oświeconych narodów” w ramach tzw. oświecenia prawosławnego, przez odwzorowywanie dyskursu rosyjskiego po myśl marksistowską (z jej propagandową dominantą w latach 1945–89) i polityki perswazyjne po 1989 roku. Wydaje się, że współcześnie mamy do czynienia z podzwonnym dla związanej z czasowością idei doganiania, która wyczerpała swój potencjał agoniczny a może nawet przyczyniła się do „samozatrucia” absorbujących ją kultur, skazujących się na infantylizację i nudę powtórzeń.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Принципи на формалното описание на българските изменяеми лексеми като компонент на нормативната граматика

Autorzy:

Малджиева [Maldjieva], Вяра [Viara]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677853.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

formal description
Bulgarian inflected lexemes
normative grammar

Opis:

Rules of a formal description of Bulgarian inflected lexemes as a component of normative grammar A formal description of the set of grammatical means in Bulgarian as a component of its normative grammar should form the basis for adequate distinction and diagnosis of normative problems. It means that linguistic facts should be described precisely and exhaustively and without any presupposed normative interpretation. Accomplishment of such an objective may befeasible if the description is treated as the task of building the universal classification of forms in the Bulgarian language understood as the classification in which each of the classifying features finds its fulfilment through one of its values in each of the objects classified.The study is an attempt to determine the rules of building the classification of Bulgarian lexical items relevant to their formal morphological description as a transition from dichotomous to universal classification. Zasady formalnego opisu bułgarskich leksemów odmiennych jako komponentu gramatyki normatywnej Formalny opis inwentarza środków gramatycznych języka bułgarskiego jako komponent jego gramatyki normatywnej powinien stanowić podstawę do adekwatnego wyodrębnienia i zdiagnozowania problemów normatywnych. Oznacza to, że fakty językowe powinny być opisane ściśle i wyczerpująco bez jakiejkolwiek z góry założonej interpretacji normatywnej. Osiągnięcie tego celu wydaje się możliwe, jeśli do opisu podejść jak do zadania zbudowania uniwersalnej klasyfikacji form języka bułgarskiego rozumianej jako klasyfikacji, w której każda z cech klasyfikacyjnych realizuje się poprzez którąś ze swoich wartości w każdym klasyfikowanym obiekcie.Praca ta stanowi próbę ustalenia zasad budowania klasyfikacji jednostek leksykalnych języka bułgarskiego relewantnej dla ich formalnego opisu morfologicznego jako przejścia od klasyfikacji dychotomicznej do uniwersalnej.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Композитите като маркери за святост в „Похвална беседа за софийските мъченици“ от XVI в.

Autorzy:

Цибранска-Костова [TSibranska-Kostova], Марияна [Mariiana]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677888.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

holiness
new martyrs
sixteenth-century Bulgarian literature

Opis:

Composita as marks of holiness in the sixteenth‑century Eulogy for the Sofia MartyrsThe article presents preliminary observations concerning the excerpts from the Book of Jeremiah in the Archival Chronograph (fifteenth century) and Vilno Chronograph (sixteenth century). According to their content, localization and linguistic characteristics, they fall into two main groups. Some of the excerpts are identified as chapters from the Slavic Prophetologion and are connected with the translation made by Cyril and Methodius. Other chapters, which are not included in the Cyrillic and Glagolitic liturgical books, belong to the first, probably untranslated or now lost, part of the Book of Jeremiah. The excerpts that cannot be found in the Prophetologion also have archaic linguistic bases, connected to the translational techniques characteristic of the Cyrillo-Methodian translations, and differ considerably from the translation with commentaries that was made in Preslav. Whether these excerpts belong to an independent earlier translation, made by Methodius and his co-workers, or they are extracts from encyclopaedic miscellany, they provide valuable material for the study of this biblical book and of the Old Bulgarian translation of the Old Testament. Złożenia jako znaki świętości w szesnastowiecznej Eulogii męczenników SofiiArtykuł prezentuje wstępne obserwacje na temat fragmentów Księgi Jeremiasza, znajdujących się w zbiorach Archival Chronograph (XV wiek) i Vilno Chronograph (XVI wiek). Zgodnie z ich zawartością, miejscem powstania i cechami językowymi wchodzą one w skład dwóch głównych grup. Niektóre fragmenty są rozpoznane jako rozdziały słowiańskiego parimejnika i są związane z przekładem autorstwa śś. Cyryla i Metodego. Inne rozdziały, które nie weszły w skład cyrylickich i głagolickich ksiąg liturgicznych, należą do pierwszej, prawdopodobnie nieprzetłumaczonej lub zaginionej, części Księgi Jeremiasza. Fragmenty, które nie znajdują się w parimejniku także mają archaiczną podstawę językową, związaną z technikami translatorskimi, charakterystycznymi dla przekładów cyrylometodejskich i znacznie różnią się od przekładu z komentarzami, powstałego w Presławiu. Bez względu na to, czy fragmenty te są cześcią wcześniejszego, niezależnego tłumaczenia wykonanego przez Metodego i jego współpracowników, czy są fragmentami z encyklopedycznego miscellaneum, stanowią ważny punkt odniesienia do badania tej biblijnej księgi, a także starobułgarskiego przekładu Starego Testamentu.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Bułgarystyczna działalność dr. Tsanko Tsaneva na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Autorzy:

Rikev, Kamen

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/681543.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Tsanko Tsanev, Bulgarian studies abroad, Bulgarian lecturer in Poland, Old Bulgarian literature, Chernorizets Hrabar
Tsanko Tsanev, studia bułgarystyczne za granicą, lektorat języka bułgarskiego w Polsce, literatura starobułgarska, Czernorizec Chrabyr

Opis:

The paper presents a biographical overview of Bulgarian philologist Dr. Tsanko Tsanev (1955–2007), fellow of Preslav Literary School Research Center in Shumen, Bulgaria and academic at the Institute of Slavic Philology at Marie Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland. It reveals his major scholarly achievements in the fields of Old Bulgarian and Medieval Slavic literature and culture, as well as Dr. Tsanev’s various activities as an academic teacher of Bulgarian language and culture in Lublin. Special attention is drawn to his contribution to the development of Bulgarian studies university programmes in Eastern Poland. The paper offers a selected list of Dr. Tsanev’s works.
W artykule przedstawiono biografię dra Tsanko Tsaneva (1955–2007), członka Naukowego Centrum „Presławska Szkoła Piśmiennicza” w Szumen (Bułgaria) i pracownika Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Autor omówił jego główne osiągnięcia naukowe i tezy badawcze z zakresu starobułgarskiej i średniowiecznej literatury słowiańskiej, jak oraz wszechstronną i aktywną działalność jako wykładowcy języka, literatury i kultury bułgarskiej w Lublinie. W opracowaniu podkreślono również jego wkład w rozwój uniwersyteckich studiów bułgarystycznych we wschodniej Polsce. Artykuł zawiera również wybraną bibliografię ważniejszych prac naukowych dra Tsaneva.

Źródło:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2017, 6
2449-8297

Pojawia się w:

Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Čolpan ‘The Planet Venus’ in Turkic

Autorzy:

ŞİRİN USER, Hatice

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/699998.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

etymology, Turkic, astronomical terms, Proto-Bulgarian, Slavic

Opis:

The planet Venus, which is the brightest celestial body in the sky after the Moon, takes its astronomical name from the Roman goddess of love, beauty and fertility. It is known in Turkic as Yaruk Yulduzı ‘light star’, Akşam Yıldızı ‘Evening Star’, Sabah Yıldızı ‘Morning Star’, Tan Yıldızı ‘Dawn Star’, Seher Yıldızı id., Kervan Yıldızı ‘Caravan Star’, Kervankıran ‘Caravan-perishing’, Zühre (< Arabic ةرهز), Čolpan and Čoban Yıldızı ‘Shepherd’s Star’. This paper will discuss whether the word Čolpan is etymologically connected with the Proto-Bulgarian title čoban and the Slavic title župan.

Źródło:

Studia Etymologica Cracoviensia; 2014, 19, 3
1427-8219

Pojawia się w:

Studia Etymologica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Use of sources in newspaper coverage of the 2009 Bulgarian parliamentary election

Autorzy:

Dimitrova, Daniela V.
Kostadinova, Petia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/470916.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej

Tematy:

sources
Bulgarian press
election news
political communication

Opis:

Although the importance of news sources is widely acknowledged in journalism and political communication, few studies have examined source use in election news reporting in Bulgaria. Based on a content analysis of the two national dailies with the highest circulation, the present study demonstrates that domestic politicians vastly outnumber other types of sources. In addition, election news articles rarely incorporate more than one news source, thus limiting the diversity of opinions in the press. Such coverage may potentially lead to a narrowing of the range of discussion about political issues and give national political elites the power to define the issues for the public.

Źródło:

Central European Journal of Communication; 2012, 5, 1(8); 79-90
1899-5101

Pojawia się w:

Central European Journal of Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Under Bulgarian Eyes: the Reception of Joseph Conrad in Bulgaria

Autorzy:

Asparuhov, Asparuh
Grigorova, Margreta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/638773.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Joseph Conrad, Bulgarian critical reception, migrant writer

Opis:

This article examines the trends in Bulgarian critical appraisals of Conrad’s writing and the transformations they have undergone over the last hundred years. Though few in number, these appraisals are nevertheless profound and perceptive, keeping in focus the most essential messages of Conrad’s works, as well as the facts of the author’s remarkable life. The scope of these critical endeavours has long been of a rather limited nature, but in some of the articles there has definitely been a noticeable trend towards a monographic approach. The growing fascination with Conrad in Bulgaria became particularly evident during the celebrations to mark the 150th anniversary of the writer’s birth. The Polish Institute in Sofia contributed significantly to this event, organizing university lectures and film projections – not only in the capital, but also in other parts of the country. In addition, the Warsaw 150th anniversary exhibition entitled “Twixt land and sea” was invited to Sofia (the co-author of the present article being one of those who took part in the opening ceremony). This heightened interest in Conrad – the man and the writer – is partly the result of current trends towards intensive cultural interaction and also a growing fascination with migrant writers coming from multicultural backgrounds. It may well be that these recent developments have contributed to the publication of two monographs on Conrad: Stefana Roussenova’s comparative study entitled Dialogues in Exile: Joseph Conrad, Vladimir Nabokov, Eva Hoffman (2010) – which addresses the problems of exile and migration in some of Conrad’s works – and Margreta Grigorova’s monograph entitled Joseph Conrad – the Creator as Seafarer (2011), which not only reviews the seminal achievements that have contributed to the expansion of Conrad studies in Bulgaria, but also builds on them and takes them to completion.

Źródło:

Yearbook of Conrad Studies; 2013, 8
2084-3941

Pojawia się w:

Yearbook of Conrad Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

The Bulgarian National Corpus : Theory and Practice in Corpus Design

Autorzy:

Koeva, S.
Stoyanova, I.
Leseva, S.
Dimitrova, T.
Dekova, R.
Tarpomanova, E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/103907.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Podstaw Informatyki PAN

Tematy:

corpus design
Bulgarian National Corpus
computational linguistics

Opis:

The paper discusses several key concepts related to the development of corpora and reconsiders them in light of recent developments in NLP. On the basis of an overview of present-day corpora, we conclude that the dominant practices of corpus design do not utilise the technologies adequately and, as a result, fail to meet the demands of corpus linguistics, computational lexicology and computational linguistics alike. We proceed to lay out a data-driven approach to corpus design, which integrates the best practices of traditional corpus linguistics with the potential of the latest technologies allowing fast collection, automatic metadata description and annotation of large amounts of data. Thus, the gist of the approach we propose is that corpus design should be centred on amassing large amounts of mono- and multilingual texts and on providing them with a detailed metadata description and high-quality multi-level annotation. We go on to illustrate this concept with a description of the compilation, structuring, documentation, and annotation of the Bulgarian National Corpus (BulNC). At present it consists of a Bulgarian part of 979.6 million words, constituting the corpus kernel, and 33 Bulgarian-X language corpora, totalling 972.3 million words, 1.95 billion words (1.95×10⁹) altogether. The BulNC is supplied with a comprehensive metadata description, which allows us to organise the texts according to different principles. The Bulgarian part of the BulNC is automatically processed (tokenised and sentence split) and annotated at several levels: morphosyntactic tagging, lemmatisation, word-sense annotation, annotation of noun phrases and named entities. Some levels of annotation are also applied to the Bulgarian-English paralel corpus with the prospect of expanding multilingual annotation both in terms of linguistic levels and the number of languages for which it is available. We conclude with a brief evaluation of the quality of the corpus and an outline of its applications in NLP and linguistic research.

Źródło:

Journal of Language Modelling; 2012, 0, 1; 65-110
2299-856X
2299-8470

Pojawia się w:

Journal of Language Modelling

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

За един нов подход при описанието на прилагателните имена в българския език (с оглед на разработването на нормативна граматика)

Autorzy:

Томов [Tomov], Милен [Milen]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677439.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

adjectives
morphology of inflected morphemes
Bulgarian language

Opis:

On a new approach in describing adjectives in Bulgarian (with the ontext of the development of a normative grammar) The article presents a new approach in the description of adjectives in Bulgarian, one that is based on strict differentiation between form and semantics by applying a purely morphological criterion. The relevant features of the adjectives are grouped in separate inflection types based on the presence of ending or lack thereof, the lexeme’s ending combinations, the presence of morphonological (including stress) changes (alterations) in inflection, as well as on the presence of doublet forms. The formation of inflectional types according to the above specified relevant features is illustrated with examples, followed by a proposal of changes to the traditional classification of the parts of speech. O pewnym nowym podejściu w opisie przymiotników w języku bułgarskim (w kontekście opracowania gramatyki normatywnej) Artykuł przedstawia nowe podejście do opisu przymiotników w języku bułgarskim, oparte na wyraźnym rozróżnieniu formy i znaczenia poprzez zastosowanie wyłącznie kryterium morfologicznego. Relewantne cechy przymiotników są pogrupowane w typy fleksyjne na podstawie obecności lub braku końcówki, kombinatoryki końcówek w leksemie, występowania zmian morfonologicznych (w tym akcentu), alternacji we fleksji, oraz form obocznych. Formowanie typów fleksyjnych zgodnie z wyżej wymienionymi cechami dystynktywnymi zilustrowano przykładami, a następnie zaproponowano zmiany w tradycyjnej klasyfikacji części mowy.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Криптохристиянски — постапофатичен — постсекуларен
Crypto-Christian—Post-Apophatic—Post-Secular

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15582270.pdf

Data publikacji:

2022-11-14

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

review
Atanas Dalchev
Christian worldview
Bulgarian literature

Opis:

This article is a review of the study entitled Защото е на скрито… Християнският светоглед в творчеството на Атанас Далчев (Because It Is Hidden… The Christian Worldview in the Works of Atanas Dalchev ), byKamen Rikev ( Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2020, pp. 340 ).

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2022, 22; 421-440
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Preschool Education and Kindergarten Teacher Training in Bulgaria and Slovakia

Autorzy:

Engels-Kritidis, Rosalina
Valášková, Miriam
Osaďan, Róbert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/454256.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

preschool education
modern theoretical framework of Bulgarian preschool education
significant reforms in Slovakia
Bulgarian State educational requirements
Bulgarian educational preschool program systems
Slovak State educational program (ISCED 0)
kindergarten teachers’ training

Opis:

While reviewing the modern theoretical framework of Bulgarian preschool education and some significant reforms in preschool education in Slovakia, the current paper presents the contemporary situation of preschool education in Bulgaria and Slovakia and considers some converging points between them, but some differences as well. Since having a university education for future kindergarten teachers is influencing their future pedagogical interaction with children, the university level preparation of future kindergarten teachers is also detailed.

Źródło:

Multidisciplinary Journal of School Education; 2017, 12; 51-74
2543-7585

Pojawia się w:

Multidisciplinary Journal of School Education

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Kulturowy obraz Ukrainy. Bułgarzy jako mniejszość narodowa

Autorzy:

Krasowska, Helena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678162.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian-language media
religious life of the Bulgarians
Northern Azov Sea region
Ukrainian-Russian border
Bulgarians
Bulgarian minority

Opis:

Cultural image of Ukraine. Bulgarians as a national minorityThe text is a review of Jerzy Hatłas’ book Bulgarians in the Northern Azov Sea region. The forgotten Diaspora. This review provides a brief overview of the seven chapters contained in the book. The book that is reviewed raises relevant and important issues of differentiation of the social world, migration, and sense of separateness and alienation proceeding from them, but also brings up questions of creating a community despite the differences experienced in the daily life. This book contributes to a better consideration of the phenomenon of national minorities in its various manifestations (linguistic, cultural, social, political) by people belonging to the world of science and social experts (politicians, public leaders, and activists). The book can be useful in a teaching process at different levels and in various specialties of education in different countries of Central Europe. Kulturowy obraz Ukrainy. Bułgarzy jako mniejszość narodowaTekst jest recenzją książki Jerzego Hatłasa, Bułgarzy w północnym Nadazowiu. Zapomniana diaspora. Recenzja ta zawiera krótkie omówienie siedmiu rozdziałów zawartych w książce. W recenzowanej książce podjęta jest stale aktualna i ważna problematyka zróżnicowania świata społecznego, migracji i idącego za tym poczucia odrębności, wyobcowania, ale też budowania wspólnoty pomimo dzielących i doświadczanych w toku codziennego życia różnic. Książka ta przyczynia się do lepszego rozpoznania fenomenu mniejszości narodowej w różnych jej aspektach (językowym, kulturowym, społecznym, politycznym) przez osoby należące do świata nauki oraz przez praktyków społecznych (polityków, działaczy i aktywistów). Poszczególne partie książki mogą być pomocne w procesie dydaktycznym na różnych szczeblach i kierunkach kształcenia w różnych krajach Europy Środkowej.

Źródło:

Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
2392-2427

Pojawia się w:

Sprawy Narodowościowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Bulgarians, Cumans, Teutons, and Vlachs in the First Decades of the Thirteenth Century

Autorzy:

Ivanov, Ivelin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31234113.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Second Bulgarian Tsardom
Cumans
Vlachs
Teutonic Order
Burzenland

Opis:

The article refers to some aspects of the history of today’s Bulgarian and Romanian territories, going back to the end of the 12th and the beginning of the 13th century. First, the author emphasizes the impact of the Teutonic Order in Burzenland on Bulgarian-Cuman relations in the period under question. The article provides a different alternative viewpoint on the events of the second decade of the 13th century. Contrary to researchers who focus on the South and the Bulgarian-Latin conflict, the author seeks a solution to the problem by analyzing events in the North, reaching the lands of Burzenland region in Eastern Transylvania. He analyses the Teutonic-Cuman conflict of 1211–1222 and the success of the Teutons in Cumania after 1215. The author concludes that the dramatic change in the Bulgarian-Cuman relations could be explained by a new source of military and political influence that emerged in the second decade of the 13th century – the Teutonic Order. Next, the paper is aimed at the highly discussed and controversial issue of Bulgarian-Vlach relations during the rule of the Assenid dynasty. Based on the written sources, the author explains the mass presence of Vlachs in the actions of the first Assenids with specific social, economic and political factors in the last two decades of the 12th and the beginning of the 13th century.

Źródło:

Studia Ceranea; 2022, 12; 491-505
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Bułgarzy i Bułgaria w ostatniej ćwierci wieku XIX w publikacjach Jana Grzegorzewskiego (kultura, ludność, gospodarka)
Bulgarians and Bulgaria in the last quarter of the 19th century in the publications of Jan Grzegorzewski (culture, population, economy)

Autorzy:

Rubacha, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/957925.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Jan Grzegorzewski
Bulgaria
Bulgarian Exarchate
education
agriculture
trade

Opis:

The seizure of the Bulgarian lands by the Turks at the end of the 14th century brought up many deep and multifaceted changes for the Bulgarians. It marked the end not only of their flourishing state, which at times had counterbalanced the Byzantine Empire, but mainly of their political elites which would provide the foundations for their struggle for independence. For this reason, with the lapse of time, Bulgarian rural population, burdened with draconian obligations and pushed aside on the margin of social life, sank deeper and deeper in apathy, growing in impotence. A change in the situation occurred only at the turn of the 19th century, when a process of national revival began in the Bulgarian lands. Not only did the process revive a national spirit in the Bulgarians and motivate them to fight, but also filled them with a sense of dignity, which made it possible for them soon after they regained independence to place their country at the lead of the region. Those dynamic changes were observed by the outstanding and excellent Polish Slavic philologist and Orientalists Jan Grzegorzewski during his voyages throughout the Bulgarian lands; all his observations and impressions he described in several books and essays published in popular papers and periodicals. The image of Bulgaria of the end of the 19th century has been still a valuable source of information both for historians and for other scholars.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2016, 51, 1
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Aleksandra Kiosewa koncepcja samokolonizacji i efekt symmorfozy
Alexander Kiosev’s Concept of Self-colonization and the Symmorphic Effect

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635923.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Bulgarian culture
self-colonisation
origins
teleology
symmorphosis
ressentiment

Opis:

Stemming from the general postcolonial theoretical tradition, the concept of self-colonisation proposed by the Bulgarian scholar Alexander Kiosev has proved inspiring to Polish scholars. This article attempts to examine more closely Kiosev’s meandering self-reflective musings on what he called his “metaphor” of self-colonization, an idea he ultimately rejected in view of the undesirable ressentiment it tends to produce. By illustrating the historical and cultural background underpinning the concept of self-colonisation I seek to identify the roots of potential intercultural misunderstanding. Above all, I focus on the consequences of the teleological approach inherent in Kiosev’s concept. Those are expressed in identifying manufactured (sic!) origins with an account which can be couched in the language of a politically and therapeutically conditioned method of research. This leads to a symmorphic deformation of those origins, aligned to the requirements of the modern world.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2017, 13
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

The Bulgarian-Polish-Russian parallel corpus

Autorzy:

Duškin, Maksim
Satoła-Staśkowiak, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677061.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

parallel corpora
the Bulgarian-Polish-Russian parallel corpus

Opis:

The Bulgarian-Polish-Russian parallel corpusThe Semantics Laboratory Team of Institute of Slavic Studies of Polish Academy of Sciences is planning to begin work on the creation of a Bulgarian-Polish-Russian parallel corpus. The three selected languages are representatives of the main groups of Slavic languages: Bulgarian represents the southern group of Slavic languages, Polish – the western group of Slavic languages, Russian – the eastern group of Slavic languages. Our project will be the first parallel corpus of these three languages. The planned corpus will be based on material, dating from one period (the 20th century) and will have a synchronous nature. The project will not constitute the sum of the separate corpora of selected languages.One of the problems with creating multilingual parallel corpora are different proportions of translated texts between the selected languages, for example, Polish literature is often translated into Bulgarian, but not vice versa.Bulgarian, Russian and Polish differ typologically – Bulgarian is an analytic language, Polish and Russian are synthetic. The parallel corpus should have compatible annotation, while taking into account the characteristic features of the selected languages.We hope that the Bulgarian-Polish-Russian parallel corpus will serve as a source of linguistic material of contrastive language studies and may prove to be a big help for linguists, translators, terminologists and students of linguistics. The results of our work will be available on the Internet.

Źródło:

Cognitive Studies; 2011, 11
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Implementation of the Bulgarian-Polish online dictionary

Autorzy:

Dimitrova, Ludmila
Dutsova, Ralitsa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677303.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian
Polish
online dictionary
dictionary entry
web-presentation

Opis:

Implementation of the Bulgarian-Polish online dictionaryThe paper describes the implementation of an online Bulgarian-Polish dictionary as a technological tool for applications in digital humanities. This bilingual digital dictionary is developed in the frame of the joint research project “Semantics and Contrastive Linguistics with a focus on a bilingual electronic dictionary” between IMI-BAS and ISS-PAS, supervised by L. Dimitrova (IMI-BAS) and V. Koseska-Toszewa (ISS-PAS). In addition, the main software tools for web-presentation of the dictionary are described briefly.

Źródło:

Cognitive Studies; 2012, 12
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Словник "Исторической Палеи" по списку синодального собрания № 591 второй половины ХV века – глоттометрическая характеристика
Towards a glottometric analysis of the vocabulary of the Historical Palaea

Autorzy:

Илиева, Татяна

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682326.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Historical Palaea
glottometric analysis
statistical analysis of language data
Old Bulgarian vocabulary
Preslav Literary School
Old Bulgarian language and literature

Opis:

The present study is an attempt to apply statistical methods in investigating the vocabulary of Old Bulgarian on the basis of lexical material from the Historical Palaea. Tables and charts are used to present a glotometric characterization of the lexical material under study. A comparison is made with data from other Old Bulgarian written monuments that have already been the object of similar studies.
-

Źródło:

Studia Ceranea; 2015, 5; 107-154
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Słowiański kompleks Europy? Wzajemne relacje między Bułgarami a Zachodem
Slavic complex of Western Europe? Mutual relations between Bulgarians and the Occident

Autorzy:

Moroz-Grzelak, Lilla

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694541.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Bulgarian
the Occident
Western Europe
Slavic lesser Europe

Opis:

The aim of the article was to show the relationship between Bulgaria and Europe in the past and of the present-day. The material used here comprises the texts of Western authors who perpetuated and still perpetuate the condescending treatment of Bulgarians and Bulgaria. The opinions of the Bulgarians about Europe were also presented. It was observed that the negative image of this country is determined by its location in the Balkans. The literature of the Western authors has preserved the idea of the Balkans as a battlefield between East and West, between barbarity and civilization. The border between Europe and the Balkans was understood in the past as a journey from civilization into the wild, from freedom to tyranny. Undoubtedly, the centuries of Turkish rule have left its mark on the inhabitants and culture of the Balkans. Bulgarians inhabiting a part of the Balkan Peninsula automatically found themselves in a part of the continent ill-perceived by the “Western world”. On the other hand, among the Bulgarians, as part of the Slavic world, there is a complex of underestimation and pursuit of Europe. Terms and wording related to the backwardness and catching up with Europe have become an element of the Bulgarian discourse. Bulgarian thinking duplicates stereotypes about the glory of the West and the Europeanization which they aspire to.
-

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 71-80
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Об одной незнакомой болгарской катене на Псал- тырь в списке ХІV века
On an Unknown Mid-14th Century Bulgarian Manuscript Containing the Catena to the Psalter

Autorzy:

Николова, Светлина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682419.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Psalter
Katena
Bulgarian manuscript tradition
14th century

Opis:

The texts of the oldest Slavonic translation of the Psalter are among the most thoroughly studied texts of Cyril‘s and Methodius‘ translations in all their different forms. The history of these texts has already been clarified in many respects. However, we observe the fact that research and publications are usually based on a very narrow range of manuscripts, the largest part of which were discovered and put into scientific circulation already in the 19th century. Very rarely, new data appear on the manuscript tradition until the 14th century, the studies do not even use manuscripts known for a long time. This observation applies mostly to the commented texts. This article introduces for the first time into scientific circulation the text of a so far unknown catena to the Psalter, found in a Bulgarian manuscript from the 14th century, and makes a first attempt to determine its place and importance in the development of the Psalter text among the Slavs.
-

Źródło:

Studia Ceranea; 2016, 6; 99-127
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

MYSTIFICATIONS AND GAMES – ABOUT IDENTITY DISCOURSE IN MODERN BULGARIAN PROSE (ALEK POPOV)

Autorzy:

Szydłowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/444574.pdf

Data publikacji:

2010-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Bulgarian literature,
short story,
fantasy,
identity,
Alek Popow

Opis:

The object of the analysis are short prose works written by Bulgarian author Alek Popov. The manners of the defining of an identity of a modern person – taking into consideration a psychological, sociological and anthropological context – are conceptual. A concept of the identity has become a pretext for the description of chosen elements of the world introduced in Popov’s prose – such as space-time and creation of heroes.

Źródło:

Acta Neophilologica; 2010, XII; 203-210
1509-1619

Pojawia się w:

Acta Neophilologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Dynamika współczesności w zwierciadle leksyki
The Dynamic of the Present Day in the Lexicon Mirror

Autorzy:

Długosz, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1068003.pdf

Data publikacji:

2021-02-23

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

dynamics of language processes
lexical innovations
Bulgarian language

Opis:

This review is a short presentation and an analysis of the book Динамика и иновации в лексикалната система на българския език, published in 2019 in Plovdiv. The book consists of nine parts, each dealing with a different type of linguistic processes (archaisation, terminologisation and determinologisation, lexicalisation, univerbation, neologisation, internationalisation) occurring in the lexical system of contemporary Bulgarian. Linguistic changes in the lexical sphere are presented in the context of dynamic changes in the methods of communication, determined by non-linguistic reality. The monograph deals with new vocabulary, from the end of the 20th century to the present day. It contains a synthetic review of certain positions within the scope of the discussed linguistic processes. An effort was also made to organise the terminology used in Bulgarian linguistic studies. The advantage of the monograph resides in the original propositions for the interpretation of individual phenomena and the author’s own propositions for definitions. What makes the publication particularly interesting is the presentation of an experimental study in the field of examining language competence and language memory of those Bulgarian language users who represent the generation of today’s students.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2020, 19; 421-427
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

The data-driven Bulgarian WordNet: BTBWN

Autorzy:

Osenova, Petya
Simov, Kiril

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677250.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian WordNet
WordNet mappings
data-driven WordNet construction

Opis:

The data-driven Bulgarian WordNet: BTBWNThe paper presents our work towards the simultaneous creation of a data-driven WordNet for Bulgarian and a manually annotated treebank with semantic information. Such an approach requires synchronization of the word senses in both - syntactic and lexical resources, without limiting the WordNet senses to the corpus or vice versa. Our strategy focuses on the identification of senses used in BulTreeBank, but the missing senses of a lemma also have been covered through exploration of bigger corpora. The identified senses have been organized in synsets for the Bulgarian WordNet. Then they have been aligned to the Princeton WordNet synsets. Various types of mappings are considered between both resources in a cross-lingual aspect and with respect to ensuring maximum connectivity and potential for incorporating the language specific concepts. The mapping between the two WordNets (English and Bulgarian) is a basis for applications such as machine translation and multilingual information retrieval. Oparty na danych WordNet bułgarski: BTBWNW artykule przedstawiono naszą pracę na rzecz jednoczesnej budowy opartego na danych wordnetu dla języka bułgarskiego oraz ręcznie oznaczonego informacjami semantycznymi banku drzew. Takie podejście wymaga uzgodnienia znaczeń słów zarówno w zasobach składniowych, jak i leksykalnych, bez ograniczania znaczeń umieszczanych w wordnecie do tych obecnych w korpusie, jak i odwrotnie. Nasza strategia koncentruje się na identyfikacji znaczeń stosowanych w BulTreeBank, przy czym brakujące znaczenia lematu zostały również zbadane przez zgłębienie większych korpusów. Zidentyfikowane znaczenia zostały zorganizowane w synsety bułgarskiego wordnetu, a następnie powiązane z synsetami Princeton WordNet. Rozmaite rodzaje rzutowań są rozpatrywane pomiędzy obydwoma zasobami w kontekście międzyjęzykowym, a także w odniesieniu do zapewnienia maksymalnej łączności i możliwości uwzględnienia pojęć specyficznych dla języka bułgarskiego. Rzutowanie między dwoma wordnetami (angielskim i bułgarskim) jest podstawą dla aplikacji, takich jak tłumaczenie maszynowe i wielojęzyczne wyszukiwanie informacji.

Źródło:

Cognitive Studies; 2018, 18
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approach

Autorzy:

Dimitrova, Tsvetana
Stefanova, Valentina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677351.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

WordNet
Bulgarian language
lexical semantics
semantic classification
adjectives

Opis:

The semantic classification of adjectives in the Bulgarian Wordnet: Towards a multiclass approachThe paper presents an attempt at semantic classification of adjectives in the Bulgarian wordnet. Although designed for the Bulgarian wordnet, the classification can be applied to other wordnets which are developed in parallel to the Princeton WordNet. The classification relies on information that is already available in WordNet from other synsets (noun, verb, and other adjective synsets) that are linked to the adjective synsets via lexico-semantic relations - including their semantic classes, as well as definitions and usage examples. The first stage of the work was already presented at the workshop "Challenges for WordNets" within the conference "Language, Data and Knowledge 2017". The continuation of the effort as described in this article, covers a proposal for introducing additional semantic classes to the adjective synsets (if applicable). Semantyczna klasyfikacja przymiotników w bułgarskim Wordnecie: w kierunku podejścia wielopłaszczyznowegoW pracy przedstawiono próbę semantycznej klasyfikacji przymiotników w bułgarskim wordnecie. Chociaż została ona zaprojektowana dla wordnetu bułgarskiego, klasyfikacja może być zastosowana w innych wordnetach, które są rozwijane równolegle do Princeton WordNet. Klasyfikacja opiera się na informacjach, które są już dostępne w bułgarskim wordnecie pozyskanych z innych synsetów (rzeczownikowych, czasownikowych i innych przymiotnikowych), powiązanych z synsetami przymiotnikowymi poprzez relacje leksykalno-semantyczne, w tym ich klasy semantyczne, a także definicje i przykłady użycia. Pierwszy etap pracy został już przedstawiony, a kolejny obejmuje propozycję wprowadzenia dodatkowych klas semantycznych w synsetach przymiotnikowych (w stosownych przypadkach).

Źródło:

Cognitive Studies; 2018, 18
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Facebook posts as performatives in Bulgarian political life: A sociolinguistic investigation

Autorzy:

Tincheva, Nelly

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677559.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Facebook
performing
performative
political discourse
Bulgarian politics
sociolinguistics

Opis:

Facebook posts as performatives in Bulgarian political life: A sociolinguistic investigationThe paper provides a snapshot of how the Bulgarian political public interprets the notion of ‘political action’. The paper argues there are two basic notions (‘performing’ and ‘performativity’) which are fundamental to present-day interpretations of ‘political action’, and that these two notions need to be approached through quantitative analysis of actual respondents’ interpretations. The paper addresses this analytical niche and in doing so draws on a previous sociolinguistic study which strongly suggests that the modern genre of the Facebook post has special social and political significance in pro-active Bulgarian political life. The paper systematizes and discusses the results from a questionnaire-based study on Bulgarian recipients’ expectations about the communicative and political effect of the Facebook post. The results of the study reveal that Bulgarian political audiences perceive the Facebook post not simply as a genre in Bulgarian political discourse but, crucially, as a vehicle for actual political performance in present-day Bulgarian political life. Posty na Facebooku jako performatywy w bułgarskim życiu politycznym. Ujęcie socjolingwistyczneArtykuł dotyczy tego, jak bułgarska społeczność pojmuje ideę „aktu politycznego”. Autorka broni tezy, że istnieją dwie kluczowe idee – „publiczne przedstawienie” i „performatywność” (tj. wypowiedzi performatywne) – które determinują współczesne bułgarskie interpretacje „aktu politycznego” oraz że obie te idee należy badać jakościowo, poprzez analizę danych wziętych od realnych respondentów, będących zarówno nosicielami języka, jak i aktywnymi politycznie obywatelami. Podejmując próbę zapełnienia analitycznej niszy, autorka wskazuje, że współczesny gatunek, jakim jest post na Facebooku, ma szczególne znaczenie w życiu codziennym aktywnych politycznie i społecznie Bułgarów. W artykule zostały usystematyzowane i omówione rezultaty badania, które dotyczyło nastawienia i oczekiwań bułgarskich recypientów w odniesieniu do efektu komunikacyjnego i politycznego postów na Facebooku. Okazuje się, że bułgarska społeczność polityczna pojmuje ten nowy gatunek nie tylko jako narzędzie do uczestnictwa w dyskursie politycznym, ale także jako sposób na realne działanie polityczne.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2019, 19
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

Odmianki znaczeniowe czasowników w opisie semantyczno‑syntaktycznym i w praktyce leksykograficznej (na przykładzie języka bułgarskiego)

Autorzy:

Korytkowska, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677719.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

semantics
syntax
lexicography
homonymy
dictionary entry
Bulgarian language

Opis:

The exponents of the category of definiteness / indefiniteness and a certain type of expressive expressions in Bulgarian and PolishThe paper focuses on the functions of the pronoun exponents of the semantic category of definiteness / indefiniteness in Bulgarian examples of the following type: Свършихме я. Тънко я преда. Свърши се вашата, etc. Their reference to sentences such as Свършихме я тази работа. allows interpreting the function of the phrase as thematic. This type of sentences was confronted with examples such as Тя му я изтърси една… И ти ми ги говориш едни… The features of intonation and the semantic features of the double object phrase indicate its rhematic nature. Specific formal traits of such sentences, including the usage of the exponents of the category of definiteness / indefiniteness, are related with their expressive markedness.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2010, 10
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Konflikt i wojna jako „bicz Boży” w literaturze bułgarskiego średniowiecza

Autorzy:

Kuczyńska, Marzanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677798.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

war
“whip of God
” Bulgarian literature
hagiography
hymnography

Opis:

Conflict and war as the “whip of God” in the literature of the Bulgarian Middle AgesThe article focuses on the motif of war as a tool for the realization of God’s plans for people and the sign of His reward, and above all the penalty for human misdeeds, so called “whip of God”. The forms of the presence of the idea of God’s whip, his literary images and the functions it implements, are analyzed. The analysis was carried out on the material of the Bulgarian literature from 10th-15th century. Konflikt i wojna jako „bicz Boży” w literaturze bułgarskiego średniowiecza Przedmiotem zainteresowania w artykule jest motyw wojny jako narzędzia realizacji Bożych planów wobec ludzi i znaku Jego nagrody, a przede wszystkim kary za ludzkie przewinienia, tzw. „bicz Boży”. Analizowane są formy obecności idei „bicza Bożego”, jego literackie wyobrażenia i funkcje, jakie realizuje. Analizę przeprowadzono na materiale bułgarskiego piśmiennictwa X–XV wieku.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Славянски съответствия на английския термин sustainability

Autorzy:

Генев-Пухалева [Genew-Puhalewa], Илияна [Iliana]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678714.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

terminology
sustainable development
sustainability
Bulgarian language
semantic progression

Opis:

Slavic equivalents to the English term sustainabilityThe paper examines the issue of how the term sustainable development (sustainability), coined exactly 30 years ago by the United Nations World Commission on Environment and Development, has been reproduced in the Slavic languages. The history of the primary English term’s first use as well as its source have been discussed, with special consideration given to the fact that both English and Slavic terms expressing the concept of sustainability have native components. Using a semasiological approach to the studied terminological units, the author analyzes their outer and inner form of the terms in relation to their meaning (definition). The study emphasizes the semantic progression within the various Slavic words used as terms expressing the contemporary idea of sustainable development. This semantic evolution is observable, among other things, in the component of positive evaluation inherent in the terms’ meanings and definitions. Słowiańskie odpowiedniki terminu sustainabilityArtykuł porusza kwestię sposobów oddawania w językach słowiańskich terminu sustainable development (‘zrównoważony rozwój’), ukutego 30 lat temu przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych. Omówiono historię powstania angielskiego terminu i jego źródło, zwracając uwagę szczególnie na to, że zarówno angielski termin sustainability, jak i jego słowiańskie odpowiedniki wywodzą się z rodzimych elementów. Stosując semazjologiczne podejście do badanych jednostek terminologicznych, autorka analizuje ich zewnętrzną i wewnętrzną formę w odniesieniu do ich znaczenia (definicji). W wynikach analizy na pierwszy plan wysuwa się progresja semantyczna ogólnosłowiańskich wyrazów użytych jako terminy na określenie współczesnej idei zrównoważonego rozwoju. Tę semantyczną ewolucję można zaobserwować m.in. w pozytywnym wartościowaniu, które stanowi wewnętrzny komponent znaczenia i definicji terminów.

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2018, 53
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Rejestry w bułgarskim dyskursie dziennikarskim. Rec.: Андреана Ефтимова, "Регистри в журналистическия дискурс", Университетско издателство „Св. Климент Охридски”, София 2018, 244 ss.

Autorzy:

Genew-Puhalewa, Iliana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/678763.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

review
Bulgarian language
stylistics
language of the media

Opis:

Registers in Bulgarian Journalist Discouse: Review: Andreana Eftimova, Registri v zhurnalisticheskiia diskurs, Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Okhridski”, Sofiia 2018, 244 pp.The article is a review of Andreana Eftimova’s study Registri v zhurnalisticheskiia diskurs [Registers in Journalistic Discourse].Rejestry w bułgarskim dyskursie dziennikarskim. Rec.: Андреана Ефтимова, Регистри в журналистическия дискурс, Университетско издателство „Св. Климент Охридски”, София 2018, 244 ss.Artykuł stanowi recenzję pracy Andreany Eftimowej Регистри в журналистическия дискурс [Rejestry w dyskursie dziennikarskim].

Źródło:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090

Pojawia się w:

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Patterns of dative case with meanings of ‘give’ and ‘do someone good’ in the Bulgarian dialects

Autorzy:

Kocheva, Ana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/26731727.pdf

Data publikacji:

2023-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

cases
dative case
Bulgarian dialects
przypadki
celownik
dialekty bułgarskie

Opis:

In Bulgarian dialects across the linguistic continuum, relict (residual) forms of the nominal declension continue to function, which is one of the most essential features of the Old Bulgarian morphosyntax. Nowadays, grammatical cases allow us to assume that there are a number of Bulgarian dialects that have preserved fragments of old grammatical systems. The methodology of the study was chosen at the model level and limited to one particular pattern of the dative case. This is the pattern of the dative case for purpose as an indirect object in verbs meaning 'give' and 'do someone good'. The patterns are mainly two types: adverbial and adnominal. They are found primarily in the southeastern and southwestern Bulgarian dialects, which are the most archaic, but examples of their spread to the northwest are also given.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 151-159
2083-1765

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

On (Quasi-)Gnostic Strategies for Overcoming Cognitive Dissonance. The Bulgarian Case

Autorzy:

Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Gucio, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682244.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Gnosis
Orthodox Christianity
anti-Semitism
Bulgarian culture
cultural transfer

Opis:

The article poses a research question, important not only in the studies on (neo-)gnosticism, concerning the relationship between the gnostic strategies of interpreting the world (and especially its typical rules of classifying people, based on the externalization of evil) and the tendency to construct a figure of “hylic” as a person embodying evil, and thus “unworthy of life”. In this context, the author is interested in the dynamics of the relationship between the religious worldview declared by the authors, the one they actually profess, and their attitude towards the so-called Jewish question. Bulgarian material, which is a case of a particular kind of aporia, cognitive dissonances emerging due to tension between the pressure of cultural stereotypes, pragmatic (economic), religious, parareligious and humanistic thinking, has been analyzed on the basis of post-secular thought. The investigator posits that Bulgarian culture, despite the “economic” anti-Semitism that exists within it, did not produce a figure of a Jew the hylic that absorbs all evil and that could be inscribed (as is the case in popular Polish culture, among others) in every troublesome local political and symbolic context.

Źródło:

Studia Ceranea; 2019, 9; 89-105
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

O „русизмах” Берлинского сборника
About “russicisms” of Berlinski Sbornik

Autorzy:

Stankov, Rostislav

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/682266.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Berlinski Sbornik
Old Bulgarian
Old Russian
russicism
“eastslavonic influence”

Opis:

The article deals with the problem of the so-called “eastslavonic influence” on southslavonic literature in 12th–13th centuries. The idea, based on claims that some Bulgarian and Serbian manuscripts of the period (among them Berlinski Sbornik) contain russicisms, is complete misconception.
-

Źródło:

Studia Ceranea; 2015, 5; 321-336
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

The Eulogy of Symeonic Miscellany: the Imperial Patronage of the First Slavic Anthology

Autorzy:

Garzaniti, Marcello

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2027685.pdf

Data publikacji:

2021-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Symeon’s Miscellany
Soterios
First Bulgarian Empire
Tsar Symeon

Opis:

The essay proposes an interpretation of the eulogy of Symeon’s Miscellany considering not only the cultural context of the First Bulgarian Empire at the beginning of the tenth century, but also the historical situation and the literary production of the seventies and eighties of the previous century when the Greek original of the Miscellany known by the name of the Soterios was conceived in Constantinople. This eulogy helps us to better understand the reasons that led to the creation of the Slavic version of this anthology at the time of Symeon. In the Constantinopolitan environment, this anthology was conceived as an adequate tool of the kind required by monks and priests engaged in the education of the laity, with particular focus on the foundations of orthodox doctrine. In the new environment the initiative was taken by Tsar Symeon, who – on the strength of his theological training – assumed a decisive role while occupying the throne by taking responsibility for directly instructing the Bulgarian aristocracy, fully exploiting a tool in the Slavic language that would have been very useful.

Źródło:

Studia Ceranea; 2021, 11; 549-567
2084-140X
2449-8378

Pojawia się w:

Studia Ceranea

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

Bułgarskie przekłady bajek Ezopa i ich rola w kształtowaniu odrodzonego społeczeństwa w XIX wieku
Bulgarian Translations of Ezop’s Fairy Tales and Their Role in Shaping a Revived Society in 19th century

Autorzy:

Walczak-Mikołajczakowa, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1046571.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Aesop’s fairy tales
translations into Bulgarian
national revival

Opis:

The article considers the Bulgarian translations of Aesop’s fairy tales done in the nineteenth century. Then they occupied an important place in the textbooks for the newly emerging secular schools. As a popular reading, they also played an important role in the discussion on normalization of the Bulgarian language.

Źródło:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 2; 113-120
0302-7384

Pojawia się w:

Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

A fuzzy model for team control and its application

Autorzy:

Lambovska, M.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/406930.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

team
fuzzy control
management model
performance evaluation
Bulgarian enterprise

Opis:

An original fuzzy team control model is presented in this article. The model is based on a non-traditional combination of classical and contemporary achievements of management and mathematical theories of fuzzy logic and fuzzy sets. In methodological terms, the article also offers a set of tools for measuring and evaluating both team performance and the effectiveness of the team control system in the organization. Fuzzy tools and techniques for decision-making, studying of hidden effects and joint influences, and quantification of evaluations are employed in this set of tools. The suggested fuzzy model contributes to overcoming theoretical deficits on the issues of team control, and the methodology of team control fills a gap in the toolkit of team management. The results from verification of the fuzzy team control model at a small-sized Bulgarian enterprise are also discussed in this article. They indicate that it is possible to develop a fuzzy model for team control, increasing the effectiveness of the team control system in the enterprise.

Źródło:

Management and Production Engineering Review; 2018, 9, 3; 108-119
2080-8208
2082-1344

Pojawia się w:

Management and Production Engineering Review

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Пламен Дойнов – Поколение и поезия. 1956–1989
Plamen Doynov – Generation and Poetry. 1956–1989

Autorzy:

Алипиева, Антоанета

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636239.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

poetic generation
periodization
socialist period of the Bulgarian poetry

Opis:

The article deals with Plamen Doynovʼs idea of the poetic generations during the time of the socialism. There are the connections between the administrative power and the poets, between the ideological directives and the poetry as an autonomous area. The author suggests the idea of the periodization within poetry during the socialism.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2019, 17; 337-344
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

“Slavic Enlightenment”: Functioning of Cyrilo-Methodian tradition in modern Bulgarian culture
„Славянското просвещение” или за функционирането на Кирило-Методиевата традиция в модерната българска култура

Autorzy:

Джевиецка, Евелина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635456.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Cyrilo-Methodian tradition
Slavic enlighteners
Enlightenment
Bulgarian culture
modernity

Opis:

The article raises the question of functioning of Cyrilo-Methodian tradition in the Bulgarian culture in the conditions of modernity. The subject of analysis is the traditional and originally religious notion of the “Slavic / Bulgarian enlighteners”. It is argued that Cyril and Methodius are presented as patrons of enlightenment, first understood as education, and then as an historical epoch, and that is why they become absolute role models of a citizen, a Bulgarian, an Orthodox, a communist. The conclusion is that the starting point for understanding the modern narrative about the creators of Slavic alphabet should be the idea of enlightenment, which in the course of time has been secularized and concretized.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 15
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

Изображения на Паисий Хилендарски върху българските пощенски марки. „Царският Паисий“
The images of Paisii Hilendarski on Bulgarian postage stamps. Paissi’s postage stamps from the royal period

Autorzy:

Кръстева, Мила

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694485.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

postage stamp
Paisii Hilendarski
monastery
Salvo-Bulgarian History
Bulgaria

Opis:

-
The author analyzes the images of Paisii Hilendarski, printed on Bulgarian postage stamps. It is shown that in Bulgaria for a period of 92 years (1920–2012) a total of 10 postage stamps have been validated. They reflect the memory of the Bulgarians: both for Paisii and for Slavo-Bulgarian History. It is suggested that every Bulgarian cultural and historical age imposes its own rules on how to display the monk from Hilendar. The article follows the program of the project: ‘From one man’s lips to another’s ear’ … and all the way to the Internet’ (Project № FP-17 FlF-004/16.05.2017, Department for Scientific Research, Plovdiv University ‘Paisii Hilendarski’).

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 149-162
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

The Bulgarian 1989

Autorzy:

Dineva, Detelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/477654.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

long 1989
trends in Bulgarian dissidence
intra-party coup

Opis:

T he article treats the main processes and events constituting the ‘long 1989’ in Bulgaria. It discusses the internal and international environments at the time, the growing ten- sions in the economic, social, political, and ethnic spheres as well as the activities of the main actors from both the ruling Communist Party elite with its internal divisions (ultimately leading to an intra-party coup) and the circles standing in various degrees of opposition to the official line. Both earlier manifestations of dissent in the country and the activities of the dissident organisations of the late 1980s are examined. Special attention is paid to the two main trends in Bulgarian dissidence ‒ the one striving for a radical change of the system and the other aspiring to ‘humanise’ the existing order, as attitudes ensuing from the former or the latter would be among the underlying fac- tors behind Bulgaria’s choice of the way for its future development.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 41-58
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Strategy for the renaissance of Bulgarian industry: policy planning vs implementing measures

Autorzy:

Kopeva, Diana
Sterev, Nikolay
Blagoev, Dimitar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/570162.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

Tematy:

industrial renaissance
reindustrialization
Bulgarian economy
strategic planning
policy measures

Opis:

A wide range of strategic documents outlines the “road map” of development of the existing industry to “Industry 4.0” in Bulgaria. Despite efforts at European and national level, the implementation of the “road map” for the reindustrialization of the economy meets a basic problem of how to plan without evolution to achieve a revolution in the industry. As a result of the realization of this problem, there is an absence of a clear European or national plan to implement the “revival of industry” with the available economic, social, and political contexts, but at the same time, a realization of short-term plans is observed, aimed primarily at using investment measures to change the industry from the “inside”. This report emphasizes the main challenges facing a strategic plan for the reindustrialization of the Bulgarian economy as well as structurally addresses the following questions: 1. What are the Bulgarian strategic and operational documents related to the implementation of a common European plan for revival of the industry to “Industry 4.0”? 2. What short-term measures should be implemented as the first steps in Bulgaria in this direction? Summary and conclusions end the article

Źródło:

Ekonomia XXI Wieku; 2018, 2 (18); 7-16
2353-8929

Pojawia się w:

Ekonomia XXI Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Polskie i bułgarskie rzeczowniki złożone z członami homo-/xoмo- i gej-/гeй- jako przejaw internacjonalizacji słowotwórstwa w języku mediów
Polish and Bulgarian compound nouns with components homo-/xoмo- and gej-/гeй- as a sign of internationalization in the media language

Autorzy:

Długosz, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/568215.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK

Tematy:

Polish-Bulgarian word formation
composite nouns
language of media

Opis:

The present article is focused on the newest compounds with the foreign element homo-/xoмo-- and gej-/гeй- in Polish and Bulgarian languages. The source of language material are mainly Polish and Bulgarian press texts. The morphological structure of the compound types under discussion is described. Difficulties regarding the classification of new structures are stressed. Semantic analysis is introduced in the form of a proposal for deifinitons of the first components of the compound. In order to document the contexts of use of the lexemes (indirectly, the frequency of derivates and productivity of series), an Internet search query is performed. Essential differences between productivity and functioning of both types of compounds in the languages under discussion are described. Formal and semantic properties of the compounds, which may have a significant impact on the significant presence of such formations in the media language, are specified.

Źródło:

Linguistica Copernicana; 2011, 2(6); 163-177
2080-1068
2391-7768

Pojawia się w:

Linguistica Copernicana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Extraction and Presentation of Bilingual Correspondences from Slovak-Bulgarian Parallel Corpus

Autorzy:

Garabík, Radovan
Dimitrova, Ludmila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677001.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

translation equivalents
GIZA++
parallel corpora
aligned text
Slovak
Bulgarian

Opis:

Extraction and Presentation of Bilingual Correspondences from Slovak-Bulgarian Parallel CorpusIn this paper the results of the automatic extraction and presentation of bilingual correspondences from Slovak-Bulgarian Parallel corpus are described. The equivalent phrases are extracted from sentence and word level automatically aligned corpus, filtered, indexed and presented in a dictionary-like interface. The bilingual dictionary database contains 80 thousand phrase pairs consisting of approximately 350 thousand words (per each language). Counting unique word forms, the size is 31 thousand in the Slovak part of the dictionary, 26 thousand in the Bulgarian part.

Źródło:

Cognitive Studies; 2015, 15
2392-2397

Pojawia się w:

Cognitive Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Някои типове съществителни имена в българския език с оглед на формалното им описание

Autorzy:

Кунева [Kuneva], Илияна [Iliiana]

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677495.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

nouns
inflection forms
formal description
normative grammar
Bulgarian language

Opis:

Some types of nouns in Bulgarian in view of their formal description This article presents a part of the formal description of nouns in Bulgarian made for the purposes of the Normative grammar of modern Bulgarian. It reviews the descriptive approach that has been adopted and some issues that can be solved through its implementation. In particular, cases of variation of forms within the paradigm of the nouns as well as types of nouns with “defective” paradigm are discussed. Niektóre typy rzeczowników w języku bułgarskim ze względu na ich opis formalny W artykule przedstawiono część formalnego opisu rzeczowników w języku bułgarskim. Opis został sporządzony na potrzeby Gramatyki normatywnej współczesnego języka bułgarskiego. Zaprezentowano przyjęte kryteria opisu oraz ich zastosowanie na wybranych przykładach. W szczególności omówiono przypadki wariancji form wewnątrz paradygmatu rzeczownikowego i przeanalizowano typy rzeczowników o „wadliwym” paradygmacie.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

„Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowych

Autorzy:

Juda, Celina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677570.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Bulgarian literature
Slavonic literature
totalitarianism
communism
collective memory
ritual

Opis:

“Wiping clean the slate of the past”. Reflections on the fringes of selected literary texts from Slavic People´s RepublicsFormulas of “forgetting” in the totalitarian half-century as well as post-1989 have changed shape and intensity. Strategies of disavowal and rejection of the proximate and distant past differ depending on the intensity of the ideologising processes in the structure of the phenomenon. The systemic mechanism of ritual burial and announcement of the end of “bad past, bad times” includes a number of phases (from construction to reconstruction).This paper examines the strategies under the first of these phases (1944–1956), during which the process of incorporating an external matrix created in revolutionary conditions (Soviet culture) into local culture/literature was the strongest. The practice consists of an unconditional transfer from the model of a maximum number of factors which sanction acts of disavowing the proximate and distant past and legitimise subjection to the chosen / ideal system (denial/discreditation of the old world order, new genres, a new way to explain the past, clear vision of the future). „Przeszłości ślad dłoń nasza zmiata”. Refleksje na marginesie wybranych tekstów literackich z obszaru słowiańskich krajów demokracji ludowychFormuły „zapominania” w półwieczu totalitaryzmów, ale także po 1989 roku, w dekadach post-, zmieniały kształt i natężenie. Strategie dezawuowania i odrzucania bliskiej czy odległej przeszłości różnią się w zależności od stopnia natężenia procesów ideologizacji. Systemowy mechanizm rytualnego grzebania i głoszenia końca „złej przeszłości, złego czasu” przechodził kilka faz (od konstrukcji do rekonstrukcji).W artykule została podjęta próba opisu najstarszej fazy zjawiska, gdy do kultur lokalnych zostaje inkorporowana matryca zewnętrzna, wypracowana w warunkach rewolucyjnych (wzorzec sowiecki). W praktyce oznaczało to bezwzględne przeniesienie z „wzorca” maksymalnej liczby czynników sankcjonujących akty dezawuowania przeszłości, a legitymizujących podległość wybranemu/idealnemu systemowi (wyparcie, dyskredytowanie starego porządku świata, nowe gatunki, formy, sposoby tłumaczenia przeszłości skutkujące zrealizowaniem idei „świetlanej przyszłości”).

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan Stanev

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677863.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Emiliyan Stanev
Judas
Bible
Modernity
agnosticism
ideology
Bulgarian literature

Opis:

In the trap of agnosticism: Judas according to Emiliyan StanevThe article discusses the modern sensation of complete enslavement. It offers an in-depth analysis of Emiliyan Stanev’s short story Lazarus and Jesus (Lazar i Isus; 1977) in the context of relevant entries from the author’s diaries. The article centres on the presentation of Judas as a debunker of Christ’s teaching. Stanev presents his vision of a permanent rift between spirit and reason that is not only a clear expression of the tragedy of agnosticism, but also, paradoxically, an indication that the state of ignorance is blessed, albeit impossible to achieve. Stanev’s story can be interpreted as a deeply ambiguous polemic not only with Christian religion understood as an “irrational” truth about transcendence but also with ideology, i.e. a doctrine that promises future happiness but is just as oppressive as formal secular power. W pułapce agnostycyzmu, czyli Judasz według Emiliana StanewaArtykuł omawia problematykę nowoczesnego poczucia totalnego zniewolenia. Przedmiotem uwagi jest opowiadanie Emiliana Stanewa Лазар и Исус (Łazarz i Jezus, 1977), zaś kontekstem – osobisty dziennik autora oraz rola jego Judasza jako demistyfikatora Chrystusowej nauki. Postawiona przez pisarza diagnoza wiecznego rozdarcia między duchem a rozumem staje się nie tylko kryptonimem tragizmu postawy agnostycznej, lecz – paradoksalnie – także przesłanką dla tezy o błogosławionym, choć niemożliwym do osiągnięcia stanie niewiedzy. Utwór interpretowany jest jako głęboko ambiwalentna polemika nie tyle z religią chrześcijańską jako irracjonalną „prawdą” o transcendencji, co z ideologią, tj. doktryną obiecującą przyszłe szczęście, choć równie zniewalającą jak formalna władza świecka.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Rola cara Piotra (927-969) w życiu bułgarskiego Kościoła. Kilka uwag
The role of tsar Peter (927-969) in the life of the Bulgarian Church. A few remarks

Autorzy:

Leszka, Mirosław J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/611888.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

car Piotr (927-969)
bogomilizm
Kościół bułgarski
średniowieczny monastycyzm bułgarski
tsar Peter (927-969)
bogomilism
Bulgarian Church
Bulgarian medieval monasticism

Opis:

Tsar Peter was a ruler who was active in the sphere of church policy, and is pictured to have been a deep believer himself. He is credited with the fact of granting the title of patriarch to the Bulgarian archbishop, which most probably occurred under the framework of the agreement of 927 (?933/934). The act symbolically completed the process of acquiring full maturity and independence by the Church of Bulgaria. Peter, as the first Bulgarian ruler, had to face a serious problem of heresy. Being fully aware of responsibility for orthodoxy of his subjects’ creed, he was determined enough to take precautions in order to stifle the development of the Bogomil heresy. However, his actual actions (except for his consulting the patriarch) and their results are impossible to pinpoint. On the other hand, it should be stressed that, during the rule of tsar Peter, the Bulgarian monasticism lived through a period of considerable development. The tsar contributed to that progress, though, unfortunately, details of the phenomenon are impossible to determine. Peter himself became a monk before his death, and subsequently his personal worship evolved around his involvement in the monastic movement.

Źródło:

Vox Patrum; 2016, 66; 429-442
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Zamiast toastu. Kilka uwag o bułgarskim winie
Instead of A Toast: A Few Remarks of Bulgarian Wine

Autorzy:

Bijak, Urszula

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/971899.pdf

Data publikacji:

2016-12-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

onomastyka kulturowa
bułgarskie wino i winorośl
bułgarskie toponimy i enonimy
cultural onomastics
Bulgarian wine and vine
Bulgarian toponyms and enonyms

Opis:

Wine is a crucial part of the cultural history of the territory within the current borders of Bulgaria from the earliest times until now. It plays an important role in the life of Bulgarians and is a multiethnic heritage of this land. Bulgarian toponyms only archive a lexicon associated with wine in a small degree, with more toponyms found regarding vines and vineyards which were characteristic elements of the native landscape. The Bulgarian enonyms constitute a “multilingual patchwork”, where the locality (present, but not dominant) is mixed with globality. Locality is mainly reflected in the detoponymic and deanthroponymic names referring to the Bulgarian heritage and also the Thracian, Greek and Roman legacy of those lands. Globality is revealed in the linguistic “hybridity” manifested by the free use of foreign models, naming vocabulary and intertextuality appealing to a global experience. This part of Bulgarian enonymy derives mainly from the English and French language, as well as Spanish, Italian, Greek and Latin.

Źródło:

Onomastica; 2016, 60; 317-332
0078-4648

Pojawia się w:

Onomastica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Accuracy and Reception: On Theological and Aesthetic Novelty in Two Novels by Teodora Dimova
Zgodność i recepcja. O teologicznej i estetycznej nowości w dwóch powieściach Teodory Dimowej

Autorzy:

Drzewiecka, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31339662.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Biblia
nowoczesność
kultura bułgarska
literatura bułgarska
Teodora Dimowa
recepcja
apokryf
Bible
Modernity
Bulgarian culture
Bulgarian literature
Theodora Dimova
reception
apocrypha

Opis:

This article raises the question of functioning of the Biblical narrative in modern literature in the context of the local/individual experience of faith and the epistemological and existential question of truth. The focus is on two novels by the Bulgarian writer Teodora Dimova (born in 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] and Първият рожден ден [The First Birthday, 2016]. This case is particularly interesting because the Biblical story about Jesus has not been used here in order to create a parody or blasphemy, which could be expected as far as the postmodern de-contextualisation and re-evaluation of tradition are  concerned, but to offer both an aesthetically original and theologically orthodox vision of the Christian God. So how to paraphrase the Biblical story and remain orthodox? How to actualize the existential potential of the Bible and achieve novelty? The analysis is conducted in the perspective of Paul Ricoeur’s existential hermeneutics and phenomenology of memory, especially his concepts of testimony and mimesis, with regard to the question of the reception of Biblical paraphrases in (Bulgarian) modern culture.
W artykule została poruszona kwestia funkcjonowania narracji biblijnej w literaturze nowoczesnej w kontekście lokalnego i indywidualnego doświadczenia wiary oraz epistemologicznego i egzystencjalnego pytania o prawdę. Autorka koncentruje się na dwóch powieściach bułgarskiej pisarki Teodory Dimowej (ur. 1960): Марма Мариам [Marma, Mariam, 2010] i Първият рожден ден [Pierwsze urodziny, 2016]. Przypadek ten jest szczególnie interesujący, ponieważ biblijna opowieść o Jezusie nie została tu wykorzystana w celu stworzenia parodii lub bluźnierstwa, czego można by oczekiwać w kontekście ponowoczesnych dekontekstualizacji i przewartościowań, ale aby zaproponować wizję chrześcijańskiego Boga, która jest zarówno estetycznie oryginalna, jak i teologicznie prawowierna. Jak więc sparafrazować historię biblijną i pozostać ortodoksyjnym Jak urzeczywistnić egzystencjalny potencjał Biblii i stworzyć oryginalne dzieło? W analizie autorka odwołuje się do hermeneutyki egzystencjalnej i fenomenologii pamięci Paula Ricoeura, zwłaszcza jego koncepcji świadectwa oraz mimesis, w odniesieniu do kwestii recepcji parafraz biblijnych w (bułgarskiej) kulturze nowoczesnej.

Źródło:

Colloquia Humanistica; 2021, 10; 1-27
2081-6774
2392-2419

Pojawia się w:

Colloquia Humanistica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Bulgarians and Bulgaria in the Last Quarter of the Nineteenth Century in Jan Grzegorzewski’s Publications (Internal Policy, Foreign Policy)

Autorzy:

Rubacha, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/958090.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Bulgaria in the 19th century
Bulgarian internal policy
Bulgarian foreign policy
Serbo-Bulgarian War of 1885
jan grzegorzewski
bułgaria w xix w.
bułgarska polityka wewnętrzna
wojna serbsko-bułgarska 1885
bułgarska polityka zagraniczna

Opis:

The period of five-century “Turkish yoke” of the Bulgarian lands brought up many deep and multifaceted changes in almost all areas of social life. The Bulgarian population, pushed aside on the margin of social life and deprived of almost all public rights, were unable to reconstruct their elites, destroyed physically and ideologically during the Turkish invasion of the Balkans. And it was for this reason that on the threshold of independence the Bulgarians had only a handful of people prepared to lead the nation and to perform a public service both on a local and national scale. The issue became especially important after Bulgaria regained its statehood in 1878, and social and economic problems of the young state were aggravated by the rivalry of the great powers fighting for influence in this part of Europe, which effectively attracted the attention of developing political milieux. This caused never-ending disputes within the Bulgarian political circles between supporters of a rapprochement with the West and advocates of closer relations with Russia, which, in turn, led not only to numerous political crises, but also implied changes in the highest levels of the government. Only the utmost determination did make it possible for the Bulgarians to overcome internal political problems and to make Bulgaria the leader of other Balkan countries already in the early 19th century. Those complex processes were observed, described and commented upon by Jan Grzegorzewski, and his texts are a perfect source of knowledge both for historians, and other scholars. 
Период пятисотлетнего турецкого ига болгарских земель вызвало глубокие и многоаспектные перемены почти во всех сферах тамошней общественной жизни. Болгары, столкнутые на обочину и лишенные почти всех публичных прав, были не в состоянии предпринять действия по восстановлению своей элиты, которая была физически или идеологически уничтожена еще во время вторжения турок на Балканы. Из-за чего на пороге обретения независимости болгарский народ имел в распоряжении лишь горстку людей, подготовленных к лидерству и несении государственной службы, как в местном, так и в общегосударственном масштабе. Эта проблема приобрела особенное значение после реактивации болгарской государственности в 1878 г., когда на трудности общественного и экономического характера, скопившиеся перед молодым государством, наложилось тогдашнее соперничество держав за сферы влияний в этой части Европы, которое эффективно поглощало внимание только что создававшихся политических сред. Такое положение вещей приводило в Болгарии к бесконечным спорам между сторонниками сближения с Западом и сторонниками укрепления отношений с Россией, что обернулось не только многочисленными политическими кризисами, но и повлекло за собой изменения в высших эшелонах власти. Лишь необычная решительность в стремлении к национальным целям позволила болгарам не только одолеть внутренние политические проблемы, но и уже в начале XX в. сделать свою страну лидером среди других балканских государств. За этими сложными процессами наблюдал, описывал и комментировал Ян Гжегожевский, а его работы являются отличным источником знаний, как для историков, так и для представителей других научных дисциплин.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 1
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Kwestia Patriarchatu Bułgarskiego w 1. poł. X wieku
The question of the Bulgarian Patriarchate during the first half of the 10th century

Autorzy:

Leszka, Mirosław J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/613177.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Kościół bułgarski IX-X w.
patriarchat bułgarski
car Symeon
car Piotr
Bulgarian Church IX-X c.
Bulgarian patriarchate
tsar Symeon
tsar Peter

Opis:

One of the key points of tsar Symeon’s political program was achieving autocephaly for the Bulgarian church and making its head a Patriarch. It is possible that the archbishop of Bulgaria was proclaimed a Patriarch (913) without Byzantine consent, but the sources only allow for attempting to show that this matter was reflected in the peace treaty concluded after Symeon’s death (927) by Peter, his son.

Źródło:

Vox Patrum; 2013, 59; 581-590
0860-9411
2719-3586

Pojawia się w:

Vox Patrum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Назоваването на най-новите реалности и виртуалности (по примери от киберекологията)
Naming the new realities and virtualities (using examples from the area of cyberecology)

Autorzy:

Генев-Пухалева, Илияна

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694509.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Bulgarian
language for specific purposes
term creation
cyber
cyberecology

Opis:

-
The paper examines Bulgarian names of concepts (terms or quasi-terms) concerning today’s and future developments of technology, computer systems as well perceptions and experiences related to these technologies and systems. The subject area chosen for analysis is that of cyberecology. The author discusses the neological character of the terms naming new realities and virtualities (including the terms with the formal element cyber-), the structural and semantic features of selected terms while emphasizing the influence of English models. The texts studied in the cyberecological area are considered to be term-generating with a view to their primacy within a new language for specific purposes. Furthermore, attention is drawn to the cognitive syntax (i.e. the ways of introducing new concepts) of the cyberecological texts. The general conclusion of the paper is that the linguistic observation of a sublanguage for specific purposes which is in the on-going process of creation is needed considering that it is important for the future of the Bulgarian language to have Bulgarian names for the future realities.

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 205-210
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Дипломатическата кариера на Константин Петкович
The diplomatic career of Constantin Petkovic

Autorzy:

Никодимова, Галина

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/694529.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Constantin Petkovich
Bulgarian National Revival
diplomatic career
Dubrovnik
Lebanon

Opis:

-
The paper presents one of the many dimensions of Konstantin Petkovic’s case – his diplomatic career in the service of the Russian Empire. Konstantin Petkovic is a part of the team of the leading Russian diplomat – Alexander Mikhailovich Gorchakov. He is the last chancellor of the Russian Empire and head of the foreign policy of the Northern Empire during the reign of Emperor Alexander II. His diplomatic career is in Ragusa (Dubrovnik) and Lebanon.

Źródło:

Slavica Lodziensia; 2018, 2; 273-281
2544-1795

Pojawia się w:

Slavica Lodziensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

КУКЛА, ФУКЛА, ГАДЖЕ ТРЕПАЧКА – CZYLI O JĘZYKOWYM OBRAZIE KOBIETY W TEKSTACH BUŁGARSKICH PIOSENEK POPFOLK

Autorzy:

Długosz, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/697026.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Opolski

Tematy:

chalga;
the language image of women
Bulgarian pop culture;

Opis:

The purpose of this article is to present the language picture of the woman on the basis of the lyrics of songs classified as a genre known as chalga. The image reconstructed in this manner seems to be particularly interesting from the perspective of the figurative meaning of the lexeme chalga in the Bulgarian language. It then appears as a type of exemplar of anticulture, in which the representation of women’s beauty and the model of male-female relations are displayed in an extremely evocative and archetypal way.  

Źródło:

Studia et Documenta Slavica; 2019, 1; 53-65
2658-1620

Pojawia się w:

Studia et Documenta Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

New South Slavic Translations of Aesop’s Fairy Tales
Nowe południowosłowiańskie przekłady bajek Ezopa

Autorzy:

Walczak-Mikołajczakowa, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/635853.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Aesop’s fairy tales
translations
Bulgarian language
Macedonian language

Opis:

In 2006 for the first time after more than 30 years a new translation of Aesop’s fairy tales into Bulgarian by Vladimir Atanasov was published. Aesop’s tales were also translated into Macedonian for the first time (by Valerij Sofronievski) and published in 2008. The article contains discussion and comparison of both translations. A collection of both volumes and classic editions of Aesop’s tales were described and translations were made from them. The authoress precedes her arguments with a short outline of the history of Aesop’s translations into Bulgarian. Particular attention is paid to the translation of bishop Sofroni from the early 19th century, because both discussed contemporary translations clearly refer to this work.

Źródło:

Poznańskie Studia Slawistyczne; 2018, 14
2084-3011

Pojawia się w:

Poznańskie Studia Slawistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce