Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Biblical translation" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 38
Tytuł:
Czech Reformational biblical translation: the case of pericopes in the Unity of the Brethren in the 1550s‒1570s
Autorzy:
Dittmann, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044643.pdf
Data publikacji:
2019-04-08
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
pericopes
biblical translation
middle Czech
Jan Augusta
Opis:
The pericopes in vernacular languages were one of the achievements of the European Reformation. In Bohemian Lands, the pericopes were read in Czech already soon after 1415, namely as a feature of the Hussite movement. Fully Bohemicised liturgy, thus promoting Czech as the first vernacular within the Roman obedience to holy languages, was adopted by the Unity of the Brethren. The development of pericopes within the Unity was dynamic and noteworthy. The study describes and by textual probes illustrates the development of pericopes in the Unity after the reform of Lukas of Prague, which is tightly connected to the most literal Czech biblical translation in the 16th century, published in 1525. In the 1540s, the bishop Jan Augusta attempted at a reform of the pericopal system and in his Summovník he translated pericopes rather literally from Biblia Tigurina. His translation was modified by other Brethren bishops and printed in 1557‒1559. A new revised version came out in 1563 but no copy has survived. In 1571 Blahoslav’s Evanjelia and in 1575 Štefan’s Postil were published, both including pericopes. The study explores in detail the mutual textual relations of these prints.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 11-29
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Five Centuries of Bible Translations into Kashubian
Autorzy:
Sikora, Adam Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087758.pdf
Data publikacji:
2021-12-17
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bible
Kashubian
translations
Pericopes of Smołdzino
biblical translation studies
Opis:
This paper discusses translations of biblical passages into Kashubian, which originated in the Lutheran circles between the 16th and the 19th centuries, followed by translations made in the Catholic circles in the 20th and the 21st centuries. The history of these translations has been divided into two periods: “old translations” and “contemporary translations.” The former comprise various bibli[1]cal texts preserved in manuscripts and printed monuments, which came into being between 1586 and the second half of the 19th century. The fundamental texts of this period include the works by Szymon Krofey (1586), Michał Pontanus (1643), and Perykopy smołdzińskie (1699–1701). The old translations were done from German in the Protestant circles in West Pomerania. In turn, the “contemporary trans[1]lations” of biblical texts into Kashubian embrace translations from the second half of the 20th century, which were produced in the Catholic environment of Gdańsk Pomerania: from Latin (Mk 4:3-20) by Alojzy Nagel (1973), from Latin (four Gospels) by Rev. Franciszek Grucza (1992), from Polish (the New Testament and the Psalms) by Eugeniusz Gołąbek (1993–2007) and my own translations from Hebrew and Greek (the Four Gospels, the Pentateuch, Ecclesiastes) prepared in 2001–2020.
Źródło:
Verbum Vitae; 2021, 39, 4; 1175-1192
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wielbłąd w uchu igielnym” – czyli o potrzebie zintegrowanych badań filologiczno‑biblijnych
"The camel in the eye of a needle” – or the need for integrated philological and biblical studies
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731731.pdf
Data publikacji:
2023-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Biblia
przekład biblijny
biblistyka
filologia
lingwistyka
Bible
biblical translation
biblical studies
philology
linguistics
Opis:
The article deals with the problems of translation and interpretation of certain places in the biblical text. As a pretext for the considerations undertaken, the author used Tadeusz Szymański’s sketch published in the “Język Polski” magazine in the final years of the last century, in which the Cracovian Slavist proves that the translation of the pericope “about the camel and the eye of a needle”, found in all the synoptic gospels (Mt 19:24; Mk 10:25; Lk 18:25), is erroneous in the Polish translation‑biblical tradition. According to the author of the study, Tadeusz Szymanski’s sketch reveals both some misunderstandings and gives rise to the need for more integrated, philological and biblical research in the field of translation and biblical exegesis.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 181-189
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
English Equivalents of dicere in Prose Translations of Jerome’s Psalters
Ekwiwalenty łacińskiego dicere w prozaicznych tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900836.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Psałterz
czasowniki
dicere
ekwiwalenty
tłumaczenie Biblii
Psalter
verbs
equivalents
Biblical translation
Opis:
Badanie ekwiwalentów łacińskiego dicere w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesnonowoangielskim wykazuje, że mamy do czynienia z czterema relewantnymi odpowiednikami: cweðan, secgan > seien > say, tell i speak. W każdym z badanych okresów czasownik dicere jest tłumaczony na angielskie prototypowe czasowniki, z tym, że prototypy z upływem czasu ulegają zmianom: w języku staroangielskim występują zarówno cweðan, jak i seccgan, ale to cweðan ma status prototypu. W okresie średnioangielskim oba czasowniki są kontynuowane, ale użycie quēthen podlega ścisłym ograniczeniom zarówno morfologicznym, jak i syntaktycznym, a status prototypu uzyskuje seien, i to właśnie seien jest użyte we wszystkich badanych tekstach i we wszystkich kontekstach w okresie średnioangielskim oraz w przeważającej większości kontekstów w tłumaczeniu z okresu wczesno-nowoangielskiego. W ostatnim okresie jako odpowiedniki dicere pojawiają się w 4 z 38 badanych kontekstów również czasowniki tell i speak, które już od okresu średnioangielskiego cechuje duża częstotliwość użycia w języku, ale w badanych tekstach są one używane jako ekwiwalenty loqui, annuntiare, enarrare i narrare. Wskazuje to na dużą stabilność wyboru ekwiwalentów (największą w okresie średnioangielskim), co z kolei jest przejawem tradycyjnego podejścia do tłumaczeń biblijnych, w których tłumaczeniu podlega w pierwszej kolejności warstwa formalna. Jest to w równym stopniu skutek przekonania, że w tekście sakralnym znaczenie niesione jest nie tylko drogą bezpośredniego przekazu językowego, co przejaw postawy szacunku dla tłumaczonego tekstu.
An examination of English prose translations of Jerome’s Psalter from OE to EMnE reveals that there are four relevant equivalents of the Latin verb dicere: cweðan, secgan > seien > say, tell and speak. In each period in the history of English the verb dicere is translated by a prototypical verb of saying but the prototypes change over time. In OE both cweðan and secgan were amply attested but it was the former that had the status of the prototype. The two verbs are continued in ME but the use of quēthen undergoes morphological and syntactic restrictions as a result of which seien takes over the status of the prototype and is used in all examined ME texts in all contexts. Similarly, in the EMnE translation seien is selected in thirty-four out of thirty-eight contexts, with the remaining four occurrences of dicere are rendered by tell and speak, which were quite frequently attested in the examined texts in the ME period but they were selected as equivalents of loqui, annuntiare, enarrare and narrare. Consistent selection of equivalents seems to characterise the traditional approach to biblical translation, which focuses on the form in the first place. This attitude results from the conviction that sacred texts convey their message not only via direct linguistic expression and is at the same time an expression of the translators’ reverence and respect for the sacred nature of the text they translated.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 7-25
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sociocultural Power of Biblical Translation in Early Modern Europe: The Cases of the Ostroh Bible (1581) and the King James Bible (1611)
Autorzy:
Shmiher, Taras
Dzera, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/50118837.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
biblical translation
Ostroh Bible
King James Bible
translation research
religious studies
textual
extratextual and paratextual agency
Opis:
This paper presents sociocultural profiles of the Ostroh Bible (1581) and the King James Version of the Bible (1611) in terms of their agency, authoritative status and regulative functions. Despite scholarly and popular attention given to both texts, no attempts have been made so far to compare them. This paper intends to break the mold and focuses on the causes and results of the collective agency of the two versions at the textual, paratextual and extratextual levels as well as on the gatekeeping role of these translations and the ways they affected the development of their respective cultures. It is also demonstrated that the OB and the KJV performed the function of “the second originals.” Also subject to analysis are the prefaces to the two editions, which disclose information about important translation figures and deal with issues of universal and sacred history.
Źródło:
Verbum Vitae; 2023, 41, 4; 919-933
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:
Verbum Vitae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Principles of Equivalent Selection in English Prose Translations of Jerome’s Psalters: A Study Based on exaudire and videre
Zasady wyboru ekwiwalentów w angielskich prozaicznych tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima. Studium na podstawie czasowników exaudire i videre
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900833.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Psalter
verbs
exaudire
videre
hear
see
equivalents
Biblical translation
Psałterz
czasowniki
ekwiwalenty
tłumaczenie Biblii
Opis:
W artykule analizowane są odpowiedniki łacińskich czasowników exaudire i videre w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesnonowoangielskim w celu ustalenia zasad rządzących wyborami ekwiwalentów w analizowanych tekstach. W badaniach ustalono, że oba łacińskie czasowniki były tłumaczone na język angielski (w przeważającej większości przypadków) za pomocą czasowników prototypowych, z tym, że pod wpływem zmian zachodzących w języku prototypy te ulegają zmianom. W języku staroangielskim status prototypów miały czasowniki prefiksalne ge-hȳran i ge-sēon, podczas gdy poczynając od okresu średnioangielskiego, były to ich nieprefiksalne odpowiedniki: hēren > hear i sēn > see. Następnie stwierdzono, że o ile odpowiedniki czasownika exaudire były we wszystkich testach i we wszystkich kontekstach takie same, to odpowiedniki videre wykazywały zróżnicowanie, ale dotyczyło to wyłącznie tłumaczenia staroangielskiego. Różnice te wynikają z dwóch czynników. Pierwszy z nich jest ulokowany wewnątrz języka i wynika z uniwersalnego dla czasownika widzieć rozwoju znaczeń metaforycznych, które występują również w badanym tekście. Drugi jest pozajęzykowy i związany jest ze średniowieczną konwencją tłumaczeń tekstów biblijnych: jedynym tekstem, który tej konwencji się opiera i w którym te metaforyczne znaczenia tłumaczone są kontekstowo, tj. za pomocą różnych czasowników, jest staroangielski Psałterz Paryski. Wszystkie pozostałe teksty cechuje stały wybór ekwiwalentów, przez co wpisują się one w średniowieczną konwencję tłumaczeń sakralnych, które charakteryzuje niezwykła bliskość tekstowi oryginalnemu.
The paper examines the equivalents of the Latin verbs exaudire and videre in prose translations of Jerome’s Psalters executed between Old and Early Modern English. The objective of the paper is to establish the principle of equivalent selection in the analysed texts. The study revealed that exaudire and videre were translated in OE, ME and EMnE by their prototypical equivalents but the prototypes changed due to language internal factors: from prefixed ge-verbs (ge-hȳran and ge-sēon ) to their simplex equivalents (hēren > hear and sēn > see). Next, it was established that while the equivalents of exaudire represented a stable pattern: ge-hȳran > hēren > hear, the equivalents of videre tended to exhibit some variation. The variation, however, was recorded in one translation only – in the Paris Psalter. These differences stem from two factors. The first of them is language internal and follows from the universally recorded property of the verb see, which tends to develop metaphorical meanings, as opposed to hear, which does not exhibit the same tendency. The second factor is language external and is a consequence of the dominant theory of biblical translation, which was based on the principle that every word of the text was sacred. As a result, biblical translations generally reflected the original very closely. The only text which exhibits dynamic correspondences is the Old English Paris Psalter, which focuses on the clarity of the message not on the closeness of the rendering. The remaining translations are characterised by extreme reverence to the sacred nature of the text in all its layers, which results in the static equivalent selection.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 27-45
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The soul in the mediaeval Psalter
Dusza w średniowiecznym Psałterzu
Autorzy:
Lis, Kinga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/968975.pdf
Data publikacji:
2016-06-30
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
biblical translation theory
equivalent selection strategy
Psalter
Psalter translation
teoria tłumaczeń biblijnych
strategia doboru ekwiwalentów
Psałterz
tłumaczenie Psałterza
Opis:
The paper is an attempt to examine what lies at the heart and soul of the mediaeval Psalter in the contemporaneous approach(es) to its vernacularisations. In particular, the paper investigates the applications of the mediaeval translation theory in relation to a 12th-century Anglo-Norman, a 15th-century Middle French and four 14th-century Middle English prose Psalter renditions, with a view to locate them within the spirit of the attitude to biblical translations current in the Middle Ages and against the backdrop of the position of the Psalter in the period. In practical terms, the analysis is conducted on the basis of the equivalent selection strategies for rendering four Latin nouns central to the Psalter: anima, animae ‘soul,’ cor, cordis ‘heart’ and, perhaps surprisingly, ren, renis ‘kidney’ and lumbus, lumbi ‘loins’. All cases of variation in this respect are studied closely from intra- as well as extra-textual perspectives in order to establish the possible reasons behind the divergences, as these constitute exceptions rather than the rule, even in apparently heterodox renditions.
Artykuł stanowi próbę bliższego przyjrzenia się podstawowym zasadom średniowiecznego podejścia do tłumaczenia psałterza na języki wernakularne. Przedstawiono w nim analizę zastosowania mediewalnej teorii tłumaczeń w odniesieniu do dwunastowiecznego Psałterza anglo-normandzkiego, piętnastowiecznego Psałterza średniofrancuskiego i czterech czternastowiecznych tłumaczeń Księgi Psalmów na średnioangielski. Celem było wykazanie, w jakim stopniu analizowane teksty odzwierciedlają ówczesne podejście do tłumaczeń biblijnych w kontekście znaczenia psałterza w średniowieczu. Badanie przeprowadzone jest na podstawie doboru ekwiwalentów w tłumaczeniu czterech – niezwykle istotnych z powodu rangi tych tekstów w średniowieczu – łacińskich rzeczowników: anima, animae‚ ‘dusza’, cor, cordis‚ ‘serce’ oraz, co może zaskoczyć, ren, renis‚ ‘nerka’ i lumbus, lumbi, ‘lędźwie’. Najwięcej uwagi poświęcono ustaleniu źródła analizowanej z perspektywy zarówno intra-, jak i ekstratekstualnej wariancji w doborze odpowiedników, jako że rozbieżność w tym względzie stanowi raczej wyjątek, a nie regułę, nawet w tłumaczeniach – wydawałoby się – heterodoksyjnych.
Źródło:
Adeptus; 2016, 7; 84-101
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z osobliwości językowych warsztatu przekładowego Biblii brzeskiej (zagadnienia wybrane)
On linguistic curiosities from translation work of the Brest Bible (chosen items)
Autorzy:
Koziara, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459272.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Biblia brzeska
przekład biblijny
historia języka polskiego
polski styl biblijny
Brest Bible
biblical translation
the history of Polish language
Polish biblical style
Opis:
This paper is an attempt at drawing attention to the first Protestant translation of the whole Bible into Polish, which is traditionally known as Brest Bible or Radziwill Bible, in terms of its significance and place in the history of Polish language. The first part of this work is the introduction of some basic data from the field of origins, history and the state of previous philological research into Brest Bible. The second part of the paper shows the role of the translation in the process of shaping the characteristics of Polish biblical style and the way in which the translators used the richness and potential of the Polish language in the Renaissance. As the source material to complete the research task the author of the paper used some chosen areas of the language in Brest Bible, which included lexis and fixed expressions.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 158-169
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Palący oddechem wąż („serpens flatu adurens”) św. Hieronima
St. Jerome’s “Serpent Burning with its Breath” (“serpens flatu adurens”)
Autorzy:
Morta, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43555045.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Sw. Hieronim
Symmach
wąż
bazyliszek
wąż prester
translatoryka biblijna
St. Jerome
Symmachus
snake
serpent
basilisk
prester
biblical translation studies
Opis:
Przedmiotem artykułu jest pojawiający się w starym Testamencie w tłumaczeniu św. Hieronima wzmianka o „wężu palącym oddechem” serpens flatu adurens (Pwt 8,14). Wąż ten obok innych wymienionych jadowitych stworzeń miał zagrażać Izraelitom podczas wędrówki po pustyni. W artykule podjęto próbę odpowiedzi w oparciu o realia świata starożytnego (literaturę z tego okresu), jaki konkretnie wąż kryje się pod tym niezwykłym opisem. Św. Hieronim w swym przekładzie wymienia różne gatunki węży znanych w świecie grecko- rzymskim jako ekwiwalenty hebrajskich nazw. Okazuje się, że analizowane w artykule określenie węża, Hieronim zaczerpnął z Symmacha. Sam Symmach opierał się na komentarzu rabinackim i popełnił błąd przy tłumaczeniu tekstu hebrajskiego. Pomyłka ta jednak była do zaakceptowania przez Hieronima w odniesieniu do bazyliszka W przekonaniu starożytnych wąż ten oprócz innych śmiercionośnych właściwości miał moc palenia wszystkiego dookoła. Hieronim wprowadził do Biblii bazyliszka z nazwy 7 razy (w Septuagincie wąż ten pojawia się tylko 2 razy). Omawiany przypadek byłby 8 miejscem przywołania bazyliszka w Hieronimowym tłumaczeniu Biblii.
The article is about a mention of serpens flatu adurens - ‘a serpent burning with its breath’ (Deut 8:14) found in St. Jerome’s translation of the Old Testament. The snake is listed among other venomous animals that threatened the Israelites during their journey through the desert. The article intends to answer – basing on the ancient historicity and literature – what kind of actual snake is behind this extraordinary description. In his translation St. Jerome mentions different snake species known in the Graeco-Roman world, as equivalents to their Hebrew names. As is turns out, Jerome took the discussed in the article term from Symmachus. And Symmachus, in turn, drew on rabbinic commentary and made a mistake of mistranslating the Hebrew text. The mistake was, however, acceptable for Jerome in relation to the basilisk. In the ancients’ belief this serpent – along with its deadly abilities – had a power of burning everything around. St. Jerome introduced the name of the basilisk to the Bible seven times (in Septuagint the snake appears only twice). The discussed case would be the 8th mention of the basilisk in Jerome’s translation of the Bible.
Źródło:
Vox Patrum; 2023, 87; 295-312
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pismo Święte wybrane z ksiąg Starego i Nowego Zakonu… Klementyny z Tańskich Hoffmanowej – uwagi językoznawcy
The Holy Scripture selected from the Books of the Old and New Testament… by Klementyna Hoffmanowa born Tańska: Remarks of a linguist
Autorzy:
Kozaryn, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591673.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
historic Polish language
biblical translation
idiolect of Klementyna Hoffmanowa born Tańska
polszczyzna historyczna
przekład biblijny
idiolekt Klementyny z Tańskich Hoffmanowej
Opis:
Przedstawiany artykuł zawiera porównanie fragmentów Starego Testamentu Biblii Wujka z tymi przygotowanymi przez Klementynę z Tańskich Hoffmanową i opublikowanymi w tekście pt. Pismo Święte wybrane z ksiąg Starego i Nowego Zakonu, objaśnione uwagami pobożnych uczonych i ofiarowane matkom i dzieciom polskim (1846). Przeprowadzone analizy ukazują, że dokonane przez Hoffmanową przesunięcia kolejności wersetów biblijnych, zmiany gramatyczne, leksykalne, kondensacje, opuszczenia i różnorodne w swym charakterze dodatki dowodzą, że w przypadku omawianego utworu mamy do czynienia z parafrazą a nie tłumaczeniem. Omawiany utwór to przedstawienie treści biblijnych w sposób, który pozwolił XIX-wiecznym czytelnikom, a przede wszystkim czytelniczkom, je poznać, zrozumieć, wyciągnąć z nich wnioski i nimi żyć.
The article presents the comparison of the fragments of the Old Testament translated by Jakub Wujek and those elaborated by Klementyna Hoffmanowa born Tańska, published in her work The Holy Scripture selected from the Books of the Old and New Testament, furnished with the comments of the pious scholars and offered to the Polish mothers and children (1846). The performed analysis has demonstrated that the modifications introduced into the biblical text by Hoffmanowa, including the shifts in the sequence of verses, grammatical and lexical changes, condensations and omissions, as well as various additions prove that the work is a paraphrase and not a translation. The work by Hoffmanowa presents the biblical content in a way that made it accessible to the 19th century readers, especially the female readers, who wished to know it, understand it, infer from it, and live according to it.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 163-174
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beatitudes in Juvencus’ Epic "Evangeliorum libri quattuor" – Philologically Analyzed and Poetically Translated
Autorzy:
Wintner, Viktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43546305.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Biblical epic
Juvencus
beatitudes
versification
translation
Opis:
Gaius Vettius Aquilinus Iuvencus is the author of the first biblical epic which is known as Evangeliorum libri quattuor. It retells the Gospel story in classical hexameter in order to adapt its form to the literary aesthetics of the 4th century pagan society. Through the analysis of his poetic version of the beatitudes, this study aims to uncover and appraise the basic principles of his periphrastic technique, whether they apply to the form or content of the Matthean original. It shows that the author constantly tries to vary its syntax with the intention to disturb its monotonous regularity. He also promotes the value of heavenly rewards promised to Christians, providing them with sympathetic epithets and embellishes the original with stylistic figures such as alliteration or contrast. As for the content, the most significant change is the occasional insertion of author’s comments, the purpose of which is to provide the Matthean text with additional theological information that he might find missing. The study concludes with our free translation of this passage into iambic heptameter or fourteener.
Źródło:
Vox Patrum; 2023, 85; 23-40
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Небесният симпозиум. Коментарите към Йов 1:6 във византийската и славянската традиция
Autorzy:
Христова-Шомова [Khristova-Shomova], Искра [Iskra]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677388.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Celestial Symposium
catena
biblical commentary
Slavic translation
Opis:
Celestial symposium: Commentaries to the Book of Job 1:6 in the Byzantine and Slavic traditionsJob 1:6 is one of several places in the Bible where God’s sons (celestial beings) are mentioned: “One day the sons of God came to present themselves before the Lord, and Satan also came among them.” Numerous commentaries of the Church Fathers were included in the Greek catena to the Book of Job. Some of these were not written specially as commentaries to this passage but are extracts from works commenting the nature of the angels, their place in God’s providence and their role in human life. The author then goes on to discuss the two Slavic translations that were made of the catena. The first one comprises the majority of the texts included in the Greek catena, while the second one contains only two small passages from commentaries of Saint John Chrysostom and Olympiodoros. The article provides a comparison between Slavic texts, which were translated from Greek in the Balkans at the same time: in the late fourteenth or early fifteenth century. Several miniatures from medieval Greek manuscripts, which illustrate the Celestial symposium, are represented at the end of the article. Niebiańskie sympozjum. Komentarze do Księgi Hioba (1, 6) w bizantyńskiej i słowiańskiej tradycjiWerset 1,6 Księgi Hioba jest jednym z wielu miejsc w Biblii, w którym wspomina się synów Bożych: „Zdarzyło się pewnego dnia, gdy synowie Boży udawali się, by stanąć przed Panem, że i szatan też poszedł z nimi”. Ogromna liczba komentarzy Ojców Kościoła do Księgi Hioba została zawarta w greckiej katenie. Niektóre z nich nie zostały napisane jako bezpośredni komentarz do tego wersetu, lecz są wypisami z prac autorów, komentującymi naturę aniołów, ich miejsce w Bożej opatrzności, a także rolę w życiu ludzkim. Ponadto istniały dwa słowiańskie przekłady kateny. Pierwszy zawierał większość tekstów pochodzących z greckiej kateny, a drugi składał się zaledwie z dwóch passusów, będących wyimkami z komentarzy św. Jana Chryzostoma i Olimpiododrosa.W artykule porównano teksty słowiańskie, które zostały przetłumaczone z języka greckiego na Bałkanach w tym samym czasie: pod koniec wieku XIV lub na początku XV. W artykule przedstawiono również kilka miniatur pochodzących ze średniowiecznych greckich rękopisów, przedstawiających niebiańskie sympozjum.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staročeské sumáře v biblích 15. století
Autorzy:
Voleková, Kateřina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678676.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Old Czech
Bible
translation
summaries
biblical language
vocabulary
Opis:
Old Czech Summaries in Fifteenth-Century BiblesThis article focuses on some non-biblical texts accompanying Old Czech Bible translations in the Middle Ages. The oldest translation of the entire Bible into Old Czech, which comes from the 1350s, included a particular type of non-biblical texts: prefaces to biblical books. The following Old Czech revisions and new translations of the Bible were provided, to varying degrees, with other textual aids, such as the lists of Mass readings. In this paper, we focus on the so-called capitula, summaries of individual chapters of particular biblical books. In the Middle Ages, the capitula were an aid providing orientation in the text for the study of the Holy Writ in Latin. During the revision of the Czech biblical translation at the turn of the fourteenth and fifteenth centuries, chapter summaries in Latin were also translated. However, they are only preserved in their entirety in one manuscript, the second volume of the Litoměřice-Třeboň Bible. Other Old Czech Bibles included biblical summaries only exceptionally and selectively; the Old Czech chapter summaries survived in nine biblical manuscripts, mainly before individual chapters of selected books of the Old Testament. They were primarily intended to familiarise readers with the content of the text. The biblical summaries deserve a critical edition and further research, especially for their Old Czech vocabulary, reflecting the formation of biblical language and style in the late Middle Ages.Staroczeskie streszczenia w piętnastowiecznych tłumaczeniach BibliiNiniejszy artykuł jest poświęcony tekstom towarzyszącym staroczeskim przekładom Biblii z okresu średniowiecza. Pierwszy staroczeski przekład całej Biblii, pochodzący z lat pięćdziesiątych XIV wieku, zawierał również szczególny rodzaj tekstu: przedmowy do poszczególnych ksiąg. Zarówno jego zmodyfikowane wersje, jak i nowe przekłady, były (w różnym stopniu) zaopatrzone w teksty pomocnicze, na przykład listy czytań mszalnych. Przedstawiona analiza omawia tzw. capitula, czyli streszczenia poszczególnych rozdziałów ksiąg biblijnych. W średniowieczu stanowiły one jedyną w swoim rodzaju pomoc, umożliwiającą orientację w treści łacińskiego tekstu Pisma Świętego. Podczas modyfikacji czeskiego przekładu Biblii na przełomie XIV i XV wieku przetłumaczono również łacińskie streszczenia; zachowały się one w całości tylko w jednym manuskrypcie – drugim tomie Biblii litomierzycko-trzebońskiej. Inne biblie staroczeskie zawierały takie streszczenia tylko w wybranych rozdziałach; zachowały się one w dziewięciu manuskryptach, gdzie w większości przypadków poprzedzają poszczególne rozdziały wybranych ksiąg Starego Testamentu. Ich głównym celem było zapoznanie czytelnika z treścią tekstu biblijnego. Streszczenia, o których mowa, zasługują na krytyczne opracowanie i dalsze badania, zwłaszcza ze względu na staroczeskie słownictwo, odzwierciedlające formowanie się języka i stylu biblijnego w okresie późnego średniowiecza.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2019, 54
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontakty polsko-czeskie na tle literatury psałterzowo-biblijnej
Polish-Czech Contacts on the Background of Psalter/Biblical Literature
Autorzy:
Borowiec, Karolina
Kuźmicki, Marcin
Masłej, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045332.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Psalters
Psalms
glossator
gloss
translation
Psalter/Biblical literature
versions
Opis:
The article makes an attempt to verify the theses concerning the kind of dependence of the Old-Polish Psalms and Psalters from the Czech Psalters. By juxtaposing the Latin texts of Psalms and the Old-Polish and Czech translations (here mainly Psalm 50 from the so-called Page of Medyka and St. Florian’s Psalter), the authors demonstrate that – firstly – the voices from the Page of Medyka are not (as contended by Stanisław Rospond) an evidence of “fine tuning” of the text of Psalm 50 from Kmed to the translation of this Psalm from the remaining Old-Polish Psalters, and they may have been a result of contact of the glossator with the Czech text (in the written or verbalized form); secondly – that the similarities of the Polish and Czech Psalters are not necessarily the result of the difficulties connected with translation into Polish or lack of translator’s professional skills. The conducted analyses justify the thesis that the translator of, for example, St. Florian’s Psalter rather made use of individual words or constructions present in Czech Psalters as successive versions of expressing the same contents; what is more, in some cases the similarities prove to be only apparent.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 1; 35-54
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antroponimy i toponimy w łużyckich tłumaczeniach Ewangelii według św. Mateusza
Autorzy:
Waliszewska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/777050.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Bible translations
Biblical anthroponymy
Biblical toponymy
Upper-Sorbian translations of the Bible
Catholic translation
Protestant translation
The Gospel According to St. Matthew
Opis:
The article is devoted to the analysis and description of anthroponyms and toponyms occurring in Catholic Upper-Sorbian translations of The Gospel According to St. Matthew. The excerpted forms have been compared with one another as well as with the forms encountered in various translations: the Protestant Upper-Sorbian, the Czech, the German (Catholic and Protestant). The study is composed of the historical outline of the Sorbian translations of the Bible and the analysis of different linguistic manifestations of proper names in the Catholic editions of The Gospel According to St. Matthew.
Źródło:
Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 157-173
0081-0002
Pojawia się w:
Slavia Occidentalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 38

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies