Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bosnia and Herzegovina" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 82
Tytuł:
Źródła narracyjne do dziejów Polonii w Bośni i Hercegowinie w okresie austro-węgierskim
Narrative sources concerning the Polish community in Bosnia and Herzegovina in the Austro-Hungarian period
Autorzy:
Lis, Tomasz Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909963.pdf
Data publikacji:
2016-03-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
narrative sources
memorials
Polish community in Bosnia and Herzegovina
źródła narracyjne
pamiętniki
Polonia w Bośni i Hercegowinie
Opis:
In my paper I make an attempt to present the current state of knowledge on the source base concerning the Polish community in Bosnia and Herzegovina in the Austro-Hungarian period. I analyze exclusively narrative sources, which I classified according to the Polish groups which appeared there (peasants, intelligentsia and soldiers). I also evaluate the usefulness of those narrative sources in my research. I briefly characterized each source naming its author, the context as well as the approximate date of the appearance of a given source, which will certainly contribute to the further research.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 2; 75-90
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych na przykładzie wybranych krajów Bałkanów Zachodnich
The importance of agreements on the promotion and reciprocal protection of investments for foreign direct investment on the example of selected Western Balkan countries
Autorzy:
Horodyski, Dominik
Kubiszewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070761.pdf
Data publikacji:
2021-05-13
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
agreement on promotion and reciprocal protection of investment
bits
foreign direct
investment
fdi
western balkans
bosnia and herzegovina
croatia
north macedonia
serbia
umowa o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji
bit
bezpośrednie inwestycje zagraniczne
biz
bałkany zachodnie
bośnia i hercegowina
chorwacja
macedonia
północna
Opis:
Przedmiot badań: Przedmiotem badania jest zależność bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i sytuacji makroekonomicznej w gospodarkach w okresie transformacji oraz ocena znaczenia zawieranych przez te kraje umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji (ang. Bilateral Investment Treaties – BIT) dla napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Badania są prowadzone w czterech krajach na Bałkanach Zachodnich: Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Macedonii Północnej i Serbii w latach 2001–2019. Cel badawczy: Celem artykułu jest ocena zależności bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) i sytuacji makroekonomicznej w gospodarkach w okresie transformacji oraz ocena znaczenia zawieranych przez te kraje umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji (ang. Bilateral Investment Treaties – BIT) dla napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Badania wypełniają lukę w wiedzy na temat zarówno znaczenia BIT dla BIZ, jak i znaczenia BIZ dla sytuacji makroekonomicznej.1 Metoda badawcza: Dla oceny znaczenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych dla gospodarki oszacowano korelację między BIZ a wskaźnikami opisującymi sytuację makroekonomiczną, w tym wzrost PKB, PKB per capita oraz stabilność makroekonomiczną. W dalszej części skoncentrowano się na BIT jako potencjalnych narzędziach oddziałujących na skłonność inwestorów zagranicznych do podjęcia decyzji o zainwestowaniu w kraju rozwijającym się, zapewniającym ochronę inwestycji zagranicznych na podstawie BIT. W związku z tym sprawdzono, czy po zawarciu umowy BIT nastąpił wzmożony napływ BIZ. Dane pozyskano ze źródeł Banku Światowego, baz danych UNCTAD i EBOR, a także baz instytucji lokalnych w każdym badanym kraju. Wyniki: Wnioski z badań sugerują, że z jednej strony napływ BIZ nie był istotnym czynnikiem rozwoju gospodarczego w badanym regionie, a z drugiej strony – BIT nie stanowiły istotnego narzędzia oddziałującego na decyzje inwestycyjne zagranicznych inwestorów.
Background: The subject of the study is the dependence of foreign direct investment (FDI) and the macroeconomic situation in economies in transition, as well as the assessment of the importance of Bilateral Investment Treaties (BITs) concluded by these countries, for the inflow of foreign direct investment. The research was conducted in four countries in the Western Balkans: Bosnia and Herzegovina, Croatia, North Macedonia, and Serbia in the years between 2001 and 2019. Research purpose: The aim of the article is to assess the dependence of foreign direct investments (FDI) and the macroeconomic situation in economies in the transition period, and to assess the significance of Bilateral Investment Treaties concluded by these countries for the inflow of foreign direct investments. The research fills the knowledge gap on both the importance of BITs for FDI and the importance of FDI for the macroeconomic situation. Methods: In order to assess the importance of foreign direct investments for the economy, the correlation between FDI and indicators describing the macroeconomic situation was estimated, including GDP growth, GDP per capita and macroeconomic stability. Later, the focus is on BITs as potential tools influencing the willingness of foreign investors to invest in a developing country, providing protection for foreign investments based on BITs. Therefore, it was investigated whether an increased inflow of FDI occurred after the conclusion of the BITs. The data was obtained from World Bank sources, UNCTAD and EBRD databases, as well as databases of local institutions in each of the surveyed countries. Conclusions: The conclusions of the research suggest that, on the one hand, the inflow of FDI was not a significant factor in economic development in the analyzed region, and on the other hand, BITs did not constitute a significant tool influencing the investment decisions of foreign investors
Źródło:
Studia Prawno-Ekonomiczne; 2021, 118; 203-226
0081-6841
Pojawia się w:
Studia Prawno-Ekonomiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmierzch panowania tureckiego na Bałkanach. Polityczne, społeczno-kulturowe i militarne uwarunkowania schyłku władania Bośnią i Hercegowiną przez Osmanów
The decline of the Turkish rule in the Balkans. The political, socio-cultural and military conditions of the end of the Ottoman Empire in Bosnia and Herzegovina
Autorzy:
Gibas-Krzak, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909929.pdf
Data publikacji:
2016-03-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the Ottoman Empire
Bosnia and Herzegovina
the Eastern crisis
political and cultural fragmentation
religious mosaic
Imperium Otomańskie
Bośnia i Hercegowina
kryzys wschodni
polityczna i kulturalna fragmentacja
mozaika religijna
Opis:
The aim of this paper is to present a paradigm according to which Bosnia and Herzegovina can be seen as a mirror in which the multifaceted problems of Turkey as the ”sick person of Europe” are reflected. Contributing to the Turkish withdrawal from the Balkans, however, the Ottoman legacy characterized by political and cultural fragmentation permanently became a part of the history of the Balkans and influenced its fate in the 21st century. The author, on the basis of the studies of the American, Polish, Turkish, Bosnian, Serbian and Croatian historians examines the factors that determined the end of Ottoman rule in the Balkans. Bosnia and Herzegovina should be considered the key to the analysis of the Eastern crisis (1875-1878), which proved to be a mere preludes prelude to the end of the Ottoman Empire. The characteristic feature of this province was its permanent insubordination against Turkey, visible in a great number of revolts and uprisings of different provenance against the Turkish government. Already at the beginning of the 17th century, increasing corruption and taxes imposed on the Muslim population led to the first protests against the government. In the 17th century the great uprisings of Bosnian Muslims took place in the following years: 1636, 1650, 1682. In Herzegovina unrest and riots were reported in the following years: 1711, 1727, 1728, 1729, 1732. The Ottoman sources confirmed the occasional participation of the Christian population in those riots. On the one hand, the Muslim feudal lords, who were opposed to the reforms of the Sultan and fought to maintain their privileges, acted against the central power. On the other hand, rebellions had the character of the people’s liberation movement. The largest peasant revolt against the Muslim feudal lords from 1875 in Herzegovina rapidly evolved into the rise of Christian peasants all over Bosnia and Herzegovina, at the same time, the uprising became the South Slavic war of liberation from Turkish rule, contributing to the collapse of the Ottoman Empire.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2015, 22, 2; 15-36
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane przykłady lekarzy pracujących w Bośni i Hercegowinie na przełomie XIX i XX w.
Some Examples of Doctors Working in Bosnia and Herzegovina in the Late 19th and Early 20th Centuries
Autorzy:
Lis, Tomasz Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/530626.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Historii Filozofii i Medycyny
Tematy:
Bośnia i Hercegowina
lekarki
Austro-Węgry
historia medycyny
Bosnia and Herzegovina, female doctors, Austro-Hungary, history of medicine
Opis:
Po kongresie berlińskim (1878) Bośnia i Hercegowina znalazła się w austro-węgierskiej strefi e wpływów. Wówczas, chcąc zmodernizować tę byłą turecką prowincję, nowe władze zachęcały adeptów szkół medycznych, głównie z Pragi i Krakowa, do podjęcia kariery medycznej na Bałkanach. Na przykładzie wybranych sylwetek polskich lekarzy prezentuję genezę tego zjawiska, a także codzienną pracę medyków w kraju, w którym znaczny odsetek ludności stanowili zupełnie dla nich obcy kulturowo muzułmanie.
After the Congress of Berlin (1878), Bosnia and Herzegovina was in the Austro-Hungarian sphere of infl uence. Then, the new government in order to modernize the former Turkish province, encouraged medical school students, mainly from Prague and Cracow to take a medical career in the Balkans. Based on profi les of some Polish doctors, the genesis of this phenomenon, as well as their daily work in a country where a signifi cant percentage of the population, was of Muslim origin and culturally diff erent, is presented.
Źródło:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny; 2012, 75/2; 15-22
0860-1844
Pojawia się w:
Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
WKŁAD POLAKÓW W MODERNIZACJĘ BOŚNI I HERCEGOWINY W OKRESIE AUSTROWĘGIERSKIM (1878-1918)
POLES’ CONTRIBUTION TO THE MODERNIZATION OF BOSNIA AND HERZEGOVINA IN THE AUSTRO-HUNGARIAN PERIOD (1878–1918)
Autorzy:
Lis, Tomasz Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/580028.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
BOSNIA AND HERZEGOVINA
POLISH DIASPORA IN BOSNIA
POLISH DIASPORA IN THE BALKANS
Opis:
The article presents the contribution of Poles to the emergence of modern Bosnia and Herzegovina during the Austro-Hungarian period. After the Berlin Congress in 1878, the country was in the Habsburg area of influence. This resulted in its rapid industrialization conducted by, among others, a number of Polish civil servants working in its administration, as well as peasants from Galicia who colonized the area around Banja Luka. The topic still remains relatively unstudied in Polish historiography, which is why this article serves as a pioneering work in the studies on this issue.
Źródło:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2014, 40, 4(154); 109-124
2081-4488
2544-4972
Pojawia się w:
Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
What Is Bosniak, And What Bosnian-Herzegovinian Literature, And What Is, After All, The Bosnian-Hercegovinian Interliterary Community? (A Contribution To Literary-Theoretical And Literary-Historical Understanding)
Autorzy:
Kodrić, Sanjin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694491.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Bosniak literature
Croatian and Serbian literature in Bosnia-Herzegovina
Bosnian-Herzegovinian literature
Bosnian-Herzegovinian interliterary and intercultural community
interliterary process
Opis:
Literary creation in Bosnia-Herzegovina is very complex. Viewed as a whole and throughout its historical duration, it has not been realized within the framework of one nation or one ethno-national community, nor within only one language or only one alphabet, nor within the framework of only one cultural-civilizational circle. This fact and this kind of literary-historical and cultural-historical reality gives the basis from which it is now possible to talk about a unique, singular literature of Bosnia-Herzegovina, or Bosnian-Herzegovinian literature, and also about parallel, plural literatures of Bosnia-Herzegovina – Bosniak as well as Croat and Serbian literatures in Bosnia-Herzegovina, together with the literary traditions of Bosnian-Herzegovinian minority communities, such as the Jewish community and others. Also, it is possible to speak about a phenomenon that should – given its own, internal historical-developmental dynamics and its literary-developmental principles and relationships in general – probably be named the Bosnian-Herzegovinian interliterary community. That is why, in understanding the phenomenon of literary creativity in Bosnia-Herzegovina, as well in defi ning Bosnian literary studies, primarily the theoretical concepts of interliterariness as well as closely related concepts of interculturality occur as potential solutions, as – both of them – have their essential meaning and full realization in the cases of both literary and culturally complex phenomena like literature in Bosnia-Herzegovina in general.
Źródło:
Slavica Lodziensia; 2017, 1
2544-1795
Pojawia się w:
Slavica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania geocywilizacyjne Bośni i Hercegowiny
Geo-civilizational determinants of Bosnia and Herzegovina
Autorzy:
Mazepa, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521608.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Studiów Międzynarodowych
Tematy:
Bosnia and Herzegovina
civilisation
nationalism
geopolitics
Opis:
Bosnia and Herzegovina is a country with a special geo-civilization position. There are significant antagonisms between the three civilizations present here, completely separate ideologically, culturally and socially. According to Samuel Huntington’s theorem in Bosnia and Herzegovina take place a clash of civilizations that causes a general disagreement in the state, pursuing for completely different purposes by three nationalities, and as a consequence leads to instability in the country. The country, relatively young, has been a battlefield for influence for many centuries, which has shaped contemporary difficult situation. Nowadays, the agreement between Western, Islamic and Orthodox civilization which osculate in this area is impossible to achieve due to the diametric differences and purposes of these circles. Undoubtedly, Bosnia and Herzegovina is struggling with the consequences of such a clash of civilizations, as can be seen in the political, social and economic life of the country. The purpose of this article is to identify the problems arising from the presence of three civilizational circles in one state.
Źródło:
Wschodnioznawstwo; 2017, 11; 143-154
2082-7695
Pojawia się w:
Wschodnioznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uśpiony konflikt. Bośni i Hercegowiny 20 lat niepodległości
Dormant conflict. 20 years of independence in Bosnia and Herzegovina
Autorzy:
Jagiełło, A.
Tondera, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/347695.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
Tematy:
Bośnia i Hercegowina
Wojna
konflikt etniczny
Dayton
organizacje międzynarodowe
Serb
Chorwat
Bośniak
Bosnia and Herzegovina
War
ethnic conflict
international organisations
Croat
Bosnian
Opis:
W kwietniu 1992 jugosłowiańska republika Bośnia i Hercegowina ogłasza niepodległość. Wkrótce na obszarze całego państwa dochodzi do konfliktów etnicznych, których efektem jest trzyletnia wojna domowa zakończona wymuszonym porozumieniem w Dayton i obecność międzynarodowych sił pokojowo-stabilizacyjnych. Mimo obecności militarnej międzynarodowych sił zbrojnych i cywilnej działalności Biura Wysokiego Przedstawiciela w Bośni i Hercegowinie nie udało się stworzyć jednolitego państwa, jak również doprowadzić do wygaśnięcia konfliktów etnicznych.
In April 1992 the Yugoslav republic of Bosnia and Herzegovina declared independence. Soon ethnic conflicts erupted across the country, leading to a three-year civil war ended by the peace treaty in Dayton and the presence of the international implementation and stabilization forces. Despite the operations of the international military forces and the civilian activities of the Office of the High Representative (OHR) in Bosnia and Herzegovina, the Bosnian nations have failed to create a unified state, as well as to terminate the ethnic conflicts.
Źródło:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki; 2013, 1; 15-23
1731-8157
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe / Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. T. Kościuszki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział 16. Batalionu Powietrznodesantowego w operacji stabilizacyjnej w Bośni i Hercegowinie. Część II: Szczegóły użycia 16.bpd w operacji IFOR oraz wnioski z analizy czynników operacyjnych: sił, obszaru i czasu
16th Airborne Battalion in Stabilization Operation in Bosnia and Herzegovina. Part II: The Employment of 16th Airborne Battalion in IFOR and Analysis of Operational Factors: Space, Force and Time
Autorzy:
Klisz, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953922.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
IFOR
operation Joint Endeavour
Bosnia and Herzegovina
16th Airborne Battalion
stabilization operation
Dayton Peace Agreement (GFAP)
the Bosnian war
operacja Joint Endeavour
Bośnia i Hercegowina
16. Batalion Powietrznodesantowy
operacje stabilizacyjne
układ z Dayton (GFAP)
wojna w Bośni
Opis:
The aim of the article was to analyze political, and strategical-operational limitations of 16th Airborne Battalion in executing mandatory missions during IFOR operation in Bosnia and Herzegovina. Part I contains abbreviated timeline of war in Bosnia and Herzegovina, peace negotiations process as well as development of IFOR Forces. Part II describes operational employment of 16th Airborne Battalion in IFOR operation. In conclusion, author analyzed the operational factors: space, forces, and time affecting the employment of 16th Airborne Battalion in IFOF operations. Moreover, the author describes the political importance of IFOR mission for entire Polish Armed Forces.
Celem artykułu było zbadanie możliwości realizacji określonych w dokumentach operacyjnych zadań mandatowych przez 16. Batalion Powietrznodesantowy (16.bpd) w siłach IFOR w Bośni i Hercegowinie – w ramach istniejących ograniczeń politycznych i strategiczno-operacyjnych. W części I autor skrótowo przedstawił historię działań wojennych w Bośni i Hercegowinie, przebieg negocjacji pokojowych oraz ustanowienie sił IFOR. Część II zawiera opis operacyjnego wykorzystania 16.bpd w misji IFOR. W podsumowaniu autor przedstawił wnioski z analizy operacyjnej z wykorzystaniem czynników operacyjnych: sił, obszaru i czasu, a także znaczenie polityczne misji IFOR dla Sił Zbrojnych RP
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2019, 3; 231-247
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział 16. Batalionu Powietrznodesantowego w operacji stabilizacyjnej w Bośni i Hercegowinie. Część I: Porozumienie z Dayton, ustanowienie sił IFOR i plany operacji Joint Endeavour
16th Airborne Battalion in stabilization operation in Bosnia and Herzegovina. Part I: Dayton Peace Agreement, establishment of Implementation Force and Operation Joint Endeavour plans
Autorzy:
Klisz, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557204.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
IFOR
operation Joint Endeavour
Bosnia and Herzegovina
16 Airborne Battalion
stabilization operation
Dayton Peace Agreement (GFAP)
the Bosnian war
operacja Joint Endeavour
Bośnia i Hercegowina
16. Batalion Powietrznodesantowy
operacje stabilizacyjne
porozumienie z Dayton (GFAP)
wojna w Bośni i Hercegowinie
Opis:
The aim of the article is to analyze political and strategical-operational limitations of 16th Airborne Battalion in executing mandatory missions during IFOR operation in Bosnia and Herzegovina. In the part I of the article the author describes in short the timeline of war in Bosnia and Herzegovina, and peace negotiations. As starting points for further analysis, the author took the moment of signing The General Framework Agreement of Peace in Dayton (GFAP, December 14, 1995) and the establishment of Implementation Forces (IFOR, December 20, 1995) based on United Nations Security Council Resolution 1031.
Celem artykułu jest zbadanie możliwości realizacji określonych w dokumentach operacyjnych zadań mandatowych przez 16. Batalion Powietrznodesantowy (16.bpd) w siłach IFOR w Bośni i Hercegowinie – w ramach istniejących ograniczeń politycznych i strategiczno-operacyjnych. W części pierwszej autor przedstawia w sposób skrótowy przebieg działań wojennych w Bośni i Hercegowinie oraz proces negocjacji pokojowych. Za punkty wyjścia analizy przyjęto moment podpisania porozumienia pokojowego z Dayton (14.12.1995 r.) oraz powstania sił IFOR (20.12.1995 r.) na podstawie Rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1031.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2018, 3; 227-236
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transkulturowość oryginału w przekładzie (na przykładzie powieści "Derviš i smrt" Mešy Selimovicia)
Transkulturnost originala u prevodu (na osnovu romana "Derviš i smrt" Meše Selimovića)
Transculturality of the original in its translation (based on the Meša Selimović’s novel "Derviš i smrt")
Autorzy:
Stanios, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486935.pdf
Data publikacji:
2012-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Bośnia i Hercegowina
kognitywne struktury
wyidealizowane modele kongnitywne
Meša Selimović
transkulturowość
Bosna i Hercegovina
kognitivne strukture
idelizovani kognitivni modeli
transkulturnost
Bosnia and Herzegovina
cognitive structures
idealized cognitive models
transculturality
Opis:
U članku je predstavljen problem transkulturnosti koja se pojavljuje u prototipu (to znači u originalnom delu), ali koja delimično ili potpuno nestaje u prevodu. To se dešava kada je tekst preveden sa transkulturnog prostora (Bosna i Hercegovina) u monokulturni prostor (Poljska). Transkulturnost Selimovićeg romana Derviš i smrt uglavnom je prisutna u jeziku koji se odlikuje pozajmljenicama sa arapskog i turskog. Ove se pozajmljenice mogu podeliti u 3 kategorije: reči sa kulturnim karakteristikama, reči u vezi sa islamom i reči koje se tiču mesta (Bosna i Hercegovina). Svaki jezik obuhvata istoriju i kulturu naroda, tako i jezik Selimovićeg romana obuhvata 500-godišnju tursku okupaciju. Nije moguće da se pronađe u poljskom jeziku ekvivalente korištenih pozajmljenica jer u poljskom jeziku ne postoje reči sa takvim emocionalnim i istorijskim karakteristikama. U ovakvim situacijama prevodilac može da koristi redukciju ili amplifikaciju, ali ipak razumevanje romana biće iskrivljeno jer primarni i sekundarni primalac imaju različite kognitivne strukture i neke reči će aktivirati drukčije idealizovane kognitivne modele u njihovim umovima. Zaključak je da transkulturnost uzrokuje teškoće kod prevođenja romana. Dešava se tako zbog nemogućnosti da se pronađe ekivalente i zbog razlika u kognitivnim strukturama primarnnog i sekundarnog primaoca.
The article discusses the problem of transculturality that appears in the prototype (that is, the original work), but which partly or completely disappears in its translation. It occurs when a text is translated from a transcultural area (i.e. Bosnia and Herzegovina) into a monocultural area (i.e. Poland). Transculturality of Meša Selimović’s novel Derviš i smrt appears mostly in the language that is characterized by borrowings from Arabic, Persian and Turkish. The borrowings can be divided into 3 categories: words with cultural features, words connected with Islam and words connected with the place (Bosnia and Herzegovina). Since every language comprises the history and culture of the nation, the Serbian language is marked with the 500-year-long Ottoman occupation. It is impossible to find equivalents for those borrowings in the Polish language as there are no words with such emotional and historical features. The translator can use either reduction or amplification in these situations, but it will definitely distort the understanding of the novel as the primary and secondary receivers have different cognitive structures and some words will trigger different idealized cognitive models in their minds. In conclusion, the transculturality makes the novel difficult to translate because of the impossibility to find equivalents and because of the differences in the primary and secondary receivers’ cognitive structures.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2012, 3, 1; 45-62
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjny tatuaż Chorwatów zamieszkujących Bośnię i Hercegowinę jako wzór kultury fizycznej
Traditional tattoo of the Croats inhabiting Bosnia and Herzegovina as a model of physical culture
Autorzy:
Pac-Pomarnacka, Lidia Pac-Pomarnacka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667180.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
tradycyjny tatuaż Chorwatów
wzór kultury
Bośnia i Hercegowina
Traditional Croatian tattoo
Bosna and Herzegovina
patterns of culture
Opis:
Ornamental tattoo is a decorative element of the body of many cultures, often associated with a specific profession, for example a sailor, soldier, or with belonging to a given tribe, social group or subculture. The traditional tattoo of the Croats from the areas of Bosnia and Herzegovina was a manifestation, praise for certain ideals. It was part of the culture of the local Christian community. It was worn on the body as an indelible sign of religious affiliation and protection against Islamization. To this day, in many villages of Bosnia and Herzegovina it is possible to come across elderly women with traditional tattoos
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2018, 18; 228-243
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja skoków z mostu w Mostarze. Wielowymiarowa rola skoczków a turystyka kulturowa
The tradition of Bridge Jumping in Mostar. Multidimensional Role of Bridge Jumpers in the Aspect of Tourism
Autorzy:
Pac-Pomarnacka, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464816.pdf
Data publikacji:
2017-09-29
Wydawca:
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Tematy:
Bośnia i Hercegowina
Mostar
skoki z mostu
Stary Most
rola społeczna
Bosna and Herzegovina
bridge jumps
Old Bridge
social role
Opis:
Cel badań. Celem artykułu jest przedstawienie tradycji skoków ze Starego Mostu w Mostarze i jej wielowymiarowego charakteru na tle innych atrakcji tego coraz bardziej turystycznie popularnego miasta. W tekście przybliżona została historia miasta Mostar, Starego Mostu, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz tradycja skoków z niego do rzeki Neretwy. Zamysłem autorki było zwrócenie uwagi na rolę mostarskich skoczków w kreowaniu turystycznego wizerunku Mostaru, jak również Bośni i Hercegowiny. Materiał i metody. Szczególnej analizie zostało poddane zagadnienie roli społecznej skoczków, bardzo często pomijanej, stanowiącej zwykle drugorzędny cel badań naukowych dotyczących stolicy Hercegowiny. Autorka zwraca także uwagę na stosunek samych skoczków do tradycji, często przekazywanej w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Metody. Badania etnograficzne (terenowe), wywiad. Wyniki. Bazując na własnych doświadczeniach z podróży, zarówno w charakterze turysty jak i pilota wycieczek zagranicznych, badaczka wykazała, że około 450-letnia tradycja mostarskich skoków niesie za sobą wiele wartości, zarówno z zakresu turystyki kulturowej (niematerialnego dziedzictwa kulturowego) jak i zagadnień związanych z socjologią (w tym przypadku roli społecznej). Wnioski. Badania etnograficzne dowiodły też, iż turysta kulturowy ma do czynienia ze zjawiskiem autentycznym, tak ostatnio przez niego właśnie poszukiwanym.
Background. The purpose of the article is describing the tradition of jumping off the Old Bridge in Mostar and its multidimensional character in light of other tourist attractions of this popular city. The article covers the history of the city of Mostar that was listed by UNESCO and the tradition of jumping off the bridge into the river Neretva. Materials and methods. The aim of the author was drawing attention to the role of jumpers of Mostar in popularising this city as a tourist attraction of Bosnia and Herzegovina. Particular attention was paid to the social aspect of jumping, which is often overlooked and often only mentioned in scientific explorations of the capital of Herzegovina. The author also points to the relationships of the jumpers with tradition, often passed from generation to generation in their families. The methods were: ethnographic research like direct observations, interviews with jumpers, city guides and the workers of institutions like Muzej Hercegovine (ul. Bajatova 4 Mostar), Biščevića Kuća (ul. Biščevića bb, Mostar), Muzej Stari Most (Stari grad.b.b., Mostar), Klub Skakača u Vodu „Mostari” (Stari most/Onešćukova, Mostar). Results and conclusions. The analysis concluded that the 450-year long tradition of jumping off the Old Bridge carries a lot of cultural values within cultural tourism and also from a sociological point of view. Ethnographic studies also shown that tourists are exposed to authentic cultural experiences which they have been looking for specifically.
Źródło:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2017, 58; 3-16
0239-4375
Pojawia się w:
Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The treatment of history in Austrian-Hungarian state primary school textbooks for Bosnia and Herzegovina
Autorzy:
Pejić, Oliver
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678186.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bosnia and Herzegovina
Austria-Hungary
nationalism
textbooks
education
Opis:
The treatment of history in Austrian-Hungarian state primary school textbooks for Bosnia and HerzegovinaFollowing the Austrian-Hungarian occupation of Bosnia and Herzegovina, the new authorities introduced an interconfessional school system aimed at educating children in the spirit of Bosnian-Herzegovinian provincial and Habsburg civic patriotism. Existing South Slavic textbooks, containing numerous texts that were offensive to Muslims, proved unsuitable for such an undertaking. The goal of this article is to address the treatment of history in the new textbooks written for Bosnia-Herzegovina’s state primary schools, considering both the selection of historical topics and the manner in which historical education was utilized in order to impart desirable loyalties among the students and further the government’s political goals. Besides encouraging the students to identify with the glorious deeds of their medieval forefathers and thus fostering a historically based Bosnian patriotism, the textbooks were written with a clear intent to appeal to the province’s Muslims and, in particular, to their gentry. They implied a clear continuity between Bosnia’s medieval, supposedly Bogomil aristocracy and the contemporary Muslim elites, while also being careful not to address historical topics in a manner that may offend Muslim sensibilities. Lastly, considerable effort was invested into historically justifying contemporary Habsburg rule over Bosnia in Herzegovina and, in a wider sense, teaching the children that a benevolent foreign government may benefit a society suffering from disunity or rebelliousness. Podejście do historii w podręcznikach szkolnych Austro-Węgier dla państwowych szkół podstawowych w Bośni i HercegowinieW następstwie austro-węgierskiej okupacji Bośni i Hercegowiny nowe władze wprowadziły międzywyznaniowy system oświatowy nastawiony na kształcenie dzieci w duchu patriotyzmu prowincjonalnego bośniacko-hercegowińskiego oraz obywatelskiego habsburskiego. Istniejące podręczniki południowosłowiańskie, zawierające liczne teksty, które były obraźliwe dla Muzułmanów, okazały się dla tego przedsięwzięcia nieprzydatne. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie podejścia do historii w nowych podręcznikach napisanych dla państwowych szkół podstawowych w Bośni i Hercegowinie, biorąc pod uwagę zarówno dobór tematów historycznych jak i to, w jaki sposób edukacja historyczna została wykorzystana dla narzucenia uczniom pożądanych postaw lojalności, a następnie politycznych celów rządu. Oprócz zachęty do tego, by uczniowie identyfikowali się z chwalebnymi czynami ich średniowiecznych przodków, a tym samym zamysłu propagowania historycznie wspartego patriotyzmu bośniackiego, podręczniki te zostały napisane z wyraźną intencją, aby trafiły do zamieszkujących tę prowincję Muzułmanów, zwłaszcza ich szlachty. Implikowały widoczną ciągłość pomiędzy bośniacką średniowieczną arystokracją, zapewne bogomilską, a współczesnymi elitami muzułmańskimi, przy czym starannie unikały odniesienia do tematów historycznych, w sposób który może obrażać wrażliwość Muzułmanów. Wreszcie, z dużym nakładem pracy dążyły do tego, by historycznie uzasadnić ówczesne rządy Habsburgów w Bośni i Hercegowinie oraz, w szerszym sensie, wpoić dzieciom wiedzę o tym, że łagodne obce rządy mogą dobrze przysłużyć się społeczeństwu cierpiącemu na brak jedności i buntowniczemu. [Transl. by Jacek Serwański]
Źródło:
Sprawy Narodowościowe; 2018, 50
2392-2427
Pojawia się w:
Sprawy Narodowościowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The significance and influence of religions and confessions on the formation of nations in Bosnia and Herzegovina
Autorzy:
Pehar, Antonio
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1968639.pdf
Data publikacji:
2021-07-07
Wydawca:
Academicus. International Scientific Journal publishing house
Tematy:
Bosnia and Herzegovina
religion
confession
Catholicity
Orthodoxy
Islam
millet
nation
Opis:
The article deals with the religious and confessional identity of the population in Bosnia and Herzegovina at the time of Ottoman and then the Austro-Hungarian authorities, and it is trying to define the elements of nationality in their identity. The reasons for initiating the rounding-up of three national identities in Bosnia and Herzegovina (Muslim/Bosniak, Croatian and Serbian) and not a common one are also highlighted. It identifies the external factors as well as the circumstances of the internal dynamics of society that have influenced the formation of the nation on the dominant principle of religious/confessional affiliation of the population.
Źródło:
Academicus International Scientific Journal; 2021, 12, 24; 109-123
2079-3715
2309-1088
Pojawia się w:
Academicus International Scientific Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 82

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies