- Tytuł:
-
Cmentarzysko ciałopalne kultury bogaczewskiej w Bargłowie Dwornym, pow. augustowski
A Cremation Cemetery of the Bogaczewo Culture at Bargłów Dworny, Augustów County - Autorzy:
- Iwanicki, Piotr
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/28328237.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
- Tematy:
-
kultura bogaczewska
okres wpływów rzymskich
cmentarzysko
Bogaczewo Culture
Roman Period
cemetery - Opis:
-
Cmentarzysko w Bargłowie Dwornym leży ok. 10 km na SW od Augustowa (Ryc. 1). Zostało ono zgłoszone do PMA w roku 1937 i było badane ratowniczo przez Józefa Marciniaka w roku 1939 i Mariana Kaczyńskiego w latach 1969 i 1972. Ogółem zbadano obszar ponad 900 m2, odkrywając 37 grobów kultury bogaczewskiej (Ryc. 2). Niestety znaczna część z nich była mocno zniszczona na skutek intensywnych prac rolnych. <br></br> Spośród pozyskanych w trakcie badań zabytków na uwagę zasługuje kilka o charakterze lokalnym, ograniczonym do kultury bogaczewskiej, bądź też charakterystycznych dla całego kręgu zachodniobałtyjskiego. Do pierwszej grupy należy zapinka trójgrzebykowa odmiany mazurskiej z grobu 7 (Ryc. 6/7:1). Reprezentuje ona wyróżnioną w niniejszym opracowaniu grupę drugą tych fibul, charakteryzującą się niewielkim występem w górnej części tulei. Okazy takie występują w kulturze bogaczewskiej w stadium C1a. Do zabytków typowych dla kultury bogaczewskiej należą m.in. również wisiorek ósemkowaty typu A z grobu 18B (Ryc. 9:1) oraz dwa toporki żelazne, z grobu 4B i znaleziony luźno (Ryc. 5/4B:1, 16/03:5). Zabytki te datowane są na fazy B2b i B2/C1. Grupę drugą przedmiotów o szerszym, zachodniobałtyjskim charakterze reprezentują m.in. zapinka podkowiasta zdobiona emalią z grobu 4A (Ryc. 4/4A:1), pochodzące z tego samego zespołu dwie bransolety mankietowe typu A (Ryc. 4/4A:2.3), oraz znaleziona luźno siekierka tulejkowata (Ryc. 15/02:1). Bransolety z grobu 4A datowane są na fazę B2/C1–C1a, siekierka na fazy B2–B2/C1. <br></br> Na cmentarzysku w Bargłowie Dwornym odkryto także pojedyncze importy z obszarów kultur sąsiednich. Najprawdopodobniej przeworskie pochodzenie ma sprzączka typu G.3 z grobu 18 (Ryc. 9/18:1), datowana na fazę B2b i B2/C1. Z oddziaływaniami kultury wielbarskiej wiąże się luźno znaleziony zielony paciorek typu TM183 (Ryc. 15/02:2), często spotykanego na nekropolach tej kultury w zespołach grobowych z fazy C1. Z kultury DolIkeim-Kovrovo pochodzą brązowe rozdzielacze kolii z grobu 1 (Ryc. 3/1:3b), występujące na jej terytorium w zespołach z faz B2 i B2/C1. <br></br> Unikatowym znaleziskiem jest zachowany we fragmentach naszyjnik odkryty w przemieszanej warstwie stropowej grobów 28A i 28B (Ryc. 12:1). Stanowi on ciekawe połączenie stylistyki bałtyjskiej (zdobienie emalią) z „germańską” formą zapięcia. Niezbyt liczna ceramika znaleziona na cmentarzysku jest typowa dla kultury bogaczewskiej. Zwraca uwagę obecność w grobach drobnych fragmentów mis i kubków reprezentujących tzw. ceramikę stołową. Jest to, jak się wydaje, lokalna cecha obrządku pogrzebowego, obserwowana dotychczas jedynie na cmentarzyskach z tzw. skupienia rajgrodzkiego. <br></br> Szczegółowa analiza zabytków pozwoliła ustalić czas użytkowania zbadanej części cmentarzyska na okres od fazy od B2 do fazy C2 okresu wpływów rzymskich.
The cemetery at Bargłów Dworny is located approx. 10 km to the SW of Augustów (Fig. 1). It was reported to the State Archaeological Museum in 1937. Rescue excavations were undertaken at the site first in 1939, under the supervision of Józef Marcinak, and then in 1969 and 1972, led by Marian Kaczyński. In total, an area of more than 900 m2 was excavated, and 37 Bogaczewo Culture graves were uncovered (Fig. 2). Unfortunately, most of them were severely damaged as a result of intense agricultural works. <br></br> Among the artefacts recovered during the excavations, there are several of local – limited to the Bogaczewo Culture – character as well as those typical of the entire West Balt cultural circle that deserve attention. The former group includes a triple-crested brooch of the Mazurian variant found in grave 7 (Fig. 6/7:1). It represents the second group of this fibula type, distinguished in this paper, which is characterised by a small protrusion in the upper part of the sleeve. Such specimens are found in the Bogaczewo Culture in phase C1a. The artefacts typical of the Bogaczewo Culture also include a figure-of-eight-shaped pendant of type A from grave 18B (Fig. 9:1) and two iron axes – one from grave 4B, the other a stray find (Fig. 5/4B:1, 16/03:5). These artefacts are dated to phases B2b and B2/C1. The other artefact group, of broader, West Balt character, is represented, among others, by an enamelled penannular brooch from grave 4A (Fig. 4/4A:1), two cuff bracelets of type A from the same feature (Fig. 4/4A:2.3) and a stray find of a small socketed axe (Fig. 15/02:1). The bracelets from grave 4A and the axe are dated to phase B2/C1–C1a and phase B2–B2/C1 respectively. <br></br> The Bargłów Dworny cemetery also yielded isolated imports from the areas of neighbouring cultures. A G.3 type belt buckle from grave 18A (Fig. 9/18:1) is probably of Przeworsk origin; it is dated to phase B2b and B2/C1. A stray find of a green bead of type TM183 (Fig. 15/02:2) is associated with the influence of the Wielbark Culture, in which such artefacts are often encountered in graves from phase C1. The bronze necklace separators from grave 1 (Fig. 3/1:3b) come from the Dollkeim-Kovrovo Culture, in the area of which they are found in assemblages from phases B2 and B2/C1. <br></br> A unique find is a fragmentarily preserved neck-ring discovered in the intermingled top layer of graves 28A and 28B (Fig. 12:1). It represents an interesting combination of Balt style (enamel decoration) with a “Germanic” form of the fastener. <br></br> The scarce pottery found at the site is typical of the Bogaczewo Culture. Of note is the presence in the graves of small sherds of bowls and mugs representing the so-called tableware. It seems to be a local feature of the funeral rite, to date observed only at cemeteries of the so-called Rajgród Group. <br></br> A comprehensive analysis of the artefacts allowed establishing that the excavated part of the cemetery was in use from phase B2 to phase C2 of the Roman Period. - Źródło:
-
Wiadomości Archeologiczne; 2022, LXXIII, 73; 193-233
0043-5082 - Pojawia się w:
- Wiadomości Archeologiczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł