Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Brethren" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Osadnictwo braci czeskich i morawskich w regionie łódzkim
Colonisation of Bohemian and Moravian Brethren in Łódź region from 16th to 19th centuries
Autorzy:
Szczepankiewicz-Battek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/684469.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
osadnictwo
kolonizacje
bracia czescy
bracia morawscy
Zelów
settlement
colonisation
Bohemian Brethren
Moravian Brethren
Opis:
The article describes migrations and colonization of Bohemian and Moravian Brethren in Łódź region from 16th to 19th centuries, as well as their cultural heritage. The first stage of colonisation involved migrations from Bohemia to Poland at the turn of the 16th and 17th centuries. It began in 1547 after emperor Ferdinand Habsburg's edict forcing the Bohemian Brethren to convert to Catholicism or leave the Habsburg empire, and lasted until the Battle of White Mountain (1620) at the outset of the Thirty Years' War. At this time, thousands of religious refugees from Bohemia settled in Polan, mostly in Great Poland, with some in the Łódź region. Most of the Bohemian Brethren congregations in Poland ended their activities during the Counter-Reformation, in late 17th century. The second stage of Czech settlement in the region started at the beginning of the 19th century, simultaneously with German colonisation. The biggest settlement of Bohemian Brethren in Łódź region was the town of Zelów, where a large group of immigrants from Silesia already lived. Until the mid-19th century, Czech settlements covered a dozen villages near Bełchatów. The village Kuców, demolished in the 1980s due to the opencast lignite mine, became the centre of the settlement. Most Czechs settled in Łódź region were Bohemian Brethren, who joined the Evangelical-Reformed Church, but kept their separate language and service. After the Second World War, most of them returned to Czechoslovakia. Hundreds of people declaring Czech nationality and cultivating their culture remain in Zelów. Moravian Brethren is a religious denomination, founded in the first half of the 18th century in Upper Lusatia by Protestant religious refugees from Moravia. They founded their settlements around the world, including the Russian Empire. Important Moravian Church settlements in Łódź region were Nowosolna and Lwówek near Gąbin. At the turn of the 19th century, they have joined the followers of other Protestant churches in the region. However, the characteristic features of their material culture remained: urban planning, cemeteries and prayer houses.
Tematem artykułu są migracje i osadnictwo braci czeskich i morawskich na ziemi łódzkiej od XVI do XIX w. oraz pozostałości ich dziedzictwa kulturowego. Pierwszy etap tego osadnictwa to migracje z Czech do Polski na przełomie XVI i XVII w. Drugi etap rozpoczął się na początku XIX w. równocześnie z kolonizacją niemiecką. Większość Czechów osiedlonych na ziemi łódzkiej stanowili bracia czescy, którzy zgłosili akces do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, ale zachowali odrębność języka i nabożeństw. Po drugiej wojnie światowej znaczna część zamieszkałych w regionie Czechów wróciła do ojczyzny. W Zelowie jednak nadal mieszka kilkaset osób deklarujących narodowość czeską i kultywujących swoją kulturę. Bracia morawscy to denominacja religijna, założona w pierwszej połowie XVIII w. na Górnych Łużycach przez protestanckich uchodźców religijnych z Moraw. Zakładali oni swoje osady na całym świecie, w tym także w Imperium Rosyjskim. Największymi placówkami braci morawskich na ziemi łódzkiej były Nowosolna koło Łodzi i Lwówek koło Gąbina. Na przełomie XIX i XX w. zintegrowali się oni z wyznawcami innych kościołów protestanckich w regionie. Pozostały jednak po nich charakterystyczne elementy kultury materialnej: układy urbanistyczne, cmentarze i domy modlitwy.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2017, 6
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Oldest Pyramid in Poland. An Arian Tomb in Krynica in the Krasnystaw District
Autorzy:
Sliwa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702707.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
POLAND)
POLISH BRETHREN
PYRAMID (KRYNICA
Opis:
The article is devoted to a pyramidal tomb in eastern Poland, probably the resting place of Pawel Orzechowski (about 1550-1612), an important personage among the Polish Brethren.
Źródło:
Meander; 2005, 60, 3; 350-355
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Libertas Scribendi – Libertas Philosophandi. Some Remarks On The Method Of Research In The Field Of Legal History In Relation To A Book By Jerzy Kolarzowski "Idea praw jednostki w pismach Braci Polskich. U narodzin nowożytnej koncepcji praw człowieka" ["The Idea of Individual Rights in the Writings of the Polish Brethren. Birth of the Concept of Human Rights"]Warsaw University Press, Warsaw 2009, pp. 241
Autorzy:
Święcicka, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/926171.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
methodology, the Polish Brethren, human rights
Opis:
In discussion in which there participate almost all intellectuals (including the lawyers) who deal with broadly understood social sciences, the sintagma of human rights has been detectable for centuries. Its understanding however has been and still is ideologically conditioned. The present paper was inspired by Jerzy Kolarzewski’s monograph on Idea praw jednostki w pismach Braci Polskich. U narodzin nowożytniej koncepcji praw człowieka (The idea of rights of an individual as depicted in the papers of Polish Brethren. The genesis of modern concept of human rights) Warszawa 2009. The present contribution, apart from presenting the aforementioned study, tries to make a general reflection on the method of conducting legal history research by those who are engaged in seeking the links of “genetic” characters between the legal history phenomena and the phenomena of contemporary law. In other words the researchers that come into play are those who try to arrive at the moments of “concepts” of contemporary legal concepts, as set in history. These researchers try to juxtapose them upon the “genetic principle”.
Źródło:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa; 2012, 5, 1; 67-84
2084-4115
2084-4131
Pojawia się w:
Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zarys dziejów Reformacji w Wielkopolsce
An Outline of History of the Reformation of Wielkopolska
Autorzy:
Małłek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/425582.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gdańsku z siedzibą w Sopocie
Tematy:
Lutherans
Calvinists
Czech Brethren
Arians (antitrinitarians)
“Sandomierz Agreement”
Opis:
The article presents beginnings and development of Protestantism in Wielkopolska (Greater Poland province) till 1570.It is composed of the fol-lowing parts: 1. Beginnings of the Reformation in Wielkopolska; 2. Czech Brethren in Wielkopolska; 3. Lutheranism in Wielkopolska; 4. Calvinists and Arians (Unitarians) in Wielkopolska; 5. Unification of Reformation Denominations. Sandomierz Agreement 1570.Specific feature of the Refor-mation movement was its multi-national character.60 Lutheran parishes of Polish and German speaking communities emerged here.In addition, 64 parishes of Czech Brethren were established under initiative of Czech immigrants, but majority of faithful members were Polish nationals.Calvinist parishes were only three in number while those of Arians (Polish Brethren) formally four, not counting the real existence of a parish in Śmigiel.Despite differences among these various confessions Protestant Churches in Wielkopolska, in fear of the Counter-Reformation, actively joined to unify their confessions.In 1555 Koźminek was the scene of the union between Małopolska (Lesser Poland provice) Calvinists and Czech Brethren in Wielkopolska.Then in 1570 Lutherans, Calvinists and Czech Brethren, excluding Arians (antitrinitarians) concluded a union on a fede-ration base, referred to as “Sandomierz Agreement” with the purpose to mutual recognition of confessions and cooperation.That was an early example of ecumenism among various fractions of Protestantism in Europe.
Źródło:
Gdański Rocznik Ewangelicki; 2016, 10; 21-31
1898-1127
Pojawia się w:
Gdański Rocznik Ewangelicki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki ruchu wolnych chrześcijan w Polsce do 1918 roku
The beginning of the Free Christians movement in Poland till 1918
Autorzy:
Sobiech, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/494638.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
Tematy:
wolni chrześcijanie w Polsce
bracia plymuccy
pierwochrześcijanie
Zrzeszenie Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan
Józef Mrózek
Wacław Żebrowski
Stefan Bortkiewicz
Antoni Przeorski
Free Christians in Poland
Plymouth Brethren Christian Brethren
Brethren Movement
Society of First Christian Teaching’s Followers Józef Mrózek
Opis:
W artykule przedstawiono powstanie ruchu wolnych chrześcijan w Polsce przed rokiem 1918 i odzyskaniem narodowej niepodległości. Była to kontynuacja wcześniejszego ruchu braci plymuckch zapoczątkowanego w Dublinie w 1830 roku. Początek działalności braci wolnych w Polsce związany jest z ożywieniem religijnym na przełomie wieków w niezależnych kręgach: neopietystycznych luteran na Śląsku Cieszyńskim oraz mariawickich rzymskokatolików w centralnej Polsce. Artykuł prezentuje sylwetki założycieli i istotne wydarzenia, które doprowadziły do powstania pierwszych zborów braci na Śląsku oraz Zrzeszenia Zwolenników Nauki Pierwotnych Chrześcijan w Warszawie.
The article presents the emergence of the Free Brethren movement in Poland before 1918 when the country regained its independence. It was a continuation of the Plymouth Brethren movement that started in Dublin in 1830. The beginning of the Brethren’s activity in Poland is connected to religious revival that took place independently at the turn of the centuries in the Neopietist Lutheran circles in Śląsk Cieszyński and in the form of the Mariavite Catholic Church in central Poland. The article presents the founders and crucial events that led to the emergence of first Brethren Churches in Śląsk as well as of the Society of First Christian Teaching’s Followers based in Warsaw.
Źródło:
Rocznik Teologiczny; 2017, 02; 299-324
0239-2550
Pojawia się w:
Rocznik Teologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideologia braci polskich a ich język. Zasada sola Scriptura w twórczości Marcina Czechowica
Ideology of the Polish Brethren and their language. On the observance of the sola Scriptura principle in the literary and theological output of Marcin Czechowic
Autorzy:
Hawrysz, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375109.pdf
Data publikacji:
2011-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
17th-century religious polemics
Polish Brethren
Marcin Czechowic
sola Scriptura
Opis:
The principal aim of this article is to show dependencies between preaching one’s beliefs (preached ideology) and the language of a communicative community. The illustrative material for the purpose is provided by the literary and theological output of Marcin Czechowic, the Polish Socinian minister, theologian and writer, author of the translation of the New Testament and its summary in verse (rhymed summary). The choice of this particular religious group was prompted by a conviction that the group’s religious radicalism (in this particular case limited solely to observance of the sola Scriptura principle) would be reflected in language. The observations concerning the translation output of the Polish Brethren presented in the work, in particular those referring to explicit comments on the Bible and those within the domain of the usage of biblical themes and motifs as a means for imaging and the source of literary inspiration, prove that ideologically-motivated authority of the Bible had a distinct rendition in not only the syllabus on the teaching of Holy Scripture, but also on the actual description of the Book. The literary and theological output of Marcin Czechowic stands out beyond other religious authors, both Catholic and Protestant, in the constant presence of the theme of the Holy Bible. Other distinguishable and characteristic features of Czechowic’s style of writing include his individual and unique way of shaping the description that expresses the highest reverence for the perfection and excellence of God’s word.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2011, 18, 2; 49-75
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Adaptation of forgotten buildings the example of the ruins of the Kościelec protestant church in Piaski
Autorzy:
Gleń, P.
Jarocka-Mikrut, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/396302.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Protestant church
Polish Brethren
Piaski
Kościelec
revitalisation
zbór kalwiński
bracia polscy
rewitalizacja
Opis:
Small towns in the Lublin Province are abundant with buildings possessed of outstanding historical and architectural values, representing the culture of past generations. Piaski, about 30 km east of Lublin, also boasts some of the remarkable characteristic of small towns. Not only does it feature post-Jewish tenements, but also a palace and complexes of religious buildings situated on its outskirts. This article focuses on the Kościelec - an unused, dilapidated former Protestant church. Now, works are being carried out that have inspired the Piaski town authorities to try to find a best-use scenario for the former church, in order to preserve its architectural values for future generations. The authors of this article aim to prove the necessity of research and analysis in finding the best new functions for properties whose function has already been imposed. The example of successfully completed revitalisation works at the palace and park complex in Gardzienice, located not far from the baroque Protestant church in Piaski, illustrates the advantages of some of the adaptation processes that can be employed in such buildings.
Niewielkie miejscowości województwa lubelskiego obfitują w pokaźną ilość obiektów o znaczących walorach architektonicznych jak również historycznych świadczących o kulturze zaprzeszłych pokoleń. Piaski, miasto znajdujące się na wschód od Lublina, również może poszczycić się wartymi propagowania budynkami charakterystycznymi dla niewielkich ośrodków miejskich. Mowa tutaj nie tylko o kamienicach pożydowskich jakie znajdują się w tym pożydowskim miasteczku ale również występujących na jego obrzeżach założeniach pałacowych czy sakralnych. W artykule skoncentrowano się na obiekcie sakralnym - dawnym zborze kalwińskim, który nieużytkowany popada w ruinę. Aktualnie prowadzone przez miasto prace odnośnie dawnego zboru Kościelec stały się katalizatorem do poszukiwania najlepszej możliwej funkcji użytkowej, która powinna się znaleźć w opisywanym obiekcie tak, by umożliwić zachowanie jego wartości architektonicznych dla przyszłych pokoleń. Autorzy niniejszego artykułu pragną również dowieść konieczność prowadzenia tego typu badań oraz analiz wśród lokalnych społeczności prowadzących ku znalezieniu najlepszej funkcji dla obiektów o narzuconej formie architektonicznej. Podając przykład udanej rewitalizacji zespołu pałacowo-parkowego w Gardzienicach położonego niedaleko od barokowego zboru w Piaskach, w niniejszym artykule przedstawione zostają pozytywne skutki towarzyszące procesom adaptacyjnym jakim może zostać poddana wartość architektoniczna.
Źródło:
Civil and Environmental Engineering Reports; 2015, 19; 13-20
2080-5187
2450-8594
Pojawia się w:
Civil and Environmental Engineering Reports
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jana Stoińskiego Modlitwa lekarza z 1633 r.
Doctor’s prayer by Jan Stoiński (1633)
Autorzy:
Meller, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/530441.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:
bracia polscy (antytrynitarze) w XVII
w
modlitewnik Jana Stoińskiego
modlitwa lekarza
etyka braci polskich
17th c
Polish Brethren (antitrinitarians)
Jan Stoiński’s prayer book
doctor’s prayer
ethics of Polish
Brethren
Opis:
Artykuł jest poświęcony modlitwie lekarza zawartej w modlitewniku Jana Stoińskiego z 1633 r., antytrynitarza (brata polskiego). Książkę wydrukowano w Rakowie. Modlitwa lekarza ma unikalny charakter w całym polskim piśmiennictwie wczesno nowożytnym; jest ważnym dokumentem etyki braci polskich.
Th e paper presents and analizes a doctor’s prayer published in 1633 in Raków in Polish Brethren prayer book. Th e author, Jan Stoiński was not only a member of Antitrinitarian Church but also a minister. Th e presented text is an unique example of such form in early modern Polish literature.
Źródło:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2015, 78; 51-56
0860-1844
Pojawia się w:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anonimowy poemat ze zbiorów Biblioteki Kórnickiej jako źródło do problemu wdowieństwa w środowisku kalwinistów małopolskich w końcu XVI wieku
Autorzy:
Augustyniak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028469.pdf
Data publikacji:
2022-01-11
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
widowerhood
emotions
Calvinists
Polish Brethren
supra-denominational message
wdowieństwo
emocje
kalwiniści
bracia polscy
przesłanie ponadwyznaniowe
Opis:
W artykule dokonano analizy historycznej anonimowego poematu ze zbiorów Biblioteki PAN w Kórniku, opublikowanego w 1891 r. pod zmodernizowanym tytułem przez Zygmunta Celichowskiego. Wydawca ograniczył się do objaśnienia wyrazów staropolskich, a przypisując autorstwo Salomonowi Rysińskiemu, nie dysponował informacjami dostępnymi obecnie w wyniku postępu badań. Podjęto próbę odczytania dopisków na marginesach, do których nie odniósł się wydawca. W części wstępnej artykułu odniesiono się do kwestii atrybucji utworu i dokonano charakterystyki środowiska, w którym prawdopodobnie powstał. Następnie omówiono poemat pod kątem treści wyznaniowych, przesłania ideowego, sposobu rozpowszechniania oraz przydatności do badania zagadnienia wdowieństwa męskiego w dawnej Rzeczypospolitej.
The article presents a historical analysis of an anonymous poem from the collection of Kórnik Library of the Polish Academy of Sciences, published in 1891 under a modernised title by Zygmunt Celichowski. He contented himself with explaining the Old Polish words and attributed the authorship to Salomon Rysiński, not having the information currently available due to research progress. Presently, an attempt was made to read the notes on the margins the publisher did not refer to. The introductory part of the article addresses the question of the work’s attribution and characterises the environment in which the poem could have been written. Then, the poem is discussed in terms of its religious content, ideological message, methods of distribution, and usefulness for the study of widowerhood in the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2022, 65; 169-189
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacja Jana Funcka z synodu w Koźminku w roku 1555 (przyczynek do kontaktów protestantów z Prus Książęcych, Polski i Czech)
An account by Johannes Funck from the synod of Kozminek in 1555 (the contribution to the contacts of Protestants from the Duchy of Prussia, Poland and Bohemia)
Autorzy:
Małłek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193707.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
Prince Albrecht Hohenzollern
the Duchy of Prussia
the Bohemian Brethren,
Protestantism
the union of Kozminek
Protestant synods
Opis:
The article consists of three parts. The first part addresses the condition of research on the synod of Kozminek of 1555, during which the religious union between Polish protestants and the Bohemian Brethren was concluded. In the second part of the article the author presents the reasons for Johannes Funck (a preacher of Albrecht of Prussia) being sent to the synod. Prince Albrecht wanted to become familiar with the religious situation in Poland in connection with the stance of the Polish noblemen at the seym in Piotrków in May 1555 insisting on the approval of the Augsburg Confession of 1530 and the convening of the national synod. He was also interested in the attitude of the Bohemian Brethren towards the theological disagreement in his duchy connected with the preachings of Andreas Osiander, which he supported. The third part of the article constitutes an account of the talks of Johannes Funck with the leader of the Bohemian Brethren – Jan Černy and the Polish protestants. The beliefs of Jan Černy dispelled the fears of J. Funck that the opponent of A. Osiandra’s preachings – Antoni Bodestein – a pastor from Ostróda was a member of the Church of the Bohemian Brethren. It is interesting that the Protestant noblemen gathered at the synod declared that they were prepared to offer military support to the prince if need be.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 3; 51-62
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szyfr Stanisława Lubienieckiego
Autorzy:
Jasiński, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602838.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Stanisław Lubieniecki młodszy (1623–1675)
kryptografia
bracia polscy
Stanisław Lubieniecki the Younger (1623–1675)
cryptography
Polish Brethren
Opis:
Artykuł zawiera omówienie klucza szyfrowego, który znajduje się w materiałach po Stanisławie Lubienieckim młodszym (1623–1675), przechowywanych w Zbiorach Specjalnych Uniwersytetu w Amsterdamie. Szyfr zachował się jedynie w brudnopisie i nie jest pewne, czy był wykorzystywany. Artykuł podejmuje także próbę wskazania, do czego Lubienieckiemu mógł ten szyfr posłużyć.
The article discusses the cipher key which is kept in Stanisław Lubieniecki the Younger’s (1623–1675) materials in the Special Collections of the University of Amsterdam. Only a draft of the code is preserved and it is uncertain whether it was used or not. The paper also aims to determine the purpose of creating such a code.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2019, 63
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy Prusy Książęce były krajem tolerancyjnym? Przypadek braci czeskich
Was Ducal Prussia a tolerant country? The case of the Czech brothers
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049846.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
bracia czescy
Pomezania
Prusy Książęce
Mazury
religia
tolerancja
religijna
Unity of the Brethren
Pomesania
Ducal Prussia
religion
religious
tolerance
Opis:
Bracia czescy przybyli do Prus Książęcych na przełomie 1548 i 1549 r. Osiedlili się przede wszystkim na Mazurach (Nidzica, Działdowo, Dąbrówno i Olsztynek) oraz na Powiślu (Kwidzyn, Gardeja). Znaleźli się jednak w dosyć trudnych warunkach bytowych, jak też religijnych. W znacznej bowiem mierze ograniczono im swobodę kultu, podporządkowując Kościołowi ewangelickiemu. Od około 1553 r. rozpoczął się powrotny ruch migracyjny członków Jednoty, który zakończył się pod koniec lat siedemdziesiątych. Zdecydowana większość braci powróciła do Czech lub Wielkopolski, tylko nieliczni ulegli asymilacji. Bracia czescy nie odegrali w Prusach Książęcych jakiejś poważniejszej roli, tak jak np. w Polsce, ale byli tutaj po prostu zbyt krótko. Czas wreszcie odpowiedzieć na pytanie o tolerancję religijną w Prusach Książęcych. Przypadek braci czeskich wskazuje, że jej właściwie nie było, a wręcz przeciwnie – można mówić o odwrotności tolerancji, mianowicie o próbie konfesjonalizacji augsbursko-luterańskiej Prus Książęcych. W pewnym uproszczeniu określenie „konfesjonalizacja” oznacza społeczeństwo i państwo jednego wyznania, wpływ religii nie tylko na życie duchowe, ale też na wszelkie przejawy życia społecznego, kulturalnego, a nawet politycznego. Zdaniem Janusza Małłka, z konsekwentną konfesjonalizacją luterańską w Prusach Książęcych mamy do czynienia przynajmniej do lat dwudziestych XV II w. Dopiero wówczas nastąpił odwrót – ale umiarkowany – od nietolerancji religijnej. Powyższe uwagi stanowią zaledwie wstępną próbę odpowiedzi na postawione w tytule pytanie, niewątpliwie wymaga ono znacznie bardziej pogłębionych badań.
The Czech brothers came to the Duchy of Prussia at the turn of 1548 and 1549. They settled mainly in Masuria (Nidzica, Działdowo, Dąbrówno and Olsztynek) and in Powiśle (Kwidzyn, Gardeja). However, they found themselves in quite difficult living and religious conditions. This is because their freedom of worship was largely restricted, subordinating them to the Evangelical Church. From around 1553, the return migration of members of the Unity began, which ended in the late 1970s. The vast majority of the brothers returned to the Czech Republic or Greater Poland, only a few were assimilated. The Czech brothers did not play a more serious role in Ducal Prussia, as in Poland, for example, but they were there for too short a time. It is timely to now approach the question of religious tolerance in Ducal Prussia. The case of the Czech brothers demonstrates that it was not actually there, on the contrary – one can speak of a reverse of tolerance, namely an attempt to confessionalize Augsburg-Lutheran Ducal Prussia. To put it simply, the term „confessionalization“ means a society and state consisting of one religion, the influence of religion not only on the spiritual life, but also on all manifestations of social, cultural and even political life. According to Janusz Małłek, we are dealing with consistent Lutheran confessionalization in Ducal Prussia until at least the 1620s. Only then was there a reduction – albeit a moderate one – in religious intolerance. These observations are only a preliminary attempt to answer the question posed in the title, which undoubtedly requires much more indepth research.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 147-167
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Significance of Antitrinitarian Translations of the Bible into Polish in the Dialogue between the Polish-Lithuanian Commonwealth, Eastern and Western Europe
Autorzy:
Pietkiewicz, Rajmund
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50107555.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Antitrinitarians
Polish Brethren
Socinians
translations of the Bible into Polish (16th and 17th centuries)
biblical philology
Opis:
The author of this essay poses the question about the significance of antitrinitarian translations of the Bible into Polish for the exchange of ideas and achievements of science between Eastern and Western Europe in the second half of the sixteenth and first half of the seventeenth centuries. In an attempt to systematize various facets of this significance, the author will deal with the bibliographical and bibliological aspects of the editions of the Bible in the Polish language, the dynamics of the development of Polish antitrinitarian biblical translations and biblical editing against the background of the history of the Polish Brethren in the Polish-Lithuanian Commonwealth, the sources of the translations and the influence they exercised in the territory of the Polish-Lithuanian Commonwealth and abroad. The author’s research made it possible to identify two directions of the exchange of ideas. The first direction is the reception in Central and Eastern Europe of the achievements of Western biblical philology and exegesis. The second is related to the Polish Brethren’s contribution to Western Europe’s science and culture. Particularly noteworthy here is the voice of Polish Antitrinitarians in the field of research into the criticism of the biblical text, although this impact was limited due to the language barrier. Of much greater importance were the translations of the Polish Brethren in the East (the Grand Duchy of Lithuania and the Muscovite lands), where the language barrier was less significant. They also popularized the philological and exegetical achievements of the West among the Karaites and Tatars of the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Verbum Vitae; 2023, 41, 2; 373-393
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Apostolic Mirror of the Hussite Image
Apostolskie zwierciadło wizerunku husyckiego
Autorzy:
Nowakowski, Paweł F
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560414.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
apostołowie
husytyzm
Jednota Braterska
Judasz Iskariota
Wawrzyniec z Brzezowej
apostles
hussitism
the Unity of Brethren
Judas Iscariot
Vavřinec z Březove
Opis:
The aim of the article is to show how the Hussites referred the apostolic pattern to themselves. One of the fields where such an attitude may be observed is the liturgy of the hussite radicals described by Vavřinec z Březove – which at least intended to replicate the Last Supper, and the general conviction about the necessity of communion under both kinds to salvation. Another field is the repeated and fierce discussion over the role of Judas Iscariot and the meaning of being the true apostle. The will to be the new apostles among Christians seduced by evil was so strong among the reformers, that the new generations took over the idea and confronted it with their forerunners.
Celem artykułu jest ukazanie sposobu, w jaki husyci odnosili do siebie wzorzec apostolski. Jest to zauważalne na polu liturgii – husyccy radykałowie, jak podaje Wawrzyniec z Brzezowej, starali się powielać formę znaną z Ostatniej Wieczerzy. Także podzielane powszechnie wśród reformatorów przekonanie o konieczności komunii pod dwiema postaciami do zbawienia wskazuje na tę zależność. Innym polem, gdzie można ją dostrzec, są ostre i zawzięte dyskusje na temat roli Judasza Iskarioty i tego, co oznacza bycie prawdziwym apostołem. Wreszcie pragnienie stania się nowymi apostołami wśród chrześcijan zwiedzionych przez zło okazuje się tak silne wśród reformatorów, że kolejne pokolenia przejmują je i przeciwstawiają swoim poprzednikom.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 177-191
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bracia czescy w Kościele Ewangelicko-Reformowanym w Polsce – przeszłość i teraźniejszość
The Czech Brethren in the Evangelical Reformed Church in Poland – past and present
Autorzy:
Szczepankiewicz-Battek, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965578.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
the Czech Brethren
protestant churches
settlement
exulants
the Evangelical Reformed Church in Poland
bracia czescy
osadnictwo
protestantyzm
eksulanci
Kościół Ewangelicko-Reformowany
Opis:
Development of Bohemian protestant settlement on Polish lands from the perspective of historical geography is presented in the article. Into account were taken both, the lands that belonged to Poland in the past (for example Wołyń), and also lands included into Poland after World War II (for example Kłodzko region). The main stages, location and conditions of settlement are described. On the basis of morphology of settlement evident in the field the impact of settlers' confession and culture on the local population is described. An importance of Bohemian origin people in the Evangelical Reformed Church in Poland is also presented.
Artykuł prezentuje rozwój osadnictwa czeskich protestantów (luteranów oraz braci czeskich) na ziemiach polskich z perspektywy geografii historycznej; uwzględniono zarówno ziemie należące do Polski w przeszłości (np. Wołyń), jak i te włączone do niej dopiero po drugiej wojnie światowej (np. ziemię kłodzką). W artykule wyróżniono kilka zasadniczych etapów historycznych tego osadnictwa, jego lokalizację oraz przyczyny (polityczne oraz gospodarcze). Omówiono jego charakterystyczną morfologię (na podstawie pozostałych do dziś śladów w przestrzeni) oraz wpływ wyznania i kultury osadników na miejscową ludność. Podsumowaniem całości studium jest przedstawienie roli, jaką obecnie ludność pochodzenia czeskiego odgrywa w Kościele Ewangelicko-Reformowanym w Polsce.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2013, 2; 239-262
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies